ΕΝΑ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΓΙΑΝΝΗ ΡΙΤΣΟ ΣΤΟ "ΚΤΗΜΑ ΛΙΓΑΣ" ΣΤΑ ΓΙΑΝΝΙΤΣΑ (ΒΙΝΤΕΟ)

Μία εκδήλωση – αφιέρωμα στον ποιητή Γιάννη Ρίτσο, στο Κτήμα Λίγας, στα Γιαννιτσά, στην Γιορτή Τρύγου του έτους 2009, Σάββατο 19 Σεπτεμβρίου. 

Για τον ποιητή μίλησε η τότε Λέκτωρ Φιλολογίας στο Α.Π.Θ. Ιωάννα Ναούμ. 

Καλλιτεχνικό Σύνολο ΠΟΛΥΤΡΟΠΟΝ 

- Γ. Ρίτσου: Σονάτα του Σεληνόφωτος 

Τραγούδια από την «Σονάτα» σε μουσική Θάνου Μικρούτσικου. 

Μέρη από την Σονάτα του Σεληνόφωτος του Μπετόβεν. 

- Μίκη Θεοδωράκη – Γιάννη Ρίτσου: Επιτάφιος 

Τραγούδι: Ιωάννα Κάππου, Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος 

Πιάνο: Τάσος Σπηλιωτόπουλος 

Απαγγελία: Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος. 

Στην εκδήλωση προβλήθηκαν βίντεο και ηχητικά ντοκουμέντα του Γιάννη Ρίτσου, που επιμελήθηκε ο Θωμάς Λίγας.

Παραθέτουμε στη συνέχεια το βίντεο της εκδήλωσης.

 

ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΣ ΣΤΗΝ ΚΟΖΑΝΗ: "Μέχρι τα ουράνια σώματα"

"Μέχρι τα ουράνια σώματα"

ταξίδεψε το κοινό στην Κοζάνη 

ο "κορυφαίος Έλληνας τροβαδούρος" Διονύσης Σαββόπουλος

του παπαδάσκαλου Κωνσταντίνου Ι. Κώστα 

"Μέχρι τα ουράνια σώματα" ταξίδεψαν το κοινό στην Αίθουσα Τέχνης της Κοζάνης (22-8-2016) ο Διονύσης Σαββόπουλος, ("ο κορυφαίος Έλληνας τροβαδούρος", όπως τον αποκάλεσε ο πρόεδρος του "Φιλοπρόοδου Συλλόγου" Τάσος Γκλούμπος), με τους μουσικούς συναδέλφους του, τον Κοζανίτη Γιώτη Κιουρτσόγλου στο μπάσο ("αυτή τη δύναμη της φύσης", όπως τον αποκάλεσε ο Σαββόπουλος) και τον νέο και πολλά υποσχόμενα μουσικό Στάθη Άνινο στο πιάνο. 

Είναι δύσκολο (είναι δυσερμήνευτο) να περιγράψει κανείς το ιδιότυπο τρίπτυχο της ποίησης (των στίχων), της μουσικής (κύριους και πλαγιάζοντες ήχους) και της φωνητικής ερμηνείας (που είναι θεϊκό χάρισμα και δημιούργημα του ίδιου) του Διονύση Σαββόπουλου πάνω στη μουσική-θεατρική σκηνή. 

Ο Διονύσης Σαββόπουλος θαυμάζει τον Μάνο Χατζιδάκι. "Ακούς ένα τραγούδι του Χατζιδάκι και γίνεσαι πιο ευγενικός", λέει. Έτσι είναι. Στον Δ. Σαββόπουλο γίνεται κάτι περισσότερο. Με τον Σαββόπουλο ανακαλύπτεις την ευγένεια, την εσωτερική ελευθερία, γίνεσαι αναστάσιμος. 

Στο ποιητικό, μουσικό και φωνητικό - ερμηνευτικό ηχοτοπίο του Δ. Σαββόπουλου οραματίζεσαι τον κόσμο σαν έργο τέχνης. Οι παραστάσεις του είναι συνάξεις πανηγυρικές, αλλά όχι πανηγυριώτικες, λαϊκές, αλλά όχι λαϊκίστικες. 

Στο Διονύση Σαββόπουλο υπάρχει ένας ιδιότυπος συγκερασμός, στίχου, μουσικής και φωνής-ερμηνείας. Όλα από τον ίδιο. Δεν είναι σύνηθες μια τέτοια τριπλή θαυμάσια συνύπαρξη χαρισμάτων στο ίδιο πρόσωπο. Αυτό συμβαίνει στο Δ. Σαββόπουλο και είναι αυτό - μαζί και με τη θεατρική του παρουσία που λειτουργεί ερμηνευτικά όλων αυτών - που τον κάνει να είναι "ο κορυφαίος Έλληνας τραγουδοποιός", κατά την επιτυχή προσφώνηση του Τάσου Γκλούμπου. ‘’Ο Διονύσης Σαββόπουλος σήμερα είναι ο μεγαλύτερος εν ζωή Έλληνας ποιητής’’, έχει πει ο σπουδαίος μουσικός Λαυρέντης Μαχαιρίτσας. Συμφωνώ. Η μουσική εκδήλωση της 22ας-8-2016 έγινε με διοργάνωση του "Φιλοπρόοδου Συλλόγου" Κοζάνης. Συγχαρητήρια παιδιά. 

Μερικά από τα τραγούδια της βραδιάς: ‘’Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ένας κότσυφας που τον ‘λέγαν Σταύρο…’’, ‘’Τι έπαιξα στο Λαύριο’’, (Η ρεζέρβα, 1979), ‘’Τι ζητάω…’’, ‘’Άγγελος εξάγγελος’’ (Βρώμικο ψωμί, 1972), ‘’Έρχεται βροχή, έρχεται μπόρα’’ (Μπάλλος, 1971), ‘’Είδα την Άννα κάποτε’’ (Το περιβόλι του τρελλού, 1969), ‘’Η παράγκα’’, (Δέκα χρόνια κομμάτια, 1975), ‘’Καλοκαίρι’’, (Το κούρεμα, 1989), τμήμα από το ‘’Μακρύ ζεϊμπέκικο’’ (Η ρεζέρβα, 1979), ‘’Η Συννεφούλα’’ (Φορτηγό, 1966), ‘’Ζεϊμπέκιο’’ (Βρώμικο ψωμί, 1972), ‘’Τον χειμώνα ετούτο’’ (Τραπεζάκια έξω, 1983), ‘’Σε τούτα τα Βαλκάνια’’ (Μπάλλος, 1971), ‘’Σαν τον Καραγκιόζη’’, ‘’Στη συγκέντρωση της Ε.Φ.Ε.Ε.’’, ‘’Τι να τα κάνω τα τραγούδια σας’’, ‘’Μια θάλασσα μικρή’’, (10 χρόνια κομμάτια, 1975), ‘’Η Δημοσθένους λέξις’’ (Ο πυρήνας), ‘’Μη μιλάς άλλο γι’ αγάπη’’ (Φορτηγό, 1966), ‘’Να με προσέχεις’’, ‘’Μην πετάξεις τίποτα’’ (1994), ‘’Ας κρατήσουν οι χοροί’’ (Τραπεζάκια έξω, 1983), ‘’Ωδή στον Γεώργιο Καραϊσκάκη’’ (Το περιβόλι του τρελλού, 1969). 

Έκανε όμορφα νοσταλγικά σχόλια για τον Μάνο Χατζιδάκι, τον Σουγιούλ, το Ντίνο Χριστιανόπουλο, για τους γονείς που φεύγουν, για την γλυκιά αίσθηση της παρουσίας τους και της ενότητας με τους νεώτερους και έκανε αναφορά σε λόγο του Αγίου Παϊσίου του Αγιορείτου ("έχουμε μέσα μας τη μύγα και την πεταλούδα" σχολίασε), αναφέρθηκε και σε ανέκδοτο Ρώσων Μοναχών ("έχω κρατήσει για τα γεράματά μου ένα οικοπεδάκι σε μια γωνιά εκεί στη Μεσόγειο. Καθίστε τώρα εσείς εκεί κι όταν γεράσω, θα ‘ρθω να μείνουμε μαζί", είπε ο Θεός στους Έλληνες – που καθώς φιλοσοφούσαν και θεολογούσαν, πήγαν αργοπορημένοι στο Θεό, που μοίραζε οικόπεδα στα έθνη - και τους έδωσε την Ελλάδα). 

Ο Διονύσης Σαββόπουλος "παραμένει σύνθετος μα όχι επιτηδευμένος, δύσκολος αλλά όχι δυσνόητος, σοβαρός - όπου πρέπει - αλλά ποτέ σοβαροφανής, εσωτερικός αλλά όχι νάρκισσος, δραματικός μα όχι μελό, φοβισμένος αλλά όχι φοβικός, μελαγχολικός αλλά διόλου καταθλιπτικός. Μεγαλώνει κι όμορφα παλιώνει, δίνοντας με το έργο του ένα σχήμα στα χρόνια που φεύγουν χύμα. Αυτό καλείται να κάνει κάθε γνήσιος τροβαδούρος, εκφράζοντας την εποχή και την κοινωνία του, για ν’ απαντήσει στο αιώνιο ερώτημα: Ποιητή, πες μας στον αιώνα σου τι είδες;"

(Λάμπρος Λιάβας, Καθηγητής Μουσικολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών). 

Η ΣΑΛΩΜΗ ΤΟΥ ΣΤΡΑΟΥΣ ΚΑΙ Η ΗΡΩΔΙΑΣ ΤΟΥ ΜΑΣΝΕ

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

“Γενεθλίων τελουμένων, του αναιδεστάτου Ηρώδου, της ασελγούς ορχηστρίδος, επληρούτο η διάθεσις του όρκου…», «Ωρχήσατο η μαθήτρια, του παμπονήρου διαβόλου, και την κεφαλήν σου Πρόδρομε, μισθόν αφείλετο…», «…ο επίγειος Άγγελος, πορνικής ορχήσεως, αναδείκνυται έπαθλον..» (Από την υμνολογία της εορτής της Αποτομής της Κεφαλής του Προδρόμου). 

Το όνομα του ασελγούς κορίου δεν μας διασώζει ούτε ο Ευαγγελιστής Μάρκος που περιγράφει τα της αποτομής της κεφαλής του Προδρόμου ούτε η υμνογραφία. Έφθασε ως εμάς μάλλον μέσω του ρωμαίου ιστορικού Φλάβιου Ιώσηπου, ο οποίος περιέγραψε την Σαλώμη ως «τη γυναίκα που χόρεψε στη γιορτή του Ηρώδη και ζήτησε το κεφάλι του Βαπτιστή». 

Αυτή η Σαλώμη μεταμορφώθηκε σε ένα πρόσωπο – σύμβολο μιας ταραχώδους και συνταρακτικής περιόδου στην ιστορία της τέχνης, όπως ήταν το μεταίχμιο του 19ου και 20ου αιώνα. Είναι, όπως ακριβώς η Λούλου του Φρανκ Βέντεκιντ, η τέλεια ενσάρκωση της μοιραίας γυναίκας που οδηγεί στην καταστροφή όλους τους άνδρες που θα βρεθούν στο δρόμο της.
Μαζί της ασχολήθηκαν σπουδαίοι ποιητές, συγγραφείς και ζωγράφοι, όπως ο Στεφάν Μαλαρμέ, ο Ζορί – Καρλ Υσμάν, ο Γκιστάβ Μορώ, μέχρι που ήλθε ο Όσκαρ Ουάιλντ, ο οποίος το 1892 έγραψε ένα θεατρικό έργο με θέμα τη μορφή της Σαλώμης. Μάλιστα, φαίνεται πως η συνάντηση του Ουάιλντ με τον Μαλαρμέ και η συζήτηση για το ημιτελές έργο του τελευταίου Ηρωδιάδα, καθώς και δύο πίνακες του Γκιστάβ Μορό με θέμα τη Σαλώμη και τη Χίμαιρα (όπως επίσης και σχετικά κείμενα που διάβασε γι’ αυτούς), ήταν καθοριστικοί παράγοντες στη σύλληψη και το γράψιμο του έργου.

«Η Σαλώμη χορεύει μπροστά στον Ηρώδη». Πίνακας του Γκιστάβ Μορό
που ζωγράφισε μεταξύ του 1874 και του 1876

Η ΣΑΛΩΜΗ ΤΟΥ ΣΤΡΑΟΥΣ

Όταν ο Ουάιλντ γράφει στη γαλλική γλώσσα τη Σαλώμη, ένα δράμα-μελέτη με θέμα τη σεξουαλική νεύρωση, έρχεται αντιμέτωπος με τα πουριτανικά ήθη της εποχής του αλλά και με τη βικτωριανή λογοκρισία, η οποία απαγορεύει την παράσταση του έργου στην Αγγλία, εξαιτίας τόσο του βιβλικού θέματος όσο και του έντονου αισθησιασμού του. 

Δέκα χρόνια αργότερα ο Ρίχαρντ Στράους χρησιμοποιεί τη γερμανική μετάφραση του Χέντβικ Λάχμαν ως λιμπρέτο της όπερας Σαλώμη, η οποία πρωτοπαρουσιάζεται στην Όπερα της Δρέσδης στις 9 Δεκεμβρίου 1905 με θριαμβευτική επιτυχία. Τα επόμενα χρόνια η όπερα ανεβαίνει στις μεγαλύτερες λυρικές σκηνές του κόσμου καθιερώνοντας διεθνώς το συνθέτη της, ο οποίος πέρασε στην Ιστορία ως ο συνθέτης του πιο σκανδαλώδους θεάματος της γενιάς του. 
Η παρακμή και ο παθιασμένος ερωτισμός που απέπνεε ξένισαν την αστική κοινωνία της εποχής. Το έργο ανέβηκε στη Μητροπολιτική Οπερα της Νέας Υόρκης τη μία βραδιά για να κατέβει την αμέσως επομένη κατόπιν οργισμένης αντίδρασης του κοινού. Στην πρεμιέρα της Δρέσδης η πρώτη ερμηνεύτρια του ρόλου αντιτάχθηκε στον περίφημο «Χορό των επτά πέπλων» αναφωνώντας: «Δεν πρόκειται να το κάνω. Είμαι μια αξιοπρεπής γυναίκα!».

Σε κάθε ανέβασμά της η Σαλώμη προκαλεί έως και σήμερα ιδιαίτερη αίσθηση και συχνά σκανδαλίζει με τολμηρές σκηνές όπως ο "Χορός των επτά πέπλων" και ο ερωτικός μονόλογος που τραγουδάει η κεντρική ηρωίδα κρατώντας στα χέρια της την κομμένη κεφαλή του Ιωάννη.
Η όπερα αποτελείται από τέσσερις μεγάλες σκηνές οι οποίες χωρίζονται από συμφωνικά ιντερλούδια. Το έργο ακολουθεί τις αρχές του βαγκνερικού μουσικού δράματος, που βασίζεται σε μια συνεχή ροή μουσικής, αμιγώς συμφωνικής, απ’ όπου ξεχωρίζουν ένας μεγάλος αριθμός καθοδηγητικών μοτίβων, που συμβολίζουν τους διάφορους ήρωες του δράματος.
Η όπερα τελειώνει με τον θάνατο της Σαλώμης, που ο Ηρώδης προστάζει, καθώς δεν αντέχει να τη βλέπει να περιφέρει την κεφαλή του Βαπτιστή σε μια κατάσταση μακάβριας έκστασης. Έτσι, με μερικές ωμές και ανελέητες συγχορδίες ολοκληρώνεται αυτή η όπερα του Στράους, που κατέχει κεντρική θέση στο ρεπερτόριο του 20ου αιώνα και πλέον όλων των εποχών.
Για την "ιδανική" Σαλώμη, τον ρόλο και την ερμηνεία, το έργο και την εποχή διαβάστε το άρθρο του Michel Bichsel στο site της Μεγάλης Μουσικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος.
Παραθέτουμε τον περίφημο "Χορό των επτά πέπλων", από το ανέβασμα του έργου στην Royal Opera Covent Garden (Λονδίνο, 1997).
Και να σημειώσουμε ότι στις 15 Μαΐου 1926 το αθηναϊκό κοινό είχε την ευκαιρία να απολαύσει τον Γερμανό συνθέτη Ρίχαρντ Στράους, ο οποίος έδωσε συναυλία στο Παναθηναϊκό Στάδιο και δέκα χιλιάδες θεατές συγκεντρώθηκαν για να ακούσουν έργα του.
Κορυφαία στιγμή της συναυλίας ήταν όταν ακούστηκε «Ο χορός της Σαλώμης», από την ομώνυμη όπερα. 

Ηρωδιάς (1843), του Paul Delaroche (1797-1856)

Η ΗΡΩΔΙΑΣ ΤΟΥ ΜΑΣΝΕ

O Γάλλος συνθέτης της δύσης του γαλλικού ρομαντισμού Jules Massenet (1842 – 1912) είναι ο συνθέτης της περίφημης Μανόν (1884) και του Βέρθερου (1892), αλλά πρώτα έγραψε την όπερα Ηρωδιάς (1881).
Η Ηρωδιάς (Hérodiade) είναι όπερα σε τέσσερις πράξεις, σε λιμπρέτο των Πωλ Μιλλιέ και Ανρύ Γκρεμόν, το οποίο βασίστηκε στο ομώνυμο έργο του Γκουστάβ Φλωμπέρ. Έχει ενδιαφέρον η θέση του ίδιου του Φλωμπέρ, όπως την διατυπώνει στην εισαγωγή του βιβλίου του: «Η ιστορία της Ηρωδιάδας, όπως εγώ την εννοώ, δεν έχει καμία σχέση με τη θρησκεία. Εκείνο που με συναρπάζει εκεί μέσα, είναι η επίσημη εμφάνιση του Ηρώδη, που στην πραγματικότητα ήταν ένας νομάρχης και η άγρια προσωπικότητα της Ηρωδιάδας, ένα είδος Κλεοπάτρας...».
Η πρώτη παράσταση του έργου του Μασνέ δόθηκε στο θέατρο των Βρυξελλών Μονέ (Théâtre de la Monnaie) στις 19 Δεκεμβρίου του 1881 και τρία χρόνια μετά εκτελέστηκε στο Ιταλικό Θέατρο του Παρισιού. Για την επανεκτέλεση του έργου, ο Μασνέ διαφοροποίησε τη δομή του και ενώ αρχικά περιλάμβανε τρεις πράξεις και πέντε σκηνές, κατέληξε στη δομή των τεσσάρων πράξεων. Το κείμενο του έργου έχει Βιβλικές αναφορές και περιστρέφεται στον αποκεφαλισμό του Ιωάννη του Προδρόμου και στα αίτια που τον προκάλεσαν. Εκτός από το μίσος της Ηρωδιάδας προς τον Ιωάννη επειδή συνεχώς την έλεγχε, οι συγγραφείς ποιητές του έργου παρουσιάζουν και τη ζηλοτυπία που έτρεφε ο Ηρώδης, που ποθούσε τη Σαλώμη, την κόρη της Ηρωδιάδας από τον πρώτο της γάμο.
Η Ηρωδιάς θεωρείται από τα αρτιότερα και χαρακτηριστικότερα έργα του Μασνέ, στη μουσική του οποίου κυριαρχεί μια τάση έκφρασης αισθησιασμού, μειονέκτημα βέβαια για κάποιους, αλλά άριστα προσαρμοσμένη στη περίπτωση αυτή του θέματος. Αξιομνημόνευτη πάντως είναι η μουσική των μπαλέτων, ιδίως των Εβραίων γυναικών. Από δε τα υπόλοιπα μέρη του έργου ξεχωρίζουν η άρια της Σαλώμης, το ντουέτο Σαλώμης - Ηρώδη, το πρελούδιο της τρίτης πράξης καθώς και η περίφημη μονωδία του Ιωάννη εγκάθειρκτου. Φαίνεται, όμως, ότι στην ιστορία της όπερας η Ηρωδιάς του Μασνέ επισκιάστηκε τελικά από την Σαλώμη του Ρίχαρντ Στράους.
Παραθέτουμε ένα απόσπασμα από την όπερα με την δική μας Αγνή Μπάλτσα στον ομώνυμο ρόλο. Μαζί της οι Juan Pons και Placido Domingo (Βιέννη 1995).

Η ΣΑΛΩΜΗ ΤΟΥ ΚΑΒΑΦΗ ΚΑΙ ΤΟΥ ΟΥΑΪΛΝΤ

Aubrey Vincent Beardsley (1872–1898)
Ο χορός της Σαλώμης 1894
από την εικονογράφηση του θεατρικού Salomé του Oscar Wilde

Κ. Π. ΚΑΒΑΦΗΣ

Σαλώμη
Επάνω σε χρυσό σινί η Σαλώμη φέρνει

την κεφαλή του Ιωάννη Βαπτιστή

στον νέον Έλληνα τον σοφιστή

που από τον έρωτα με αδιαφορία γέρνει.

«Σαλώμη την δική σου» απαντάει ο νέος

«ήθελα να με φέρουνε την κεφαλή».

Aστειευόμενος έτσι ομιλεί.

Και την επαύριον ένας δούλος της δρομαίος

της Ερωμένης έρχεται την κεφαλή βαστώντας

ολόξανθη επάνω σε χρυσό σινί.

Πλήν την επιθυμία του την χθεσινή

ο σοφιστής είχε ξεχάσει μελετώντας.

Τα αίματα που στάζουνε βλέπει κι αηδιάζει.

Το αιματωμένο πράγμα αυτό να σηκωθεί

προστάζει από εμπροστά του, κ’ εξακολουθεί

του Πλάτωνος τους διαλόγους να διαβάζει.

Από τα Κρυμμένα Ποιήματα 1877;-1923, Ίκαρος 1993

3 Οκτωβρίου 1931.
Η Joan Maude σε σκηνή από το έργο του Όσκαρ Ουάιλντ, «Σαλώμη»
 στο Savoy Theatre, στο Λονδίνο (Φωτό: Douglas Miller)

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου

Το ποίημα Σαλώμη (1896) ανήκει στα Κρυμμένα του Καβάφη και πρόκειται για μία από τις πρώτες νεοελληνικές εκδοχές του μύθου, έστω κι αν αυτό το ποίημα θα παραμείνει ανέκδοτο ως το θάνατό του. Ο τίτλος του δεν είναι άλλος από ένα γυναικείο όνομα. Η Σαλώμη, όπως όλοι γνωρίζουμε, ζήτησε από τον Ηρώδη το κεφάλι του Ιωάννη του Βαπτιστή. 

Ο Καβάφης γράφει το ποίημα Σαλώμη έχοντας υπ’ όψιν του την ευαγγελική διήγηση (όπου, ας σημειωθεί, δεν αναφέρεται το όνομα Σαλώμη, αλλά «θυγάτηρ της Ηρωδιάδος» και «κοράσιον»), αλλά και κάτι πολύ πέρα απ’ αυτήν. Όπως σημειώνει σε σχετική μελέτη της η καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας Χριστίνα Ντουνιά (Εκδοχές της Σαλώμης, στο συλλογικό έργο Γραφές της μνήμης. Αθήνα 2011: Gutenberg, σ. 205-206.): «Η χρονιά συγγραφής του ποιήματος [1896], έχει τη σημασία της. Σύμφωνα με την εφημερίδα Le Journal, στις 11 Φεβρουαρίου 1896 ανεβαίνει στο παρισινό θέατρο η Σαλώμη του Oscar Wilde. Όπως έδειξε η Diana Haas, μελετώντας το αρχείο του ποιητή, ο Καβάφης έχει αντιγράψει από την ίδια εφημερίδα ένα απόσπασμα από άρθρο του Jeun Laurain με τίτλο «Η Σαλώμη και οι ποιητές της», το οποίο αναφέρεται σε υποτιθέμενη ιστορία από απόκρυφο ευαγγέλιο της Νουβίας. Σύμφωνα με την πληροφορία του Laurain, η Σαλώμη δωρίζει το κεφάλι του Ιωάννη σε νεαρό έλληνα σοφιστή που περιφρονεί τον έρωτα. Και όταν ο υπηρέτης του φέρνει την άλλη μέρα το κεφάλι τής χωρίς ανταπόκριση ερωτευμένης νέας, ο νεαρός διατάζει αηδιασμένος να πάρουν από μπροστά του το «αιματωμένο πράγμα» και επιστρέφει στην ανάγνωση του Πλάτωνα. Ο Καβάφης αντιγράφει γαλλικά το κείμενο του Laurain και αργότερα θα το μετατρέψει σε ποίημα. Στο ποίημα του Καβάφη η αντιστροφή των ρόλων και η ανακατασκευή του μύθου γίνεται με ειρωνικό τρόπο. Αυτό που αποστρέφεται ο σοφιστής δεν είναι το κεφάλι της Σαλώμης, είναι η ίδια η γυναικεία φύση. Η Σαλώμη δεν μπορεί να παίξει το ρόλο της μοιραίας γυναίκας, αφού ο νεαρός σοφιστής παραμένει αδιάφορος απέναντι στα θέλγητρά της. Προτιμά να διαβάζει Πλάτωνα, επιλέγει τον κόσμο των ιδεών από τον κόσμο της πραγματικότητας». 

Να σημειώσουμε εδώ ότι η Σαλώμη του Ουάϊλντ θα παιζόταν με πρωταγωνίστρια τη Σάρα Μπερνάρ το 1892, στο Λονδίνο, αλλά ματαιώθηκε λόγω της παρέμβασης της λογοκρισίας. Τελικά παίχτηκε τέσσερα χρόνια αργότερα, στο Παρίσι – όπως είδαμε παραπάνω - και έκτοτε παίζεται διαρκώς.

Επίσης, ο Ρίχαρντ Στράους χρησιμοποίησε τη γερμανική μετάφραση της Σαλώμης του Ουάϊλντ, του Χέντβικ Λάχμαν, ως λιμπρέτο της περίφημης - πλέον - όπερας του Σαλώμη, η οποία πρωτοπαρουσιάστηκε στην Όπερα της Δρέσδης στις 9 Δεκεμβρίου 1905 με μεγάλη επιτυχία.

Συνιστούμε ενθέρμως την νέα έκδοση του έργου (2016) Σαλώμη του Όσκαρ Ουάιλντ από τις εκδόσεις Gutenberg (228 σελ.). Πρόκειται για μια επιμελημένη τρίγλωσση έκδοση (γαλλικά, αγγλικά, ελληνικά) με δεκαέξι σχέδια του Όμπρεϊ Μπίτντσλεϊ. Εισαγωγή-Μεταγραφή: Θανάσης Τριαρίδης, Χαρά Σύρου. Εξαιρετικό το επίμετρο του Θανάση Τριαρίδη, ο οποίος τονίζει την γενικότερη επιρροή του Ουάϊλντ στον Καβάφη.

Και για να επανέλθουμε στον Καβάφη. 

Ο Κ. Π. ΚΑΒΑΦΗΣ ΣΤΟ ΤΟΚΥΟ - ΕΙΚΟΣΙ ΕΝΑ ANIMATION ΒΑΣΙΣΜΕΝΑ ΣΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ Κ. Π. ΚΑΒΑΦΗ. 

Πρόκειται για μια εργαστηριακή άσκηση φοιτητών του Πανεπιστημίου Τεχνών Μουσασίνο, στο Τόκυο της Ιαπωνίας. Επικεφαλής εργαστηρίου: Ντίνο ΣΑΤΟ. Η άσκηση δημοσιεύθηκε τον Σεπτέμβριο του 2013. 

Ανάμεσα στα Καβαφικά ποιήματα και η Σαλώμη! 

Σκηνοθεσία: ΜΑΤΣΟΥΜΟΥΡΑ Σάε / Directed by MATSUMURA Sae 

Διάρκεια / Running time: 30” 

Σημειώνει ο σκηνοθέτης – φοιτητής: 

Δεδομένου ότι η ιστορία είναι ήδη ειπωμένη στο ποίημα, δυσκολεύτηκα να την αφηγηθώ αποτελεσματικά. Εστίασα στην αίσθηση της τελευταίας σκηνής: Στην αντίθεση μεταξύ της σιωπηλής και έντονης αγάπης της Σαλώμης και της ψυχρής αδιαφορίας του Σοφιστή. Νομίζω, ότι Σαλώμη ήθελε από αυτόν, να αισθανθεί την αγάπη. Όθεν το θυσιασμένο κεφάλι της, παραμένει ευγενικά όμορφο. Ελπίζω, ο Σοφιστής να νιώθει δυσάρεστα, εξ αιτίας της απουσία της. Με αγάπη, Σαλώμη.

Since the story has already been told in the poem, I found it difficult to figure out how I could tell it effectively. I focused on the sensation created in the last scene, on the contrast between the quiet and intense love of Salome and the cool indifference of the Sophist. I think Salome wanted him to feel her love. So her sacrificed head remains nobly beautiful. I hope that her absence at least makes the Sophist feel bad. Love, Salome.

Τέλος, έχουμε και την κινηματογραφική Σαλώμη του Ουάϊλντ του 1923, με τη βαμπ Άλα Ναζίμοβα. 

Το 1988, το μονόπρακτο μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο από τον Κεν Ράσελ, με την ταινία «Ο Τελευταίος Χορός της Σαλώμης». Πιο πρόσφατα, γυρίστηκε το μετα-αφηγηματικό «Wilde Salome» (2011), ένα docudrama του Αλ Πατσίνο γύρω από το μονόπρακτο του Ουάιλντ, στο οποίο ο Πατσίνο υποδύθηκε (εκτός από τον εαυτό του) τον Ηρώδη, ενώ η Τζέσικα Τσαστέιν έπαιξε τον ρόλο της Σαλώμης.
Εδώ παραθέτουμε την ταινία του 1923. 

ΕΚΟΙΜΗΘΗ Ο ΓΕΡΩΝ ΘΩΜΑΣ ΤΗΣ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΟΣ ΤΩΝ ΘΩΜΑΔΩΝ

Εκοιμήθη, σήμερα 27 Αυγούστου, 14/8 με το παλαιό, ο σπουδαίος αγιορείτης ψάλτης Γέρων Θωμάς, της αδελφότητος των Θωμάδων. Η εξόδιος ακολουθία θα ψαλεί αύριο – 15 Αυγούστου, της Παναγίας με το παλαιό. 

Ο αείμνηστος γέροντας – όπως διαβάζουμε στο βιογραφικό του σημείωμα που επιμελήθηκε ο Μανόλης Χατζηγιακουμής - γεννήθηκε (1940) στο Στεφανοβίκι Βελεστίνου Βόλου (κατά κόσμον Κύκλος Αντώνιος). Σε μικρή ηλικία (1952) βρέθηκε στο Άγιον Όρος στη γνωστή Αδελφότητα των Θωμάδων, στη Σκήτη της Μικράς Αγίας Άννης, όπου και έγινε μοναχός (1958) και όπου εγκαταβιώνει έκτοτε εκεί. Σήμερα Γέρων της ίδιας Αδελφότητας. Τα πρώτα μουσικά διδάχθηκε από τον Γέροντα Παύλο της συνοδείας των Θωμάδων, κυρίως όμως μαθητής του γνωστού Αγιορείτη μουσικού και δασκάλου Δοσιθέου Κατουνακιώτη. Ακροατής επίσης και συμψάλτης των παλαιών αγιορειτών ψαλτών Ιωσήφ, παπα-Χρυσοστόμου, Παντελεήμονος Κάρτσωνα και πατρός Διονυσίου Φιρφιρή, αλλά και της γειτνιάζουσας μουσικής Αδελφότητας των Δανιηλαίων. Ψάλλει σταθερά, και διά βίου, στις μεγάλες Αγρυπνίες και Πανηγύρεις των Κελιών και των Μοναστηριών (συχνά και εκτός Όρους) ως εξάρχων ή με τη μικρή ψαλτική συνοδεία των Θωμάδων. Ευρύφωνος, πεποικιλμένος και εξαιρετικά έντεχνος, με ιδιάζουσα τονική, διαστηματική και ηχοχρωματική ακρίβεια. Από τους πιο γνωστούς και σημαντικούς σήμερα Αγιορείτες ψάλτες της παλαιότερης γενιάς. Λαμπρές οι ερμηνείες του σε Δοξαστικά και Ιδιόμελα του Φιλανθίδη και, κυρίως, σε Παπαδικά "εξωτερικά" μέλη ("Σύμμεικτα", Αγιορειτικά Απανθίσματα Α', CD 21ο και 22ο). 

Ο Μανόλης Χατζηγιακουμής σχολιάζει την ερμηνεία του π. Θωμά στα Παπαδικά Μέλη Όρθρου και Λειτουργίας (CD 21ο) και στα Μέλη Τριωδίου Πέτρου Φιλανθίδη (CD 22ο), ως εξής: 

«Η ερμηνεία και η ψαλτική εκφορά του πατρός Θωμά σε όλα αυτά τα αργά Παπαδικά μέλη είναι πολύ ενδιαφέρουσα. Σ’ αυτήν συνδυάζονται εξαίρετα η βιωματική και διά βίου λειτουργική εκτέλεση με τη βαθειά και έλλογη γνώση του μουσικού υλικού. Η έντεχνη αυτή βιωμένη, στην αδιάλειπτη πράξη, εκφορά είναι το κυρίαρχο και δεσπόζον χαρακτηριστικό της ιδιότεχνης ερμηνείας του πατρός Θωμά. Πολλά είναι τα επιμέρους στοιχεία τα οποία συνθέτουν μια παρόμοια εκφορά, ο σταθερός και αρμόδιος χρόνος και ρυθμός, η εξαιρετική ακρίβεια και πιστότητα των διαστημάτων, η σύστοιχη τονική σταθερότητα, η φυσική εναλλαγή, και διαδρομή, στη μεγάλη ποικιλία των ηχοχρωματικών μετατροπιών (ειδικά των νεωτερικών μαθημάτων), η άκρως παντού πεποικιλμένη διατύπωση, τα πολύ ενδιαφέρονται αυτοσχέδια απηχήματα. Αν σ’ αυτά προστεθεί το στιβαρό και ευφρόσυνο ύφος, επίσης το μεστό και ηπιόφωνο ηχόχρωμα, στο οποίο ανταποκρίνεται ένα ομόλογο άκουσμα ευάρεστο και ηδύ, τότε γίνεται περισσότερο αντιληπτή η σημασία των συγκεκριμένων καταγραφών (καθώς μάλιστα όλα αυτά αναδεικνύονται έξοχα στις τεχνικά τόσο άρτιες αυτές ηχογραφήσεις). 

Ωστόσο, εκείνο το οποίο εξαίρεται, μέσα στα πλαίσια αυτά, είναι η απόδοση προπάντων των νεωτερικών μελών, του Πολυελέου και κυρίως του Χερουβικού και των δύο Κοινωνικών του Νικολάου. Ειδικά η εκφορά και η απόδοση του Αγαλλιάσθε στον τόσο ηδύφωνο και εκκλησιαστικό ήχο του πλαγίου τετάρτου, είναι, πέρα από τα επιμέρους ερμηνευτικά δεδομένα, μια μοναδική εμπειρία και απόλαυση. Ένα κλασικό ερμηνευτικό δείγμα νεωτερικής εξωτερικής εκκλησιαστικής σύνθεσης. Η ψαλτική εκφορά και η ερμηνεία του πατρός Θωμά και στα Ιδιόμελα και Δοξαστικά του Πέτρου Φιλανθίδη, του σπουδαίου αυτού νεωτερικού εκκλησιαστικού συνθέτη, διατηρεί την ίδια σημασία, καθώς έχει επίσης σμιλευθεί, και σιτευθεί, στην ίδια μακροχρόνια (διά βίου) ζωντανή λειτουργική πράξη. Η ίδια επάρκεια και σιγουριά, η ίδια αφομοιωμένη εσωτερική απόδοση, η ίδια απόλυτη διακατοχή των εκφραστικών μέσων, του ρυθμού, της εκφοράς, του ύφους, της συνεκτικής διατύπωσης των επιμέρους μουσικών φράσεων. Εκείνο το οποίο πάντως πρέπει να τονισθεί εδώ είναι ότι η ερμηνεία αυτή, παρά τις αναμφισβήτητες ιστορικές καταβολές της, υποτάσσεται αισθητά σε μια νεωτερικότερη και περισσότερο ιδιότεχνη εκδοχή, η οποία είναι συμβατή με τη γενικότερη ομόλογη ψαλτική εκδοχή του πατρός Θωμά.»

ΚΑΘΑΙΡΕΣΗ ΤΩΝ ΚΛΗΡΙΚΩΝ ΠΟΥ ΣΠΕΙΡΟΥΝ ΖΙΖΑΝΙΑ ΣΤΟ ΣΩΜΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Μία ομάδα ιερέων της Εκκλησίας της Ελλάδος και ένας καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ, μετέβησαν προ ημερών στην Γεωργία, με σκοπό να επηρεάσουν την Ορθόδοξη Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Γεωργίας εναντίον της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθοδοξίας, με δεδομένο ότι η συγκεκριμένη Εκκλησία δεν συμμετείχε στην Σύνοδο. 

Η ομάδα – παρασυναγωγή από την Ελλάδα, απαρτιζόταν από τον κληρικό και ομότιμο καθηγητή Πατρολογίας της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ. Θεόδωρο Ζήση, τον καθηγητή Δογματικής Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ. Δημήτριο Τσελεγγίδη, τον εφημέριο της ενορίας αγίου Νικολάου της Μητροπόλεως Πατρών Αναστάσιο Γκοτσόπουλο, τον εφημέριο της ενορίας Προφήτου Ηλιού, Πετροκέρασα Θεσσαλονίκης, Μητροπόλεως Ιερισσού και Αγίου Όρους Πέτρο Χίρς, τον εφημέριο της ενορίας Παναγίας Οδηγήτριας, Λόφου Βώκου, Μητροπόλεως Πειραιώς Ματθαίο Βουλκανέσκου και τον μοναχό Σεραφείμ Ζήση. 

Η συγκεκριμένη ομάδα έχει προβεί και εξακολουθεί να προβαίνει σε αλλεπάλληλες ανάλογες, σφοδρές ενέργειες εναντίον της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου, εντός και εκτός Ελλάδος. 

Με δεδομένο το γεγονός ότι η συγκεκριμένη ομάδα δρα αντιεκκλησιολογικά και όλως αντιεκκλησιαστικά «επί σκανδαλισμώ των πιστών, επί προτροπή αυτών εις απείθειαν, επί καταφρονήσει της Κανονικής Εκκλησίας και της εν αυτή παραδεδομένης τάξεως» και με βάση το άρθρο 22 του εγκριθέντος από την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο της Ορθοδοξίας κειμένου «Σχέσεις της Ορθοδόξου Εκκλησίας προς τον λοιπόν χριστιανικόν κόσμον» στο οποίο ρητά δηλώνεται ότι: «Ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία θεωρεῖ καταδικαστέαν πᾶσαν διάσπασιν τῆς ἑνότητος τῆς Ἐκκλησίας, ὑπό ἀτόμων ἤ ὁμάδων, ἐπί προφάσει τηρήσεως ἤ δῆθεν προασπίσεως τῆς γνησίας Ὀρθοδοξίας. Ὡς μαρτυρεῖ ἡ ὅλη ζωή τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ἡ διατήρησις τῆς γνησίας ὀρθοδόξου πίστεως διασφαλίζεται μόνον διά τοῦ συνοδικοῦ συστήματος, τό ὁποῖον ἀνέκαθεν ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ ἀπετέλει τήν ἀνωτάτην αὐθεντίαν ἐπί θεμάτων πίστεως καί κανονικῶν διατάξεων (κανών 6 τῆς Β’ Οἰκουμενικῆς Συνόδου)», στους ανωτέρω κληρικούς πρέπει να επιβληθεί πάραυτα η ποινή της καθαιρέσεως και στον λαϊκό θεολόγο το επιτίμιο του αφορισμού.

ΤΡΕΙΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΣ ΑΝΤΙΟΧΕΙΑΣ ΥΠΟΓΡΑΦΟΥΝ ΕΚΚΛΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΥΣΧΕΡΗ ΘΕΣΗ ΤΟΥ ΣΥΡΙΑΚΟΥ ΛΑΟΥ

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Τρείς πατριάρχες της Συρίας απευθύνουν, με σχετικό κείμενο στα αγγλικά που υπέγραψαν στις 23 Αυγούστου 2016 στην Δαμασκό, έκκληση στην παγκόσμια κοινότητα και κυρίως στις χώρες που εμμέσως ή αμέσως εμπλέκονται, για λύση στο Συριακό πρόβλημα, το οποίο έχει ως συνέπεια την συνεχιζόμενη δυστυχία του Συριακού λαού. 

Ζητούν να ληφθούν έκτακτα μέτρα και αποφάσεις συνετές και συμβατές με τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και να γίνει άρση των οικονομικών κυρώσεων κατά της Συρίας. Επιπλέον κάνουν λόγο για ανθρωπιστικούς διαδρόμους, για ανθρωπιστική βοήθεια σε αποκλεισμένες πόλεις ή συνοικίες για λύση πολιορκίας σε γειτονιές ή συνοικίες. 

Το κείμενο υπογράφουν ο Ελληνορθόδοξος πατριάρχης Αντιοχείας και πάσης Ανατολής Ιωάννης Ι’, ο Συρορθόδοξος (συροϊακωβίτης) πατριάρχης Ιγνάτιος Εφραίμ Β΄ και ο Γρηγόριος Γ’, πατριάρχης Αντιοχείας για τους Μελχίτες Ελληνοκαθολικούς (ουνίτες). 

Άρα – πολύ σωστά – ο πατριάρχης Αντιοχείας Ιωάννης σαρκώνει το κείμενο της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου για τις σχέσεις της Ορθοδοξίας με τον λοιπό χριστιανικό κόσμο. Προς τι, λοιπόν, οι τάχα και αντιρρήσεις του για την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο; Αυτό που αποφασίστηκε στην Σύνοδο, το Πατριαρχείο Αντιοχείας το κάνει εδώ και δεκαετίες και συνεχίζει να το κάνει, δηλαδή την διαχριστιανική συνεργασία για μείζονος σημασίας θέματα. 

Όπως ακριβώς αναφέρεται στο άρθρο 23 του σχετικού κειμένου της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου: «… ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία θεωρεῖ σημαντικόν ὅπως ὅλοι οἱ Χριστιανοί, ἐμπνεόμενοι ὑπό τῶν κοινῶν θεμελιωδῶν ἀρχῶν τοῦ Εὐαγγελίου, προσπαθήσωμεν νά δώσωμεν εἰς τά ἀκανθώδη προβλήματα τοῦ συγχρόνου κόσμου, μίαν ὁλοπρόθυμον καί ἀλληλέγγυον ἀπάντησιν, βασιζομένην εἰς τό πρότυπον τοῦ ἐν Χριστῷ καινοῦ ἀνθρώπου.» 

Το ενδιαφέρον είναι ότι το Πατριαρχείο Αντιοχείας δεν αποκλείει από την διαχριστιανική συνεργασία ούτε τους Ουνίτες, που αποτελούν «αγκάθι» στις σχέσεις Ορθοδόξων και Ρωμαιοκαθολικών. 

Ενδιαφέρον, επίσης, παρουσιάζει το γεγονός ότι αυτές τις μέρες ο πατριάρχης Αντιοχείας Ιωάννης επισκέπτεται Ορθόδοξες Εκκλησίες (της Πολωνίας αρχικά και της Κύπρου από σήμερα), οι οποίες συμμετείχαν στην Αγία και Μεγάλη Σύνοδο της Ορθοδοξίας.

Η ΖΩΗ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ

Ἕλενα Χατζόγλου 

Ἡ ζωὴ τοῦ συγγραφέα μπροστὰ στὸν θάνατο

Δύο παράλληλα κείμενα μὲ κοινὸ θέμα παρουσιάζονται στὸ βιβλίο μὲ τίτλο: David Hume, Ἡ δική μου ζωή. Oliver Sacks, Σκέψεις γιὰ τὸν ἐπικείμενο θάνατο, μετάφρ. Ἄννυ Σπυράκου – Κώστας Πόταγας, Ἄγρα, Ἀθήνα 2015. Πρόκειται γιὰ μορφὲς αὐτοβιογραφίας δύο ἀναγνωρισμένων στὴν ἐποχή τους συγγραφέων, οἱ ὁποῖες πραγματεύονται τὴ ζωή τους μέχρι τὴ στιγμὴ διάγνωσης τῆς ἀνίατης ἀσθένειάς τους. 

Κοινὸς τόπος τῶν δύο ἐξομολογητικῶν αὐτῶν κειμένων εἶναι –ἐκτὸς ἀπὸ τὴ νοηματοδότηση τῆς ζωῆς ὑπὸ τὸ πρίσμα τοῦ ἐπικείμενου θανάτου, ἐκτὸς ἀπὸ τὴν αὐτοκριτικὴ διάθεση καὶ τὸν ἀπολογισμὸ τῆς μέχρι ἐκείνη τὴν ἐποχὴ πορείας τους– καὶ ἡ στάση ἀπέναντι στὴν ἴδια τὴ συγγραφική τους ἀποστολή. 

Ὁ φιλόσοφος Ντέιβιντ Χιοὺμ (1711-1776) περιγράφει τὴ ζωή του σηματοδοτώντας ὡς καίριους σταθμούς της τὴ συγγραφὴ καὶ ἔκδοση τῶν βιβλίων του. Ἡ ζωὴ τοῦ συγγραφέα εἶναι συνυφασμένη μὲ τὸ παραγόμενο ἔργο. Τὰ νήματά της πλέκονται στοὺς στήμονες τῆς συγγραφῆς· κατὰ τὰ γραφόμενά του: «Ἡ ἀφήγηση αὐτὴ λίγα πράγματα θὰ περιέχει πέρα ἀπ’ τὴν ἱστορία τῶν γραπτῶν μου, καθὼς ὅλη σχεδὸν ἡ ζωή μου ἀναλώθηκε σὲ συγγραφικὲς ἐπιδιώξεις καὶ ἀσχολίες» (σ. 7). Ὅλα ἀξιολογοῦνται μὲ γνώμονα τὸ συγγραφικὸ ἔργο, ἀκόμα καὶ ὁ ἀνθρώπινος χαρακτήρας. Ἐπὶ παραδείγματι, ἡ αὐτοκριτική, τὴν ὁποία ἐπιχειρεῖ, δικαίως συνδέεται μὲ τὴν ἀποδοχὴ τῶν ἔργων του: «Ἀκόμη καὶ ἡ λατρεία τῆς συγγραφικῆς μου φήμης, ποὺ στάθηκε τὸ κυρίαρχο πάθος μου, δὲν μὲ ἔκανε ποτὲ πικρόχολο, παρὰ τὶς συχνὲς ἀπογοητεύσεις μου» (σ. 23). 

Ἡ ἀποτίμηση τοῦ βίου του ὕστερα ἀπὸ τοὺς πολυετεῖς συγγραφικοὺς ἀγῶνες δὲν ἀποτελεῖ τόσο τροφὴ γιὰ ματαιοδοξία, ὅσο ἀφορμὴ προσωπικῆς δικαίωσης γιὰ τὸ πάθος ποὺ ἐπέδειξε στὴ ζωή του. Καὶ παρότι δὲν προβληματίζεται οὔτε γιὰ μιὰ στιγμὴ γιὰ τὴ μετὰ θάνατον ζωή, νιώθει ἥρεμος ποὺ ἀφήνει τὸ στίγμα τοῦ ἔργου του στὸν κόσμο ὅπου ἔζησε. 

Ἀπὸ τὴν ἄλλη μεριά, ὁ κατὰ πολὺ μεταγενέστερός του νευρολόγος Ὄλιβερ Σὰκς (1933-2015), συγγραφέας καὶ αὐτός, ἔχοντας μία ἀρκετὰ διαφορετικὴ ἰδιοσυγκρασία, στρέφεται καὶ πάλι στὸ συγγραφικὸ ἔργο προκειμένου νὰ ἀποτιμήσει τὸν φθίνοντα ἐπίγειο βίο του: «Συνευρέθηκα μὲ τὸν κόσμο. Συνευρέθηκα μαζί του μὲ τὸν ξεχωριστὸ τρόπο ποὺ ἀπολαμβάνουν οἱ συγγραφεῖς καὶ οἱ ἀναγνῶστες» (σ. 30). 

Κατὰ τρόπο ἔμμεσο καὶ ὁ Σάκς, ποὺ ἐπίσης δὲν ὁρίζει μὲ μεταθανάτιους ἢ μὲ θρησκευτικοὺς ὅρους τὸ ἐπικείμενο «τέλος» του, ἀποδίδει στὴ συγγραφικὴ δραστηριότητα τὸ βαθύτερο νόημα τῆς ζωῆς του. Στὴ συγγραφὴ ὀφείλεται ἡ διαλεκτική του σχέση μὲ τὴν κοινωνία, αὐτὴ θεωρεῖ ὡς προνόμιο καὶ προσφορά, αὐτὴ καταθέτει ὡς συμβολὴ σὲ ἕναν κόσμο ἑτερόκλητο, ἢ καὶ προβληματικό. 

Ἑπομένως καὶ τὰ δύο κείμενα συγκλίνουν σὲ μία κοινὴ συνθήκη, αὐτὴ τοῦ συγγραφέα – δημιουργοῦ, ποὺ ἂν καὶ ἀνήμπορος νὰ ἑρμηνεύσει μὲ τὴ λογικὴ τὴ ζωὴ καὶ τὸν θάνατο, βιώνει τή, σχεδὸν ἄρρητη, ἠθικὴ ἱκανοποίηση ὅτι προσέφερε στὸν κόσμο κάτι ἀπὸ τὸν ἑαυτό του, συμβάλλοντας στὴν καλυτέρευσή του.

"ΣΧΙΣΜΑ" ΖΗΛΩΤΩΝ ΜΕ ΠΑΤΡΙΝΟ ΚΛΗΡΙΚΟ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΗ

portal dete

Ο κληρικός της Μητροπόλεως Πατρών Αναστάσιος Γκοτσόπουλος είναι γνωστό ότι είχε αποδυθεί σε έναν μεγάλο «αγώνα», εναντίον της συγκλήσεως της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθοδοξίας στην Κρήτη. Η Σύνοδος συνεκλήθη και αποφάσισε και τώρα ο γνωστός Πατρινός κληρικός, πρεσβύτερος στον Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου,«τρέχει» ανά την οικουμένη για να επηρεάσει ώστε να κηρυχθεί η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος ως «ληστρική» και «άκυρη». 

Με μία ομάδα ομοφρόνων του κληρικών από την Ελλάδα, μετέβη στην Γεωργία ώστε να «συζητήσουν» (έστω και αν είναι «εξωθεσμικοί») για την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο, εκμεταλλευόμενοι το γεγονός ότι η Εκκλησία της Γεωργίας δεν προσήλθε τελικά σε αυτήν. Φαίνεται ξεκάθαρα η προσπάθεια ορισμένων κληρικών από την Εκκλησία της Ελλάδος, να προσπαθήσουν να πείσουν την Εκκλησία της Γεωργίας να κηρύξει «ληστρική» ή έστω «άκυρη» την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο της Ορθοδοξίας. 

Όπως λένε εκκλησιαστικοί κύκλοι, κανονικά ο κληρικός Γκοτσόπουλος και οι συν αυτώ θα έπρεπε να τιμωρηθούν από την Εκκλησία για την συνεχιζόμενη αντιεκκλησιαστική στάση τους και εφ’ όσον παραμένουν «αμετανόητοι» να καθαιρεθούν.

ΦΩΤΟ-ΣΤΑΣΕΙΣ ΑΝΗΦΟΡΙΖΟΝΤΑΣ ΣΤΗΝ ΠΑΝΤΟΧΑΡΑ ΤΟΥ ΕΛΥΤΗ ΣΤΗ ΣΙΚΙΝΟ

Ανηφορίζοντας στην Παναγία την Παντοχαρά του Ελύτη στη Σίκινο.

Φωτο - στάσεις: Ιδιωτική Οδός