ΟΙΝΟΣ Ο ΜΥΣΤΙΚΟΣ Ή ΝΗΦΑΛΙΟΣ ΜΕΘΗ

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου

«…Και μη μεθύσκεσθε οίνω εν ω εστιν ασωτία» (Εφεσ. ε’,18).
Η προτροπή του Αποστόλου Παύλου προς τους Χριστιανούς της Εφέσου είναι κάτι παραπάνω από σαφής: Μη μεθάτε με κρασί, γιατί η κατάσταση της μέθης συνιστά ασωτία και διαφθορά. Με το μεθύσι ο άνθρωπος χάνει τη νηφαλιότητά του, εκτρέπεται στην ακολασία, γίνεται, δηλαδή, οινόφλυξ και οινοβαρής, ευάλωτος σε κάθε άλλο πάθος. Ο οίνος προβάλλεται εδώ ως αιτία αμαρτίας.
Όμως, σ’ εκείνους που κατηγορούσαν τον οίνο ως αιτία μέθης, ο ιερός Χρυσόστομος είπε ότι αιτία δεν είναι ο οίνος, αλλά η κακή μας προαίρεση. Τονίζει, μάλιστα, τα εξής χαρακτηριστικά: «Επιπλέον σκέψου, άνθρωπε, που χρησιμοποιήθηκε ο οίνος και φρίξε. Διότι το θεμέλιο των αγαθών της σωτηρίας μας (δηλ. η Θεία Ευχαριστία) επιτελείται δια του οίνου. Γνωρίζουν οι μεμυημένοι αυτό που λέγω». Εκείνοι που κοινωνούν από το Ποτήριο της Ζωής, γνωρίζουν ότι «το Ποτήριο το πνευματικό δεν προξενεί μέθη, δεν παραλύει τη δύναμη του ανθρώπου, αλλά την διεγείρει… Αυτός είναι καινούριος τρόπος μέθης: Δίνει δύναμη στον άνθρωπο, καθιστά τον άνθρωπο εγκρατή και δυνατό, διότι ανέβλυσε από την πνευματική πέτρα (που είναι ο Χριστός)».
Όπως είναι γνωστό στον Μυστικό Δείπνο ο Χριστός προσέφερε το Σώμα Του και το Αίμα Του με την μορφή του άρτου και του οίνου. Με την πράξη αυτή μας υπέδειξε να χρησιμοποιούμε και εμείς στην Θεία Λειτουργία άρτο και οίνο, τα οποία είναι δύο βασικά είδη της τροφής του ανθρώπου. Καλύτερα, ο άρτος και ο οίνος είναι τροφή αποκλειστικά του ανθρώπου.
Προσφέρουμε, λοιπόν, στον Θεό αυτά που δημιουργούν και συντηρούν τη ζωή, δηλαδή τον άρτο και τον οίνο, διότι ο Θεός μας ανταποδίδει τη ζωή. Πρόκειται για μια ευχαριστιακή αντιπροσφορά στον Θεό όλων εκείνων, τα οποία Αυτός μας προσφέρει πολλαπλασίως. Ο άρτος και ο οίνος αγιάζονται και γίνονται Σώμα και Αίμα Χριστού. Και οι πιστοί μεταλαμβάνουν πνευματικής βρώσεως και πόσεως. Τότε, όταν ο άνθρωπος γίνει σύσσωμος και σύναιμος Χριστού, πληρούται μέθης νηφαλίου.
Η μέθη αυτή αποσπά τον άνθρωπο από τα υλικά, τα γήϊνα και εφήμερα. Η μέθη που προκαλεί το Δεσποτικό Ποτήριο είναι «νήφουσα μέθη», δηλ. εγρηγορούσα. «Όσο ο άνθρωπος συστέλλεται, τόσο ο Θεός διαστέλλεται και του προκαλεί τη Θεία και Νηφάλιο Μέθη. Ο γλυκύτατος Θεός που φανερώνεται απαστράπτοντας, είναι ο οίνος ο μυστικός όπου παραμένουν κρυμμένοι όλοι οι θησαυροί της σοφίας και της γνώσεως: ο πέρα από κάθε γνώση λευκολαμπής οίνος της μυστικής γνώσεως. Αρετή σημαίνει φανέρωση του φωτός, της μοσχοβολιάς και ευωδίας του οίνου του μυστικού, θεία αποκάλυψη. Χριστός η ουσία της αρετής» (Ιερομόναχος Συμεών).
Χριστός ο οίνος ο σωτήριος, ο οίνος ο μυστικός, ο οποίος αναβλύζει από την Θεοτόκο:
Ως αγεώργητος, Παρθένε άμπελος,
τον ωραιότατον βότρυν εβλάστησας,
αναπηγάζοντα ημίν, τον οίνον τον σωτήριον,
πάντων τον ευφραίνοντα, τας ψυχάς και τα σώματα (Θεοτοκίον).
Η ύπαρξη ολόκληρη ευφραίνεται από την απόλαυση του οίνου του μυστικού. Πληρούται χάριτος μεθυστικής.
Όπως λένε οι Πατέρες, η σχέση του ανθρώπου με τον Θεό δεν μπορεί να είναι άλλη παρά ερωτική. Ο Χριστός είναι το «κατάλυμα των ανθρωπίνων ερώτων». Γίνεται άνθρωπος, πάσχει και υποφέρει μέχρι σταυρού και θανάτου από άπειρη αγάπη για τον άνθρωπο. Αυτό το μυστήριο του Σταυρού μόνον οι μεθυσμένοι από την αγάπη Του μπορούν να ψαύσουν. «Ο μανικός Του έρως μας παρέχει το βακχευτικό φίλτρο της Νηφάλιας Μέθης» (ιερομόναχος Συμεών). Όταν ο άνθρωπος είναι μεθυσμένος από μια τέτοια αγάπη, τελείως ξένη προς ψυχολογικές κατηγορίες και συναισθηματικές εξάρσεις, τότε θέλει να κεράσει και τους αγαπημένους του. Να τους καταστήσει κοινωνούς μιας «μεθυστικής» πραγματικότητας: «ποτιώ σε από οίνου του μυρεψικού» (θα σε κερνούσα κρασί μυρωμένο), λέει η Νύμφη του Άσματος στον αγαπημένο της.
Η Σοφία του Θεού, δηλαδή ο Χριστός, «εκέρασεν εις κρατήρα τον εαυτής οίνον… έλθετε και πίετε οίνον, ον κεκέρακα υμίν. Απολίπετε αφροσύνην και ζήσεσθε και ζητήσατε φρόνησιν, ίνα βιώσητε, και κατορθώσητε σύνεσιν εν γνώσει» (Παροιμ. θ’ 1-6). Όντως μέθη νηφάλιος. Που οδηγεί στη Θεογνωσία και όχι στην απώλεια. Μέθη αγαπητική, που εξορίζει την αφροσύνη και καλλιεργεί τη σωφροσύνη, ώστε ο άνθρωπος «θείω βακχευόμενος πνεύματι» να διεξέλθει την ατρύγετο του βίου θάλασσα.
Εγώ ειμί της ζωής η άμπελος
Ο Χριστός στον Μυστικό Δείπνο λέει στους μαθητές του: «Εγώ ειμί η άμπελος, υμείς τα κλήματα» (Ιω. ιε’ 5). Οι Απόστολοι εγκεντρίζονται στον Χριστό. Όπως το κλήμα δεν μπορεί να φέρει καρπό από μόνο του, αν δεν είναι κολλημένο στην κληματαριά, έτσι και οι μαθητές δεν θα έχουν πνευματική καρποφορία, αν δεν είναι ενωμένοι με τον Χριστό. Και επειδή η Εκκλησία είναι Σώμα Χριστού, η ενότητα των πιστών υπογραμμίζεται από την χρήση του οίνου: είναι ένα κράμα που προήλθε από το πάτημα πολλών σταφυλιών που μαζεύτηκαν από διάφορα κλήματα και ποικίλους τόπους.
Ο Χριστός ως Άμπελος είναι ένα από τα πλέον ενδιαφέροντα θέματα της ορθόδοξης εικονογραφίας. Η παράσταση εκφράζει την θεολογία της ενότητας «εν Χριστώ». Και αυτή η ενότητα, που δεν καταργεί την ετερότητα, θεμελιώνεται φυσικά στην αγάπη.
Η σύνθεση είναι συμμετρικά οργανωμένη. Ο Χριστός παριστάνεται ως τη μέση μετωπικός, με απλωμένα τα χέρια σε σχήμα ευλογίας, ενώ στον κορμό της αμπέλου στηρίζεται ανοικτό το Ευαγγέλιο, όπου αναγράφεται το σχετικό χωρίο του Ιωάννου. Σε μικρότερη κλίμακα παριστάνονται οι στηθαίες μορφές των δώδεκα Αποστόλων, κυκλωμένες από τους βλαστούς της Αμπέλου, που καταλήγουν σε τσαμπιά σταφύλια ή σε πλατιά πράσινα φύλλα.
Η αληθινή άμπελος, λοιπόν, είναι ο Χριστός, αλλά είναι επίσης και η Εκκλησία του, που τα μέλη της βρίσκονται σε κοινωνία μαζί Του. Δίχως κοινωνία μαζί Του, οι πιστοί είναι κλαδιά κομμένα από το κλήμα, χωρίς χυμό, άκαρπα, κατάλληλα για τη φωτιά. Σ’ αυτήν την κοινωνία όλοι οι άνθρωποι έχουν κληθεί από την αγάπη του Χριστού. Με την κοινωνία αυτή ο άνθρωπος γίνεται κλαδί της αληθινής αμπέλου. Άλλωστε αυτό είναι και το μυστήριο της αληθινής αμπέλου. Εκφράζει την καρποφόρο ένωση του Χριστού και της Εκκλησίας και τη χαρά που παραμένει τέλεια και αιώνια.Κοινωνία, ενότητα, αγάπη, μέθη νηφάλιος, γνώση αληθής, είναι οι πολύχυμοι καρποί του οίνου του μυστικού. Όταν ο πιστός αξιωθεί αυτών των δωρεών, τότε αναβλύζει από μέσα του αίνος ατελεύτητος για τον οίνο τον μυστικό. Αυτός ο οίνος ούτε παλιώνει ούτε τελειώνει. Είναι εσαεί καινός και ακένωτος: «Συ καινότατον πόμα» (Συμέων Νέος Θεολόγος), «Πόμα καινόν υπέρ λόγον» (Κανών Μ. Πέμπτης): απόλαυση θείου οίνου, που τόσο αυξάνει στον σφοδρό εραστή την επιθυμία γι’ αυτόν, όσο τον μεθά μ’ εκείνη την καλή και νηφάλιο μέθη «δι’ ής τοις ανθρώποις εκ των υλικών προς το θειότερον η έκστασις γίνεται» (Γρηγόριος Νύσσης). Αλλιώς δεν είναι εύκολο να περιφρονήσει κανείς τα φθαρτά και εφήμερα, αλλά ελκυστικά και ηδονικά. Πρέπει να ανταποκριθεί στην κλήση του οίνου του μυστικού: «Μείνατε εν εμοί, ίνα βότρυν φέρητε. Εγώ γαρ ειμί της ζωής η άμπελος».
Τι σχέση μπορεί να έχει ο «θείω βακχευόμενος πνεύματι», με όλους αυτούς τους αλαλαγμούς, τάχα υπέρ της Θείας Μετάληψης; Μπορεί να γίνεται το μυστήριο "πεδίο δημόσιας αντιπαράθεσης"; Μπορεί το «πόμα καινόν υπέρ λόγον» να θέλουν οι πιστοί να το "αποδείξουν"; Οι τοιούτοι αναδεικνύονται άγευστοι της "μυστικής τραπέζης", ακόμα και αν καταναλώνουν λίτρα Θείας Κοινωνίας. 

"ΤΑΣ ΜΥΣΤΙΚΑΣ ΣΗΜΕΡΟΝ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ ΣΑΛΠΙΓΓΑΣ..." ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΠΑΤΡΩΝ ΝΙΚΟΔΗΜΟ

Με αφορμή την Κυριακή των Αγίων Πατέρων της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου, δημοσιεύουμε το Δοξαστικό του Εσπερινού «Τας μυστικάς σήμερον του πνεύματος σάλπιγγας…», σε ήχο πλ.β’, όπως το είχε τονίσει ως μαθητής (Νικόλαος), ο αείμνηστος Μητροπολίτης Πατρών Νικόδημος. 

Το δοξαστικό αυτό διέσωσε ο αδελφός του, αείμνηστος Απόστολος Βαλληνδράς, και μας το παραχώρησε μαζί με άλλα πρωτόλεια χειρόγραφα, μέρος των οποίων δημοσιεύσαμε στην σχετική μελέτη μας «Ο Μητροπολίτης Πατρών Νικόδημος ως μελωδός», στον επετειακό τόμο «Εικοσαέτηρος Αρχιερατεία Μητροπολίτου Πατρών Νικοδήμου Α’ 1974-1994» (σ. 101-124). 

Στο δοξαστικό των Αγίων Πατέρων είναι αξιοσημείωτη η απόδοση της λέξεως «σάλπιγγας», καθώς ο νεαρός μελοποιός τονίζει τη λέξη θέλοντας να μιμηθεί, κατά κάποιο τρόπο, τον ήχο της σάλπιγγας. Η μουσική αυτή θέση μας παραπέμπει, αναλογικά, στα μέλη και κυρίως στα κρατήματα που χαρακτηρίζονται «οργανικά» (σύριγξ, αηδών, κινύρα, ψαλτήριο κ.λπ.), διότι απηχούν ενόργανες μελωδίες. 

Π.Α.Α.

Ο ΠΟΝΤΙΑΚΟΣ ΘΡΗΝΟΣ "ΠΑΡΘΕΝ Η ΡΩΜΑΝΙΑ" ΣΕ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΔΗΜΗΤΡΗ ΜΗΝΑΚΑΚΗ

Από την συναυλία μνήμης στον Μυστρά

Ο Δημήτρης Μηνακάκης είναι ένας σημαντικός σύγχρονος συνθέτης, εκτελεστής, παιδαγωγός και συγγραφέας. 

Η συνθετική του πορεία αντικατοπτρίζει έντονες επιρροές από τη Βυζαντινή μουσική, τη λόγια ελληνική παράδοση, και τον ύστερο ευρωπαϊκό μοντερνισμό. Οι συνισταμένες αυτές αφομοιώνονται και εξελίσσονται διαρκώς στο προσωπικό του ύφος. 

Με αφορμή την σημερινή επέτειο της Αλώσεως της Κωνσταντινουπόλεως παραθέτουμε στη συνέχεια το γνωστό Ποντιακό τραγούδι - θρήνο «Πάρθεν η Ρωμανία», σε μια ευφάνταστη, δημιουργική επεξεργασία από τον Δημήτρη Μηνακάκη. 

Είναι ένα βίντεο από συναυλία μνήμης που πργαματοποιήθηκε την Δευτέρα 28 Μαΐου 2018 στον Μυστρά. 

Ερμηνεύουν: 

Ορχήστρα SIΝFONIETTA Αθηνών 

Μαέστρος, Γιώργος Αραβίδης 

Διδασκαλία Χορωδίας, πατήρ Νικόλαος Τσάκος 

Σόλο: Σοφία Παλόγλου, Σοφία Σωτηροπούλου 

Ισοκρατούν: Κωνσταντίνος Κονδύλης, Μιχαήλ Χανός, Σπυρίδων Κλείσσας

Ο ΕΘΝΙΚΟΦΡΩΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΠΟΓΔΑΝΟΣ ΚΑΙ Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ «ΕΛΛΑΔΑ 2021»

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου

Μεγάλη εντύπωση μου έκανε η πρόσφατη έκρηξη «εθνικοφροσύνης» του βουλευτή Κωνσταντίνου Μπογδάνου.

Κριτικάροντας το έργο της Επιτροπής «Ελλάδα 2021», απεφάνθη πως «οι Έλληνες θέλουν Κολοκοτρώνη, Καραϊσκάκη και Ιησού Χριστό»!

Διέρρηξε τα ιμάτιά του για το άρθρο περί «δικτατορίας του Καποδίστρια», του καθηγητή της Φιλοσοφίας Δικαίου και Θεωρίας Θεσμών Αριστείδη Χατζή, που αναρτήθηκε στο site της Επιτροπής και εγκάλεσε την Επιτροπή γιατί δεν επελέγη, ως θέμα προς ανάδειξιν, η δολοφονία της Μπουμπουλίνας στις 22/5 του 1825.

Πολύ ωραία όλα αυτά, αλλά αίφνης θυμάμαι πως ο κ. Μπογδάνος ήταν αυτός που, ως δημοσιογράφος, στον τηλεοπτικό σταθμό skai, πριν τέσσερα χρόνια (9-2-2016) αποκαλούσε, επικαλούμενος ...πηγές,  τον ποιητή Διονύσιο Σολωμό «Εβραίο, μασώνο, ομοφυλόφιλο, αλκοολικό» και μιλούσε γενικώς με ικανή απαξίωση για τον εθνικό ποιητή.

Απορώ, ακόμα, με τον Κ. Μπογδάνο ως τιμητή της «Επιτροπής 2021», όταν ο ίδιος έχει δημοσιεύσει ποιήματα με τίτλους όπως: «Όταν έκλασε ο Νερούντα» και «Χαρτοκοπτικίνκυ» και στίχους όπως: «Δεν είναι τίποτα η κληρονομιά. Γιο, τίποτα. Κόρες μόνες πολλές γκάνγκστα», «Δε με μέλει το e-mail σου bitch» και «Αισχύλος στο χείλος», «πατάω γκάζι κι ανεβάζω στροφές/σφυρίζω σαν εξάτμιση, αχα,/διαβάζω τις ταμπέλες μία-μία και αφομοιώνω».

Και βέβαια ένα «εθνικού περιεχομένου» ποίημα [«Χριστούγεννα '16 (Ένα ποίημα για τη ρόδα)»], το οποίο θα μπορούσε να είχε γράψει ο Κ. Μπογδάνος και για την «Ελλάδα 2021» (;). Παραθέτω μια στροφή και απλώς ρωτώ.

 Λίγο-πολύ, η ρόδα φτιάχνει σκηνικό ιδανικό για εθνικό μοτίβο:
Ταρατατζούμ και λόγια μπόλικα, παχιά και λαμπερές αρχές,
Ως που στο μέσο η απάτη σκάει και στον ντροπιασμένο στίβο
Τρέχουν οι φαύλοι να μπαλώσουν κοροϊδίες με ψευτιές.

Πάντως το πρόσφατο τσιτάτο του Κ. Μπογδάνου: «Οι Έλληνες θέλουν Κολοκοτρώνη, Καραϊσκάκη και Ιησού Χριστό», νομίζω πως δεν μας αφήνει περιθώριο αμφισβήτησης και για το δικό του εθνικό ...αφήγημα.

Γι’ αυτό του αφιερώνω, ευλαβώς, το περίφημο «Μάθημα Ελληνικής Ιστορίας» του ανεπανάληπτου Γιώργου Μαρίνου.

ΚΛΗΡΙΚΟΙ ΚΑΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΤΗΣ SHOWBIZ ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΥΤΕΛΙΣΜΟ ΤΟΥ ΜΥΣΤΗΡΙΟΥ

Αλληγορία της Θείας Μετάληψης - Φορητή εικόνα, Α' μισό 18ου αι. Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο Αθηνών    

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου

Από την ώρα που ξεκίνησε η πανδημία του κορωνοϊού, ετέθη μετ’ επιτάσεως και το ζήτημα της Θείας Μεταλήψεως, αν δηλαδή μεταδίδεται ο ιός μέσω του κοινού ποτηρίου, της λαβίδος και του μάκτρου.

Γύρω από το θέμα αναπτύχθηκε ένας σοβαρός θεολογικός διάλογος – για λίγους δυστυχώς – με βάση την παράδοση της Εκκλησίας, αλλά και τις ανάγκες των καιρών, με δεδομένο το γεγονός ότι δεν μιλάμε μόνο για την ελλαδική πραγματικότητα, αλλά για σύνολη την Ορθοδοξία.

Όμως, προέκυψε – δυστυχέστατα – και ένας γηπεδικός «διάλογος».

Κληρικοί παντός βαθμού βάλθηκαν να «αποδείξουν» με χίλια δυο σαθρά, έως φαιδρά, επιχειρήματα, ότι η Θ. Κοινωνία δεν κολλάει κανένα ιό κ.ο.κ., απογυμνώνοντας έτσι το μέγα μυστήριο. Την ίδια ώρα που διαλαλούν το υπέρλογο του μυστηρίου, αραδιάζουν κι ένα σωρό αστεία επιχειρήματα για να μας πείσουν με τρόπο «εμπειρικό». Άλλος κατέλυσε Θ. Κοινωνία με σκουλήκια (sic), άλλος κατέλυσε εφτά δισκοπότηρα και βγήκε ολίγον μεθυσμένος αλλά ...αλώβητος, άλλος διηγείται ότι ετέθη υπό το μικροσκόπιο η Θ. Κοινωνία και απεδείχθη ότι πρόκειται για αίμα ανδρός ετών τριάντα τριών (!!!) και άλλα α-νόητα και βλάσφημα κατά τη γνώμη μου, αφού ευτελίζουν το μυστήριο.

Παράλληλα έχουμε μια ανάλογη «αποδεικτική» έκρηξη καλλιτεχνών της showbiz, οι οποίοι με κραυγαλέες δηλώσεις του στα ΜΜΕ λένε απίθανα πράγματα, του στυλ «θα κοινωνούσα και μετά από ένα λεπρό» ή “αν ήταν να κοινωνώ με πλαστικά κουταλάκια, θα έπαιρνα μαζί μου και Θεία Κοινωνία να τη βάλω στην κατάψυξη”, ή «προσωπικά έχω την ανάγκη της Θείας Κοινωνίας όπως κάποιος άλλος χρειάζεται το φαγητό, πεινάω πνευματικά» και άλλα παρόμοια.

Η σχέση του πιστού με το μυστήριο – πόσο μάλλον του κληρικού – δεν μπορεί να είναι υπόθεση δηλώσεων στα ΜΜΕ. Το μυστήριο βιώνεται μόνο εν σιωπή, κι όποιος δεν το καταλαβαίνει αυτό δεν ξέρει πού πατά και πού πηγαίνει. Η «πνευματική ανάγκη» για συμμετοχή στο μυστήριο της Θ. Ευχαριστίας είναι υπαρξιακή υπόθεση, δεν είναι πραμάτια που την διαλαλεί ο τελάλης. Η Θεία Ευχαριστία είναι θαύμα που εκφράζεται μόνο με τη σιωπή και την "εν πίστει" κοινωνία.

Οι Πατέρες της Εκκλησίας «εν απολυπραγμονήτω και απεριεργάστω σιγή» (Μ. Βασίλειος) διαφύλαξαν τα μυστήρια και την ορθή πίστη. Δεν είχαν θέση εξαλλοσύνες και ομολογητισμοί στην μέθεξη των ακροτάτων.

Οι «αφορισμοί» πολιτικών της χώρας από τον πρώην και τον νυν μητροπολίτη Καλαβρύτων με αφορμή την υπεράσπιση, τάχα, του μυστηρίου της Θ. Ευχαριστίας, συνιστούν στην πραγματικότητα προδοσία του φρικτού μυστηρίου, στο οποίο οι πιστοί προσέρχονται για να μεταλάβουν την «μυστικήν βρώσιν», οποία «θεοῖ τὸ πνεῦμα, τὸν δὲ νοῦν τρέφει ξένως».

Κι αυτοί ουρλιάζουν για να αποδείξουν! Την μυστική βρώση που με ξένο τρόπο τρέφει το νου και θεώνει το πνεύμα.

Ο ΣΩΤΗΡΗΣ ΤΣΙΟΔΡΑΣ ΘΥΜΑ ΤΟΥ ΠΛΑΣΤΟΥ ΕΛΥΤΗ

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου

Ο καθηγητής λοιμωξιολόγος Σωτήρης Τσιόδρας κατά την καθιερωμένη ενημέρωση για τον κορωναϊό, στις 21 Μαρτίου 2020, απηύθυνε αυστηρή έκκληση σε όλους ζητώντας να σταματήσουν τα επικοινωνιακά παιχνίδια με τους νεκρούς, και επικαλέστηκε ένα στίχο από τα Ανοιχτά Χαρτιά του Οδυσσέα Ελύτη («Την τελευταία λέξη δεν θα την έχει ο θάνατος»), αλλά και ένα στίχο από την συλλογή «Ήλιος ο Πρώτος» («Η κάθε γλώσσα να μιλεί την καλοσύνη της ημέρας».
Ήταν όντως μια συγκινητική παρέμβαση του σεβαστού καθηγητή, για την οποία είχαμε γράψει εδώ.

Σήμερα, Τρίτη 26 Μαϊου 2020, ο Σωτήρης Τσιόδρας έκλεισε την ενημέρωση για την πανδημία του κορωνοϊού, με στίχους του Οδυσσέα Ελύτη, που όμως δεν είναι δικοί του. Αποδίδονται ψευδεπίγραφα στον Ελύτη. Πρόκειται για ένα φαινόμενο που παρατηρείται, δυστυχώς, στο διαδίκτυο και αφορά ιδιαιτέρως στον νομπελίστα ποιητή μας. Θύμα αυτού του πλαστού Ελύτη έπεσε και ο Σ. Τσιόδρας άθελά του. 

Η Ιουλίτα Ηλιοπούλου έγραψε προ καιρού στο περιοδικό χάρτης, για το συγκεκριμένο ποίημα ("Στην απλότητα κρύβεται η ευτυχία"), γύρω από το οποίο έχει γίνει ένα γνωστό, πια, γαϊτανάκι αναδημοσιεύσεων:

"Είναι καιρός που κυκλοφορεί στο διαδίκτυο κείμενο –ποίημα το ονομάζουν– απλοϊκού ύφους, με θέμα τάχα την απλότητα, του οποίου η πατρότητα ψευδώς αποδίδεται στον Ελύτη! Θα ήταν ίσως μόνο μια ανόητη κίνηση ενός αφελούς που ξύπνησε ένα πρωί και είπε να δώσει στις ιδέες του επίφαση κύρους και συνάμα να γελάσει με την ημιμάθεια των άλλων· γίνεται όμως κακόβουλη πράξη γιατί αφ’ ενός μεν προσβάλει τον ποιητή, όταν ψευδώς του αποδίδεται κάτι που δεν θα μπορούσε ποτέ να έχει γράψει, αλλά αφ’ ετέρου παραπλανά νέους ή και αθώα καλοπροαίρετους χρήστες του διαδικτύου, που δεν έχουν ίσως την γνώση, ή τα αντανακλαστικά για να καταλάβουν απ’ την πρώτη φράση πόσο απέχει ο συγγραφέας του κειμένου από τον ποιητή! 

«Τρώγε την πρόοδο, έλεγε ο Ελύτης, και με τα φλούδια και με τα κουκούτσια της»! Αρκεί να ξέρεις κάποτε και να τα φτύνεις, θα πρόσθετα τώρα πια."

Ο ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ ΙΕΡΩΝΥΜΟΣ ΚΥΡΙΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΤΟΥ ΕΠΑΙΣΧΥΝΤΟΥ ΑΦΟΡΙΣΜΟΥ

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου

Ο επαίσχυντος αφορισμός του πρωθυπουργού της χώρας Κυριάκου Μητσοτάκη, της υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων Νίκης Κεραμέως και του υφυπουργού Πολιτικής Προστασίας Νίκου Χαρδαλιά, από τον μητροπολίτη πρ. Καλαβρύτων και Αιγιαλείας Αμβρόσιο, αντανακλά – δυστυχώς - σε ολόκληρη την Εκκλησία της Ελλάδος.

Αλλά την πρώτη και κύρια ευθύνη για το απαράδεκτο αυτό γεγονός φέρει ο διάδοχος του Αμβροσίου, μητροπολίτης Καλαβρύτων και Αιγιαλείας (όπως φαίνεται μόνο κατ’ όνομα) Ιερώνυμος.

Αυτός ήξερε τι επρόκειτο να κάνει ο «γέροντάς» του. Εν γνώσει του λοιπόν και με την κανονική άδειά του, όπως λέμε στην εκκλησιαστική γλώσσα, λειτούργησε ο πρ. Καλαβρύτων Αμβρόσιος στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό της Παναγίας της Φανερωμένης στο Αίγιο, απ’ όπου εξαπέλυσε τον αφορισμό.

Η πράξη του Αμβροσίου έγινε στον Μητροπολιτικό Ναό κι αυτό βαρύνει εξ ολοκλήρου τον Καλαβρύτων Ιερώνυμο, ο οποίος από την  στιγμή που δεν αποδοκίμασε την πράξη του προκατόχου του, σημαίνει ότι την αποδέχεται κι αυτό δημιουργεί σοβαρό πρόβλημα για τον ίδιο.

Όμως, ο Καλαβρύτων Ιερώνυμος φέρει ακέραιη την ευθύνη και για τα ακολουθούντα καμώματα του πρ. Καλαβρύτων. Και εξηγούμαι: 

- Συνυπογράφει την δήλωση του γέροντά του, αφού δεν διαφοροποιείται, ότι το περιεχόμενο του Ανακοινωθέντος της Ιεράς Συνόδου της 17ης Μαΐου, «είναι ΨΕΥΔΕΣΤΑΤΟ!». Το νέο, λοιπόν, μέλος της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, ο Καλαβρύτων Ιερώνυμος, δέχεται πως η Ι. Σύνοδος, στην οποία ανήκει, εξέδωσε «ψευδέστατο» (sic) ανακοινωθέν.

- Συμφωνεί με τα όσα έγραψε ο «γέροντας» του για τον μητροπολίτη Μεσσηνίας Χρυσόστομο, τα οποία είναι πολύ βαριά: «Η τοποθέτηση του Σεβ. Μητροπολίτου Μεσσηνίας κ. Χρυσοστόμου, σε δημοσιογράφο της Καλαμάτας, όταν τον ερώτησε για τον αφορισμό ότι "Έχουμε να συζητήσουμε σοβαρά πράγματα, όχι να γελάμε μεταξύ μας" επαναλαμβάνω, ότι η τοποθέτηση αυτή είναι για  κλάμματα! Εάν η Εκκλησία της Ελλάδος έχει  στους κόλπους Της όχι μόνο τόσο αφιλάδελφους, αλλά και τόσο επιπόλαιους Αρχιερείς, να τους χαίρεται! Εάν δε και η Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών έχει ανάμεσά της τέτοιους  Καθηγητές αθεολόγητους, σαν τον προαναφερθέντα "Αδελφό" Μητροπολίτη, τότε ας δεχθεί τα συλλυπητήρια μας!».

Μπορεί ο Μεσσηνίας Χρυσόστομος να μην χρεώσει αυτούς τους βαρύτατους λόγους στον Καλαβρύτων Ιερώνυμο, αλλά η πραγματικότητα είναι πως τους χρεώνεται ολάκερους και αυτός!

- Ο Καλαβρύτων Ιερώνυμος είναι υπεύθυνος και για την εκβιαστική επιστολή του προκατόχου του προς την υπουργό Παιδείας Νίκη Κεραμέως, στην οποία ως ...χωροφύλακας γράφει, μεταξύ άλλων: «Σᾶς παρέχω προθεσμίαν ἕως καί τοῦ Σαββάτου 16ης Μαΐου τρ. ἔτους, προκειμένου νά προβῆτε  εἰς τήν αἰτουμένην ΔΗΛΩΣΙΝ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ καί Σᾶς προειδοποιῶ, ὅτι, ἐάν μέχρι τῆς ἡμέρας ταύτης  δέν διορθώσετε τό συντελεσθέν ἔγκλημα κατά τῆς ἀμωμήτου ἡμῶν Πίστεως, τήν ἑπομένην ἡμέραν θά ἀναγκασθῶ νά Σᾶς ἀποκηρύξω καί νά Σᾶς ἀφορίσω, ἀπαγγέλλων δημοσίως ἐπ΄ Ἐκκλησίᾳ τόν Μεγάλον Ἀφορισμόν διά τήν σημειωθεῖσαν προδοσίαν τῆς ἀμωμήτου ἡμῶν πίστεως καί τήν εἰσαγωγήν δαιμονικών θεωριῶν περί τοῦ Μυστηρίου τῆς Θείας Εὐχαριστίας, δηλ. τῆς Θείας Κοινωνίας. Ἐπαναλαμβάνω, ὅτι τόν Μεγάλον Ἀφορισμόν, ἐάν χρειασθῇ, θά ἀναγνώσω ἐπ’ Ἐκκλησίᾳ  μετά τήν ἐκπνοήν τῆς δοθείσης προθεσμίας.»

Εν ποία εξουσία εποίησε όλα τα παραπάνω – και πολλά ακόμα – ο πρ. Καλαβρύτων Αμβρόσιος; Μα με την εξουσία που του έδωσε πλουσιοπάροχα ο διάδοχός του Ιερώνυμος, η κύρια πληγή του κακού.

Αν νομίζει ότι θα ξεμπερδέψει σιωπώντας εξακολουθητικά ο Καλαβρύτων Ιερώνυμος, είναι οικτρά γελασμένος. Τώρα ή αύριο η παραίτηση γι’ αυτόν είναι μονόδρομος.

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΑΚΥΡΩΣΕ ΣΗΜΕΡΑ ΤΟΝ ΑΦΟΡΙΣΜΟ ΤΟΥ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΜΒΡΟΣΙΟ

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου

Η Εκκλησία της Κρήτης ακύρωσε σήμερα στην πράξη τον αφορισμό του πρωθυπουργού της Ελλάδος Κυριάκου Μητσοτάκη από τον μητροπολίτη πρ. Καλαβρύτων και Αιγιαλείας Αμβρόσιο, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η πράξη του Αμβροσίου δεν παραμένει επαίσχυντη και καταδικαστέα εσαεί.

Σήμερα Σάββατο (23-5-2020), στο κοιμητήριο της Αγίας Τριάδος στον Αργουλιδέ Ακρωτηρίου Χανίων, τελέστηκε το τριετές μνημόσυνο του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, πατέρα του πρωθυπουργού, ο οποίος παρέστη κανονικά, όπως και άλλα μέλη της οικογένειάς του. 

Το μνημόσυνο τέλεσε ο Σεβ. Μητροπολίτης Κυδωνίας και Αποκορώνου κ. Δαμασκηνός, ο οποίος προέστη και της Θείας Λειτουργίας, παρουσία και του Θεοφιλ. Επισκόπου Δορυλαίου Δαμασκηνού. 

Χθες το απόγευμα ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης επισκέφθηκε και προσκύνησε στην Ι. Μονή Αγίας Τριάδας των Τζαγκαρόλων στο Ακρωτήρι Χανίων, όπου συναντήθηκε με τον Ηγούμενο, Επίσκοπο Δορυλαίου Δαμασκηνό. 

ΟΤΑΝ Ο ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ ΑΠΑΝΤΟΥΣΕ ΣΤΙΣ ΑΦΟΡΙΣΤΙΚΕΣ ΑΠΕΙΛΕΣ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΣΕΡΑΦΕΙΜ

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου

Με αφορμή τον επαίσχυντο αφορισμό του πρωθυπουργού της χώρας Κυριάκου Μητσοτάκη, της υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων Νίκης Κεραμέως και του υφυπουργού Πολιτικής Προστασίας Νίκου Χαρδαλιά, από τον μητροπολίτη πρ. Καλαβρύτων και Αιγιαλείας Αμβρόσιο, θυμόμαστε το κείμενο-απάντηση (8-12-2013) του Ευάγγελου Βενιζέλου, σε επιστολή του Μητροπολίτη Πειραιώς Σεραφείμ για το σύμφωνο συμβίωσης των ομόφυλων ζευγαριών, όπου ανάμεσα στα άλλα απειλούσε τον τότε αρχηγό του ΠΑΣΟΚ και όσους ψηφίσουν το νόμο με εκκλησιαστικές ποινές, γράφοντας του ότι "θα αποστερηθείτε de facto ως πρόσωπα την χάρη και την ευλογία του Δικαιοκρίτου Κυρίου". 

Η επιστολή Βενιζέλου εξετάζει το θέμα από κάθε πλευρά, νομική, πολιτική και θεολογική, κοινωνική και κατά την άποψη μου το εξαντλεί. Η απάντηση Βενιζέλου είναι ενιαία, πλήρης και «κολλάει στον τοίχο» τον Πειραιώς. Αναιρεί μια προς μια τις αιτιάσεις και τα επιχειρήματά του με επιστημονική και λογική επάρκεια, ενώ στις προσβολές του Πειραιώς απαντά με φιλοφρονήσεις και ευχές. 

Ακολουθούν εκτενή αποσπάσματα από την επιστολή Βενιζέλου προς τον Μητροπολίτη Πειραιώς:

«Όπως ξέρετε ως νομικός, η ΕΣΔΑ ισχύει στην εσωτερική έννομη τάξη ως κανόνας σχετικά αυξημένης τυπικής ισχύος […] ο εθνικός νομοθέτης και ο εθνικός δικαστής έχουν υποχρέωση σύμφωνης προς την Ευρωπαϊκή Σύμβαση ερμηνείας των ρυθμίσεων των εθνικών συνταγμάτων των κρατών μελών. 

Από την άποψη αυτή καμία χώρα - μέλος της ΕΣΔΑ δεν μπορεί να αγνοήσει τη νομολογία του ΕΔΔΑ χωρίς επιπτώσεις πολιτικές ή ακόμη και νομικές στο επίπεδο του Συμβουλίου της Ευρώπης.

...η συνταγματική ηθική και η ηθική της έννομης τάξης (ποινικής και αστικής) είναι διαχωρισμένη θεσμικά από την χριστιανική και πιο συγκεκριμένα την Ορθόδοξη ηθική αντίληψη, όσο και αν έχει επηρεαστεί από αυτήν.

...ο Χριστιανισμός δεν είναι ηθική, αλλά Μήνυμα και Ελπίδα Σωτηρίας μέσα από την προσδοκία της Ανάστασης. Η Ορθοδοξία δε - επιτρέψτε μου να πω - απέχει πλήρως από αντιλήψεις κανονιστικές, ηθικοπλαστικές, τιμωρητικές.
Η αντιμετώπιση της πίστης, της δογματικής καθαρότητας, της αμαρτίας, της μετάνοιας, της κατ´ οικονομία μεταχείρισης, της άφεσης, της καταλαγής δεν αφορά το νομοθέτη και την πολιτεία, αλλά την Εκκλησία. Από την άλλη πλευρά, η ρύθμιση των κοινωνικών σχέσεων μεταξύ πολιτών ή ατόμων που υπάγονται στην ελληνική και κατ´ επέκταση την ευρωπαϊκή έννομη τάξη είναι ζήτημα πού ανήκει στη σφαίρα της πολιτείας και των διεθνών υποχρεώσεων της και όχι της Εκκλησίας.

Η θρησκευτική πίστη και κοινωνία μπορεί να κριθεί στους κόλπους της Εκκλησίας ή της θρησκευτικής κοινότητας. Η πολιτειακή μας στάση κρίνεται θεσμικά, δημοκρατικά, δικαιοκρατικά.

Οι βουλευτές, τα κόμματα, οι κυβερνήσεις, τα κοινοβούλια λειτουργούν ως όργανα του κράτους και όχι ως πιστοί υπό τον πνευματικό έλεγχο της θρησκευτικής τους κοινότητας. Το αντίθετο οδήγησε ιστορικά και δυστυχώς εξακολουθεί να οδηγεί, σε πολλά σημεία του κόσμου, σε τραγικές και απάνθρωπες καταστάσεις. Σε ανεξέλεγκτη βία. Σε ακύρωση της αξίας του ανθρώπινου προσώπου.

Λόγω των αμοιβαίων αισθημάτων αγάπης και εκτίμησης που μας συνδέουν, δεν εισέρχομαι σε θέματα κανονικής τάξης. Απευθυνθήκατε στον Αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης και στον Πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ για ζήτημα νομοθετικής πολιτικής εθνικής και όχι τοπικής σημασίας. Θα είχε συνεπώς ενδιαφέρον να διατυπωθεί αρμοδίως και συνοδικώς η άποψη της Εκκλησίας της Ελλάδος. 

Επιτρέψτε μου να αγνοήσω για λόγους αναγόμενους στο σκληρό πυρήνα της ύπαρξης μου την άτυχη απειλή ότι "θα αποστερηθούμε de facto ως πρόσωπα την χάρη και την ευλογία του Δικαιοκρίτου Κυρίου". Η αποστροφή αυτή θεωρώ ότι είναι απλώς σχήμα λόγου και όχι επισκοπική θέση που αξιώνει θεολογική και εκκλησιολογική θεμελίωση. 
 Η σχέση μας με το Θεό είναι προσωπική, αδιαμεσολάβητη, διαρκής και αδιάκοπη από την ώρα που γεννιόμαστε ως εικόνες της αρρήτου δόξης Του παρά τα πολλά στίγματα των πταισμάτων μας, έως την ώρα της κρίσης μέσα από την οποία προσδοκούμε και ελπίζουμε στην ετέρα μορφή μας.

Ολόκληρη την επιστολή διαβάστε εδώ. 

ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΕΠΑΙΣΧΥΝΤΟΥ ΑΦΟΡΙΣΜΟΥ ΠΟΥ ΕΞΑΠΕΛΥΣΕ Ο ΠΡΩΗΝ ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ ΚΑΙ ΑΙΓΙΑΛΕΙΑΣ ΑΜΒΡΟΣΙΟΣ

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου

Σύμφωνα με την τρέχουσα ειδησεογραφία, αναφερόμενος στον αφορισμό του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, της υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων Νίκης Κεραμέως και του  υφυπουργού Πολιτικής Προστασίας Νίκου Χαρδαλιά, ο μητροπολίτης Πειραιώς Σεραφείμ τόνισε ότι αυτή την αρμοδιότητα την έχει μόνο η Ιερά Σύνοδος και ο μητροπολίτης πρώην Καλαβρύτων και Αιγιαλείας Αμβρόσιος δεν είχε κανένα δικαίωμα να κάνει κάτι τέτοιο.

Ο νομομαθής και κανονολόγος Πειραιώς Σεραφείμ περιορίζεται μόνο στην διαπίστωση ότι ο πρ. Καλαβρύτων Αμβρόσιος «δεν είχε κανένα δικαίωμα». Δεν αποκηρύσσει με σαφήνεια τον αφορισμό, όπως έκανε στην περίπτωση του μακαρίτη λαϊκού θεολόγου Νικολάου Σωτηρόπουλου, ο οποίος μάλιστα είχε αφοριστεί από Μείζονα και Υπερτελή Σύνοδο. Έλεγε για τον μακαρίτη: «...η κανονική αυτού δίωξη και καταδίκη ήτο ιεροκανονικώς αλλά και ουσιωδώς ενώπιον του Παναγίου Θεού ανεπέρειστος, αβάσιμος και απαράδεκτος».

Ο αφορισμός του πρωθυπουργού και των συνεργατών του τι είναι άραγε για τον μητροπολίτη Πειραιώς «ιεροκανονικώς και ουσιωδώς»;

Ο πρ. Καλαβρύτων Αμβρόσιος θεωρούσε ότι ήταν «αντικανονικός ο αφορισμός του Ν. Σωτηρόπουλου υπό του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως». Κλείνει τα μάτια στο γεγονός ότι επρόκειτο για απόφαση Μείζονος και Υπερτελούς Συνόδου. Αν εκείνος ο αφορισμός ήταν «αντικανονικός», ο δικός του γιατί είναι «κανονικός»; Έχει ισχυρότερη τεκμηρίωση;

Η Μείζων και Υπερτελής Σύνοδος στο κείμενο του αφορισμού του Ν. Σωτηρόπουλου έγραψε: «...οφειλετικώς  προνοουμένη η Μείζων και Υπερτελής Ιερά Σύνοδος του πνευματικού συμφέροντος σύμπαντος του Ορθοδόξου πληρώματος, αφώρισε και εξέκοψε τον ειρημένον τέλεον του σώματος της κανονικής Εκκλησίας». Μέχρι εκεί.

Ενώ ο πρ. Καλαβρύτων φρόντισε ο αφορισμός που εξαπέλυσε να είναι πιο ...τρομακτικός:

« Ἀφωρισμένοι εἴησαν παρά τῆς Ὑπεραγίας, Ὀμοουσίου, Ζωοποιοῦ καί ἀδιαιρέτου Τριάδος, τοῦ ἑνός τῇ φύσει Θεοῦ Κυρίου Παντοκράτορος, ὡς καί παρά τῆς Υπεραγίας Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου,  τῆς καί Τρυπητῆς ἐπονομαζομένης.

Κατηραμένοι, ἀσυγχώρητοι καί μετά θάνατον ἄλυτοι καί τυμπανιαῖοι ἔστωσαν. 

Κληρονομήσειεν  τήν λέπραν τοῦ Γιεζή καί τήν ἀγχόνην τοῦ προδότου Ἰούδα. Σχισθεῖσα ἡ γῆ καταπίοι αὐτούς ὡς τόν Δαθάν καί Ἀβειρών.

Ἔχοιεν δέ καί τάς ἀράς ἁπάντων τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων καί λοιπῶν ἁγίων Πατέρων».

Οι λόγοι που ο πρ. Καλαβρύτων προέβη στον αφορισμό είναι, φυσικά, παντελώς ανυπόστατοι. Το να επικαλείται ένα μέιλ στο οποίο φέρεται ο πρωθυπουργός να είπε κάτι ανάρμοστο – που δεν το είπε, κατά τη γνώμη μου -, ή να ...ξεχειλώνει δηλώσεις της Υπουργού Νίκης Κεραμέως για να εξάγει το συμπέρασμα που αυτός θέλει, είναι αστείοι λόγοι για αφορισμό.

Τεράστια ευθύνη για την υπόθεση του αφορισμού φέρει και ο μητροπολίτης Καλαβρύτων και Αιγιαλείας Ιερώνυμος, τη κανονική αδεία του οποίου ο προκάτοχός του προέβη στην εκκλησιαστική πράξη του αφορισμού και ο οποίος δεν έχει αποδοκιμάσει μέχρι στιγμής τον αφορισμό.

Ας γνωρίζει πως αυτή η υπόθεση στιγμάτισε για πάντα την αρχιερατεία του – για να μην πω την έχει ακυρώσει – από την στιγμή, μάλιστα, που ο πρ. Καλαβρύτων ...ενέπλεξε στον αφορισμό της ντροπής που εξαπέλυσε, την προστάτιδα του Αιγίου, την Παναγία την Τρυπητή, περιβάλλοντας έτσι τον αφορισμό με τοπικό χρώμα.

Είναι απολύτως ύποπτο ότι κανείς ιεράρχης της Εκκλησίας της Ελλάδος δεν έχει καταδικάσει την πράξη του πρ. Καλαβρύτων. Μιλάμε για τον πρωθυπουργό της χώρας και για την υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων.

Και είναι λυπηρό να εκλαμβάνεται από κάποιους η πράξη, που έγινε μέσα στον Μητροπολιτικό Ναό της Παναγίας της Φανερωμένης Αιγίου, ως μια υπόθεση για γέλια...
Παραθέτουμε στη συνέχεια το βίντεο του αφορισμού, το οποίο ανέβασε ο ίδιος ο πρ. Καλαβρύτων στο youtube.

ΟΤΑΝ Ο ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ ΑΜΒΡΟΣΙΟΣ ΚΑΤΑΡΙΟΤΑΝ ΤΟΝ ΑΛΛΟΤΕ ΥΠΟΥΡΓΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΝΙΚΟ ΦΙΛΗ

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Με αφορμή τον ...αφορισμό του πρωθυπουργού της χώρας Κυριάκου Μητσοτάκη, της υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων Νίκης Κεραμέως και του υφυπουργού Πολιτικής Προστασίας Νίκου Χαρδαλιά, από τον πρ. Καλαβρύτων και Αιγιαλείας Αμβρόσιο, αναδημοσιεύουμε παλαιότερο κείμενό μας που αφορούσε στην κατάρα που είχε εκσοτμίσει την Μ. Παρασκευή του 2016 "να σαπίσει το χέρι του υπουργού Παιδείας Νίκου Φίλη".

Πριν ακριβώς δύο χρόνια γράφαμε για τον Μητροπολίτη Καλαβρύτων Αμβρόσιο: 

"Ο Σεβ. Μητροπολίτης Καλαβρύτων και Αιγιαλείας Αμβρόσιος εμμένει σε μια άγονη, πρωτόγονη και εν τέλει α-νόητη πολεμική κατά πάντων. Αφού "τα έβαλε" με τον συγγραφέα Νίκο Δήμο, του οποίου οι σχετικές με το Άγιο Φως δηλώσεις είναι γνωστές από το παρελθόν, περιέλαβε και τον π. Βασίλειο Θερμό και τον θεολόγο Αλέξανδρο Καριώτογλου, οι οποίοι ...τόλμησαν να του απαντήσουν με κάποιο τρόπο. 

Κραδαίνει, λοιπόν, ο Σεβ. Αμβρόσιος το "ερώτημα" προς τον π. Βασίλειο Θερμό: 

"Το βράδυ της Αναστάσεως σείς εψάλλατε τους στίχους, που προηγούνται του ύμνου ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ", και είπατε τα λόγια: 

"Αναστήτω ο Θεός και διασκορπισθήτωσαν οι εχθροί Αυτού και φυγέτωσαν από προσώπου Αυτού, οι μισούντες Αυτόν" 

"Ως εκλείπει καπνός εκλειπέτωσαν, ως τήκεται κηρός από προσώπου πυρός" 

"Ούτως απολούνται οι αμαρτωλοί από προσώπου του Θεού καί οι δίκαιοι ευφρανθήτωσαν" ;;;; 

Δηλ. παρακαλέσατε τον Αναστάντα Χριστό, ώστε οι ασεβείς άνθρωποι "να διασκορπισθούν, νά φύγουν, να εξαφανισθούν από την γη, να γίνουν καπνός, να καούν και να χαθούν ολοκληρωτικά; Ποιοί; Όσοι μισούν τον Θεό" (!), δηλ. άνθρωποι αλλαζόνες μικροί, αναστήματος νάνου που αντιμάχονται την Αλήθεια και τη Ζωή, που είναι ο Χριστός!" 

Ο Σεβ. μπροστά στο μένος του δεν βλέπει και τόσο καλά. Ο ψαλμικός στίχος "Αναστήτω ο Θεός και διασκορπισθήτωσαν οι εχθροί Αυτού και φυγέτωσαν από προσώπου Αυτού, οι μισούντες Αυτόν" δεν περιέχει παράκληση. Δεν παρακαλούμε εμείς τον Χριστό να διασκορπίσει του εχθρούς του. Αυτό γίνεται άμα τη αναστάσει! Αυτεξουσίως ανέστη ο Σωτήρ, οπότε συμβαίνουν όσα οι ψαλμικοί στίχοι εν είδει προφητείας λένε. Δεν είναι εκδικητικό το περιεχόμενο των ψαλμικών αυτών στίχων υπό το φως της Ανάστασης, αλλά θριαμβικό και περιγράφουν την κατάσταση που επικρατεί στη δημιουργία μετά την Ανάσταση. 

Γι' αυτό και εμείς, ως τέκνα φωτόμορφα της Εκκλησίας, συγχωρούμεν πάντα "τη αναστάσει". 

Σε καμία περίπτωση δεν νομιμοποιούμαστε να λέμε το φρικτόν που ξεστόμισε ο άγιος Καλαβρύτων για τον Ν. Δήμου: "να σαπίσει το στόμα του" ή "θα τον κατασπαράξω" στο όνομα του Χριστού!!! 

Ας ανατρέξει ο άγιος Καλαβρύτων στην πατερική ερμηνεία των ψαλμικών αυτών στίχων που επικαλείται, γιατί κάτι λάθος έχει καταλάβει... 

Κι ας μην ανησυχεί. Πριν εκείνος "κατασπαράξει" τον Ν. Δήμου, ο Ιησούς τη Αναστάσει Του διεσπάραξε "του θανάτου τα σπάργανα" (τροπάριον κανόνος β' ήχου)."

Αυτά πριν δύο χρόνια. 

Φέτος, ο Καλαβρύτων επανέρχεται στις …πασχαλινές κατάρες του. Την Μ. Παρασκευή το βράδυ στην περιφορά του Επιταφίου …(προσ)ευχήθηκε (sic) να σαπίσει το χέρι του Υπουργού Παιδείας Ν. Φίλη, αν υπογράψει την μετατροπή του μαθήματος των Θρησκευτικών από «ομολογιακό» σε θρησκειολογικό και να τρυπήσει το στομάχι των αθέων που έφαγαν επιδεικτικά κρέας την Μ. Παρασκευή. 

Και για να …τεκμηριώσει την θέση του βιβλικά (!) ανέφερε ως παράδειγμα τον προφήτη Ηλία, από την Π.Δ., που κατέσφαξε τους ιερείς της αισχύνης. 

Ο Μητροπολίτης Καλαβρύτων έχει μείνει στην Π.Δ. Φαίνεται πως δεν άκουσε ότι αυτή πληρώθηκε από την εντολή της αγάπης του Κυρίου στην Κ.Δ. Φαίνεται πως ο Σεβασμιώτατος κλείνει με πάθος τα αυτιά του για να μην ακούσει την Εσταυρωμένη Αγάπη: «Πάτερ, άφες αυτοίς, ου γαρ οίδασι τι ποιούσι». 

Πάντως, αφού δεν …σάπισε το στόμα του Νίκου Δήμου, είναι σίγουρο ότι ούτε το χέρι του Ν. Φίλη θα σαπίσει ούτε το στομάχι των αθέων θα τρυπήσει. Η παρρησία του Σεβασμιωτάτου προς τον Θεόν φαίνεται πως είναι μηδενική. 

Άλλωστε γι’ αυτό Χριστός Ανέστη! Για να ακυρώσει άπαξ διαπαντός τους κάθε λογής Αμβροσίους όλων των εποχών.

Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Καλαβρύτων και Αιγιαλείας κ.κ. Αμβρόσιος, απάντησε στην ανάρτησή μας Η ΜΗΔΕΝΙΚΗ ΠΑΡΡΗΣΙΑ ΤΟΥ ΣΕΒ. ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΘΕΟΝ - ΔΕΝ ΠΙΑΝΟΥΝ ΟΙ ΚΑΤΑΡΕΣ ΤΟΥ..., ως εξής:

Αγαπητέ Παναγιώτη, 

ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ! 

Ανλεγνωσα το άρθρο σας. 

Μπράβο! Είσθε υπέροχος! Γεμάτος Θεολογική κατοχύρωση! Γεμάτος αγάπη! Γεμάτος θάρρος! Είσθε ανεπανάληπτος! 

Παρακαλώ, θέλω να μαθητεύσω κοντά σας. Θέλω να μάθω να σκέπτωμαι χριστιανικά! Θέλω να μάθω να σκέπτωμαι Ορθόδοξα! 

Παρακαλώ, ορίστε μου το χρόνο, για να έλθω κοντά σας να πάρω μερικά μαθήματα, να μαθητεύσω κοντά σας! Μου χρειάζεται ένα φροντιστήριο! 

ΕΙΝΑΙ ΑΝΆΓΚΗ ΝΑ ΥΠΕΡΒΏ ΤΗΝ "ΜΗΔΕΝΙΚΗ ΠΑΡΡΗΣΙΑ". Βοηθήστε με! 

Με τον πασχάλιο ασπασμό ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ! 

+ Ο Κ & Αι Αμβρόσιος 
03.05.2016

ΔΥΟ ΛΙΒΑΝΕΖΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΟΥ ΛΥΚΟΥΡΓΟΥ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ ΣΤΟΥΣ ΑΡΑΒΟΦΩΝΟΥΣ

Roni Bou Saba 

Θεολόγος, φιλόλογος, ψάλτης 

Ο Λυκούργος Αγγελόπουλος, υπήρξε μια ιδιαίτερη προσωπικότητα διεθνούς ακτινοβολίας, μια ιδιαίτερη προσωπικότητα της οικουμενικότητας της ορθοδοξίας και του ελληνισμού! Το πολύπλευρο και πολυδιάστατο έργο του αναγνωρίζεται σε διεθνές επίπεδο, και χρήζει επιστημονικής μελέτης από τους ειδήμονες. Ωστόσο το γεγονός ότι ο Λυκούργος δεν τροφοδότησε μόνο την επιστημονική σκηνή με τη συνεισφορά του αλλά και την ψυχή των μαθητών του - και όσων τον γνώρισαν - μου δίνει και εμένα την ευκαιρία να καταθέσω μερικές σκέψεις για τον δάσκαλο που επηρέασε την Εκκλησία της Αντιοχείας από την οποία προέρχομαι, όπως και εμένα προσωπικά. 

Η διδασκαλία του Λυκούργου δεν μπορεί να εκτιμηθεί μόνο από γνωστικής άποψης γιατί πάνω από όλα, και ταυτόχρονα με τη γνώση, δίδασκε ήθος και βιωτή! 

Τόνιζε ο Λυκούργος, και ενδιαφερόταν, για την οικουμενικότητα της Ορθοδοξίας, και γι’ αυτό γύρισε την οικουμένη ιεραποστολικά και ανέδειξε την μουσική παράδοση της ρωμαϊκής Ορθόδοξης Εκκλησίας σε ομόδοξους και ετερόδοξους με πάρα πολλά σεμινάρια και συναυλίες. 

Έδωσε μεγάλη σημασία, επίσης, στην σχέση της Βυζαντινής μουσικής με την ανατολική μουσική και τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ τους ακόμα και πέραν από την εκκλησιαστική παράδοση. Χαρακτηριστικό αλλά όχι μοναδικό παράδειγμα αποτελεί η αλλεπάλληλη συνεργασία με το Ensemble Kudsi Erguner (τον Μάϊο του 2004 στην Αγία Ειρήνη Κωνσταντινουπόλεως και στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών το 2006). Μ’ αυτόν τρόπο τοποθέτησε τη βυζαντινή μουσική στην ευρύτερη σφαίρα της μουσικής τέχνης και όχι μόνο της εκκλησιαστικής χρήσης. Το γεγονός αυτό εμπλούτιζε την αισθητική και τη γνώση που μετέδιδε ο Λυκούργος στους μαθητές του, ώστε να συλλάβουν το πνεύμα και το γράμμα της παράδοσης, και κατέστη μεγάλη η επιρροή του στο Πατριαρχείο Αντιοχείας, όπου εύκολα συγχέεται η ψαλτική τέχνη με την έξωθεν μουσική. 

Λόγω της διεθνούς φήμης του Αγγελόπουλου, λοιπόν, τον προσέγγιζαν μαθητές από διάφορες Ορθόδοξες Εκκλησίες μεταξύ αυτών και από το Πατριαρχείο Αντιοχείας. Αλλά αξίζει να αναφερθεί ότι η σχέση του με άτομα από το Πατριαρχείο Αντιοχείας ανάγεται αρχικά στην προσωπική φιλία με τον μετέπειτα ιερέα Ζιχάντ Αμπού Μραντ. Από τα φοιτητικά τους χρόνια γνωρίζονταν μεταξύ τους και συνδεόντουσαν με την Παιδική Χορωδία των Ανακτόρων, όπως μου είχε πει ο ίδιος ο Αμπού Μραντ. 

Αργότερα, μαθήτευσαν κοντά του για μεγάλο χρονικό διάστημα τρεις ψάλτες από το Πατριαρχείο Αντιοχείας, ο Ναμπίλ Ελ Σάεγ, ο Νταάς Ιμπραχίμ, και ο Μιχαήλ Χουράνι. 

Ο Ναμπίλ και ο Νταάς είχαν έρθει στην Ελλάδα με υποτροφία από το Ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών απεσταλμένοι από τους μητροπολίτες τους: τον Βόστρων ο Ναμπίλ και της Εμμέσης ο Νταάς, για να σπουδάσουν βυζαντινή μουσική στην Ελλάδα. Ενώ ακόμα μάθαιναν την ελληνική γλώσσα στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, τους προέτρεπε ο εφημέριος της αραβόφωνης εκκλησίας της Αγίας Όλγας Ζιχάντ Αμπού Μραντ να πάνε στον Λυκούργο Αγγελόπουλο, τον οποίον και γνώρισαν το 1990. Παρακολουθούσαν τα μαθήματα κοντά του στο Ωδείο "Νικόλαος Σκαλκώτας" στα Πατήσια. Ο Αγγελόπουλος τους πρότεινε από την πρώτη στιγμή κιόλας να συμμετάσχουν στην Ελληνική Βυζαντινή Χορωδία, για να έχουν την ευκαιρία να μαθαίνουν περισσότερα πράγματα. Έτσι λοιπόν πήραν μέρος στη χορωδία κοντά στον Αγγελόπουλο και έλαβαν μέρος σε διάφορες συναυλίες της. Τώρα ο Ναμπίλ εξυπηρετεί την αραβική κοινότητα ψέλνοντας στην εκκλησία της Αγίας Όλγας, ασχολούμενος παράλληλα με την κοσμική παραδοσιακή μουσική του αραβικού κόσμου με το συγκρότημα Αλ Μαχάμπα. Ο Νταάς, από την άλλη, ψέλνει στον Πειραιά στην εκκλησία του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Αξίζει να σημειωθεί ότι έχουν λάβει μέρος σε ηχογραφήσεις της χορωδίας ψέλνοντας στα αραβικά, γι’ αυτό μας ήταν γνωστοί στο Πατριαρχείο Αντιοχείας και τους πλησιάζαμε για να αντλήσουμε οι νεότεροι από την εμπειρία τους. 

Ο Μιχαήλ Χουράνι με τη σειρά του, ήρθε στην Ελλάδα με υποτροφία του Υπουργείου Εξωτερικών για να εμβαθύνει τις σπουδές του στη βυζαντινή μουσική, έχοντας υπάρξει ο ίδιος καθηγητής βυζαντινής μουσικής στο Εθνικό Ωδείο στο Λίβανο για πολλά χρόνια και ιδρυτής της χορωδίας της μητρόπολης Όρους Λιβάνου η οποία υπό τη διεύθυνσή του απέκτησε μεγάλη αναγνώριση και αποδοχή. Γνώρισε στην Αθήνα πολλούς δασκάλους, αλλά πολύ γρήγορα βρήκε στον Λυκούργο τον δάσκαλο που έψαχνε και που μπορούσε να του δώσει τεκμηριωμένες απαντήσεις στις απορίες του, όπως ο ίδιος επισήμανε σε μένα όταν ζήτησα τη βοήθειά του για την παρούσα παρέμβαση. Πήρε το δίπλωμα διδασκαλίας στην βυζαντινή μουσική από το Ωδείο "Φίλιππος Νάκας" με δάσκαλο τον Αγγελόπουλο. Όντας στην Ελλάδα συμμετείχε στην Ελληνική Βυζαντινή Χορωδία από το 1999 μέχρι το 2002. Μ’ αυτήν έλαβε μέρος σε διάφορες συναυλίες, μεταξύ αυτών η συναυλία στο Λίβανο, στο Πατριαρχικό Μοναστήρι της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, έδρα της θεολογικής σχολής του Πατριαρχείου Αντιοχείας, και στην Βηρυτό τον Μάρτιο του 2000. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι η χορωδία έψαλε στα αραβικά τον Τρισάγιο Ύμνο και στίχους από τον 102ο ψαλμό ("Ευλόγει η ψυχή μου τον Κύριον"), τους οποίους είχε ζητήσει ο Αγγελόπουλος από τον Μιχαήλ Χουράνι να τους μάθει στη χορωδία.

Η σχέση του Μιχαήλ Χουράνι με τον Αγγελόπουλο ήταν πολύ στενή, όπου είχε πάει μαζί με την Ελληνική Βυζαντινή Χορωδία σε πολλές εκδηλώσεις και συναυλίες πέραν του Λιβάνου και τα διάφορα μέρη της Ελλάδας, ψάλλοντας κατά καιρούς και στα αραβικά. Από τα σημαντικότερα αυτά ταξίδια θα μπορούσε να αναφερθεί η συμμετοχή στο διεθνές φεστιβάλ «Κρακοβία 2000» στην Πολωνία, και στο 10ο Διεθνές Συνέδριο για τις Βυζαντινές Σπουδές στο Παρίσι το 2001. 

Όταν γύρισε στο Λίβανο, ο Μιχαήλ Χουράνι διορίστηκε ως προσωπικός ψάλτης του Μητροπολίτη Όρους Λιβάνου Γεωργίου, επισκεπτόμενος μαζί του κάθε Κυριακή μια διαφορετική εκκλησία στην οποία και έψελνε. Αυτό το γεγονός έκανε τον Χουράνι να διαδώσει ευρύτερα τη μέθοδο του Σίμωνα Καρά, όπως την έμαθε κοντά στον Αγγελόπουλο. Ωστόσο η συνεισφορά του Μιχαήλ δεν στάθηκε εδώ, καθώς ανέλαβε να διδάσκει τη βυζαντινή μουσική σε ακαδημαϊκά εκκλησιαστικά και μουσικολογικά ιδρύματα. Δίδασκε για παράδειγμα στη Θεολογική Σχολή της Αγίας Άννης του Πατριαρχείου Αντιοχείας για τους Ουνίτες (2003-2008), στην Θεολογική Σχολή του Αγίου Ιωάννη του Δαμασκηνού του ορθοδόξου Πατριαρχείου Αντιοχείας, στη Σχολή Μουσικής και Μουσικολογίας του Πανεπιστημίου των Αντωνινών (Antonine Unversity). Να σημειώσουμε, ακόμα, τη σύσταση και διδασκαλία πολλών ενοριακών χορωδιών σε διάφορα μέρη στο Λίβανο. Ένας άλλος τρόπος με τον οποίο διαδίδει τη μέθοδο Καρά και το έργο του Αγγελόπουλου είναι η χορωδία B MEL- Lebanon (Byzantine Music Ensemble of Lebanon), την οποία ίδρυσε και διευθύνει ο ίδιος συμμετέχοντας σε διάφορες συναυλίες εντός και εκτός Λιβάνου. 

Το έργο του Λυκούργου Αγγελόπουλου μέσω των κόπων του μαθητή του Μιχαήλ Χουράνι γίνεται όλο και πιο γνωστό στο Λίβανο, γιατί ο Χουράνι μαζί με όλα τα παραπάνω ασχολήθηκε με την προσαρμογή συνθέσεων του Αγγελόπουλου και της παρουσίασής τους σε διάφορες συναυλίες.

Συμπεραίνει κανείς εύκολα από τα προαναφερόμενα πόσο είναι γνωστός ο Αγγελόπουλος στο Λίβανο, και αξίζει να προσθέσω ότι ακόμα και ψάλτες οι οποίοι δεν μαθήτευσαν κοντά του προσπαθούν να υιοθετήσουν επιλεκτικά κάποια στοιχεία από την ερμηνεία του. 

Πέραν από τους μαθητές με μακρά μαθητεία για τους οποίους μίλησα, υπήρξαν και άλλοι πολλοί που είχαν την ευκαιρία να μαθαίνουν κοντά του για σύντομα χρονικά διαστήματα. Απ’ αυτούς είναι και ο υποφαινόμενος. Μαθαίνοντας για τον Λυκούργο Αγγελόπουλο από τον Μιχαήλ Χουράνι, που γνώριζα και θαύμαζα ως νέος μαθητής βυζαντινής μουσικής, επιχείρησα να έρθω σε επαφή με τον Αγγελόπουλο στο πρώτο ταξίδι μου στην Ελλάδα το 2003. Ακόμα τότε τα ελληνικά δεν τα ήξερα καθόλου. Δεν ήμουν μόνος, πήγα με τον φίλο και συμφοιτητή Peter Saliba. Συστηθήκαμε στον σπουδαίο δάσκαλο του οποίου τη φήμη και τη φωνή μόνο ξέραμε ήδη από το Λίβανο, μας εναγκαλίστηκε κάνοντάς μας μαθήματα και προσκαλώντας μας στις πρόβες της χορωδίας και τις συναυλίες της ακόμα! 

Για τον μουσικό Λυκούργο καλύτερα να μη μιλήσω - ως μη ειδικός - αλλά να καταθέσω ένα σύντομο και ουσιαστικό βίωμα κοντά σε ένα σπάνιο και σπουδαίο δάσκαλο. Όπως είπα τότε το 2003 δεν ήξερα ελληνικά. Ο Λυκούργος επαναλάμβανε σε μένα, στα γαλλικά, όσα έλεγε στον Peter στα ελληνικά, μέχρι που σιγά σιγά μάθαινα, με κίνητρο την περαιτέρω επικοινωνία με τον δάσκαλο χωρίς ενδιάμεση γλώσσα αλλά μόνο στα ελληνικά. Το μάθημα δεν σταματούσε εύκολα, μπορούσε να διαρκέσει ώρες, εμείς είχαμε τη δίψα και βρήκαμε το ορμητικό ποτάμι. Ο Αγγελόπουλος μας ενθάρρυνε και μας στήριξε υπομονετικά και με πολλή αγάπη παρά τον περιορισμό της γλώσσας μας. Ο Πέτρος άντλησε ομολογουμένως περισσότερο τη βυζαντινή μουσική και με τη σειρά του υπηρετεί ως ψάλτης και δάσκαλος μουσικής στο Λίβανο. 

Στο αναλόγιο της Αγίας Ειρήνης μπορεί σε μια απλή Κυριακή να ακουστεί η βυζαντινή ψαλμωδία και στα αραβικά, τα πολωνικά, και τα ρουμανικά. Οι μαθητές του Αγγελόπουλου ήταν από όλη την οικουμένη! Και σε όλους τόνιζε ότι αυτή είναι η Ορθοδοξία. Ο Λυκούργος πήγε στο Πατριαρχείο Αντιοχείας αυτοπροσώπως και μέσω του έργου του και η επιρροή του είναι εμφανής, αλλά και έφερε το Πατριαρχείο εδώ σε όλους τους μαθητές του. Το ίδιο έκανε με όλες τις Ορθόδοξες Εκκλησίες στις οποίες είχε μαθητές. Έγινε ο ίδιος για τους μαθητές του σημείο οικουμενικότητας της Ορθοδοξίας. 

 - Το παραπάνω κείμενο αποτελεί την συμβολή του Roni Bou Saba στην εκδήλωση που διοργάνωσε το Καλλιτεχνικό Σύνολο «Πολύτροπον» (υπεύθυνος: Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος) στην μνήμη του Λυκούργου Αγγελόπουλου, την Πέμπτη 18 Μαΐου 2017, ημέρα κατά την οποία συμπληρώθηκαν τρία χρόνια από τον θάνατο του αειμνήστου μουσικοδιδασκάλου και πρωτοψάλτη. Η εκδήλωση μνήμης και τιμής πραγματοποιήθηκε στην Αίθουσα Διδασκαλίας της Μουσικής Βιβλιοθήκης στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. 

- Οι φωτογραφίες που πλαισιώνουν το κείμενο, είναι από το προσωπικό αρχείο του Μιχαήλ Χουράνι. Πρόκειται για στιγμιότυπα από δράσεις της Ελληνικής Βυζαντινής Χορωδίας του Λυκούργου Αγγελόπουλου, στις οποίες συμμετείχε ο λιβανέζος πρωτοψάλτης Μ. Χουράνι.

Του Λιβανέζου θεολόγου, φιλολόγου και ψάλτη Peter Saliba 

Με μεγάλη λύπη πληροφορήθηκα την θλιβερότατη όλων των ειδήσεων, δηλ. αυτήν της εκδημίας του αειμνήστου Άρχοντος Πρωτοψάλτου και μεγάλου διδασκάλου της καθ’ ημάς παραδοσιακής βυζαντινής μουσικής Λυκούργου Αγγελόπουλου. 

Ο θρήνος μας διττός, αφενός επειδή η Ελλάδα αλλά και όλος ο Ορθόδοξος κόσμος έχασε έναν γίγαντα της βυζαντινής μουσικής, ο οποίος προσέφερε και θα μπορούσε να προσφέρει ακόμη περισσότερο λόγω της όχι και τόσο μεγάλης ηλικίας, κατά την οποίαν ετελεύτησε τον βίο. Αφετέρου θρηνούμε επειδή μείναμε ορφανοί από πατέρα και θερμό υπέρμαχο της παραδοσιακής και όλης της ελληνικής, αρχαίας και μεσαιωνικής μουσικής. 

Είχα την ευλογία για κάποιο διάστημα να μαθητεύσω κοντά του και να ψάλλω μαζί του τόσο στο ναό της Αγίας Ειρήνης όσο και σε διάφορες μικρές περιοδείες. Διδάσκαλος και πατέρας, υπήρξε ζηλωτής και υποστηρικτικός. Ζηλωτής περί την βυζαντινή μουσική, ώστε να ερμηνεύεται με το σωστό και παραδοσιακό τρόπο, στηρίζοντας και ενθαρρύνοντας πάντοτε την μελέτη και την έρευνα. Πατέρας υπήρξε τρυφερός - κάποτε και αυστηρός - ώστε εάν κάποια ανέχεια εμπόδιζε κάποιον να μάθει, πάντα προσφερόταν να βοηθήσει διδάσκων δωρεάν και αφιλοκερδώς και όχι μόνο! Συχνά αγόραζε βιβλία και τα χάριζε σε όποιον εμπερίστατο αδελφό δεν μπορούσε να προμηθευτεί την ύλη της διδασκαλίας, ενώ χάριζε συχνά ηχογραφημένο υλικό κ.λπ. Η αυστηρότης του πήγαζε από τον ζήλο του για την διάσωση της παραδοσιακής ελληνικής μουσικής, όπως την κληρονόμησε από τον άλλον Μεγάλο του Διδάσκαλο, τον Σίμωνα Καρά. Αγρυπνούσε επιμελώς να μάθει στους μαθητές την σωστή εκφορά των διαστημάτων και την ορθή εκτέλεση των σημαδιών, τα οποία καθιστούν την βυζαντινή μουσική ποικιλόμορφη, κατανυκτική και ηδύτατη. 

Όποιος είχε την καλή τύχη να μαθητεύσει κοντά σε αυτόν τον γίγαντα της μουσικής, μάθαινε και διάφορα άλλα αντικείμενα πέραν της βυζαντινής μουσικής. Ξένος ων ο ίδιος έμαθα την ιστορία της βυζαντινής μουσικής, την υμνογραφική παράδοση, την λειτουργική εκτέλεση των ύμνων, το τυπικόν και προπαντός την αρχαία αλλά και την νέα ελληνική γλώσσα. Ειδήμων ήταν σε όλες τις όψεις της ελληνικής παραδόσεως κατάφερε να μας συγκινήσει και να ανάψει στις καρδιές μας την αγάπη για την Ρωμιοσύνη. 

Ο Λυκούργος Αγγελόπουλος άφησε στα χέρια όλων όσων τον γνώρισαν και μαθήτευσαν σ’ αυτόν μια τεράστια παρακαταθήκη. Χρέος όλων μας, είτε εν Ελλάδι είτε εν τη αλλοδαπή, να συνεχίσουμε το έργο που άρχισε, το οποίο δεν είναι παρά να διασώσουμε όλα όσα μας δίδασκε, διδάσκοντας και διδασκόμενοι στην μνήμη των λόγων του, τα οποία ποτέ δεν θα εξαλειφθούν από τη συνείδησή μας.

Είμαστε σίγουροι ότι ο δάσκαλός μας βρίσκεται σύντροφος των χορών των αγγέλων και προσφέρει ατελείωτους ύμνους στον ζώντα Θεό και ότι με ασταμάτητους αίνους περνάει από δόξα σε δόξα στην Βασιλεία των Ουρανών. 

Ευχαριστούμε Δάσκαλε!

ΟΙ ΑΦΟΡΙΣΑΝΤΕΣ ΤΟΝ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ, ΤΗΝ ΥΠΟΥΡΓΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΝ ΥΦΥΠΟΥΡΓΟ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΕΣ ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ

Ο πρώην και ο νυν Καλαβρύτων και Αιγιαλείας 

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου

Με τον μητροπολίτη πρ. Καλαβρύτων Αμβρόσιο ασχολούμαστε εδώ και πολλά χρόνια.

Όλοι μας έλεγαν: «Του δίνεις αξία. Μην ασχολείσαι. Είναι τρελός».

Ο αντίλογος είναι απλός: «Δεν πρόκειται για κάποιον τυχαίο. Είναι μητροπολίτης και αν είναι τρελός θα πρέπει να τον κλείσουν σε φρενοκομείο. Επειδή φαίνεται πως δεν είναι και είναι και δημόσιο πρόσωπο, καλό θα ήταν να μην προσπερνάμε με ελαφρότητα τις ενέργειές του, πολλές από τις οποίες είναι και ακραίες».

Ο πολύς κόσμος ταυτίζει την Εκκλησία με τον κάθε Αμβρόσιο. Δεν εξετάζει αν είναι «ένας» ή «τρελός», θεωρεί ότι εκφράζει την Εκκλησία κάθε φορά που μιλάει δημόσια.

Τώρα ο Αμβρόσιος είναι πρώην, δεν είναι εν ενεργεία μητροπολίτης, αλλά αυτό δεν μειώνει την βαρύτητα της πράξης του να αφορίσει τον πρωθυπουργό της χώρας Κυριάκο Μητσοτάκη, την Υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων Νίκη Κεραμέως και τον Υφυπουργό Πολιτικής Προστασίας Νίκο Χαρδαλιά.

Στο βίντεο που κυκλοφορεί στο διαδίκτυο, με τον Αμβρόσιο να αφορίζει πανηγυρικά, ακούγονται πιστοί που λένε «μεσαίωνας», ενώ άλλοι αποχωρούν από τον ναό διαμαρτυρόμενοι. Όμως αυτό δεν πτοεί τον Αμβρόσιο. Το ότι εξαιτίας του οι πιστοί που πήγαν σήμερα να εκκλησιαστούν μετά από δύο μήνες αποχής - λόγω των μέτρων για την πανδημία του κορωνοϊού – ταύτισαν την Εκκλησία με τον μεσαίωνα, τον αφήνει παγερά αδιάφορο. Αυτός έκανε αυτό που ήθελε, αφού εξέπνευσε η προθεσμία (sic) που ο ίδιος έβαλε στους πολιτικούς, στους οποίους είχε ...τάξει τον αφορισμό.

Φυσικά την πρώτη και κύρια ευθύνη για το απαράδεκτο αυτό γεγονός φέρει ο διάδοχος του Αμβροσίου, μητροπολίτης Καλαβρύτων και Αιγιαλείας (όπως φαίνεται μόνο κατ’ όνομα) Ιερώνυμος.

Αυτός ήξερε τι επρόκειτο να κάνει ο «γέροντάς» του. Εν γνώσει του λοιπόν και με την κανονική άδειά του, όπως λέμε στην εκκλησιαστική γλώσσα, λειτούργησε ο πρ. Καλαβρύτων Αμβρόσιος στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό της Παναγίας της Φανερωμένης στο Αίγιο, απ’ όπου εξαπέλυσε τον αφορισμό.

Η πράξη του Αμβροσίου έγινε στον Μητροπολιτικό Ναό κι αυτό βαρύνει εξ ολοκλήρου τον Καλαβρύτων Ιερώνυμο, ο οποίος κανονικά, μετά από αυτό, θα έπρεπε να παραιτηθεί. Αλλά πού τέτοια ευαισθησία... Πάντως από την  στιγμή που ο Καλαβρύτων Ιερώνυμος δεν αποδοκίμασε την πράξη του προκατόχου του, σημαίνει ότι την αποδέχεται κι αυτό δημιουργεί σοβαρό πρόβλημα για τον ίδιο. Πρόβλημα όχι έναντι της Ι. Συνόδου, ενδεχομένως, αλλά της κοινωνίας γενικότερα, αφού εμφανίζεται ολότελα ακυρωμένος ως ποιμενάρχης.

Ας πούμε όμως εδώ πως και η κοινωνία ανέχτηκε πανηγυρικά 40 χρόνια τον Αμβρόσιο ως δεσπότη. Και τώρα γράφουν κάποιοι «αγανακτισμένοι»: «δεν υπάρχει κανείς να τον μαζέψει αυτόν;». Η Εκκλησία έδωσε γερή ασυλία στον Αμβρόσιο. Αλλά και η πολιτεία και η κοινωνία, δεν πήγαν πίσω...

Οπότε τώρα – και ως πρώην - μπορεί να αφορίζει ελεύθερα και με μπέϊκη άνεση!