ΕΙΜΑΙ ΓΕΛΟΙΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ...

Το …μαχητικό σάιτ ΠΕΝΤΑΠΟΣΤΑΓΜΑ δεν ..άντεξε το κείμενό μου για τους καθαιρετέους «σεσωσμένους» Πειραιώτες κληρικούς που νοιάζονται για την «σωτηρία» του Οικουμενικού Πατριάρχη και το αναδημοσίευσε με το ακόλουθο σχόλιο: 

Μια «γελοία» μη θεολογική προσέγγιση: Η απελπισία και η απουσία θεολογικών επιχειρημάτων οδηγεί πατριαρχικούς θεολόγους σε γελοίες ή αλλιώς αστείες προσεγγίσεις. Είναι φανερή η θεολογική απόγνωση στην οποία βρίσκονται και ως αποτέλεσμα αυτής παραποιούν νοήματα με στόχο τον πνευματικό αποπροσανατολισμό των αναγνωστών του παρακάτω «θεολογικού γελοιογραφήματος».

Ακολουθεί η αναδημοσίευση του κειμένου μου.  

Ευχαριστώ θερμά για το σχόλιο τους υπεύθυνους της ιστοσελίδας ΠΕΝΤΑΠΟΣΤΑΓΜΑ γιατί μου δίνουν την ευκαιρία να τους απαντήσω με Ντοστογιέφσκι. Δεν θα καταδεχθώ να τους πω από πού είναι το απόσπασμα που παραθέτω στη συνέχεια. Οφείλουν να το μάθουν. Άλλωστε σε αυτό εδράζεται η δική μου «γελοία» μη θεολογική τοποθέτηση. 

"Είμαι γελοίος άνθρωπος. Τώρα με λένε τρελό. Αυτός θα ήταν ανώτερος τίτλος, αν δεν έπαυα να είμαι γελοίος για τους ανθρώπους. Μα τώρα πια δεν θυμώνω, γιατί όλοι είναι αρκετά ευγενικοί μαζί μου, και όταν με κοροϊδεύουν, είναι, θάλεγες, ακόμα πιο ευγενικοί. Ευχαρίστως θα γελούσα μαζί τους, όχι τόσο με τον εαυτό μου, όσο για να τους είμαι ευχάριστος, αν δεν ένοιωθα τόση θλίψη κοιτάζοντάς τους. Θλίβομαι που βλέπω πως δεν γνωρίζουν την αλήθεια, αυτή την αλήθεια που εγώ την γνωρίζω. Τι σκληρό που είναι να την γνωρίζεις μόνο εσύ! Μα δεν θα καταλάβουν. Όχι, δεν θα καταλάβουν."
Π.Α.Α.

ΔΥΣΙ ΚΥΡΙΟΙΣ ΔΟΥΛΕΥΕΙΝ; Ένα βραβείο μεταξύ Ρώμης και Πειραιώς

ΔΥΣΙ ΚΥΡΙΟΙΣ ΔΟΥΛΕΥΕΙΝ; 

Ένα βραβείο μεταξύ Ρώμης και Πειραιώς 

Πριν από λίγες ημέρες ανακοινώθηκαν τα ονόματα των φετινών νικητών του Βραβείου Γιόζεφ Ράτσινγκερ, το οποίο από το 2011 απονέμει το Ίδρυμα «Γιόζεφ Ράτσινγκερ – Βενέδικτος ΙΣΤ´»: Πρόκειται για τον 82χρονο ιστορικό της θεολογίας, ομότιμο καθηγητή του Πανεπιστημίου του Lugano π. Inos Biffi και για τον καθηγητή δογματικής και συμβολικής θεολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης κ. Ιωάννη Κουρεμπελέ. Για δεύτερη φορά στην πενταετή ιστορία της διάκρισης τιμάται μη Ρωμαιοκαθολικός θεολόγος (μετά τον Αγγλικανό Richard Burridge) και για πρώτη Ορθόδοξος και μάλιστα Έλληνας. Η απόφαση για το βραβείο, το οποίο συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 50 000 Ευρώ, λαμβάνεται από το Ίδρυμα Ράτσινγκερ σε συνεννόηση με τον επίτιμο Πάπα Βενέδικτο. 

Η επιλογή του κ. Ιωάννη Κουρεμπελέ για τη σημαντική αυτή διάκριση εγείρει ορισμένα ερωτήματα, από τη στιγμή μάλιστα που δεν έχει δημοσιευτεί κάποιο αναλυτικό αιτιολογικό της βράβευσης: Επί τη βάσει ποιων εργασιών τιμήθηκε ο καθηγητής του Αριστοτελείου; Πόσες από αυτές είναι μεταφρασμένες σε ξένες γλώσσες (μάλλον δύσκολο να υποθέσει κανείς ότι η επιτροπή των κριτών στελεχώνεται από επιστήμονες που διαβάζουν νέα ελληνικά και που κατανοούν το ενίοτε επιτηδευμένα κρυπτικό, γέμον περιττών νεολογισμών ιδιόλεκτο του καθηγητή); Πόσα κείμενά του έχουν προσληφθεί κριτικά από τη διεθνή βιβλιογραφία και ποιος είναι ο αριθμός των ετεροαναφορών του στη διεθνή επιστημονική κοινότητα; Ποια είναι η συνεδριακή του δραστηριότητα στο εξωτερικό;

Η μελέτη της ιστοσελίδας του (http://users.auth.gr/kourebe/) γεννάει περισσότερα ερωτήματα από αυτά που διασαφηνίζει, καθώς πληροφορείται κανείς πως το μόνο βιβλίο του ακαδημαϊκού δασκάλου της συμπρωτεύουσας που κυκλοφορεί σε ξένη γλώσσα είναι μια μελέτη για τον Ρωμανό τον Μελωδό και μάλιστα στα ρουμανικά. Η επιλογή άρθρων σε ξένες γλώσσες που διατίθεται (προφανώς ελάχιστα έχουν παραλειφθεί από τη συνολική παραγωγή του συγγραφέα) περιέχει έντεκα δημοσιεύματα• μία περίπτωση, η οποία θα με απασχολήσει ευθύς παρακάτω, είναι απλώς η αγγλική και γερμανική μετάφραση ελληνόφωνου δημοσιεύματος. Κατά τα άλλα, αναρωτιέμαι πώς αντέδρασε η κριτική επιτροπή στο αντίκρυσμα τίτλων όπως “Orthodoxy and Orthology in the Context of Religionism”. Η, ριζικότερα: Τα έλαβε, άραγε, εις γνώσιν της; 

Στην περί ης ο λόγος ιστοσελίδα δημοσιεύεται ελληνιστί, αγγλιστί και γερμανιστί μελέτημα του καθηγητή Κουρεμπελέ με τίτλο «Ορθοδοξία ανορθόδοξη; Στιγμές στη σύγχρονη ελληνική θεολογική έκφραση και στίγματα μετα-θεολογικών στιγμών». Κατά τη γνώμη του υπογράφοντος, το περιεχόμενο της μελέτης αυτής, γραμμένης, όπως προκύπτει ήδη από τον τίτλο, στο επιτηδευμένο ιδιόλεκτο του κ. Κουρεμπελέ, δεν αντέχει σε στοιχειώδη θεολογική επιστημονική κριτική, ξεκινώντας από την άγνοια της σχετικής βιβλιογραφίας ή από τον αριθμό των αυτοπαραπομπών, τεκμήριο, αν μη τι άλλο, και μιας προβληματικής αισθητικής. Πιο ενδιαφέρον από το περιεχόμενο (ουσιαστικά τίποτε άλλο παρά μια πολεμική εναντίον του Παντελή Καλαϊτζίδη, βασισμένη στην εσφαλμένη ερμηνεία των θέσεών του, αλλά και εναντίον των καθηγητών Πέτρου Βασιλειάδη, Χρυσόστομου Σταμούλη και Στυλιανού Τσομπανίδη) είναι το γεγονός πως η μελέτη αυτή δημοσιεύεται στον τόμο «Πατερική θεολογία και μεταπατερική αίρεση» (Πειραιεύς 2012), όπου περιλαμβάνονται τα πρακτικά ομώνυμης ημερίδας της Ιεράς Μητροπόλεως Πειραιώς, μαζί με συμβολές των Μητροπολίτου Ναυπάκτου κ. Ιεροθέου, των καθηγητών π. Γεωργίου Μεταλληνού, π. Θεοδώρου Ζήση καιΔημητρίου Τσελεγγίδη, κ.ά. 

Είναι γνωστό πως η Ιερά Μητρόπολη Πειραιώς πρωτοστατεί στην πολεμική εναντίον της Εκκλησίας της Ρώμης. Ο Μητροπολίτης κ. Σεραφείμ, μάλιστα, την Κυριακή της Ορθοδοξίας του 2012 θεώρησε σκόπιμο να συμπληρώσει σχετικά το Συνοδικό της Ορθοδοξίας. Εκτός των παράλογων αναθεμάτων εναντίον των Ραββίνων του Ιουδαϊσμού, καθώς και κατά του Ισλαμισμού και των Μαρτύρων του Ιεχωβά (πώς να αποχωρίσει κανείς από την εκκλησιαστική κοινωνία ανθρώπους που ούτως ή άλλως δεν ανήκουν σε αυτή;) ο πολυγράφος και θορυβώδης ιεράρχης του ωραίου επινείου των Αθηνών προχώρησε στον ονομαστικό αναθεματισμό του τότε εν ενεργεία Πάπα Βενεδίκτου ΙΣΤ´: «Τω κανονικώς ανυποστάτω και εκπεσόντι αιρεσιάρχη Πάπα και Πατριάρχη Παλαιάς Ρώμης Βενεδίκτω τω 16ω και τοις αυτώ κοινωνούσι, Ανάθεμα, Ανάθεμα, Ανάθεμα.» Ο αναθεματισμός αυτός, όπως και άλλοι σχετικοί, εκφωνήθηκαν λίγες μόλις εβδομάδες μετά την ημερίδα στην οποία έλαβε μέρος ο κ. Κουρεμπελές. 

Αναρωτιέται κανείς: 

1. Αγνοούσε ο κ. Καθηγητής την αντιρωμαιοκαθολική στάση των διοργανωτών και των συνεισηγητών του; Σημειώνεται πως ο Μητροπολίτης Ναυπάκτου Ιερόθεος, ο οποίος εδώ και χρόνια δημοσιεύει σχετικά, έδωσε μάχη πριν λίγους μήνες στην Αγία και Μεγάλη Σύνοδο ώστε να μην αναγνωριστεί καν ο χαρακτηρισμός «Εκκλησία» για τους Ρωμαιοκαθολικούς, η δε αντίστοιχη συγγραφική παραγωγή των π. Θεοδώρου Ζήση, π. Γεωργίου Μεταλληνού και Δημητρίου Τσελεγγίδη είναι γνωστή. Αν ο κ. Κουρεμπελές αγνοούσε αυτά τα οφθαλμοφανή πράγματα, πώς δικαιώνει την επιστημονική του υπόσταση; Ανδεν τα αγνοούσε, γιατί έλαβε μέρος; Είχε άραγε την αφέλεια πως θα τους αλλάξει απόψεις; Και, αν την είχε, γιατί δεν το προσπάθησε (το ότι δεν το επεχείρησε φαίνεται και από την απλή ανάγνωση της εισήγησής του); 

2. Από τη στιγμή που έλαβε χώρα ο εκ μέρους του Μητροπολίτη Πειραιώς αναθεματισμός του Πάπα Βενέδικτου, μόλις λίγες εβδομάδες μετά την ημερίδα, γιατί ο καθηγητής επέτρεψε να δημοσιευτεί το κείμενό του στον τόμο, αντί να το αποσύρει σε ένδειξη διαμαρτυρίας; Όχι μόνο δεν πρόσθεσε καμία σχετική σημείωση, ώστε να διαχωρίσει τη θέση του, αλλά μέχρι σήμερα το κείμενο αυτό το προβάλλει, όπως ήδη σημειώθηκε, σε τρεις γλώσσες στην ιστοσελίδα του, όπου φιλοξενείται η– τουλάχιστον ποσοτικώς– ισχνή για ακαδημαϊκό καθηγητή της θεολογίας παραγωγή ξενόγλωσσων άρθρων του. Ακόμη χειρότερα: ο εν λόγω πανεπιστημιακός έχει αναρτήσει ακόμη και το βίντεο της εισήγησής του. 

Προφανώς η παρουσία του κ. Κουρεμπελέ στην ημερίδα της Ι. Μ. Πειραιώς δεν αποτελεί ολίσθημα της στιγμής, αλλά συνειδητή επιλογή, η οποία μαρτυρεί μια συγκεκριμένη θεολογική στάση. Η άποψη αυτή τεκμηριώνεται και από τη συμμετοχή του ως συντονιστή σε εκδήλωση για την παρουσίαση της διδακτορικής διατριβής του π. Πέτρου Χιρς «Η Εκκλησιολογική Αναθεώρηση της Β΄ Βατικανής Συνόδου: Μία ορθόδοξη διερεύνηση του Βαπτίσματος και της Εκκλησίας κατά το Διάταγμα περί Οικουμενισμού» (το βίντεο της εκδήλωσης: http://intv.gr/arxeio/vivlio/item/protopresvyterou-k-petrou-xirs-i-ekklisiologiki-anatheorisi-tis-v-vatikanis-synodou-mia-orthodoksi-diereynisi-tou-vaptismatos-kai-tis-ekklisias-kata-to-diatagma-peri-oikoumenismoy). Ο συγγραφέας είναι γνωστότατος για τις απόψεις του εναντίον όχι μόνο της οικουμενικής κίνησης και της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, αλλά και αυτού του Οικουμενικού Πατριάρχη1. Στην εκδήλωση αυτή περιστοιχιζόταν, μεταξύ άλλων, και πάλι από τον Σεβ. Μητροπολίτη Ναυπάκτου κ. Ιερόθεο και από τον καθηγητή Δημήτριο Τσελεγγίδη, επιβλέποντα της εργασίας του. Μήπως και στην περίπτωση αυτή αγνοούσε ο κ. Κουρεμπελές πού συμμετείχε; Πώς πιστεύει πως θα σχολίαζε, άραγε, ο επίτιμος Πάπας Βενέδικτος, ο οποίος μάλιστα είχε λάβει μέρος στη Β´ Βατικανή Σύνοδο ως σύμβουλος, τις απόψεις του νεοπροσήλυτου στην Ορθοδοξία π. Πέτρου Χιρς; Και πώς θα αντιδρούσε μαθαίνοντας ότι ο κ. Κουρεμπελές όχι μόνο συντόνισε μια εκδήλωση αντιοικουμενιστών, αλλά και ουδόλως ήγειρε λόγο αποφασιστικά κριτικό έναντι των θέσεων του π. Χιρς; 

Προφανώς ο επίτιμος Πάπας και η επιτροπή του βραβείου αγνοούσαν την εδώ περιγραφόμενη δραστηριότητα του κ. Κουρεμπελέ. Ωστόσο, ουδέν μέν ει κρυπτόν υπό τον ήλιον. Έχει ήδη ξεκινήσει μια κριτική συζήτηση στο ρωμαιοκαθολικό κόσμο για την επιλογή του Έλληνα καθηγητή, όπως τεκμαίρεται από το άρθρο “War die Jury schlecht beraten? Verleihung des Ratzinger-Preises stößt auf Unverständnis” (= Έλαβε η κριτική επιτροπή κακές συμβουλές; Η απονομή του βραβείου Ράτσινγκερ προκαλεί αμηχανία) στο σημαντικό οικουμενικό περιοδικό Ökumenische Information, Katholische Nachrichten-Agentur, τχ. 43 / 25.10.2016, σ. 16. 

Πώς αντιδρά ο Μητροπολίτης Πειραιώς Σεραφείμ, ο οποίος δημοσιοποιεί με αυθορμητισμό τις απόψεις του επί παντός γενομένου, στη βράβευση του – προσκληθέντος σε ημερίδα του – κ. Κουρεμπελέ από το Ίδρυμα Ράτσινγκερ, και μάλιστα με τη συγκατάθεση ενός ανθρώπου που ο επίσκοπος της εν επινείω Εκκλησίας έχει προσωπικά αναθεματίσει; Τι σκέφτεται, άραγε, ο π. Πέτρος Χιρς για την εξέλιξη αυτή, όταν μάλιστα πριν λίγο καιρό ο βραβευόμενος υπήρξε συντονιστής της εκδήλωσης παρουσίασης της αντιρωμαιοκαθολικής διατριβής του; Πώς αντιδρά όμως και ο ίδιος ο κ. Κουρεμπελές; Προτίθεται, άραγε, να εμμείνει στη συμπόρευσή του με τους αντιοικουμενιστικούς κύκλους ή θα διαφοροποιηθεί δημόσια από αυτούς, εξηγώντας και τους λόγους της αλλαγής στάσης του; Ή, μήπως, θα προτιμήσει το δρόμο της άρνησης του βραβείου και του χρηματικού επάθλου που το συνοδεύει; Ο ίδιος γνωρίζει σίγουρα πως η συνέπεια και η αξιοπρέπεια αποτελούν αρετές οι οποίες οφείλουν να συνοδεύουν έναν οποιονδήποτε άνθρωπο, πολλώ μάλλον έναν ακαδημαϊκό δάσκαλο, στη βιοτή του. Και γνωρίζει, επίσης, το μήνυμα που κρυστάλλινα εκπέμπουν καινοδιαθηκικά χωρία όπως τα Μτθ. 5: 37 («ἔστω δὲ ὁ λόγος ὑμῶν ναὶ ναί, οὒ οὔ• τὸ δὲ περισσὸν τούτων ἐκ τοῦ πονηροῦ ἐστιν»), Μτθ. 6: 24 («Οὐδεὶς δύναται δυσὶ κυρίοις δουλεύειν• ἢ γὰρ τὸν ἕνα μισήσει καὶ τὸν ἕτερον ἀγαπήσει, ἢ ἑνὸς ἀνθέξεται καὶ τοῦ ἑτέρου καταφρονήσει») και Αποκ. 3: 15-16 («οἶδά σου τὰ ἔργα, ὅτι οὔτε ψυχρὸς εἶ οὔτε ζεστός• ὄφελον ψυχρὸς ἦς ἢ ζεστός. οὕτως ὅτι χλιαρὸς εἶ, καὶ οὔτε ζεστὸς οὔτε ψυχρός, μέλλω σε ἐμέσαι ἐκ τοῦ στόματός μου»). 

Γιώργος Βλαντής

_________________________________

Βλ. παρέμβασή του στο ιστολόγιο του Π. Ανδριόπουλου: «Ή [sic] δραστηριότητές μας, αφού είναι με ευλογία, δεν είναι αντιεκκλησιολογικές αλλά είναι οπωσδήποτε αντι-αιρετικές. Και η αίρεση είναι εκκλησιολογική: η σχετικοποίηση της μοναδικότητας και άρνηση της αγιότητας της Εκκλησίας, με το να δέχονται κάποιοι προϊστάμενοι η αίρεση των Λατίνων ως μέρος του Σώματος του Χριστού –μια αίρεση που σταθερά, για πολλά χρόνια τώρα, προωθεί ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως και οι oμονοούντες του.» (27.08.2016, http://panagiotisandriopoulos.blogspot.de/2016/08/blog-post_57.html• και μόνο η δήλωση αυτή του κληρικού τούτου Μητροπόλεως των Νέων Χωρών αρκεί για την παραπομπή του σε εκκλησιαστικό δικαστήριο).

Ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΗΣ ΣΥΝΟΜΙΛΕΙ ΜΕ ΤΟΝ π. ΠΕΤΡΟ ΜΙΝΩΠΕΤΡΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΡΩΣΙΑ

Σήμερα, Κυριακή 30 Οκτωβρίου 2016 στις 8 το βράδυ, το Ραδιόφωνο της Εκκλησίας 89,5 στο πλαίσιο της εκπομπής «Από Τέχνη σε Τέχνη», με αφορμή το έτος Ρωσίας, θα μεταδώσει σε επανάληψη εκπομπή με καλεσμένο τον συγγραφέα και μεταφραστή Δημήτρη Τριανταφυλλίδη.  

Η εκπομπή έχει θέμα: «Η βυζαντινή και φιλοκαλική επίδραση στη ρωσική λογοτεχνία, θέατρο, κινηματογράφο και Θεολογία τον 19ο και 20ο αιώνα. Πρόσωπα και ρεύματα – Θεολόγοι : Νικολάι Μπερντιάγιεφ, π. Σέργιος Μπουλγκάκωφ, Άβελ Φλορένσκι - Λογοτέχνες: Πούσκιν, Γκόκγολ, Ντοστογιέφσκι, Τολστόι, Τσέχωφ, Γεσένιν, Αχμάτοβα, Μάντελσταμ, Σολτζενίτσιν, Σαλάμωφ, Πάστερνακ, Μπρόνσκι – Σκηνοθέτες κινηματογράφου: Ταρκόφσκι, Παραντζάνωφ, Μουράτοβα, Ιοσελιάνι, Αμπουλάντζε, Σοκούρωφ - Σκηνοθέτες θεάτρου: Μέγιερχολντ, Λιουμπίμοβ» και την επιμελείται και παρουσιάζει ο ιερέας και σκηνοθέτης π. Πέτρος Μινώπετρος.

Ο Δημήτρης Β. Τριανταφυλλίδης γεννήθηκε το 1959 στη Θεσσαλονίκη. Το 1980 έγινε δεκτός στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου του Κιέβου «Ταράς Σεβτσένκο», από το οποίο αποφοίτησε το 1985 με Αριστείο και τον τίτλο του «Μάγιστρου των Φιλοσοφικών Επιστημών». Τελείωσε και την Θεολογική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Για πολλά χρόνια εργάστηκε ως Διευθυντής Σχολικών μονάδων της τεχνικής επαγγελματικής εκπαίδευσης και σε ΙΕΚ. Στη συνέχεια μεταπήδησε στη Δημοσιογραφία και εργάστηκε ως επιτελικό στέλεχος σε μεγάλες εφημερίδες, τηλεοπτικούς σταθμούς και περιοδικά. Τα τελευταία δέκα χρόνια είναι αρχισυντάκτης του δημοτικού ραδιοφώνου της Αθήνα «Αθήνας 9.84», υπεύθυνος για τις μεταναστευτικές εκπομπές. Έχει μεταφράσει περισσότερα από 60 βιβλία ρώσων θεολόγων, φιλοσόφων, πεζογράφων, ποιητών και δραματουργών. Είναι διαχειριστής του blog samizdateditions.blogspot.gr και του εκδοτικού οίκου samizdat. Το 2014 ίδρυσε το περιοδικό «Στέπα», μια εξαμηνιαία επιθεώρηση του ρωσικού πολιτισμού, μια έκδοση 400 σελίδων με περιεχόμενα που αφορούν την ποίηση, τη λογοτεχνία, τη φιλοσοφία, τη θεολογία, το θέατρο, τον κινηματογράφο, την ιστορία, τη ρωσική Διασπορά κλπ. Συμμετέχει ενεργά στις ελληνορωσικές πολιτιστικές σχέσεις, σε διεθνή συνέδρια και κοινές εκδόσεις με μεγάλα ρωσικά πνευματικά ιδρύματα.

Με τον Δημήτρη Τριανταφυλλίδη - και τον Δημήτρη Μπαλτά - παρουσιάσαμε τον περασμένο Απρίλιο  την εκδήλωση «Ρωσική Διασπορά – Από το μαρτύριο στη μαρτυρία». Παραθέτουμε το σχετικό βίντεο. 

Ο Δημήτρης Τριανταφυλλίδης έχει ξαναμιλήσει στην εκπομπή του π. Πέτρου Μινώπετρου και μάλιστα για τα μαρτύρια των συγγραφέων στην Κομμουνιστική Ρωσία. Δείτε την σχετική ανάρτησή μας εδώ,

Το 4ο τεύχος του περιοδικού Στέπα (Φθινόπωρο 2016) μόλις κυκλοφόρησε, με πολύ πλούσια ύλη (σελ. 312) που καλύπτει ευρύ φάσμα θεμάτων της ρωσικής διανόησης. Να σημειώσουμε ότι πρόκειται για περιοδικό μοναδικό στο είδος του και εκδίδεται χάρη στο πάθος του Δημήτρη Τριανταφυλλίδη για την ρωσική πνευματικότητα και τον πολιτισμό της Ρωσίας.

ΟΙ "ΣΕΣΩΣΜΕΝΟΙ" ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΙΑ ΠΟΥ ...ΚΑΙΓΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ "ΣΩΤΗΡΙΑ" ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗ!

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Οι «φωστήρες» του Γραφείου Αιρέσεων και Παραθρησκειών της Μητροπόλεως Πειραιώς, δεν αντέχουν να ακούγεται καλός λόγος για τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο και σπεύδουν να εκδώσουν πανταχούσα για να «απαντήσουν», μήπως και μείνει κανείς χριστιανός με την εντύπωση ότι ο Πατριάρχης δεν είναι «κακόδοξος». 

Έτσι και τώρα, με αφορμή κείμενο του Αρχιμανδρίτη Αποστόλου Καβαλιώτη (στο site Ρομφαία), οι «φωστήρες» του Πειραιά διαπιστώνουν με λύπη, την αδυναμία του Αρχιμανδρίτου «να αποτιμήσει το έργο του Παναγ. Οικ. Πατριάρχου, με εκκλησιαστικά και πνευματικά κριτήρια.» 

Και αφού γράφουν ό,τι γράφουν κατακλείουν πανηγυρικά ως εξής: «Σίγουρα θα σπεύσουν μερικοί να μας χαρακτηρίσουν, για όσα γράψαμε, ως φανατικούς. Τους συγχωρούμε από καρδίας. Πάντως ας γνωρίζουν, ότι όσα γράψαμε, τα γράψαμε με πόνο ψυχής και κατόπιν πολλής προσευχής, όχι για να κρίνουμε το πρόσωπό του Παναγιωτάτου Οικ. Πατριάρχου, μη γένοιτο, αλλά από πολλή αγάπη προς Αυτόν, επειδή πραγματικά θέλουμε την σωτηρία του.» 

Φυσικά δεν τους χαρακτηρίζουμε «φανατικούς» γιατί ο όρος είναι πλέον ανεπαρκέστατος για τους εν λόγω. 

Ο χαρακτηρισμός που τους πρέπει είναι ΑΙΡΕΤΙΚΟΙ. Και είναι πολύ απλό το γιατί. Θεωρούν τους εαυτούς τους σεσωσμένους και νοιάζονται για την σωτηρία του Οικουμενικού Πατριάρχου «από πολλή αγάπη προς Αυτόν» (sic). Οι Πειραιώτες πιετιστές κληρικοί αντιλαμβάνονται την Εκκλησία ως ένα επιφαινόμενο της ατομικής δικαίωσής τους. 

Ως αιρετικοί, λοιπόν, κληρικοί πρέπει άμεσα να καθαιρεθούν. Κάθε άλλη αντιμετώπιση δεν θα είναι η αρμόζουσα.

Υ.Γ.

Δεν θέλω να με "συγχωρήσουν από καρδίας" οι εν λόγω, γιατί η δική τους "συγχώρησις" είναι κόλαση! 

Η ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΑΚΗ ΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΚΛΗΡΙΚΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΚΑΤΟΧΗ

Γράφει ο Θεολόγος – Εκκλησιαστικός Ιστορικός – Νομικός Ιωάννης Ελ. Σιδηράς 

- ΤΟ ΟΡΘΟΔΟΞΟ ΡΑΣΟ ΣΤΟΝ ΑΝΤΙΚΑΤΟΧΙΚΟ ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΑΚΟ ΑΓΩΝΑ 

Η ΕΘΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΑΚΗ ΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΚΛΗΡΙΚΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΚΑΤΟΧΗ 1940-1944 

• Ιεράρχες και Ιερείς ως μέλη των Αντιστασιακών Οργανώσεων (ΕΑΜ, ΕΛΑΣ, ΕΔΕΣ) 

• Η Σωτηρία των Ελλήνων Εβραίων από τους Έλληνες Ιεράρχες 

ΟΙ ΘΑΝΑΤΩΘΕΝΤΕΣ ΚΑΙ ΒΑΣΑΝΙΣΘΕΝΤΕΣ ΕΘΝΟΪΕΡΟΜΑΡΤΥΡΕΣ ΚΛΗΡΙΚΟΙ ΚΑΙ ΜΑΡΤΥΡΕΣ ΛΑΪΚΟΙ ΤΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΜΑΡΩΝΕΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΚΑΤΟΧΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ 1941-1944

ΙΩΑΝΝΗΣ ΣΙΔΗΡΑΣ - Αντιστασιακή Δράση Ορθοδόξων Κληρικών Στην Κατοχή by Panagiotis Andriopoulos on Scribd

Η ΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΩΝ ΑΘΗΝΩΝ ΧΡΥΣΑΝΘΟΥ ΚΑΙ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΥ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΚΑΤΟΧΗ

Τέσσερα κείμενα

Γράφει ο Θεολόγος-Εκκλησιαστικός Ιστορικός και Νομικός Ιωάννης Ελ. Σιδηράς 

- Η ΕΘΝΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΩΝ ΑΘΗΝΩΝ ΧΡΥΣΑΝΘΟΥ ΚΑΙ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΥ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΚΑΤΟΧΗ (1940-1944) 

- ΣΕΛΙΔΕΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΕΠΟΠΟΙΪΑΣ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΧΡΥΣΑΝΘΟΥ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΚΑΤΟΧΗ - Αποσπάσματα από το προσωπικό ημερολόγιο του Κομοτηναίου Αρχιεπισκόπου Χρυσάνθου (Απρίλιος – Μάιος του 1941) 

- Ο ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΣ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ (1941-1949) 

- Ο ΑΘΗΝΩΝ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΣ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ Ο ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΑΝΤΙΚΑΤΟΧΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΩΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΟΣ (1941-1944)

Διαβάστε τα κείμενα στη συνέχεια

Η ΕΘΝΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΩΝ ΑΘΗΝΩΝ ΧΡΥΣΑΝΘΟΥ ΚΑΙ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΥ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΚΑΤΟΧΗ by Panagiotis Andriopoulos on Scribd

ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ: ΟΙ ΔΙΚΟΙ ΜΟΥ ΕΟΡΤΑΖΟΝΤΕΣ

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου

Δημήτρης Μητρόπουλος (1896 - 1960) 

Του οφείλω πάρα πολλά! Με δίδαξε κυρίως την αλήθεια της τραγικότητας του βίου και την αίσθηση του υψηλού! Ακούω ξανά και ξανά τις αξεπέραστες ερμηνείες του. 

Τώρα το ...πικάπ - μ' αρέσει καλύτερα ο όρος από το cd - παίζει ένα αριστούργημά του: το τρίτο κοντσέρτο για πιάνο του Προκόφιεφ. Παίζει και διευθύνει ταυτόχρονα την Robin Hood Dell Orchestra της Φιλαδέλφειας (1946). Ένας ποταμός μουσικής που συγκλονίζει. Δε νομίζω ότι υπάρχει μια νεώτερη ερμηνεία αυτού του έργου που να είναι τόσο μοντέρνα. 

Ακούστε τον ίδιο: "Τι αξίζει ένας μαέστρος που δεν επιθυμεί να κάνει το ακροατήριό του να αισθάνεται όπως αυτός; Δεν είμαι ρυθμόμετρον, είμαι ερμηνευτής.[ ..] Αν δεν κάνω αυτό που ξέρω ότι είναι σωστό, τότε ψεύδομαι προς τον εαυτό μου και τον Θεό. Κάθε τι (σ.σ. στην τέχνη) που δεν ξεπερνά ολοκληρωτικά τις υλικές δυσκολίες και δεν πνευματοποιείται σε βαθμό να εξουθενώνει κάθε υλική εντύπωση, είναι καταδικαστέο". 

Φυσικά ακούω και Μητρόπουλο να διευθύνει Σοστακόβιτς! Γιατί στις 14 Νοεμβρίου στην Μουσική Βιβλιοθήκη, στο πλαίσιο της εκδήλωσης που διοργανώνουμε για τα 110 χρόνια από τη γέννηση του Ντμίτρι Σοστακόβιτς, θα μιλήσω για τον Σοστακόβιτς του Μητρόπουλου. Και ερευνώντας ανακαλύπτω θαυμαστά και εξαίσια! 

Δημήτρης Χόρν (1921 - 1998) 

Ήταν ένας μποέμ αριστοκράτης! Κι ένας μέγιστος ηθοποιός, που δεν διαλαλούσε την πραμάτεια του. Όταν σε κάποια από τις τελευταίες συνεντεύξεις του είπε ότι δεν θεωρεί πως έκανε κάτι σπουδαίο και άλλα τέτοια... χειρότερα, κάποιοι "του χώρου" είπαν πως "τα 'χει χάσει"! Όμως όχι! Απλώς ήταν ένας άνθρωπος που γνώριζε πολύ καλά τι σημαίνει ζωή και θάνατος. 

Τον θυμάμαι να κατεβαίνει στο Ίδρυμα Γουλανδρή - Χορν όταν μιλούσε ο φίλος του Μητροπολίτης Περγάμου κ. Ιωάννης Ζηζιούλας, με τον οποίο είχαν συνεργαστεί πολύ αποδοτικά για τη λειτουργία του Ιδρύματος που άφησε εποχή τις δεκαετίες '80 και '90. 

Ο άνθρωπος που συνδέθηκε περισσότερο απ’ όλους με το «φως του ηθοποιού» δήλωνε στην εφημερίδα Tα Nέα τον Δεκέμβριο του 1992 –στην πρώτη του συνέντευξη (στον Παύλο Aγιαννίδη) ύστερα από ηθελημένη σιωπή οκτώ χρόνων– πως δεν έπρεπε να είχε γίνει ηθοποιός. 

"Aυτά τα οκτώ χρόνια της περισυλλογής μου διαπίστωσα ότι δεν έπρεπε να γίνω ηθοποιός. Γι’ αυτό και δεν παίζω στο θέατρο! Δεν νομίζω ότι είναι ποτέ κανείς ευχαριστημένος. Bρίσκεται σε τέτοια απόσταση από το ιδανικό του. H Mαρία Kάλλας, με την οποία βγήκαμε μαζί στο θέατρο, όταν συναντηθήκαμε χρόνια μετά μου είχε εξομολογηθεί: “Tάκη, δεν θα μάθω ποτέ να τραγουδάω”! Δεν έχω δει άνθρωπο με μεγάλο ταλέντο να είναι ικανοποιημένος απ’ αυτό που κάνει. Άτιμο πράγμα η τέχνη, είσαι ανικανοποίητος συνεχώς". 

Ακούω τώρα τον αφηγητή Δημήτρη Χορν στο έργο του Προκόφιεφ "Ο Πέτρος και ο Λύκος". Μια παράσταση με την Καμεράτα - Ορχήστρα Φίλων της Μουσικής που έχει κυκλοφορήσει σε cd. Αφηγείται με μια απλότητα που εξέλιπε... 

Δημήτρης Πικιώνης (1887 – 1968) 

Περπατώντας προ καιρού στου Φιλοπάππου, που φιλοτέχνησε ο φιλόπονος Δημήτρης Πικιώνης, σκέφτομαι την καίρια παρατήρηση που έκανε ο Ζήσιμος Λορεντζάτος: «Η αρχιτεκτονική του Πικιώνη βγαίνει κατ' ευθείαν μέσα από τη γη. Και μαζί ο αρχιτέκτονας». 

 Άλλωστε ο ίδιος ο Πικιώνης έγραψε μια φράση που κανείς άλλος δεν θα μπορούσε να τη διατυπώσει έτσι: «Ήταν φορές που αισθανόμουν πως εις τα θεμέλια που εισχωρούσαν βαθιά στη γη, εις τους ογκώδεις τοίχους και τις καμάρες των, ήταν η ψυχή μου που εντοιχιζόταν εις το ανώνυμο πλήθος των...». 

Μόνο ένας τέτοιος άνθρωπος θα μπορούσε να γράψει το 1948 το ακόλουθο πνευματικό, που ισχύει ακέραιο στις μέρες μας: «Είναι απόλυτα βέβαιο πως στις περισσότερες περιπτώσεις, αν όχι σε όλες, ο χυδαίος ρεαλισμός της εποχής μας εθυσίασε κι επιμένει ακόμη να θυσιάζει τις ανάγκες της εσώτερης ζωής του ανθρώπου εις τα ωφελιμιστικά του ιδεώδη, όχι γιατί η θυσία τούτη ήταν τωόντι αναπότρεπτη -τις περισσότερες φορές μπορούσαν τούτες να ικανοποιηθούν χωρίς οι άλλες να βλαφτούν- αλλά γιατί οι εσώτερες τούτες ανάγκες απουσιάζουν απ' την ψυχή του. Τρέφει απέναντί τους κάτι χειρότερο από άγνοια - ιταμή περιφρόνηση». 

Του οφείλω την αρχιτεκτονική της σκόρπιας μου ζωής…

Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΖΩΗ ΣΕ ΡΥΘΜΟΥΣ ...ΛΙΤΑΝΕΙΟΣΕΛΦΙ ΚΑΙ ...ΑΝΤΙΓΡΑΦΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ ΕΛΕΩ ΕΦΡΑΙΜ!

Λιτανειοσέλφι

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Σε πρόσφατο άρθρο του με τίτλο «Πολιτισμική παγκοσμιοποίηση εντός των τειχών», ο καθηγητής Λαογραφίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης Μ.Γ. Βαρβούνης, μας εξηγεί θαυμάσια πως χάνεται το μέτρο από την υπερβολική προβολή της εκκλησιαστικής ζωής σε ψηφιακά μέσα. 

Κατά την ταπεινή μας άποψη το μέτρο έχει χαθεί οριστικά, καθώς τα κριτήρια έχουν αλλοιωθεί πλήρως, και η κατάσταση δεν είναι αναστρέψιμη. 

Επισημαίνει - πολύ σωστά! – ο καθηγητής Βαρβούνης ότι «κληρικοί όλων των βαθμών εισάγουν κατά κανόνα άκριτα εθιμικές και λειτουργικές μορφές» και φέρνει τα πλέον χαρακτηριστικά παραδείγματα, όπως «διάφορες μορφές λιτανειών που μεταφέρονται από τόπο σε τόπο, εισαγωγή στη θεία λατρεία μορφών του μοναστηριακού τυπικού, μεταφορές λειψάνων και ιερών εικόνων, εγκαθίδρυση αντιγράφων περιπύστων και θαυματουργών εικόνων, κυρίως δε η ευκαίρως ακαίρως θέσπιση νέων τοπικών εορτών και τελετουργιών.» 

Η Ιδιωτική Οδός έχει προ χρόνων επισημάνει το απαράδεκτο γεγονός της μεταφοράς λειψάνων και εικόνων ανά την Ελλάδα – ακόμα και από ενορία σε ενορία της ίδιας Μητρόπολης! – και η θέση μας είναι κάθετη: Θα έπρεπε να απαγορευτεί πάραυτα αυτή η πρακτική για χίλιους λόγους. 

Της …μόδας έγιναν τα τελευταία χρόνια και οι λιτανείες, ακόμα και παρεκκλησίων! Οι λιτανείες είναι πλέον η αιτία και η αφορμή για να κρατήσει ο προϊστάμενος του ναού δεσποτικό μπαστούνι , ως τελετάρχης. Κατά την εκκλησιαστική τάξη οι λιτανείες γίνονταν μόνο κατά την εορτή του πολιούχου και όχι κάθε μέρα χάριν …παιδιάς. 

Για την πρακτική της εγκαθίδρυσης αντιγράφων περιπύστων και θαυματουργών εικόνων, ας όψεται ο …ευρηματικός ηγούμενος της Μονής Βατοπεδίου Εφραίμ, ο οποίος λάνσαρε με μεγάλη επιτυχία τη νέα αυτή ατραξιόν. Περιάγει αντίγραφα ανά τας ρύμας και τας οδούς, ενισχύοντας έτσι το αδιαφιλονίκητο πλέον προφίλ του. Είναι ο μαιτρ του είδους: πώς χρησιμοποιεί την Παναγία για να δοξάζεται εκείνος. 

Όσο για την θέσπιση νέων τοπικών γιορτών και τελετουργιών, που επισημαίνει ο καθηγητής Βαρβούνης, τι να πει κανείς; Χαλάει ο κόσμος! Ο κάθε επίσκοπος θεσπίζει και από μία – τουλάχιστον – εορτή στην επαρχία του, με πρώτη την σύναξη των τοπικών αγίων. Και στο θέμα των τελετουργιών επίσης κάτι καινούργιο – όλως λαϊκίστικο – θα εφεύρουν οι …ευφάνταστοι κληρικοί μας. 

Οπότε, ο λειτουργικός …μπαξές έχει ό,τι φαντάζεται και δεν φαντάζεται κανείς. 

Περάστε κόσμε! 

Υ.Γ. Κατόπιν αυτών νομίζω πως είναι αστείο - ή έστω ρομαντικό - να μιλάνε κάποιοι ακόμα για «λειτουργική αναγέννηση».

ΜΙΑ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΠΟΥ ΔΙΝΕΙ ΜΑΧΗ "ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ" ΧΩΡΙΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ...

Φωτογραφία: Ανδρέας Σιμόπουλος/ FOSPHOTOS 

Του Νίκου Μπακουνάκη

Το Βήμα

Στο παιχνίδι της εξουσίας η Εκκλησία -εννοείται η ηγεσία της - βγήκε κερδισμένη στην πρόσφατη αντιπαράθεσή της με την κυβέρνηση για το θέμα των Θρησκευτικών. Βγήκε κερδισμένη ως προς τη δύναμη (στοιχείο κοσμικότητας) αλλά έχασε σε πνευματικότητα. Αισθάνομαι ότι η Εκκλησία αντιδρά στην πολιτική και στις κυβερνήσεις μόνο όταν θίγονται τα θεωρούμενα κεκτημένα της και αδιαφορεί για τα θέματα της κοινωνικής παρακμής, της πολιτικής παρακμής, της βίας, της δημαγωγίας, του λαϊκισμού, της κρίσης εμπιστοσύνης, της καταβαράθρωσης των αξιών κ.λπ. Ξέρουμε ότι η Εκκλησία δίνει μια μάχη «ταυτότητας», και μάλιστα «εθνικής ταυτότητας», συνεπικουρούμενη από τις πιο μαύρες δυνάμεις της πολιτικής και της παραπολιτικής. Αλλά η «εθνική ταυτότητα» δεν είναι ακίνητη στον χρόνο. Σε εποχές ευημερίας παρουσιάζεται ανοικτή, ανεκτική, στραμμένη προς το μέλλον. Σε περιόδους κρίσης γίνεται εσωστρεφής, στρέφεται στο παρελθόν και αποτελεί παράγοντα αποκλεισμών κάθε είδους, όπως βλέπουμε να γίνεται τώρα με τις αντιδράσεις κατά της φοίτησης προσφυγόπουλων στα ίδια σχολεία με τα ελληνάκια.

«Εδώ και πολλά χρόνια, η πολιτική στη χώρα μας δεν παύει να βλέπει την απαξίωσή της να μεγαλώνει, προκαλώντας στην καλύτερη περίπτωση απομάκρυνση απ' αυτήν, στη χειρότερη οργή. Με το πέρασμα του χρόνου διευρύνεται το χάσμα ανάμεσα στους πολίτες και στους αντιπροσώπους τους και κυβερνώντες. Η κρίση της πολιτικής είναι πριν απ' όλα κρίση εμπιστοσύνης απέναντι σε αυτούς που είναι επιφορτισμένοι να επαγρυπνούν για το κοινό καλό και το γενικό συμφέρον. Υπέρμετρες προσωπικές φιλοδοξίες, εκλογικοί υπολογισμοί και χειρισμοί, εξαγγελίες που δεν τηρούνται, το αίσθημα ότι το πολιτικό προσωπικό είναι αποκομμένο από την πραγματικότητα, η απουσία σχεδίου και οράματος μακράς πνοής, οπαδικές και δημαγωγικές συμπεριφορές... είναι αδικαιολόγητες και έχουν γίνει ανυπόφορες (...)». 

Αυτό το απόσπασμα προέρχεται από το κείμενο που έδωσε πρόσφατα στη δημοσιότητα η Διαρκής Σύνοδος των Επισκόπων της Γαλλίας με τίτλο «Dans un monde qui change, retrouver le sens du politique» (Σε έναν κόσμο που αλλάζει, να ξαναβρούμε την ουσία της πολιτικής). Είναι σαν να περιγράφει και την κατάσταση στην Ελλάδα. Αναρωτιέμαι αν η ελληνική Εκκλησία θα μπορούσε να δώσει ένα τέτοιο κείμενο. Μάλλον όχι, γιατί προϋποθέτει μια άλλη σχέση με την κοινωνία και βεβαίως πνευματικότητα. Μακάρι να διαψευστώ.

Ο ΜΑΝΟΣ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙΣ ΤΟΥ ΜΥΘΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΟΝΕΙΡΟΥ

Σήμερα ο Μάνος Χατζιδάκις έχει γενέθλια. 
Γίνεται 91 χρονών. 
Ο ίδιος βέβαια έχει πατήσει προ πολλού το χρόνο. 
Τα γενέθλιά του είναι για μας.
Παραμένει με αμείωτη ένταση ένας ζωντανός μύθος κι ένας αέναος οδοδείκτης του ονείρου. 
Δανείζομαι λόγια και έργο του ζωγράφου Χρήστου Γαρουφαλή, που με εκφράζουν: 

Ήρθες σαν σήμερα, 23 Οκτωβρίου του 1925, για να μας δείξεις ο ίδιος την οδό ονείρων. Και μαζί της να φωτίσεις μιαν άλλη Ελλάδα, της αξιοπρέπειας, της δημιουργίας, ορίζοντας με το ανάστημά σου το μέτρο και την ομορφιά της. Αυτή την οδό αναζητούν τα “παιδιά της γαλαρίας” που επιμένουν και σήμερα να ταξιδεύουν σ’ αυτόν τον γκρίζο κι αβάσταχτο ουρανό… Και τη φωνή σου απ’ τον Σείριο να σιγοτραγουδά, πώς η αγάπη μπορεί να φωτίζει ακόμη κι ένα χάρτινο φεγγαράκι… Όχι, δεν φταις εσύ για την “οδό ονείρων” που χάσαμε… 

Έργο: Μάνος Χατζιδάκις, λάδι σε ξύλο (λεπτομέρεια) από την ενότητα “ανθρώπων βλέμματα”.

Αλλιώς θα το έλεγα, δανειζόμενος τώρα τον Στέλιο Ράμφο "η μυθολογία του βλέμματος", μιας και στον Μάνο Χατζιδάκι άρεσε πολύ η μυθολογία: οι δουλειές του "Μυθολογία" (πριν μισό αιώνα!) και "Μύθοι μιας γυναίκας", το τραγούδι "Ένα μύθος θα σας πω", τα ποιήματά του "Μυθολογία" Α' και Β'. 

Δείτε όλες τις αναρτήσεις της Ιδιωτικής Οδού για τον Μάνο Χατζιδάκι εδώ. 

ΜΙΑ ΑΛΗΘΙΝΑ ΡΟΚ ΕΚΠΟΜΠΗ ΣΤΟ ΡΑΔΙΟΦΩΝΟ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ 89,5

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Ο συγγραφέας Νίκος Μποζίνης μιλάει στο Ραδιόφωνο της Εκκλησίας 89,5 για τη ροκ παγκοσμιότητα και την ελληνική τοπικότητα, τον ποιητή, τραγουδοποιό Bob Dylan, στον οποίο απονεμήθηκε το Nobel Λογοτεχνίας 2016 και τον τραγουδοποιό Διονύση Σαββόπουλο. 

Η εκπομπή, την οποία επιμελείται και παρουσιάζει ο ιερέας και σκηνοθέτης π. Πέτρος Μινώπετρος, θα μεταδοθεί την Κυριακή 23 Οκτωβρίου 2016 στις 8 το βράδυ. Ο συγγραφέας Νίκος Μποζίνης, Δρ Σύγχρονης Ιστορίας και συγγραφέας του βιβλίου «Ροκ παγκοσμιότητα και ελληνική τοπικότητα - Η κοινωνική ιστορία του ροκ στις χώρες καταγωγής του και στην Ελλάδα» θα συνομιλήσει με τον π. Πέτρο Μινώπετρο για τα θέματα: α) «Ροκ και νεολαία» και β) «Κινηματογράφος, θέατρο, όπερα, χορός, ραδιόφωνο και τηλεόραση». 

Στο βιβλίο του για το ροκ ο συγγραφέας Δρ Ν. Μποζίνης, - με σπουδές στην ιστορία και κοινωνική ανθρωπολογία στο Α.Π.Θ. και πολιτισμικές σπουδές (cultural studies) στο πανεπιστήμιο του Nottingham Trent - επιχειρεί μια ιστορική και πολιτισμική ανάλυση του φαινομένου παίρνοντας δυο άξονες: τις κοινωνίες προέλευσης και την Ελλάδα. Το παρακολουθεί για μισό αιώνα και μας αφηγείται μια ιστορία καλογραμμένη, πέρα από τα συνηθισμένα βαρύγδουπα στερεότυπα, με πρωτοτυπία και με βαθιά γνώση που βασίζεται στις σύγχρονες πολιτισμικές σπουδές, σε μια εκτεταμένη έρευνα, αλλά και στην εμπειρία από τα μέσα. 

Ήταν τέτοια η απήχηση του βιβλίου όταν πρωτοκυκλοφόρησε (Νεφέλη, 2007), ώστε ο ποιητής και μουσικός Άγγελος Καλογερόπουλος το παρουσίασε στο θεολογικό Περιοδικό "Σύναξη" (τχ. 106, Απρίλιος-Ιούνιος 2008). 

Και τώρα ο συγγραφέας συνομιλεί για το βιβλίο του με έναν ιερέα – τον π. Π. Μινώπετρο - που όχι μόνο είναι σκηνοθέτης, αλλά είναι και ο σκηνοθέτης του ντοκιμαντέρ «Η ιστορία του Ελληνικού Ροκ». Παραθέτουμε στη συνέχεια το σχετικό ντοκιμαντέρ σε δύο μέρη.  

Υποπτεύομαι ότι η …εμπλοκή του Διονύση Σαββόπουλου στην εκπομπή, έχει να κάνει με τα δάνεια του Σαββόπουλου από τον Bob Dylan. 

Το 1966 – πριν μισό αιώνα! - ο 22χρονος Διονύσης Σαββόπουλος στο ''Φορτηγό'' του περιλαμβάνει και το εμβληματικό ''Βιετνάμ Γιε - Γιε'' με έναν στίχο σαφώς επηρεασμένο από το ''A hard rain's a-gonna fall'' του Bob Dylan: ''Η βροχούλα αν δεν έκαιγε καλύβια/ ο καιρός θα 'ταν όμορφος στο δάσος''. 

Το 1971 ο Διονύσης Σαββόπουλος ηχογραφεί τον ''Μπάλλο'' του και πρόκειται για την πρώτη καθαρόαιμη διασκευή του σε τραγούδι του Bob Dylan με τα Μπουρμπούλια του και τον υπέροχο rock ήχο τους! Να σημειώσουμε ότι στα credits του ''Μπάλλου'' βλέπουμε και το όνομα του Δημήτρη Πουλικάκου στα κρουστά. 

Και τώρα ας έρθουμε στον …Βιβλικό Dylan. Το 1968, στο άλμπουμ ''John Wesley Harding'', ο Bob Dylan περιλαμβάνει το ''The Wicked messenger''. Το κομμάτι αυτό περιείχε τις αναφορές του δημιουργού του στη Βίβλο, την οποία διάβαζε εκείνη την περίοδο στο πλαίσιο θρησκειολογικών αναζητήσεων. Το παίρνει ο Σαββόπουλος και κάνει το τραγούδι «Άγγελος – Εξάγγελος» (δίσκος «Το βρώμικο ψωμί»), το οποίο βέβαια είναι άκρως ευφάνταστο και κάποιοι μιλούν για αναδημιουργία σε σχέση με το τραγούδι του Dylan. 

Ιδού τι είχε πει ο Διονύσης Σαββόπουλος περί Bob Dylan από την ηχητική μπάντα του ντοκιμαντέρ ''Ζωντανοί στο Κύτταρο - Σκηνές Ροκ'': 

"Το '70 άκουγα Bob Dylan, The Beatles, Frank Zappa, αλλά από την εφηβεία μου άκουγα πολύ Dylan και Georges Brassens. Χατζιδάκι άκουγα επίσης. Πάντα! Αυτό που έκανε ο Dylan ήταν πολύ σημαντικό! Έβαλε την ποίηση στο αμερικανικό τραγούδι και το έκανε να λέει βαθύτερα πράγματα, υπήρξε ο πρώτος ποιητής μέσα στην pop βιομηχανία. Ε, και με τη βοήθεια της αμερικανιάς, όλο αυτό έγινε πλανητικό! Τότε καταλάβαμε κι εμείς ότι η rock στην Ελλάδα πρέπει να έχει δυνατό στίχο μέσα από τη δική μας μουσική παράδοση και ταυτότητα!"

Και σκέπτομαι τη γνωστή ιστορία του Χατζιδάκι με το Oscar, που δεν πήγε να το πάρει και όταν του εστάλη κατέληξε κάποια στον σκουπιδοτενεκέ από τα χέρια του Μάνου! Και διαβάζω πως κι ο Dylan κρύβεται από το Νόμπελ!... 

Καλή rock εκπομπή, με ανθρώπους πραγματικά rock!

ΜΑΝΟΣ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙΣ: "Με ποιους αλήθεια είν' ο Χριστός;"

Δεκέμβρης του 1944 και ο Μάνος Χατζιδάκις, 19χρονος μόλις, καταγράφει με αγωνία στο ημερολόγιό του αναπάντητα ερωτήματα: 

Αδερφοσύνη, αισθήματα, συνθήματα, αντιδράσεις: πάμφθηνα εμπορεύματα χυμένα στα πεζοδρόμια, μαζί μ' αληθινό αίμα αληθινά κορμιά νεανικά, αληθινά στόματα ανθρώπων που κραυγάζουν (...) Οι Ιερείς κι από τις δυο μεριές, μονοπωλούσαν τον Χριστό κι εξασφάλιζαν την συνδρομή του, οι μεν για το έθνος και οι άλλοι για τον Λαό, 
Μέσα μου ρώτησα: Γιατί χωρίζουν το Έθνος από τον Λαό;
Σε ποιους συμφέρει αυτό; 
Γιατί τον σκίζουν τον Χριστό στα δυό; 
Γιατί δεν τον αφήνουν πάνω στον Σταυρό Του τραγικά να μας κυττά; 

Με ποιους αλήθεια είν' ο Χριστός; 

-Με σένα, ακούω μια φωνή πλάι να με χαϊδεύει. Είμαι πάντα μ' αυτούς που ερωτούν. 

ΠΑΤΡΙΣ, ΘΡΗΣΚΕΙΑ... 

Αδύνατοι, τέλος, είναι και οι συνηθισμένοι άνθρωποι απέναντι στην ψυχολογική παντοδυναμία των θρησκευτικών δογμάτων. Κι εδώ ο Χατζιδάκις υπήρξε για τις συνήθειες της καταγωγής του τολμηρός: τον Νοέμβριο του 1988 καταγγέλλει τις φασιστικές διαμαρτυρίες της ανορθόδοξης εκκλησίας μας για μια ταινία περί Χριστού, που δεν είναι άλλη από τον Τελευταίο Πειρασμό του Μάρτιν Σκορσέζε. Η άμβλωση σημαίνει δολοφονία. Έτσι αποφάσισαν τα ορθόδοξα χριστιανικά σωματεία, ειρωνευόταν άλλοτε στο Τέταρτο. 

Δεν μας τα λεν καλά όλοι αυτοί οι εκκλησιαστικοί ή εκκλησιαζόμενοι συνεργάτες των βασανιστών επί χούντας και επί κάθε χούντας. Κύριοι των οργανώσεων, χριστιανικών και μη, οφείλετε να το καταλάβετε επιτέλους. Ο έρωτας δε χρειάζεται προσχήματα ούτε έχει ανάγκη από τις ύποπτες ευλογίες σας. Να εξαφανιστούμε είναι προτιμότερο, με ικανοποίηση. Καλύτερα να μείνουμε στις μνήμες των κατοπινών σαν μια ιδέα παρά σαν ανυπόληπτη πραγματικότητα με γελοιογραφικές εξάρσεις εθνικού περιεχομένου.

Από τον επίσημο ιστότοπο του Μάνου Χατζιδάκι

ΜΙΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΕΡΓΟΥ ΤΟΥ ΦΑΝΑΡΙΩΤΗ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΜΑΥΡΟΚΟΡΔΑΤΟΥ

Δρ ΕΛΕΝΑ ΧΑΤΖΟΓΛΟΥ: Διάλογος περὶ ζωῆς καὶ Θανάτου τοῦ Νικολάου Μαυροκορδάτου (εκδόσεις ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΣ, 2016)

Ἡ ἔκδοση τοῦ ἔργου Διάλογος περὶ ζωῆς καὶ Θανάτου τοῦ Φαναριώτη Νικολάου Μαυροκορδάτου (1670-1730) ἐμπλουτίζει βιβλιογραφικῶς τὸ σύνολο τῆς ἐργογραφικῆς του παραγωγῆς καὶ παράλληλα ἀποτελεῖ δεῖγμα τῶν πνευματικῶν ἐνδιαφερόντων τῶν λογίων τῆς ἐποχῆς του, καθὼς ἐντάσσεται στὸ κλίμα τῶν φιλοσοφικῶν ἐνασχολήσεων τῆς μεταβυζαντινῆς περιόδου. 

Ἡ συγκεκριμένη ἔκδοση εἶναι φιλολογική· συνοδεύεται ἀπὸ εἰσαγωγή, πραγματολογικὸ σχολιασμὸ καὶ νεοελληνικὴ ἀπόδοση. Ἡ πολύπλευρη ἀνάλυση τοῦ κειμένου ἡ ὁποία ἐπιχειρεῖται στὸ βιβλίο, συμβάλλει στὴν ἀξιοποίησή του, σὲ ἐπίπεδο φιλοσοφικό, ρητορικό, θεατρολογικὸ καὶ ἐκπαιδευτικό.

Ο Νικόλαος Μαυροκορδάτος, τοιχογραφία στον Ορθόδοξο Ναό Σταυροπόλεως στο Βουκουρέστι

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΣΥΝΘΕΤΗ ΝΤΜΙΤΡΙ ΣΟΣΤΑΚΟΒΙΤΣ ΑΠΟ ΤΟ "ΠΟΛΥΤΡΟΠΟΝ" ΚΑΙ ΤΗΝ "ΣΤΕΠΑ"

To Καλλιτεχνικό Σύνολο «Πολύτροπον» (υπεύθυνος: Π.Α. Ανδριόπουλος) και το Περιοδικό «Στέπα» - Επιθεώρηση Ρωσικού Πολιτισμού (εκδότης: Δ.Β. Τριανταφυλλίδης), διοργανώνουν εκδήλωση – αφιέρωμα στον μεγάλο Ρώσο συνθέτη Ντμίτρι Σοστακόβιτς, με αφορμή την επέτειο των 110 χρόνων από τη γέννησή του (1906-2016). 

Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στην Αίθουσα Διδασκαλίας στη Μεγάλη Μουσική Βιβλιοθήκη της Ελλάδας «Λίλιαν Βουδούρη», του Συλλόγου Οι φίλοι της Μουσικής, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, την Δευτέρα 14 Νοεμβρίου 2016 και ώρα 7 μ.μ. 

Ομιλητές: 

- Δημήτρης Β. Τριανταφυλλίδης, δημοσιογράφος – μεταφραστής: «Η ατμόσφαιρα του ζόφου για τον Ντμίτρι Σοστακόβιτς. Η συνομιλία των αρχείων με την Ιστορία». 

- Δημήτρης Β. Μπαλτάς, Δρ Φιλοσοφίας – συγγραφέας: «Οι βιογραφίες του Σοστακόβιτς στα ελληνικά». 

- π. Πέτρος Μινώπετρος, σκηνοθέτης: «Σοστακόβιτς και Σολζενίτσιν: Παράλληλοι». 

- Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος, θεολόγος – μουσικός: «Ο Ντμίτρι Σοστακόβιτς του Δημήτρη Μητρόπουλου». 

Στην εκδήλωση, η οποία πραγματοποιείται και στο πλαίσιο του Έτους Ρωσίας που είναι το 2016, θα προβληθεί σπάνιο οπτικοακουστικό υλικό. Αξίζει να σημειωθεί πως το Καλλιτεχνικό Σύνολο «Πολύτροπον» στις αρχές του 2016 πραγματοποίησε δύο ακόμα αφιερώματα με τους παραπάνω συντελεστές που αφορούσαν στον ρωσικό πολιτισμό. Το πρώτο για τον μεγάλο σκηνοθέτη Αντρέϊ Ταρκόφσκι και το δεύτερο για τους Ρώσους θεολόγους και διανοούμενους της Διασποράς.
Την αφίσα της εκδήλωσης για τον Σοστακόβιτς φιλοτέχνησε ο Ιωάννης Πορφύριος Καποδίστριας.

ΤΟ ΝΕΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ ΓΙΑΓΚΑΖΟΓΛΟΥ ΜΕ ΔΟΚΙΜΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΣΥΧΑΣΤΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ

ΣΤΑΥΡΟΥ ΓΙΑΓΚΑΖΟΓΛΟΥ, Βίος καὶ λόγος στὴν ἡσυχαστικὴ παράδοση. Δοκίμια θεολογικῆς γνωσιολογίας, ἐκδ. Δόμος, Ἀθήνα 2016, σσ. 452. 

Βίος καὶ λόγος, θεωρία καὶ πράξη, ἀποτελοῦν ἑνιαῖες ὄψεις τῆς πίστης καὶ τῆς ζωῆς τῆς Ἐκκλησίας. Ἂν ὁ λόγος τῆς ἀρχαιοελληνικῆς σκέψης διερευνᾶ καὶ ἑρμηνεύει τὸν κόσμο καὶ τὸν ἄνθρωπο, ὁ Λόγος τῆς Ἁγίας Γραφῆς, δίχως νὰ ἀνήκει στὸν κόσμο, ἔρχεται ὄχι γιὰ νὰ τὸν ἑρμηνεύσει ἀλλὰ γιὰ νὰ τὸν σώσει μέσα ἀπὸ συγκεκριμένα γεγονότα στὴν ἱστορία τῆς σωτηρίας. Ἡ πατερικὴ θεολογία ἐκφράζει ἕναν Θεὸ ποὺ δὲν ἐγκλωβίζεται στὴν ἄγνωστη ὑπερβατικότητά του ἀλλὰ ἀποκαλύπτει καὶ κοινωνεῖ τὴν προσωπική του ζωὴ διὰ τοῦ ἐνανθρωπήσαντος Λόγου. Ἡ μέθεξη στὸ γεγονὸς τοῦ Χριστοῦ δὲν σχετίζεται μὲ μία διανοητικὴ καὶ ἄσαρκη πνευματικότητα. Διὰ τῆς μυστηριακῆς ζωῆς τῆς Ἐκκλησίας, ἡ ἐν Χριστῷ ζωὴ ἀποτελεῖ σωματοποιημένη ἐμπειρία. Εὐχαριστιακὴ ἐμπειρία καὶ ἀσκητικὸ βίωμα εἶναι οἱ ὄψεις μιᾶς ἑνιαίας θεολογικῆς γνωσιολογίας στὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ πατερικὴ παράδοση καὶ ὁ ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς, διευρύνοντας τὴν ἴδια θεολογικὴ ἑρμηνευτική, θὰ ἐκφράσουν μὲ δυναμισμὸ τὴ θεολογία τῶν ἀκτίστων ἐνεργειῶν ὡς ἀνάπτυξη τῆς χριστολογίας τῶν δύο φύσεων καὶ δύο ἐνεργειῶν τοῦ Χριστοῦ. Ἡ θεολογία αὐτὴ τοῦ ἐνεργοῦ Λόγου ὁδήγησε τὴν πατερικὴ σκέψη καὶ τὴν ἀσκητικὴ πράξη τῆς ὀρθόδοξης Ἀνατολῆς σὲ μία μυστικὴ ἢ μυστηριακὴ θεολογία καὶ ἀσκητική, ὅπου βίος καὶ λόγος, θεωρία καὶ πράξη, μεταμορφώνονται ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι σὲ ἀποκαλυπτικὴ θέα καὶ θεωρία τοῦ ἔνσαρκου Λόγου, μεταμορφώνοντας τὸν ἄνθρωπο καὶ δι’ αὐτοῦ τὸν κόσμο καὶ τὴν ἱστορία. Τὸ βιβλίο αὐτὸ συγκεντρώνει δοκίμια καὶ μελέτες ποὺ διερευνοῦν τὴν πρόσληψη τῆς ἡσυχαστικῆς αὐτῆς παράδοσης ἀπὸ τὴ σύγχρονη θεολογία.
Τὸ ἐν λόγῳ βιβλίο ἀναπτύσσεται στὶς ἀκόλουθες ἑνότητες:
Ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ θεολογία τοῦ ἐνανθρωπήσαντος Λόγου στὴν Ὀρθόδοξη Παράδοση • Τὸ δόγμα τῆς Ἁγίας Τριάδος καὶ ἡ σημασία του στὴν πίστη καὶ στὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας • Ὁ πολιτισμὸς τῆς ἐρήμου. Τὸ ἀσκητικὸ κατόρθωμα ὡς κοινωνία ἀγάπης. Σχόλια στὶς Ἐρωταποκρίσεις Βαρσανουφίου καὶ Ἰωάννου • Ὁ ἀνθρωπισμὸς τῆς ἐρήμου. Ἡ πνευματικὴ διάκριση κατὰ τὴν ἀσκητικὴ παράδοση τῆς Ἐκκλησίας • Εἰσαγωγὴ στὴ θεολογία τοῦ ἁγίου Γρηγορίου Παλαμᾶ • Προλεγόμενα στὴ θεολογία τῶν ἀκτίστων ἐνεργειῶν • Θεολογία καὶ φιλοσοφία στὸ Βυζάντιο • Ἡ ἀποδεικτικὴ μέθοδος στὴ θεολογία τοῦ ἁγίου Γρηγορίου Παλαμᾶ • Ἡ σωτηρία ὡς θέωση • Ὁ κόσμος καὶ ἄνθρωπος • Ἡ Πνευματολογία τοῦ Γρηγορίου Παλαμᾶ • Ἡ διδακτορικὴ διατριβὴ τοῦ Jacques Lison στὸ καθολικὸ πανεπιστήμιο τῆς Louvain • Μυστηριακὸς ἡσυχασμός. Οἱ ἐκκλησιολογικὲς προϋποθέσεις τῆς θεολογίας τοῦ ἁγίου Γρηγορίου Παλαμᾶ • Ὁ ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς καὶ ἡ νεώτερη δυτικὴ θεολογία. Μὲ ἀφορμὴ τὴν εἰσήγηση τοῦ Norman Russell γιὰ τὴν ἀποδοχὴ τοῦ Παλαμᾶ στὴν Δύση σήμερα • Εὐχαριστία, θεία Οἰκονομία καὶ Ἐκκλησία • Θεολογικὸ σχόλιο στὶς ἑρμηνευτικὲς ἀρχὲς τοῦ Νικολάου Καβάσιλα στὴ θεία Λειτουργία • Ὁ χριστοκεντρικὸς μυστικισμὸς τοῦ Ἀποστόλου Παύλου στὴ θεολογία τοῦ ἁγίου Νικολάου Καβάσιλα • Γρηγόριος Παλαμᾶς καὶ Νικόλαος Καβάσιλας. Ἡ σύνθεση μυστηριακῆς καὶ ἀσκητικῆς ζωῆς στὴν ὀρθόδοξη παράδοση • Ἡ παρουσία τοῦ ἁγίου Νικοδήμου στὴ θεολογικὴ σκέψη τοῦ εἰκοστοῦ αἰώνα • Εὐχαριστιακὴ ἐκκλησιολογία καὶ μοναστικὴ πνευματικότητα στὴ νεώτερη ὀρθόδοξη θεολογία • Εὐχαριστία καὶ θέωση. 

ΜΙΑ ΠΕΝΤΑΓΛΩΣΣΗ ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΟΔΥΣΣΕΑ ΕΛΥΤΗ ΜΕ ΤΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΟΥΡΟΥΠΟΥ

«Ο κόσμος ο μικρός, ο μέγας!» του Οδυσσέα Ελύτη με τη μουσική του Γιώργου Κουρουπού, αποτελεί μια ανθολογία, όπου ο λυρισμός, η τόλμη και η εκφραστική δύναμη της γραφής τού ποιητή συνδυάζονται με το χρώμα των εικαστικών του έργων και τις πρωτότυπες μελοποιήσεις ποιημάτων του από τον Γιώργο Κουρουπό. 

Όλα τα κείμενα του βιβλίου παρουσιάζονται σε πέντε γλώσσες (ελληνικά, αγγλικά, γαλλικά, ιταλικά, ισπανικά). Ποιήματα απ’ όλες τις περιόδους της γραφής του Οδυσσέα Ελύτη, αποσπάσματα από τον πεζό του λόγο –για τη σημασία της τέχνης, για τη διαμόρφωση της ποιητικής του– παρουσιάζονται μαζί με φωτογραφίες και εικαστικά του (σχέδια, τέμπερες, συνεικόνες, χειρόγραφα). 

Η έκδοση περιλαμβάνει 2 CD με όλα τα κείμενα του βιβλίου, άλλα ως απαγγελία και άλλα μελοποιημένα σε σύνθεση του Γιώργου Κουρουπού. Στην ακουστική του μορφή το βιβλίο, αποτελεί ένα αλλιώτικο ταξίδι γνώσης και αγάπης στο έργο του Ελύτη. Ένα ταξίδι με ευαίσθητο και τολμηρό οδηγό την μουσική του Γιώργου Κουρουπού. 

Η επιλογή, σύνθεση των κειμένων και ο σχεδιασμός έκδοσης έγινε από την Ιουλίτα Ηλιοπούλου.

Αυτή η έκδοση, που είναι ο σπουδαιότερος καρπός του ...άτυπου φετινού Έτους Ελύτη (20 χρόνια από τον θάνατο του ποιητή), θα παρουσιαστεί την Τετάρτη 2 Νοεμβρίου στις 6 μ.μ., στο Μουσείο Μπενάκη (Κουμπάρη 1, Αθήνα). 
Θα μιλήσουν οι: Άγγελος Δεληβορριάς, Ιουλίτα Ηλιοπούλου, Γιώργος Κουρουπός, Τάσης Χριστογιαννόπουλος. 
Χαρακτηριστικά αποσπάσματα, κείμενα και τραγούδια, θα παρουσιαστούν από τους συντελεστές της έκδοσης. 
Την εκδήλωση θα τιμήσει με την παρουσία του η Α.Ε. ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κύριος Προκόπιος Παυλόπουλος.
Να σημειώσουμε ότι η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί ανήμερα στα γενέθλια του ποιητή, ο οποίος γεννήθηκε στις 2 Νοεμβρίου 1911. 

Ο μελοποιημένος από τον Γ. Κουρουπό Ελύτης, έχει παιχτεί σε συναυλίες στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

ΠΕΝΤΑΓΛΩΣΣΗ ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ ΟΔΥΣΣΕΑ ΕΛΥΤΗ by Panagiotis Andriopoulos on Scribd

ΜΙΑ ΞΕΧΩΡΙΣΤΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΒΑΣΙΣΜΕΝΗ ΣΤΟΝ ΘΟΥΚΥΔΙΔΗ

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Παρακολούθησα στο Θέατρο Τέχνης την παράσταση “Θουκυδίδης Δραματικός: Πόλεμος, Βίαιος Διδάσκαλος”, που ήταν καλλιτεχνικό αποτέλεσμα του προγράμματος “Thucydides Dramaticus: The Theater of War” που διοργάνωσε το Hellenic Education & Research Center (HERC), με την αποκλειστική υποστήριξη του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος. 

Η παράσταση ήταν μια όντως πρωτότυπη δραματοποιημένη απόδοση αποσπασμάτων της Ιστορίας του Πελοποννησιακού Πολέμου του Θουκυδίδη. 

Το κείμενο – δραματουργία του φιλολόγου Γιάννη Λιγνάδη ήταν μια έντεχνη συρραφή ιστορικών γεγονότων ανθολογημένων από τα πέντε πρώτα βιβλία της Ιστορίας του Θουκυδίδη. Εύστοχη, πραγματικά, η επιλογή – ενδεικτική της Θουκυδίδειας γραφής και ιστορικής αντίληψης – αλλά σπουδαία και η μετάφραση. Ρέουσα και σε ορισμένα σημεία έως ποιητική. Ευτυχώς η δουλειά του Γιάννη Λιγνάδη αποτυπώθηκε σε μία έκδοση από το Μορφωτικό και Ερευνητικό Κέντρο Ελληνικού Πολιτισμού. Εκεί υπάρχουν και κείμενα που δεν χρησιμοποιήθηκαν στην παράσταση. 

Το προσαρμοσμένο θεατρικά κείμενο απέδωσαν εξαιρετικά σπουδαστές και απόφοιτοι Δραματικών Σχολών και Κλασικών Γραμμάτων από την Ελλάδα, την Τουρκία και τις ΗΠΑ, σε θεατρική διδασκαλία Δημήτρη Λιγνάδη και με την σκηνοθετική ματιά του Γιάννη Παναγόπουλου. Μια ματιά που ανέδειξε τον λόγο, στην απόλυτη υπηρεσία του οποίου ετέθησαν και τα όποια σκηνοθετικά ευρήματα. 

Εξαιρετικές και οι μουσικές επιλογές - οργανικά δεμένες με τις επιμέρους σκηνές - συνέβαλαν στην θεατρική και συναισθηματική ατμόσφαιρα. 

Οι νέοι σπουδαστές – ηθοποιοί μας συνεπήραν με την ορμή της νιότης τους, αλλά και το πάθος τους για το κείμενο, το οποίο φαίνεται πως τους συνείχε! Σημειώνω ιδιαίτερα την παρουσία της νεαρής Τουρκάλας, η οποία και με εκφραστικό τρόπο, μετά τον μονόλογό της στα τουρκικά, τραγούδησε στα ελληνικά το «Νανούρισμα» του Νίκου Κυπουργού («Βλεφαρό μου…»). 

Με το τέλος της παράστασης μου ήρθε στο μυαλό ο αείμνηστος Τάσος Λιγνάδης, ο οποίος σε μια επιφυλλίδα του μας παρέπεμπε στον μεγάλο ιστορικό. Έγραφε: «Στον Θουκυδίδη υπάρχει μια διαπίστωση: Η αιδώς σωφροσύνης πλείστον μετέχει, αισχύνης δε ευψυχία. Αλήθεια! Είναι λοιπόν άξιος μονάχα περιφρόνησης, ο άφρων, που προσβάλλει το δικό του πρόσωπο, καταργώντας την προστατευτική του κύρους του λειτουργία του αυτοσεβασμού και γίνεται αναίσχυντος, αποδεικνύοντας την φύση της ψυχής του, δηλαδή την ολιγοψυχία και την ανανδρία. Η ΑΙΔΩΣ και η ΔΙΚΗ ως ελλείψεις, χαρακτηρίζουν το άθλιο ήθος μιας ζωής και συνθέτουν μια πρακτική νοοτροπία συμβιώσεως, που δεν απέχει από την δολιότητα, την συκοφαντία και την εξαπάτηση.» («Καταρρέω», Αθήνα 1989). 

Μα για τις μέρες μας μιλάει; Σκέφτομαι… 

Αλλά και ο «Πόλεμος, Βίας Διδάσκαλος» της παράστασης, μου θύμιζε συνεχώς τον πόλεμο στην Συρία και τις δραματικές επιπτώσεις του στην περιοχή αλλά και σε όλο τον πλανήτη. 

«Καὶ ἐπέπεσε πολλὰ καὶ χαλεπὰ κατὰ στάσιν ταῖς πόλεσι, γιγνόμενα μὲν καὶ αἰεὶ ἐσόμενα, ἕως ἂν ἡ αὐτὴ φύσις ἀνθρώπων ᾖ …ἐν μὲν γὰρ εἰρήνῃ καὶ ἀγαθοῖς πράγμασιν αἵ τε πόλεις καὶ οἱ ἰδιῶται ἀμείνους τὰς γνώμας ἔχουσι διὰ τὸ μὴ ἐς ἀκουσίους ἀνάγκας πίπτειν• ὁ δὲ πόλεμος ὑφελὼν τὴν εὐπορίαν τοῦ καθ’ ἡμέραν βίαιος διδάσκαλος καὶ πρὸς τὰ παρόντα τὰς ὀργὰς τῶν πολλῶν ὁμοιοῖ.»

Θουκυδίδης, Γ’ 82

ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ ΙΕΡΟΘΕΟΣ: "Γι' αυτό το λόγο αρνήθηκα τα λεφτά από την Μονή Βατοπαιδίου"

Με αφορμή τον εναγκαλισμό (επισκέψεις, συνέδρια κ.λπ.) του Μητροπολίτου Ναυπάκτου Ιεροθέου με τον Ηγούμενο της Μονής Βατοπαιδίου Εφραίμ, θυμήθηκα κάποια ...ωραία που είχε πει ο κ. Ιερόθεος τον καιρό του "σκανδάλου" Βατοπαιδίου. Ας τα δούμε: 

Όπως διηγείται στην "Π" ο μητροπολίτης Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου κ. Ιερόθεος, ο ηγούμενος της Μονής Βατοπαιδίου Εφραίμ είχε επικοινωνήσει τηλεφωνικά μαζί του και είχε εκφράσει τον θαυμασμό του για ένα περιοδικό (την Εκκλησιαστική Παρέμβαση) που εκδίδει η Μητρόπολη. Πρότεινε, λοιπόν, να δώσει κάποια χρήματα, ώστε να βοηθήσει στην έκδοσή του. Έτσι αρχές Αυγούστου έστειλε το ποσό των 1.980 ευρώ, πριν ακόμα έρθει στην επιφάνεια το σκάνδαλο της Μονής. Μαθαίνοντας στη συνέχεια για το σκάνδαλο ο Μητροπολίτης Ιερόθεος αμέσως επικοινώνησε τηλεφωνικά με τη Μονή, αλλά και εγγράφως με επιστολή, με την οποία ευχαριστούσε για τα χρήματα, ζητώντας παράλληλα να διακοπεί κάθε χορηγία. Τα αντανακλαστικά του λειτούργησαν. 

Μας εξήγησε μάλιστα το λόγο άρνησης της χορηγίας. "Δε δέχομαι χρήματα από μοναστήρια. Είμαι αντίθετος στα μοναστήρια-εταιρίες. Τα μοναστήρια δεν είναι εμπορικές επιχειρήσεις. Για αυτό και διαφωνώ με τον τρόπο που λειτουργεί το Μοναστήρι Μεταμορφώσεως του Σωτήρος στη Ναύπακτο. Γιατί και αυτό είναι ένα μικρό Βατοπαίδι, με την έννοια ότι διαχειρίζεται και αυτό εταιρείες. Γι' αυτό το λόγο αρνήθηκα τα λεφτά από την Μονή Βατοπαιδίου". Μιλώντας στην "Π" ο μητροπολίτης Ιερόθεος παραδέχθηκε πως "η υπόθεση της Μονής Βατοπαιδίου απομάκρυνε δυστυχώς αρκετό κόσμο από την Εκκλησία. Αν και δεν ευθυνόμαστε εμείς, αν και δεν θα έπρεπε, καθώς το Βατοπαίδι δεν εκπροσωπεί το Άγιο Όρος, αφού είναι μία από τις πολλές μονές του, αλλά ανήκει και στο Πατριαρχείο". Τονίζει ωστόσο πως "αν ο κόσμος βλέπει ότι παράγεται έργο από την ενορία του, δεν επηρεάζεται από τίποτα. Και εμείς στην Μητρόπολη έχουμε να παρουσιάσουμε ένα πλούσιο έργο". 

Μητροπολίτου Ναυπάκτου Ιεροθέου και Ηγουμένου Εφραίμ ΠΟΛΛΑ ΤΑ ΕΤΗ! 

Ο ΠΟΛΥΠΑΘΟΣ ΕΛΥΤΗΣ ΣΤΑ ...ΧΕΡΙΑ ΤΟΥ ΖΟΥΡΑΡΙ ΚΑΙ ΤΟΥ ΤΣΙΠΡΑ...

Διαβάζω ότι:

"O Κώστας Ζουράρις ήταν αυτός που τράβηξε τα φλας των φωτογράφων και προκάλεσε το γέλιο του Αλέξη Τσίπρα στο 2ο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ. Αιτία η μπλούζα που επέλεξε ο βουλευτής των Ανεξαρτήτων Ελλήνων, καθώς είχε τη στάμπα με τη φράση «Έρχομαι από μακριά, Οδυσσέας Ελύτης», φράση η οποία είναι και τίτλος σε βιβλίο του."

Από τον Αλέξη Τσίπρα δεν μπορεί να περιμένει κανείς ...Ελυτική ευαισθησία.

Αλλά από τον Κ. Ζουράρι - που γράφει βιβλία για τον Ελύτη και "ομνύει" στο όνομα του ποιητή - θα περίμενε κάποιος μια στοιχειώδη ευπρέπεια.

Το "Έρχομαι από μακριά" είναι από την Ιδιωτική Οδό του Ελύτη. Ιδού το απόσπασμα:

«Ερχομαι από μακριά. Οι συλλέκτριες των κρόκων της Θήρας πορεύονται πλάι μου, κι από κοντά, παγεμένες με τον άνεμο τον βόρειο, οι Μυροφόρες, ωραίες μες στα τριαντάφυλλιά τους και τη χρυσή των αγγέλων αντανάκλαση».

Με αυτόν τον Ελύτη γελάνε οι άσχετοι στο Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ.

Δεν πιστεύω να πιστεύει κανείς ότι θα ανακάμψει αυτή η χώρα με τόση γελοιότητα που την δέρνει...

Ευτυχώς ο Ελύτης μας φωτίζει ακόμα:

"Η λιτότητα και ο ασκητισμός που αποπνέανε τα έργα του Braque, του Juan Gris, του Leger, οντοποιούσαν κυριολεκτικά ένα ιδανικό μου. Δήλωναν μιαν απόσπαση από τη φιλοδοξία να δώσεις την πραγματικότητα της οφθαλμαπάτης και μια θέληση να συλλάβουν το αντικείμενο στη δομική του αλήθεια, έτσι όπως το ατενίζει ο νους μέσα στην κοσμική τάξη". 

Φαντασθείτε άγνωστες λέξεις για τους συνέδρους...

Π.Α.Α.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΛΑΠΠΑΣ: ΓΙΑ ΜΙΑ ΓΛΥΠΤΙΚΗ ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΤΟΥ ΑΕΙ ΣΧΟΙΝΟΒΑΤΕΙΝ

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

«Καλλιτέχνης είναι εκείνος που μπορεί να κάνει σερφ στα παράσιτα της ψυχής, να ισορροπεί πάνω στη σανίδα την ίδια ώρα που ακούει το βασανιστικό εσωτερικό βουητό» έχει πει ο Γιώργος Λάππας, ο καλλιτέχνης της ποιητικής γλυπτικής, που έφυγε πρόωρα τον περασμένο Γενάρη. 

Ένας Αιγυπτιώτης άρχοντας (γεννημένος στο Κάιρο), με σπουδές ψυχολογίας στις Ηνωμένες Πολιτείες, με ένα ταξίδι – ορόσημο στην Ινδία, όπου μελέτησε για έναν χρόνο τη γλυπτική των ινδικών ναών «σαν ατόφια γλυπτά». Και βέβαια με μια θητεία στη Σχολή Καλών Τεχνών, όπου υπηρέτησε πάνω από δύο δεκαετίες και άφησε εποχή, ως δάσκαλος και ως πνευματικός άνθρωπος.

Από τις 22 Σεπτεμβρίου ως τις 20 Νοεμβρίου, στο κεντρικό κτίριο του Μουσείου Μπενάκη, λαμβάνει χώρα μια ξεχωριστή έκθεση έργων του Γ. Λάππα, που επιμελήθηκαν, η σύζυγος του γλύπτη Αφροδίτη Λίτη (επίσης καθηγήτρια στην Σχολή Καλών Τεχνών), ο καλλιτεχνικός σύμβουλος του Ιδρύματος ΔΕΣΤΕ Γιώργος Τζιρτζιλάκης και η επιμελήτρια του Τμήματος Ζωγραφικής, Χαρακτικών και Σχεδίων του Μουσείου Μπενάκη Πολύνα Κοσμαδάκη, με την συνδρομή του Δάκη Ιωάννου. 

Η έκθεση είναι μία αποκάλυψη! Τόσο ως προς τα εκθέματα, όσο και ως προς το «κινηματογραφικό» στήσιμο. Ένα παράδοξο μικροσύμπαν αγαλματιδίων, το οποία βρίσκει την κορύφωσή του, θα λέγαμε, στην «Πλατεία Ελευθερίας», το τραπέζι από την έκθεση documenta και γλυπτικά τοπία στο Εβραϊκό Μουσείο Θεσσαλονίκης που παρουσίασε το 2014. Μια αναφορά στην τραγική μέρα του 1942, που οι κατοχικές δυνάμεις της Θεσσαλονίκης συγκέντρωσαν όλους τους άρρενες εβραϊκής καταγωγής στο κέντρο της πόλης για να τους εξευτελίσουν – μια ακόμα μελέτη του Λάππα στο αιώνιο ζήτημα που τον απασχολούσε, την «υπακοή» των ανθρώπων στην εξουσία μέσα από το «Πείραμα Μίλγκραμ». Άλλωστε στην έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη ο επισκέπτης μπορεί να παρακολουθήσει κινηματογραφικά στιγμιότυπα, που ο Γ. Λάππας μελετούσε, γύρω απ’ αυτά τα ψυχαναλυτικά πειράματα.

Γιώργος Λάππας, Πλατεία Ελευθερίας, 2013 (λεπτομέρεια)
Φωτογράφος: Φάνης Βλασταράς & Ρεβέκκα Κωνσταντοπούλου 

Μια τέχνη που εκτός από την ποιητικότητα και την πνευματικότητά της, μπορεί να παρεμβαίνει πολιτικά – με την αληθινή έννοια του όρου – και να δίνει ένα ηχηρό ράπισμα στην αδιαφορία ή την μικρότητά μας. 

Στον θαυμάσιο κατάλογο της έκθεσης, με κείμενα των επιμελητών αλλά και αυτοβιογραφικά του Γ. Λάππα, καθώς και ενδεικτικά έργα του, ο Γιώργος Τζιρτζιλάκης γράφει: «Ο καλλιτέχνης είναι για τον Λάππα ένας σχοινοβάτης, ο οποίος μάλιστα «αεί σχοινοβατεί». 

Αν για τον Άγιο Γρηγόριο τον Θεολόγο, «το θεολογείν» είναι το «αεί σχοινοβατείν», αν για τον Ζενέ στον «Σχοινοβάτη» του, το ερώτημα είναι «Ποιος φυσιολογικός, γνωστικός άνθρωπος περπατά πάνω σε συρματόσκοινο ή εκφράζεται με στίχους;», για τον Λάππα η σχοινοβασία είναι μια διαρκής εκκρεμότητα. 

Μνημονεύουμε Γιώργο Λάππα, διδασκόμενοι σχοινοβασία και μετέχοντας στην αγαλλίαση του έργου του.

"Ο ΕΠΙΤΑΦΙΟΣ ΤΟΥ ΣΕΙΚΙΛΟΥ" ΑΠΟ ΤΗΝ ΔΑΦΝΗ ΠΑΝΟΥΡΓΙΑ

Επιτάφιος του Σεικίλου: Το αρχαιότερο γνωστό τραγούδι παγκοσμίως. Σώζονται τόσο οι στίχοι, όσο και η μουσική του τραγουδιού, το οποίο αποδίδεται στον Σείκιλο, που έζησε στις Τράλλεις της Μικράς Ασίας, περίπου κατά τον 2 αιώνα π.Χ.

Εδώ το ακούμε από την Δάφνη Πανουργιά, όπως το απέδωσε στην δισκογραφική δουλειά του Πέτρου Ταμπούρη "Μέλος Αρχαίον" - Η μουσική των ανθρώπων.