Τρίτη 30 Ιουνίου 2015

"ΜΑΜΑ, ΤΙ ΘΑ ΠΕΙ ΣΥΝΙΣΤΩΣΑ;"


«Μαμά, τι θα πει συνιστώσα;» ή πώς αρχαιοπρεπείς βαρύγδουπες λέξεις 
συνιστούν «γλυκερές εξιδανικεύσεις»… 
Νέλλη Παππά, Φιλόλογος-Γλωσσολόγος 
Ήταν η αθώα ερώτηση του γιου μου μπροστά στην TV και ενώ συνέβαιναν όλα εκείνα τα δραματικά του σαββατοκύριακου που μού έδωσε αφορμή να σκεφτώ σοβαρά τι θα πει «συνιστώσα» και να καταδείξω με λίγα διδασκαλικά εφόδια ότι πρόκειται για μία ακόμα πολύπαθη λέξη. 
Σύμφωνα με τα λεξικά, συνιστώσα ή συνισταμένη είναι στη φυσική καθεμία από τις επιμέρους δυνάμεις που ασκούνται σε ένα σώμα. Ο όρος, λέει, αποδίδει το γαλλικό (force) composante. Σε μεταφορικό επίπεδο, ο όρος αναφέρεται σε καθέναν από τους συντελεστές ενός σύνθετου φαινομένου. Στην καθημερινή ελληνική αντίληψη, ο όρος συνιστώσα έχει αναπόσπαστα συνδεθεί τα τελευταία λίγα χρόνια με τον ΣΥ.ΡΙΖ.Α., τον Συνασπισμό της Ριζοσπαστικής Αριστεράς, στον οποίο μικρές ή μεγαλύτερες πολιτικές ομάδες προερχόμενες από την (ακρο)αριστερή πλευρά του συνεχούς συναπάρτισαν το συγκεκριμένο πολιτικό μόρφωμα. Οι ομάδες αυτές αυτοαποκλήθηκαν «συνιστώσες». 
Το ερώτημα είναι: γιατί συνιστώσες κι όχι μέλη, παράγοντες, τάσεις, παρακλάδια ή ακόμα ακόμα και δυνάμεις; Φρονώ ότι στο πλαίσιο του «νέου» πολιτικού μορφώματος του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. ο όρος συνιστώσες επιλέχθηκε σκόπιμα με διάθεση ευφημιστική και διπλό σκεπτικό: αφενός οι διάφορες ομάδες τύπου τροτσκιστές, μαοϊκοί, οικοσοσιαλιστές, πασοκογενείς, κομμουνιστογενείς, ΡΟΖΑ, κ.λπ. κ.λπ. αποκτούσαν με τον αρχαιοπρεπή όρο μεγαλύτερο κύρος από πριν και ισοδύναμη αξία στον «νέο» πολιτικό χώρο αποκαλούμενες συλλήβδην «συνιστώσες», αφετέρου ο εν λόγω όρος με την έμμεση αναφορά στη φυσική παραπέμπει σε μία δύναμη, σε συνισταμένη απόψεων, ομάδων, ιδεών και, συνεπώς, σε έναν πολιτικό χώρο με θετικό πρόσημο και νικηφόρο. Με άλλα λόγια, βλέποντας το ποτήρι μισογεμάτο και εξιδανικεύοντας τη συνεργασία ετερόκλητων προσώπων που απάρτισαν τον ΣΥ.ΡΙΖ.Α., οι άνθρωποί του μίλησαν με καμάρι για συνιστώσες μιας «νέας» και ελπιδοφόρας πολιτικής δύναμης. 
Η διάθεση για ευφημισμούς και γλωσσικά παιχνίδια συνεχίστηκε και εντάθηκε με την ανάληψη της εξουσίας, όταν μέσα σε λίγο διάστημα η τρόικα μετονομάστηκε σε θεσμούς, το μνημόνιο σε δανειακή σύμβαση, η παράταση του μνημονίου σε διάσωση της χώρας, η κωλυσιεργία σε διαπραγμάτευση, η διαφωνία σε εθνική μειοδοσία και πλείστα όσα τραγελαφικά. 
Οι διάφορες ομάδες τώρα –και γιατί όχι; γκρουπούσκουλα (άλλος ένας ενδιαφέρων γλωσσικά όρος)-στο πλαίσιο ενός πολιτικού σχετικισμού επιδόθηκαν σε ανελέητο αγώνα δρόμου για να αποδείξουν την επιρροή τους στην κυβέρνηση και τον Πρωθυπουργό και να καθορίσουν τις εξελίξεις. Οι μάσκες γρήγορα έπεσαν: όχι πια συνιστώσες ή τάσεις, αλλά πλέον παραφυάδες, φατρίες, κλίκες, συντεχνίες και ίσως ίσως φράξιες. Λέξεις εξόχως ενδιαφέρουσες, πολλές με προέλευση από τον παραδοσιακό αριστερό χώρο, που υπογραμμίζουν την ιδεολογική ακρότητα και ακαμψία, τον πολιτικό αμοραλισμό, τον ιδιοτελή και συντεχνιακό τρόπο αντιμετώπισης των θεμάτων. Δεινά που διαιωνίζουν μάλλον με τη στάση τους οι λεγόμενες «συνιστώσες». 
Οι συνειρμοί για όσους ανήκουμε στη μαχόμενη εκπαίδευση άφθονοι και οδυνηροί. Συμπυκνώνω τα θουκυδίδεια διδάγματα από την Ιστορία, Γ 82-83, προσαρμόζοντάς τα στην παρούσα συγκυρία: η κρίση είναι δάσκαλος, διότι η «ανθρωπεία φύσις» ξεσκεπάζεται, η «ξύνεσις» (κράμα λογικής, δικαιοσύνης και εγκράτειας) εκλείπει και σημάδι της προϊούσας αποσύνθεσης τρομακτικό ότι οι λέξεις χάνουν το νόημά τους σε μία κοινωνία που βιώνει αδιέξοδο και όπου η πολιτική γίνεται διαφθορέας συνειδήσεων για να δικαιολογήσει παραλείψεις και κυρίως κρίματα. «Και νόμισαν πως είχαν το δικαίωμα να αλλάξουν και τη συνηθισμένη ανταπόκριση των λέξεων προς τα πράγματα για να δικαιολογήσουν τις πράξεις τους», γράφει ο σοφός ιστορικός στο Γ 83. Και σε ένα έξοχο απόσπασμα από το «Δίκαιο της πυγμής» που διδάσκουμε στην Α’ λυκείου, ο Ε. Παπανούτσος με τη γνωστή του διεισδυτικότητα κάνει λόγο για «προστύχεμα» και «ξεπεσμό» των λέξεων στο στόμα πολιτικών κυρίως, οι οποίοι συσκοτίζουν σκόπιμα την πραγματικότητα για ίδιον όφελος που συνήθως είναι η με κάθε μέσον διατήρηση της εξουσίας. Γνωστά πράγματα δηλαδή… 
Αν «συνιστώσα» ονομάστηκε κάθε γκρουπούσκουλο, γιατί οι διαφωνούντες δε θα ονομάζονταν «μειοδότες», «δωσίλογοι» και «γερμανοτσολιάδες» και γιατί η διαφαινόμενη έξοδος από το ευρώ και την Ευρώπη, για την οποία Ευρώπη τόσο έχει αγωνιστεί αυτή η χώρα, δε θα ονομαστούν «έξοδος από τα δεινά» και «εθνική σωτηρία»; Το ψάρι κρέας, με άλλα λόγια ή άλλα λόγια να αγαπιόμαστε…

Δευτέρα 29 Ιουνίου 2015

ΕΝΑ ΙΔΙΑΙΤΕΡΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΑΠΟΣΤΟΛΟ ΤΩΝ ΕΘΝΩΝ ΣΤΗΝ "ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΟΔΟ"

Άγιος Παύλος, Δομήνικος Θεοτοκόπουλος, 1608-1614. Museo del Greco, Τολέδο

Με αφορμή την μεγάλη γιορτή των Πρωτοκορυφαίων Πέτρου και Παύλου δείτε και διαβάστε στην Ιδιωτική Οδό, αγαπητοί συνοδίτες, παλαιότερες αναρτήσεις για τον Απόστολο των Εθνών: 
- Ο Παύλος του Kieslowski και του Preisner 
Στην ΜΠΛΕ ΤΑΙΝΙΑ (Blue) τού Πολωνού σκηνοθέτη Krzysztof Kieslowski από την τριλογία Trois Couleurs που προβλήθηκε για πρώτη φορά το 1993, ο μελοποιημένος Ύμνος τής Αγάπης τού Αποστόλου Παύλου είναι "σε πρώτο πλάνο" και λειτουργεί καταλυτικά στο soundtrack τής ταινίας. Τη μουσική υπογράφει ο στενός συνεργάτης τού Kieslowski συνθέτης Zbigniew Preisner.  
- Ο Απόστολος Παύλος του Δημήτρη Κάββουρα 
Το ποίημα του Πατρινού ποιητή Δ. Κάββουρα από το έργο του Τοπία μνήμης Ελληνικά.

- Δύο σπουδαία ορατόρια για τον Απόστολο Παύλο 
Το ορατόριο του Γερμανού συνθέτη Felix Mendelssohn-Bartholdy (1809 – 1847) και το αντίστοιχό του ελληνικό - θα λέγαμε - του συνθέτη της Εθνικής Μουσικής Σχολής Πέτρου Πετρίδη (1892-1977). Παραθέτουμε παρακάτω ένα χαρακτηριστικό βίντεο από εκτέλεση του ορατορίου Άγιος Παύλος του Mendelssohn.
- Ο Ύμνος της Αγάπης του Φίλιππου Τσαλαχούρη
Αναφορά στην μελοποίηση, από τον Φ. Τσαλαχούρη, του πασίγνωστου αποσπάσματος από την Α' προς Κορινθίους Επιστολή για την Αγάπη. 
Άρθρο του Επίτιμου Καθηγητού Αρχαίας Ιστορίας στο Bridgewater State College της Βοστώνης (ΗΠΑ) και Οφφικιάλου του Οικουμενικού Πατριαρχείου Παναγιώτη Καραβίτη (μτφ. από τα αγγλικά: Π.Α.Α.)

Κυριακή 28 Ιουνίου 2015

ΟΙ ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΛΑΩΝ ΚΑΙ ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΟΥ ΑΠΟΜΟΝΩΤΙΣΜΟΥ

Γιάσπερ Τζόουνς, "Χάρτης", 1961

Δημήτρης Μπαλτᾶς 
Οἱ ἰδιαιτερότητες τῶν λαῶν καί τό πρόβλημα τοῦ ἀπομονωτισμοῦ 
Εἶναι ὀρθή ἡ παλαιότερη ἄποψη ὅτι ἡ οἰκονομική καί πολιτισμική παγκοσμιοποίηση ἀπειλεῖ ἄμεσα τίς ἰδιαιτερότητες λαῶν καί πολιτισμῶν, πού βρίσκονται ἐκτεθειμένοι στίς ἐκδηλώσεις της. 
Ἀλλά νομίζω ὅτι ἡ διατήρηση αὐτῶν τῶν ἰδιαιτεροτήτων (ἐθνικῶν, θρησκευτικῶν, πολιτικῶν, ἀκόμη καί χαρακτηριολογικῶν) ἐξαρτᾶται καί ἀπό τόν βαθμό μέ τόν ὁποῖο οἱ λαοί δύνανται νά ἀντιστέκονται σέ κάθε προσπάθεια ἀπώλειας ἤ περιορισμοῦ τους. Στήν σύντομη ἀναφορά θά ὑποστηρίξω ὅτι ὁ τρόπος διαφύλαξης τῶν ἰδιαιτεροτήτων δέν εἶναι ὁ ἀπομονωτισμός τῶν λαῶν, στήν ἐθνική, τήν πολιτική, τήν οἰκονομική καί τήν πολιτιστική ἐκδοχή του. 
Ἄν καί ὁ ἀπομονωτισμός ὡς πολιτικό «δόγμα» εἶχε ἐκφρασθεῖ πολύ παλαιότερα, καί μάλιστα στήν ἀμερικανική πολιτική τοῦ 19ου αἰ., ἔκτοτε οἱ πολιτικές ἐπιλογές τῶν λεγομένων «Μεγάλων Δυνάμεων» κάθε ἄλλο παρά ἀπομονωτικές ἦσαν. Ἐνδεικτικῶς θά θυμίσω τήν ἀποικιοκρατική πολιτική τῶν εὐρωπαϊκῶν χωρῶν (τῆς Ἀγγλίας, τῆς Γαλλίας κ.ἄ.) κατά τόν 19ο καί τόν 20ό αἰ. Πολύ ἀργότερα, στόν 20ό αἰ., ἡ πολιτική τῆς σοβιετικῆς Ρωσσίας στά γειτονικά της κράτη εἶναι χαρακτηριστική γιά τό θέμα μας, διότι διατήρησε καί τόν ἀπομονωτικό (ὡς πρός τούς ἄλλους εὐρωπαϊκούς λαούς καί τήν Ἀμερική) καί τόν παρεμβατικό (ὡς πρός τά κράτη-δορυφόρους της) χαρακτήρα. Περιττό νά προσθέσω ὅτι ἐδῶ στήν Ἑλλάδα ἡ ἀποτίμηση αὐτῶν τῶν χαρακτηριστικῶν ἔγινε ἐκ μέρους κυρίως τῆς Ἀριστερᾶς κατά ἕναν τρόπο μανιχαϊστικό: ἡ «κακή, ἰμπεριαλιστική» Δύση πού παρεμβαίνει ὅπου γῆς, κατά τά συμφέροντά της, ἐνῶ ἡ «καλή» σοβιετική, σοσιαλιστική, «δημοκρατική» κοινωνία ἐπαγγέλλεται τόν ἐπίγειο παράδεισο γιά τόν ρωσσικό λαό καί γιά τά κράτη-δορυφόρους της κ.ἄ. 
Σήμερα, καί παρά τίς ἐναλλασσόμενες πολιτικές ἀπομονωτισμοῦ καί παρεμβατισμοῦ πού ἀκόμη ἀσκοῦνται εἰς βάρος τῶν ἀδυνάμων λαῶν, καί στό πλαίσιο τῆς παγκοσμιοποιημένης κοινωνίας, τό ζήτημα πού τίθεται, εἶναι ἄν μπορεῖ νά προταθεῖ καί νά ἐφαρμοσθεῖ μία ἐνδιάμεση πρός τίς ἀναφερθεῖσες πολιτική συμπεριφορά. Διότι ὁ ἀπομονωτισμός δέν εἶναι ἡ ἐνδεδειγμένη συμπεριφορά στίς σύγχρονες, τίς ἀποκαλούμενες καί δημοκρατικές, κοινωνίες. Πρός τοῦτο θά ἀναφέρω ὁρισμένα παραδείγματα πού ἀφοροῦν καί τήν χώρα μας. 
Κατά πρῶτον, στόν οἰκονομικό τομέα, ὁ ἀπομονωτισμός ἐκφράζεται σήμερα μέ τόν λόγο περί «ἐθνικοῦ νομίσματος». Κατ’ ἀρχάς, ἡ ἐπιστροφή σ’ ἕνα ἐθνικό νόμισμα (λ.χ. γιά τήν Ἑλλάδα) δέν σημαίνει αὐτομάτως καί βελτίωση τῶν συνθηκῶν τοῦ βίου. Ἐπίσης, παρά τό ἐπιχείρημα ὅτι τό ἐθνικό νόμισμα θά σημάνει καί δυνατότητα οἰκονομικῆς ἀναπτύξεως, θά πρέπει νά λεχθεῖ ὅτι σέ μία χώρα, ὅπως ἡ Ἑλλάδα, καθαρῶς καί διαρκῶς παρασιτική ἡ οἰκονομική ἀνάπτυξη καί ἡ λεγόμενη παραγωγική ἀνασυγκρότηση εἶναι ἁπλῶς ἕνα εὐχολόγιο καί τίποτε περισσότερο. Ἐξ ἄλλου, εἶναι προφανές ὅτι δέν εἶναι ὑπεύθυνα τά νομίσματα ὡς οἰκονομικές ἀξίες γιά τήν φτωχοποίηση ἤ τόν πλουτισμό συγκεκριμένων κοινωνικῶν ὁμάδων, ἀλλά ἡ χρήση τους ἐκ μέρους τῶν ἀνθρώπων. Καί θά προσθέσω ὅτι ἀκόμη κι ἄν εἴχαμε στήν Ἑλλάδα ὡς ἐθνικό νόμισμα τήν ἀγγλική ἤ τήν ἐλβετική λίρα πού εἶναι πολύ ἰσχυρότερο ἀπό τό εὐρώ, θά βρισκόμαστε στήν ἴδια, ἴσως καί σέ χειρότερη, θέση. Διότι ἀπεδείχθη ἐκ τῶν πραγμάτων καί ἐκ τοῦ ἀποτελέσματος ὅτι οἱ Ἕλληνες ἦσαν ἀνώριμοι νά κάνουν σωστή χρήση ἑνός νέου, ἰσχυροῦ, νομίσματος στήν καθημερινότητά τους. Ὅσον ἀφορᾶ στήν κερδοσκοπία τῶν Τραπεζῶν, ἐνώπιον τῆς ὁποίας νιώθει ἔκπληξη ἡ κυβερνῶσα Ἀριστερά στήν Ἑλλάδα, θά θυμίσω, καί πάλι, τόν λόγο τοῦ μεγάλου Ρώσσου ἐπαναστάτη Μ. Μπακούνιν: «Ἡ τωρινή [κατά τήν δεακετία τοῦ 1870] καπιταλιστική παραγωγή καί ἡ κερδοσκοπία τῶν Τραπεζῶν ἀπαιτοῦν, γιά τη μελλοντική καί πιό τέλεια ἀνάπτυξή τους, ἕνα τεράστιο κρατικό συγκεντρωτισμό…» (Κρατισμός καί ἀναρχία, μετ. Γ. Γαλανόπουλος, Ἐλεύθερος Τύπος, Ἀθήνα, 1979, σ. 16). Ἀποδεικνύονται δέ καί πολιτικά ἀνώριμοι σήμερα οἱ κυβερνῶντες στήν Ἑλλάδα Ἀριστεροί, ὅταν πιστεύουν ὅτι μποροῦν νά ἐπιβιώσουν στόν σύγχρονο καπιταλιστικό κόσμο κατά τρόπο ἀπομονωτικό. 
Ἕνα ἄλλο παράδειγμα πού θά φέρω, ἀφορᾶ τίς θρησκευτικές ἰδιαιτερότητες τῶν λαῶν. Εἶναι ἀδύνατο, ἀκόμη καί ἐπικίνδυνο, σήμερα, μέσα σέ κοινωνίες περισσότερο ἤ λιγότερο δημοκρατικές, περισσότερο ἤ λιγότερο θρησκευόμενες, νά λειτουργεῖ κανείς ἀπομονωτικά σέ θρησκευτικό ἐπίπεδο, ἀγνοώντας ἤ περιφρονώντας τούς λοιπούς θρησκευόμενους, εἴτε ἄλλου θρησκεύματος εἴτε ἄλλου δόγματος, ὅπως καί τούς θρησκευτικά ἀδιάφορους. Γιά παράδειγμα, ἡ διατήρηση τῆς θρησκευτικῆς ἰδιαιτερότητας τῶν χριστιανῶν σέ μία μουσουλμανική ἤ θρησκευτικῶς ἀδιάφορη χώρα θά ἐπιτευχθεῖ μέ τόν διάλογο, τήν συνεργασία σέ κοινά προβλήματα, καί φυσικά καί μέ ἐκδηλώσεις συνεργασίας, φιλίας κ.ἄ. Ἐπίσης, μανιχαϊστικοῦ τύπου ἀποτιμήσεις, (λ.χ. «οἱ ὑποκριτές» ρωμαιοκαθολικοί καί οἱ «ζῶντες ἐν ἀληθείᾳ» ὀρθόδοξοι) εἶναι, καί αὐτές, δείγματα ἀνθρώπων πού ἐπιδιώκουν ἕναν θρησκευτικό ἀπομονωτισμό, καί ἀσφαλῶς δέν εὐνοοῦν τήν συγκρότηση μιᾶς ἁρμονικῆς κοινωνίας.
Ἕνα τρίτο, καί πολύ ἐπίκαιρο, παράδειγμα εἶναι ὁ ἐθνικός ἀπομονωτισμός. Στό σημεῖο αὐτό θά παραθέσω κατ’ ἀρχάς ἕνα χαρακτηριστικό ἀπόσπασμα ἀπό τόν Ντοστογιέφσκι: «Ὅλοι στήν Εὐρώπη μᾶς κοροϊδεύουν [ἐνν. τούς Ρώσσους] … Οἱ Εὐρωπαῖοι δέν θέλησαν νά μᾶς θεωρήσουν δικούς τους, γιά τίποτα στόν κόσμο, σέ καμιά περίπτωση … Σ’ αὐτούς γίναμε παροιμία. Καί ὅσο περισσότερο περιφρονήσαμε τήν ἐθνικότητά μας γιά νά τούς ἀρέσουμε, τόσο μᾶς περιφρόνησαν ἐκεῖνοι περισσότερο. Μασκαρευτήκαμε μπροστά τους, τούς ἐξομολογηθήκαμε δουλικά τήν νοοτροπία μας καί τίς ‘’εὐρωπαϊκές’’ πεποιθήσεις μας … Ὡστόσο, δέν μποροῦμε νά κάνωμε χωρίς τήν Εὐρώπη. Ἡ Εὐρώπη εἶναι ἡ δεύτερη πατρίδα μας –πρῶτος ἐγώ τό ἀναγνωρίζω, καί πάντα τό ἀναγνώριζα. Ἡ Εὐρώπη εἶναι ὅμοια ἀγαπητή σέ ὅλους μας, ὅσο καί ἡ Ρωσσία» (Τό ἡμερολόγιο ἑνός συγγραφέα, μετ. Μ. Ζωγράφου, Ἐκδόσεις Δαρεμᾶ, Ἀθῆναι, ἄ.ἔ., σ. 243). Στό ἀναφερθέν παράθεμα μπορεῖ νά διακρίνει εὔκολα ὁ ἀναγνώστης ὄχι μόνον τήν σχέση Ρωσσίας-Εὐρώπης ἀλλά καί τήν σημερινή σχέση Ἑλλάδας-Εὐρώπης. Ὅσον ἀφορᾶ τήν Ἑλλάδα, εἶναι ἀφελές, νομίζω, νά θεωρεῖ κανείς ὅτι χάνει τήν ἐθνική κυριαρχία του ὅταν ἐξαρτᾶται ἀπό ξένους οἰκονομικούς παράγοντες. Περισσότερο χάνει τήν ἀξιοπρέπειά του, ἀλλά ὄχι τήν ἐθνική κυριαρχία του. Ἡ δέ ἐπιλογή ἑνός ἐθνικοῦ ἀπομονωτισμοῦ καί μάλιστα μιᾶς χώρας ἀνίσχυρης οἰκονομικά, στρατιωτικά, γεωοπολιτικά κ.ἄ. ἔναντι ἄλλων, καί μάλιστα γειτόνων, εἶναι ἐξαιρετικῶς ἐπικίνδυνη. 
Τά ἀναφερθέντα εἶναι ἐλάχιστα ἀπό τά πολλά παραδείγματα τῆς ἐπιλογῆς μιᾶς ἀπομονωτικῆς συμπεριφορᾶς ἐθνικῶν, οἰκονομικῶν καί θρησκευτικῶν κοινοτήτων σ’ ἕναν κόσμο πού εὐνοεῖ τήν ἀνοιχτή καί ὄχι τήν κλειστή κοινωνική, οἰκονομική, πολιτισμική κ.ἄ. ὀργάνωση. Οἱ ἰδιαιτερότητες τῶν λαῶν, ἀκόμη καί ἡ ἀξιοπρέπειά τους, θά προσέθετα καί ἡ ἀνεξαρτησία τους, διασώζονται μέ ἄλλες πολιτικές συμπεριφορές (διαλόγου, συνεργασίας, φιλίας, βεβαίως καί διπλωματίας) καί σαφῶς ὄχι ἀπομονωτικές. Πολύ δέ περισσότερο ὅταν οἱ λαοί αὐτοί εἶναι ἀνίσχυροι οἰκονομικά, γεωπολιτικά κ.ἄ.

Σάββατο 27 Ιουνίου 2015

...ΕΝΟΧΟΙ ΚΡΙΘΗΚΑΜΕ ΚΑΙ ΞΕΝΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΧΩΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΥΜΕΝΗ...

Κάτω απ' την Ακρόπολη, 1903

ΘΕΩΡΗΜΑ 
Η Μεταμόρφωση
Κάτω απ' την Ακρόπολη χτισμένοι 
ήμασταν νεκροί φυλακισμένοι 
ένοχοι κριθήκαμε και ξένοι 
για την χώρα για την οικουμένη 

Βγήκαμε παιδιά μιας μάνας χήρας 
ήμασταν γεννήματα της μοίρας 
γίναμε εκφραστές μιας βίας στείρας 
μείναμε οι χορδές μισές μιας λύρας 

Καθιστός ο βίος των Αγίων 
σε δωμάτια λαϊκών πορνείων 
μες στις μυρωδιές των μαγειρείων 
συντελείται ο νόμος των οργίων 

Ήρθαμε ψυχροί σαν τον αγέρα 
Ήταν νύχτα ήταν μια Δευτέρα 
και με πείσμα πάθος και φοβέρα 
φέραμε το μίσος την χολέρα 

Τώρ' αλλάζουμε γινόμαστε άλλοι 
βάλαμε κεραία στο κεφάλι 
γίναμε αστυνόμοι μες στην ζάλη 
άλλο βία κι άλλο βιοπάλη 

Καθιστή η μνήμη των αρχείων 
στα δωμάτια λαϊκών ξενοδοχείων 
στις περγαμηνές των υπουργείων 
συντελείται ο νόμος των Αγίων. 

Στίχοι-μουσική: Μάνος Χατζιδάκις 
Από τις Μπαλάντες της Οδού Αθηνάς


ΟΙ ΕΚΠΟΜΠΕΣ ΜΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΦΥΣΗ ΤΟΥ ΙΣΛΑΜ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΥΣ ΤΗΣ ΜΕΣΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ


Με τον Roni Bou Saba, Λιβανέζο θεολόγο, φιλόλογο και μεταφραστή - ο οποίος είναι ένας από τους ομιλητές στην εκδήλωση της 1ης Ιουλίου για τους Χριστιανούς της Μέσης Ανατολής - κάναμε πριν έξι χρόνια μια εκπομπή στο διαδικτυακό κανάλι intv.gr, στην οποία παρουσιάσαμε το βιβλίο "Η φύση του Ισλάμ" του Μητροπολίτου Όρους Λιβάνου κ. Γεωργίου (εκδόσεις Μαΐστρος). Το βιβλίο αυτό μετέφρασε από το γαλλικά ο Roni Bou Saba. 
Μπορείτε να δείτε εκείνη την εκπομπή που την γυρίσαμε στην ιστορική οινοποιία Achaia Clauss της Πάτρας, εδώ
Παραθέτω στη συνέχεια ενδεικτικό απόσπασμα από το βιβλίο: 
"Όσες διαφορές και να έχουμε με το Ισλάμ, και είναι πολλές, δεν μπορούμε να ορίσουμε τη σχέση μας μαζί του κατ’ αναλογία με τη σχέση που έχουμε με τον Ινδουισμό ή το Βουδισμό. Γι’ αυτό προσπάθησα να σας παρουσιάσω μια μελέτη αυτής της θρησκείας, όχι από άποψη κοινωνικοϊστορική, αλλά από την οπτική γωνία της πίστης μας στο Ευαγγέλιο του Ιησού Χριστού… Το πρόσωπο που στην κορανική αποκάλυψη έγινε αντικείμενο τρελού έρωτα ήταν η Μαρία, η μόνη κατονομασμένη γυναίκα στο Κοράνι, ανώτερη όλων των γυναικών του κόσμου, αναμφισβήτητα παρθένος και άσπιλος, αυτή και ο Υιός της… Αν όμως ο διάλογος σε επίπεδο διανόησης δεν έχει πάρει τις διαστάσεις που ελπίζαμε, το χριστιανικό μήνυμα περνάει από πολλά κανάλια, ένα από τα οποία είναι ο ημερήσιος τύπος. Μπορούμε όμως να μιλήσουμε για έναν προδιάλογο, που για κάθε ομάδα συνίσταται στο να εκθέσει τα πιστεύω της και να ρωτήσει την άλλη για τα δικά της. Έτσι, θεμελιώνεται μια αμοιβαία κατανόηση των δογμάτων. Αυτό αποτελεί ένα φαινόμενο, που δεν υπήρξε πριν πέντε ή έξι χρόνια, αφού οι μουσουλμάνοι έχουν καταλάβει ότι θα έπρεπε να αντλήσουν τη γνώση τους για το Χριστιανισμό, όχι μόνο από το Κοράνι αλλά από χριστιανικά έργα. Πρέπει να κατανοεί κανείς τον άλλον, πώς ο ίδιος κατανοεί τον εαυτό του…".
Διαβάστε επίσης στην Ιδιωτική Οδό:
- ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΟΡΟΥΣ ΛΙΒΑΝΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ: Η φύση του Ισλάμ
- ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΦΥΣΕΩΣ ΤΟΥ ΙΣΛΑΜ ΚΑΤΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΟΡΟΥΣ ΛΙΒΑΝΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟ (του Roni Bou Saba)
- Ο ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΣ ΦΑΝΑΤΙΣΜΟΣ ΚΑΤΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΓΕΩΡΓΙΟ KHODR (μετάφραση Roni Bou Saba)

Με τον Roni Bou Saba κάναμε και μία εκπομπή, πάλι για το intv.gr, με θέμα του Χριστιανούς της Μέσης Ανατολής, στο πλαίσιο του κύκλου των εκπομπών μας "Μέρες του 2014".
Δείτε την εκπομπή εδώ
Δείτε όλες τις σχετικές αναρτήσεις μας για τους Χριστιανούς της Μέσης Ανατολής εδώ

Παρασκευή 26 Ιουνίου 2015

Ο ΠΑΠΑΣ, Ο ΕΚΟ, Ο π. ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΑΙ Η ΟΜΟΦΥΛΟΦΙΛΙΑ


Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου

Το Πάσχα του 2007 ο αρχιμανδρίτης Κύριλλος Κωστόπουλος, κληρικός της Μητροπόλεως Πατρών, έθεσε με τον δικό του τρόπο δημοσίως δύο θέματα, τα οποία εξακολουθούν με αμείωτη ένταση να απασχολούν την Εκκλησία στην Ελλάδα, αλλά και την κοινή γνώμη σ΄ ένα βαθμό. 
Το πρώτο ήταν - και είναι - το γεγονός ότι κατά Κύριλλον και τους ομόφρονές του "Ο Παπισμός είναι αίρεση" και το δεύτερο ότι η ομοφυλοφιλία απαιτεί λογικές "εκκαθάρισης". Ιδιαίτερα το θέμα αυτό, που απασχολεί υπερβαλλόντως στις μέρες μας μέρος της Διοικούσας Εκκλησίας λόγω της επέκτασης του συμφώνου συμβίωσης και στα ομόφυλα ζευγάρια, εγείρει ερωτήματα στους ανυποψίαστους και απροκατάληπτους πιστούς για το μένος και το παραλήρημα που υπερπερισσεύει, γιατί τόσο μανικά άραγε;
Στην περίπτωση Κύριλλου Κωστόπουλου είχα τοποθετηθεί δημοσίως και είχα πληρώσει στο ακέραιο το αντίτιμο. Φυσικά δεν μετανιώνω. Αντιθέτως θεωρώ κάπως ...προφητική την στάση μου στο όλο θέμα. Έτσι, με την ευκαιρία αναδημοσιεύω ένα κείμενό μου του Ιανουαρίου του 2008, με αφορμή το ότι ο εν λόγω κληρικός είχε πει - κατά τον πατρινό τύπο - τον τότε Πάπα Βενέδικτο "ομοφυλόφιλο".
Έγραφα πριν εφτά χρόνια: 
Όταν διαμαρτυρήθηκα δημόσια για την αποκάλυψη ότι ο αρχιμανδρίτης Κύριλλος Κωστόπουλος χαρακτήρισε σε κήρυγμά του τον Πάπα «ομοφυλόφιλο» - γεγονός το οποίο, εφ’ όσον δεν διαψεύστηκε πάραυτα, ισχύει πανηγυρικώς – είχα υπ’ όψιν μου το κλασικό παράδειγμα του Ουμπέρτο Έκο: «Μια επαρχιακή εφημερίδα με 500 αναγνώστες γράφει ότι ο Πάπας είναι ομοφυλόφιλος… Το Βατικανό εκδίδει μια διάψευση για όλες τις εφημερίδες, απευθύνει διάγγελμα δια της ιταλικής τηλεόρασης, αποκαθιστώντας τη φήμη του Πάπα και καταδικάζοντας το κατάπτυστο μύθευμα… Αποτέλεσμα; Εκεί που το ήξεραν 500 άνθρωποι, τώρα 20.000.000 άνθρωποι μαθαίνουν, έστω και αρνητικά, ότι κυκλοφόρησε η φήμη πως ο Πάπας είναι γκέυ… Ελπίζω να μην πέσουμε κι εμείς στην ίδια παγίδα, την παγίδα της προπαγάνδας…». 
Προς στιγμήν σκέφτηκα μήπως ο π. Κύριλλος γνώριζε το παράδειγμα του Έκο, αλλά, αμέσως, θεώρησα αδύνατον η «πνευματικότητά» του να περιλαμβάνει έναν Φράγκο σύγχρονο διανοούμενο. Στη συνέχεια σκέφτηκα μήπως, διαμαρτυρόμενος – και άρα αναδεικνύοντας το θέμα – γίνομαι, ακουσίως, όργανο της πρακτικής που περιγράφει ο Έκο. 
Τον δισταγμό μου αυτόν κατανίκησε η ιδιότητά μου ως Ορθοδόξου Χριστιανού, που δεν ενδιαφέρεται για την σημειολογία της επικοινωνίας. Γιατί εδώ το θέμα δεν είναι μια εφημερίδα, αλλά ένας Ορθόδοξος ιερέας, ο οποίος, μέσα στο αντιπαπικό παραλήρημά του, μετέρχεται και ανήθικα μέσα, προκειμένου «να διοχετεύσει αλλού τα δικά του προβλήματα» (βλ. δήλωση Καθολικού Αρχιεπισκόπου Κερκύρας Ιωάννη). 
Ο π. Κύριλλος, ως Ορθόδοξος ιερέας, δεν δικαιούται να χαρακτηρίζει, όχι τον Πάπα της Ρώμης, αλλά κανέναν άνθρωπο ως ομοφυλόφιλο, πόρνο, μοιχό κ.λ.π. Και σύμφωνα με την Ορθόδοξη πνευματικότητα δεν πρέπει να προβαίνει σε τέτοιους χαρακτηρισμούς ούτε «μέσα του», δηλ. στο νου και την ψυχή του. Πόσο μάλλον δημόσια! Το γεγονός ότι ο π. Κύριλλος αποφεύγει να πει έστω και μια λέξη για το θέμα, φανερώνει την απίστευτη δειλία του και την υποταγή του στους όρους μιας φτηνής «επικοινωνιακής» λογικής: «Άστο, θα ξεχαστεί». Γιατί, φυσικά, όταν μιλούσε δεν σκέφτηκε τι ξεστομίζει και ποιες συνέπειες μπορεί να έχει ο λόγος του. Στην ίδια λογική στοιχείται και η τοπική Εκκλησία, αφού ο λαλίστατος – σε άλλες περιπτώσεις – εκπρόσωπος τύπου της Μητρόπολης, έχει καταπιεί, στην κυριολεξία, τη γλώσσα του. Στην προκειμένη περίπτωση η σιωπή είναι συνενοχή. Η λογική είναι, επίσης, γνωστή: «Ο Πάπας είναι πολύ μακριά, είναι αρχηγός ετεροδόξων, άρα δεν αξίζει να τα χαλάσουμε με τους δικούς μας». Λησμονούμε, δηλ., ότι ο Πάπας είναι πρωτίστως άνθρωπος, πλασμένος κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν Θεού, και όχι ανθρωπόμορφο τέρας, επειδή είναι Πάπας. 
Ο π. Κύριλλος προσέβαλε βάναυσα τον θρησκευτικό ηγέτη ενός και πλέον δισεκατομμυρίου ανθρώπων και ένα αρχηγό κράτους, με το οποίο η Ελλάδα έχει διπλωματικές σχέσεις. Οφείλει να ζητήσει δημόσια συγγνώμη, τόσο από τον Πάπα και τους Καθολικούς, όσο και από εμάς τους Ορθοδόξους, οι οποίοι δεν χρησιμοποιούμε μεθόδους σπίλωσης και εξουθένωσης του οποιουδήποτε άλλου. 
Μέχρι να το πράξει, οι Καθολικοί, ας δεχθούν τη δική μου συγγνώμη, ως το ελάχιστο που θα έπρεπε να κάνει κάθε Ορθόδοξος Χριστιανός απέναντι σε παρόμοια «γκεμπελική», δηλ. φασιστική λογική εκκαθάρισης. 
Όσο για το αν οι Καθολικοί και όποιοι άλλοι είναι «αιρετικοί», και άρα πρέπει σύμφωνα με τους «Ορθόδοξους» Ταλιμπάν να καούν – η Ιερά Εξέταση ως νοοτροπία είναι προνόμιο πάντων! – ας κοιτάξει ο καθείς το πνευματικό του χάλι, όπως περιγράφεται από τους αγίους Βαρσανούφιο και Ιωάννη στα διακριτικά και ησυχαστικά κείμενά τους: 
«Οι Πατέρες δεν απαίτησαν τίποτε άλλο, παρά μόνο έμπρακτη ομολογία Πίστεως. Αν πραγματικά βρεθεί κάποιος που δέχεται ή διδάσκει βλάσφημα δόγματα για το Χριστό και ζει μακριά Του, απ’ αυτόν πρέπει να φεύγουμε και να μην τον πλησιάζουμε. Αν όμως θελήσουμε να ελέγξουμε τα πραγματικά βιώματα της καρδιάς, καθένας που δεν τηρεί τις εντολές του Χριστού, είναι αιρετικός. Και αν ο άνθρωπος δεν πιστέψει με όλη του την καρδιά, τα λόγια δεν τον ωφελούν καθόλου».

Πέμπτη 25 Ιουνίου 2015

Διεθνής φωτογραφικός διαγωνισμός με θέμα: «Καταστροφή των μνημείων της Χριστιανικής Ανατολής»


Η Διακοινοβουλευτική Συνέλευση Ορθοδοξίας, (Δ.Σ.Ο.) διοργανώνει τον δεύτερο στην σειρά φωτογραφικό διαγωνισμό και καλεί όλους τους ενδιαφερόμενους να συμμετέχουν σε αυτόν. Ο νέος διαγωνισμός φωτογραφίας διοργανώνεται μετά από πρόταση της Επιτροπής Πολιτισμού της Γραμματείας της Δ.Σ.Ο στα πλαίσια του εορτασμού του έτους 2016 ως έτος φιλίας των λαών Ελλάδας και Ρωσίας, και σε συνεργασία με την ιστοσελίδα OrthPhoto.net
Ο διαγωνισμός αφιερώνεται στα ακίνητα μνημεία της Ανατολικής Χριστιανικής παράδοσης, η σπουδαιότητα των οποίων είναι πολύ μεγάλη και αποτελούν τμήματα της πολιτιστικής κληρονομιάς όλων των λαών της γης. Η Δ.Σ.Ο επέλεξε αυτή την συγκεκριμένη χρονική περίοδο, όπου η ανθρωπότητα για ακόμη μια φορά γίνεται μάρτυρας καταστροφής μνημείων πολιτισμού από φανατικές θρησκευτικές ομάδες.
Για περισσότερες πληροφορίες η ηλεκτρονική διεύθυνση της ιστοσελίδας του διαγωνισμού είναι: http://www.eiao.orthphoto.net/gr.html

Τετάρτη 24 Ιουνίου 2015

ΣΤΗΝ "ΠΕΜΠΤΟΥΣΙΑ" ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΥΣ ΤΗΣ ΜΕΣΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ


Κατερίνα Χουζούρη 
«Οι Χριστιανοί της Μέσης Ανατολής» 
24 Ιουνίου 2015 
To Καλλιτεχνικό Σύνολο «Πολύτροπον» του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου, σε συνεργασία με το διαδικτυακό κανάλι intv.gr, διοργανώνει την Τετάρτη 1 Ιουλίου, στις 20.00μ.μ., στην Αίθουσα Διδασκαλίας της Μεγάλης Μουσικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος «Λίλιαν Βουδούρη», του Συλλόγου Οι Φίλοι της Μουσικής, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, εκδήλωση με θέμα: «Οι Χριστιανοί της Μέσης Ανατολής: Ιστορία – Πνευματικότητα – Μνημεία». 
Για την εκδήλωση και τη σημασία της, μίλησε στην Πεμπτουσία, ο θεολόγος Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος. «Έχουν προηγηθεί κάποιες εκπομπές και κάποια άρθρα είτε δικά μου, είτε του συνεργάτη και φίλου Roni Bou Saba, ο οποίος είναι Λιβανέζος Χριστιανός Ορθόδοξος. Είναι ελληνομαθής, έχει σπουδάσει στην Ελλάδα Φιλολογία και Θεολογία στη Σχολή του Μπαλαμάντ, οπότε από κοινού κάναμε κάποιες εκπομπές για τη φύση του Ισλάμ, για τους χριστιανούς της Μέσης Ανατολής, στο intv.gr κ.ά. Υπάρχει λοιπόν μια προϊστορία. Έτσι αποφασίσαμε να κάνουμε μία εκδήλωση στη Βιβλιοθήκη του Μεγάρου Μουσικής, δίνοντας έμφαση στη σημερινή κατάσταση, η οποία είναι συνεχώς επιδεινούμενη. Είχαμε την ιδέα να καλέσουμε και δύο ειδικούς επιστήμονες, για τα μνημεία της Μέσης Ανατολής. Είναι η Στεφανία Χλουβεράκη, η οποία θα αναφερθεί κυρίως στα χριστιανικά μνημεία και ο Κωνσταντίνος Κοπανιάς ο οποίος έχει κάνει μια καταπληκτική δουλειά – ανασκαφή στο Κουρδιστάν. Ασχολείται βέβαια με την προϊστορία. Δεν έχει να κάνει ακριβώς το θέμα του με τους χριστιανούς της Μέσης Ανατολής. Ασχολείται με τους Ασσυρίους, οι οποίοι σήμερα είναι χριστιανοί. Και σήμερα διώκονται. Θέλαμε λοιπόν να δώσουμε έμφαση στα μνημεία, στον πολιτισμό αυτής της περιοχής. Μας θλίβει το γεγονός ότι και τα μνημεία υπόκεινται σε μία βαναυσότητα από τους τζιχαντιστές, αυτήν την περίοδο. Προσπαθούμε λοιπόν να αναδείξουμε και τον πολιτιστικό πλούτο της περιοχής, μέσα από αυτήν την εκδήλωση». 
Σε ερώτηση για το καλλιτεχνικό μέρος της εκδήλωσης ο κ. Ανδριόπουλος, επισήμανε ότι το πρώτο κομμάτι που θα ακουστεί, είναι το ποίημα του Καβάφη, Συμεών. «Ένα ποίημα για τον Συμεών τον Στυλίτη, ο οποίος είναι γέννημα θρέμμα της περιοχής και το μοναστήρι του σήμερα είναι κέντρο εκπαίδευσης τζιχαντιστών! Το ποίημα αυτό μεταφράζεται από τον Roni Bou Saba στα αραβικά και θα ακουστεί στην εκδήλωση με έναν πρωτότυπο τρόπο, με τη συνοδεία λαούτου». 
Αναφερόμενος στην ομιλία του, ο κ. Ανδριόπουλος σημείωσε: «Επέλεξα να μιλήσω για τους χριστιανούς της Μέσης Ανατολής, που είναι ένα μωσαϊκό. Δεν είναι μόνο οι Ελληνορθόδοξοι του Πατριαρχείου Αντιοχείας. Είναι οι Ασσύριοι, οι Χαλδαίοι, οι Συροϊακωβίτες, οι Κόπτες της Αιγύπτου, είναι οι Μαρωνίτες, κ. ά. Πλέον όμως συρρικνώνονται δραματικά. Θέλουμε να αναφερθούμε γενικότερα στο στίγμα του χριστιανισμού στη Μέση Ανατολή», κατέληξε. 
Ποια είναι η σημασία του ρόλου των χριστιανών στην περιοχή; «Ο ρόλος των χριστιανών της Μέσης Ανατολής είναι πολύ σημαντικός ως μία γέφυρα της Δύσης, με το Ισλάμ Δεν το έχουμε συλλάβει το θέμα όπως πρέπει στη Δύση. Εάν η περιοχή αυτή αποχριστιανοποιηθεί εντελώς, τότε θα είναι πολύ χειρότερα τα πράγματα και όχι μόνο για την περιοχή αλλά για την οικουμένη ολόκληρη! Γι’ αυτό λοιπόν κι εμείς προσπαθούμε να ευαισθητοποιήσουμε την κοινή γνώμη». 


Υπενθυμίζεται ότι το Ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών, ετοιμάζει για το Φθινόπωρο ένα μεγάλο συνέδριο για την κατάσταση των χριστιανών, στη Μέση Ανατολή. 
Στην εκδήλωση, η οποία έχει ελεύθερη είσοδο θα μιλήσουν οι: 
- Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος, θεολόγος, με θέμα: «Το μωσαϊκό των Χριστιανών της Μέσης Ανατολής» 
- Roni Bou Saba, θεολόγος, φιλόλογος, μεταφραστής, με θέμα: «Οι Χριστιανοί της Μέσης Ανατολής ως γέφυρα με το Ισλάμ». 
- Στεφανία Χλουβεράκη, Λέκτορας Συντήρησης Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης στο ΤΕΙ Αθηνών και Αντιπρόεδρος της Διεθνούς Επιτροπής για την Συντήρηση Ψηφιδωτών. Υπεύθυνη εκπαιδευτικών προγραμμάτων του Ευρωπαϊκού Κέντρου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων συντήρησης ψηφιδωτών στη Μέση Ανατολή. Το θέμα που θα αναπτύξει είναι: «Η συμβολή των εκπαιδευτικών προγραμμάτων του Ευρωπαϊκού Κέντρου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων, στην προστασία και ανάδειξη των χριστιανικών μνημείων στη Μ. Ανατολή». 
- Κωνσταντίνος Κοπανιάς, Επ. Καθηγητής Αρχαιολογίας, Πολιτισμών Ανατολικής Μεσογείου, στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, ΕΚΠΑ.- Υπεύθυνος Ανασκαφής Πανεπιστημίου Αθηνών, στην Περιφέρεια Κουρδιστάν στο Ιράκ, με θέμα: «Οι Ασσύριοι στην Μεσοποταμία από την αρχαιότητα έως σήμερα». 
Η εκδήλωση θα κλείσει με μουσικές των Χριστιανών της Μέσης Ανατολής. 
Ερμηνεύουν: Γιώργος Γενναίος, λαούτο, Ειρήνη Τεννέ, τραγούδι και Roni Bou Saba, αφήγηση – ψάλτης. 
Κατερίνα Χουζούρη

Ο ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΦΩΚΑΣ ΑΠΟΧΑΙΡΕΤΗΣΕ ΤΟΝ ΑΔΕΛΦΟ ΤΟΥ ΜΑΚΑΡΙΣΤΟ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΣ ΓΕΡΑΣΙΜΟ (ΒΙΝΤΕΟ)


Τρίτη 23 Ιουνίου 2015

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΠΑΛΤΑΣ: ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΟΝ ΚΡΑΤΙΣΜΟ


Δημήτρης Μπαλτᾶς 
Ἐνάντια στόν κρατισμό 
Ἐδῶ καί δύο αἰῶνες ἔγινε πολύς λόγος ἐνάντια στόν κρατισμό ὡς μοντέλο πολιτικῆς καί οἰκονομικῆς ὀργάνωσης. Ἀπό ἱστορικῆς πλευρᾶς, ἡ κριτική ἐκ μέρους τοῦ Μπακούνιν τῆς κρατικιστικῆς ἀντίληψης τῶν μαρξιστῶν ἀπεδείχθη προφητικά σωστή, ἐάν λάβει κανείς ὑπ’ ὄψιν τόν συγκεντρωτικό καί αὐταρχικό χαρακτήρα τοῦ σοβιετικοῦ κράτους μετά τήν Ἐπανάσταση τοῦ 1917. 
Ἀπό οἰκονομικῆς πλευρᾶς, ὁ κρατισμός συνδέθηκε μέ τήν ἐκδοχή τῆς σοσιαλιστικῆς ἀντίληψης περί τῆς οἰκονομίας καί τῆς συναφοῦς ἀντίθεσης πρός τήν λεγόμενη «φιλελεύθερη οἰκονομία». Ἐπίσης ὁ κρατισμὀς ταυτίστηκε μέ τήν ἄσκηση ἐλέγχου ἐκ μέρους τοῦ «μεγάλου κράτους» σέ ὅλους τούς τομεῖς τοῦ δημόσιου καί ἰδιωτικοῦ βίου καί τέθηκε ξεκάθαρα ἐνάντια στήν ἰδιωτική πρωτοβουλία. Ἔτσι οὐσιαστικά συγκροτήθηκε ἕνα εἶδος κρατικοῦ καπιταλισμοῦ, ἀλλά μέ τήν διακριτική ἀποσιώπηση τῆς λέξεως «καπιταλισμός». Αὐτά τά χαρακτηριστικά πού ἁδρομερῶς ἀνέφερα, δέν ὁδήγησαν σ’ ἕνα καλύτερο καί πιό ἀνθρώπινο κράτος. Προσέφεραν τήν ἐλάχιστη οἰκονομική καί κοινωνική ἐξασφάλιση στούς ἀποδεχομένους τό σύστημα καί προφανῶς ὄχι σ’ αὐτούς πού ἐπέκριναν τό σύστημα.
Σήμερα, ἡ ἴδια περιγραφεῖσα λογική ἐξακολουθεῖ ἀκόμη, (παραδόξως;), νά κυριαρχεῖ στήν σκέψη τῆς Ἀριστερᾶς καί τῆς παρούσης ἑλληνικῆς κυβέρνησης. Ἀλλά εἶναι προφανές ὅτι ἡ σοβιετική ἀντίληψη περί κράτους καί περί οἰκονομίας δέν μπορεῖ νά ἀποτελεῖ μία σύγχρονη, δημιουργική, ἀκόμη καί δημοκρατική, πρόταση. Ἐκτός ἄν ἀρέσκεται νά ἀναφέρεται στήν Ἀριστερά ὡς ἀρχαιολογία. Οἱ πολιτικές καί κυρίως οἰκονομικές ἐπιλογές πού ἔχουν κάνει ὁριστικά ἡ Ρωσσία, ἡ Κίνα καί ἡ Κούβα, ἀρκοῦν γιά νά ἀντιληφθεῖ κανείς ὅτι ἐδῶ στήν χώρα μας ἡ Ἀριστερά ὡς θεωρία ἐπιβιώνει κατά τρόπο ἀρχαιολογικό, ἐνῶ ὡς πράξη κυριαρχεῖ κατά τρόπο καπιταλιστικό. Γιά παράδειγμα, ὁ κουραστικός λόγος  τῆς ἑλληνικῆς Ἀριστερᾶς περί τοῦ «μεγάλου κεφαλαίου» εἶναι ἐκτός τόπου ἀλλά καί χρόνου. Προφανῶς τό «μεγάλο κεφάλαιο» στήν Ἑλλάδα εἶναι πολύ μικρότερης ἔκτασης καί δύναμης ἀπό τό διεθνοποιημένο κεφάλαιο. Ἐάν κάτι ἔπρεπε νά περισωθεῖ στήν χώρα μας ἀπό οἰκονομικῆς πλευρᾶς, αὐτό θά ἦταν τό μικρό κεφάλαιο. Διότι «ὅσο ὑπάρχει τό κεφάλαιο, τό μεγάλο κεφάλαιο θά καταπιέζει τό μικρό», κατά τήν παλαιότερη διατύπωση τοῦ Π. Κροπότκιν (Ἡ κατάκτηση τοῦ ψωμιοῦ, μετ. Ἄ. Γαρμπή, Ν. Ἀλεξίου, Ἐλεύθερος τύπος, Ἀθήνα 2008, σ. 187).
Μία τελευταία παράμετρος στήν σύντομη ἀναφορά μου εἶναι τό ζήτημα τοῦ πατριωτισμοῦ. Καί ἐδῶ μπορεῖ νά παρατηρήσει κανείς παράδοξα πράγματα. Ἡ σημερινή ἑλληνική Ἀριστερά ἀρνεῖται πεισματικά ἕναν πατριωτικό λόγο, φοβούμενη ἀφ’ ἑνός νά μήν πρσλάβει ἑθνικιστικά χαρακτηριστικά, διατηρώντας ἀφ’ ἑτέρου ἕναν ἄκαιρο διεθνιστικό λόγο. Κατά συνέπεια, ὁ κρατισμός τῆς Ἀριστερᾶς συνδέεται, ἀκόμη, μέ τόν μή πατριωτικό λόγο, ἐπιτρέποντας δυστυχῶς τήν οἰκειοποίηση τοῦ πατριωτικοῦ λόγου ἐκ μέρους νεοφασιστικῶν μορφωμάτων. Ἀλλά καί στό σημεῖο αὐτό θά θυμίσω τήν διατύπωση τοῦ Μ. Μπακούνιν, ὁ ὁποῖος διεκήρυσσε ὅτι «ἡ Πατρίδα ἀντιπροσωπεύει τό ἱερό καί ἀδιαφιλονίκητο δικαίωμα κάθε ἀνθρώπου, κάθε ὁμάδας ἀνθρώπων, ἑνώσεων, κοινοτήτων, περιοχῶν, ἐθνῶν νά αἰσθάνονται, νά σκέπτονται, νά θέλουν καί νά δροῦν μέ τόν δικό τους τρόπο, καί ὁ τρόπος αὐτός εἶναι πάντα τό ἀναμφισβήτητο ἀποτέλεσμα μιᾶς μακροχρόνιας ἱστορικῆς ἐξέλιξης» (Ἡ ἀναφορά ἔχει ληφθεῖ ἀπό τόν H. Arvon, Μιχαήλ Μπακούνιν, μετ. Π. Γκέκα, Πλέθρον, Ἀθήνα, 2009, σ. 112).
Σέ μία γενική ἀλλά βεβαίως ὄχι τελική ἀποτίμηση, ὁ κρατισμός πού προτείνεται καί σήμερα ἀπό τήν κυβερνῶσα καί τήν μή κυβερνῶσα ἑλληνική Ἀριστερά εἶναι ἄκαιρος, περιοριστικός οἰκονομικά καί πολιτικά καί ἐλάχιστα πατριωτικός. Νομίζω ὅτι μία σχέση τοῦ σύγχρονου πολίτη μέ τό κράτος θά πρέπει νά περιορίζεται βασικά στίς φορολογικές του ὑποχρεώσεις, γιά να παραφράσω κάπως τόν παλαιότερο λόγο τοῦ Ντίνου Χριστιανόπουλου. Ἀλλά θά θυμίσω ὅτι ἡ φορολογία εἶναι ἕνα ἀνταποδοτικό γεγονός: τό κράτος θά ἔπρεπε νά παρέχει ὑποχρεωτικά στόν πολίτη ἀσφάλεια, ἰατρική περίθαλψη, σύνταξη κ.ἄ. γιά να ζητεῖ στήν συνέχεια ἀπό τόν πολίτη νά εἶναι φορολογικά συνεπής.

Με πρωτοβουλία Ελληνοκυπρίων-Τουρκοκυπρίων αναστηλώθηκε ο πύργος του Οθέλλου στην κατεχόμενη Αμμόχωστο


Του Αριστείδη Βικέτου 
Περίπου τετρακόσια δεκαπέντε χρόνια, αφότου ο μεγάλος Άγγλος συγγραφέας Ουίλιαμ Σαίξπηρ έγραψε την τραγωδία «Οθέλλος», ο ομώνυμος θρυλικός πύργος στα επιβλητικά και γραφικά τείχη της κατεχόμενης από το 1974 Αμμοχώστου αναστηλώθηκε και στις 2 Ιουλίου θα γίνουν τα εγκαίνια του. Το πρόγραμμα των εγκαινίων θα περιλαμβάνει αποσπάσματα του έργου «Οθέλλος» από ομάδα Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων ηθοποιών και μουσική από τη βασισμένη στο έργο, όπερα του Τζιουζέπε Βέρντι. Την πρωτοβουλία για την αναστήλωση και συντήρηση του πύργου-μνημείου, είχε η Δικοινοτική Τεχνική Επιτροπή για την Πολιτιστική Κληρονομιά και ξεκίνησε πέρσι το καλοκαίρι. Οι εργασίες χρηματοδοτήθηκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε συνεργασία με το Αναπτυξιακό Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών [UNDP], με συνολικό κόστος των εργασιών επείγουσας αποκατάστασης 1,025 εκ. ευρώ, περιλαμβανομένου του σχεδιασμού και της επίβλεψης. 
Αν και στο έργο του Ουίλιαμ Σαίξπηρ δεν γίνεται συγκεκριμένη αναφορά στην Αμμόχωστο, αλλά σε "ένα λιμάνι στην Κύπρο", ο συγκεκριμένος πύργος έχει συσχετιστεί από αιώνες με την ιστορία του Μαυριτανού στρατηγού της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας της Βενετίας, ο οποίος στάλθηκε στην Κύπρο για να πολεμήσει τους Τούρκους, επειδή παντρεύτηκε κρυφά την όμορφη Δυσδαιμόνα. Αυτή τον ακολούθησε στο ταξίδι του και τελικά και οι δύο είχαν τραγικό τέλος: Η Δυσδαιμόνα κατασυκοφαντήθηκε από τον Ιάγο στον Οθέλλο, ο οποίος την θανάτωσε μέσα στη ζήλια του, για να αυτοκτονήσει αργότερα όταν αποδείχθηκε η αρετή της συζύγου του. 


Ο πύργος του Οθέλλου, που αποτελεί τμήμα των οχυρώσεων του κάστρου της Αμμοχώστου, είναι τετράγωνο κτίσμα με τέσσερις πύργους στις γωνίες του και ξεχωριστή τάφρο από το υπόλοιπο κάστρο. Κατά τη Φραγκοκρατία, εκεί δενόταν η μία άκρη της αλυσίδας που έκλεινε την είσοδο του εσωτερικού λιμένα της πόλης. Η αρχική μορφή του κτιρίου χρονολογείται από τον 14ο αιώνα. Αρχικά είχε και δεύτερο όροφο, ο οποίος όμως αφαιρέθηκε το 1492. Πάνω από την πύλη βρίσκεται εντοιχισμένη μαρμάρινη πλάκα με τον ενετικό φτερωτό λέοντα του Αγίου Μάρκου και επιγραφή που γράφει: "Nicolo Foscarini, ο Ενετός στρατηγός". Το κάστρο περιβάλλεται από τάφρο και είναι απομονωμένο από τις υπόλοιπες οχυρώσεις. Στην κύριά του αίθουσα (μεγάλη αίθουσα) σώζονται τα οικόσημα του βασιλείου της Ιερουσαλήμ. Από την ταράτσα του πύργου είναι πανοραμική η θέα της Αμμοχώστου και των μνημείων της μεσαιωνικής πόλης, όπως ο επιβλητικός καθεδρικός ναός του Αγίου Νικολάου, κτίσμα του 14ου αιώνα στον οποίο στέφονταν οι Φράγκοι ηγεμόνες του βασιλείου της Κύπρου και Ιερουσαλήμ, και το οποίο το 1571 οι Οθωμανοί μετέτρεψαν σε τέμενος, η Εκκλησία Αγίου Γεωργίου των Ελλήνων, η Εκκλησία Αγίου Γεωργίου των Λατίνων, όπως επίσης το Βασιλικό Παλάτι (Palazzo del Proveditore). Eπίσης, ορατά είναι τα ερειπωμένα ξενοδοχεία στην κλειστή περιοχή της Αμμοχώστου. Η πρεσβεία της Σλοβακίας στην Κύπρο, η οποία συντονίζει τις κοινές συναντήσεις εκπροσώπων Ελληνοκυπριακών και Τουρκοκυπριακών κομμάτων, οργάνωσε επίσκεψή τους με συνοδεία δημοσιογράφων στον πύργο του Οθέλλου και σε άλλα μνημεία της Αμμοχώστου. Η πρέσβειρα της Σλοβακίας, Οξάνα Τόμοβα, ενθάρρυνε όλους όσοι πήραν μέρος στην επίσκεψη, να εργαστούν εντατικά για το κοινό καλό όλων των Κυπρίων. «Σε μια περίοδο όπου οι Κύπριοι και από τις δύο κοινότητες εμπνέονται από το θετικό κλίμα για μια συνολική διευθέτηση, η επίσκεψή μας προωθεί την ιδέα της ειρηνικής συνεργασίας», επεσήμανε.


Για τις εργασίες συντήρησης ενημέρωσε η Τιτσιάνα Ζεννάρο, υπεύθυνη του προγράμματος UNDP-PFF, η οποία είπε ότι «πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα έργα που έχει αναλάβει η Δικοινοτική Τεχνική Επιτροπή για την Πολιτιστική Κληρονομιά». Επίσης, εξήγησε ότι δεν πρόκειται για πλήρη αποκατάσταση του πύργου, καθώς μια τέτοια εργασία θα χρειαζόταν πολύ μεγαλύτερα κονδύλια. Σκοπός, είπε, είναι να ξανανοίξει το έργο σύντομα για το κοινό και πρόσθεσε ότι οι εργασίες ολοκληρώνονται στα τέλη Ιουνίου. Εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η Αλεσάντα Βίζερ εξέφρασε τη στήριξη της Κομισιόν σε Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης. 
Παρόντες στην επίσκεψη, ήταν οι δήμαρχοι Αμμοχώστου Αλέξης Γαλανός και Ισμαήλ Αρτέρ. Ο κ. Γαλανός είπε ότι «βρισκόμαστε σε ειρηνική αποστολή» και εξέφρασε στήριξη στις προσπάθειες του προέδρου Αναστασιάδη και του Τουρκοκύπριου ηγέτη, Μουσταφά Ακιντζί. «Είμαστε εδώ για να τους υποστηρίξουμε, όχι για χάριν του παρελθόντος αλλά για χάριν του μέλλοντος, για τα παιδιά μας», είπε, προσθέτοντας ότι επιθυμία όλων είναι οι μελλοντικές γενιές να ζήσουν ειρηνικά, σε μια Κύπρο κράτος-μέλος της ΕΕ, που δεν χρειάζεται προστάτες. Ο Ισμαήλ Αρτέρ, ανέφερε ότι παρόμοιες εκδηλώσεις είναι χρήσιμες για να υλοποιηθούν οι κοινές προσπάθειες, τη στιγμή που οι δύο ηγέτες παρακάθονται σε συνομιλίες.


Εκ μέρους της Δικοινοτικής Τεχνικής Επιτροπής για την Πολιτιστική Κληρονομιά, οι Γλαύκος Κωνσταντινίδης και Αλί Τουντζάι, αναφέρθηκαν στο έργο της αποκατάστασης, που όπως είπαν, «είναι το αποτέλεσμα σκληρής δουλειάς, αλλά και της εργασιακής κουλτούρας που έχουν αναπτύξει τα μέλη της Επιτροπής και το οποίο αποτελεί παράδειγμα για όλη την Κύπρο». 
Μετά τον πύργο του Οθέλλου, οι εκπρόσωποι των κομμάτων περιδιάβηκαν τη μεσαιωνική πόλη με τα ενετικά και οθωμανικά μνημεία, τις ορθόδοξες και λατινικές εκκλησίες. Στην συνέχεια επισκέφθηκαν την Μονή του Αποστόλου Βαρνάβα, ιδρυτή της Εκκλησίας της Κύπρου, η οποία βρίσκεται ανάμεσα στην αρχαία Έγκωμη και τη Σαλαμίνα. Το καθολικό της Μονής λειτουργεί ως «μουσείο εικόνων». Στην τράπεζα της μονής εκτίθενται αρχαιότητες.


Η Μονή του Αποστόλου Βαρνάβα ιδρύθηκε στα τέλη του 5ου αιώνα από τον Αρχιεπίσκοπο Ανθέμιο και κτίστηκε δίπλα από τον τάφο του αγίου, ο οποίος ανακαλύφθηκε το 478 μ.Χ., περιέχοντας τα οστά του αγίου και το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο. Αποτέλεσμα αυτής της αποκάλυψης ήταν η κήρυξη της Εκκλησίας της Κύπρου σε Αυτοκέφαλη από τον Αυτοκράτορα Ζήνωνα (474 - 491 μ.Χ.). Η εκκλησία του Ανθέμιου καταστράφηκε σε κάποια φάση - και κατά τον 17ο αιώνα, κτίστηκε στη θέση της η σημερινή εκκλησία, η οποία αποτελούσε μέχρι το 1974 ένα από τα σημαντικότερα προσκυνήματα της Κύπρου. Στο δρόμο της επιστροφής για την Λευκωσία οι εκπρόσωποι των κομμάτων με την πρέσβειρα της Λευκωσίας και τους δημάρχους Αμμοχώστου επισκέφθηκαν το άλλοτε ελληνοκυπριακό χωριό Στύλλοι.


Το χωριό κατοικείται ως επί το πλείστον από Τουρκοκύπριους της Μουταγιάκας Λεμεσού, που έφυγαν το 1974. Στο καφενείο του χωριού περίμεναν τους επισκέπτες Ελληνοκύπριοι που γεννήθηκαν και έζησαν εκεί μέχρι το 1974 και πολλοί Τουρκοκύπριοι με τον κοινοτάρχη τους. Όλοι μαζί πήγαν και στην εκκλησία του Προφήτη Ηλία. Οι πρώην και οι νυν κάτοικοι ανέφεραν ότι η συνεργασία τους είναι πολύ καλή και ότι θα συνεργαστούν για την αποκατάσταση της εκκλησίας.


Δευτέρα 22 Ιουνίου 2015

Η ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΝΕΟΧΩΡΙΟΥ ΥΛΟΠΟΙΗΣΕ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΜΕΣΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΔΙΚΤΥΩΣΗΣ


Τα αποτελέσματα της έρευνας που διεξήχθη στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος «Ελευθερία έκφρασης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και μειονότητες» που υλοποιεί η Κοινότητα Νεοχωρίου του Βοσπόρου στην Κωνσταντινούπολη, παρουσιάστηκαν την Τετάρτη 10 Ιουνίου 2015 στην Αστική Σχολή Γαλατά από την εταιρία δημοσκοπήσεων KONDA, η οποία πραγματοποίησε την έρευνα για λογαριασμό του προγράμματος. Την εκδήλωση προλόγισε ο πρόεδρος της κοινότητας Νεοχωρίου κ. Λάκης Βίγκας. 
Τα αποτελέσματα ανακοινώθηκαν από τον Γενικό Διευθυντή της εταιρίας KONDA κ. Bekir Ağırdır, ο οποίος τόνισε τη σημασία διεξαγωγής για πρώτη φορά στην Τουρκία μιας τέτοιας έρευνας για να μας βοηθήσει να συνειδητοποιήσουμε το βαθμό και τον τρόπο αποκλεισμού μειονοτικών ομάδων από τον δημόσιο χώρο. Ενώ, υπογράμμισε την έλλειψη επαρκών στοιχείων αναφορικά με το μέγεθος του πληθυσμού των μειονοτικών κοινοτήτων καθώς δεν καταγράφεται η εθνική καταγωγή στις απογραφές με αποτέλεσμα να επικρατεί μια σύγχυση την ώρα που ξέρουμε πολύ καλά όπως τόνισε ότι το κράτος κρατά ακριβή στοιχεία για όλα τα μέλη μειονοτήτων. 


Στην έρευνα που διεξήχθη από 30 Ιανουαρίου έως 17 Απριλίου 2015 συμμετείχαν 57 % άνδρες και 43 % γυναίκες με τις ηλικιακές ομάδες να κυμαίνονται ως εξής: 
14-28: 25% 
29-43: 37% 
44-70: 38% 
Τη μεγαλύτερη συμμετοχή στην έρευνα είχε η Εβραϊκή κοινότητα με 43,5% και ακολουθούν οι Αρμένιοι με 26,9%, οι Συροϊακωβίτες με 18%, οι Ρωμιοί με 15% κ.λ.π. 
Στην έρευνα συμμετείχαν κατά 93,1% ερωτηθέντες από την Κωνσταντινούπολη ενώ συμμετοχές υπήρχαν επίσης από μέλη μειονοτήτων που ζουν στην Σμύρνη, την Αντιόχεια και το Μάρντιν. 
Ένα πολύ χαρακτηριστικό στοιχείο που κατέδειξε η δημοσκόπηση ήταν το πολύ αυξημένο μορφωτικό επίπεδο των μελών των μειονοτήτων σε σχέση με το μέσο όρο της Τουρκίας με τους αποφοίτους πανεπιστημίων να έχουν το μεγαλύτερο ποσοστό. Αντίστοιχα, η έρευνα έδειξε ότι τα μέλη των μειονοτήτων έχουν μια πιο αποστασιοποιημένη σχέση με τη θρησκεία με το 46% να δηλώνουν ότι πιστεύουν και 30% να δηλώνουν θρησκευόμενοι όταν ο αντίστοιχος μέσος όρος για την Τουρκία είναι 25% για όσους πιστεύουν και 58,5% όσοι δηλώνουν θρησκευόμενοι. 
Ένα επίσης ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι τα μέλη των μειονοτήτων δηλώνουν ότι ο τρόπος ζωής τους είναι μοντέρνος κατά 57% ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για την Τουρκία είναι 25%. 


Τέλος, ενδιαφέρον παρουσιάζει η ερώτηση σχετικά με το ποιο στοιχείο θεωρείτε ότι χαρακτηρίζει την ταυτότητά σας με τους ερωτηθέντες να απαντούν η κουλτούρα και η οικογένεια όταν συνολικά στην Τουρκία το μεγαλύτερο ποσοστό συγκεντρώνει η θρησκεία και η εθνική καταγωγή. 
Οι ερωτήσεις ως προς τον τρόπο χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης κατέδειξαν με καθαρότητα ότι τα μέλη των μειονοτήτων αισθάνονται φόβο να εκφράζονται ελεύθερα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ενώ η χρήση των μέσων αυτών είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στους κόλπους των μειονοτήτων όπως φάνηκε από την έρευνα το 41% δήλωσε ότι αισθάνεται ανήσυχα όταν εκφράζεται ή σχολιάζει κάτι δημόσια και μόνο το 19% ότι μπορεί να εκφράζεται ελεύθερα σε αυτά. 
Συνολικά το 80% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι αισθάνονται κάποιου είδους αμηχανία από τη χρήση των μέσων αυτών και ότι προτιμούν να αποφεύγουν την ελεύθερη έκφραση της γνώμης τους. Το 15% των συμμετεχόντων δήλωσε πως έχει υποστεί κάποιου είδους αντίδραση όταν σχολίασαν κάτι, το 14% ότι έχουν δεχθεί υποτιμητικά σχόλια, το 8% λεκτική επίθεση και ο 6% απειλή. Τέλος, σε ποσοστό 43% τα μέλη των μειονοτήτων παρακολουθούν κυρίως τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης χωρίς να εκφράζονται τα ίδια και κάνουν φίλους μονάχα άτομα που γνωρίζουν προσωπικά. Συνολικά το 80% των ερωτηθέντων επιθυμεί να υπάρξει σχετική νομοθεσία που να προστατεύει τους χρήστες του διαδικτύου κάτι που ο Γενικός Διευθυντής της εταιρίας KONDA σχολίασε ότι εκφράζει την ανάγκη που νιώθουν τα μέλη των μειονοτήτων για προστασία στο δημόσιο χώρο. 


Ένα ακόμα ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι τα μέλη των μειονοτήτων δηλώσαν ότι παρακολουθούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κυρίως για να ενημερώνονται ή λόγω δουλειάς (κατά 41%) και ότι μόνο κατά 28% τους εκφράζουν οι κοινοτικές εφημερίδες (όπως οι Agos, Zamanak, Salom, Απογευματινή, Ηχώ). 
Τα συνολικά αποτελέσματα της έρευνας θα δημοσιοποιηθούν τις επόμενες μέρες από την εταιρία και θα γίνουν αντικείμενο μελέτης για το συνέδριο για την ελευθερία έκφρασης και τους περιορισμούς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για τα μέλη των μειονοτήτων που θα πραγματοποιηθεί τον Νοέμβριο σε συνεργασία με το πανεπιστήμιο Μπιλγκί στην Πόλη. 
Στο ίδιο συνέδριο θα παρουσιαστούν και τα αποτελέσματα της αντίστοιχης έρευνας που πραγματοποιήθηκε το ίδιο διάστημα στην Ελλάδα για τα μέλη μη χριστιανικών κοινοτήτων από το Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής. 
Μαρίνα Δρυμαλίτου


A Research on "SOCIAL MEDIA AND NON-MUSLIM MINORITIES" 
by Yenikoy Virgin Mary Greek Orthodox Church 
and School Foundation and KONDA Research and Consultancy 
June 2015 
About the Project "Social Media Freedom and Non-Muslim Minorities" 
The Social Media Freedom and Non-Muslim Minorities Project, organized by Yenikoy Virgin Mary Greek Orthodox Church and School Foundation, is funded as part of the Civil Society Dialogue program of the Ministry for EU Affairs. The Yeniköy Foundation implements the project with the Hellenic Foundation for European & Foreign Policy ELIAMEP and Istanbul Bilgi University’s Human Rights Law Research Centre.
The aim of the Social Media and Non-Muslim Minorities Project is to examine how and to what extent non-Muslim minorities in Turkey use social media and the role of social media in the integration of minorities into mainstream society. In this context, cases of violations of rights, discrimination and hate speech targeting minorities on social media will also be analyzed. 
The Social Media and Non-Muslim Minorities Project is organized with the aim of furthering freedom of speech, suggesting a legal framework to prevent discrimination and hate speech, increasing the social participation of non-Muslim minorities and affirming their status as equal citizens. 
A comprehensive research has been conducted in order to provide the data about the social media usage of the minorities on which the other activities of the project will be based. 


RESEARCH DESCRIPTION 
The research was conducted by KONDA Research and Consultancy for the Social Media Freedom and Non-Muslim Minorities Project. 
Conducted between 30 January and 17 April 2015, the research aims to measure the use of social media by non-Muslim minorities in Turkey and their social media practices, and constitutes the basis for this report. 746 surveys that were used for the report were collected using 567 online and 179 printed questionnaires.
Since it is not easy to reach out to minority communities, private schools, places of worship and gatherings were used to interact with those demographic groups that we failed to get in touch with online. 


SUMMARY 
The 67-question survey on demographics, Internet access, social media practices, discrimination and freedom of speech on social media platforms was prepared by KONDA team and the Social Media Freedom and Non-Muslim Minorities Project staff and advisors. 
Since there are challenges in reaching out to minority communities, private schools, places of worship and gatherings were used to interact with those demographic groups that we failed to get in touch with online. 
Of all survey respondents, 43% were female and 57% were male. Women are more active on social media. Participants’ overall level of education is high. The method chosen for the research played a role in creating this outcome. The research does not technically represent all minority groups, but captures the tendencies and experiences of minorities that actively use social media. 
93% of survey respondents live in Istanbul. Although we do not know for certain, it is estimated that around 90% of the total minority population in Turkey live in Istanbul, which means that these research results can represent the majority of minority members who use social media. 


Data on migration provide us important information. Half of the participants indicated that they were living in Istanbul for the last 100 years. If we go back to the previous generation, we see that around three-quarters of participants’ parents are from Istanbul. 
Religious communities are not adequately represented in the research. Closed communication channels were adopted as a method and face-to-face interviews were conducted in places of worship and schools. Although accurate representation was not possible, the research is successful in capturing general tendencies in minority communities. 
Participants’ social media usage is high. The most used social media platform is Facebook, the second most used is YouTube and the third most used is Instagram. 
Nervousness is the most common feeling experienced by minority members while using social media. Only 21% of the participants indicate that they share freely. The rest evaluate their position in a spectrum ranging from nervousness to not sharing any content. 


Some of the participants stated that they were subject to offences, humiliation, insults and threats. 61% do not have knowledge about their rights on social media. 80% of the participants said that there should be laws against discrimination. This is an important demand that should be taken into account by policymakers. 
Social media helps develop communication among members of minority communities and furthers a culture of collective action. More importantly, participants stated that social media is important in getting in touch with the rest of the society.
"Social Media and Minorities" 

Κυριακή 21 Ιουνίου 2015

ΒΛΕΠΟΝΤΑΣ ΤΗΝ "ΧΩΡΑ ΤΟΥ ΑΥΡΙΟ"...


Ἕλενα Χατζόγλου 
(Δρ. Φιλολογίας)
«Ἡ χώρα τοῦ αὔριο» 
Μία ἑρμηνευτική προσέγγιση 
Μία ἐνδιαφέρουσα σκηνοθετικὴ πρόταση, ἀντίθετη πρὸς αὐτὲς ποὺ προβάλλει συνήθως (μὲ τὶς ἀπίστευτες ἡρωϊκὲς-μεσσιανικὲς πράξεις τοῦ ἀτομικοῦ ἤ τοῦ συλλογικοῦ ὑποκειμένου) ἡ ἀμερικανικὴ βιομηχανία τοῦ κινηματογράφου, χρησιμοποιήθηκε γιὰ νὰ ἐπενδύσει τὸ θέμα τῆς πρόσφατης κινηματογραφικῆς ταινίας «Ἡ χώρα τοῦ αὔριο» (Tomorrowland) (σὲ σκηνοθεσία τοῦ Brad Bird καὶ σενάριο Damon Lindelof). 
Ὁ πρωταγωνιστὴς τῆς ταινίας Φράνκ Γουόκερ (G. Clooney) ἐνσαρκώνει τὸν ἄνθρωπο-ἐπιστήμονα τῆς ἐποχῆς μας, ὁ ὁποῖος, γοητευμένος ἀπὸ τὴν παντοδυναμία τῆς τεχνολογίας καὶ τοῦ «παραδείσου» ποὺ αὐτὴ ἐπαγγέλλεται, ἤδη ἀπὸ νεαρὴ ἡλικία ἐμπλέκεται σὲ μία διαδιακασία ἀνατροφοδότησης ἑνὸς πλαστοῦ κόσμου. Μάλιστα ὁ «κόσμος» αὐτὸς χρησιμοποίησε ὅλη τὴν ἱκμάδα τῆς νεανικότητας καὶ τῆς ἁγνότητας τῶν προθέσεών του, μέχρι ποὺ τὸν ἐξέβαλε βίαια, τὸν ἐξόρισε, ὅταν πιὰ κατάλαβε ὅτι δὲν ἔχει νὰ τοῦ προσφέρει τίποτα ἤ, ἀκόμη, ὅτι τοῦ ἔγινε ἐνοχλητικὸς ἕως καὶ ἐπικίνδυνος. 
Ὁ θεατὴς παρακολουθεῖ μέσα ἀπὸ τὴν ταχύτατη ἐναλλαγὴ σκηνῶν καὶ εἰκόνων -ποὺ δυστυχῶς κάποτε συσκοτίζουν τὸ βαθύτερο νόημα τοῦ ἔργου- τὴν πορεία ζωῆς ἑνὸς ἀνθρώπου ποὺ ἑλκύεται ἀπὸ τὴν τεχνολογία καὶ τὴν ἐφευρετικότητα, ποὺ ἔχει ἕνα ὅραμα ἐπίτευξης τέλειων ἐφευρέσεων, τὰ ὁποῖα προάγουν τὸν ἄνετο τρόπο ζωῆς καὶ τὴν κατάκτηση τοῦ κόσμου καὶ τοῦ διαστήματος. Τοῦ διαφεύγει ὅμως ὅτι ἡ τεχνολογία χωρὶς ἀνθρωπιστικὸ περιεχόμενο μπορεῖ νὰ στραφεῖ κατὰ τοῦ ἴδιου τοῦ ἀνθρώπου. Καὶ τὸ πρῶτο θύμα μιᾶς τέτοιας διαδικασίας γίνεται αὐτὸς ὁ ἴδιος ὁ διαχειριστής της. Ἐκπίπτει ἀπὸ τὴ θέση ποὺ εἶχε κατακτήσει στὸν καινούργιο αὐτὸν «κυβερνοχῶρο», ἀπομονώνεται σὲ ἕνα σπίτι, ὅπου ἀποφασίζει νὰ ζήσει περιχαρακωμένος, αὐτοεξόριστος καὶ μνησίκακος, συνεχίζοντας ὡστόσο νὰ παράγει τέλεια τεχνολογικὰ ἐπιτεύγματα, ἀλλὰ μακριὰ ἀπὸ ὁποιαδήποτε ἀνθρώπινη ἐπικοινωνία. 


Ὅταν εἰσβάλει στὸν κόσμο του μία ἐνθουσιώδης νεαρὴ ἔφηβη, ἡ Κέισυ Νιούτον (Britt Robertson), καὶ μέσα ἀπὸ μία ἐπίπονη διαδικασία αὐτοσυνειδησίας καὶ ὡρίμανσης, ὁ Γουόκερ ἀντιλαμβάνεται ὅτι ἡ τεχνολογικὴ ἐξέλιξη δὲν μπορεῖ νὰ εἶναι αὐτοσκοπός, ὅπως διακηρύχθηκε κατὰ κανόνα στὴν Νεωτερικότητα, ἂν μάλιστα στερεῖται ἠθικῶν ἐρεισμάτων, αὐτῶν ποὺ προσφέρει ἕνα ἀξιακὸ σύστημα σεβασμοῦ πρὸς τὸν συνάνθρωπο, τὸ περιβάλλον, τὸν ἴδιο του τὸν ἑαυτό. Γιατὶ συχνὰ μέσα ἀπὸ τὶς αὐταπάτες, μέσα ἀπὸ μία ἑκούσια ἢ ἀκούσια ἐξαπάτηση, μπορεῖ κανεὶς νὰ ἀλλοτριωθεῖ ἀκόμη καὶ ἀπὸ τὸν βαθύτερο ἑαυτό του. Αὐτὸ τὸ αἴσθημα ἀλλοτρίωσης κυριαρχεῖ στὴν ψυχολογία τοῦ συγκεκριμένου ἥρωα, ὁ ὁποῖος ἐλευθερώνεται ἀπὸ αὐτό, μόνον ὅταν ἀντιλαμβάνεται τὴν ἀλήθεια, ὅτι δηλαδὴ ὁ κόσμος δὲν χρειάζεται τὴν κυριαρχία τῆς τεχνολογίας γιὰ νὰ εὐτυχήσει, οὔτε κἂν γιὰ νὰ προοδεύσει, ἀλλὰ ἕνα ἄλλου εἴδους ὅραμα, μία ἔμπνευση. Αὐτὴ συνίσταται στὸν σεβασμὸ τοῦ ἄλλου, στὴν ἀγάπη τῆς φύσης, στὴν ἐλευθερία, στὴ δημιουργικότητα. 
Δὲν εἶναι τυχαῖο μάλιστα ὅτι τὸ πραγματικὸ νόημα τῆς ζωῆς ὁ ἥρωας τὸ βρίσκει ὅταν συνειδητοποιεῖ τί σημαίνουν τὰ δύο βασικὰ «πρόσωπα» ποὺ τὸν συμπαρέσυραν στὴν αὐταπάτη, ὁ πανοῦργος «ἐπιτηρητὴς τῶν πάντων» Νὶξ (Hugh Laurie) καὶ τὸ μικρὸ-ρομπὸτ Ἀθηνά (Raffey Cassidy). Ὁ πρῶτος συμβολίζει τὸν κυρίαρχο τοῦ κόσμου, ποὺ τὸν ὁδηγεῖ μὲν στὴν «πρόοδο» τῆς τεχνολογίας, καὶ στὴ δῆθεν οἰκοδόμηση τῆς εὐτυχίας, ἀλλὰ στὴν πραγματικότητα μὲ τὴν ἀλόγιστη χρήση της φέρνει πλησιέστερα τὴν καταστροφὴ τοῦ πλανήτη, ἐνῶ ἡ δεύτερη εἶναι τὸ ρομπὸτ-δόλωμα, ποὺ ἐκμεταλλεύεται τὶς ἀνθρώπινες ἀνάγκες του γιὰ ἐμπιστοσύνη καὶ συμπάθεια. Καὶ οἱ δύο, ὡστόσο, φαίνεται νὰ τὸν χειραγωγοῦν καὶ νὰ τὸν ὁδηγοῦν σταδιακὰ σὲ μία εἰκονικὴ πραγματικότητα. Μόνον ὅταν ἀναμετρᾶται μὲ θάρρος ἀπέναντί τους βρίσκει τὸ πραγματικὸ νόημα τῆς ζωῆς του. 
Τέλος, μὲ τὴν ἀνιδιοτελὴ ἔμπνευση τῆς Κέϊσυ, ὁ Φράνκ Γουόκερ ἀποφασίζει νὰ συμπράξει σὲ μία διαδικασία διάσωσης τοῦ πλανήτη, ἡ ὁποία ὅμως δὲν συντελεῖται μὲ ὅρους κυριαρχίας καὶ ἐξουσιαστικῆς ἐπιβολῆς, ἀλλὰ ἐλεύθερης συνειδητότητας καὶ προσωπικῆς πρωτοβουλίας. Ὁ ἥρωας τότε λειτουργεῖ ὡς ὁ ἀντι-ἥρωας, ποὺ ἐμπνέει καὶ ἄλλους ἀνθρώπους ἀβίαστα, ἀπροϋπόθετα, ἀνιδιοτελῶς. 
Ἡ «χώρα τοῦ αὔριο», ἑπομένως, δὲν εἶναι αὐτὴ ὅπου ἐπικρατεῖ ἡ δύναμη τῆς κυριαρχίας, ἡ ὁποία μπορεῖ νὰ πηγάζει ἀπὸ τὴν ἐξουσία, τὴ μυϊκὴ δύναμη, τὴν εὐφυΐα, τὴν ἐφευρετικότητα, τὸν πλοῦτο τῶν ὑλικῶν μέσων, ἀλλὰ κυρίως καὶ πρωτίστως ἀπὸ τὸν σεβασμό, τὴν ἐλευθερία τῆς συνείδησης καὶ τὴν ἀνθρωπιά. 
(ἐφημ. Ρήξη, 13. 6.2015)

ΑΠΟΨΕ ΣΤΟ 6ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΒΩΒΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ


Κυριακή, 21 Ιουνίου 2015, Ημέρα της Μουσικής!
Η Ιδιωτική Οδός θα γιορτάσει την ημέρα στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης.
Εκεί από τις 16 Ιουνίου, συντελείται το 6ο Φεστιβάλ Βωβού Κινηματογράφου με συνοδεία ζωντανής μουσικής - Αφιέρωμα City Symphonies [Είσοδος Ελεύθερη]. Την Καλλιτεχνική διεύθυνση έχει ο συνθέτης Αλέξανδρος Μούζας
Απόψε στις 9 το βράδυ το πρόγραμμα περιλαμβάνει: 
Α' μέρος 
Nothing But Time (1926) – Alberto Cavalvanti "Rien que les heures" (original title) (46’)
Υπότιτλοι: Αγγλικοί 
Μουσική Σύνθεση: Λεωνίδας Κανάρης 
Συμμετέχουν: Δάφνη Πανουργιά (τραγούδι) 
Σωκράτης Σταθουλόπουλος (βιολί) 
Τάσος Μισυρλής (τσέλο) 
Ελένη Στογιάννη (πιάνο)


Β' μέρος 
At 3:25 (1924) –Rene Clair "Paris qui dort" (original title) (35’) 
Υπότιτλοι: Ελληνικοί 
Μουσική Σύνθεση: Δημήτρης Μακρής 
Συμμετέχουν: Piu Mosso Quartet 
Αγγελική Ποτήρη (βιολί) 
Ειρήνη Μπιλίνη - Μωραΐτου (βιολί) 
Ελένη Λίγγρη (βιόλα) 
Κιάρα Κωνσταντίνου (βιολοντσέλο) 
Στέφανος Παππάς (κιθάρα) 
Δημήτρης Μακρής (κιθάρα)

Κεκαυμένος, Στρατηγικόν / Οι συμβουλές ενός βυζαντινού πατέρα προς τα παιδιά του

Παναγιώτης Καμπάνης 
Δρ. Αρχαιολόγος-Ιστορικός 
Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού

Ένα από τα αριστουργήματα της βυζαντινής γραμματείας και ταυτόχρονα της παγκόσμιας λογοτεχνίας αποτελεί το έργο Στρατηγικόν, συγγραφέας του οποίου θεωρείται ο βυζαντινός στρατηγός Κατακαλών Κεκαυμένος. Ο τίτλος Στρατηγικόν ή Τακτικόν στη βυζαντινή γραμματεία χαρακτήριζε ένα πρακτικό εγχειρίδιο, που απευθυνόταν σε στρατιωτικούς και περιείχε κυρίως θεωρητικές πραγματείες περί του πολέμου ή συμβουλές στρατιωτικής τακτικής.
Εκείνο που κάνει το συγκεκριμένο έργο να ξεχωρίζει από τα υπόλοιπα του είδους, είναι οι πληροφορίες που μας παρέχει παράλληλα σχετικά με συγκεκριμένα ιστορικά γεγονότα. Η τεράστια αξία του έγκειται στο ότι αποτελεί ένα γνήσιο και σπάνιο πορτρέτο της βυζαντινής κοινωνίας, μιας και στην ουσία πρόκειται περισσότερο για μια πνευματική παρακαταθήκη ενός πατέρα προς τα παιδιά του. Χρονικά τοποθετείται μεταξύ των ετών 1075 και 1078.
Διαβάστε ολόκληρο το κείμενο στη συνέχεια.

Σάββατο 20 Ιουνίου 2015

Ο "ΚΟΙΝΟΣ ΒΙΟΣ" ΤΟΥ Γ. ΧΡΟΝΑ ΚΑΙ ΤΟΥ Μ. ΧΑΤΖΙΔΑΚΙ - Με αφορμή την συνέντευξη του Γιώργου Χρονά στο Ραδιόφωνο της Εκκλησίας 89,5

Από το cd ΜΑΝΟΣ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙΣ 2.000 Μ.Χ.

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 
Το Ραδιόφωνο της Εκκλησίας 89,5 στο πλαίσιο της εκπομπής «Από Τέχνη σε Τέχνη», που μεταδίδεται κάθε Κυριακή 20:00-21:00, επιχειρεί να διαλεχθεί και να παρουσιάσει τα διάφορα είδη τέχνης μέσα από προσωπικές μαρτυρίες σημαντικών ανθρώπων που τα υπηρετούν. 
Αυτή την Κυριακή 21 Ιουνίου 2015 θα μεταδώσει σε επανάληψη, εκπομπή με καλεσμένο τον ποιητή Γιώργο Χρονά. Η εκπομπή έχει θέμα: «Θέατρο, λογοτεχνία και τέχνες» και την επιμελείται και την παρουσιάζει ο ιερέας και σκηνοθέτης π. Πέτρος Μινώπετρος. 
Διαβάζοντας το παραπάνω δελτίο τύπου του Ρ/Σ της Εκκλησίας της Ελλάδος, σκέφτηκα ότι ο Χρονάς, ως ποιητής μοναχός που είναι, έχει γράψει τον Κοινό Βίο! 
Την απάντηση στο γιατί έγραψε αυτά τα ποιήματα, μου την έδωσε – άθελά του – ο Χρήστος Γιανναράς
Σε άλλες εποχές ο πολιτισμός (ο κοινός τρόπος του βίου) είχε άξονα την εναργή συνείδηση της θνητότητας, τη «μνήμη θανάτου». Γιατί; Eπειδή γεννάει πλούτο ζωής η ανάληψη της ευθύνης του χρόνου, ευθύνης για την ψηλάφηση «νοήματος» (αιτίας και σκοπού) της ύπαρξης και του θανάτου. Σήμερα ο κοινός τρόπος ή πολιτισμός είναι μια πανικόβλητη (και αφελέστατη) προτροπάδην φυγή από το πρόβλημα». 
Ο Χρονάς αλληλοτρώγεται με τον χρόνο – χρόνια τώρα – και κατάλαβε ότι μόνο «ο κοινός τρόπος του βίου», μπορεί να τον κρατάει ποιητή και οδίτη αμετανόητο της Οδού Παν[τ]ός. 
Ο Μάνος Χατζιδάκις, κοινοβιάρχης κι αυτός, έβαλε μπρος να μελοποιήσει τον Κοινό Βίο του Χρονά (έργο 33, 1977). 
Είπε πρόσφατα ο Χρονάς γι’ αυτή τη συνάντηση: 
"Με τον Μάνο Χατζιδάκι συναντήθηκα και ετοιμάζαμε τον Κοινό Βίο, που το θεωρούσε έργο της ζωής του, δυστυχώς, διασώθηκαν μόνο 4 τραγούδια που ακούγονται στο CD – εξαντλημένο – 2.000 Μ.Χ. και τραγουδά ο ίδιος. Ο Χατζιδάκις ήταν ένα παιδί, που αν θύμωνε, σηκωνόταν η θάλασσα. Αν καθόσουν δίπλα του άκουγες ένα ηφαίστειο έτοιμο να εκραγεί."


Ο ίδιος ο Χατζιδάκις γράφει για το έργο αυτό: 
«Ένα έργο πάνω σε μια ποιητική ιδέα μου, που χρησιμοποιώντας ποιήματα του Γιώργου Χρονά, να σχηματίζεται ένα ειδικό κλίμα διαφορετικού «κοινού βίου», ποιητικά τοποθετημένου με περιγραφές ενός ακριβού κινηματογράφου. Έχουν γραφεί τέσσερα τραγούδια, μα ολόκληρο το έργο μένει ανολοκλήρωτο.» (σημείωμα στο cd). 
Να σημειώσουμε ότι στον ψηφιακό δίσκο ΜΑΝΟΣ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙΣ 2.000 Μ.Χ. ο ίδιος ο Χατζιδάκις ερμηνεύει τα τέσσερα ποιήματα του Χρονά και πρόκειται για την πρώτη ηχογράφηση του έργου. Έχουν τους τίτλους: 
-Περί πάθους 
- Οχτώ 
-Έπρεπε να ‘ρχόσουνα 
- Η εκδρομή 
Το τελευταίο αυτό το τραγούδι παραθέτω εδώ. 
Ενδιαφερθείτε – όπως θα ‘λεγε κι ο Μάνος – να ακούσετε τα υπόλοιπα. 
Και βέβαια τον ίδιο τον Γιώργο Χρονά την Κυριακή στις 8 (πβλ. το ποίημά του «Οχτώ»), στο Ραδιόφωνο της Εκκλησίας (89,5), σε μια εκ βαθέων εξομολόγηση στον π. Πέτρο Μινώπετρο.

Related Posts with Thumbnails