Santiago Calatrava: Οι εικαστικές διέξοδοι ενός αρχιτέκτονα

Παναγιώτης Καμπάνης, 

Δρ. Αρχαιολόγος –Ιστορικός, Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού 

Μεταδιδακτορικός ερευνητής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

Όλοι γνωρίζουν τον Santiago Calatrava. Ιδιαίτερα οι Έλληνες, όπου για κάθε τι έχουν επιλέξει και το δικό του πρότυπο. Αν θέλεις να ξεχωρίσεις κάποιον στη ζωγραφική τότε τον αποκαλείς Πικάσο, για την εξυπνάδα του Αϊνστάιν, για τις ποδοσφαιρικές του ικανότητες Πελέ, για τον αλτρουισμό του Μητέρα Τερέζα,… ενώ τελευταία προστέθηκε στο λεξιλόγιο ο Καλατράβα χαρακτηρίζοντας όχι μόνο την αρχιτεκτονική του παρόντος και του μέλλοντος, αλλά και κάθε τι δημιουργικό, καινοτόμο και πρωτοπόρο. Όλοι αυτοί μπορεί να μην υπήρξαν οι καλύτεροι στον τομέα τους, σίγουρα όμως υπήρξαν εμβληματικές μορφές που ο ίδιος ο χώρος τους επέλεξε να τους αντιπροσωπεύει, γιατί πολύ απλά «μίλησαν» με κάποιο, μερικές φορές ανεξήγητο λόγο, στα συναισθήματα των ανθρώπων.

Διαβάστε ολόκληρο το κείμενο στη συνέχεια. 

Santiago Calatrava - Οι Εικαστικές Διέξοδοι Ενός Αρχιτέκτονα

Η ΠΑΤΡΑ ΚΑΙ Η ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΝΟΔΟΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ

Οι Πατρινοί Μητροπολίτες Ατλάντας Αλέξιος (δεξιά) και Σηλυβρίας Μάξιμος (αριστερά)
οι οποίοι θα συμμετάσχουν στην Αγία και Μεγάλη Σύνοδο της Ορθοδοξίας 

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Από 18 - 27 Ιουνίου 2016 θα συγκληθεί στην Ορθόδοξη Ακαδημία Κρήτης στο Κολυμπάρι Χανίων, η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος της Ορθοδοξίας, υπό την προεδρία του Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου. 

Πρόκειται για ένα εξαιρετικό, ιστορικό γεγονός το οποίο αποτελεί, ουσιαστικά, την πρώτη Πανορθόδοξη Σύνοδο της Ορθοδοξίας μετά από τις μεγάλες Οικουμενικές Συνόδους της πρώτης χιλιετίας, της ενωμένης Εκκλησίας. 

Η ιδέα για την σύγκληση της Συνόδου, με πρωτοβουλία του Οικουμενικού Πατριαρχείου, ανάγεται στις αρχές του 20ού αιώνα και η προετοιμασία της εντατικοποιήθηκε τα τελευταία 60 χρόνια. 

Το ενδιαφέρον και τιμητικό για την Πάτρα είναι ότι στην αντιπροσωπεία του Οικουμενικού Πατριαρχείου, η οποία θα λάβει μέρος στην Σύνοδο, περιλαμβάνονται και δύο Πατρινοί αρχιερείς. Ο Μητροπολίτης Ατλάντας (Η.Π.Α.) Αλέξιος και ο Μητροπολίτης Σηλυβρίας Μάξιμος, οι οποίοι είναι και μέλη της Αγίας και Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου αυτή την περίοδο. 

Τονίζουμε το γεγονός της συμμετοχής των δύο Πατρινών Αρχιερέων στην Αγία και Μεγάλη Σύνοδο, διότι – δυστυχώς – η Μητρόπολη Πατρών πρωταγωνιστεί, δια συγκεκριμένων κληρικών της, στον πόλεμο εναντίον της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου, καιρό τώρα. 

Οι κληρικοί της Μητροπόλεως Πατρών, Κύριλλος Κωστόπουλος και Αναστάσιος Γκοτσόπουλος, με αλλεπάλληλα άρθρα τους στο διαδίκτυο, αλλά και με σχετικές εκδόσεις, προσπαθούν να πείσουν τον λαό για τους «κινδύνους» που εγκυμονεί η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος, σε σχέση με θέματα «πίστεως». 

Για παράδειγμα ο Αρχιμ. Κύριλλος Κωστόπουλος γράφει με κάποια δόση …απειλής ότι «ο Οικουμενικός Πατριάρχης και οι περί αυτόν φέρουν μεγίστη ευθύνη έναντι τού Θεού και των μελών της Εκκλησίας, εάν καταστή μία Οικουμενική -και όχι Πανορθόδοξος- Σύνοδος ληστρική και προκαλέση σχίσμα στην Ορθόδοξο Εκκλησία». Κι ακόμα τσιράκια του κληρικού Κύριλλου Κωστόπουλου δεν διστάζουν να στέλνουν …τρομοκρατικά σημειώματα του τύπου: «Μετά θάνατον δεν υπάρχει μετάνοια» (γνωρίζει πολύ καλά ο κληρικός Κύριλλος Κωστόπουλος τι εννοώ). 

Ο κληρικός Αναστάσιος Γκοτσόπουλος πάει ένα βήμα παραπέρα, μιλώντας για …ακύρωση της Συνόδου: «Η παρουσία στην Πανορθόδοξο Σύνοδο ως "παρατηρητών" εκπροσώπων αιρετικών Κοινοτήτων και Ομολογιών που έχουν καταδικαστεί από την πατερική συνείδηση και τις Οικουμενικές Συνόδους νομιμοποιεί την πλάνη και την αίρεση και συνεπώς ακυρώνει την ίδια τη Σύνοδο» ή …φοβάται ότι η Σύνοδος «αντί να συντελέσει στην ενότητα της Εκκλησίας μας θα την κλονίσει δίνοντας σοβαρότατα επιχειρήματα για τη δημιουργία ή την εδραίωση σχισμάτων!». 

Ας σημειωθεί ότι ο κληρικός Αναστάσιος Γκοτσόπουλος πήγε – οιονεί ως «κατάσκοπος» - στην Ορθόδοξο Ακαδημία Κρήτης, όπου θα συνέλθει η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος και μετά εξαπέλυσε ένα «πύρινο» κείμενο δια του οποίου καταγγέλλει την ύπαρξη εκεί ενός έργου τέχνης, το οποίο είναι γι’ αυτόν «αποκρυφιστικό και οικουμενιστικό βιτρώ». 

Για μας η Πάτρα είναι αυτή των δύο Αρχιερέων που θα συμμετάσχουν στις εργασίες της ιστορικής Συνόδου, η οποία φέρνει το μήνυμα της αγάπης και της καταλλαγής στον σύγχρονο κόσμο.  Η άλλη, των «καθαρών» κληρικών της Μητροπόλεως Πατρών, είναι η ίδια η κόλαση.

THEBEST

Η ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ "ΓΝΩΜΗ" ΤΗΣ ΠΑΤΡΑΣ ΕΠΑΝΕΡΧΕΤΑΙ ΣΤΟ ΘΕΜΑ ΤΟΥ ΑΡΧΙΜ. ΚΥΡΙΛΛΟΥ ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ ΓΙΑ ΤΟ "ΚΟΥΣΟΥΡΙ" ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ

Η στήλη Το Σήμαντρο της πατρινής εφημερίδας Η ΓΝΩΜΗ, στο φύλλο της 20ής Μαϊου 2016 (παραθέτουμε το σχετικό δημοσίευμα), επαναφέρει το θέμα που πρώτη η Ιδιωτική Οδός έθεσε, με αφορμή δημοσίευμα της εφημερίδας Ο ΚΟΣΜΟΣ της Πάτρας, σύμφωνα με το οποίο ο Αρχιμανδρίτης Κύριλλος Κωστόπουλος φέρεται να είπε ότι ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος ήταν ομοφυλόφιλος (είχε το “κουσούρι” γράφει κατά λέξη το δημοσίευμα) και “προτιμούσε να χειροτονεί ιερείς που είχαν το κουσούρι”. 

Για το θέμα απευθύνθηκα στην Ιερά Σύνοδο, η οποία παρέπεμψε το θέμα στον Μητροπολίτη Πατρών Χρυσόστομο, δια τα κατ' αυτόν, αλλά τίποτα δεν έγινε. Δείτε σχετικά εδώ. 

Καλώ τον κληρικό της Μητροπόλεως Πατρών να δώσει ένα τέρμα σ' αυτή την ιστορία, ζητώντας συγγνώμη για το ατόπημά του. Αν δεν το κάνει "έχουσι γνώσιν οι φύλακες"! 

Γιατί υπάρχει και ο δρόμος που μας υποδεικνύει ο κληρικός Κύριλλος Κωστόπουλος με ιδιόχειρο σημείωμά του προς τον επίσης κληρικό της Μητροπόλεως Πατρών π. Παναγιώτη Μεντζά: "Θα κινηθώ μέσω μηνύσεων". 

Το σχετικό σημείωμα αναδημοσιεύεται στη στήλη "Σήμαντρο", αλλά το έχει βάλει και η Ιδιωτική Οδός εδώ. 

Για το ίδιο θέμα δείτε και τις σχετικές αναρτήσεις μας: 

- ΤΙ ΠΑΠΑΣ, ΤΙ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ... ΣΤΟ ΙΔΙΟ ΕΡΓΟ ΘΕΑΤΕΣ...
-  ΟΙ ΚΑΤΑ ΚΥΡΙΛΛΟΝ ΠΑΠΑΣ ΒΕΝΕΔΙΚΤΟΣ ΚΑΙ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ
- "ΟΧΙ ΚΟΥΚΟΥΛΩΜΑ" ΣΤΗΝ ΥΠΟΘΕΣΗ ΚΥΡΙΛΛΟΥ ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ ΓΙΑ ΤΟ "ΚΟΥΣΟΥΡΙ"
- ΟΙ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΡΑΓΔΑΙΕΣ;;;
- ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΑΙ ΑΡΧΙΜ. ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ

Ο ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΣΤΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΖΕΡΒΟΥΛΑΚΟΣ ΣΤΟ ΡΑΔΙΟΦΩΝΟ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Στην γνωστή εκπομπή του Ραδιοφωνικού Σταθμού της Εκκλησίας της Ελλάδος 89,5 «Από Τέχνη σε Τέχνη», την οποία επιμελείται και παρουσιάζει ο ιερέας και σκηνοθέτης π. Πέτρος Μινώπετρος, την Κυριακή 29 Μαΐου 2016 στις 8 το βράδυ θα μεταδοθεί σε επανάληψη συνέντευξη του σκηνοθέτη του κινηματογράφου Γιώργου Ζερβουλάκου. Η εκπομπή έχει θέμα: «Η ορθόδοξη πνευματικότητα, η ελληνικότητα στην τέχνη, η κληρονομιά της Βυζαντινής παράδοσης – Ρωμηοσύνης, τα Κεκραγάρια, το Άγιον Όρος και ο Μανουήλ Πανσέληνος, ο κινηματογράφος και η Ιστορία». 

Ο σκηνοθέτης Γιώργος Ζερβουλάκος γεννήθηκε το 1933, στο Γεράκι της Λακωνίας. Έχει σκηνοθετήσει πολλές ταινίες μεγάλου μήκους κατά τις δεκαετίες 1960 και 1970. Ανάμεσά τους: "Συννεφιασμένη Κυριακή", "Υποβρύχιο Παπανικολής", "Λυσιστράτη", "Το σπίτι στους βράχους", "Με τον Ορφέα τον Αύγουστο" κ.α. Έχει κάνει επίσης τις παραγωγές σε σημαντικές ταινίες, όπως: "Άρης Βελουχιώτης" (σκηνοθεσία: Φώτος Λαμπρινός), "Ρεμπέτικο" και "Oh Babylon" (σκηνοθέτης ο Κώστας Φέρρης), "Mozart' s requiem" (σκηνοθεσία: Joao Correa). Έχει σκηνοθετήσει ή έχει κάνει και την παραγωγή σε πάνω από 200 πολιτικά, ιστορικά, κοινωνικά και τουριστικά ντοκιμαντέρ για την ελληνική τηλεόραση. 

Όταν πρωτοεπισκέφτηκα την παραλία των Τσακαίων στην Εύβοια, συνειδητοποίησα ότι εκεί γύρισε ο Γιώργος Ζερβουλάκος την ταινία "Το σπίτι στους βράχους"! Πριν 40 χρόνια και… Όταν η περιοχή ήταν τελείως παρθένα, αφού και σήμερα – φανταστείτε – παραμένει αλώβητη. Ο τουρισμός είναι έντονος στην διπλανή παραλία. Στο σπίτι στους βράχους τα πράγματα δεν έχουν αλλάξει και πολύ από την εποχή της ταινίας. 

Παραθέτω στη συνέχεια μερικές φωτογραφίες μου από την περιοχή. 

Για τον Γιώργο Ζερβουλάκο πρέπει να σημειωθεί, επίσης, ότι ήταν ο πρώτος σπουδαστής της Σχολής Κινηματογράφου Λυκούργου Σταυράκου, που το 1952 εκπροσώπησε ως σπουδαστής τη Σχολή στο Διεθνές Σπουδαστικό Φεστιβάλ Κωνσταντινούπολης. 

Όμως ο Γιώργος Ζερβουλάκος έχει ταυτιστεί με το ντοκιμαντέρ για το Άγιον Όρος. Έζησε σχεδόν ένα χρόνο στο Άγιον Όρος, ώσπου το 1973 παρουσίασε ένα μοναδικό ντοκιμαντέρ με τον τίτλο «Οδοιπορικό στο Άγιον Όρος», το οποίο έχει προβληθεί στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και ιδιαίτερα στην Αγγλία. Επίσης, έκανε ντοκιμαντέρ και για τον περίφημο Μανουήλ Πανσέληνο και την Μακεδονική Σχολή Αγιογραφίας (1983), καθώς και για την Κρητική Σχολή Αγιογραφίας στο Άγιον Όρος (1981). Έκανε ντοκιμαντέρ και για το ιερό νησί της Αποκαλύψεως, την Πάτμο (1978). 

Ο Γιώργος Ζερβουλάκος είναι και συγγραφέας. Έχει γράψει τα βιβλία: "Η βασίλισσα των τζιτζικιών" (2002), "Εν Τριπόλει 1949" (2003), "Κεκραγάρια" (2007) και "Δημοπρατήριο Ονείρων" (2011).
Σ’ αυτό το τελευταίο ο Γ. Ζερβουλάκος, ως ένας από τους πρωτεργάτες του ελληνικού σινεμά, μας εισάγει σε ένα οδοιπορικό μέσα από ντοκουμενταρισμένες εμπειρίες του. Με ύφος συχνά ανεκδοτολογικό και με σπάνιο φωτογραφικό υλικό αρχείου, παρουσιάζονται οι άνθρωποι που στελέχωσαν τον ελληνικό κινηματογράφο από στη γέννησή και ενηλικίωσή του.
Πάντως ο Γιώργος Ζερβουλάκος παραμένει αειθαλής! Και ο κινηματογραφιστής των ονείρων μας. Των γνησίως αγιορειτικών (καθώς με το φακό του κατέγραψε το παλιό Άγιον Όρος που δεν υπάρχει πιά) και των ες αεί ερωτικών, αφού οι μουσικές του Τσιτσάνη που τόσο αγαπά και ενέταξε στο έργο του, παραμένουν οι πιο αληθινά ερωτικές μουσικές του νεοελληνικού μας βίου.

Ο "ΤΙΜΟΣ Ο ΑΘΗΝΑΙΟΣ" ΤΗΣ ΙΟΥΛΙΤΑΣ ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΥ ΓΙΑ ΜΙΚΡΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ ΣΤΟ ΙΔΡΥΜΑ ΘΕΟΧΑΡΑΚΗ

Χθες Παρασκευή 27 Μαϊου 2016 στο Ίδρυμα Τεχνών Θεοχαράκη, ο "Τίμος ο Αθηναίος" (το δημοφιλές παραμύθι της Ιουλίτας Ηλιοπούλου), συνάντησε τα παιδιά της Τετάρτης Δημοτικού της σχολής Ι. Μ. Παναγιωτόπουλου και τους μίλησε για το μεγάλο του όνειρο: να επισκεφτεί την ξακουστή Αθήνα και να ανέβει στην Ακρόπολη! Να δει τον Παρθενώνα, να δει από κοντά την ιερή ελιά, ίσως να δει και την ίδια τη θεά Αθηνά. 

Αφηγήθηκε η Ιουλίτα Ηλιοπούλου και τραγούδησε η Δάφνη Πανουργιά, παίζοντας ταυτόχρονα με την κιθάρα της τα πέντε τραγούδια που έγραψε ο Γιώργος Κουρουπός ειδικά για την παράσταση. 

Αυτό το παραμύθι της Ιουλίτας Ηλιοπούλου, σε δική της εικονογράφηση, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ύψιλον και η έκδοση περιλαμβάνει και CD με τα πέντε τραγούδια της ιστορίας, σε πρωτότυπη μουσική του Γιώργου Κουρουπού.

ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΝΟΔΟ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ ΣΤΟ the books' journal

The books' journal

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Ο 20ός αιώνας υπήρξε αναμφισβήτητα σημαντικός αιώνας και για τον Χριστιανισμό. 

Το σπουδαιότερο γεγονός ήταν η επαναπροσέγγιση Ανατολής και Δύσης, χίλια χρόνια, σχεδόν, μετά το Σχίσμα. 

Το Οικουμενικό Πατριαρχείο με πολλές ενέργειές του κάνει ένα άνοιγμα στην οικουμένη, για την συνάντηση των Εκκλησιών, και μετά την άρση των αναθεμάτων επί του μεγάλου Πατριάρχου Αθηναγόρα, έχουμε την έναρξη επίσημου διαλόγου Ορθοδόξων και Ρωμαιοκαθολικών, αλλά και διαλόγου με τους άλλους χριστιανούς (Αρχαίους χριστιανούς της Ανατολής, Προτεστάντες, Αγγλικανούς κ.α.). 

Παράλληλα, το Οικουμενικό Πατριαρχείο κινείται δυναμικά, ήδη από τις αρχές του 20ού αιώνα, και προς την κατεύθυνση μιας Πανορθόδοξης Συνόδου, της πρώτης μετά τις Οικουμενικές Συνόδους της πρώτης χιλιετίας του Χριστιανισμού. 

Τα εμπόδια είναι πολλά και οι ιστορικές συγκυρίες (Παγκόσμιοι πόλεμοι, κομμουνιστικά καθεστώτα σε πολλές Ορθόδοξες χώρες) δεν ευνοούν την προώθηση αυτού του οράματος. 

Και πάλι ο Πατριάρχης Αθηναγόρας δίνει ζωή στη συνοδική διαδικασία, με διορθόδοξες συναντήσεις την δεκαετία του 1950 και τελικά με τις περίφημες Πανορθόδοξες Διασκέψεις στη Ρόδο, στις αρχές της δεκαετίας του ’60. 

Έτσι, αρχίζει η εντατική προετοιμασία για την σύγκληση της Πανορθόδοξης Συνόδου, η οποία διαρκεί εξήντα χρόνια, δηλαδή ως τις μέρες μας. 

Από 18 – 27 Ιουνίου 2016 θα συγκληθεί στην Ορθόδοξη Ακαδημία Κρήτης στο Κολυμπάρι Χανίων, η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος της Ορθοδοξίας, υπό την προεδρία του Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου. 

Η Σύνοδος είχε προγραμματιστεί να γίνει στην περίφημη Αγία Ειρήνη Κωνσταντινουπόλεως, αλλά η ένταση στις Ρωσοτουρκικές σχέσεις ανάγκασε την Εκκλησία της Ρωσίας να θέσει θέμα τόπου συγκλήσεως της Συνόδου και επελέγη τελικά η Κρήτη, η οποία αποτελεί κανονικό έδαφος του Οικουμενικού Πατριαρχείου. 

Θα προσέλθουν οι Προκαθήμενοι και οι αντιπροσωπείες των 14 Ορθοδόξων Αυτοκεφάλων Εκκλησιών, προκειμένου να δώσουν την μαρτυρία της ενότητας της Ορθοδοξίας στον σύγχρονο κόσμο και να καθορίσουν – κατά το δυνατόν - την θέση της Ορθοδοξίας σ’ αυτόν τον κόσμο. 

Η στιγμή είναι ιστορική και το βάρος της ευθύνης των Ορθοδόξων Εκκλησιών μεγάλο. 

Τον περασμένο Ιανουάριο, στο Κέντρο του Οικουμενικού Πατριαρχείου στο Σαμπεζύ της Γενεύης, πραγματοποιήθηκε Προσυνοδική Διάσκεψη, σε επίπεδο Προακθημένων, και οριστικοποιήθηκε η θεματολογία, που αφορά στην αποστολή της Ορθοδοξίας στον σύγχρονο κόσμο, στην Ορθόδοξη Διασπορά, στο θέμα της Νηστείας, στο μυστήριο του Γάμου, στον τρόπο ανακήρυξης του Αυτόνομου (δηλ. πώς μια Εκκλησία μπορεί να ζητήσει την Αυτονομία της από την Αυτοκέφαλο Εκκλησία στην οποία υπάγεται) και στις σχέσεις της Ορθόδοξης Εκκλησίας με τον υπόλοιπο χριστιανικό κόσμο. 

Αναμφισβήτητα η θεματολογία δεν είναι η ιδανική σε σχέση με τα προβλήματα του σύγχρονου κόσμου, όμως είναι πολύ σημαντική για τον αυτοπροσδιορισμό της Ορθοδοξίας, ώστε να ανοίξει ο δρόμος για να συγκαλούνται ευκολότερα στο μέλλον Πανορθόδοξες Σύνοδοι, οι οποίες να ασχολούνται με τα μείζονα προβλήματα της ανθρωπότητας. 

Άλλωστε μοιάζει αδιανόητο η Ορθοδοξία, η Εκκλησία της Συνοδικότητας, να μην μπορεί να συγκαλέσει μια Πανορθόδοξη Σύνοδο στις μέρες μας και να χρειάζεται εξήντα χρόνια προετοιμασίας! 

Όμως, η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος έχει μπει για τα καλά στο στόχαστρο μερίδας κληρικών και λαϊκών, τόσο στην Ελλάδα, όσο και σε άλλες Ορθόδοξες χώρες. 

Αιτία είναι - κυρίως και κατ’ εξοχήν – το κείμενο που αποφασίστηκε ομόφωνα στην Ε’ Προσυνοδική διάσκεψη του Σαμπεζύ (Οκτώβριος 2015) για τις Σχέσεις της Ορθοδόξου Εκκλησίας προς τον λοιπόν Χριστιανικόν Κόσμον. Το κείμενο καθορίζει αυτές τις σχέσεις και τον τρόπο διαλόγου μεταξύ των Εκκλησιών. 

Χαρακτηριστικά αναφέρεται: 

«Ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία ἔχει κοινήν τήν συνείδησιν περί τῆς ἀναγκαιότητος τοῦ διαχριστιανικοῦ θεολογικοῦ διαλόγου, διό καί κρίνει ἀναγκαῖον νά συνοδεύηται οὗτος πάντοτε ὑπό τῆς ἐν τῷ κόσμῳ μαρτυρίας διά πράξεων ἀμοιβαίας κατανοήσεως καί ἀγάπης, αἱ ὁποῖαι ἐκφράζουν τήν «ἀνεκλάλητον χαράν» τοῦ Εὐαγγελίου (Α' Πετρ. 1, 8), ἀποκλειομένης πάσης πράξεως προσηλυτισμοῦ ἤ ἄλλης προκλητικῆς ἐνεργείας ὁμολογιακοῦ ἀνταγωνισμοῦ.» 

Μια τέτοια λογική είναι, φυσικά, αδιανόητη για τον Μητροπολίτη Πειραιώς Σεραφείμ και τους ομόφρονές του. Αυτή η λογική είναι «οικουμενιστική», δηλαδή αλλοιώνει την αλήθεια της Ορθοδοξίας και όπως αναφέρεται στο πόρισμα – ψήφισμα Ημερίδας που οργάνωσε ο Πειραιώς τον περασμένο Μάρτιο «οι όποιες αποφάσεις της με οικουμενιστικό πνεύμα είμαστε απολύτως βέβαιοι, ότι δεν θα γίνουν δεκτές από τον κλήρο και τον πιστό λαό του Θεού, ενώ η ίδια θα καταγραφεί στην εκκλησιαστική ιστορία ως ψευδοσύνοδος.» 

Ο πόλεμος που υφίσταται η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος από τους «καθαρούς» της Ορθοδοξίας έχει γίνει ανελέητος. Η Σύνοδος, πριν ακόμα γίνει, χαρακτηρίζεται «ληστρική» και οι «καθαροί» …προσεύχονται να μην συγκληθεί τελικά, γιατί θα «προδώσει την Ορθόδοξη πίστη». 

Το διαδίκτυο έχει κατακλυσθεί από χιλιάδες σχετικές αναφορές, Μητροπόλεις και χριστιανικοί σύλλογοι διοργανώνουν ημερίδες εναντίον της Συνόδου, ο Οικουμενικός Πατριάρχης χαρακτηρίζεται «αιρετικός», ένα πολεμικό κλίμα κυριαρχεί, το οποίο σαφέστατα επηρεάζει την Εκκλησία της Ελλάδος. 

Σκοπός των πιέσεων ήταν να μη συμμετάσχει η Εκκλησία της Ελλάδος στην Αγία και Μεγάλη Σύνοδο, και αυτό φαίνεται και από τις παραιτήσεις των αρχιερέων (Πειραιώς και οι συν αυτώ), από την συμμετοχή τους στην Σύνοδο. 

Δεν θέλουν να πάνε φοβούμενοι την «νομιμοποίηση» των σχέσεων της Ορθοδοξίας με τους υπόλοιπους χριστιανούς. 

Τελικά η Εκκλησία της Ελλάδος θα συμμετάσχει στην Σύνοδο, αλλά όπως προέκυψε από την τελευταία συνεδρία της Ιεραρχίας, δεν έχει σκοπό να αναγνωρίσει καμία εκκλησιαστικότητα σε άλλες Εκκλησίες. Όλοι οι άλλοι χριστιανοί δεν μπορεί να είναι παρά αιρετικοί! 

Κατά τον Πειραιώς Σεραφείμ η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος θα έπρεπε να τερματίσει τους Διαλόγους με όλους τους χριστιανούς και να εκλέξει νέο Ορθόδοξο Πάπα Ρώμης (sic)! 

Άρα, οι αντιδρώντες στην Αγία και Μεγάλη Σύνοδο αντιπροσωπεύουν μια φοβερή ενδοστρέφεια, διακατέχονται, αναμφισβήτητα, από φοβικά σύνδρομα και στην ουσία πρόκειται για λόγο μίσους, αφού αυτό που θέλουν από την Σύνοδο είναι να «καταδικάσει» τους άλλους και όχι να προσπαθήσει να συνυπάρξει με αυτούς. 

Για τον σύγχρονο κόσμο αυτά τα πράγματα είναι αδιανόητα, αλλά για την Ελλάδα της κρίσης όπου υπερπερισσεύουν η ενδοστρέφεια, ο αντιδυτικισμός και το σύνδρομο του Ελληναρά «Ορθόδοξου», μοιάζουν αυτονόητα. 

Οι υγιείς φωνές δεν ακούγονται, καθώς υπερκαλύπτονται από τον αχό των θορυβούντων, οι οποίοι απολαμβάνουν εξαιρετικής ανοχής, έχοντας ως όπλο τους και την απειλή να στιγματίσουν τον οιονδήποτε τους ασκεί κριτική, με οποιοδήποτε τρόπο.

Η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος θα πρέπει με αποφασιστικότητα να υπερασπιστεί τα κείμενα της, τα οποία, έτσι κι αλλιώς, έχουν εγκριθεί ομόφωνα στις Προσυνοδικές διασκέψεις. Ειδικά για τις σχέσεις με τον υπόλοιπο χριστιανικό κόσμο, τα πράγματα πρέπει να είναι απολύτως σαφή: Ο διάλογος με όλους πρέπει να γίνει τρόπος ζωής της Ορθοδοξίας και η λογική των εύκολων αποκλεισμών πρέπει να αποκλειστεί ρητά και κατηγορηματικά. Όπως επισημαίνεται και στο σχετικό προσυνοδικό κείμενο: «Ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία θεωρεῖ καταδικαστέαν πᾶσαν διάσπασιν τῆς ἑνότητος τῆς Ἐκκλησίας, ὑπό ἀτόμων ἤ ὁμάδων, ἐπί προφάσει τηρήσεως ἤ δῆθεν προασπίσεως τῆς γνησίας Ὀρθοδοξίας.» 

Οι αυτόκλητοι υπερασπιστές της Ορθοδοξίας στο όνομα της «καθαρότητος» μπορούν κάλλιστα να κάνουν την δική τους «Εκκλησία», για να προασπίσουν με την συνέπεια που τους διακρίνει αυτό που εκείνοι θεωρούν «πίστη», δηλαδή τις μανικές εμμονές τους και τις νοσηρές ιδεοληψίες τους. Να ζήσουν ανενόχλητα στον δικό τους κόσμο, μακριά από την σύγχρονη πραγματικότητα. 

Γιατί η λογική της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου είναι εντελώς άλλη: 

«…ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία θεωρεῖ σημαντικόν ὅπως ὅλοι οἱ χριστιανοί, ἐμπνεόμενοι ὑπό τῶν κοινῶν θεμελιωδῶν ἀρχῶν τῆς πίστεως ἡμῶν, προσπαθήσωμεν νά δώσωμεν εἰς τά ἀκανθώδη προβλήματα, διά τῶν ὁποίων προκαλεῖ ἡμᾶς ὁ σύγχρονος κόσμος, μίαν ὁλοπρόθυμον καί ἀλληλέγγυον ἀπάντησιν, βασιζομένην εἰς τό ἰδανικόν πρότυπον τοῦ ἐν Χριστῷ καινοῦ ἀνθρώπου. 

Ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία ἔχει συνείδησιν τοῦ γεγονότος, ὅτι ἡ κίνησις πρός ἀποκατάστασιν τῆς ἑνότητος τῶν Χριστιανῶν λαμβάνει νέας μορφάς, ἵνα ἀνταποκριθῇ εἰς τάς νέας συνθήκας καί ἀντιμετωπίσῃ τάς νέας προκλήσεις τοῦ συγχρόνου κόσμου. Εἶναι ἀπαραίτητος ἡ συνέχισις τῆς μαρτυρίας τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας εἰς τόν διῃρημένον χριστιανικόν κόσμον ἐπί τῇ βάσει τῆς ἀποστολικῆς παραδόσεως καί πίστεώς της.»

ΕΓΚΑΙΝΙΑΣΤΗΚΕ Η ΕΚΘΕΣΗ "ΑΘΩΣ - ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ" ΣΤΗΝ ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ (ΦΩΤΟ)

φωτογραφίες; Ιδιωτική Οδός

Με την ευκαιρία του αφιερωματικού έτους (2016) Ελλάδας-Ρωσίας, αλλά και της χιλιόχρονης παρουσίας Ρώσων μοναχών στο Άγιον Όρος (1016-2016), η Διακοινοβουλευτική Συνέλευση Ορθοδοξίας διοργανώνει έκθεση με θέμα «Άθως. Το Άγιον Όρος», στην αίθουσα «Ελευθέριος Βενιζέλος», στο Μέγαρο της Βουλής. 

Σήμερα το απόγευμα - Πέμπτη 26 Μαΐου – τελέστηκαν τα εγκαίνια της έκθεσης από τον Πρόεδρο της Βουλής, Νικόλαο Βούτση. 

Πριν από τα εγκαίνια, στην αίθουσα Γερουσίας της Βουλής, απηύθυναν χαιρετισμούς: 

ο Πρόεδρος της Βουλής, ο Πρόεδρος της Γενικής Συνέλευσης της Διακοινοβουλευτικής Συνέλευσης Ορθοδοξίας και Βουλευτής της Κρατικής Δούμα της Ρωσικής Ομοσπονδίας Σεργκέι Ποπόβ, ο Γενικός Γραμματέας της Διακοινοβουλευτικής Συνέλευσης Ορθοδοξίας και Υφυπουργός Εξωτερικών Ιωάννης Αμανατίδης, ο εκπρόσωπος του Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου, Επίσκοπος Αβύδου Κύριλλος και ο εκπρόσωπος του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος Ιερωνύμου, Επίσκοπος Θαυμακού Ιάκωβος. 

Τα εγκαίνια της έκθεσης πραγματοποιήθηκαν παρουσία του Αρχιεπισκόπου Σινά Δαμιανού, εκπροσώπων άλλων θρησκευτικών δογμάτων, καθώς και εκπροσώπων των πολιτειακών, πολιτικών και στρατιωτικών αρχών της χώρας. Παρόντες και οι επιμελητές της έκθεσης, ο Γέρων Ιουστίνος Σιμωνοπετρίτης και ο μοναχός Νήφων. 

Η έκθεση περιλαμβάνει ιστορικό υλικό, προερχόμενο από τις συλλογές της Αγιορειτικής Φωτοθήκης, της Ιεράς Μονής Σίμωνος Πέτρας, με σπανιότατες φωτογραφικές αποτυπώσεις προσώπων και ιστορικών γεγονότων, σχετικών με το Άγιον Όρος, εικόνες από την καθημερινή ζωή, φωτογραφίες Αγίων ασκητών, Πατριαρχών, ηγουμένων και υψηλών επισκεπτών, καθώς και μοναδικά χαρακτικά του Αγίου Όρους. 

Η έκθεση αποτελείται, δηλαδή, από δύο ενότητες. Η πρώτη περιέχει τις φωτογραφίες με πρόσωπα και γεγονότα του Αγίου Όρους από την περίοδο 1867-1963. Η δεύτερη περιέχει Χάρτινες Εικόνες – αγιορείτικες χαλκογραφίες τόπων, μνημείων και αγίων εικόνων (18ος-19ος αι.). 

Αξίζει να σημειωθεί ότι η έκθεση «Άθως. Το Άγιον Όρος», παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στη Ρωσική Κρατική Δούμα πριν από δύο μήνες, ενώ, μετά την παρουσίασή της στη Βουλή των Ελλήνων, θα ακολουθήσει μια μεγάλη διαδρομή, με επόμενους σταθμούς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, μουσειακό χώρο του Βελιγραδίου και τη Βουλή των Αντιπροσώπων της Ιταλίας.

Την εκδήλωση κάλυψε το διαδικτυακό κανάλι  intv.gr - Δείτε την εδώ 

ΟΙ ΣΗΜΕΡΙΝΟΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ ΕΠΙΛΕΓΟΥΝ ΤΗΝ ΕΣΩΣΤΡΕΦΕΙΑ...

Πηνελόπη Βλαχογιάννη, Εσωστρέφεια, Ακρυλικό σε καμβά, 100 x 120 cm

Δημήτρης Μπαλτᾶς 

Ἡ θλίψη τῆς ἐσωστρέφειας 

Ἐάν κάποτε οἱ χριστιανοί ἦσαν οἱ ταπεινοί καί καταφρονεμένοι αὐτοῦ τοῦ κόσμου, καί ἀργότερα συμπορεύθηκαν ἐπί μακρόν μέ τήν κοσμική ἐξουσία, σήμερα ἀντιμετωπίζονται μέ ἀδιαφορία. Εἶναι αὐτή ἡ θρησκευτική ἀδιαφορία στήν ὁποία ἀναφέρεται ὁ Ἱσπανός φιλόσοφος Χ.Λ. Ἀρανγκοῦρεν (1909-1996), ὅταν γράφει ὅτι «ὁ Θεός ἔπαψε νά εἶναι πρόβλημα γιά τό μεγαλύτερο μέρος τῶν ἀνθρώπων. Δέν ὑπάρχουν πιά ἀνάμεσά μας ἄθεοι ἤ ἀντιθεϊστές: ἁπλά καί μόνο οἱ ἄνθρωποι ἀδιαφοροῦν γιά τό Θεό … Ὁ Θεός πέθανε ὅπως ἀκριβῶς ὁ γείτονάς μας- τό γεγονός δέν φαίνεται νά ἐνδιαφέρει κανένα» («Ὁ χριστιανισμός τοῦ Ντοστογιέβσκι καί ὁ δικός μας», στόν τόμο Ντοστογιέβσκι. Ἑκατό χρόνια ἀπό τόν θάνατό του, Εὐθύνη, Ἀθήνα 1981, σσ. 21-22). 

Παρά ταῦτα, εἶναι χαρακτηριστικό ὅτι οἱ ἴδιοι οἱ σημερινοί χριστιανοί ἐπιλέγουν τήν ἐσωστρέφεια, τήν περιχαράκωση στήν ζωή καί στόν λόγο τους. Θεωροῦν ὅτι εἶναι "ἀσφαλεῖς" ἐπικαλούμενοι ἀφ’ ἑνός τό παρελθόν, τήν παράδοση κ.ἄ., ἐκτοξεύοντας ἀφ’ ἑτέρου ἀφοριστικές διατυπώσεις κατά πάντων (ὁ τάδε εἶναι αἱρετικός, ὁ δεῖνα εἶναι οἰκουμενιστής, ὁ ἄλλος εἶναι μασσῶνος κ.ἄ.). Θά ἀναφέρω ἕνα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Στίς συζητήσεις τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου μέ τόν ρωμαιοκαθολικό κόσμο, πού συνεχίζονται καί σήμερα, ἀλλά οἱ ὁποῖες δέχονται εὐκαίρως-ἀκαίρως τά πυρά τῶν ὑπερασπιστῶν τῆς Πίστεως, ἔχει καταχωρηθεῖ, μεταξύ ἄλλων, ἡ «Προσφώνησις τοῦ Μητροπολίτου Ἡλιουπόλεως καί Θείρων Μελίτωνος», ὁ ὁποῖος λέγει χαρακτηριστικά: «Διά τῆς πράξεως ταύτης [πράξεως ἀγάπης] δέν ἀποκαθίσταται ἡ πλήρης κοινωνία μεταξύ τῆς Ρωμαιοκαθολικῆς καί τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, καθ’ ὅσον αὕτη οὐδεμίαν ἐπιφέρει μεταβολήν εἰς τήν ὑφιστάμενην σήμερον ἐν ἑκατέρᾳ τῶν δύο Ἐκκλησιῶν κατάστασιν δογματικῆς διδασκαλίας, κανονικῆς τάξεως, θείας λατρείας καί ἐν γένει ἐκκλησιαστικοῦ βίου, οὐδέ ὑποσημαίνει ἀποκατάστασιν τῆς κοινῆς μυστηριακῆς ζωῆς» (Τόμος Ἀγάπης, Vatican-Phanar (1958-1970), Rome-Istanbul 1971, σσ. 262-264). Γνώριζε καί ἄλλοτε, καί μάλιστα σέ καιρούς πολύ πιό χαλεπούς, γνωρίζει βεβαίως καί τώρα τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο πῶς πρέπει νά πορεύεται, νά συζητεῖ καί νά ἀγαπᾶ. Δυστυχῶς δέν τό γνωρίζουν αὐτό οἱ ἑλλαδίτες πολέμιοί του πού βλέπουν παντοῦ ἐχθρούς, ὑπόπτους κ.ἄ. 

Ἀκριβῶς ὁ λόγος ἀγάπης καί ὁ διάλογος εἶναι γνωρίσματα τῆς ἀνοιχτότητας στόν κόσμο, τῆς ἀναγνώρισης τοῦ Ἄλλου ὡς ἀνθρώπου, χριστιανοῦ, συνομιλητῆ, πάσχοντος κ.ἄ. Ἀλλά, ἐάν σχηματίζαμε τό ψυχολογικό προφίλ ἑνός περιχαρακωμένου στήν πίστη (;) ἀνθρώπου, θά λέγαμε, μεταξύ ἄλλων, ὅτι πρόκειται γιά ἕναν ἀνθρωπολογικό τύπο πού δέν ἔχει ἀγάπη γιά τόν ἄλλο, τόν ὁποιονδήποτε Ἄλλο καί πού ἐπίσης δέν ἔχει ἕνα πνεῦμα διαλόγου. Ὁ ἀνθρωπολογικός αὐτός τύπος εἶναι ἕνας φοβισμένος χριστιανός πού προτιμᾶ νά μένει κλεισμένος στήν «παράδοσή» του. Λησμονεῖ βέβαια ὁ ἴδιος ὅτι ἡ παράδοση εἶναι ἕνα δυναμικό καί ὄχι ἕνα στατικό γεγονός. Πέραν αὐτοῦ, ἐπιβάλλεται νά θυμίσω τήν διατύπωση τοῦ Σεργίου Μπουλγκάκωφ (1871-1944) ὅτι εἶναι ἀδύνατη ἡ ἐπιστροφή «στήν ἁγνότητα καί στήν beata ignorantia τοῦ πρώϊμου χριστιανισμοῦ» («De la révélation», trad. M. Davidenkoff, στόν τόμο La pensée orthodoxe, L’ Age d’ Homme, Lausanne, 1983, σ. 47). 

Πάντως τό ἐρώτημα πού γεννᾶται εἶναι ἄν στήν σύγχρονη ἐποχή ἡ ἐπιλογή τῆς ἐσωστρέφειας καί τῆς περιχαράκωσης ἤ, ἀκόμη, τῆς κατά πάντων ἐπίθεσης εἶναι ἡ ἐνδεδειγμένη λύση. Λέγω ἐνδεδειγμένη, διότι «χριστιανική» λύση δέν εἶναι. Ἐάν ἀνατρέξει κανείς στόν λόγο τῶν Πατέρων, θά δεῖ ὅτι ἀπό τήν ἄποψη τῆς μορφῆς εἶναι λόγος λογικά διατυπωμένος, μέ ἐπιχειρήματα, ἀλλά καί μέ ἀγάπη. Δέν εἶναι λόγος καταδικαστικός, ἀκόμη κι ὅταν ἀφορᾶ σέ ἀνθρώπους πού ἔχουν θέσει ἑαυτούς ἐκτός τῆς σώματος τῆς Ἐκκλησίας. Εἶναι τουλάχιστον θλιβερό ὅτι ὁ σημερινός λόγος τοῦ ἀνώτερου καί τοῦ κατώτερου κλήρου εἶναι ἀφοριστικός καί μονομερῶς καταδικαστικός. Δέν νομίζω ὅτι ἔχει ὁ Θεός ἀνάγκη ὑπερασπίσεως. 

Φοβερώτερο δέ εἶναι τό γεγονός ὅτι ὁ ἀφοριστικός καί τελικά ἐσωστρεφής λόγος τῶν κατεχόντων (ἤ καί τῶν μή κατεχόντων) ἐκκλησιαστικά ἀξιώματα ἀφορᾶ καί σέ γεγονότα τά ὁποῖα δέν ἔχουν εἰσέτι συμβεῖ… Θά παρατηρήσει κανείς μέ ἀπορία τίς ἐπιθέσεις πού δέχεται ἡ σύγκληση τῆς Ἁγίας καί τῆς Μεγάλης Συνόδου, ἕνα γεγονός τοῦ ὁποίου τίς ἀποφάσεις καί τίς συνέπειες αὐτῶν ἀκόμη δέν γνωρίζουμε.

Η φιλοσοφική παραγωγή των Ρώσων της Διασποράς / La production philosophique des Russes de la Diaspora

Dimitris Baltas 

La production philosophique des Russes de la Diaspora 

Nikita Strouve 

Mιχάλη Μακράκη 

μνημόσυνον 

Après la victoire des bolcheviks et, bien sûr, du matérialisme dialectique en Russie en 1917, de nombreux penseurs russes, professeurs d’universités et écrivains éminents ont été contraints de se réfugier dans les pays d’Europe occidentale, principalement en Allemagne (Berlin) et en France (Paris), mais aussi en Amérique. 

Je dois préciser que leur exil est dû à la critique que, depuis 1917, ils exercent contre le régime bolchévique qu’ils accusent de museler la liberté, et non pas seulement à leur refus de la philosophie du matérialisme dialectique. Quoi qu’il en soit, ces mêmes philosophes passent d’abord du marxisme à l’idéalisme pour, finalement, élaborer la philosophie dite «religieuse». 

Dans cette étude, je vais parler des principaux écrivains de la Diaspora russe. 

En 1992, Nicholas Lossky (1870-1960), professeur de philosophie à l’université de St-Pétersbourg, est exilé. Parmi les nombreux livres de Lossky, je cite: La liberté de la volonté (Paris 1927), La valeur et l’Ếtre (Paris 1931), Dostoïevsky et la conception chretienne du monde (New York 1953). Son Histoire de la philosophie russe est traduite en français (Paris 1954) et en anglais (New York 1951). En France, notamment à l’ «Institut Orthodoxe de Théologie St-Serge», le grand théologien et philosophe Serge Boulgakov (1871-1944) enseigne la Dogmatique Orthodoxe. Avant la révolution de 1917, Boulgakov était considéré comme l’un des meilleurs interprètes de la théorie marxiste. Après la révolution de 1917, Boulgakov écrit de nombreux livres concernant non seulement la théologie (L’Eglise orthodoxe, trois trilogies de travaux doctrinaux, La sagesse de Dieu, etc.), mais aussi la philosophie (La tragédie de la philosophie, Darmstadt 1927), La philosophie du nom (Paris, 1991). Les Notes autobiographiques de S. Boulgakov ont récemment été traduites. 

Parmi les représentants éminents de la Diaspora russe, je peux encore citer Nicholas Berdiaeff (1874-1948). Après 1922, il vécut d’abord en Allemagne, puis en France. Pendant les années d’exil, Berdiaeff écrivit : Konstantin Leontieff (Paris 1926), Christianisme et antisémitisme (Paris 1938), L’Idée russe (Paris 1946), Le sens de l’histoire (Paris 1949) et l’ Essai d’autobiographie spirituelle (Paris 1958). 

Boris Vitseslatseff (1879-1954) fut professeur de philosophie du droit à l’université de Moscou. Après la révolution de 1917, il enseigna la théologie morale à l’ «Institut de Théologie Orthodoxe St-Serge» à Paris. Pendant les années d’exil, il publia les œuvres : Le cœur de l’homme dans le mysticisme chrétien et hindou (Paris 1929) et L’éthique de l’éros transformé (Paris 1932). 

Tout aussi important est le philosophe Semyon Frank (1877-1950), professeur de philosophie à l’université de Moscou et de Saratov, exilé en 1922. Pendant les années difficiles de l’exil, Frank publia les œuvres : Le sens de la vie (Paris 1926), Les perspectives du monde russe (Berlin 1926), Les fondements spirituels de la société (Paris 1930), Dieu avec nous (Londres 1946).

Presque inconnu des lecteurs grecs est Ivan Ilyine (1882-1954), professeur de philosophie du droit à l’université de Moscou, exilé en 1922. Il enseigna à Berlin à l’ «Académie de la Philosophie Religieuse», dirigée par Berdiaeff. Ilyine publia entre autres : Le problème de la perception moderne de la loi (Berlin 1923), Le contenu religieux de la philosophie (Paris 1925), Les caractéristiques fondamentales de l’art (Riga 1937), Les axiomes de l'expérience religieuse (Paris 1952). 

Avant la révolution de 1917, Basil Zenkovsky (1891-1962) était professeur de philosophie à l’université de Kiev et, après son exil, il enseigna la philosophie à Paris. Zenkovsky a publia entre autres : Les penseurs russes et de l’Europe (Paris 1955), Le problème de l’éducation à la lumière de l’anthropologie chrétienne (Paris 1934), Histoire de la philosophie russe (Paris 1989). 

Leon Zander (1893-1964) fut professeur de philosophie à l’université de Perm et de Vladivostok. Après son exil, Zander vécut à Paris, où il publia Dostoïevski. Le problème du bien (1946) et La vision du monde de S. Boulgakov (2 vol., Paris 1948). 

L’économiste Pyotr Struve (1870-1944) appartenait aux représentants dudit « marxisme légal ». En 1952, il publia une étude intitulée L’histoire sociale et économique de la Russie. La totalité des travaux de Struve ont été traduits en anglais dans les années 1970. 

À la Diaspora russe appartiennent aussi certains intellectuels qui, pour diverses raisons, avaient quitté la Russie avant l’expulsion des philosophes susmentionnés. 

On mentionnera d’abord le théologien A. Kartasoff (1875-1960) qui a arrêté par les bolcheviks en 1917, abandonne finalement sa patrie en 1918. A partir de 1925, il enseigne l’histoire de l’Eglise et l’Ancien Testament à l’« Institut de Théologie Orthodoxe St-Serge». A.Kartasoff publie : La critique biblique de l’Ancien Testament (Paris 1947), La Renaissance de Sainte Russie (Paris 1956) et la célèbre Histoire de l’Eglise de la Russie (2 vol., Paris 1959). 

Bien connu du public grec, P. George Florovsky (1893-1979) enseigna successivement la philosophie de la loi à Prague, la patrologie à Paris et l’histoire de l’Église d’Orient à Harvard. L’œuvre monumentale de Florovsky, Les rues de la théologie russe (Paris 1937), a été entièrement traduite en anglais, en français et, en partie, en grec.

Un autre auteur, généralement inconnu du public grec, est Nicholas Afanasieff (1893-1966) qui fut professeur à l’ «Institut de Théologie Orthodoxe St-Serge». Parmi de nombreux traités, je noterai la célèbre thèse de L’Église du Saint-Esprit (Paris 1971, 1975, 2012). 

Enfin, je voudrais mentionner le penseur Léon Chestov (1866-1938), exilé en 1920. Chestov écrivit beaucoup de traités philosophiques intéressants, avant et après la révolution de 1917: L’idée du bien chez Tolstoï et Nietzsche (1899), La philosophie de la tragédie. Dostoïevski et Nietzsche (1903), Kierkegaard et la philosophie existentielle (1933). 

Après avoir donné une image de la production philosophique des penseurs russes de la Diaspora, j’aimerais faire quelques observations sur les caractéristiques de leurs œuvres. 

D’abord, je constate que les philosophes de la Diaspora russe ne sont pas intéressés à construire des systèmes philosophiques (senso stricto). Leurs œuvres étaient plutôt une expression de la pensée historique et critique. La plupart des penseurs susmentionnés appartiennent au courant de la philosophie dite religieuse. 

Par la suite, l’intérêt des philosophes russes se tourne davantage vers l’épistémologie, la cosmologie, la philosophie de l’éthique, la philosophie de la religion, voire la philosophie du langage. 

Enfin, il est révélateur que, depuis plusieurs années, les idées des penseurs russes suscitent un regain d’intérêt dans le monde catholique et protestant de l’Occident. Jusqu’à aujourd’hui, dans le monde occidental, les œuvres des penseurs Russes de la Diaspora ont été rééditées, traduites et commentées.

ΡΩΣΟΙ ΤΗΣ ΔΙΑΣΠΟΡΑΣ - Δημήτρης Μπαλτᾶς by Panagiotis Andriopoulos

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΚΙΣΑΜΟΥ ΚΑΙ ΣΕΛΙΝΟΥ: ...ΦΑΝΤΑΣΙΩΝΕΤΑΙ Ο ΚΛΗΡΙΚΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΓΚΟΤΣΟΠΟΥΛΟΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΡΙΝΕΙ

Η ιστοσελίδα της Ι. Μητροπόλεως Κισάμου και Σελίνου αναδημοσιεύει το κείμενό μας για τον "Κατάσκοπο" Πατρινό κληρικό Αναστάσιο Γκοτσόπουλο, ο οποίος πήγε στην Ορθόδοξο Ακαδημία Κρήτης και "ανακάλυψε" "αποκρυφιστικό - οικουμενιστικό βιτρό".

Η σελίδα της Μητροπόλεως Κισάμου και Σελίνου βάζει στο κείμενό μας τον λίαν εύστοχο τίτλο: "Απάντηση σε φαντασιώσεις επικριτών". 

Το κείμενό μας αναδημοσίευσε και το μεγάλο site της Κρήτης cretalive, με τίτλο: 

Ο κληρικός «κατάσκοπος» και η απάντηση για το..."αποκρυφιστικό" βιτρό 

Και υπότιτλο: Με δεικτικό τρόπο απαντά στην καταγγελία για...αποκρυφιστικές εικόνες στην Ορθόδοξη Ακαδημία Κρήτης στο Κολυμπάριο θεολόγος-μουσικός Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος, με ανάρτηση στο προσωπικό του μπλογκ.

Ο «ΚΑΤΑΣΚΟΠΟΣ» ΠΑΤΡΙΝΟΣ ΚΛΗΡΙΚΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΓΚΟΤΣΟΠΟΥΛΟΣ ΣΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΟ ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΚΡΗΤΗΣ

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Ο κληρικός της Μητροπόλεως Πατρών Αναστάσιος Γκοτσόπουλος, στο πλαίσιο του πολυμέτωπου αγώνα του εναντίον της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθοδοξίας, ανέλαβε και χρέη …κατασκόπου! 

Πήγε στην Ορθόδοξο Ακαδημία Κρήτης, στο Κολυμπάρι Χανίων – όπου θα συνέλθει σε λιγότερο από ένα μήνα η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος – και παρακολούθησε τις εργασίες του Συνεδρίου με θέμα «Σχέσεις Εκκλησίας και Πολιτείας στην ελληνική επικράτεια» που πραγματοποιήθηκε στην ΟΑΚ από 1-4 Απριλίου 2016. 

Εκεί – μεταξύ άλλων, υποθέτω – έκανε και μια …σπουδαία ανακάλυψη! Εντόπισε ένα «αποκρυφιστικό - οικουμενιστικό βιτρό», το οποίο φωτογράφισε και κατασκανδαλισμένος – ως ο Καϊάφας – διέρρηξε τα ιμάτιά του και εξαπέλυσε επιστολή – πανταχούσα προς την Γραμματεία της Πανορθοδόξου Συνόδου και προς πάντας τους Προκαθημένους των Ορθοδόξων Εκκλησιών, καταγγέλλοντας το …βλάσφημο έργο. 

Το κείμενό του (και στα αγγλικά, παρακαλώ), έχει κάνει τον γύρο του διαδικτύου και όλοι οι ομόφρονες του Πατρινού κληρικού σκίζουν τα ρούχα τους ατενίζοντας το «αποκρυφιστικό - οικουμενιστικό βιτρό»! 

Ο κληρικός Αναστάσιος Γκοτσόπουλος πήγε, λοιπόν, στην ΟΑΚ, φιλοξενήθηκε, άφησε τα βιβλία του – που είναι φυσικά για προσάναμμα – και αφού κατασκόπευσε, ανταποδίδει την φιλοξενία με αυτό το κείμενο που έχει σκοπό να πλήξει τον τόπο όπου θα συνέλθει η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος. 

Ας δούμε, όμως, περί τίνος πρόκειται. 

Και φυσικά τώρα απευθύνομαι στους φιλότεχνους και φιλαλήθεις. Το εν λόγω βιτρό ανήκει στο περίφημο Πρόγραμμα Λόγου και Τέχνης της ΟΑΚ «Πρόσωπο προς Πρόσωπο». Το πρόγραμμα αυτό της Ορθοδόξου Ακαδημίας Κρήτης άρχισε το 1983, μετά από πρόσκληση προς καλλιτέχνες από την Ελλάδα και αργότερα από όλο τον κόσμο, να μελετήσουν ένα πνευματικό κείμενο και να εκφρασθούν καλλιτεχνικά, εμπνεόμενοι από αυτό το θέμα. Το κείμενο αναφέρεται στον Αββά Μακάριο της Αιγύπτου, 4ος αιώνας, τον μεγάλο ασκητή της ερήμου και στη συνάντησή του στην έρημο με ένα κρανίο. Διαβάστε περισσότερα στην ιστοσελίδα της ΟΑΚ. 

Κόλαση είναι η ακοινωνησία των προσώπων. Αυτό μας λέει η ιστορία. Κόλαση είναι και η συμπεριφορά όλων αυτών των Γκοτσόπουλων, με τις ευλογίες, μάλιστα, του Μητροπολίτη τους. 

Ο «αποκρυφιστής» Γερμανός καλλιτέχνης R. Bleninger, λοιπόν, αφού διάβασε την ιστορία από το «Γεροντικόν» και βασιζόμενος εκεί, δημιούργησε αυτό το έργο. 230 καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο δημιούργησαν 350 έργα τέχνης, εμπνευσμένα από αυτό το θέμα. Ο νεαρός Γερμανός στρατιώτης, ο οποίος αποδέχτηκε να εκφράσει τον σημαντικό διάλογο του Αββά Μακαρίου, με το δικό του τρόπο - που αμφιβάλλω αν ο κληρικός Γκοτσόπουλος μελέτησε ποτέ - μιλά για το έργο του που είναι η καταλλαγή που προσφέρουν οι τρεις μονοθεϊστικές θρησκείες – οι αβρααμικές, όπως τις αποκαλεί – δημιουργώντας ένα ειρηνικό περιβάλλον, όπως αυτό εκφράζεται στην Παλαιά Διαθήκη (Γέν. 9,13).

Τώρα για τον "Τιτυό" του Τιτσιάνο «ουδέν σχόλιο!» …. Αγνοεί πλήρως την σημασία του, μαζί με τα υπόλοιπα έργα του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου, για τα εκπαιδευτικά Προγράμματα του Ιδρύματος. Μόνο που ως κακός «κατάσκοπος», ο Πατρινός κληρικός αγνόησε την ύπαρξη των παρεκκλησίων, την τεράστια εικόνα του Χριστού στην αίθουσα της ΟΑΚ, το Εργαστήρι Αγιογραφίας και πολλά άλλα «σύμβολα», όπως η φιλοξενία του Αβραάμ που τυφλώνουν τον κάθε επισκέπτη στην κεντρική αίθουσα. 

Ο διάλογος του Αββά Μακαρίου και του κρανίου, όπως και όλο το πρόγραμμα, αποτελούν έκφραση του ίδιου του έργου της Ορθοδόξου Ακαδημίας Κρήτης, η οποία είναι ένας χώρος διαπροσωπικής κοινωνίας και συζήτησης, που ιδρύθηκε και λειτουργεί με βάση την πεποίθηση ότι ο διάλογος είναι το πλέον κατάλληλο μέσο για την επίλυση προβλημάτων. 

Μετά από 33 χρόνια από την εκπόνηση του προγράμματος ήλθε ο κληρικός Αναστάσιος Γκοτσόπουλος να ρίξει τον λίθο του αναθέματος. 

Αλλά φείσαι Κύριε, τοιαύτης απανθρωπίας τας ψυχάς ημών, ο μόνος εν μακροθυμία ανείκαστος.

Η ΟΛΙΑ ΛΑΖΑΡΙΔΟΥ ΤΟΥ "ΑΣΜΑΤΟΣ" ΣΥΝΟΜΙΛΕΙ ΜΕ ΤΟΝ π. ΠΕΤΡΟ ΜΙΝΩΠΕΤΡΟ

Φωτογραφία: Ανδρέας Σιμόπουλος

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Η Όλια Λαζαρίδου ανεβάζει το «Άσμα Ασμάτων» στο Θέατρο Τέχνης αυτόν τον καιρό, γιατί όπως έχει δηλώσει καθαρά η ίδια στον έρωτα ψάχνουμε «το απόλυτο. Ο Ρωµανός ο Μελωδός λέει: "Κυµατούνται µου τα σπλάχνα, ου χωρεί µου την χαράν η ψυχή". Μιλάει βέβαια για τον έρωτα προς τον Θεό, αλλά το ίδιο είναι και ο ανθρώπινος έρωτας. Τουλάχιστον στο πρώτο σκίρτηµα, δηµιουργεί αυτή τη φόρα που µερικές φορές οδηγεί ακόµη και σε µετωπικές. Πέφτεις σε τοίχο». 

Και βέβαια η αγάπη της Όλιας του «Άσματος» δεν κάνει διακρίσεις: «Την παράσταση την έχω αφιερώσει στη µνήµη του ψυχοθεραπευτή και σκηνοθέτη Βίκου Ναχµία. Το µακρύ τραπέζι γύρω από το οποίο θα λάβει χώρα το χορικό µας ήταν του πατέρα του. Ηταν εβραίος έµπορος υφασµάτων, επάνω εκεί έκοβε τα υφάσµατά του». 

Έτσι είναι η Λαζαρίδου. Έρωτας ή τίποτα, που θα ‘λεγε και ο Πολ Ελυάρ και ο Αντρέ Μπρετόν, επίσης. 

Σε μια μάλλον αντιερωτική, στις μέρες μας, Αθήνα, η Όλια Λαζαρίδου ανεβάζει το ερωτικότερο ποίημα του κόσμου, το «Άσμα Ασμάτων» της Παλαιάς Διαθήκης. 

Κυκλοφόρησε και το καταγράφω. Και ας με συγχωρήσει η Όλια Λαζαρίδου. 

Μπαίνει στο θέατρο και …πέφτει πάνω σε άστεγους. Τους βάζει μέσα, τους φροντίζει, βλέπουν την παράσταση – δωρεάν φυσικά – και τους δίνει κι από πάνω κάτι τι για τα τρέχοντα. 

Άρα στο Θέατρο Τέχνης του Κουν, η Λαζαρίδου κάνει αυτό που είχε ως σημαία ο Κάρολος Κουν: «Κάνουμε θέατρο για την ψυχή μας». 

Η Λαζαρίδου είναι μια σπουδαία ηθοποιός που δεν κάνει απλώς θέατρο. Το ζει κυριολεκτικά. Μέχρι το μεδούλι. 

Γι’ αυτό ακούστε την σε λίγο – στις 8 το βράδυ- σήμερα Κυριακή 22 Μαΐου 2016, να συνομιλεί στο Ραδιόφωνο της Εκκλησίας 89,5 με τον ιερέα και σκηνοθέτη π. Πέτρο Μινώπετρο. Η εκπομπή μεταδίδεται σε επανάληψη με αφορμή το ανέβασμα, στο Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κούν, του έργου «Άσμα Ασμάτων – Μια νύχτα κάτω από τ’ άστρα» σε μετάφραση Γιώργου Σεφέρη, που σκηνοθετεί και συμμετέχει η Όλια Λαζαρίδου. Το θέμα της εκπομπής: «Το Θέατρο Τέχνης του Καρόλου Κούν, η τέχνη του ηθοποιού, η επίγνωση, η προσευχή, οι συγγραφείς Ντοστογιέφσκι, Τσέχωφ, Σαίξπηρ, η ποίηση και η πίστη».

"ΜΙΑ ΝΟΤΑ ΜΟΥ ΧΤΥΠΑ ΤΟ ΤΖΑΜΙ" ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΟ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ "ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ" ΤΗΣ ΚΗΦΙΣΙΑΣ

Το νέο δίσκο της "Μια νότα μου χτυπά το τζάμι", παρουσίασε σήμερα το μεσημέρι, μέσα σε μια γιορταστική ατμόσφαιρα η Τατιάνα Ζωγράφου, στο βιβλιοπωλείο "Ευριπίδης" στην Κηφισιά. 

Μαζί της ήσαν η Δάφνη Πανουργιά στο τραγούδι καθώς και οι μουσικοί: Λευτέρης Γρίβας (ακορντεόν), Παναγιώτης Κανελλόπουλος (μαντολίνο) και Κώστας Παπαγεωργίου (κιθάρα).

Και βέβαια δεκάδες παιδιά με τους γονείς τους, οι οποίοι ευχαριστήθηκαν και τραγούδησαν τα θαυμάσια τραγούδια του δίσκου, ο οποίος σημειώνει εξαιρετική επιτυχία!