ΕΚΘΕΣΗ: "Κύπρος και Ιταλία στην εποχή του Βυζαντίου"

Λευκωσία
Του Αριστείδη Βικέτου

Παραμονές της επίσκεψης του Πάπα Βενέδικτου ΙΣΤ’ στην Κύπρο ανοίγει αύριο στη Λευκωσία έκθεση εικόνων και άλλων έργων τέχνης με τίτλο «Κύπρος και Ιταλία στην εποχή του Βυζαντίου – Ιστορικές και καλλιτεχνικές μαρτυρίες της Λατινοκρατίας στην Κύπρο» (1191-1571).

Την έκθεση, που θα εγκαινιάσουν ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας και ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Χρυσόστομος, αναμένεται να επισκεφθεί το ερχόμενο Σάββατο ο ίδιος ο Ποντίφηκας.
Σημαντική θέση μεταξύ των εκθεμάτων έχει η μεγάλων διαστάσεων (203 Χ 156 εκ.) εικόνα του Αγίου Νικολάου της Στέγης του 13ου αιώνα που συντηρήθηκε τον περασμένο χρόνο στην Ιταλία και η ιδίων διαστάσεων εικόνα της Παναγίας ένθρονης με καρμηλίτες μοναχούς της ίδιας εποχής, τεχνικής, διαστάσεων και τεχνοτροπίας , της οποίας τη συντήρηση αναλαμβάνει με το πέρας της έκθεσης η Ιταλική κυβέρνηση στο Κρατικό Ινστιτούτο Συντήρησης στη Ρώμη.
Η εικόνα της ένθρονης Παναγίας είναι η μοναδική που φέρει επιγραφές στα λατινικά και δείχνει έμπρακτα την παρουσία των Λατίνων στο νησί μας.
Η έκθεση διοργανώνεται στο πλαίσιο του Ιταλικού Πολιτιστικού μήνα και είναι αφιερωμένη στα πενηντάχρονα της Κυπριακής Δημοκρατίας (1960-2010 ).
Η έκθεση φιλοξενείται στο Βυζαντινό Μουσείο του Ιδρύματος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ’. Επιμελητής της έκθεσης είναι ο διευθυντής του Μουσείου δρ Γιάννης Ηλιάδης, ο οποίος μας δήλωσε ότι «σκοπό έχει να φωτίσει μια σημαντική ιστορική περίοδο της Κύπρου, στενά συνδεδεμένη με τη Δύση».


Συγκεκριμένα τονίζονται ιδιαίτερα οι σχέσεις την Κύπρου με την Ιταλία, το Βατικανό και ευρύτερα το Ρωμαιοκαθολικό κόσμο της Ευρώπης, τις αλληλεπιδράσεις στην τέχνη που αναπτύχθηκαν κατά τους τέσσερις αιώνες της Λατινοκρατίας στην Κύπρο (Φραγκοκρατία 1191-1489 και Βενετοκρατία 1489-1571), παρουσιάζοντας τις ομοιότητες και τις κοινές αποδοχές.
«Στην Κύπρο της Λατινοκρατίας δύο διαφορετικοί κόσμοι, το Βυζάντιο και η Δύση, έζησαν μαζί και ο πολιτιστικός συγκρητισμός (acculturation) που αναπόφευκτα επήλθε, είναι κομμάτι του πλούτου που παρουσιάζει σήμερα ο τόπος μας και τον κάνει να ξεχωρίζει», επεσήμανε ο κ. Ηλιάδης.
Μέσα από τα έργα της έκθεσης παρουσιάζονται οι τεχνοτροπικές και οι εικονογραφικές συγκλίσεις της βυζαντινής τέχνης της Κύπρου με τη μεσαιωνική τέχνη της δύσης (γοτθικός ρυθμός) μέχρι την Αναγέννηση που είχε ως αφετηρία τις πόλεις-κράτη της ιταλικής χερσονήσου. Δειλά στην αρχή, και πιο έντονα αργότερα, οι επιδράσεις από την Ιταλία κορυφώθηκαν κατά τη Βενετοκρατία (1489-1571) με την ανάπτυξη της κυπροαναγεννησιακής τεχνοτροπίας, μιας τεχνοτροπίας, που ξεχωρίζει για την ποιότητά της, τις σωματικές αναλογίες των εικονιζόμενων μορφών, τα χρώματα, την απόδοση ορθής προοπτικής και την εισαγωγή έντονα δυτικών στοιχείων, τα οποία συμβαδίζουν με εικονογραφικούς τύπους καθαρά βυζαντινούς.

Σε ενημερωτικούς πίνακες της έκθεσης παρουσιάζονται οι αλληλεπιδράσεις στην τέχνη, το μαρτύριο του Μαρκαντώνιου Βραγαδίνου, του τελευταίου Βενετού υπερασπιστή της Αμμοχώστου από τους Οθωμανούς, καθώς επίσης η αναρρίχηση στο θρόνο του Βατικανού του Κλήμη Η΄, ενός Πάπα κυπριακής καταγωγής.

Εκτός από εικόνες η έκθεση παρουσιάζει νομίσματα, έργα μεταλλοτεχνίας και αργυρο-χρυσοχοΐας, έργα από ελεφαντοστό και μεσαιωνικής εγχάρακτης κεραμικής.

Κειμήλια

- Η εικόνα της ένθρονης Παναγίας είναι η μοναδική που φέρει επιγραφές στα λατινικά

- Ο Άγιος Νικόλαος της Στέγης, 13ος αιώνας

- Αργυρό δισκοπότηρο με ανάγλυφη παράσταση του Αγίου Μάμα από τον Ναό του Αγίου Σάββα Λευκωσίας

"Η Μουσική είναι τελείως sui generis..."

Άγγελοι μουσικοί, Νικολάου Καλλή

Η συμβολή της μουσικής στην εξέλιξη του ανθρώπου

Ορισμένα από τα δομικά της στοιχεία είναι διαχρονικά και οικουμενικά

The Economist - Καθημερινή

Η μουσική είναι ένα μυστήριο. Υπήρξε, και παραμένει, συστατικό κάθε γνωστού πολιτισμού στη Γη. Οστά μεταμορφωμένα σε φλογέρες χρησιμοποιούνταν πριν από 40.000 χρόνια. Η μουσική αποσπά την προσοχή των ανθρώπων πολύ πιο συνεκτικά από κάθε τι άλλο: εγκεφαλογραφήματα δείχνουν πως όταν οι άνθρωποι ακούνε μουσική, όλες σχεδόν οι περιοχές του εγκεφάλου γίνονται πιο ενεργές.

Παρόλ’ αυτά, η μουσική δεν υπηρετεί κάποιον ορατό εξελικτικό σκοπό. Ο Κάρολος Δαρβίνος, στην «Καταγωγή του ανθρώπου», παρατήρησε ότι «ούτε η απόλαυση ούτε η ικανότητα παραγωγής της μουσικής είναι χαρίσματα που χρησιμεύουν άμεσα κατά οποιονδήποτε τρόπο στις συνήθεις ανάγκες της ζωής του ανθρώπου». Απρόθυμος να πιστέψει ότι η μουσική είναι εντελώς άχρηστη, ο Δαρβίνος συμπέρανε ότι πιθανόν να βοηθούσε τους προγόνους του ανθρώπου να είναι πιο επιτυχημένοι στο ζευγάρωμα. Ωστόσο, αν ίσχυε αυτό, θα ήταν αναμενόμενο το ένα φύλο να είναι καλύτερα προικισμένο μουσικά από το άλλο, και κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Ποιος είναι λοιπόν ο στόχος της μουσικής;

Ο Στίβεν Πίνκερ, ένας γνωσιακός ψυχολόγος ο οποίος έγραψε το βιβλίο «Το ένστικτο της γλώσσας», έχει αποκαλέσει τη μουσική «ακουστική τούρτα, ένα φίνο γλύκισμα φτιαγμένο για να ερεθίζει τα ευαίσθητα σημεία τουλάχιστον έξι διανοητικών λειτουργιών μας». Εάν εξαφανιζόταν από το είδος μας, «ο τρόπος ζωής μας θα παρέμενε, κατά τα άλλα, σχεδόν απαράλλαχτος». Αλλοι υποστηρίζουν ότι, αντιθέτως, η μουσική, μαζί με τις εικαστικές τέχνες και τη λογοτεχνία, αποτελεί μέρος αυτού που μας κάνει ανθρώπους. Η απουσία της θα είχε αποκτηνωτικές συνέπειες. Στο βιβλίο του «The Music Instict: How Music Works and Why We Can’t Do Without It» («Το μουσικό ένστικτο. Πώς λειτουργεί η μουσική και γιατί δεν κάνουμε χωρίς αυτήν», εκδ. Bodley Head), ο Φίλιπ Μπολ, Βρετανός επιστημονικός συγγραφέας και φανατικός φιλόμουσος, στέκεται κάπου στη μέση. Υποστηρίζει ότι η μουσική είναι ενσωματωμένη στις ακουστικές, γνωσιακές και κινητικές μας ικανότητες. Εχουμε μουσικό ένστικτο όσο και ένστικτο της γλώσσας, και δεν θα μπορούσαμε να απαλλαγούμε από αυτό ακόμα κι αν το προσπαθούσαμε.

Η μουσική μπορεί να σημαίνει διαφορετικά πράγματα σε διαφορετικούς πολιτισμούς. Παρότι όμως είναι πολιτιστικά εξειδικευμένη, ορισμένα από τα δομικά στοιχεία της είναι οικουμενικά: μελωδία, αρμονία, ρυθμός, το ηχόχρωμα που παράγεται από μια ποικιλία οργάνων και το διακριτό στυλ που προστίθεται από τους επιμέρους συνθέτες. Σχεδόν όλα τα μουσικά συστήματα βασίζονται σε κλίμακες ορισμένης έκτασης - με όριο τη νότα που ηχεί το ίδιο όπως αυτή με την οποία ξεκινήσαμε, μόνο σε υψηλότερο ή χαμηλότερο βαθμό οξύτητας.

Ο Πυθαγόρας

Ο Ελληνας φιλόσοφος Πυθαγόρας, που έζησε γύρω στο 500 π.Χ., λέγεται ότι είχε ανακαλύψει πως οι νότες οι οποίες ηχούν αρμονικά μαζί, έχουν απλούς λόγους συχνοτήτων μεταξύ τους: για παράδειγμα, μια νότα που είναι μια οκτάβα υψηλότερη από μιαν άλλη έχει διπλάσια συχνότητα. Η «διατονική» κλίμακα του Πυθαγόρα, που αποτελεί ακόμα τη βάση της δυτικής μουσικής, αποτελείται από επτά νότες. Δεν είναι όμως η μόνη, κάθε άλλο. Τα μουσικά σύνολα γκαμελάν της Ιάβας χρησιμοποιούν δύο κλίμακες με νότες διαφορετικού αριθμού. Η μουσική της βόρειας Ινδίας έχει 32 διαφορετικές κλίμακες. Ο Αρνολντ Σέμπεργκ επινόησε ένα δωδεκάφθογγο σχήμα ατονικής μουσικής πριν από έναν αιώνα.

Ο Φίλιπ Μπολ εξετάζει με τη σειρά κάθε συστατικό της μουσικής για να εξηγήσει πώς λειτουργεί, χρησιμοποιώντας άφθονα παραδείγματα που τα αντλεί από ένα ευρύ φάσμα μουσικών ειδών, από τον Μπαχ έως τους Μπιτλς και από τα νανουρίσματα έως την τζαζ. Αν μπορείς να διαβάσεις μουσική, θα βρεθείς να μουρμουρίζεις μελωδίες για να καταλάβεις τι εννοεί. Αν δεν μπορείς, ίσως κάποιες στιγμές να χαθείς μέσα στις τεχνικές λεπτομέρειες. Προτού όμως τα πράγματα αρχίσουν να δυσκολεύουν, η ικανότητα του συγγραφέα να μετατρέπει περίπλοκα δεδομένα σε απλή γλώσσα έρχεται και σώζει την κατάσταση.

Το βασικό του μήνυμα είναι ενθαρρυντικό και αισιόδοξο: οι άνθρωποι γνωρίζουν περισσότερα πράγματα για τη μουσική απ’ όσα νομίζουν. Αρχίζουν να αφομοιώνουν τους κανόνες από τη στιγμή που γεννιούνται, ίσως και νωρίτερα, ακούγοντας τα πάντα γύρω τους. Παιδιά πολύ μικρής ηλικίας μπορούν να πουν αν ένας τόνος ή μια αρμονία δεν είναι σωστή. Μια από τις χαρές της μουσικής είναι η γενική εξοικείωση με τον τρόπο που είναι οικοδομημένη, το να ξέρεις μέσες-άκρες τι να περιμένεις κι έπειτα να διαπιστώνεις με ποιους ιδιαίτερους τρόπους καλύπτονται ή ξεπερνιώνται οι προσδοκίες σου. Οι περισσότεροι ενήλικες μπορούν να διακρίνουν τις διαφορές ανάμεσα στα είδη της μουσικής ακόμα κι αν δεν έχουν καμιά εκπαίδευση.

Η μουσική είναι τελείως sui generis. Δεν οφείλει να αφηγηθεί, μια μη-μουσική ιστορία ο ακροατής θα την αποκωδικοποιήσει για τον εαυτό του. Πολλοί, ίσως οι περισσότεροι, έχουν βιώσει ξαφνικά φουντώματα συγκίνησης ακούγοντας ένα συγκεκριμένο μουσικό κομμάτι· ενθουσιασμό ή ανατριχίλα, μια αίσθηση έξαψης, ανάτασης ή ιλαρότητας. Μπορεί ακόμα να συγκινηθούν μέχρι δακρύων χωρίς να μπορούν να εξηγήσουν γιατί. Μουσικοί αναλυτές έχουν προσπαθήσει σκληρά να βρουν πώς συμβαίνει αυτό, αλλά με μικρή επιτυχία. Ισως μερικά μυστήρια είναι καλύτερα να παραμείνουν μυστήρια.

ΩΜΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΕΛΛΑΔΙΚΟΥ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΟΥ ΣΕ ΑΛΛΕΣ ΟΡΘΟΔΟΞΕΣ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ

Ένα μοναστήρι που υπάγεται στην Εκκλησία της Ελλάδος στέλνει αυτές τις μέρες δύο επιστολές: Μια προς τον γνωστό Σέρβο Επίσκοπο Αθανάσιο Γιέφτιτς, που του λέει πόσο απογοητεύτηκαν οι μοναχοί από τη στάση του έναντι του Μητροπολίτου πρ. Ράσκας και Πριζρένης Αρτεμίου, και μια προς τον Μητροπολίτη Λεμεσού Αθανάσιο, δια της οποίας ο ηγούμενος και η αδελφότης τον συγχαίρουν για την αρνητική στάση του έναντι της επισκέψεως του Πάπα στην Κύπρο.

Με άλλα λόγια ένα μοναστήρι από την Ελλάδα παρεμβαίνει σε εσωτερικές υποθέσεις δύο άλλων, αυτοκεφάλων Εκκλησιών, χωρίς κανένα ενδοιασμό.

Διερωτώμαι αν μοναστήρια από την Κύπρο ή τη Σερβία έχουν προβεί σε ανάλογες ενέργειες. Και θλίβομαι για μοναχούς οι οποίοι καταγγέλλουν τον Πάπα, υποπίπτοντας ακριβώς στο αυτό παράπτωμα: Ομιλούν ex cathedra νομίζοντας ότι έχουν το αλάθητο, προσπαθώντας να "διορθώσουν" την οικουμένη!!!

Πίνακας: χωρίς τίτλο, Φατούρος Σωκράτης

ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ ΣΗΜΕΡΑ ΕΝΑ ΕΛΚΥΣΤΙΚΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ

Mια εξαιρετική συνέντευξη σήμερα στο Βήμα της Κυριακής της Βυζαντινολόγου Τζούντιθ Χέριν. Όπως εύστοχα σημειώνει η δημοσιογράφος Λαμπρινή Κουζέλη "η Τζούντιθ Χέριν είναι επιστήμονας με στέρεη ιστορική και αρχαιολογική σκευή αλλά και σύγχρονη πρακτική σκέψη".

Διαβάστε ολόκληρη την συνέντευξη, αγαπητοί συνοδίτες.
Εδώ μεταφέρω ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα που αφορά και στα καθ' ημάς.

- Ποιο μπορεί να είναι το κίνητρο που θα ωθήσει έναν νέο άνθρωπο σήμερα στη μελέτη του Βυζαντίου;

«Η αγάπη για την Ελλάδα, τους Ελληνες, τον βυζαντινό πολιτισμό και την τέχνη. Δύσκολο να βρεις τέτοιους νέους σήμερα, υπάρχουν όμως ακόμη κάποιοι που επιμένουν να μελετούν περίεργα αντικείμενα. Και πρέπει εμείς να ενθαρρύνουμε και να καλλιεργήσουμε το ενδιαφέρον τους. Δεν αρκεί η έρευνα και η συγγραφή επιστημονικών εργασιών, πρέπει να κάνουμε τον βυζαντινό πολιτισμό προσιτό σε ανθρώπους που υπό άλλες προϋποθέσεις δεν θα αποφάσιζαν να τον μελετήσουν. Και αν ενθουσιαστούν και τον αγαπήσουν, θα το αναφέρουν και σε άλλους, στόμα με στόμα θα δημιουργηθεί ένα κοινό. Είναι δικό μας έργο να κάνουμε το Βυζάντιο ελκυστικό. Και αυτό πρέπει να ξεκινήσει ήδη από το σχολείο. Μου μεταφέρουν έλληνες συνάδελφοι ότι η Βυζαντινή Ιστορία στο σχολείο είναι ένα αντικείμενο που διδάσκεται με βαρετό τρόπο και απωθεί τους μαθητές. Πρέπει να το αλλάξουμε αυτό...».

- Αν σας γινόταν πρόταση να συγγράψετε ένα βιβλίο για το Βυζάντιο για την ελληνική μέση εκπαίδευση,θα δεχόσασταν;

«Θα ήταν μεγάλη πρόκληση. Ταυτόχρονα όμως θα ήταν πολύ δύσκολο λόγω της στενής σχέσης του Κράτους και της Παιδείας με την Εκκλησία στην Ελλάδα. Αντιλαμβάνομαι ότι τα σχολικά βιβλία προσέχουν ώστε να μην προσβάλλεται η Εκκλησία, η οποία θέλει να διατηρεί την εικόνα του χριστιανικού Βυζαντίου λαμπερή. Για να μιλήσει όμως κανείς πραγματικά για το Βυζάντιο θα πρέπει να αναφερθεί σε πράγματα που δεν θα είναι ευχάριστα στην Εκκλησία».

ΑΚΡΟΓΙΑΛΙΑ ΚΑΙ ΒΟΥΝΑ ΤΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ

Ατενίζοντας και απολαμβάνοντας σήμερα ακρογιάλια της Αττικής θυμήθηκα αμέσως το συμφωνικό ποίημα Ακρογιάλια και Βουνά της Αττικής του Αντίοχου Ευαγγελάτου.
Το πρωτάκουσα πριν 20 χρόνια από την Ορχήστρα των Χρωμάτων υπό τον Μάνο Χατζιδάκι και μου 'χε κάνει πολλή εντύπωση. Η ένταση της ανόθευτης χαράς! Αυτό είναι τούτο το έργο του Ευαγγελάτου γραμμένο το 1954. Το έργο διαρκεί 12 λεπτά και κάτι... Δώδεκα λεπτά της ώρας περιγραφική ενατένιση, περισυλλογή, αναδίπλωση. Ένα παιχνίδι με τη σιωπή. Ένα νέο ξεκίνημα από το μηδέν...

Η ΕΛΕΝΗ ΓΛΥΚΑΤΖΗ - ΑΡΒΕΛΕΡ ΣΗΜΕΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΛΩΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ

- Η Ελένη Γλύκατζη - Αρβελέρ διαλύει τους μύθους για την Άλωση. Σήμερα, 557 χρόνια μετά την πτώση της Βασιλεύουσας, η διακεκριμένη βυζαντινολόγος σε μια ενδιαφέρουσα συνέντευξή της στα Νέα.

Μεταξύ άλλων διατυπώνει και την ...αιρετική άποψη ότι παρά το γεγονός ότι οι Έλληνες δεν το δέχονται, ο Πάπας προσπάθησε να βοηθήσει κατά την Άλωση!

- Επίσης, η Ελένη Αρβελέρ απόψε στον Ραδιοφωνικό Σταθμό της Εκκλησίας της Ελλάδος.

«Από την Άλωση στην κληρονομιά της Βασιλεύουσας»

89,5FM, Ραδιόφωνο της Εκκλησίας της Ελλάδος Σάββατο 29η Μαΐου, 9:30-11:00 το βράδυ, η Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ συζητά με τον Κωνσταντίνο Μπλάθρα, με αφορμή την Άλωση της Πόλης, για την βυζαντινή κληρονομιά, τις χαμένες πατρίδες, τη Μεγάλη Ιδέα, για τη σχέση Εκκλησίας και Βυζαντινού Κράτους, αλλά και για τις καταστροφές στον Παρθενώνα και τον Κώστα Γαβρά, για τον Κορνήλιο Καστοριάδη και την απαξίωση του Βυζαντίου, για τον Αντρέ Μπρετόν και τους Σουρρεαλιστές, που συναντούν τη βυζαντινή τέχνη.

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ - ΤΟ ΠΑΡΟΝ ΚΑΙ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ

φωτό: Ν. Μαγγίνας

Του Κωνσταντίνου Τσιτσελίκη

Επίκουρου καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας
Τα Νέα

ΑΛΛΑΓΗ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΡΩΜΙΟΥΣ ΠΟΥ ΖΟΥΝ ΜΟΝΙΜΑ Ή ΚΑΙ ΠΕΡΙΣΤΑΣΙΑΚΑ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑ. ΚΑΝΟΥΝ ΣΤΡΟΦΗ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΠΟΥΝ ΤΗΝ ΕΘΝΙΚΙΣΤΙΚΑ ΜΟΝΙΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΤΟΥ ΠΑΡΕΛΘΟΝΤΟΣ ΠΡΟΚΕΙΜΕΝΟΥ ΝΑ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΤΟΥΝ ΤΙΣ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΤΟΥ ΠΑΡΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ

«Oι εδώ εναπομείναντες Ρωμηοί, ως και πάντες των λοιπών μειονοτήτων, έχομεν δικαίωμα εις το μέλλον τούτο. Και ευελπιστούμεν, ότι πάσα Πολιτεία, σχεδιάζουσα το μέλλον της με νηφαλιότητα και ορθοφροσύνην, πέρα των φανατισμών και των προκαταλήψεων και των πρόσκαιρων και ματαίων σκοπιμοτήτων, θα θέτη τους προγραμματισμούς της υπό το φώς, καρπός του οποίου είναι η αγαθοσύνη, η δικαιοσύνη και η αλήθεια».

Τα λόγια αυτά του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου σηματοδοτούν μια αλλαγή πλεύσης στην κυρίαρχη ρητορική σχετικά με τους Ρωμιούς της Πόλης, αλλά και τους λίγους εκείνους της Ιμβρου και Τενέδου, ρητορική που με εμμονή ανατρέχει στο παρελθόν, στις μνήμες μεγαλείου και δύναμης, αλλά και στην οδυνηρή σμίκρυνση των μεγεθών, πληθυσμού, σχολείων και ιδιοκτησιών, στις καταπιεστικές πολιτικές των τουρκικών κυβερνήσεων και στην αμφιλεγόμενη στάση της «μητέρας πατρίδας».

Αυτή η ρητορική του μνημοσύνου, όσο και εάν είναι τεκμηριωμένη, παραγνωρίζει τη ζωντανή πραγματικότητα που συνθέτουν οι σημερινοί Ρωμιοί, είτε ζουν στην Τουρκία μόνιμα είτε περιστασιακά, και αδιαφορεί για το μέλλον. Κόντρα στο πνεύμα αυτό, ομάδα Ρωμιών, υπό τον Σύνδεσμο Αποφοίτων Ζωγραφείου και υπό την αιγίδα του Οικουμενικού Πατριάρχη, εδώ και λίγο καιρό άνοιξε μια δημόσια συζήτηση για όλα τα ζητήματα που αφορούν τη μειονότητα στρέφοντας το βλέμμα προς το μέλλον. Το τριήμερο συνέδριο που πραγματοποιήθηκε το καλοκαίρι 2006 υπήρξε πρωτοφανές και ελπιδοφόρο: ήταν η πρώτη φορά που η κοινότητα υποδέχθηκε νέες ιδέες και προτάσεις που διατυπώθηκαν στη βάση συγκροτημένης έρευνας (όπως δημογραφία, βακούφια, κοινοτική οργάνωση και εκπαίδευση).

Το βιβλίο Συνάντηση στην Πόλη. Το παρόν και το μέλλον καταγράφει ό,τι συζητήθηκε, τις 29 εισηγήσεις, τα προλογικά κείμενα και τις πολυάριθμες παρεμβάσεις των συλλόγων και εφημερίδων Κωνσταντινούπολης, Ιμβρου, Τενέδου και της διασποράς. Αυτό από μόνο του καθιστά το βιβλίο πολύτιμο. Η προστιθέμενη αξία του είναι ότι το ίδιο το βιβλίο αποτελεί πεδίο αναφοράς των νέων αντιλήψεων που άρχισαν πλέον να υλοποιούνται στο πνεύμα του εξορθολογισμού και της αυτο-οργάνωσης της κοινότητας. Αλλά και της αυτογνωσίας της μειονότητας, η οποία δείχνει ότι πιάνει τον σφυγμό των μεταβολών που είναι πια ορατές στο δικό της σώμα αλλά και στην ευρύτερη τουρκική κοινωνία. Κατέστη προφανές ότι η συζήτηση για το παρόν και το μέλλον, δηλαδή η διερεύνηση των πρακτικών και θέσεων που συνθέτουν τα κακώς κείμενα, δεν μπορεί να προέρχεται μόνον από την τουρκική διοίκηση, αλλά θα πρέπει να συμπεριλάβει και τα εσωτερικά πράγματα των ρωμαίικων κοινοτήτων, με όρους πολιτικούς, οικονομικούς, κοινωνικούς.

Τα θέματα που ταλανίζουν τους Ρωμιούς της Τουρκίας είναι πολλά, συχνά εκκρεμότητες του παρελθόντος που δεν έχουν διευθετηθεί. Ενα από τα θέματα αυτά αφορά τα κοινοτικά ιδρύματα (βακούφια), η περιουσία των οποίων είναι κομβικής σημασίας για τη συντήρηση των κοινοτικών θεσμών. Ωστόσο, τα βακούφια, αν και νομικές οντότητες που δημιουργήθηκαν δευτερογενώς για να εξυπηρετούν τις κοινότητες, επισκιάζουν τα ζωντανά υποκείμενα της μειονότητας, τις κοινότητες και το Οικουμενικό Πατριαρχείο, τα οποία στερούνται νομικής υπόστασης.

ΔΙΕΚΔΙΚΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ

Η ρωμαίικη μειονότητα στηριγμένη στις δικές της δυνάμεις, που αρχίζουν να ανασυντάσσονται σε πραγματική βάση και όχι μέσω της αναμέτρησης με το παρελθόν της, θα μπορούσε να αρθρώσει μια σειρά από διεκδικήσεις που θα αποσκοπούσαν στην επίτευξη:

1 Μίας και ενιαίας νομικής προσωπικότητας της ίδιας της μειονότητας.

2 Της νομικής προσωπικότητας των κοινοτήτων και του Πατριαρχείου.
3 Της σταδιακής ενοποίησης των κοινοτήτων και των βακουφίων, της εκκαθάρισης των πολυάριθμων εκκρεμών υποθέσεών τους.

4 Μιας εκπαίδευσης σύγχρονης που θα έχει στόχο να προσφέρει ουσιαστική μόρφωση στα παιδιά και όχι απλά να ανταποκρίνεται στις τυπικές προδιαγραφές του «μειονοτικού σχολείου» κατά το ισχύον θεσμικό πλαίσιο.

5 Της απεξάρτησης των μειονοτικών πραγμάτων από τα βάρη της αμοιβαιότητας. Η δημοκρατική διαδικασία διαλόγου για τη διαμόρφωση, σύνθεση και σύνταξη προτάσεων από την πλευρά της μειονότητας (αλλά και της τουρκικής διοίκησης), όπως και η αναζήτηση ερεισμάτων στην ευρύτερη τουρκική κοινωνία είναι απαραίτητες προϋποθέσεις αναδιάταξης και αξιοποίησης του ενεργού ανθρώπινου δυναμικού της μειονότητας, το ίδιο και η διαμόρφωση φιλελεύθερων πολιτικών και δικαίου.

Το βιβλίο προσφέρει πολλά ερεθίσματα για σκέψη γύρω από τις νέες δυναμικές και προοπτικές που δημιουργούνται, καθώς τόσο οι Ρωμιοί όσο η Τουρκία αλλάζουν. Η ρωμαίικη κοινότητα ήδη διεκδικεί το δικαίωμα στο μέλλον, όχι χωρίς κόστος και αντιστάσεις, δείχνοντας ότι μπορεί να απαλλαχθεί από τις αγκυλώσεις του παρελθόντος μέσα σε ένα περιβάλλον περισσότερο ανεκτικό και φιλελεύθερο.

ΟΙ "ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΕΣ" ΤΗΣ ΑΛΩΣΗΣ

Δείτε, επίσης, στην Ιδιωτική Οδό: Η Άλωση στα Μοναστήρια της Μολδαβίας

ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΣΑΡΟΥΧΗΣ: Περί Πνευματικότητος Γ'

Από τον Γιώργο Χρονά
Bιβλιοθήκη Ελευθεροτυπίας

Συνεχίζουμε και σήμερα το ταξίδι στην ενότητα των ποιημάτων του Γιάννη Τσαρούχη (εκδόσεις Αγρα) - Περί πνευματικότητος, πραγματοποιώντας την τρίτη στάση.

Παραθέτω το ποίημα.

Γ'

Οι άλλες πνευματικότητες που πέσανε, πέφτουνε γιατί κάτι τους λείπει. Κάποιος κακός υπολογισμός γίνεται. Εγώ ετοιμάζω να στήσω μια καινούργια και είμαι αισιόδοξος. Μα κι αν πέσει θα κάνω μιαν άλλη, ακόμα πιο τέλεια. Ξέρω καλά την τέχνη μου.

(1935)

Το ανίκητο πνεύμα του καλλιτέχνη που ξέρει να στήνει δημιουργήματα. Οταν το ένα πέσει -ποίημα; μυθιστόρημα; ζωγραφική; μουσικό έργο; κριτική; μελέτη; δοκίμιο;- θα στήσει άλλο καλύτερο. Ξέρει τον μηχανισμό και δεν το κρύβει. Δεν φαίνεται να επηρεάζεται από τα εσωτερικά ή τα διεθνή γεγονότα. Εμφανής η ειρωνεία για τα έργα. Την εξαπάτηση του κοινού. Ολα δικά του. Ετσι πρέπει να κάνει. Να μη σταματά. Να γράφει. Κι όποιον πάρει ο Χάρος.

Πίνακας: Προσωπογραφία Γιάννη Τσαρούχη, Θάλειας Φλωρά - Καραβία

ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΘΕΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΘΕΛΟΓΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

Παραθέτω στη συνέχεια ένα δελτίο τύπου της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών της Μητροπόλεως Δημητριάδος για ένα ακόμη διεθνές, εξόχως σημαντικό, θεολογικό συνέδριο που διοργανώνει. Θεωρώ ότι το έργο της είναι πρωτοποριακό και εύχομαι να συνεχίσει στην ίδια λογική, δηλ. άνοιγμα προς την όλη Ορθοδοξία και τη Χριστιανοσύνη.

Η Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών σε συνεργασία με το Πρόγραμμα Ορθοδόξων Σπουδών του Fordham University (Νέα Υόρκη), την Έδρα Ορθοδόξου Θεολογίας του Πανεπιστημίου του Münster (Γερμανία) και το Ρουμανικό Ινστιτούτο Διορθοδόξου, Διαχριστιανικού και Διαθρησκειακού Διαλόγου (INTER) Cluj-Napoca οργανώνει διεθνές συνέδριο με θέμα: Νεο-πατερική σύνθεση ή «Μετα-πατερική» Θεολογία: Το αίτημα της θεολογίας της συνάφειας στην Ορθοδοξία. Το συνέδριο αυτό εντάσσεται στο πλαίσιοτου φετινού προγράμματος της Ακαδημίας με γενικό θέμα: Η Ορθοδοξία στον 210 αιώνα.

Ο 20ος αιώνας υπήρξε για την Ορθοδοξία μια περίοδος σημαντικών αλλαγών και ανακατατάξεων. Για πρώτη φορά, έπειτα από πολλούς αιώνες, με την αφορμή της οικουμενικής κίνησης και στο πλαίσιο κυρίως της ορθόδοξης διασποράς, η ορθόδοξη θεολογία βγήκε από την εσωστρέφεια και την ομολογιακή της περιχαράκωση ερχόμενη σε διάλογο με τις άλλες μεγάλες χριστιανικές παραδόσεις και με τις προκλήσεις του μοντέρνου κόσμου. Αυτή η ελπιδοφόρα πορεία ανανέωσης της Ορθοδοξίας συνδέθηκε στενά με τη λεγόμενη «νεο-πατερική σύνθεση» και με μεγάλα θεολογικά αναστήματα όπως ο π. Γεώργιος Φλωρόφσκυ, ο Βλαδίμηρος Λόσκι, και τη συμβολή Ελλήνων θεολόγων όπως ο Νίκος Νησιώτης, ο Σάββας Αγουρίδης, ο π. Ιωάννης Ρωμανίδης, ο Σεβ. Μητρπολίτης Περγάμου Ιωάννης Ζηζιούλας, ο Χρήστος Γιανναράς, κ. ά.

Η ορθόδοξη θεολογία έχει συχνά χαρακτηρισθεί ως παραδοσιακή, παραπέμποντας έτσι στη βασική πηγή εμπνευσής της και το πλαίσιο διαμόρφωσής της. Πρόκειται για την πλούσια πατερική της παράδοση, η οποία συχνά τείνει να απολυτοποιείται σε ένα είδος μοναδικού, αν όχι και αλάθητου, κριτηρίου αλήθειας και «ορθοδοξίας». Παρατηρείται έτσι στις μέρες μας το φαινόμενο η ορθόδοξη θεολογία να θεολογεί προσκολλημένη σε μεθόδους και αρχές που προϋποθέτουν ένα τελείως διαφορετικό κοσμοείδωλο, όπως αυτό λ.χ. της βυζαντινής εποχής, ενώ η γλώσσα και ο λόγος της συνδέεται σε μεγάλο βαθμό, αν όχι και αποκλειστικά, με τις κατηγορίες σκέψης της ελληνικής φιλοσοφίας και οντολογίας.

Σήμερα δεν γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι η σπουδαία σε σημασία πατερική παράδοση, δεν υπήρξε ποτέ ένα μονολιθικό, ανιστορικό και αμετάβλητο κατασκέυασμα, αλλά ότι διαρκώς ανακαινιζόταν με τη χάρη του Πνεύματος, προσλάμβάνοντας και αγιάζοντας τα εκάστοτε και εκασταχού νέα πολιτισμικά, κοινωνικά και ιστορικά δεδομένα. Αυτή η δυναμική φαίνεται σήμερα να έχει μάλλον ατονήσει ή και συσκοτισθεί, με αποτέλεσμα η θεολογία να προβάλλει συνήθως ως ένα απηρτισμένο κλειστό σύστημα, έξωθεν ερχόμενο, αν όχι και επιβαλλόμενο, που με τη μεθοδολογία, τη γλώσσα και το λόγο οριστικά και αμετάκλητα ξεπερασμένων εποχών επιχειρεί τάχα να προσφέρει στο σήμερα την «καλή αγγελία» για τη σωτηρία της κτίσης και του ανθρώπου.

Οι παραπάνω διαπιστώσεις εισάγουν το κεντρικής σημασίας ερώτημα, για το εάν και κατά πόσο μπορεί η Ορθοδοξία παραμένοντας πιστή στην πλούσια πατερική της παράδοση να διαλεχθεί ή, μάλλον, να σαρκωθεί στον μετανεωτερικό κόσμο του 21ου αιώνα, κατά το πρότυπο του σαρκωθέντος Κυρίου της, αναλαμβάνοντας έτσι στην πράξη τις θεολογικές, ανθρωπολογικές αλλά και ιστορικές/πολιτισμικές συνέπειες που απορρέουν από το γεγονός της Σάρκωσης. Με άλλα λόγια, το κεντρικό ζήτημα που τίθεται είναι εάν υπάρχει ενδογενώς η δυνατότητα για την ορθόδοξη θεολογία να λειτουργήσει όχι μόνο ως παραδοσιακή αλλά και ως συναφειακή. Το ερώτημα, όμως, αυτό δεν μπορεί να απαντηθεί ούτε εύκολα αλλά ούτε και μονοδιάστατα. Απαιτεί σοβαρή και κυρίως ειλικρινή, χωρίς προκαταλήψεις, εργασία μέσα στους κόλπους της ορθόδοξης θεολογίας, προκειμένου να αναδειχθούν εκ νέου τα στοιχεία εκείνα που συνέβαλαν στη διαμόρφωση της φυσιογνωμίας της πατερικής παράδοσης που για την εποχή της λειτούργησε περισσότερο ως συναφειακή παρά ως παραδοσιακή μορφή θεολογίας. Θα τολμήσει η Εκκλησία να σαρκώσει στο μετανεωτερικό μας κόσμο την αιώνια αλήθεια του Ευαγγελίου, προσλαμβάνοντας κριτικά και δημιουργικά τη σάρκα ακριβώς του μετανεωτερικού κόσμου, και όχι κάποιας μακρινής ή και χιμαιρικής «χριστιανικής» κοινωνίας;

Στο Διεθνές Συνέδριο από τις 3 έως τις 6 Ιουνίου στο Βόλο με θέμα: «Νεο-πατερική σύνθεση ή “μετα-πατερική” θεολογία», θα λάβουν μέρος κορυφαίοι ορθόδοξοι θεολόγοι, επίσκοποι, κληρικοί και λαϊκοί, κοσμήτορες και καθηγητές ορθοδόξων θεολογικών σχολών απ΄όλο τον κόσμο, που θα λαμπρύνουν με την παρουσία τους την Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών, την Μητρόπολη Δημητριάδος και την πόλη του Βόλου.

Δείτε το αναλυτικό πρόγραμμα του Συνεδρίου εδώ.

"...ahn the Tree was Happy" από τους NQR Ensemble

Xθες βράδυ, μετά από ευγενική πρόσκληση φίλων μουσικών, παρακολούθησα την γενική δοκιμή της παράστασης που ανεβάζουν οι NQR Ensemble με τίτλο: ...and the Tree was Happy...
Μια σύλληψη και σύνθεση μουσικού έργου της πολυτάλαντης Δήμητρας Τρυπάνη. Με αφορμή την ιστορία του Shel Silvestein "The Giving Tree".
Οι NQR Ensemble δημιουργήθηκαν από τη Δήμητρα Τρυπάνη, την Τατιάνα Μπρε και τη Δήμητρα Παπασταύρου στην Αθήνα, το Δεκέμβριο του 2007. Πρόκειται για μια μουσική ομάδα που η δουλειά της επικεντρώνεται στη δημιουργία παραστάσεων, μέσω των οποίων εξερευνώνται τα ηχητικά όρια και οι σχέσεις μεταξύ μουσικής και γλώσσας, με βασικά εργαλεία τους ασύμμετρους ρυθμούς, τα ακουστικά όργανα και – βέβαια – την ανθρώπινη φωνή. Επιπρόσθετα, ενσωματώνονται συχνά στις παραστάσεις του ensmble κάποια διακριτικά κινησιολογικά στοιχεία, σε μια προσπάθεια να ενδυναμωθούν οπτικά οι «ακουστικές εικόνες» που η μουσική δημιουργεί. Η πρώτη παραγωγή με τίτλο Dear All, πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο του 2009.
Αυτή η δεύτερη παραγωγή παρουσιάζεται από σήμερα 28 Μαϊου μέχρι και την Κυριακή 30 Μαϊου στην Αίθουσα Τέχνης Εστουδιαντίνα, στην Πλατεία Γκύζη (Νορντάου 12-14) Ώρα έναρξης 9 το βράδυ.
Η παράσταση είναι σφιχτή, διάρκειας μιας ώρας χωρίς διάλειμμα, δυνατή, και συνδυάζει το κλασικό με το μοντέρνο με μοναδικό τρόπο! Άλλωστε και η ιδιαίτερη μουσική της Δήμητρας Τρυπάνη έχει μέσα της το μπαρόκ και τον κλασικισμό, απόδειξη της γερής μουσικής της παιδείας, αλλά και τον πειραματισμό του σήμερα, σ' μιαν αντίστιξη που σου κρατάει αμείωτο το ενδιαφέρον.
Δεν μπορούσα παρά να εντυπωσιαστώ όταν η ίδια η Τρυπάνη έρχεται στη μέση της σκηνής, εκεί όπου παίζουν οι δύο θαυμάσιες κοπέλες Τατιάνα Μπρε και Δήμητρα Παπασταύρου, απαγγέλλει και γράφει απόσπασμα από τον Ν' ψαλμό (Ελέησόν με ο Θεός) μέσα σε μια ηχητική ατμόσφαιρα τόσο σύγχρονη όσο και υποβλητική. Μια τελείως προσωπική προσέγγιση που όμως κοινωνείται τόσο φυσικά!...
Απόλυτα πετυχημένος, νομίζω, και ο συνδυασμός των οργάνων και άκρως ερεθιστική η ευφάνταστη πολυρυθμία.
Μια πρωτότυπη και ουσιαστική δουλειά για όποιον σκέφτεται και αισθάνεται ακόμα...

Τραγούδι: Τατιάνα Μπρέ, Δήμητρα Παπασταύρου
Σοπράνο Φλογέρα: Ισμήνη Παπαθανασίου
Νέυ: Χάρης Λαμπράκης
Τσέμπαλο: Κατερίνα Μιχοπούλου
Βιολί: Διονύσης Βερβιτσιώτης
Τσέλο: Τάσος Μισυρλής
Κρουστά-φωνή: Δήμητρα Τρυπάνη
Σύνθεση ηλεκτροακουστικού κομματιού: Ευγενία Σερέτη
φωτό: Κατερίνα Μιχοπούλου

ΙΕΡΑΡΧΕΣ ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΘΡΟΝΟΥ ΑΠΟΚΤΟΥΝ ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΥΠΗΚΟΟΤΗΤΑ

Στο σημερινό δελτίο τύπου του Οικουμενικού Πατριαρχείου διαβάζουμε ότι ο Πατριαρχικός Επίτροπος Μητροπολίτης Γέρων Χαλκηδόνος Αθανάσιος εδέχθη πολλούς Μητροπολίτες του Οικουμενικού Θρόνου από την Ελλάδα και το εξωτερικό, οι οποίοι πήγαν αυτές τις μέρες στο Φανάρι.
Προφανώς η μετάβασή τους εκεί, και μάλιστα απόντος του Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου στην Ρωσία όπου πραγματοποιεί επίσημη επίσκεψη, συνδέεται με την πρόσκληση που έλαβαν δεκαπέντε Μητροπολίτες του Θρόνου να προσέλθουν ενώπιον των ληξιαρχικών αρχών της Τουρκίας για να υποβάλουν αίτηση, προκειμένου να λάβουν την υπηκοότητα της γείτονος χώρας και να αποκτήσουν τη δυνατότητα να διεκδικήσουν ακόμη και την ανάδειξή τους στον Πατριαρχικό Θρόνο.
Αυτή η διαδικασία είχε οριστεί από τις αρμόδιες Τουρκικές Αρχές για τα τέλη Μαϊου - αρχές Ιουνίου. Έτσι, επέστη ο καιρός και οι ιεράρχες συνήχθησαν στην Πόλη για τα δέοντα.
Εφ' όσον όλα πάνε καλά θα έχει εκπληρωθεί ένας ακόμη στόχος, ένα ακόμη όνειρο του Πατριάρχη Βαρθολομαίου: Να μπορούν να θέσουν υποψηφιότητα για τον Πατριαρχικό Θρόνο και ιεράρχες του Θρόνου που δεν μένουν στην Πόλη, αλλά υπάγονται στην δικαιοδοσία του Οικουμενικού Πατριαρχείου (Κρήτη, Δωδεκάνησα, Αμερική, Ευρώπη, Ασία). Και να ψηφίζουν και αυτοί στην εκλογή του Πατριάρχου, αφού θα έχουν τουρκική υπηκοότητα.
Ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος μετά το τόλμημα να διευρύνει την σύνθεση της Αγίας και Ιεράς Συνόδου με ιεράρχες εκτός της Κωνσταντινουπόλεως, φαίνεται πως κατακτά και τον επόμενο στόχο, δηλ. το δικαίωμα στην ψήφο και την εκλογή του Οκουμενικού Πατριάρχου για τους ιεράρχες του Θρόνου που το επιθυμούν και έτσι μπαίνουν στην διαδικασία απόκτησης τουρκικής υπηκοότητας.
Είναι σαφώς δείγμα καλής θέλησης της γείτονος. Ας ελπίσουμε πως θα ολοκληρωθεί και θα έχει και συνέχεια.

Π.Α.

ΑΠΟΨΕ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ

Στην Αθήνα απόψε τα εγκαίνια του ολοκληρωμένου Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου, επί της οδού Βασιλίσσης Σοφίας.

Ο Υπουργός Πολιτισμού Παύλος Γερουλάνος μίλησε με αρκετό κόσμο απόψε στο Μουσείο. Στην φωτό της Ιδιωτικής Οδού με τον μουσειολόγο Άγγελο Δενδρινό, Πρόεδρο της Διεθνούς Εταιρείας Εθελοντισμού "Αγιος Αιμιλιανός".

Παρών στα εγκαίνια και ο Διευθυντής του Μουσείου Μπενάκη Άγγελος Δεληβοριάς.


Ο εικαστικός Κώστας Τσόκλης στον κήπο του Βυζαντινού Μουσείου.

φωτορεπορτάζ: Ιδιωτική Οδός

"Η ΤΙΜΩΡΙΑ" ΤΟΥ ΜΑΝΟΥ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙ

Ένα τραγούδι του Μάνου Χατζιδάκι σε στίχους δικούς του που έχει γενέθλια: Μετρά πενήντα χρόνια ζωής!
Ακούστηκε για πρώτη φορά από τη Νάνα Μούσχουρη, στο Β' Φεστιβάλ Τραγουδιού του Ε.Ι.Ρ. το 1960 και μοιράστηκε το Α' βραβείο με το τραγούδι Το Κυπαρισσάκι.
Εδώ το ακούμε από την Έλλη Πασπαλά, όπως το τραγούδησε στην Λαϊκή Αγορά του Μάνου Χατζιδάκι.

Σ' αυτή τη χώρα τη μικρή
που μοίρα δεν τη μοίρανε
ήρθανε και μ' αφήσανε
μια παγωμένη αυγή.

Τα χείλια μου στεγνώσανε
τα χέρια μου παγώσανε
κι ούτ' αγκαλιά δεν βρέθηκε
ούτε πικρό φιλί.

Αν θυμηθείς ποια ήμουνα
γίνου και πάλι ταίρι μου
και βάλε το μαχαίρι μου
στην πιο κρυφή πληγή.

Με γάλα κι αίμα της καρδιάς
σαν μάνα σε μεγάλωσα
κι αν κάποτε σε μάλωσα
συγχώρα με και σύ.

Σ΄ αυτή τη χώρα τη μικρή
χύθηκε το κρασί
στην κάμαρά μου αν κοιμηθείς
θα σε 'βρει το πρωί.

Τα χέρια μου παγώσανε
τα γόνατά μου λιώσανε
καθώς ο κόσμος χάθηκε
σα χάθηκες εσύ.

ΤΟ ΜΝΗΜΟΣΥΝΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΛΩΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΙΜΩΝΑ ΚΑΡΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΤΟΥ

Το Κέντρον Ερεύνης και Προβολής της Εθνικής Μουσικής, Μουσικό, Λαογραφικό και Φιλολογικό αρχείο Σίμωνος και Αγγελικής Καρά διοργανώνει και φέτος το καθιερωμένο ετήσιο μνημόσυνο των μαρτύρων της Αλώσεως της Κωνσταντινουπόλεως, το οποίο θα πραγματοποιηθεί σήμερα Τετάρτη 26 Μαίου 2010, και ώρα 7 το απόγευμα στο Πνευματικό Κέντρο των Κωνσταντινουπολιτών οδός Σούτσου 46 και Λεωφ. Αλεξάνδρας.
Ομιλητής θα είναι ο γνωστός ιστορικός και συγγραφέας Σαράντος Ι. Καργάκος, με θέμα: «Κωνσταντίνος ο Παλαιολόγος, ο τελευταίος των Βυζαντινών και πρώτος των Ελλήνων».
Η 29η Μαϊου ήταν κάθε χρόνο μια σημαντική ημέρα για τον Σίμωνα Καρά και το δημιούργημά του, τον Σύλλογο προς Διάδοσιν της Εθνικής Μουσικής. Είναι η μέρα της Άλωσης της Πόλης, που αυτός και οι συνεργάτες του τιμούσαν ανελλιπώς από το 1932 με δημόσιο μνημόσυνο (στην Αρχαιολογική Εταιρεία, στον «Παρνασσό» ή αλλού), με το βυζαντινό τελετουργικό που, κατά την εκτίμησή του, αρμόζει σε μια τέτοια εκδήλωση.
Την παράδοση αυτή συνεχίζει η σύζυγός του Αγγελική Καρά, που παρά την ηλικία της έχει την έγνοια για την παρακαταθήκη του Σίμωνος Καρά.
Και αξίζει να αναλογιστούμε πως το 1932 η Ελλάδα δεν είχε ιδέα για την επέτειο της Αλώσεως. Μόλις την δεκαετία του 1990 άρχισε να γίνεται της ...μόδας αυτή η σημαδιακή για το Γένος επέτειος. Για τον Σίμωνα Καρά όμως τα πράγματα ήταν ξεκάθαρα από την αρχή...

ΜΙΑ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΜΟΥΣΕΙΟ

Tης Μαρίας Θερμού
Το Βήμα

Το Βυζάντιο όπως δεν το ξέραμε! Και όπως όλοι θα επιθυμούσαμε να γνωρίσουμε. Με την αυτοκρατορική αλλά και την καθημερινή ζωή των ανθρώπων. Με την υψηλή δημιουργία αλλά και την ταπεινότητα που δίδασκε η Εκκλησία. Με τις μηχανορραφίες στο παλάτι, τις διαρκείς επιχειρήσεις στα μακρινά σύνορα και τους θρησκευτικούς πολέμους με τη Δύση. Με τις αγωνίες και τα πάθη, τις δεισιδαιμονίες και τις πλάνες τους. Ενα Βυζάντιο αληθινό, που αναδεικνύεται μέσα από 2.000 αντικείμενα στο ολοκληρωμένο πλέον Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, το οποίο εγκαινιάζεται αύριο Τετάρτη 26 Μαϊου στις 8 το βράδυ από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κάρολο Παπούλια.
Γλυπτά, εικόνες, έργα μικροτεχνίας, τοιχογραφίες, κεραμική και υφάσματα, χειρόγραφα, σχέδια, ανθίβολα, χαλκογραφίες, παλαίτυπα, που χρονολογούνται από τον 3ο ως και τον 19ο αιώνα, συγκροτούν πλέον τις εκθεσιακές ενότητες.

Με προέλευση όλον τον ελλαδικό χώρο αλλά και περιοχές του μείζονος Ελληνισμού, αφηγούνται τη μεγάλη Ιστορία αλλά και μικρές, καθημερινές και ανθρώπινες αναδεικνύοντας έναν ανθρωποκεντρικό προσανατολισμό. Από την Τετάρτη οι επισκέπτες του μουσείου θα βλέπουν μια σύγχρονη προσέγγιση στον κόσμο του Βυζαντίου που οφείλεται κατά κύριο λόγο στον αδοκήτως θανόντα προ τριών μηνών διευθυντή του μουσείου Δημήτρη Κωνστάντιο.

Χρυσοκέντητος αρχιερατικός σάκκος από την περιοχή της Ανατολικής Ρωμυλίας (17ος αι.).
Τα χρυσοκέντητα λεπτοδουλεμένα άμφια και οι επιτάφιοι της έκθεσης δείχνουν την άνθηση μιας τέχνης που στη μεταβυζαντινή εποχή οδήγησε σε συντεχνίες. Οι κεντήστρες της Κωνσταντινούπολης μάλιστα «υπέγραφαν» τα έργα τους.

Δείτε περισσότερα για την έκθεση στον artopos

Ο ΔΕΙΛΟΣ ΗΓΟΥΜΕΝΟΣ ΣΙΜΩΝ

Παραμυθόδραμα

Σ' ένα μοναστήρι του Μωριά, πριν είκοσι τόσα χρόνια, ήταν ένας ηγούμενος απλοϊκός και τραχύς, καλής ψυχής άνθρωπος μα και λίγο κουτοπόνηρος. Ηγουμένευε πολλά χρόνια. Το μοναστήρι είχε δύο νέους μοναχούς, δυο-τρεις μεσόκοπους και δυο γέροντες. Ήταν κοντά στην πόλη κι οι νέοι που 'χαν ζήλο και πόθο για το μοναχισμό δεν το προτιμούσαν. Κι αυτοί οι δυο που ήσαν εκεί δεν έμειναν τελικά.
Ζωή κοινοβιακή στα χαρτιά. Στην πραγματικότητα ιδιόρρυθμο ήταν το μοναστήρι, αν εξαιρέσεις την κοινή τράπεζα. Ο καθείς και το μπαϊράκι του, ο καθείς και η βολή του.
Κάποια μέρα ο Δεσπότης άλλαξε τον αγράμματο ηγούμενο κι έβαλε ένα γραμματιζούμενο. Τον πολύ αρχιμανδρίτη Κύρο, που είχε κύρος πολύ στην πόλη και τον πλαισίωναν και νέοι επιστήμονες! Νέος άνεμος άρχισε να πνέει στο μοναστήρι. Οι παλιοί πατέρες παραγκωνίστηκαν, οι δυο νέοι προσχώρησαν αμέσως στη νέα παράταξη, τα πνευματικοπαίδια του αρχιμ. Κύρου πήραν την κατάσταση στα χέρια τους, με σκοπό να γίνει το μοναστήρι πόλος έλξης κόσμου και νέων μοναχών.
Οι παλαιοί πατέρες, που 'χαν πολλά χρόνια εκεί, δυσφόρησαν! Δεν άντεχαν την υποτίμηση του νιόφερτου ηγουμένου κι ακόμα δυσανασχέτησαν με τους νέους που “του έβαλαν μετάνοια”, ενώ περίμεναν εκείνους να υποστηρίξουν, με τους οποίους είχαν, ας πούμε, ισχυρότερους δεσμούς.
Αρχηγός της εσωτερικής “αντιπολἰτευσης” ο αρχιμ. Σίμων. Έβαλε σκοπό να εξωστρακίσει τον ηγούμενο Κύρο και σε λίγο, σχετικά, χρονικό διάστημα τα κατάφερε! Κι έγινε ο Σίμων ηγούμενος!
Το όνειρο της ζωής του και, βέβαια, σκαλοπάτι για το Δεσποτιλίκι, που διακαώς ποθούσε.
Ο Σίμων έδιωξε και τους δυο νέους που είχαν αγκαλιάσει τον Κύρο κι έγινε απόλυτος κυρίαρχος της Μονής.
Πέρασαν τα χρόνια... Κι ο Σίμων τα βρήκε με όσους τότε πολέμησε... Έγιναν κι οι άλλοι ηγούμενοι αλλού και... Τι να κάμει; Τώρα πάει στα πανηγύρια τους και κηρύττει! Και τους δέχεται στο μοναστήρι του με τιμές, και να οι φιλοφρονήσεις και να τα δώρα και τα τοιαύτα.
Ο Σίμων που έσυρε για δαύτους τα μύρια όσα, πάντα από πίσω και με ...διακριτικότητα, τώρα τους ασπάζεται και τους κάμει τα χατήρια. Ως κι έναν ψάλτη της Μονής απέλυσε για το χατήρι του αλλοτινού εχθρού του Κύρου.
Καιροσκόπος ο καημένος ο Σίμων. Αλλά μάλλον δειλός... Μια φορά, πολύ παλιά, όρθωσε το ανάστημά του στον Δεσπότη του και το πλήρωσε με την περιθωριοποίησή του. Έκτοτε δεν ξανάνοιξε το στόμα του. Έκλινε τον αυχένα και κοίταζε τον εαυτούλη του.
Και τώρα στα εβδομήντα πέντε του; Αναλογίζεται πως σπατάλησε τη ζωή του σε κουτοπονηριές και φτηνοσυμμαχίες χωρίς να γίνει και δεσπότης! Και που το σκέφτεται; Είναι αργά για να κάνει πίσω... Έτσι έζησε και ρήμαξε τη ζωή του.
Τώρα καμαρώνει στις ακολουθίες, με μια ψευτοταπείνωση που τον χαρακτηρίζει. Είναι το μόνο που του απέμεινε. Να προϊσταται, ως ηγούμενος, για να γεμίζει το αβυσσαλέο κενό του. Ξέχασε πια πώς είναι να είναι κανείς καινός! Γιατί να είσαι κάτι δε θα πει τίποτα. Να είσαι θα πει να γίνεσαι, κι εκείνος, μια ζωή μες στην Εκκλησία, έμεινε άγουρος...

Πίνακας: Παγώνι, του Θάνου Τσίγκου

ΗΧΗΡΟ ΜΗΝΥΜΑ ΓΙΑ ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΟΣΧΑ

Στην Μόσχα τα πράγματα ξεκαθάρισαν:

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος δήλωσε ευθαρσώς ότι δεν εζήλωσε ρόλον Πάπα της Ανατολής και ότι το Οικουμενικό Πατριαρχείο εργάζεται για την Πανορθόδοξη ενότητα. Και αυτή τη θέση του Οικουμενικού Πατριάρχου συμμερίστηκαν και ο Πατριάρχης Μόσχας Κύριλλος και ο Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Ιλαρίων.

Ιδού οι διαφωτιστικές δηλώσεις, προς ...λύπην "ορθοδόξων" τινών που επένδυαν ως χθες στην "κόντρα" Φαναρίου -Μόσχας.

Οικουμενικός Πατριάρχης:

«Γνωρίζετε όλοι ότι από καιρού εις καιρόν κατηγορούνται το Οικουμενικό Πατριαρχείο και ο Οικουμενικός Πατριάρχης ότι έχουν παπικές τάσεις. Νομίζω ότι με την χάρη του Θεού η πατριαρχία μου των 19 ετών απέδειξε ότι δεν έχουμε τέτοιες τάσεις. Θέλουμε όμως να δίνουμε περιεχόμενο στο όρο και στην αποστολή του Οικουμενικού Πατριαρχείου ως συντονιστικού κέντρου της πανορθοδόξου ενότητας και συνεργασίας... έτσι αισθανόμεθα τον ρόλο μας, ποτέ, ποτέ ως εξουσιαστικόν αλλά ως διακονικόν της ενότητας της Αγίας Ορθοδόξου Εκκλησίας. Αυτή την ενότητα την ζούμε και σήμερα... Εμείς δεν έχουμε πάπα, αλλά έχουμε ενότητα».

Ο Πατριάρχης Μόσχας Κύριλλος στο ίδιο μήκος κύματος:

«Είμαστε φύλακες των δωρεών του Αγίου Πνεύματος. Αυτό το ξέρουμε επακριβώς ότι εδώ πέρα υπάρχει η αλήθεια της θεότητας. Και υπάρχουμε έστω και αν είμαστε μειονότητα. Γι’ αυτό και υπάρχει τεράστια ευθύνη για την Ορθόδοξο πίστη. Τεράστια ευθύνη στους Ορθόδοξους Πατριάρχες. Είμαστε επίσης και άνθρωποι. Έχουμε και εμείς τις ανθρώπινες μας στιγμές και τις ανθρώπινες αδυναμίες. Ποιος κοίταξε έτσι, ποιος μίλησε έτσι, ποιος έκανε αυτό. Μπροστά από μια κολοσσιαία ευθύνη που έχουμε και πάρα πολλά πράγματα πρέπει να τα ξεχάσουμε και να τα αφήσουμε πίσω. Και να προχωρήσουμε μπροστά σαν μια οικογένεια. Ακόμα και με αδύναμη φωνή θα πρέπει εμείς να μαρτυρούμε την αλήθεια στον κόσμο».

Και ο Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Ιλαρίων εξήρε τον ρόλο του Οικουμενικού Πατριάρχου ως εγγυητή της ενότητας:

"Σε σάς Παναγιώτατε, ο οποίος είσθε ο Προκαθήμενος όλων των Ορθοδόξων Προκαθημένων υπάρχει μια ιδιαίτερη ευθύνη ώστε να ενώνει τους Ορθοδόξους και να τους οδηγεί και να τους καταδεικνύει την ενότητα. Θέλουμε να σας έχουμε ως εγγυητή της ενότητας, ακριβώς και γι' αυτό μαζί σας συνεργούμε προς την πρόοδο των Ορθοδόξων θεμάτων".

Το εκτενές ρεπορτάζ του Νίκου Μαγγίνα διαβάστε στο Φως Φαναρίου.

Φωτό: mospat.ru

Angelus novus του Κλεέ

Δεν μπορώ να μην αναδημοσιεύσω το γοητευτικότατο χθεσινό κείμενο της Ρίτσας Μασούρα στην Καθημερινή για τον Άγγελο του Κλέε. Όσοι πιστοί απολαύστε το!

Η πρώτη φορά που «συναντήθηκα» με τον Ελβετό ζωγράφο Πάουλ Κλέε ήταν όταν σε νεαρή ηλικία διάβασα το βιβλίο του Ερνστ Φίσερ «Η αναγκαιότητα της Τέχνης». Σ’ ένα από τα κεφάλαια του βιβλίου, ο Φίσερ, μέσα από σκέψεις διάσημων διανοητών και συγγραφέων επιχειρεί να περιγράψει τις νέες πραγματικότητες, τον αγώνα του ανθρώπου ενάντια στα κλισέ, στα δόγματα και τις κενές φράσεις και ενάντια στις προκαταλήψεις. Κι εκεί, στη γεμάτη προσδοκίες αναζήτηση, ωθεί στην πρώτη γραμμή τον Βάλτερ Μπένζαμιν. Μαζί του, σαν δεκανίκι τής τότε πραγματικότητας, ο «Αγγελος» του Κλέε!

«Υπάρχει ένας πίνακας του Κλέε που ονομάζεται Angelus Novus», λέει ο Μπένζαμιν. «Δείχνει έναν άγγελο που φαίνεται σα να ετοιμάζεται να απομακρυνθεί από κάτι που κοιτάζει. Τα μάτια του είναι ορθάνοιχτα, το στόμα του χάσκει, τα φτερά του είναι τεντωμένα. Τέτοια ύψη πρέπει να ’χει ο άγγελος της Ιστορίας. Εκεί όπου εμείς βλέπουμε μπροστά μας μια αλυσίδα συμβάντων, αυτός βλέπει μια και μόνη καταστροφή και ασταμάτητα σωρεύει ερείπια πάνω στα ερείπια και τα εκσφενδονίζει στα πόδια του. Θα ήθελε να χασομερήσει, να ξυπνήσει τους νεκρούς και να μαζέψει ό,τι έχει γκρεμιστεί. Αλλά μια θύελλα φυσά από τον παράδεισο κι έχει μπερδέψει τα φτερά του, ώστε ο άγγελος να μην μπορεί πια να τα κλείσει. Αυτή η θύελλα τον ωθεί αδιάκοπα προς το μέλλον, προς το οποίο γυρίζει την πλάτη του, ενώ ο σωρός των ερειπίων μπροστά του υψώνεται ώς τα ουράνια. Αυτό που ονομάζουμε πρόοδο είναι η θύελλα», καταλήγει ο Μπένζαμιν.

Δεν ξέρω τι ήταν αυτό που ώθησε τον Κλέε να ζωγραφίσει έναν διχασμένο άγγελο. Μπορώ όμως να υποθέσω ότι ο ζωγράφος ήταν επηρεασμένος από το μετέωρο βήμα της εποχής του, που πάλευε να ισορροπήσει ανάμεσα στον πόλεμο και την ειρήνη. Αυτές τις μέρες και μέχρι τις 19 Ιουλίου στο Μουσείο Orangerie, στο Παρίσι, εκτίθενται έργα του από τη συλλογή του ιδρύματος Ernst Beyeler. Ο Κλέε ασπάστηκε τη ζωγραφική, όπως κάποιος θα ασπαζόταν τη θρησκεία. Αφιερώθηκε στην τέχνη με την ίδια προσήλωση που θα αφιερωνόταν στον Θεό. Με μέσα απλά και ποιητικά. Για πολλούς, όμως, παρέμεινε ένα αίνιγμα. Γεννήθηκε το 1879. Ανήκε στη γενιά του Πικάσο, του Ζορζ Μπρακ (φωτ.) και του Αντρέ Ντερέν, αλλά ήταν σχεδόν άγνωστος στους Γάλλους ώς το 1925, όταν για πρώτη φορά παρουσίασε ένα τμήμα της σουρεαλιστικής δουλειάς του. Ούτε και τότε όμως αγαπήθηκε όσο του άξιζε. Απόδειξη ότι ελάχιστα βιβλία γράφτηκαν για την προσωπικότητα του μελαγχολικού άνδρα, που γεννήθηκε στη Βέρνη από Γερμανό πατέρα και που στην εφηβεία του ταλαντευόταν ανάμεσα στην ποίηση, τη μουσική και τη ζωγραφική. Η ζωγραφική τελικά τον κέρδισε οριστικά το 1914, ενώ βρισκόταν στην Τυνησία, όπου τυφλωμένος από τον δυνατό ήλιο αναφώνησε: «Με κατέκτησε το χρώμα. Από δω και πέρα θα του ανήκω, αυτό και εγώ θα μείνουμε για πάντα ενωμένοι. Είμαι ζωγράφος».
Η πορεία προς τη διασημότητα ήδη είχε ξεκινήσει μέσα από σχέδια με έντονα χρώματα και φανταστικές υδατογραφίες. Το 1920, ο διευθυντής της διάσημης σχολής Μπάουχαους Βάλτερ Γκρόπιους κάλεσε τον Κλέε να διδάξει στη Βαϊμάρη. Ετσι ο ζωγράφος βρέθηκε ξανά δίπλα στον Καντίνσκι με τον οποίον είχε συναντηθεί και παλαιότερα. Κι ήταν ο Καντίνσκι αυτός που τον έφερε σε επαφή με τον «Γαλάζιο Καβαλάρη», μια από τις πιο δραστήριες ομάδες – κινήματα της avant-garde αισθητικής στη Γερμανία που έτρεφε μεγάλο ενδιαφέρον για τη μεταφυσική. (Το κίνημα του Γαλάζιου Καβαλάρη ήταν για τον Καντίνσκι και την παρέα του κάτι ευρύτερο από ένα κίνημα στη ζωγραφική. Ουσιαστικά ήταν έκκληση για πνευματική αναγέννηση σε όλες τις μορφές τέχνης.)
Στο Μπάουχαους, ο Κλέε υπήρξε δάσκαλος των μορφών στο εργαστήρι βιβλιοδεσίας και παράλληλα προσέφερε τις γνώσεις του στα εργαστήρια τοιχογραφίας και υαλογραφημάτων. Εκείνη την εποχή μάλιστα και πριν αναγκαστεί να εγκαταλείψει τη σχολή έγραψε το βιβλίο «The thinking Eye», μοναδικό, απ’ ό,τι λέγεται, εγχειρίδιο για την «επιστήμη» του σχεδιασμού. Ο εκκεντρικός ζωγράφος που θαύμαζε την πολύμορφη ελευθερία των παιδιών και σεβόταν απεριόριστα την αθωότητά τους έβλεπε τον κόσμο σαν πλανητάριο που λειτουργούσε με τη βοήθεια κοσμικού ωρολογοποιού –ο Ελβετός Θεός– με στόχο την πνευματική αλήθεια. Ηταν η οπτική ματιά ενός καλλιτέχνη που πίστευε ότι αν ο κόσμος δεν είχε οριστική πραγματικότητα θα μπορούσε να την αναπαριστά με το πιο ελεύθερο, το πιο σχηματικό πνεύμα… Κάτι που λείπει από την εποχή μας, καθώς ο δικός μας Άγγελος κοιτάζει συνεχώς τα συσσωρευμένα ερείπια του κόσμου, αρνούμενος να προχωρήσει.

ΟΙ ΣΠΟΥΔΑΡΧΙΔΕΣ ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΕΣ

Ένα παραμύθι απολύτως πραγματικό!

Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ένας σεβάσμιος Μητροπολίτης και είχε δυο νέους διακόνους, που ήσαν φίλοι μεταξύ τους. Δυάς αχώριστος! Νόμιζες πως είναι μια ψυχή! Πέρασαν τα χρόνια κι έγιναν κι οι δυο αρχιμανδρίτες. Φίλοι πάντα! Δεν καταλάβαινες βέβαια τι τους ένωνε. Ίσως η κοινή φιλοδοξία... όπως αποδείχθηκε αργότερα...

Μια μέρα ο γέρων Μητροπολίτης έκανε τον ένα εκ των δύο πρωτοσύγκελλο! Ο άλλος βίωσε τον θάνατό του! Η φιλία διερράγη στο λεπτό. Ψυχρότης και συν τω χρόνω εχθρότης. Ο αρχιμ. Δαρείος δεν μπορούσε ν' αντέξει τον φίλο του αρχιμ. Ζαχαρία πρωτοσύγκελλο. Πνιγόταν! Μανιασμένα, λοιπόν, προσπαθούσε να βρει διέξοδο. Ήθελε να γίνει Μητροπολίτης Λευκάδος, αλλά έβλεπε ότι δεν υπήρχε ελπίς στην Ελλαδική Εκκλησία κι έτσι στράφηκε στη Σερβική! Κάποιοι του τάξανε να γίνει βοηθός επίσκοπος στο Παρίσι! Κι εκείνος ο δυστυχής ήλπιζε... Αλλά απ' την άλλη πώς να πάει εκεί τελείως απροϋπόθετα; Ούτε γλώσσα γνώριζε ούτε τα καθημερινά χούγια του ήθελε ν' αλλάξει. Το σχέδιο ναυάγησε... Κάθε μέρα ένα μαρτύριο! Να βλέπει τον φίλο του πρωτοσύγκελλο, κι όπως ακουγόταν τότε αυριανό βοηθό του Μητροπολίτη τους.

Αλλά, να! Μια μέρα ο Ζαχαρίας έχασε την πρωτοσυγκελλία! Ποιος το περίμενε! Ο Δαρείος πήρε τα πάνω του! Άρχισε να ελπίζει. Πρωτοσύγκελλος δεν έγινε, αλλά βγήκε απ' τη μέση ο Ζαχαρίας κι ανακουφίστηκε ο ταλαίπωρος.... Τόσα χρόνια στη γωνία. Τώρα ένιωσε πως ήρθε η ώρα του!

Ο Ζαχαρίας άρχισε να προσανατολίζεται προς φυγήν! Δεν τον χωρούσε πια ο τόπος. Ακουγόταν πως θα γίνει κάπου Δεσπότης. Στο Ιόνιο, στο Αιγαίο, κάπου τέλος πάντων... Κατέληξε στη Λατινική Αμερική! Θα γινόταν βοηθός επίσκοπος στα νησιά Φώκλαντ! Πήγε, ήρθε... Δεν άντεξε... Γύρισε πίσω στην Ελλαδίτσα...

Και ο Δαρείος και ο Ζαχαρίας πασχίζουν να γενούν κάτι τι οι καημένοι... Μα βοηθός, μα Μητροπολίτης Ιμίων ο καθείς, κάτι... Αλλά πάντα άλλος προλαβαίνει και μπαίνει στην κολυμβήθρα του Σιλωάμ... Κι αυτοί...

Ευτυχώς το Πνεύμα του Παρακλήτου όπου θέλει πνει και ξέρει να ...εκδικείται όσους το εμπαίζουν. Και κυρίως όσους ομιλούν εξ ονόματός Του!

Και οι δυο παλαιοί φίλοι πορεύονται πλέον άφιλοι και στερημένοι κάθε απαντοχής... Βιώνοντας το του Σαρτρ: “Ο άλλος είναι η κόλασή μου”.

Πίνακας: Παραμόρφωση V, Ρήγου Αλίκη

ΕΦΤΑΣΕ ΣΤΗ ΜΟΣΧΑ Ο ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ

φωτό: Νικόλαος Μαγγίνας

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος έφτασε πριν δυο ώρες και κάτι στη Μόσχα και εξέφρασε την βαθύτατη συγκίνησή του γιατί ύστερα από 17 χρόνια "επιστρέφει" στην Μόσχα. Ευχαρίστησε τον Πατριάρχη Μόσχας Κύριλλο για την πρόσκληση να επισκεφθεί την αδελφή Εκκλησία της Ρωσίας, και να ανταποδώσει την περσινή επίσκεψη του Πατριάρχου Μόσχας στην Κωνσταντινούπολη.
«Ερχόμεθα από την Κωνσταντινούπολη και ως προσκυνητές της γης που έδωσε αναρίθμητους μάρτυρες και ομολογητές της Ορθοδόξου πίστεώς μας και παλαιότερα και στα σύγχρονα δύσκολα χρόνια. Επίσης έρχομαι ως κομιστής της ευλογίας της Μητέρας Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως προς την θυγατέρα και αδελφή Αγιωτάτη Εκκλησία της Ρωσίας, της οποίας βλέπουμε την πρόοδο εν Χριστώ και υπερηφανευόμεθα και καυχώμεθα. Ευχόμεθα η επίσκεψη αυτή από την Βασιλεύουσα εδώ εις την Αγίαν γην της Ρωσίας να είναι περαιτέρω ενίσχυσις των αδελφικών μας σχέσεων για το καλό της όλης Ορθοδοξίας», είπε μεταξύ άλλων ο Οικουμενικός Πατριάρχης.

Δείτε, αγαπητοί συνοδίτες, στο Φως Φαναρίου φωτορεπορτάζ του Νίκου Μαγγίνα από την Μόσχα για την άφιξη του Οικουμενικού Πατριάρχου.