"...η συνείδηση πάμφωτη σαν καλοκαίρι..."

Οι λιθιές και τα κύματα χέρι με χέρι
...
η συνείδηση πάμφωτη σαν καλοκαίρι.


Οδυσσέας Ελύτης

ΕΣΧΑΤΟΛΟΓΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

Του θεολόγου - φιλολόγου Κώστα Νούση

Το χαρακτηριστικό των εσχάτων χρόνων (θα) είναι η σύγχυση και ο φόβος. Τα συναισθήματα αυτά απεργάζονται συστηματικά οι δαίμονες και οι συνεργοί τους εκπρόσωποι του ανθρώπινου γένους με την αγαστή σύμπνοια της φυσικής προόδου του κακού και της αμαρτίας ως νομοτελειακής ιστορικής εξέλιξης προβλεπόμενης και από τη διεφθαρμένη ανθρώπινη φύση και από τα κείμενα της Γραφής, διάσπαρτης σε προφητικά και μη βιβλία της. Το κακό, απρόσωπο και ενυπόστατο, είναι μια εμπειρία που αρχίζει να γενικεύεται με νέες μορφές, άγνωστες στο προνεωτερικό ή και στο νεωτερικό κοσμοείδωλο. 

Η προσωπική μου άποψη, σε αντίθεση με κασσάνδρες που βλέπουν ή και θα ήθελαν την έλευση του αντιχρίστου εδώ και τώρα – στηριγμένη μάλλον σε προφητικών λόγων ερανίσματα από ζώντες, αυτόπτες και αυτήκοους μάρτυρές τους και όχι σε πιθανές ερμηνείες αγιογραφικών και εξωβιβλικών προρρήσεων - είναι πως δε θα έρθει άμεσα το τέλος του κόσμου. Ίσως αυτό αποτελεί μια προσωπική λαθεμένη εκτίμηση. Το σίγουρο πάντως είναι πως λίαν συντόμως - και δε νομίζω πως ένας ορίζοντας σαράντα ή πενήντα ετών είναι μακρύς αναφορικά και με τη φυσική αίσθηση του χρόνου και με τη βιβλική του αντίληψη - έρχονται τα γραφόμενα. Ήδη το Άγιο Πνεύμα μάς ετοιμάζει σιγά σιγά μέσα από το στόμα αγιασμένων προσώπων. Θα αναφέρω ενδεικτικά την αγαστή σύμπνοια των λόγων του γέροντα Αμβρόσιου Λάζαρη (+2006) και της μακαριστής χαρισματικής γερόντισσας Μακαρίας Δεσύπρη (+1999) για τον θαυματουργικό τρόπο διατροφής των πιστών στις ημέρες του διωγμού του τελικού αντιχρίστου. Αυτό δε μοιάζει τυχαίο αλλά φαίνεται πως άρχισαν να ηχούν οι αποκαλυπτικές σάλπιγγες και να καταφθάνουν μακρινοί και αμυδροί απόηχοι. 

Για να έρθουν οι εισέτι απρόσιτες στις νοητικές μας προσλαμβάνουσες εκείνες μέρες, θα πρέπει να αρχίσει η ραγδαία μετάλλαξη της ανθρωπότητας επί τα χείρω. Και αυτό πλέον (θα) το βιώνουμε καθημερινά, μέχρι να ζυμωθεί η συνείδηση του παγκοσμιοποιημένου ανθρώπου των εσχάτων με τη «φυσικότητα» του δαιμονικού και να εξαλειφθεί παντελώς η επιθυμία, η αίσθηση της αναγκαιότητας και η μνήμη του Θεού των χριστιανών. 

Τα κράτη - έθνη ακολουθούν τη γεωμετρική πρόοδο του κακού με θρησκευτική ευλάβεια. Προχθές επισημοποιήθηκε ο χωρισμός κράτους και εκκλησίας στη Νορβηγία με όλη τη συνεπόμενη σημαντική του. Στην Ελλάδα ήδη συζητάμε επίσημα – πολλοί δεν το έχουν καταλάβει – μια εορταστικά πομπώδη μεταστροφή στο κοινωνικοπολιτικά μεταμοντέρνο, ανθρωποκεντρικά αύταρκες και προπαντός πολύτροπα άχρωμο φιλελεύθερο μοντέλο, χωρίς τη δυναστική παρουσία Θεού, Εκκλησίας και κάθε σχετικής αυθεντίας. Η άνοδος της αριστεράς στην Ελλάδα κατά τον φαινότυπο συνδέεται με την οικονομική κρίση. Κατά τον πνευματικό της, όμως, γονότυπο σχετίζεται με τον ευρύτερο και χρόνιο πατριωτικό και χριστιανικό αγνωστικισμό και αμοραλισμό των νεοελλήνων. Αυτήν τη στιγμή δεν καταδικάζω τη συγκεκριμένη επιλογή πορείας και νοοτροπίας, απλά την επισημαίνω. Όπως θα έλεγε και ο Καβάφης, «είναι κι αυτή μια στάσις. Νιώθεται». Είναι, εξάλλου, αφελές να απαξιώνεις σε λίγες αράδες τις βαθιές και δαιδαλώδεις κινήσεις της ελευθερίας του ανθρώπινου είναι, οι οποίες εκφράζουν και διαμορφώνουν το ιστορικό γίγνεσθαι. Πόσο, όμως, όλο τούτο δηλοί τη σταδιακή επικύρωση μιας παγκόσμιας μετατόπισης στην απώλεια της χρειώδους αίσθησης του Χριστού από τη συλλογική και ατομική πραγματικότητα του ανθρώπου; Σημειωτέον εδώ πως αναφέρομαι στα πνευματικά κατά βάση συμπαρομαρτούντα της αριστερής εν γένει ιδεολογίας, τα απάδοντα, για παράδειγμα, σε πολλά σημεία με τη χριστιανική αφήγηση, και όχι στο κοινωνικοοικονομικό της, ας πούμε, όραμα. Ας μην ξεχνάμε επίσης την εξίσου απορριπτέα εκ δεξιών πατριδοκαπηλία και τους απαράδεκτους χριστιανικά συντηρητισμό και εθνικισμό, τους ερχόμενους πάλι από την ίδια όχθη. 

Με θαυμασμό παρατηρούμε την πλήρη επισφράγιση του άκρατου υλισμού μας βλέποντας στη νέα προεκλογική περίοδο την αποθέωση του οικονομοκεντρισμού. Επαναλαμβάνω πως με σιωπηρή ανοχή και έμμεση κατάφαση – και εν πολλοίς ευχαρίστηση – τίθενται παράλληλα με τις προγραμματικές θέσεις των κομμάτων και ζητήματα επαναπροσδιορισμού του εθνισμού μας – με πλεονάζουσα τη ροπή προς μια ανησυχητική αλλοίωση του περιεχομένου του – και της θρησκευτικής μας φυσιογνωμίας – σταδιακή απορθοδοξοποίηση του ελληνισμού με επιθετική κρατική πολιτική κατά της Εκκλησίας δια βίαιου διαζυγίου και άλογης έως ιστορικά απρεπούς και νομικά διάτρητης περιουσιακής αφαίμαξής της - πράγματα που άπτονται της γενικότερης ιστορικής ταυτότητας και επιβίωσής μας. 

Τα παραπάνω δε συνιστούν τυχαία και περιστασιακά συμβεβηκότα, αλλά καταστάσεις προ πολλού εν εξελίξει και προς παγίωση οδεύουσες. Χθες εμνήσθημεν της αποφράδος ημέρας της τυπικής πτώσης του βυζαντινού ελληνισμού, αλλά και καθημερινά ζούμε την έκπτωση των πάντων στη χώρα μας. Χαοτικά διλήμματα, ανέλπιδες προτάσεις, σκιώδεις προθέσεις και άγνωστο μέλλον προβάλλουν ενώπιον του τρόμου μας για το αύριο. Η εσχατολογική θύελλα ξεκίνησε και θα κορυφωθεί μετ’ ου πολύ. Δεν είναι αναστρέψιμη παρά μόνο στη φαντασιοκοπία μερικών και στον ουτοπικό ρομαντισμό ελαχίστων. Τούτο, όμως, δε συστήνει επ’ ουδενί τη μοιρολατρική αυτοπαράδοση στο κακό και στα όργανά του αλλά τον εν Πνεύματι αγώνα με τη βεβαιότητα της προρρηθείσας καθαίρεσης και κολαστικής απονομής δικαιοσύνης κατά των δαιμονικών δυνάμεων και της εγκατάστασης της αιώνιας Βασιλείας του Θεού. Οι (Ορθόδοξοι) Έλληνες είχαν παραδοσιακά το προνόμιο του γνώναι την οδόν (Ψαλμ. ξς΄ 3). Δεν τους αρέσει πια, όπως δείχνουν τα πράγματα – άλλωστε πάντοτε ενοχλούσε πολλούς. Αν χρησιμοποιήθηκε ως πειραματόζωο τόσο εύκολα και έπεσε τόσο άδοξα μια Ελλάδα με τέτοια ιστορία, πολιτισμό και πνευματική περιουσία (ήτοι την Ορθοδοξία), δεν μπορείς παρά να απαισιοδοξείς έντονα και εύλογα. Ποια αντιπρόταση μένει πλέον να παρατεθεί; Ίσως η σκέψη πως ο άνθρωπος δεν είναι μόνο πολιτικόν ή μετανεωτερικόν ζώον αλλά ζώον θεούμενον. Αυτό το τελευταίο συνιστά ανέκαθεν συνειδησιακό αυτοπροσδιορισμό και ταυτοτικό χαρακτηριστικό των απανταχού Ορθοδόξων – επομένως και του Έλληνα, διό και πάντοτε εμάχετο πρώτα υπέρ πίστεως – και την ειδοποιό διαφορά του στον πολυπολιτισμικό διαχρονικό του περίγυρο. Σκεπτόταν – και έπειτα ψήφιζε• τώρα αντιστράφηκε κάπως η σειρά ή και δεν ισχύει πολλάκις το πρώτο σκέλος – λαμβάνοντας προπαντός υπόψη αυτό το θεούμενον. Ας ευχηθούμε τουλάχιστον να πάψει να φέρεται (και να άγεται) ως αγνωστικιστικό δυτικό έκτρωμα του παγκοσμιοποιητικού σχεδίου του διαβόλου και των αόρατων κέντρων εξουσίας της διεθνούς «ανώνυμης» πλουτοκρατίας και να αποφασίζει ως ζώον με την αριστοτελική – κατ’ ελάχιστον – έννοια και όχι με την άλλη που ορίζει ο ψαλμωδός (Ψαλμ. μη΄ 21). 

Κ.Ν. 

Λάρισα 

31/5/2012

Ο ΔΩΔΩΝΗΣ, ΤΟ ΠΑΡΑΣΗΜΟ ΚΑΙ Η "ΒΕΝΤΕΤΑ"...

Στην φωτό του Χρήστου Μπόνη διακρίνεται ο Δωδώνης Χρυσόστομος άνευ παρασήμου...

Ο πάντα εκρηκτικός Δωδώνης Χρυσόστομος (ο από Ζακύνθου) αρνήθηκε, λέει η είδηση, την απονομή του παρασήμου του Αγίου Σεργίου από τον Πατριάρχη Μόσχας Κύριλλο. 

Ο Ρώσος Πατριάρχης κατά την ειρηνική επίσκεψη στην Ρωσία του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος Ιερωνύμου και των ιεραρχών που τον συνοδεύουν, προέβη και σε αυτή την τιμητική κίνηση προς τους εκπροσώπους της Εκκλησίας της Ελλάδος, η οποία, όμως, κατά πως φαίνεται δεν ...άγγιξε τον Δωδώνης Χρυσόστομο. Την είδηση "ανέδειξε" το Πρακτορείο Εκκλησιαστικών Ειδήσεων Ρομφαία σε σχετικό ..."παρεκκλησιαστικό" σχόλιο με την υπογραφή του "Νεωκόρου". Το ενδιαφέρον είναι ότι το φινάλε του σχετικού σχολίου που είναι το εξής: 

"Κάποιοι χαρακτήρισαν "άκομψη" την κίνηση του Μητροπολίτη Δωδώνης να αρνηθεί το παράσημο από τον Πατριάρχη Μόσχας, φέρνοντας σε δύσκολη θέση όλους όσους ήταν παρόντες. Πολλοί, πάντως, χαρακτήρισαν την εξέλιξη αναμενόμενη αφού η "βεντέτα" ανάμεσα στον Πατριάρχη Κύριλλο και τον Μητροπολίτη Δωδώνης κρατάει χρόνια...", αφαιρέθηκε στη συνέχεια από τον υπεύθυνο προφανώς του ιστότοπου Ρομφαία. Και τώρα αν το αναζητήσει κανείς δεν θα το βρεί. Εκτός και ανατρέξει σε ιστότοπους που αναδημοσίευσαν το σχόλιο αμέσως και δεν έπεσαν ...θύματα της ...αυτολογοκρισίας. Ενδεικτικά εδώ και εδώ και εδώ.

Γιατί ο υπεύθυνος του Πρακτορείου Ρομφαία απέσυρε τη σχετική πρόταση μόνο εκείνος ξέρει. Δεν πιστεύουμε να ...εξαναγκάστηκε... Άπαγε! Αυτό που εδώ κυρίως μας ενδιαφέρει είναι ότι το επίμαχο σχόλιο έγινε αβασάνιστα, γιατί καμία "βεντέτα" Δωδώνης και Πατριάρχου Κυρίλλου δεν είναι γνωστή. Ούτε παλιά ούτε επ' εσχάτων. 

Αντιθέτως, η σχέση του Δωδώνης Χρυσοστόμου με τη Ρωσική Εκκλησία έχει πολυετή ιστορία, αφού ο Δωδώνης Χρυσόστομος ως Ηγούμενος της Πεντέλης και σε εποχές Σοβιετικές και διόλου ...διορθόδοξες, φρόντισε να καλλιεργήσει σημαντικούς δεσμούς με την Εκκλησία της Ρωσίας, πραγματοποιώντας πολλές προσκυνηματικές εκδρομές, γεγονός που του προσέδωσε μεγάλη γνώση της σύγχρονης Ρωσικής εκκλησιαστικής πραγματικότητας και εμπειρία ως προς την υπόθεση των προσκυνηματικών περιηγήσεων, εξ' ου και πρόεδρος της σχετικής Συνοδικής Επιτροπής. Άρα "βεντέτα" δεν υπήρξε. Αν ο Νεωκόρος έχει άλλες πληροφορίες θα ήταν καλό να τις φέρει στο φως για να μη μένουμε και ημείς στην πλάνη!...

ΜΙΑ ...ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΙΑΚΗ ΣΥΝΑΥΛΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΣΥΝΟΛΟ RITORNELLO ΣΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ

φωτογραφίες: Ιδιωτική Οδός

Την Κυριακή 27 Μαΐου το βράδυ στη Γερμανική Ευαγγελική Εκκλησία, στο κέντρο της Αθήνας, για μια ιδιαίτερη συναυλία του συνόλου  Ritornello: Οργανική μουσική και τραγούδια από την Αναγέννηση και την εποχή Μπαρόκ.

Είναι πραγματικά πολύ ενθαρρυντικό το γεγονός ότι η παλιά μουσική και η μουσική μπαρόκ κερδίζουν …έδαφος στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, καθώς νέοι μουσικοί ανακαλύπτουν την ομορφιά αυτής της παλιάς μουσικής, που δεν είναι εντυπωσιακή ή δεν μοιάζει δεξιοτεχνική, αλλά είναι και τα δύο από άλλη οπτική γωνία.

Είναι, επίσης, παρήγορο ότι το κοινό μυείται σ’ αυτή τη μουσική όλο και περισσότερο. Και συναυλίες σαν αυτή του συνόλου Ritornello συνιστούν συμβολή στην ουσιαστική μετοχή στου κόσμου που μπορεί πλέον να απολαύσει αυτή τη μουσική ζωντανά, με όργανα εποχής και ερμηνείες εξαιρετικές.

Το κοινό, βέβαια, της προχθεσινής συναυλίας ήταν μυημένο, αφού την παρακολούθησε με θρησκευτική ευλάβεια, ρουφώντας κάθε μουσική στιγμή. Ανάμεσά  τους και μουσικοί, όπως ο Νότης Μαυρουδής, δηλ. άνθρωποι οι οποίοι γνωρίζουν, αλλά δεν χάνουν την ευκαιρία να ακούσουν αυτή τη λεπτών αποχρώσεων μουσική ζωντανά.

Άλλωστε το πρόγραμμα ήταν ελκυστικό και κρατούσε αμείωτο το ενδιαφέρον του κοινού.

Το σύνολο δημιουργήθηκε το 2011 από τους Ηλέκτρα Παπασιμάκη, Αμαλία Κουντούρη, Αλέξανδρο Κάλκο και Βασίλη Τιγγιρίδη με σκοπό να εξερευνήσουν το πλούσιο και ποικίλο ρεπερτόριο της Αναγέννησης και της εποχής Μπαρόκ.

Οι τέσσερις μουσικοί εξειδικεύονται στην ερμηνεία παλιάς μουσικής με όργανα εποχής και έχουν συμμετάσχει σε σεμινάρια και θερινές ακαδημίες στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

Στην άρτια διοργάνωση της συναυλίας στη Γερμανική Εκκλησία συνέβαλε τα μέγιστα η Νένα Κοφσανίδου.

Το Ritornello απαρτίζουν οι:

Ηλέκτρα Παπασιμάκη: τραγούδι, φλάουτο με ράμφος σοπράνο, άλτο, τενόρο και  μπάσο 

Αμαλία Κουντούρη:  φλάουτο με ράμφος σοπράνο, άλτο και μπάσο

Αλέξανδρος Κάλκος: βιχουέλα, αναγεννησιακή κιθάρα,  μπαρόκ κιθάρα

Βασίλης Τιγγιρίδης: μπαρόκ λαούτο

Συμμετείχε φιλικά ο τενόρος Κωνσταντίνος Πρίντεζης, ο οποίος τραγούδησε από τον χώρο του εκκλησιαστικού οργάνου, απέναντι από τους μουσικούς.  

Π.Α.Α.

Παραθέτουμε στη συνέχεια το ενδιαφέρον πρόγραμμα της συναυλίας

Οργανική μουσική και τραγούδια από την Αναγέννηση και την εποχή Μπαρόκ

Α’ μέρος

Pierre Attaignant: Basse dance “Magdalena” – Tourdion

Claudin de Sermisy: Tant que vivray

Cesare Negri: Spagnoletto

Luys de Narvaez: Fantasia del quarto tono

Anonymous / Cancionero de Upsala: Ay! luna que reluzes

Diego Ortiz: Recercada primera

Alonso Mudarra: Isabel

Diego Ortiz: Recercada segunda

                         

Adrien le Roy: Bransle de Champaigne

Jacques Arcadelt / Adrien le Roy: La pastorella mia

Adrien le Roy: Bransle Haulbaroys

Anonyme: Une jeune fillette

King Henry VIII: Helas! Madame

Anonymous: Woodicock

King Henry VIII: Pastime with good company

Β’ μέρος

Jacques de Saint Luc: Chaconne

Jean Baptiste Lully: Petite Chaconne

Jacques Martin Hotteterre: Première Suite pour deux dessus

                            Tendre “Les Tourterelles”

                                         Rondeau

François le Cocq / Anonyme: Folies d’ Espagne

Juan Hidalgo: Esperar

José Marin: Ojos pues me desdeñais

Johann Georg Weichenberger: Ouverture

Claudio Monteverdi: Sí dolce è ‘l tormento

Andrea Falconieri: Passacaglia

Girolamo Frescobaldi: Se l’ aura spira

Marco Uccellini: Aria sopra la Bergamasca

                       

ΤΟ ΙΔ' ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΩΝ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΣΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ

Στρασβούργο - Από 25 έως 28 Μαΐου 2012 έλαβε χώραν στο Στρασβούγο (Γαλλία) ένα Ορθόδοξο Συνέδριο, υπό την αιγίδα της Ορθοδόξου Επισκοπικής Συνελεύσεως της Γαλλίας, με θέμα: "Η αλήθεια θα σας ελευθερώσει". 

Περισσότερα από 600 ορθόδοξοι χριστιανοί από τη Γαλλία, αλλά και από γειτονικές χώρες (Γερμανία, Ελβετία, Μεγάλη Βρετανία, Βέλγιο, Ολλανδία, Ελλάδα, Ρωσία, Λευκορωσία) είχαν συγκεντρωθεί για την απλή συνάντηση, αλλά και να προβληματιστούν σχετικά με το θέμα και να τελέσουν από κοινού τη Θεία Λειτουργία. 

Αυτή τελέσθηκε με λαμπρότητα στον Ιερό Ναό του Αγίου Θωμά στο Στρασβούργο, προεξέρχοντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Γαλλίας κ. Εμμανουήλ (Οικουμενικό Πατριαρχείο). Συλλειτούργησαν μετά του Σεβασμιωτάτου οι Θεοφιλέστατοι Επίσκοποι Κορσούν κ. Νέστορας (επίσκοπος του Πατριαρχείου Μόσχας στη Γαλλία) και Σινώπης κ. Αθηναγόρας (Οικουμενικό Πατριαρχείο). 

Ήσαν, επίσης, παρόντες στο Συνέδριο: ο Σεβασμ. Μητροπολίτης Ταλλίνης και πάσης Εσθονίας κ. Στέφανος και ο Σεβασμ. Μητροπολίτης Σεραφείμ (ιεράρχης του Πατριαρχείου Ρουμανίας στη Γερμανία). 

Οι κυριότεροι ομιλητές στο συνέδριο ήταν ο κ. Noël Ruffieux (Fribourg, Ελβετία) με θέμα: «Η Αγία και Μεγάλη Πανορθόδοξη Σύνοδος», ο Πανοσιολ. Αρχιμανδρίτης Συμεών Cossec (Le Mans, Γαλλία) με θέμα: «Η αλήθεια και η ελευθερία στη ζωή της Εκκλησίας», ο κ. Χρήστος Γιανναράς (Αθήνα, Ελλάδα) με θέμα: «Η πορεία μας προς την πραγματική ελευθερία», και ο κ. Georges Nahas (Λίβανος) με θέμα: «Ηθική και ελευθερία: μια ορθόδοξη προσέγγιση».

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΠΕΡΓΑΜΟΥ ΣΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟ "ΕΚΚΛΗΣΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΣ"

Ο διακεκριμένος θεολόγος του καιρού μας Μητροπολίτης Περγάμου Ιωάννης Ζηζιούλας, ιεράρχης του Οικουμενικού Θρόνου, Ακαδημαϊκός, συμμετείχε στις εργασίες του Διεθνούς Συνεδρίου "Εκκλησιολογία και Εθνικισμός", που διοργανώθηκε από 24-27/5 στο Βόλο, από την Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών της Μητροπόλεως Δημητριάδος, ως εκπρόσωπος του Οικουμενικού Πατριάρχου και ως εισηγητής. 

Στην έναρξη του Συνεδρίου διάβασε το μήνυμα του Πατριάρχου Βαρθολομαίου προς τους συνέδρους και την τρίτη ημέρα του Συνεδρίου ανέπτυξε, ως εισηγητής, το ζήτημα «Πρωτείο και Εθνικισμός». Ο ομιλητής επιχειρώντας να απαντήσει στο ερώτημα για τον τρόπο λειτουργίας του πρωτείου μέσα στο πλαίσιο του εθνικισμού, και τον τρόπο άσκησής του στην προοπτική αυτή περιέγραψε τους βασικές εκκλησιολογικές αρχές κατανόησης του πρωτείου (ευχαριστιακή ταυτότητα Εκκλησίας, συνοδικότητα, κλπ.). Έτσι αναδείχθηκε ο ρόλος (ιστορικά και θεολογικά) του πρωτείου στην προοπτική υπέρβασης κάθε είδους διαιρέσεως μέσα στο σώμα της Εκκλησίας, ενώ παράλληλα σημειώθηκαν οι εκκλησιολογικές εκτροπές που εμφανίζονται στο πλαίσιο της Διασποράς, λόγω της επίκλησης εθνικών και πολιτισμικών κριτηρίων συγκρότησης των τοπικών Εκκλησιών. 

Παραθέτουμε στη συνέχεια ολόκληρη την εισήγηση του Μητροπολίτου Περγάμου σε σχετικό βίντεο.

 

Την Κυριακή 27 Μαϊου το πρωί τελέστηκε Αρχιερατικό Συλλείτουργο στον Ιερό Ναό Αναλήψεως του Χριστού Βόλου, στο οποίο προέστη ο Μητροπολίτης Περγάμου Ιωάννης, συλλειτουργούντων των Μητροπολιτών Ζιμπάμπουε Σεραφείμ και Δημητριάδος Ιγνατίου. Στην Θ. Λειτουργία ο Μητροπολίτης Περγάμου τέλεσε και την Χειροτονία νέου Διακόνου της Ι. Μητροπόλεως Δημητριάδος, του φιλολόγου και νομικού Γεωργίου Λέκκα. Απευθυνόμενος προς τον νεοχειροτονούμενο ο Σεβ. Περγάμου τού είπε μεταξύ άλλων και τα ακόλουθα πατερικά λόγια: 

«Τώρα που εισέρχεσαι στις τάξεις του κλήρου να θυμάσαι πάντοτε αυτό που διαβάζει κανείς στη σοφία του γεροντικού, ότι ο άνθρωπος είναι αυτός που ιδρώνει αλλά ο Θεός είναι αυτός που εργάζεται. Να είσαι βέβαιος πως, ό,τι κι αν προσφέρεις στην Εκκλησία ως κληρικός, εάν δεν το ευλογήσει ο Θεός δεν θα έχει κανένα καρπό και να είσαι απολύτως βέβαιος ότι, όσο περισσότερο παραδίδεσαι εις τον Θεό, τόσο περισσότερο Εκείνος θα σ’ ευλογεί και θα σε στηρίζει… Το μόνο που πρέπει να διαθέτεις άφθονο είναι η αγάπη. Η αγάπη προς όλους και προς το λαό του Θεού και κυρίως προς τους αμαρτωλούς, γιατί τους αμαρτωλούς θα κληθείς να διακονήσεις περισσότερο παρά τους ενάρετους και τους αξίους. Μη διανοηθείς ποτέ να αποκτήσεις οπαδούς. Το έργο σου να είναι εκκλησιαστικό και όχι προσωπικό διότι αυτόν τον πειρασμό μπορεί να αντιμετωπίσεις στη διακονία σου. Αγαπώντας, λοιπόν, τους αμαρτωλούς, πιστεύοντας ότι διακονείς την Εκκλησία και όχι τη δική σου προβολή θα μπορέσεις να αποδειχθείς και να αναδεχθείς άξιος της μεγάλης δωρεάς που σού χαρίζει σήμερα το Πνεύμα το Άγιο…»  

ΤΟ ΤΑΜΑ ΤΟΥ ΕΛΥΤΗ

Της Μαριάννας Καραβασίλη

people&ideas

«Έχω συλλάβει τη μορφή μου κάπου ανάμεσα σε μια θάλασσα, που ξεπροβάλλει από το ασβεστοχρισμένο τοιχάκι μιας εκκλησιάς, και σ’ ένα κορίτσι ξυπόλητο, που του σηκώνει ο άνεμος το ρούχο, μια στιγμή τύχης που αγωνίζομαι να αιχμαλωτίσω και της στήνω καρτέρι με χρώματα ελληνικά» σημειώνει στα «Ανοιχτά Χαρτιά» ο Οδυσσέας Ελύτης. 

Στα εκατοντάχρονα της γέννησής του, που ήταν 2 Νοεμβρίου του 1911, μια βαθύτερή του επιθυμία έγινε, ετεροχρονισμένα, πραγματικότητα. 

Τον περασμένο Αύγουστο έγιναν τα θυρανοίξια του αφιερωμένου στη Παναγιά την Παντοχαρά μικρού ναού, στη Σίκινο που ποτέ δεν επισκέφτηκε αλλά ύμνησε και ξεχώρισε για την παράξενη ομορφιά της. 

Σ’ αυτό το μικρό νησάκι του Αιγαίου, το σχεδόν αλώβητο από τον τουρισμό χτίστηκε λοιπόν ακόμα ένα εκκλησάκι. Η ειδοποιός διαφορά του είναι ότι είναι επώνυμο, είναι το “τάμα του Ελύτη”. Πελεκημένη στην πέτρα στο υπέρθυρο της εκκλησιάς διαβάζουμε τη φράση: «Παρθένω Σικινίω Οδυσσέας Ελύτης ανέθηκε» και μια αναμνηστική πινακίδα στη νότια πλευρά μας παρέχει όλες τις πληροφορίες που αφορούν στο χτίσιμο. 

Καθισμένη στο μικρό περίβολο της εκκλησιάς που είναι χτισμένη ψηλά πάνω σ’ ένα πανέμορφο βράχο που αγναντεύει το Αιγαίο και στέλνει χαιρετίσματα στ’αντικρινά νησιά Σίφνο, Κίμωλο, Μήλο, Φολέγανδρο, Αντίπαρο, σκέφτομαι από τί ακριβώς «υλικά» να φτιάχτηκε το δικό του τάμα. Το απόσπασμα από τα «Ανοιχτά χαρτιά» μου δίνει την εικόνα, το συναίσθημα. Ελληνικότητα. Αλλά ο Ελύτης δεν είναι καρτ ποστάλ τουριστικού περιπτέρου, δεν στέκεται μόνο στο φαίνεσθαι. Τα σχεδόν εξομολογητικά του λόγια όταν πρωταντίκρυσε, στη Ζάκυνθο όπου φυλάσσεται, την εικόνα της Παναγιάς της Παντοχαράς δείχνουν ότι η σχέση του με την Παναγία, πόρρω απέχοντας από την τυπική θρησκευτικότητα, είναι παρ’όλα αυτά βουτηγμένη στην αύρα της. 

«…συχνάζω εκεί όπου κάθε θολούρα ως κι ο καπνός του τσιγάρου μου ακόμη εξουδετερώνεται απ’το θαλασσάκι που φυλάγει καλού-κακού για χάρη μου στο βορειοδυτικό της ντουλαπάκι η Παναγιά η Παντοχαρά». 

Στρέφω το βλέμμα μου προς την ενδοχώρα και παρατηρώ τα διάσπαρτα σε όλο το νησί ξωκλήσια, τα μικρά και ανώνυμα που αποτελούν αναπόσπαστο στοιχείο του κυκλαδίτικου τοπίου. Στα νησιά, ιδιαίτερα στα παλιά τα χρόνια τα π.τ. (προ τουρισμού), ήταν ζυμωμένα με τη ζωή των ντόπιων. Σε κάθε χωράφι σχεδόν χτίζανε ένα εκκλησάκι που θεωρείτο ευλογία για την οικογένεια πάνω απ’όλα. Τα μικρά αυτά ξωκλήσια, στις άκρες του χωραφιού ή στα γυρίσματα των βράχων, πέρα από το αυτονόητο της εκδηλώσεως της πίστεως, σαν αντίδωρο ή σαν τάμα, χρησίμευαν άλλοτε σαν αποθήκες όπου φυλούσαν τα εργαλεία τους (Κύθνος), άλλοτε σαν οστεοφυλάκια των προγόνων όπως στη Μύκονο όπου κατά παλιά συνήθεια των μυκονιατών τοποθετούσαν στους τοίχους των ξωκλησιών τα οστά των προσφιλών τους. Στη γιορτή του αγίου που είχε το όνομά του, το πανηγύρι που στηνόταν στο ξωκλήσι ήταν πρωτίστως οικογενειακή υπόθεση, γλέντι και μνημόσυνο των κεκοιμημένων ταυτόχρονα. 

Τα ξωκλήσια είναι τάμα που δόθηκε σε στιγμές δύσκολες, είναι προσευχή, αγνάντιο, ξαπόστεμα ακόμα και υπνάκος στις δροσερές πεζούλες. Σ’αυτά προστατεύονταν απ’ την ξαφνική μπόρα, τον κεραυνό, χωνόντουσαν μέσα να πάρουν μια ανάσα απ’το καυτό λιοπύρι και φυσικά για να προσευχηθούν η απλά να μιλήσουν στον άγιο η το πιο συχνό στην Παναγιά που περίμενε με αιώνια υπομονή να της ανάψουν το καντήλι. 

Κοιτάζω το μικρό καμπαναριό της Παντοχαράς, τις καθαρές γραμμές και το αρμονικό δέσιμο του ναού με τον βράχο από πίσω του. Ανέκαθεν οι ντόπιοι χτίζαν το αναγκαίο, κατά τη δύναμη του καθενός, μικρότερο ή μεγαλύτερο, σε μέρος ωραίο, είτε αυτό είναι σύδεντρο είτε ραχούλα ή κορυφή αιγαιοπελαγίτικου βράχου. 

Το ξωκλήσι χτιζόταν με μέτρο και οικονομία, από ένστικτο ακολουθώντας τη γραμμή του τοπίου. Συνήθως έχει το σχήμα μιάς μικρής, μικρούτσικης μονόκλιτης βασιλικής. Στα κυκλαδονήσια όπου υπάρχει έντονη παρουσία καθολικών μπορεί να συνατήσουμε δίκλιτα ξωκλήσια ένα για κάθε άγιο, καθολικό κι ορθόδοξο. Πετρόκτιστα τα πιό πολλά, κατά κανόνα βαμμένα λευκά, με τον ασβέστη να κάνει στρώσεις και ν’ αφήνει στα ξεφτίσματα και στις χαραγιές χώρο για τα σαμιαμίδια να τρυπώσουν στα χαμηλά και στα πουλάκια να φωλιάσουν στις κόχες ψηλά. Ο τρούλος τους που άλλοτε είναι σκέτα ασβεστωμένος κι άλλοτε φτιαγμένος από σχιστόπλακες περιβάλλει, σκέπει αυτό το μικρό καταφύγιο ψυχών και σωμάτων. 

Καταφυγή λοιπόν, πώς αλλιώς να χαρακτηρίσεις αυτό το συναίσθημα που σε γεμίζει όταν καθώς μισανοίγεις τη πόρτα, τυφλωμένος απ’τον δυνατό ήλιο, μπαίνεις στο σκοτεινό, σου μοιάζει, ναίδριο; Όταν σε πιάσει από τη μύτη η μυρωδιά απ’τα κεριά και το λιβάνι που έχει ποτίσει τους τοίχους. Όταν δείς τις εικόνες αχνοφωτισμένες από το φως των καντηλιών. Όταν, προσκυνώντας, σκοντάψει το πόδι σου στο κουτί της Φυτίνης με τον μαραμένο βασιλικό ή τα ξεραμένα λουλούδια που, ξέρεις όμως πως χέρι ευλαβικό τ’ακούμπησε εκεί. 

Το εκκλησάκι του Ελύτη θα ζυμωθεί σιγά σιγά με τη ζωή των κατοίκων του νησιού και στις κάτασπρες πεζούλες γύρω του θα μαζευτούν, με τον χρόνο, ντόπιοι και επισκέπτες, που σπρωγμένοι είτε από το πνεύμα του Ελύτη είτε από το «αεράκι» της Παναγιάς της Παντοχαράς θα ανηφορήσουν ως εδώ ν’ανάψουν το κερί τους ή απλά να αγκαλιάσουν με τη ματιά τους το Αιγαίο που τόσο ύμνησε ο ποιητής.

φωτογραφίες: Ιδιωτική Οδός

ΠΕΡΙ ΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΝ ΖΩΝΤΩΝ ΚΑΙ ΜΗ

Αφίσα Ομαδικής Έκθεσης Αντισταθείτε (Αθήνα, 2009)

ὑπὸ Γέροντος Χαλκηδόνος Ἀθανασίου 

 "Ὅπου τὸ ἄδικον γίνει δίκαιον, 

ἐκεῖ ἀπαιτεῖται ἀντίστασις" 

Ἡ ἀντίστασις ὡς γνωστόν, ἀποτελεῖ ἕνα σύνηθες φαινόμενον ἰδία κατὰ τὴν ἡμετέραν "κατ’ ἐξοχὴν" ἐποχὴν τῆς "ἐλευθερίας", τοῦ φεμινισμοῦ καὶ τῶν "ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων"! 

Ὁ ὅρος ἀντίστασις σημαίνει τὴν ἐνέργειαν τοῦ ἐναντιοῦσθαι, τὴν πρᾶξιν τοῦ ἀντιτίθεσθαι ἐναντίον ἄλλης ἐνεργείας καὶ ἐχθρικῆς ἐπιθέσεως, τὴν ἐναντίον τῆς στάσεως ἄμυναν καὶ εἰς τὴν μάχην, τὴν ἐκ τοῦ πλησίον συμπλοκήν. 

Ὑπάρχουν ἄλλωστε χιλιάδες ἄνθρωποι, οἱ ὁποῖοι "κατεβαίνουν εἰς τὸν δρόμον" χάριν ἀλλαγῶν, οἱ ὁποῖοι διαμαρτύρονται κατὰ μεγαλοπνόων σχεδίων πρὸς προστασίαν τοῦ περιβάλλοντός των, ἄνθρωποι οἱ ὁποῖοι λέγουν "ὄχι" εἰς τὴν καλοπέρασιν, τὰς ὑπαγορεύσεις τῆς τεχνολογίας, εἰς τὴν ὑποταγὴν καὶ εἰς τὰ ἐκκλησιαστικὰ κελεύσματα ἰσχύος, οἱ ὁποῖοι θυσιάζουν τὴν ζωήν των εἰς τὸν βωμὸν τῆς ἀρετῆς τῆς ἀντιστάσεως, χάριν τῆς κοινωνίας καὶ τοῦ ἀτόμου1. 

Ἡ ἀντίστασις εἶναι ἰδιότης παραμονῆς εἰς τὴν καθεστηκυΐαν τάξιν νὰ μὴ μεταβάλληται, παρὰ τὴν μεταλάσσουσαν ἐπίδρασιν. Εἶναι ἡ ἱκανότης ἀντιστάσεως ἑνὸς ζῶντος ὀργανισμοῦ κατὰ τῶν φθοροποιῶν ἐπιδράσεων τοῦ περιβάλλοντος (π.χ. τῶν παρασίτων, μολύνσεων, ἀσθενειῶν, κλίματος), τῶν φθοροποιῶν ζώων, φυτῶν καὶ βακτηρίων, καθὼς καὶ τῶν χρησιμοποιούμενων μέσων καταπολεμήσεως. Αὕτη ἠμπορεῖ νὰ προέρχεται ἐκ τῆς κληρονομικότητος καὶ νὰ προκαλεῖται διὰ τῶν στοιχείων τοῦ περιβάλλοντος (π.χ. τῆς διατροφῆς). 

Ὑπάρχουν πολλαὶ μορφαὶ τῆς ἀντιστάσεως ὡς ἡ ἀκουστική, ἡ βαλλιστική, ἡ ἠλεκτρική, ἡ μαγνητική, ἡ ἀεροναυτική, ἡ τοῦ ποινικοῦ δικαίου, ἀκόμη καὶ ἡ τῶν ἀψύχων ἀντικειμένων. 

Δύναται νὰ εἶναι παθητικὴ καὶ ἐνεργητική, ἐπιθετική, τυφλή, φανερά, φαινομενικὴ ἢ μυστική, αἱματηρὰ ἢ ἀναίμακτος, θετικὴ ἢ ἀρνητική, μορφολογική, γενετική, βάρους, μεταβιβάσεως καὶ τροχοπέδης. 

Ἀπαντᾶ εἰς τὴν φυσικήν, τὴν τεχνικήν, τὴν ἰατρικὴν φαρμακολογίαν καὶ φυσιολογίαν, τὰς κοινωνικὰς ἐπιστῆμας, τὸν στρατὸν καὶ τὴν Ἐκκλησίαν, τὴν πολιτικήν, τὴν ψυχολογίαν, τὰ πρόσωπα ἢ τὰς ὁμάδας, τοὺς ἀνθρώπους, τὰ ζῶα καὶ τὰ φυτά. 

Ἡ ἀντίστασις δὲν περιορίζεται μόνον εἰς τὰ ἔμψυχα ὅπερ φυσικόν, ἀλλὰ περιέργως, ἰδίως κατὰ τὴν ἐποχήν μας, καὶ εἰς τὰ ἄψυχα ἀντικείμενα, προϊόντα συνήθως τῆς ἀνθρωπίνης εὑρηματικότητος. Ἰδοὺ παραδείγματά τινα ἀστεῖα δι’ ὁρισμένους: 

1- Αἱ πλαστικαὶ σακοῦλες, ἰδίως αἱ λεπταὶ, αἱ ὁποῖαι κυκλοφοροῦν σὲ δισεκατομμύρια καὶ δὲν ἀνοίγουν εὐκόλως, κλείνουν δὲ ἀμέσως περιπαικτικῶς! 

2- Μικρὰ τμήματα αὐτῶν τὰ ὁποῖα "κολλοῦν ἀγαπητικῶς ἐπὶ τοῦ δέρματος καὶ δὲν μᾶς ἀφήνουν"! 

3- Τὰ σελοτέϊπ (Scotch, strapping καὶ Duet tape), τὰ ὁποῖα κατὰ τὴν χρῆσιν των "κολλοῦν" ἀμέσως εἰς ἄλλα μέρη, ὡσὰν τὰ μουλάρια τοῦ Ὄρους ποὺ ἀλλάζουν ἀπότομα κατεύθυνση!, δὲν προδίδουν δὲ τὴν ἀρχήν των εὐκόλως ἐπὶ τοῦ ρολοῦ ποὺ ἐκτυλίσσονται. 

4- Τὰ τσαλακωμένα χαρτιὰ, τὰ ὁποῖα διογκώνονται καὶ πάλιν ὡσὰν παγώνια! 

5- Τὰ μετάλλινα πόμολα καὶ χέρια τῶν μικρῶν ἁμαξῶν τῶν ἀεροδρομίων, τὰ ὁποῖα μᾶς πλήττουν μὲ ἠλεκτρισμόν, ὡσὰν νὰ μᾶς λέγουν: μὴ μὲ ἀγγίζετε, διότι θὰ σᾶς ἐπιτεθῶ! 

6- Ἡ αἰφνιδία διακοπὴ λειτουργίας αὐτομάτων καὶ μὴ συσκευῶν καὶ μηχανημάτων, ἀφήνοντας ἡμᾶς εἰς τὸ Frigidarium! 

7- Τὰ δεδεμένα κορδόνια τῶν ὑποδημάτων, τὰ ὁποῖα λύνονται ἀφ’ ἑαυτῶν, διὰ νὰ τὸ "σκαπουλάρουν" οἱ κατάδικοι! 

8- Αἱ βίδες, αἱ ὁποῖαι κατόπιν ξεβιδώνονται μόναι των διὰ ἐπικίνδυνον "καζοῦραν". 

Αἱ μικραὶ καὶ ἀνώδυνοι ἀλλὰ καὶ ἄχαρεις ἀντιστάσεις αὐταί, ἀσφαλῶς ὀφείλονται εἰς αἴτια ἄγνωστα διὰ πολλούς ἐξ ἡμῶν, ὅπως ἡ ὕλη καὶ ὁ τρόπος κατασκευῆς των, ἡ πλημμελὴς χρῆσις των, ἡ ἠλεκτρικὴ φόρτισίς των –πρβλ. τὰ νανοπροϊόντα μετὰ τῶν τοξικῶν των ἐνεργειῶν–, ὅμως καθίστανται ἄκρως ἐκνευριστικαὶ δι’ ἡμᾶς, διότι δίδουν τὴν ἐντύπωσιν, ὅτι καὶ τὰ ἄψυχα ταῦτα ἀντικείμενα ἔχουν φωνήν, λόγον καὶ ἰδίαν θέλησιν ἀντιστρατευομένην πρὸς τὴν ἰδικήν μας καὶ ἐμποδίζουσαν αὐτήν. 

Πάντως δὲν ἔχουν σχέσιν μὲ τὸν αὐτοματισμὸν ἢ τὰ ρομπότ, ἐφ’ ὅσον αὐτὸς εἶναι ἡ εὕρεσις ἑνὸς ἀλγορίθμου διὰ τὴν ἐπίλυσιν ἑνὸς προβλήματος ἢ ἡ κατασκευὴ ἑνὸς μηχανισμοῦ, ὁ ὁποῖος ἐκτελεῖ τὸν ἀλγόριθμον τοῦτον διὰ κάποιαν εἴσοδον, ἄνευ ἀνθρωπίνης παρεμβάσεως. 

Τέλος, ἀντίστασις παρατηρεῖται καὶ εἰς τὴν Ἐκκλησίαν συνήθως διὰ τὰ κακῶς ἔχοντα. Οὕτω λίαν ἐμφανὴς τυγχάνει αὕτη εἰς τὴν Ρωμαιοκαθολικὴν τοιαύτην, ἔσωθεν καὶ ἔξωθεν. Παράδειγμα τὸ πρόσωπον τοῦ Ποντίφηκος Βενεδίκτου ΙΒ΄, ὁ ὁποῖος βάλλεται καὶ ὑπὸ τῶν ὁμοεθνῶν του Ρωμαιοκαθολικῶν καὶ Διαμαρτυρομένων, ἐν Γερμανίᾳ καὶ Αὐστρίᾳ, ἡ ὁποία φθάνει καὶ μέχρι τῆς δολοφονίας του (Il Fatto Quotidiano). Οὕτω χαρακτηρίζεται ὡς ἔχων τι ὡς μίαν σχέσιν γεωμήλων (Kartoffelverhältnis), ἀναπαυόμενος παρὰ τῷ σημερινῷ Γραμματεῖ τοῦ Ποντιφηκικοῦ Συμβουλίου τῶν Λαϊκῶν. Εἰς οὐδένα σχεδὸν ἐμπιστευόμενος, θεωρῶν δὲ καὶ τοὺς ἐμπίστους αὐτοῦ, μὴ ἐξαιρουμένων τῶν διαπρεπῶν μελῶν τῆς Κουρίας, ὡς οὐχὶ ἀξίους τῶν καθηκόντων των. Χαρακτηρίζεται ὡς μονήρης καὶ καλὸς φιλόσοφος, μέτριος θεολόγος καὶ ἀνάξιος ἐκκλησιαστικὸς ἀρχηγὸς (H. Oschwald)2. Μήπως αὐτὴ εἶναι ἡ μοῖρα πολλῶν ἡγετῶν, τὴν ὁποίαν δέον παντοιοτρόπως νὰ καταπολεμοῦν; 

________________________________________ 

1- R. Neudeck, Mutbürger, Gelebter Widerstand. Zwölf Beispiele, Ὄμπερουρσελ 2011. 

2- H. Oschwald, Der einsame Philosoph, Publik-Forum 13.1.(2012) 36-37.

Εκδήλωση για τις Μεταμοσχεύσεις, η 9η δράση του Κέντρου Λόγου Μπανάτου «Αληθώς»

Το «ΑΛΗΘΩΣ», το Μορφωτικό Κέντρο Λόγου της Ενορίας Μπανάτου στη Ζάκυνθο, συνεχίζοντας τις δράσεις του, διοργανώνει σύναξη ευαισθητοποίησης για την αναγκαιότητα των Μεταμοσχεύσεων. 
Η εκδήλωση, η 9η κατά σειρά του "Αληθώς", θα πραγματοποιηθεί σήμερα Κυριακή, 27 Μαΐου 2012  και ώρα 8.30 το βράδυ, στον ναό της Παναγούλας Μπανάτου και θα περιλαμβάνει: 

α) Διάλεξη από τον γιατρό – ερευνητή του Πανεπιστημίου Harvard κ. ΝΙΚΟ ΣΚΑΡΤΣΗ, με θέμα: «Μεταμοσχεύσεις: Επιτεύγματα και μελλοντικές προκλήσεις». β) Ομιλία – παρουσίαση από τους γιατρούς νεφρολόγους τού Γενικού Νοσοκομείου Ζακύνθου «Ο Άγιος Διονύσιος» κ. ΕΙΡΗΝΗ ΚΑΤΣΑΡΟΥ και κ. ΔΙΟΝΥΣΗ ΚΑΛΟΦΩΝΟ, με θέμα: «Η νεφρολογική υποστήριξη στη Ζάκυνθο». 

Οι ομιλίες θα συνοδευτούν από προβολή εποπτικού υλικού, ενώ, αμέσως μετά, θα υπάρξει δυνατότητα συζήτησης. 

Η βραδιά θα κλείσει με άσματα, που θα αποδώσει η Χορωδία του Πρωτοψάλτη Μπανάτου κ. Δημήτρη Κάνδηλα.

Στο νυχθημερόν, το ιστολόγιο που επιμελείται ο φιλόπονος εφημέριος του Μπανάτου ποιητής π. Παναγιώτης Καποδίστριας, υπάρχουν πολλές σχετικές με την αποψινή εκδήλωση αναρτήσεις. Ενδεικτικά παραπέμπουμε:

- Παιδιά ζωγραφίζουν για τις Μεταμοσχεύσεις!

- Γνωριμία με τον γιατρό Νίκο Σκαρτσή

Επίσης, από  το "ΑΛΗΘΩΣ" ανακοινώνεται ότι, με αφορμή την ολοκλήρωση σήμερα 27/5, των εννέα Συνάξεών του για το τρέχον ακαδημαϊκό έτος 2011-12, πρόκειται να εκδοθούν και επιδοθούν Πιστοποιητικά Παρακολούθησης των δραστηριοτήτων τού Κέντρου σε όσους και όσες τις παρακολούθησαν είτε ανελλιπώς, είτε ως επί το πλείστον.
Περισσότερα διαβάστε εδώ.
Ευχόμαστε το "Αληθώς" να φέρει κι άλλο και πολύ την επόμενη χρονιά!

ΑΝΘΟΛΟΓΟΥΜΕΝΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ ΣΤΟ "ΕΛΛΗΝΟΜΟΥΣΕΙΟΝ"

Το 89ο τεύχος του κυπριακού λογοτεχνικού περιοδικού Ακτή (Χειμώνας 2011) είναι αφιερωμένο στον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη, για τον οποίον γράφουν σημαντικοί δοκιμιογράφοι. 

Στο 16σέλιδο ποιητικό ένθετο του περιοδικού, με τίτλο ΕΛΛΗΝΟΜΟΥΣΕΙΟΝ, ανθολογείται ο παμφίλτατος ποιητής π. Παναγιώτης Καποδίστριας, από τον συγγραφέα Διονύση Μουσμούτη. Ο έμπειρος ανθολόγος, μετά το εκτενές βιοεργογραφικό κείμενο του π. Π. Κ., προτείνει 24 ποιήματα του ιερέα ποιητή, αντιπροσωπευτικά της τριαντάχρονης πορείας του στην Ελληνική Ποίηση. Η ανθολόγηση γίνεται από τη συγκεντρωτική έκδοση Καμένες Πεταλούδες, εκδ. Αντ. Σταμούλη 2010). Τα ζωγραφικά έργα, που κοσμούν το ένθετο είναι του Μιχάλη Μιχαήλ, ενώ την επιμέλεια είχε ο Γιώργος Κ. Μύαρης.

Ο π. Παναγιώτης Καποδίστριας νομίζουμε πως έχει θέση στο Ελληνομουσείον της Ακτής, όχι μόνο για τον υψηλό έλληνα λόγο του, αλλά και για την γνήσια ελληνικότητα της ποίησής του, που γι' αυτό καθίσταται οικουμενική. Λόγος εν σπέρματι... Ό,τι πρέπει για να καταλάβεις ότι "ανακατανομή τού Τίποτα η ζωή...".

Η Ιδιωτική Οδός μνημονεύει Παναγιώτη Καποδίστρια για τα "ελκόμενα στη λάμψη" ποιήματά του, ήτοι για μια Ποίηση που είναι "άγγελος με φύλο".

ΜΙΑ ΞΕΧΩΡΙΣΤΗ ΕΚΘΕΣΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΛΗ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ

Ρεπορτάζ-φωτογραφίες: Νικόλαος Μαγγίνας

Μια ξεχωριστή έκθεση φωτογραφίας φιλοξενείται από τις 15 Μαϊου στο Σισμανόγλειο Μέγαρο του Γενικού Προξενείου της Ελλάδας, στην Κωνσταντινούπολη.

Η έκθεση περιλαμβάνει τη μεγάλη φωτογραφική συλλογή του Αχιλλέα Σαμαντζή και του Ευγένιου Δαλεζίου, ενώ παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Κωνσταντινούπολη, την πόλη στην οποία αναφέρεται και στην οποία συγκροτήθηκε.

Την έκθεση επισκέφθηκε στις 14 Μαϊου ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος και την επομένη έγιναν τα εγκαίνια από τον Γενικό Πρόξενο, Νικόλαο Ματθιουδάκη, παρουσία του εκπροσώπου του Πατριάρχου Αρχιμ. Βαρθολομαίου, Αρχιγραμματέως της Αγίας και Ιεράς Συνόδου, και πολλών ομογενών.

Πρέπει να σημειωθεί ότι οι φωτογράφοι είναι Πολίτες.

Ο Αχιλλέας Σαμαντζής γεννήθηκε στην Πόλη το 1870, όπου και έζησε μέχρι το 1936, και υπήρξε ο φωτογράφος του Σουλτάνου και της Οθωμανικής Αυλής. Ο Σαμαντζής λατρεύει την Πόλη, τη μοναδική πολυεθνική και πολυθρησκευτική μητρόπολη, την Πόλη των μειονοτήτων, και την αποτυπώνει σε ιδιαίτερης ευαισθησίας φωτογραφίες, οι οποίες καταγράφουν κτίρια, ανθρώπους, εξοχές, μνημεία αλλά και πολιτικά γεγονότα που τη συγκλόνισαν στις αρχές του 20ου αιώνα. Η ματιά του Σαμαντζή χαρακτηρίζεται από αυθορμητισμό και αυθεντικότητα, σε αντίθεση με την επιτήδευση που χαρακτηρίζει την παραγωγή των οριενταλιστών φωτογράφων της ίδιας περιόδου.

Ο Ευγένιος Δαλέζιος, μέλος της επόμενης γενεάς και γαμπρός του Σαμαντζή, είναι αυτός που διέσωσε τη μεγάλη κληρονομιά του Σαμαντζή και συνέχισε το έργο του προσθέτοντας νέο φωτογραφικό υλικό. Η έκθεση, που έχει ήδη συγκεντρώσει το ενδιαφέρον διανοουμένων και ιστορικών και καλλιτεχνών, θα διαρκέσει έως τις 20 Ιουνίου.

Ο Γενικός Πρόξενος Νικόλαος Ματθιουδάκης κατά την ημέρα των εγκανίων της έκθεσης

Παραθέτουμε στη συνέχεια την ομιλία τού Κώστα Σταματόπουλου κατά τη βραδιά των εγκαινίων. 
Ο Κώστας Σταματόπουλος σπούδασε ιστορία, γεωγραφία και αρχαιολογία στη Γαλλία. Είναι διδάκτωρ βυζαντινής ιστορίας του Πανεπιστημίου της Σορβόννης. Τα σημαντικότερα έργα του είναι: 

- Τομές στη νεοελληνική αγωνία, Δόμος 1988. 

-Βήματα στα πάτρια Κωνσταντινουπόλεως, Δόμος β΄εκδ. 1992. 

-Μαθήματα βαλκανικής ιστορίας, Δόμος 1995. 

-Η τελευταία αναλαμπή. Η κωνσταντινουπολίτικη ρωμηοσύνη στα χρόνια 1948-1955, Δόμος 1996.
Έχει διδάξει στα Πανεπιστήμια της Γενεύης και της Θεσσαλονίκης, στην Ανώτατη Σχολή Αξιωματικών Αστυνομίας, στο Ινστιτούτο Διαρκούς Επιμόρφωσης της Σχολής Δημοσίας Διοικήσεως κ.ά.

Η ομιλία του Κώστα Σταματόπουλου έχει ως εξής: 
Τι είναι αυτό Κυρίες και Κύριοι, που μας ελκύει στην συγκλονιστική αυτή πόλη, τι είναι αυτό που μας κάνει να νοιώθομε όταν βρισκόμαστε εκεί σαν σε ζεστή μητρική αγκαλιά; Το ότι δικαιολογημένα δύο λαοί, οι Έλληνες και οι Τούρκοι, αντλούν από αυτήν υπερηφάνεια, υπερηφάνεια, στην οποία οι μεν Τούρκοι προσθέτουν την έπαρση του κατακτητή και του κυρίαρχου, ενώ οι Έλληνες, μοιραία, το πένθος για την απώλεια και τον ακρωτηριασμό, δεν βοηθά στην απάντηση, διότι τα συναισθήματα αυτά, καίτοι απολύτως υπαρκτά, τολμώ να πω πως περισσότερο μας κρύβουν παρά μας αποκαλύπτουν την ψυχή της Πόλης. Δείχνουν ότι παραμένομε με το βλέμμα στραμμένο σε μας, όχι σ’ αυτήν κι ότι επομένως βαδίζομε σε λάθος δρόμο. Με άλλα λόγια, όσο κι αν τούτο ακούγεται παράξενο, δεν είναι ούτε η Αγία Σοφία, ούτε το Σουλεϊμανιγέ – κτίρια άλλωστε απολύτως αυτάρκη - ούτε οποιοδήποτε άλλο περίλαμπρο κτίσμα του ενδόξου μας βυζαντινισμού, ή του ενδόξου τους οθωμανισμού – που σου αποκαλύπτουν την εσώτερη Πόλη.

Την πρώτη φορά που πήγα στην Κωνσταντινούπολη – δευτεροετής τότε φοιτητής – καίτοι έμεινα εκεί επί τρεις εβδομάδες, πηγαίνοντας από συγκίνηση σε συγκίνηση (ήμουν τότε «βυζαντινός» και μεγαλοϊδεάτης –αργότερα κατάλαβα την απόλυτη αντίφαση ανάμεσα στους όρους αυτούς -), η Πόλη δεν μου φανερώθηκε. Δέκα χρόνια αργότερα, την επισκέφθηκα ξανά, κι ήταν αυτός ο πρώτος βασικός σταθμός στην σχέση μου μαζί της. Στο συντομότατο εκείνο ταξίδι, διάρκειας μόλις τριών ημερών, μου αποκαλύφθηκε η επίσης λίαν σημαντική νεοελληνική της, και τόσο ελάχιστα μελετημένη, διάσταση, η οποία πια δεν απέκλειε, αλλ’ αντιθέτως, συνεπλήρωνε και συντρόφευε και διαλεγόταν με την τουρκική. Αμφότερες, μαζί με τις μικρότερες οντότητες των Αρμενίων, των Εβραίων, αλλά και των Λεβαντίνων και των τόσων άλλων, συνέθεταν έναν κόσμο πολύπτυχο, για τον οποίον ουδείς εδικαιούτο να πη «είναι δικός μου», «είναι αποκλειστικά δικός μου», χωρίς να ψευσθεί.

Ήδη, το αντιλαμβάνεσθε, ο άξονας μετατοπιζόταν ώσπου να ισχύσει η αντεστραμμένη προοπτική, εκείνη των βυζαντινών εικόνων: η αφετηρία και η κατάληξη ήταν πια η ίδια η Πόλη, η ματιά μου δεν είχε πια καμμιά σημασία, και μου αρκούσε απλώς να είμαι εκεί. Η περιδιάβαση στις γειτονιές της και εν συνεχεία η μελέτη της ιστορίας της – με άλλα λόγια η γνώση του χώρου της και η γνώση του χρόνου της – βοήθησε στην βαθύτερη κατανόηση. Ήδη όμως, παρ’όλο που πάντοτε ξέκλεβα κάποια λεπτά για να θαυμάσω από μακρυά την Αγία Σοφία - είχα μάλιστα εντοπίσει το ιδανικότερο σημείο σε ένα σκιερό στενό του Γαλατά, παράλληλο στα πάλαι ποτέ «Σκαλάκια», απ’ όπου φαινόταν χωρίς τους παραστάτες μιναρέδες της, λουσμένη στο φως, η Μεγάλη του Χριστού Εκκλησία -, οι πραγματικές στιγμές απόλαυσης, οι πραγματικές στιγμές της βαθύτερης κοινωνίας και μέθεξης με το Μυστήριο της Πόλης, ήσαν οι κάθοδοι στις φτωχογειτονιές, με ιδιαίτερη προτίμηση τα όρια του Γαλατά με το Πέραν (όπου συγκλονίζει η αντίθεση ανάμεσα στην σημερινή κακομοιριά και τα μεγέθη του χθες), καθώς επίσης στον λαβύρινθο των σκολειών δρομίσκων, κάτω από την Ταρλάμπαση και πίσω από τον Άγιο Κωνσταντίνο, προς το Ντολάπ Ντερέ και το Γενή Σεχίρ, όπου τις μουντές χειμωνιάτικες μέρες σε πνίγει η βαρειά μυρωδιά του κάρβουνου. Στην διάρκεια μιας τέτοιας περιδιάβασης ανάμεσα σε βρώμικους ξελεπιασμένους υγρούς τοίχους, βαδίζοντας πάνω στο ακάθαρτο οδόστρωμα, θυμάμαι την συγκίνησή μου όταν στο σούρουπο - που προσέθετε μελαγχολία στην ψυχή -, στρέφοντας κατά τύχη το κεφάλι, η ματιά μου έπεσε σε μία ελληνική επιγραφή: «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ» κι από κάτω την χρονολογία: «1912».
Φαινομενικά αντιφάσκω. Στην πραγματικότητα όμως ο καϋμός της πονεμένης Ρωμηοσύνης έρχεται απλώς να οξύνει ένα βαθύτερο αίσθημα, το οποίο δεν έχει να κάνει με τον ένα ή τον άλλο λαό, βρίσκεται επέκεινα της μελαγχολίας, αγκαλιάζει τον κάθε άνθρωπο στο σύνολό του κι αγγίζει τα τρίσβαθα της ψυχής. Περνούμε έτσι αβίαστα σε ένα υπαρξιακό και συνεπώς πανανθρώπινο επίπεδο. Κι είναι αυτό, και όχι τα αυτοκρατορικά μεγαλεία, τα δικά μας ή τα δικά τους αδιάφορα, που κάνει την Κωνσταντινούπολη, να είναι η κατ’ εξοχήν, η μοναδικότατη Πόλη. Η ουσία της επομένως βρίσκεται στους αντίποδες του αυτοκρατορικού αντιφεγγίσματος για το οποίο Έλληνες και Τούρκοι δικαίως καμαρώνουν τόσο πολύ, και συνοψίζεται στις έννοιες «θνητότητα» και «φθορά».

Η Πόλη είναι σάρκινη, κι ως εκ τούτου εύθραυστη, τρωτή, τιποτένια, διαρκώς εξουθενωμένη και ταυτόχρονα είναι ακατάβλητη κι αθάνατη, καθώς μέσα από την αέναη φθορά, καμίνι όπου τήκονται και λειώνουν εκατομμύρια ανώνυμες και αφανείς υπάρξεις - κι όπου τα ίχνη των πολιτισμών που διαδέχθηκαν ο ένας τον άλλον συνθέτουν μία σχεδόν ομοουσία πλην αενάως εναλλασσόμενη κατάσταση που ασταθώς ακροβατεί στα όρια της φθοράς, που γέρνει συνεχώς στην δύση της, χωρίς ποτέ να μεσουρανεί - γεννιούνται, βλασταίνουν, ξεπηδούν και αναπτύσσονται νέες μορφές ζωής, εξ ίσου εύθραυστες, εξ ίσου εφήμερες, εξ ίσου αφανείς και ταπεινές μ’ αυτές που προηγήθηκαν. Και τότε συγκλονισμένος, δεν μπορείς παρά να προσκυνήσεις και να θελήσεις κι ο ίδιος να σβύσεις μέσα σ’ αυτόν τον χορό.
Δεν είναι τυχαία επομένως η κεντρική σημασία που κατέχει η Πόλη στα αποκαλυπτικά κείμενα τόσο του μεσαιωνικού Ελληνισμού, όσο και των Οθωμανών, καθώς και σε άλλα, ακόμη και εντελώς σύγχρονα, κι εννοώ, επί παραδείγματι, ορισμένα αποσπάσματα από βιβλία του Ορχάν Παμούκ (όπως λχ εκείνη η συγκλονιστική περιγραφή της κοίτης του Βοσπόρου απ’ όπου έχουν αποτραβηχθεί τα νερά, ή το όνειρο-παραλήρημα στο μυστηριώδες υπέδαφος του Γαλατά στο οποίο επιβιώνει μια ονειρική υπόγεια πόλη κάτοπτρο), στα οποία έκπληκτος αναγνωρίζει κανείς την ίδια υπόγεια φλέβα, ποιητική και αποκαλυπτική που έθρεψε τα βυζαντινά «Πάτρια» ή την απόκρυφη πολίτικη αποκάλυψη του αγίου Ανδρέα του δια Χριστόν σαλού. Δεν είναι τυχαία η παρουσία τόσων νεκροταφείων, τόσο στα όρια του ιστορικού της περιβόλου όσο και μέσα στον αστικό της ιστό, όπως επίσης δεν είναι τυχαίο πως σχεδόν τα μόνα σ’ αυτήν κτίσματα που νίκησαν τον χρόνο είναι οι ναοί του Θεού… Για μακρές περιόδους της ιστορίας της η Πόλη υπήρξε ένας τεράστιος ερειπιώνας, σχεδόν ακατανόητος για τους κατοπινούς της οικήτορες (7ος – 9 ος, 14ος – 15ος), αλλά κι ακόμη στις περιόδους ακμής, μεγάλα της τμήματα κείτονταν και πάλι σε ερείπια, ως συνέπεια των καταστρεπτικών πυρκαγιών που αφάνιζαν ολόκληρες συνοικίες…Η Πόλη καιγόταν ολόκληρη τουλάχιστον μία φορά σε κάθε αιώνα! «…Εκεί,γράφει ο ποιητής Νίκος Εγγονόπουλος στα «Κλειδοκύμβαλα της σιωπής», καθώς τα σπίτια είναι όλα καμωμένα από πυρκαϊές, οι κάτοικοι ζουν μέσα στις φλόγες/ καίγονται συνεχώς και ξαναγεννιούνται συνεχώς από την τέφρα τους, απαράλλαχτα όπως το πουλί φοίνιξ…».

Σ’ αυτό ακριβώς το εσώτερο μυστήριο της Πόλης, που όπως κάθε μυστήριο δεν χαρίζεται σε όλους, οφείλεται η απογοήτευση που νοιώθουν τόσο όσοι την επισκέπτονται γεμάτοι βυζαντινές, αυτοκρατορικές προκαταλήψεις, όσο και οι δυτικοί περιηγητές που πάγια τονίζουν στις ταξιδιωτικές τους αφηγήσεις και περιγραφές, την αντίθεση ανάμεσα στο εξαίσιο πανόραμα που εκτυλίσσεται μπροστά τους, καθώς την προσεγγίζουν από την θάλασσα, και την εικόνα παρακμής και την χαώδη αταξία που θα αντιμετωπίσουν μόλις αποβιβασθούν. Περιμένουν να συναντήσουν μια πόλη σαν και αυτές από τις οποίες προέρχονται και όχι μια πόλη που είναι η ρεαλιστική ανακεφαλαίωση και το ωμότατο σύμβολο της ανθρώπινης ύπαρξης… Έτσι, πέραν των τίτλων των κληρονομημένων από την Ιστορία, αυτός είναι ένας επί πλέον λόγος, για τον οποίον ο επίσκοπος/πατριάρχης της πόλεως αυτής δεν μπορεί παρά να λέγεται Οικουμενικός!
Κυρίες και κύριοι, Τολμώ να πω πως ο Αχιλλέας Σαμαντζής και ο Ευγένιος Δαλέζιος, φωτογραφίζοντας την Πόλη, την Πόλη τους, κινήθηκαν, συνειδητά ή ασυνείδητα, (κι υπερνικώντας τους περιορισμούς της τάξεως και της εποχής τους), πάνω σ’ αυτό το θεμέλιο ψυχής. Τόσο ήσαν ταυτισμένοι μαζί της. Προσπάθησα με τα δικά μου κείμενα να μη τους προδώσω.
Τελειώνοντας θα ήθελα να πω πόσο συμμερίζομαι την συγκίνηση του κ. Μάριου Δαλεζίου γι’ αυτή την επισημότατη, αυστηρή και χαρούμενη εορτή εις μνήμην των δύο προγόνων του, που πραγματοποιείται σήμερα στην γενέτειρά του. Σ’ αυτόν αποτείνονται οι ευχαριστίες μας. Στην Πόλη όμως ανήκει, Κυρίες και Κύριοι, ακέραια η δόξα και η τιμή.

Η ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΚΘΕΣΗ "ΔΥΟ ΦΟΡΕΣ ΞΕΝΟΣ" ΣΤΟ ΛΕΒΕΝΤΕΙΟ ΤΗΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ

Έκθεση στο Λεβέντειο Μουσείο Λευκωσίας για τους εκτοπισμούς και τις ανταλλαγές πληθυσμών. Στη συνέχεια η έκθεση θα μεταφερθεί στο Μπενάκη της Αθήνας 

Κύπρος

Του Αριστείδη Βικέτου 

 Τους μεγάλους εκτοπισμούς και τις υποχρεωτικές ανταλλαγές πληθυσμών στον 20ό αιώνα έχει ως θέμα της η διεθνής έκθεση «Δύο φορές ξένος», που θα φιλοξενήσει από τις 28 Μαΐου μέχρι τις 2 Σεπτεμβρίου το Λεβέντειο Δημοτικό Μουσείο Λευκωσίας. Μέσα από τη χρήση πολυμέσων, η έκθεση θα παρουσιάσει, σύμφωνα με ανακοίνωση του Μουσείου, τα τραυματικά γεγονότα που έζησαν εκατομμύρια άνθρωποι, όταν αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και να εγκατασταθούν σε άλλο τόπο. 

Η έκθεση οργανώθηκε πρώτη φορά στο Πανεπιστήμιο Ιstanbul Βilgi της Κωνσταντινούπολης. Μετά την Κύπρο η έκθεση θα μεταφερθεί στην Αθήνα, στο Μουσείο Μπενάκη (Οκτώβριος- Δεκέμβριος). Τα εγκαίνια στην Λευκωσία θα τελεστούν στις 28 Μαΐου στην παρουσία του πρέσβη της Ελλάδας Βασίλη Παπαϊωάννου και του δημάρχου Λευκωσίας Κωνσταντίνου Γιωργκάτζη. Η έκθεση, η οποία έχει δημιουργηθεί από την ελληνική εταιρεία Αnemon με την υποστήριξη του Προγράμματος Culture της ΕΕ, είναι συνδιοργάνωση του Λεβέντειου, του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, του Μουσείου Μπενάκη, της γερμανικής εταιρείας Τolle Ιdee και του Πανεπιστημίου Ιstanbul Βilgi. Υποστηρίζεται επίσης από το Ινστιτούτο Γκαίτε, το Βρετανικό Συμβούλιο, το Ελληνικό Συμβούλιο Προσφύγων και το Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών. Στην Κύπρο, η έκθεση πραγματοποιείται με την υποστήριξη του ΡΙΚ, του Κέντρου Κοινοτικών Μέσων Επικοινωνίας Κύπρου (CCΜC) και του Ομίλου Ιστορικού Διαλόγου και Έρευνας (ΑΗDR).

Ιστορικοί σύμβουλοι της έκθεσης είναι ο καθηγητής του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και διευθυντής του Κέντρου Προσφυγικών Σπουδών του πανεπιστημίου, Ρότζερ Ζέτερ, και ο συγγραφέας και συντάκτης στο «Εconomist», Μπρους Κλαρκ. 

Ο Βορειοϊρλανδός συγγραφέας είναι γνωστός από το βιβλίο του «Δύο φορές ξένος: Οι μαζικές απελάσεις που διαμόρφωσαν τη σύγχρονη Ελλάδα και Τουρκία», που στα ελληνικά κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Ποταμός». Το βιβλίο πρωτοεκδόθηκε το 2006 και αποτελεί μια από τις πιο εμπεριστατωμένες αναλύσεις για την ανταλλαγή πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας που ακολούθησαν τη Συνθήκη της Λωζάνης, στην αγγλική αλλά και τη διεθνή βιβλιογραφία. 

Μέσα από τη χρήση πολυμέσων (video installations), που περιλαμβάνουν προσωπικές μαρτυρίες και σπάνιο αρχειακό υλικό, η έκθεση φέρνει τον επισκέπτη πρόσωπο με πρόσωπο με όσους έζησαν τα τραυματικά αυτά γεγονότα. Σχεδιασμένη από τον Σουηδό αρχιτέκτονα Γιόζαν Άνερχερντ, επιτρέπει στον θεατή να περιηγηθεί στον χώρο μέσα από έναν εικονικό λαβύρινθο και να έχει βιωματική εμπειρία ερχόμενος σε επαφή με τις προσωπικές μαρτυρίες, το οπτικοακουστικό αρχειακό υλικό και τις σπάνιες φωτογραφίες αρχείου. Βασίζεται σε τέσσερις θεματικές ενότητες: «Ιστορία», «Το Ταξίδι», «Πατρίδα», «Τραύμα» και ταξιδεύει τον επισκέπτη από την ελληνοτουρκική ανταλλαγή πληθυσμών του 1923, στη μαζική γερμανοπολωνική μετανάστευση μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, στο διαμελισμό της Ινδίας και τη δημιουργία του Πακιστάν το 1947, στην κρίση του 1963 και την τουρκική εισβολή του 1974 στην Κύπρο. 

Αυτές οι ιστορίες, όπως τονίζει το Λεβέντειο Μουσείο, «αποκαλύπτουν την κοινή ανθρώπινη εμπειρία των χαμένων πατρίδων και των διαμελισμένων κοινοτήτων». Δηλαδή, την εμπειρία του να είσαι «Δύο Φορές Ξένος». Η σχετική ιστοσελίδα  περιλαμβάνει προσωπικές μαρτυρίες και σπάνιο κινηματογραφικό και φωτογραφικό υλικό. Ο χρήστης μπορεί να περιηγηθεί στις θεματικές ενότητες της έκθεσης και να δει τα video στα Ελληνικά, τα Αγγλικά ή τα Τουρκικά.

Με την ευκαιρία της έκθεσης το Λεβέντειο θα φιλοξενήσει δύο παράλληλες ατομικές εκθέσεις εμπνευσμένες από το θέμα, των καταξιωμένων Κυπρίων εικαστικών Λίας Λαπίθη και Νίκου Κουρούσιη. Η πρόταση της Λίας Λαπίθη έχει τίτλο «Θα σε ακολουθήσω μέχρι την άκρη του κόσμου- Μεταναστεύοντας για την αγάπη» και θα φιλοξενηθεί στο ισόγειο του Μουσείου. Έναυσμα αποτελεί η ιστορία της βασίλισσας Κατερίνας Κορνάρο, η οποία μετανάστευσε στην Κύπρο για να παντρευτεί, ακολουθώντας την καρδιά της. Η πρόταση του Κουρούσιη έχει τίτλο «Διασπορά» και θα φιλοξενείται στην αίθουσα «Το Κουτί της Πανδώρας». Από χώρες μακρινές σε χώρες μακρινές από το όνειρο για ένα καλύτερο αύριο στο όνειρο της μακρινής πατρίδας. Αυτά συνθέτουν τους πληθυσμούς της Διασποράς. Η θάλασσα, μια βάρκα, ένας καθρέφτης που αντανακλά το είδωλο της Διασποράς. Όλα αυτά συνθέτουν για τον Νίκο Κουρούσιη το ταξίδι της δημιουργίας. 

Τέλος , στις 30 Μαΐου θα γίνει θεματική ξενάγηση στους εκθεσιακούς χώρους του Μουσείου “Τα τείχη της Λευκωσίας και η Άλωση της Πόλης”. 

Το Φωτογραφικό υλικό είναι από το Λεβέντειο Μουσείο.

ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΜΟΣ, ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΚΑΙ (ΕΥΣΕΒΗΣ) ΜΑΝΙΑ…

Του Αρχιμανδρίτη Γεράσιμου Φραγκουλάκη
Αννόβερο Γερμανίας

Η Οικουμενική Ορθοδοξία αποτελεί μία πραγματικότητα με πολύ και σπουδαίο περιεχόμενο το οποίο μπορεί να γίνει αντιληπτό μόνο από εκείνους που την βιώνουν ή από εκείνους που την προσεγγίζουν και την μελετούν με σοβαρότητα και χωρίς οποιεσδήποτε παρωπίδες. Είναι δε φυσικό, εφ’ όσον η Ορθοδοξία βιώνεται σε όλο τον κόσμο να υπάρχει και σε περιοχές όπου οι Ορθόδοξοι αποτελούν μειοψηφία έναντι των άλλων Χριστιανικών δογμάτων, ομολογιών ή και θρησκειών. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις είναι λογικό να συνομιλεί και να συναναστρέφεται με τις υπάρχουσες κατά περιοχή θρησκείες, όπου αυτό είναι εφικτό. 

Στην Ευρώπη μάλιστα η Ορθόδοξη Εκκλησία πρωταγωνιστεί στο διάλογο, με τις άλλες Χριστιανικές εκκλησίες και κατέχει κεντρική θέση στην υπόθεση της προώθησης της ενότητας των εκκλησιών, θεωρώντας επιτακτικό καθήκον «το επαναγαγείν προς ένωσιν τας εκκλησίας, τας πολυμερώς και πολυτρόπως απ’ αλλήλων διατμηθείσας», και τους ετεροδοξούντας «προσκαλείσθαι εις συνάφειαν… κατά τους παλαιούς θεσμούς της αγάπης και προτείνειν την των Πατέρων πίστιν και πείθειν κοινώς αυτοίς ενωθήναι», κατά τον Μέγα Βασίλειο. 

Όλη αυτή η προσπάθεια όμως επειδή από πολλούς δεν μπορεί να γίνει αντιληπτή, με πολύ ευκολία απορρίπτεται και καταδικάζεται ως «Οικουμενισμός». Μία λέξη που τα τελευταία χρόνια έχει αποκτήσει αρνητική έννοια στους ελληνόφωνους Ορθοδόξους και ταυτίζεται με παραμέληση ή και προδοσία ακόμη της Ορθόδοξης πίστης! Ένα ευάριθμο κομμάτι της Οικουμενικής Ορθοδοξίας αλλά και του Οικουμενικού Ελληνισμού ζει και δραστηριοποιείται στη Γερμανία υπό την πνευματική αιγίδα και καθοδήγηση του Σεβασμιοτάτου Μητροπολίτου Γερμανίας και Εξάρχου Κεντρώας Ευρώπης κυρίου Αυγουστίνου. Αποτέλεσμα των δυναμικών ενεργειών του αποτελεί το γεγονός ότι η Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία είναι μετά την Καθολική και Ευαγγελική, η τρίτη επίσημα αναγνωρισμένη Εκκλησία από το σύνολο των κρατιδίων της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας. Επί των ημερών του έχουν αποκτήσει στέγη ιδιόκτητη όλες οι ελληνορθόδοξες ενορίες της Γερμανίας είτε με την εκ θεμελίων ανέγερση ιερών ναών και ενοριακών κέντρων είτε με την αγορά κτηρίων από την Καθολική ή Ευαγγελική Εκκλησία. Επί 40 έτη ως Επίσκοπος, εκ των οποίων τα 32 ως Μητροπολίτης Γερμανίας αθόρυβος και εργατικός, δεν επιβαρύνει κανένα κρυφά ή φανερά, λίγο ή πολύ. Ακολουθεί τον λόγο του Αποστόλου Παύλου: «Ουδέ δωρεάν άρτον εφάγομεν παρά τινος, αλλ’ εν κόπω και μόχθω, νύκτα και ημέραν εργαζόμενοι προς το μη επιβαρήσαι τινα υμών, ουχ ότι ουκ έχομεν εξουσίαν, αλλ’ ίνα εαυτούς τύπον δώμεν υμίν εις το μιμείσθαι ημάς». 

Είμαι βέβαιος ότι δεν θα του αρέσει, όταν πληροφορηθεί γι’ αυτή μου την δημοσίευση, γιατί γι’ αυτόν ισχύει: «Είναι καλύτερο να σιωπά κανείς και να είναι, παρά να μιλά και να μην είναι». (Άγ. Ιγνάτιος). Όμως δεν είναι δυνατόν να τηρήσουμε σιγή στις υστερικές κραυγές και στα υπερβολικά σχόλια κάποιον «αντιοικουμενιστών» που βρήκαν ευκαιρία από μια φωτογραφία που δείχνει τον Μητροπολίτη Γερμανίας να συμμετέχει σε εκδηλώσεις στην πόλη Τρέβηρα (Trier)της Γερμανίας, την 5η Μαΐου 2012, στην «Ημέρα της Οικουμένης» και συγκεκριμένα σε μία εκδήλωση αφιερωμένη στην ανάμνηση του Βαπτίσματος. Για τι συλλείτουργα έγραψαν, για τι ευλογίες από «Καρδινάλιο»(!), για τι σκανδαλισμό δεν περιγράφεται! 

Δηλαδή στα καλά καθούμενα ο Μητροπολίτης Γερμανίας βάλθηκε να ξεσηκώσει τον κόσμο εναντίον του! Λες και πρόκειται για έναν χθεσινό επίσκοπο ο οποίος μη έχοντας γνώση και επίγνωση πράττει ό,τι του έλθει κατά νου! Ούτε καν αυτή την λεπτομέρεια δεν μπήκαν στον κόπο να σκεφτούν οι διάφοροι Ορθόδοξοι, διαμαρτυρόμενοι αρθρογράφοι. Ότι δηλαδή δεν είναι νέος σε αυτή την Μητρόπολη. Έχει πάνω από πενήντα χρόνια ως κληρικός εκ των οποίων, επαναλαμβάνουμε 8 ως βοηθός Επίσκοπος και 32 ως Μητροπολίτης! Όμως τι σημασία μπορεί να έχει αυτή η λεπτομέρεια για τους «ακραιφνείς» και «γνησίους Ορθοδόξους;» 

Σημασία όμως έχει ποιοι και με ποιο τρόπο ασχολήθηκαν με το θέμα. 

Στη μεγάλη τους πλειοψηφία οι «ιστολόγοι» που σχολίασαν την «επίμαχο» φωτογραφία είναι σφόδρα αντιπατριαρχικοί, υποστηρικτές καθηρημένων επισκόπων και άλλων κληρικών. Αρέσκονται να αυτοαποκαλούνται «αγωνιστές» της Ορθοδοξίας. Είναι φίλα προσκείμενοι προς τους σχισματικούς παλαιοημερολογίτες και χρίζουν ομολογητές και αγωνιστές τους διάφορους αφορισμένους και υβριστές της Εκκλησίας μας! 

Ως κληρικός της Ιεράς Μητροπόλεως Γερμανίας επί 22 έτη, επιτρέψτε μου να σας δηλώσω ότι ουδέποτε αισθάνθηκα ότι προδίδω την Ορθοδοξία, στην συναναστροφή μου με ετεροδόξους. Ποτέ δεν πιέστηκα από κανένα να κάνω πράγματα που αντίκεινται στην παράδοση και στην διδασκαλία της Εκκλησίας μας. Αντιθέτως η εσαεί παρότρυνση του Ποιμενάρχου μας, του Σεβασμιοτάτου Μητροπολίτου Γερμανίας κυρίου Αυγουστίνου είναι να τηρείται σε όλες τις ακολουθίες μας, αλλά και στην εν γένει στάση μας «τάξις ιερά», όπως ορίζει η Εκκλησία μας και επιθυμεί το Οικουμενικό Πατριαρχείο, στο οποίο έχουμε την τιμή να ανήκουμε. 

Είναι άλλωστε τυχαίο το γεγονός ότι οι επισκέπτες που έρχονται από Ελλάδα δηλώνουν στο σύνολό τους ότι εδώ στη Γερμανία, όταν συμμετέχουν στις ιερές ακολουθίες, τις βιώνουν εντονότερα απ΄ ότι στην πατρίδα;