ΣΗΜΕΡΑ ΤΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΤΟΥ "ΠΟΛΥΤΡΟΠΟΝ" ΣΤΟΝ ΝΙΚΟ ΣΚΑΛΚΩΤΑ

Το Καλλιτεχνικό Σύνολο «Πολύτροπον» (υπεύθυνος Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος), παρουσιάζει ένα αφιέρωμα στον μεγάλο έλληνα συνθέτη Νίκο Σκαλκώτα, με αφορμή την επέτειο των 120 χρόνων από τη γέννηση του και τα 75 χρόνια από το θάνατό του. 

Το αφιέρωμα, που περιλαμβάνει ομιλίες και μουσικό μέρος, θα πραγματοποιηθεί σήμερα Δευτέρα 30 Σεπτεμβρίου 2024, και ώρα 7 μ.μ., στην Αίθουσα Διδασκαλίας Μουσικής Βιβλιοθήκης του Συλλόγου Οι Φίλοι της Μουσικής στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.

Η μουσικολόγος και επί σειρά ετών διατελέσασα Διευθύντρια της Μουσικής Βιβλιοθήκης, Στεφανία Μεράκου, θα ομιλήσει με θέμα: "Ν. Σκαλκώτας, Μ. Θεοδωράκης, Μ. Σκουλούδης". 

Η Στεφανία Μεράκου θα αναφερθεί στη γνωριμία, τις επαγγελματικές και προσωπικές σχέσεις των τριών συνθετών, στα μέσα του 20ού αιώνα, με αφορμή ένα χειρόγραφο στο Αρχείο Μίκη Θεοδωράκη, που φυλάσσεται στο Αρχείο Ελληνικής Μουσικής της Μουσικής Βιβλιοθήκης. 

Ο μουσικολόγος Κωστής Δεμερτζής θα αναπτύξει το θέμα: «Ο Νίκος Σκαλκώτας και ο Μανώλης Σκουλούδης στη Θυσία του Αβραάμ: ανακοίνωση ενός λανθάνοντος Σκαλκωτικού χειρογράφου για πιάνο, που βρέθηκε στο αρχείο του Μίκη Θεοδωράκη». 

Για το θέμα αυτό σημειώνει ο Κ. Δεμερτζής: 

«Στο αρχείο του Μίκη Θεοδωράκη εντόπισε ο Παναγιώτης Ανδριόπουλος μία δέσμη μουσικών χειρογράφων. Κάποιες σελίδες από τα χειρόγραφα αυτά περιλαμβάνουν μουσική του Μανώλη Σκουλούδη. Όμως, στην δέσμη περιλαμβάνονται και δύο χειρόγραφα του Νίκου Σκαλκώτα, με αντίστοιχα κομμάτια για πιάνο: μία Φούγκα, και ένα Λάργκο. Παρ’ ό,τι η Φούγκα του Σκαλκώτα είναι επεξεργασία μιας φούγκας του Σκουλούδη (που βρίσκεται στην ίδια δέσμη χειρογράφων) και το Λάργκο στηρίζεται, χαλαρά, σ’ ένα θέμα του Σκουλούδη, πρόκειται για δύο πρωτότυπα έργα, τα οποία ο Σκαλκώτας συνέθεσε το 1933, αμέσως με τον γυρισμό του στην Ελλάδα, για βιοπορισμό, βοηθώντας, ταυτόχρονα, και την δουλειά του φίλου του Μανώλη Σκουλούδη, ο οποίος είχε αναλάβει τη μουσική επένδυση της παράστασης του «Εθνικού Θεάτρου» εκείνης της περιόδου, με το παραδοσιακό έργο της Κρητικής σχολής, «Η Θυσία του Αβραάμ». 

Αντικείμενο της παρουσίασης θα είναι η εκτέλεση και η ανάλυση των δύο αυτών, άγνωστων στις νεότερες εποχές, Σκαλκωτικών πιανιστικών έργων, η αντιπαραβολή τους με το υλικό του Σκουλούδη στο οποίο στηρίχτηκαν, κάποια πραγματολογικά – και κάποιες επισημάνσεις κενών στη γνώση μας – όσον αφορά τον τρόπο που μπορεί αυτή η μουσική να ενσωματώθηκε στην παράσταση της «Θυσίας του Αβραάμ», αλλά και οι πιθανές συσχετίσεις της δουλειάς αυτής του Σκαλκώτα με το μουσική του άρθρο «πώς θα γράψουμε για το θέατρο». 

Ο Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος θα ομιλήσει με θέμα: «Ο Νίκος Σκαλκώτας του Μάνου Χατζιδάκι».

Ο ομιλητής θα αναφερθεί σε κείμενο του μουσικοκριτικού Μ. Χατζιδάκι για συναυλία με έργα του Ν. Σκαλκώτα (1950), που έφερε στο φως ο δημοσιογράφος και ερευνητής Γιώργος Αλλαμανής, αλλά και στις «εσωτερικές» συνδέσεις των δύο συνθετών (ρεμπέτικο, συνύπαρξη στην δισκογραφία κ.α.). 

Στο μουσικό μέρος, θα παρουσιαστούν οι συνθέσεις του Κωστή Δεμερτζή: 

«Το Μπαλκόνι», τραγούδι σε στίχους Γιάννη Σκαρίμπα (εκδοχή για φωνή και πιάνο). 

Ένα Καφκικό Σκίτσο για υψίφωνο και πιάνο: «Ποτέ δεν έμαθα τον κανόνα» 

Το Καφκικό Σκίτσο παρουσιάζεται με αφορμή, φέτος, τα 100 χρόνια από τον θάνατο του μεγάλου συγγραφέα Φραντς Κάφκα (1883-1924). 

Επίσης, τα ακόλουθα έργα του Νίκου Σκαλκώτα: 

«Ενύχτωσε ποιόνε θα ιδώ», Ρουμελιώτικο δημοτικό τραγούδι (για φωνή και πιάνο) 

15 Μικρές Παραλλαγές, για πιάνο 

Κοντσερτίνο για όμποε και πιάνο. 

Ερμηνεύουν: 

Δάφνη Πανουργιά, τραγούδι 

Ισιδώρα Κοψιδά, όμποε 

Μάριος Καζάς, πιάνο 

Παραγωγή: Καλλιτεχνικό Σύνολο «Πολύτροπον» 

Είσοδος ελεύθερη

Αφίσα - artwork: Ιωάννης - Πορφύριος Καποδίστριας. 

Από το Αρχείο Σκαλκώτα στην Μουσική Βιβλιοθήκη του Συλλόγου Οι Φίλοι της Μουσικής 

ΓΙΑ ΤΟΝ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΗΣ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ

Ο ιστορικός Σύλλογος Ρεθυμνίων Αττικής «Το Αρκάδι» παρέθεσε δείπνο προς τιμήν της Α.Θ.Π. του Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου, στο Μουσείο της Ακρόπολης, την Παρασκευή 27 Σεπτεμβρίου 2024. 

Ο πρόεδρος του Συλλόγου κ. Γεώργιος Βλατάκης, Άρχων Νομοφύλαξ της Μ.τ.Χ.Ε., ο οποίος επιμελήθηκε το δείπνο, προσκάλεσε το Καλλιτεχνικό Σύνολο «Πολύτροπον» για να πλαισιώσει μουσικά την όλη εκδήλωση. 

Μαζί με την Δάφνη Πανουργιά, στο τραγούδι, και τον Μάριο Καζά, στο πιάνο, παρουσιάσαμε ενώπιον του Πατριάρχου, της συνοδείας Του και των εκλεκτών προσκεκλημένων, το ακόλουθο πρόγραμμα: 

- Maurice Ravel: "Five Greek Songs" (Παραδοσιακές μελωδίες της Χίου) 

- Γιάννης Κωνσταντινίδης, Ερηνάκι, Δεν είν’ αυγή να σηκωθώ (από Τα τραγούδια του Ελληνικού λαού) 

- Τ’ αηδόνια της Ανατολής (σπό αγιορείτικο χειρόγραφο, μεταγραφή: Γιώργος Χατζημιχελάκης)

- Βιτσέντζος Κορνάρος, Ερωτόκριτος (απόσπασμα) 

- Βαρθολομαίω, ποίηση: π. Παναγιώτης Καποδίστριας – μουσική: Παναγιώτης Ανδριόπουλος 

- Πολυχρονισμός Οικουμενικού Πατριάρχου. 

Όταν ο Μάνος Χατζιδάκις και ο Νίκος Σκαλκώτας «συνάντησαν» την «Αραπιά» του Βασίλη Τσιτσάνη

Με αφορμή την διάλεξή μας με θέμα: "Η Μάγισσα της Αραπιάς του Βασίλη Τσιτσάνη, του Νίκου Σκαλκώτα και του Μάνου Χατζιδάκι" - το σχετικό κείμενο περιλαμβάνεται στο πόνημά μας "Τα Χατζιδακικά" - και εν όψει της εκδήλωσής μας για τον Νίκο Σκαλκώτα στην Μουσική Βιβλιοθήκη στο Μέγαρο Μουσικής, την Δευτέρα 30 Σεπτεμβρίου 2024, παραθέτουμε ένα σχετικό βίντεο που επιμελήθηκε ο Χρήστος Ζουλιάτης. 

ΤΟ ΟΡΑΜΑ ΤΟΥ ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ

Παραμυθόδραμα 

Ο Επίσκοπος είχε όραμα για την διακονία του. 

Ήθελε οπωσδήποτε να αγιοκατατάξει τον γέροντα Γελάσιο, για να αναδείξει την τοπική Εκκλησία, και να κάνει βοηθό Επίσκοπο τον πρωτοσύγκελλό του Αφροδίσιο. Όραμα ζωής, όχι παίξε γέλασε. 

Και ο Θεός επέβλεψε επί τον δούλο του και του έδωσε το ποθούμενον. Άγιος ο Γελάσιος και Επίσκοπος ο Αφροδίσιος. 

Ο Επίσκοπος είχε πλέον άλλον …αέρα! Άρχισε να μεταφέρει, με δόξες και τιμές, από Μητρόπολη σε Μητρόπολη, αποτμήματα του λειψάνου του νέου Αγίου, με τη συνοδεία Αφροδισίου. Έμπλεος πνευματικότητας, εκφωνούσε πύρινους λόγους για την ηθική σήψη της κοινωνίας, αντιτάσσοντας τον νέο Άγιο ως φάρμακο στην κατρακύλα. Και να οι επευφημίες και να οι ιαχές και να οι διθύραμβοι! 

Ο Επίσκοπος ένιωθε χαριτωμένος μέσα του με κάθε απότμημα λειψάνου που μετέφερε. Ένιωθε αγιοπνευματικός! Είχε κοντά του και τον Αφροδίσιο και οι τελετές, με εκείνον προεστώτα, όλες λαμπρές!

Μα μια νύχτα, μέσα στον ύπνο του άκουσε μια απόκοσμη φωνή: «Άφρον, ταύτη τη νυκτί την ψυχήν σου απαιτούσιν από σού, α δε ητοίμασας τίνι έσται;». Ανασηκώθηκε, έκανε τον σταυρό του και ξόρκισε το κακό. Το πρωί ήταν ευδιάθετος και αναχώρησε με σπουδή για τον επόμενο προορισμό αποτμήματος…

Μα όταν έφτασε, παρουσιάστηκε μπροστά του – φευ! – ένας σαλός και του είπε: «Έτσι που τη ζωή σου ρήμαξες εδώ στην κόχη τούτη την μικρή, σ’ όλην την γη την χάλασες». 

Ο Επίσκοπος κοίταξε με βλοσυρότητα τον ζητιάνο, τον προσπέρασε γρήγορα και σήκωσε το ατπότμημα ψηλά για να γίνει η δέουσα υποδοχή. Αλλά ο σαλός συνέχιζε: «τη ζωή σου ρήμαξες…». 

Και ο Επίσκοπος σκέπαζε τη φωνή του σαλού με το απολυτίκιο του νέου Αγίου Γελασίου, ο οποίος τέτοιες τιμές δεν τις φανταζόταν… 

Αλλά ο σαλός ούρλιαζε περισσότερο: «Έτσι που τη ζωή σου ρήμαξες…». 

Για την αντιγραφή 

Π.Α.Α.

ΜΝΗΜΗ ΜΙΚΡΑΣΙΑΣ ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΓΕΩΡΓΙΟ ΝΕΟΥ ΨΥΧΙΚΟΥ

Ο Μικρασιατικός Σύλλογος Νέου Ψυχικού "Ο Άγιος Γεώργιος", διοργάνωσε εκδηλώσεις μνήμης για τα 102 χρόνια από την Μικρασιατική Καταστροφή και τα 100 χρόνια από την ανταλλαγή των πληθυσμών. 

Την Κυριακή 22 Σεπτεμβρίου 2024 κατά την Θ. Λειτουργία στον Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου Ν. Ψυχικού, τιμήθηκε η μνήμη του Αγίου Χρυσοστόμου Σμύρνης και των συν αυτώ αναιρεθέντων και τελέστηκε μνημόσυνο για τους Μικρασιάτες κατοίκους του Νέου Ψυχικού. 

Ακολούθως έγινε επιμνημόσυνη δέηση και κατάθεση στεφάνων στο άγαλμα της Μικρασιάτισσας Μάνας, στην πλατεία μπροστά από τον Ναό.

Το απόγευμα, πραγματοποιήθηκε, μπροστά από τον Ναό του Αγίου Γεωργίου, μουσικοχορευτική εκδήλωση του Συλλόγου, με την συνδιοργάνωση του Δήμου Φιλοθέης Ψυχικού και με τον γενικό τίτλο "Την Καλημέρα σου έφερα δος μου την Καληνύχτα", με χορούς και τραγούδια από Ιωνία, Πόντο και Κρήτη. Συμμετείχαν: ο Σύλλογος Ποντίων Νέας Ιωνίας «Σινώπη», ο Πολιτιστικός Σύλλογος Νέας Ιωνίας «Μνήμες παράδοσης» και η Ένωση Κρητών Αμαρουσίου.

Στο τέλος της εκδήλωσης υπογράφηκε πρωτόκολλο αδελφοποίησης του Μικρασιατικού Συλλόγου Ν. Ψυχικού με τον Σύλλογο Αλατσατιανών Ηρακλείου Κρήτης. 

Τόσο κατά την Θεία Λειτουργία το πρωί, όσο και κατά την εκδήλωση το απόγευμα, μίλησε ο προϊστάμενος του Ι. Ναού Αγίου Γεωργίου, Αρχιμ. Μιχαήλ Σταθάκης. 

Μαρία Χατζηαποστόλου: Ο Μάνος Ελευθερίου για τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη

Μαρία Χατζηαποστόλου 

Όταν ο άρχοντας των ταπεινών συνάντησε το σκοτεινό τρυγόνι: ο Μάνος Ελευθερίου για τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη. 

Από τον τόμο των Πρακτικών του Δ΄ Διεθνούς Συνεδρίου για τον Παπαδιαμάντη: "Η διαχρονία του Παπαδιαμάντη", που διοργάνωσε η Εταιρεία Παπαδιαμαντικών Σπουδών. 

Ανασυγκρότηση στο Δ.Σ. της Εταιρείας Εκκλησιαστικού και Κανονικού Δικαίου

Σε ανασυγκρότηση του Διοικητικού της Συμβουλίου προχώρησε η Εταιρεία Εκκλησιαστικού και Κανονικού Δικαίου, μετά την υποβολή παραιτήσεως για προσωπικούς λόγους του καθηγητού Εκκλησιαστικού Δικαίου στη Θεολογική του ΑΠΘ κ. Δημ. Νικολακάκη, από τη θέση του Προέδρου και του μέλους του Συμβουλίου ταυτόχρονα. 

Κατόπιν αυτού εκλήθη να αναλάβει ως μέλος του Δ.Σ. ο πρώτος επιλαχών στις εκλογές του περασμένου Απριλίου κ. Χαρ. Ανδρεόπουλος, μετά δε από συνεδρία του οργάνου που συγκάλεσε ο κ. Αθαν. Κόντης, Αντιπρόεδρος της Εταιρείας, το Δ.Σ. (της περιόδου 2024 – 2027) συγκροτήθηκε σε σώμα, με ομόφωνη απόφαση, ως ακολούθως: 

Πρόεδρος: Aθανάσιος Κόντης, Δρ. Νομικής – Δικηγόρος, 

Αντιπρόεδρος: Γεώργιος Ιατρού, Δρ. Νομικής – Δικηγόρος, 

Γενική Γραμματέας: Ζωή Καραμήτρου, Δρ. Νομικής - Δικηγόρος - Ειδική Επιστήμων στο "Συνήγορο τoυ Πολίτη", 

Ταμίας: Δημ. Κρεμπενιός, Δρ. Νομικής - Δικηγόρος, και 

Έφορος Δημοσίων Σχέσεων: Χαράλαμπος Ανδρεόπουλος, Δρ. Εκκλησιαστικής Ιστορίας - Διευθυντής του Προτύπου Γενικού Λυκείου Λαρίσης. 

Το Δ.Σ. συζήτησε το θέμα της διοργανώσεως επιστημονικού συνεδρίου στη Λάρισα, όπως είχε προαναγγελθεί, με τη συμβολή της Ιεράς Μητροπόλεως Λαρίσης και Τυρνάβου και του οικείου Δικηγορικού Συλλόγου, με θέμα την «Εκκλησιαστική Δικαιοσύνη». Το Συνέδριο προγραμματίζεται να διεξαχθεί περί τα τέλη Οκτωβρίου με αρχές Νοεμβρίου. 

Σκοπός της Εταιρείας η οποία εδρεύει στην Αθήνα και στις τάξεις της καταλέγονται πανεπιστημιακοί, δικαστικοί, δικηγόροι και θεολόγοι αυξημένων ακαδημαϊκών προσόντων (M.Sc., Ph.D.), είναι η προώθηση και ο συντονισμός της επιστημονικής έρευνας στο χώρο του Εκκλησιαστικού και Κανονικού Δικαίου. Στους ειδικότερους σκοπούς της περιλαμβάνεται η εξέταση γενικών ή ειδικών θεμάτων που άπτονται του Εκκλησιαστικού και Κανονικού Δικαίου, ιδίως δε των σχετικών με τη θρησκευτική ελευθερία θεμάτων, των σχέσεων Κράτους – Εκκλησίας, της Εκκλησιαστικής Ιστορίας, καθώς και της νομικής, πολιτικής και πολιτιστικής θέσεως των θρησκευτικών συσσωματώσεων εντός και εκτός Ελλάδος, μέσω της διοργανώσεως συνεδρίων, σεμιναρίων ή επιστημονικών συμποσίων. Επιστημονικό όργανο της Εταιρείας είναι η εξαμηνιαία Επιθεώρηση Εκκλησιαστικού και Κανονικού Δικαίου (τα) "Νομοκανονικά" που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Σάκκουλα Α.Ε.

Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου: ΤΑ ΠΟΛΥΧΡΟΝΙΑ ΤΩΝ ΒΑΣΙΛΕΩΝ (ΒΙΝΤΕΟ)

Τα Πολυχρόνια των Βασιλέων

Μουσική Βιβλιοθήκη 

Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (11-1-2017) 

Διάλεξη του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου. 

Μια ιστορικομουσικοφιλολογική προσέγγιση του είδους των Πολυχρονίων των Βασιλέων, στο νέο ελληνικό κράτος, με την παράθεση σπάνιου οπτικοακουστικού υλικού. 

Μετά την διάλεξη κλιμάκιο της ιστορικής Τετράφωνης Χορωδίας του Ι. Ναού Αγίου Γεωργίου Καρύτση, υπό την διεύθυνση του μαέστρου Νικόλαου Βάλσαμου, απέδωσε ύμνους που ψάλλονταν στις Βασιλικές Τελετές. 

Η εκδήλωση ήταν παραγωγή του Καλλιτεχνικού Συνόλου «Πολύτροπον», του οποίου υπεύθυνος είναι ο Παναγιώτης Ανδριόπουλος.

Παραθέτουμε στη συνέχεια το σχετικό βίντεο. 

Ο Παναγιώτης Α. Ανδριόπουλος μιλάει στην εκπομπή "Η Μουσική των Προσώπων" και στον Γεώργιο Ντόβολο, στον Ραδιοφωνικό Σταθμό της Εκκλησίας της Ελλάδος 89,5 για «Τα Πολυχρόνια των Βασιλέων», με αφορμή τη διάλεξη που πραγματοποίησε στην Μουσική Βιβλιοθήκη στο Μέγαρο Μουσικής. 

ΤΟ "ΑΣΜΑ ΑΣΜΑΤΩΝ" ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΕΦΕΡΗ ΣΕ ΜΟΥΣΙΚΗ ΤΕΡΨΙΧΟΡΗΣ ΠΑΠΑΣΤΕΦΑΝΟΥ

Του Παναγιώτη Ανδριόπουλου

Ο Γιώργος Σεφέρης µεταφράζει το «Άσµα Ασµάτων», από την Παλαιά Διαθήκη, το 1965. Κυκλοφορεί σε µια σπουδαία έκδοση 465 αντιτύπων με χαρακτικά του A. Tάσσου. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο ποιητής χρησιµοποιεί τον όρο «µεταγραφή» και όχι µετάφραση, καθώς τη θεωρεί περισσότερο ικανοποιητική για τον µεταγλωτισµό των αρχαίων κειµένων. Τον ίδιο όρο υιοθετεί και για την «Αποκάλυψη του Ιωάννη».

Ως γνωστόν το «Άσμα» είναι ένα γαμήλιο τραγούδι, που βλάστησε σ' έναν ποιμενικό λαό, τον λαό της Παλαιστίνης. Τα δε πρόσωπα που πρωταγωνιστούν είναι η Νύφη, ο Άντρας και ο Χορός από γυναίκες ή και άντρες.

Σημειώνει στον πρόλογό του ο Σεφέρης: «... η εποχή της συναρμολόγησης του ποιήματος πρέπει να είναι ο Δ' π.Χ. αιώνας. Τότε ένας Ιεροσολυμίτης συντάκτης με εμμονή την ανάμνηση του Σολομών ενσωμάτωσε διάφορα ιουδαϊκά κομμάτια με στοιχεία από το Μοάβ ή και από τη Συρία σ' αυτό το σύνολο, όπου είναι αισθητές και οι ελληνικές επιρροές».

Γράφτηκε σε εβραϊκή -αραμαΐζουσα (σημιτική) γλώσσα και μεταφράστηκε στην ελληνιστική από τους «Εβδομήκοντα» ερμηνευτές, μια επιτροπή από Ιουδαίους ελληνιστές.

Προσθέτει ο Σεφέρης: «To Άσμα, μολονότι ξεκίνησε από την ποιμενική Αφροδίτη και υμνεί με πάθος εξαιρετικά έντονο τον ερωτικό πόθο και τη λαχτάρα του αποχωρισμένου από τον αγαπημένο του, μολονότι δεν μνημονεύει διόλου τη σχέση του ανθρώπου με το Θεό, βρήκε ωστόσο - όχι χωρίς συζητήσεις είναι αλήθεια - μια θέση στον Κανόνα της Παλαιάς Διαθήκης».

Η οριστική έκδοση της μεταγραφής του Σεφέρη μαζί με το κείμενο των Εβδομήκοντα, γίνεται από τις εκδόσεις Ίκαρος, το 1972, με εξώφυλλο του Γιάννη Μόραλη.

Εκείνη τη χρονιά, η ιδρύτρια και διευθύντρια της γνωστότερης ελληνικής χορωδίας, τότε, της Χορωδίας Τρικάλων, Τερψιχόρη Παπαστεφάνου, κυκλοφορεί το 1972 από την Polygram, με το label της Olympic το δίσκο της «Άσμα Ασμάτων».

Η Τερψιχόρη Παπαστεφάνου ήταν απόφοιτος του Ωδείου Μανώλη Καλομοίρη και το 1952 ο Καλομοίρης της εμπιστεύεται τη διεύθυνση και την αναδιοργάνωση του παραρτήματος του Εθνικού Ωδείου Τρικάλων. Έτσι γεννιέται η Χορωδία Τρικάλων, που γίνεται γνωστή στην Ελλάδα και στο εξωτερικό με τους δίσκους που ηχογραφεί πάνω σε τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη διασκευασμένα χορωδιακά από την ίδια την Τερψιχόρη Παπαστεφάνου.

Είναι η πρώτη που μεταφέρει το έντεχνο ελληνικό τραγούδι σε χορωδιακή μορφή και η πρώτη που τολμά να το συνοδέψει λαϊκή ορχήστρα. Το 1966 εγκαθίσταται στην Αθήνα όπου αρχίζει να μελοποιεί έργα ελλήνων ποιητών τα οποία ηχογραφούνται και κυκλοφορούν σε δίσκους: “Ελεύθεροι πολιορκημένοι” του Πάνου Παναγιωτούνη, “Αδούλωτη” της Έλλης Παπαδημητρίου, “Άσμα ασμάτων” σε μεταγραφή Γιώργου Σεφέρη, “Πρελούδια” ποιήματα του Νικηφόρου Βρεττάκου, “Πόλεμος και Ειρήνη” του Γιάννη Ρίτσου και το ορχηστρικό “Καϋμοί στη γειτονιά”.

Στον δίσκο «Άσμα Ασμάτων» κυριαρχεί η  μελοποίηση ενός αποσπάσματος  της μεταγραφής του Γιώργου Σεφέρη. Τραγουδούν η Μαρία Δημητριάδη, ο Γιώργος Ζωγράφος και η Χορωδία Τρικάλων.

Στον δίσκο περιλαμβάνονται, επίσης, τρία μελοποιημένα ποιήματα: του Νικηφόρου Βρεττάκου, του Ιωάννη Πολέμη και του Άγγελου Σικελιανού καθώς και ένα ποίημα του Federico Garcia Lorca, σε ελεύθερη απόδοση στα ελληνικά από τον Νίκο Γκάτσο.

Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι την ίδια χρονιά, το 1972, ο Μάνος Χατζιδάκις μελοποιεί κι αυτός ένα απόσπασμα από το «Άσμα Ασμάτων», αλλά στο πρωτότυπο. Το γνωστό «Κραταιά ως θάνατος αγάπη», που συμπεριελήφθη στον «Μεγάλο Ερωτικό».

Το ίδιο απόσπασμα, στην μεταγραφή Σεφέρη, μελοποιεί και η Τερψιχόρη Παπαστεφάνου, και κλείνει με αυτό το έργο της.

Αξίζει να σημειωθεί πως πρόκειται για την μοναδική μελοποίηση της Σεφερικής μεταγραφής. Η Παπαστεφάνου και ο Χατζιδάκις μέσα στην δικτατορία πρότειναν το ερωτικό «Άσμα» της Παλαιάς Διαθήκης!

Η προσέγγιση της Τερψιχόρη Παπαστεφάνου είναι …μοιραία Θεοδωρακική, αφού η ίδια είχε επηρεαστεί από τον συνθέτη που της ταίριαζε και με τον οποίο συνεργάστηκε στενά.

Στο αυτοβιογραφικό βιβλίο της «Ο μύθος μιας χορωδίας», η Τερψιχόρη Παπαστεφάνου διηγείται πως πήρε την άδεια από την Μαρώ Σεφέρη για την ηχογράφηση του Σεφερικού «Άσματος», μετά από …εξετάσεις. Παρουσίασε, δηλ., το έργο της – στο πιάνο - στο σπίτι του συνθέτη Γιώργου Σισιλιάνου, τον οποίο εμπιστευόταν η Μαρώ Σεφέρη.

Η Μαρώ Σεφέρη συνέστησε στην Παπαστεφάνου και τον Γιώργο Ζωγράφο, ο οποίος είχε μάθει για την δουλειά αυτή και ήθελε πολύ να συμμετάσχει. Η Τερψιχόρη Παπαστεφάνου τον εμπιστεύτηκε και δεν το μετάνιωσε, όπως έγραψε.

Τα γυναικεία soli τραγούδησε η Μαρία Δημητριάδη, η οποία ήταν γνωστή τότε από τις εμφανίσεις της στο εξωτερικό πλάι στον Μίκη Θεοδωράκη.

Η Παπαστεφάνου εκτιμά πως το «Άσμα» ήταν μια επιτυχημένη παραγωγή.

Παραθέτουμε στη συνέχεια τη σχετική ηχογράφηση.

(κορίτσι)
Είμαι μαύρη μα είμαι ωραία
θυγατέρες της Ιερουσαλήμ
σαν τα τσαντήρια του Κιδάρ
σαν τα σκηνώματα του Σολομών

Αχ πες μου εσύ που η ψυχή μου αγάπησε
πού βόσκεις το κοπάδι σου
πού ξαποσταίνεις το μεσημέρι
για να μην τριγυρνώ κρυφά κρυφά
μες στα κοπάδια των συντρόφων σου

(χορωδία)
που ξαποσταίνεις το μεσημέρι
για να μην τριγυρνώ κρυφά κρυφά
μες στα κοπάδια των συντρόφων σου

(κορίτσι)
όμορφος που ‘σαι αγαπημένε
πόσο μεστός, πόσο μεστός
ωσάν μηλιά στα δένδρα του δρυμού
αγαπημένος μες στα παλληκάρια
στον ίσκιο του λαχτάρησα και κάθησα
κι ο καρπός του γλυκός στον ουρανίσκο

(χορωδία)
ωσάν μηλιά στα δένδρα του δρυμού
αγαπημένος μες στα παλληκάρια
στον ίσκιο του λαχτάρησα και κάθησα
κι ο καρπός του γλυκός στον ουρανίσκο

(κορίτσι)
το αριστερό του χέρι
κάτω απ το κεφάλι μου
και το δεξί του μ’ αγκαλιάζει

(αγόρι)
Όμορφη που ‘σαι Αγαπημένη
Όμορφη που ‘σαι, Όμορφη που ‘σαι
Τα μάτια σου είναι περιστέρια
Όμορφη που ‘σαι, Όμορφη που ‘σαι

(χορωδία)
Όμορφη που ‘σαι Αγαπημένη
Όμορφη που ‘σαι, Όμορφη που ‘σαι
Τα μάτια σου είναι περιστέρια
Όμορφη που ‘σαι, Όμορφη που ‘σαι

(αγόρι)
Ωσάν το κρίνο μες στ’ αγκάθια
η Αγαπημένη μου μες στις κοπέλες

(χορωδία)
Ωσάν το κρίνο μες στ’ αγκάθια
η Αγαπημένη μου μες στις κοπέλες

(αγόρι)
Σας εξορκίζω θυγατέρες της Ιερουσαλήμ
στις δύναμες και στις ορμές του αγρού
μη την ξυπνάτε, μη την ξαγριεύετε την Αγάπη μου
όσο να το θελήσει, όσο να το θελήσει

(χορωδία)
Όμορφη που ‘σαι Αγαπημένη
Όμορφη που ‘σαι, Όμορφη που ‘σαι
Τα μάτια σου είναι περιστέρια
μέσ’ απ’ το πέπλο σου, μέσ’ απ’ το πέπλο σου
Είσαι πεντάμορφη, Αγαπημένη
χωρίς ψεγάδι, χωρίς ψεγάδι
Είσαι πεντάμορφη, Αγαπημένη
χωρίς ψεγάδι, χωρίς ψεγάδι

(αγόρι)
μου πήρες την καρδιά μου
με μια ματιά σου, με μια ματιά σου
μου πήρες την καρδιά μου
μ’ ένα κρικέλι της τραχείας σου
μέλι σταλάζει από τα χείλια σου
μέλι και γάλα κάτω απ’ τη γλώσσα σου
μέλι σταλάζει από τα χείλια σου
μέλι και γάλα κάτω απ’ τη γλώσσα σου

(χορωδία)
μου πήρες την καρδιά μου
με μια ματιά σου, με μια ματιά σου
μου πήρες την καρδιά μου
μ’ ένα κρικέλι της τραχείας σου
μέλι σταλάζει από τα χείλια σου
μέλι και γάλα κάτω απ’ τη γλώσσα σου
μέλι σταλάζει από τα χείλια σου
μέλι και γάλα κάτω απ’ τη γλώσσα σου

(κορίτσι)
Σήκω, σήκω Βοριά, τρέμε Νοτιά
φύσα στους κλώνους του περιβολιού μου
Σήκω, σήκω Βοριά, τρέμε Νοτιά
κι ας ξεχυθούν όλα τ’ αρώματά μου
Σήκω, σήκω Βοριά, τρέμε Νοτιά
φύσα στους κλώνους του περιβολιού μου
Σήκω, σήκω Βοριά, τρέμε Νοτιά
κι ας ξεχυθούν όλα τ’ αρώματά μου

(χορωδία)
Όμορφη που ‘σαι Αγαπημένη
Όμορφη που ‘σαι, Όμορφη που ‘σαι
Τα μάτια σου είναι περιστέρια
Όμορφη που ‘σαι, Όμορφη που ‘σαι
Σμύρνα κι αλόη, όλα τα μύρα
Σμύρνα κι αλόη, όλα τα μύρα
Σμύρνα κι αλόη, όλα τα μύρα
Σμύρνα κι αλόη, όλα τα μύρα

(αγόρι)
Βάλε με σφραγίδα στην καρδιά σου
Βάλε με σφραγίδα στην καρδιά σου
ωσάν σφραγίδα στο μπράτσο σου

Βάλε με σφραγίδα στην καρδιά σου
Βάλε με σφραγίδα στην καρδιά σου
Δυνατή η αγάπη σαν το θάνατο
κι ο πόθος σκληρός σαν τον Άδη
Σπίθες φωτιάς, φλόγα Θεού, φλόγα Θεού

Βάλε με σφραγίδα στην καρδιά σου
Βάλε με σφραγίδα στην καρδιά σου

(χορωδία)
Νερό ποτάμια δεν μπορούν
να σβήσουν την Αγάπη
Νερό ποτάμια δεν μπορούν
να σβήσουν την Αγάπη

Νερό ποτάμια δεν μπορούν
να σβήσουν την Αγάπη
Νερό ποτάμια δεν μπορούν
να σβήσουν την Αγάπη

(αγόρι)
Βάλε με σφραγίδα στην καρδιά σου
Βάλε με σφραγίδα στην καρδιά σου

(χορωδία)
Όμορφη που ‘σαι Αγαπημένη
Όμορφη που ‘σαι, Όμορφη που ‘σαι
Τα μάτια σου είναι περιστέρια
Όμορφη που ‘σαι, Όμορφη που ‘σαι

Ο ...ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΓΙΑΝΝΑΡΑΣ

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Η εκδημία του δασκάλου Χρήστου Γιανναρά πυροδότησε έναν πολύ ενδιαφέροντα διάλογο στο διαδίκτυο – συχνά έντονο – σε σχέση με την προσφορά του, η οποία βέβαια είναι αδιαμφισβήτητη, σε πολλά επίπεδα. Εδώ δεν θα γίνει λόγος για τους «αρνητές» του, αλλά για τους «υποστηρικτές» του. 

Η εκκλησιαστική κοινότητα όλων των αποχρώσεων (οργανωσιακοί και μη, δεξιοί, κεντρώοι και αριστεροί), πένθησε την απώλειά του και εξήρε τη συμβολή του στην ανανέωση της θεολογίας στην σύγχρονη Ελλάδα. 

Για τους ανθρώπους της Εκκλησίας ο Γιανναράς ήταν μία λύτρωση! Οι οργανωσιακοί, που απομακρύνθηκαν από τις εκκλησιαστικές οργανώσεις (μετά το περίφημο «Καταφύγιο ιδεών» του), απενοχοποιήθηκαν – σε ένα βαθμό τουλάχιστον - και μπήκαν σε τροχιά αναζήτησης μιας άλλης Ορθοδοξίας. Εκείνης που πρόβαλε ο Γιανναράς: της ελευθερίας, του προσώπου, του έρωτα. 

Ωστόσο δεν ήταν δυνατόν να τον παρακολουθήσουν πάντα, καθώς εκείνος διέθετε και μια τόλμη που μάλλον δεν την απέκτησαν: τον δημόσιο λόγο, που δημιουργούσε εντάσεις, συγκρούσεις και αμφισβητήσεις έντονες. 

Ο Αλέξης Παπαχελάς σε κείμενό του in memoriam, έγραψε μια σκληρή αλήθιεια: 

«Καθώς τον αποχαιρετίζαμε ανακαλούσα στη μνήμη μου μερικά γραπτά του που έσπαγαν κόκαλα και εξαγρίωναν πολλούς πολιτικούς μας. Οι πιο αστείοι ήταν εκείνοι που τον εκθείαζαν πριν αναλάβουν θέσεις εξουσίας και έλεγαν συχνά «μπράβο για τον Γιανναρά, σπουδαία πένα». Μόλις αποκτούσαν κάποια θέση και τους καταχέριαζε σε κάποιο άρθρο, οι ίδιοι άνθρωποι μας έλεγαν «μα τι τον θέλετε τον Γιανναρά;». 

Πόσοι, άραγε, «μαθητές» του Γιανναρά έχουν ανάλογη τόλμη στην πορεία του δημόσιου βίου τους; Ίσως τελικά γι’ αυτόν τον θαυμάζουν περισσότερο από όλα. 

Κάποιοι αριστερίζοντες θεολόγοι διετύπωσαν την γνώμη ότι ο Γιανναράς ήταν «συντηρητικός» και όχι «εξεγερτικός»! Όμως, ποιος από αυτούς σήκωσε το βάρος των λόγων του, όπως ο Χ. Γιανναράς, επί δεκαετίες; Γιατί ο Γιανναράς εκφραζόταν και για την πολιτική και για την εκκλησία και για την παιδεία και για τον πολιτισμό. Κι αυτός ο λόγος του ήταν, πολλές φορές, συναρπαστικός! Ηρπάγημεν από τον οξυγράφο κάλαμό του, αλλά πόσοι είχαμε – αναλογικά έστω – την ανδρεία του; Επομένως, ο Γιανναράς υπήρξε πιο «αριστερός» από τους κενού περιεχομένου «αριστερούς», που απλώς εξέφραζαν έναν παραληρηματικό λόγο, άνευ αντικρίσματος. 

Ο λόγος του Γιανναρά ήταν τολμηρός, αληθινός αλλά και επιδραστικός! Γι’ αυτό και διεμβόλισε τον δημόσιο βίο, χωρίς να έχει ποτέ δημόσιες θέσεις και αξιώματα. 

Πριν από μερικά χρόνια ο καθηγητής Χρήστος Γιανναράς έγραψε ένα άρθρο για τον «επικίνδυνο Ελύτη». Και διατύπωνε το ερώτημα: «Τι νόημα έχει να συναχθεί το φιλόλογο κοινό να τιμήσει την μνήμη τού Ελύτη ακούγοντας απαγγελίες στίχων του; Η σύναξη στην μνήμη αυτού τού μεγάλου Έλληνα μας θέλει πολίτες, όχι ποσοτικό άθροισμα από ιδιώτες καταναλωτές συγκινήσεων. Η «προοδευτική» μας διανόηση θαυμάζει ή αυθυποβάλλεται ότι θαυμάζει τον Ελύτη και δεν συμφωνεί σε τίποτα μαζί του». 

Νομίζω πως αυτός ο πέρα ως πέρα αληθινός προβληματισμός του Χ. Γιανναρά, ταιριάζει γάντι και στην δική του περίπτωση!

"Όλοι έχουμε ανάγκη τα επτά θανάσιμα αμαρτήματα"

Πίνακας του Ιερώνυμου Μπος, «Τα Επτά Θανάσιμα Αμαρτήματα και τα Τέσσερα Τελευταία Αγαθά»

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου

Ο Μάνος Χατζιδάκις μου έμαθε Τα επτά θανάσιμα αμαρτήματα, ήτοι το δημοφιλές «τραγουδισμένο μπαλέτο» (ballet chanté) των Κουρτ Βάιλ και Μπέρτολτ Μπρεχτ.

Ο Μπρέχτ με το κείμενό του εδώ εννοούσε –και ψιλοκορόιδευε– την ηθική μιας φαύλης μεσαίας τάξης, άρα πρόκειται για Τα επτά θανάσιμα αμαρτήματα των μικροαστών. 

Η υπόθεση είναι γνωστή: δύο αδελφές, η Αννα Ι και η Αννα ΙΙ, ταξιδεύουν σε επτά πόλεις των ΗΠΑ προκειμένου να συγκεντρώσουν χρήματα ώστε η οικογένειά τους να αποκτήσει ένα σπίτι στις όχθες του Μισισιπή. Η πρώτη παίζει τον ρόλο του «πωλητή», του ιμπρεσάριου, η δεύτερη αποτελεί το «αντικείμενο» προς πώληση. Σε κάθε μία από τις πόλεις, οι αδελφές έρχονται αντιμέτωπες με ένα θανάσιμο αμάρτημα. Το ποιητικό κείμενο είναι σατιρικό: το σημαντικό ηθικό ζήτημα τίθεται καθώς η Αννα ΙΙ φέρεται ενάντια στο «σωστό» μόνον όταν ΔΕΝ διαπράττει ένα από τα θανάσιμα αμαρτήματα. Η άρνησή της, για παράδειγμα, να εργαστεί σε καμπαρέ ερμηνεύεται ως Αλαζονεία, ενώ η επιθυμία της να προτιμήσει τον άνθρωπο που αγαπά έναντι του πλούσιου θαυμαστή της εκλαμβάνεται ως Λαγνεία.

Όταν προ ετών είδα τα Επτά θανάσιμα αμαρτήματα, στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών (Ίδρυμα Ωνάση), από την Ομάδα ύψιλον, σε σκηνοθεσία και χορογραφία Αγγελικής Στελλάτου και μουσική του Σταύρου Γασπαράτου, διαπίστωσα πόσο προκλητικό είναι το θέμα αυτό. Η Α. Στελλάτου μας έδωσε μια άρτια παράσταση, που συνδύαζε χορό, βίντεο (εκπληκτικό σε μερικές σκηνές) και ζωντανή μουσική, αλλά χωρίς να μπει στο ...μεδούλι της αμαρτίας. Να διερευνήσει την γοητεία της, να αντιληφθεί την επίδρασή της στον μικροαστικό κόσμο μας, να μας δώσει, εντέλει, μια πλέρια αμαρτωλή διάσταση, από την οποία θα πήγαζε η κάθαρση.

Η πιο διαδεδομένη λίστα των 7 θανασίμων είναι: αλαζονεία, ζηλοφθονία, οργή, οκνηρία, απληστία, λαιμαργία, λαγνεία. 

Τα επτά θανάσιμα αμαρτήματα έχουν τον δικό τους ρόλο στη σημερινή κοινωνία και έχει ενδιαφέρον πώς ερμηνεύονται από τη σύγχρονη εξελικτική ψυχολογία. Διάσημοι ξένοι ψυχολόγοι εντοπίζουν επτά θανάσιμα αμαρτήματα της σύγχρονης εποχής: «Ευσεβής» αλήθεια, iPhonοφιλία, Ναρκισσιστική μυωπία, Δικαιωματισμός, Τηλεφωνομανία, Υπερχρέωση, Ξενοφοβία.

Αναζητείται, λοιπόν, χορογράφος και συνθέτης για το σύγχρονο ...αμαρτωλό μπαλέτο, που αφορά όλους μας.

Επί του παρόντος με καλύπτει το ποίημα του Γιώργου Κοζία: 

ΤΑ ΕΠΤΑ ΘΑΝΑΣΙΜΑ ΑΜΑΡΤΗΜΑΤΑ 

Στο όνειρό του αντίκρισε τον Σοπενχάουερ. 

-Πρόσεξε, του φώναξε, 

με κυνηγούν επτά αντιπρόσωποι των νόμων. 

Κραδαίνουν αόρατα ραβδιά. 

-Ησύχασε, τον παρότρυνε εκείνος, 

όλοι έχουμε ανάγκη 

τα επτά θανάσιμα αμαρτήματα. 

Κόσμος χωρίς ταξιδιώτες, Γιώργος Κοζίας, Στιγμή, 2007 

Ο ΚΑΒΑΦΗΣ ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΠΑΡΜΕΝΙΔΗ ΜΕ ΤΗΝ ΔΑΦΝΗ ΠΑΝΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΤΑΣΗ ΧΡΙΣΤΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟ

Χρήστος Παρμενίδης, 

ΕΙΣΑΙ ΑΚΟΜΑ ΜΑΚΡΙΑ 

ποίηση: Κ.Π. Καβάφης 

cd | hax | 1996 

Ένας σπάνιος δίσκος αφιερωμένος εξ ολοκλήρου στον ποιητή Κωνσταντίνο Π. Καβάφη (1863-1933). Η μελοποίηση έγινε από τον θεσσαλονικιό συνθέτη Χρήστο Παρμενίδη, του οποίου αυτή είναι η μοναδική δισκογραφική κατάθεση. 

Το έργο περιλαμβάνει μια σύντομη εισαγωγή, 11 τραγούδια, 5 ιντερμέδια και μια μονόλεπτη οργανική coda. Το εισαγωγικό κομμάτι είναι μια μικρή οργανική ανάπτυξη διανθισμένη με σκόρπιους στίχους του ποιητή σε πεζή ανάγνωση. 

Τη ροή των τραγουδιών ανακόπτουν μικρά οργανικά στάσιμα με άναρθρους βοκαλισμούς που συμβάλλουν στη διαμόρφωση ενός κλίματος υποβλητικής δραματικότητας. Δημιουργείται έτσι η αίσθηση ότι έχεις να κάνεις περισσότερο με ένα soundtrack κάποιου απροσδιόριστου σεναρίου κι όχι απλώς με έναν κύκλο τραγουδιών. Πρόκειται ασφαλώς για έντονα ατμοσφαιρικά και δύστροπα τραγούδια σε κλασική φόρμα, τα οποία απαιτούν υπομονή και επιμονή, για να μπορέσουν να λειτουργήσουν. Την οργανική συνοδεία αποτελεί ένα τρίο για κλαρινέτο, βιολοντσέλο και πιάνο. 

Τα τραγούδια ερμηνεύουν εξαιρετικά η υψίφωνος Δάφνη Πανουργιά κι ο βαρύτονος Τάσης Χριστογιαννόπουλος. 

Το λιτό ένθετο βιβλιαράκι περιέχει τους στίχους όλων των ποιημάτων στα ελληνικά, αλλά και στην έγκυρη αγγλική τους απόδοση παρμένη από το βιβλίο "C.P.Cavafy: Collected Poems" (1975) των Edmund Keely και Philip Sherrand. 

Η ηχογράφηση πραγματοποιήθηκε στο Λονδίνο για λογαριασμό της αγγλικής εταιρίας Hax.

diskovolos

Ο Χρήστος Παρμενίδης
είναι μηχανικός ήχου κυρίως ηλεκτρονικής μουσικής
και εργάζεται στην Αγγλία από το 1994.

Τραγούδια του Χρήστου Παρμενίδη σε ποίηση Καβάφη, από τον δίσκο που παρουσιάζουμε εδώ, περιλαμβάνονται και σε ένα cd με μελοποιημένο Καβάφη, από διάφορους έλληνες συνθέτες. 

Πέντε ποιήματα του Κ.Π. Καβάφη σε μουσική Χ. Παρμενίδη από την Δάφνη Πανουργιά και τον Τάση Χριστογιαννόπουλο. 

Η ΜΑΡΙΑ ΚΑΛΛΑΣ ΣΤΗΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ ΑΠΟ ΤΟ "ΠΟΛΥΤΡΟΠΟΝ" (ΒΙΝΤΕΟ)

Το 2023 ήταν αφιερωμένο, παγκοσμίως, στην μέγιστη και οικουμενική Μαρία Κάλλας, με αφορμή την συμπλήρωση 100 χρόνων από τη γέννησή της (2 Δεκεμβρίου 1923). 

Το Καλλιτεχνικό Σύνολο “Πολύτροπον” (υπεύθυνος: Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος) παρουσίασε μια πρωτότυπη παραγωγή με θέμα: “Η Μαρία Κάλλας στην Κωνσταντινούπολη”, την Δευτέρα 18 Σεπτεμβρίου 2023 στην Αίθουσα Διδασκαλίας της Μουσικής Βιβλιοθήκης του Συλλόγου «Οι Φίλοι της Μουσικής» στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. 

Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε δύο μέρες μετά την επέτειο του θανάτου της στο Παρίσι, στις 16 Σεπτεμβρίου 1977 και μία μέρα μετά τα ονομαστήρια της, καθώς η Κάλλας είχε βαφτιστεί Μαρία Άννα Καικιλία Σοφία Καλογεροπούλου και στις 17 Σεπτεμβρίου ήταν η μνήμη της  Αγίας Σοφίας. 

Ο Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος αναφέρθηκε στην σχέση της οικογένειας της μητέρας της Μαρίας Κάλλας, Ευαγγελίας Δημητριάδου, με την Κωνσταντινούπολη, στην παρουσία της Μαρίας Κάλλας στην Κωνσταντινούπολη το 1959, με αφορμή την κρουαζιέρα που οργάνωσε ο Αριστοτέλης Ωνάσης, την επίσκεψή της στο Οικουμενικό Πατριαρχείο επί Πατριάρχου Αθηναγόρου, την απήχηση εκείνης της επίσκεψης μέχρι σήμερα στην Πόλη. Ακόμη, ο ομιλητής αναφέρθηκε στην ιστορία του πιάνου της Μαρίας Κάλλας που βρίσκεται σήμερα στο Μουσείο Πέρα και στην διέλευσή της από την Κωνσταντινούπολη το 1969, πηγαίνοντας στην Καππαδοκία για τα γυρίσματα της κινηματογραφικής ταινίας «Μήδεια» του Πιέρ Πάολο Παζολίνι. 

Στη συνέχεια η σοπράνο Δάφνη Πανουργιά τραγούδησε άριες από όπερες που ερμήνευσε μοναδικά η Μαρία Κάλλας και συγκεκριμένα: 

Ave Maria (Bach/Gounod), Cavatina "Quel guardo il cavaliere" (Don Pasquale – Gaetano Donizetti), Ombra Leggera (Dinorah – Giacomo Meyerbeer), O mio babbino caro (Gianni Schicchi – Giacomo Puccini), Una voce poco fa (Il barbiere de Siviglia – Gioachino Rossini). 

Στο πιάνο ήταν ο Μάριος Καζάς. 

Ανάμεσα στις άριες διαβάστηκαν επιστολές της Μαρίας Κάλλας προς σημαντικές προσωπικότητες.

Artwork – video – φωτογραφίες: Ιωάννης – Πορφύριος Καποδίστριας. 

Παραγωγή: Καλλιτεχνικό Σύνολο «Πολύτροπον».

Ακολουθεί το βίντεο της εκδήλωσης. 

 

Την εκδήλωση κάλυψε και το διαδικτυακό κανάλι blod.gr του Ιδρύματος Μποδοσάκη και μπορείτε να την παρακολουθήσετε ΕΔΩ. 

Panagiotis Andriopoulos, theologian, musician, and director of the Agency for Ecclesiastical News ‘Fos Fanariou’, speaks about ‘Maria Callas in Istanbul’. On the screen he is seen with the late Patriarch Athenagoras.

September 29, 2023 

By The National Herald 

ATHENS – The year 2023 is dedicated worldwide to Maria Callas, marking the 100th anniversary of her birth (December 2, 1923). 

The Artistic Ensemble ‘Polytropon’, led by Panagiotis Ant. Andriopoulos, presented an original production titled ‘Maria Callas in Istanbul’ on Monday, September 18, 2023, at the Education Hall of the Music Library of the Association ‘Friends of Music’ in the Megaron Athens Concert Hall. 

Panagiotis Ant. Andriopoulos spoke about Maria Callas’s presence in Constantinople in 1959, on the occasion of the cruise organized by Aristotle Onassis, her visit to the Ecumenical Patriarchate during the time of Patriarch Athenagoras, and the lasting impact of that visit on the city. Furthermore, the speaker mentioned the history of Maria Callas’s piano, which is currently in the Museum of Pera, and her passage through Constantinople in 1969 on her way to Cappadocia for the filming of Pier Paolo Pasolini’s film ‘Medea’. 

From the event ‘Maria Callas in Istanbul’, at the Education Hall of the Music Library of the Association “Friends of Music” in the Megaron Athens Concert Hall.

Andriopoulos emphasized that “the myth of Callas remains alive, as her high art continues to influence opera in the 21st century, while aspects of her personality and private life continue to be subjects of research by journalists, writers, and artists.” 

Soprano Daphne Panourgiá sang arias from operas and other works that Maria Callas uniquely interpreted, including: ‘Ave Maria’ (Bach/Gounod), Cavatina ‘Quel guardo il cavaliere’ (Don Pasquale – Gaetano Donizetti) ‘Ombra Leggera’ (Dinorah – Giacomo Meyerbeer), ‘O mio babbino caro’ (Gianni Schicchi – Giacomo Puccini), and ‘Una voce poco fa’ (Il barbiere de Siviglia – Gioachino Rossini). 

Admission was free. 

The contributors to the event ‘Maria Callas in Istanbul’: Panagiotis Andriopoulos, Marios Kazas, and Daphne Panourgiá.

The contributors to the event ‘Maria Callas in Istanbul’ were: Panagiotis Andriopoulos, Marios Kazas, and Daphne Panourgiá. Marios Kazas performed on the piano. 

In addition to the music, letters from Maria Callas to important figures were read. 

Artwork, video, and photos were by Ioannis-Porfirios Kapodistrias – Production by the Artistic Ensemble ‘Polytropon’. 

About the Artistic Ensemble ‘Polytropon’: 

Founded in 2004 by theologian and musician Panagiotis Ant. Andriopoulos, it presents original productions in Greece and abroad, mainly based on Greek poetry and music. Some of their productions include works inspired by the youth anthology of Ecumenical Patriarch Bartholomew, the poems of C.P. Cavafy, sacred poetry, the musical work of Eva Palmer-Sikelianou, Gustav Mahler, Manos Hadjidakis, and more. They have performed their productions in various cities in Greece, Cyprus, Germany, Constantinople and around the world. 

It’s worth noting that Panagiotis Andriopoulos is the head of the ‘Fos Fanariou’ Agency for Ecclesiastical News.