ΜΙΑ ΞΕΧΩΡΙΣΤΗ ΣΥΝΑΥΛΙΑ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΔΩΜΑΤΙΟΥ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ ΕΛΥΤΗ - ΜΟΥΣΕΙΟ

«More Than Half a Quartet» στο Σπίτι του Ελύτη-Μουσείο, Πλάκα. 

Η πρώτη συναυλία του κύκλου μουσικής δωματίου «Μουσικοί Περίπατοι» της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών άνοιξε τη σεζόν 2025-26 με το πρόγραμμα «More Than Half a Quartet», γεμάτο ήχους της ευρωπαϊκής μουσικής του 20ού αιώνα. 

Στο εμβληματικό Σπίτι του Ελύτη-Μουσείο στην Πλάκα, οι μουσικοί της ΚΟΑ, Απόλλων Γραμματικόπουλος (βιολί) και Ισίδωρος Σιδέρης (βιολοντσέλο) σε μια κατάμεστη αίθουσα, παρουσίασαν έργα των Ονεγκέρ, Ραβέλ και Κόνταϋ, σε μια βραδιά όπου η μουσική συνάντησε την ποίηση.

Την εκδήλωση προλόγισε η ποιήτρια Ιουλίτα Ηλιοπούλου, η οποία και ευχαρίστησε, στο τέλος, τους μουσικούς γι' αυτή την υψηλού επιπέδου Μουσική Δωματίου στο Σπίτι του Ελύτη- Μουσείο. 

Ο συνδυασμός του βιολιού και του βιολοντσέλου, παρά τις μεγάλες δυνατότητες σε δεξιοτεχνία και ηχοχρώματα των δύο οργάνων, δεν είχε βρει τον δρόμο του στις πένες των συνθετών ως τις αρχές του 20ου αιώνα. Λίγοι είχαν καταφέρει να αντιμετωπίσουν τα δύο όργανα ως ισότιμους συνεργάτες και οι μεγάλοι συνθέτες των αρχών του 20ου αιώνα χρειάστηκε να διευρύνουν τη μουσική τους διάλεκτο ώστε να βρεθεί κοινός τόπος και να μπορέσουν τα δύο όργανα να συμπορευθούν αρμονικά σε έργα μεγάλης κλίμακας. Πέρα από την αναμφισβήτητη καλλιτεχνική τους αξία, τα τρία έργα του προγράμματος σκιαγραφούν γλαφυρά τις ραγδαίες εξελίξεις στον ευρωπαϊκό μουσικό χώρο το ταραχώδες πρώτο τέταρτο του 20ου αιώνα. 

Για την Σονάτα για βιολί και τσέλο του Ραβέλ (φέτος συμπληρώθηκαν 150 χρόνια από τη γέννησή του) ο μουσικολόγος Ιωάννης Φούλιας έχει γράψει: 

"Το 1920 η περιοδική έκδοση Revue musicale παρήγγειλε σε μερικούς γάλλους συνθέτες έργα γραμμένα στην μνήμη του Claude Debussy. Ο Ravel ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα αυτό με ένα σύντομο Duo για βιολί και τσέλλο που δημοσιεύθηκε τον Δεκέμβριο του ιδίου έτους. Ακολούθησε ωστόσο η σύνθεση τριών ακόμη μερών έως τον Φεβρουάριο του 1922, οπότε η τετραμερής πλέον σονάτα είχε ολοκληρωθεί κατόπιν κοπιαστικής εργασίας, κατά δήλωση του συνθέτη. Ο ίδιος μάλιστα θεωρούσε ότι το συγκεκριμένο έργο αποτελούσε σταθμό στην σταδιοδρομία του και στροφή στην τεχνοτροπία του. Η πρώτη εκτέλεση έλαβε χώραν τον Απρίλιο του 1922 με την βιολονίστα Hélène Jourdan-Morhange και τον τσελλίστα Maurice Maréchal. Ο Ravel προτίμησε να τιμήσει την μνήμη του Debussy όχι με ελεγειακούς τόνους, αλλά προσεγγίζοντας το ύστερο “νεοκλασσικό” ύφος του". 

Το πρόγραμμα περιλάμβανε τα έργα: 

ΑΡΤΥΡ ΟΝΕΓΚΕΡ (1892 – 1955) 

Σονατίνα για βιολί και βιολοντσέλο 

Allegro non troppo

Andante

Allegro - Molto vivace

ΜΩΡΙΣ ΡΑΒΕΛ (1875 – 1937) 

Σονάτα για βιολί και βιολοντσέλο - Αφιερωμένη στη μνήμη του Claude Debussy

Allegro

Tres vif

Lent

Vif, avec entrain

ΖΟΛΤΑΝ ΚΟΝΤΑΫ (1882 – 1967) 

Ντούο για βιολί και βιολοντσέλο, έργο 7

Allegro serioso, non troppo

Adagio - Andante

Maestoso e largamente, ma non troppo lento - Presto. 

Οι δύο μουσικοί απέδωσαν με τέχνη και με πάθος τα εξαιρετικά αυτά έργα, που παραμένουν και σήμερα μοντέρνα και συνιστούν μιαν ακριβή μουσική ποιητική. 

Φωτογραφίες:© Romanos Lioutas.