ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΛΑΔΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΛΕΣΧΗ ΠΑΤΡΑΣ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ (ΦΩΤΟ ΚΑΙ ΒΙΝΤΕΟ)

Κείμενο – φωτογραφίες - βίντεο: Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος 

Το νέο βιβλίο του λογοτέχνη Βασίλη Λαδά, με τίτλο «Στην ηλικία του Αβραάμ» (εκδόσεις Anima Libri) παρουσιάστηκε την Πέμπτη 29 Μαρτίου 2018 το απόγευμα, σε εκδήλωση στην Αθήνα, στο βιβλιοπωλείο «Οι εκδόσεις των Συναδέλφων», στα Εξάρχεια. 

Το βιβλίο είναι ένα δοκίμιο για την απήχηση του κινηματογράφου, μέσω ενός χρονικού της Κινηματογραφικής Λέσχης Πάτρας και μιας λοξής ματιάς στο σώμα της πόλης της Πάτρας, από το 1978 ως και το 2017. Αφορμή για τη συγγραφή του στάθηκε η επέτειος των 40 χρόνων της Κινηματογραφικής Λέσχης Πάτρας (1978-2018). 

Για το βιβλίο μίλησαν στην εκδήλωση της Αθήνας: η θεατρολόγος Ασπασία Λυκουργιώτη και οι σκηνοθέτες Τώνης Λυκουρέσης και Στέλιος Χαραλαμπόπουλος. 

Και οι τρεις ομιλητές ήσαν καίριοι και ουσιαστικοί, εστιάζοντας στην ρίζα και διάρκεια της Κινηματογραφικής Λέσχης Πάτρας, στην προοπτική του κινηματογράφου στην ψηφιακή εποχή και βέβαια στην κοφτερή, αλλά και συγκινητική γραφή του Βασίλη Λαδά. 

Στο τέλος μίλησε και ο συγγραφέας, προβαίνοντας σε ρεαλιστικές παρατηρήσεις για την πορεία της Πάτρας από τη δεκαετία του ’60 ως τις μέρες μας. Δεν παρέλειψε, φυσικά, να αναφέρει και την προσωπική του άποψη για την τύχη του κινηματογράφου στον 21ο αιώνα, «προφητεύοντας» ότι θα ζήσει αυτή η σημαντική τέχνη του 20ού αιώνα, αφού το συστατικό της είναι κυρίως οι κινούμενες εικόνες. 

Η εκδήλωση έκλεισε με παρέμβαση της συγγραφέως Ρέας Γαλανάκη, η οποία υπήρξε ένα από τα ιδρυτικά μέλη της Κινηματογραφικής Λέσχης Πάτρας. Η Ρέα Γαλανάκη εξήρε την προσφορά του Βασίλη Λαδά στην ίδρυση και λειτουργία της Λέσχης, τονίζοντας ότι η συμβολή του υπήρξε απολύτως καθοριστική στα πρώτα της βήματα. 

Στην εκδήλωση παρέστησαν μεταξύ άλλων: ο καθηγητής Ηλίας Κούβελας, εκ των ιδρυτικών μελών της Λέσχης, ο επί σειρά ετών πρόεδρός της Λάκης Φιλιππάτος, η εικαστικός Κλεοπάτρα Δίγκα, ο φιλόλογος και συγγραφέας Δημήτρης Δασκαλόπουλος, η Ρόη Μαλλιώρη, επίσης από τα ιδρυτικά μέλη της Λέσχης, η δημοσιογράφος Μαριάννα Τζιαντζή κ.α.

"ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ ΜΕΓΑΛΟΒΔΟΜΑΔΟΥ": ΣΑΒΒΑΤΟ ΤΟΥ ΛΑΖΑΡΟΥ

Σάββατο του Λαζάρου 

Λεπτομέρεια της φορητής εικόνας "Η έγερσις του Λαζάρου", από τη Συλλογή Κολυβά στο Μουσείο Σολωμού & Επιφανών Ζακυνθίων. 

ΜΠΑΧ ΚΑΙ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙΣ ΜΕ ΑΚΟΥΣΤΙΚΑ ΣΤΗΝ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Στον Γιώργο Βλαντή

Ο φίλος, ταλαντούχος νεαρός καλλιτέχνης Ιωάννης – Πορφύριος Καποδίστριας, πριν από ένα μήνα και κάτι φιλοτέχνησε μια αφίσα για την διάλεξή μας «Μάνος Χατζιδάκις και Ρώσοι συνθέτες του 20ού αιώνα», που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του κύκλου «Οι Δευτέρες της Στέπας στο πατάρι του Αρμού» (μια πρωτοβουλία του Περιοδικού «Στέπα»). 

Στην ευφάνταστη αυτή αφίσα ο Ιωάννης - Πορφύριος Καποδίστριας δανείζεται μια νεανική, σχετικά, φωτογραφία του Μάνου Χατζιδάκι και προσθέτει στον συνθέτη …κατακόκκινο κινητό με ακουστικά, απ’ όπου ο Χατζιδάκις ακούει ρώσους συνθέτες (σημειώνονται τα ονόματά τους). 

Έτσι, πηγαίνουμε 70 χρόνια πίσω, τότε που ο Χατζιδάκις πήγαινε στο Μουσικό Τμήμα της Αμερικανικής Βιβλιοθήκης, στο γνωστό τότε ως Music Room και άκουγε σπουδαίους συνθέτες του καιρού εκείνου – μεταξύ αυτών και τους αγαπημένους του Ρώσους – από πικάπ, μιας και δεν υπήρχαν τότε τα μέσα σε αφθονία. Τι πικάπ τι κινητό! Άλλωστε ο Χατζιδάκις αγόραζε με μανία τα πιο εξελιγμένα συστήματα και ενημερωνόταν συνεχώς. Είχε πει στους στενούς του φίλους: «Όταν πεθάνω, θα έρχεστε πάνω από τον τάφο μου και αντί για λουλούδια θα μου αφήνετε προσπέκτους με τα πιο μοντέρνα μηχανήματα!». 

Η έκπληξη ήρθε από τη Γερμανία, αυτές τις μέρες. Ο μέγιστος J.S. Bach πρωτοσέλιδο της μεγαλύτερης εβδομαδιαίας εφημερίδας της Γερμανίας, της Die Zeit, με κίτρινα ακουστικά! Προφανώς λόγω της Μ. Εβδομάδος των Καθολικών. Και δεν έχει άδικο η εφημερίδα όταν γράφει για τον συνθέτη των περίφημων Παθών (Κατά Ματθαίον και Κατά Ιωάννην): «Ένα πάθος που ονομάζεται Bach. Ακόμη και για ανθρώπους που δεν πιστεύουν στο Θεό, ο ουρανός ανοίγει ξαφνικά.» 

Έτσι, ο Χατζιδάκις με κόκκινα ακουστικά στην Ελλάδα, κατά Ιωάννη – Πορφύριο Καποδίστρια, και ο Μπάχ με κίτρινα ακουστικά – μάλλον για να δηλωθεί η παντοκρατορία του και στους καιρούς μας – στη Γερμανία. Μια – ας την πούμε – μοντέρνα εκδοχή δύο συνθετών, από διαφορετικές αφετηρίες, αλλά σχεδόν στον ίδιο χρόνο. 

Με την ευκαιρία, προτείνουμε τα «Kατά Ιωάννην Πάθη» του Μπαχ με όργανα εποχής από τους Μουσικούς της Καμεράτας-Ορχήστρας των Φίλων της Μουσικής υπό τη διεύθυνση του χειμαρρώδους Μάρκελλου Χρυσικόπουλου. Την Κυριακή των Βαΐων 1 Απριλίου (8:30 μ.μ., με ελληνικούς υπέρτιτλους) στην Αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.

Artwork: Ιωάννης - Πορφύριος Καποδίστριας

"ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ ΜΕΓΑΛΟΒΔΟΜΑΔΟΥ" ΑΠΟ ΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΟΛΩΜΟΥ ΚΑΙ ΕΠΙΦΑΝΩΝ ΖΑΚΥΝΘΙΩΝ

Το Μουσείο Σολωμού & Επιφανών Ζακυνθίων, με την ευκαιρία του φετινού Πάσχα, οργανώνει ειδικό μεγαλοβδομαδιάτικο αφιέρωμα με θέμα: «Λεπτομέρειες Μεγαλοβδόμαδου από το Μουσείο Σολωμού & Επιφανών Ζακυνθίων». 

Κάθε μέρα και μια δημοσίευση, από Σάββατο του Λαζάρου 31/3 έως Κυριακή του Πάσχα 8/4, σε όλες τις Ψηφιακές του Πλατφόρμες και τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, που θα δίνουν την ευκαιρία στους επισκέπτες-followers να ανακαλύψουν λεπτομέρειες από τα εκθέματα της μόνιμης συλλογής του μουσείου που απεικονίζουν το Θείο Πάθος. 

Διευθύνσεις ψηφιακής έκθεσης

Ιστοσελίδα: zakynthos-museumsolomos.gr 

Facebook: facebook.com/museumsolomos  

Instagram: instagram.com/museumsolomos

ΤΟ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ "ΠΟΛΥΤΡΟΠΟΝ" ΣΤΗΝ DOCUMENTA14 (BINTEO)

Ένα χρόνο πριν...

Το Καλλιτεχνικό Σύνολο «Πολύτροπον» (υπεύθυνος Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος) συμμετείχε στην τριήμερη παρέμβαση με τίτλο La farsa monea, που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα από 19-21 Απριλίου 2017, στο πλαίσιο της μεγάλης ευρωπαϊκής διοργάνωσης documenta14. 

Ήταν μια ιδιότυπη παραγωγή που παρουσιάστηκε από τον κορυφαίο χορευτή φλαμένκο Israel Galván, τον τραγουδιστή Niño de Elche και τον εμπνευστή της δράσης, καλλιτέχνη και χορογράφο Pedro G. Romero. Το τριήμερο δρώμενο πραγματευόταν την ποικίλη σχέση του ανθρώπου με το χρήμα, γι’ αυτό έγινε στο Νομισματικό Μουσείο (Ιλίου Μέλαθρον, Πανεπιστημίου 12), στο υπέροχο αυτό αρχοντικό του μεγάλου αρχαιολόγου Ερρίκου Σλήμαν, σε σχέδια του σπουδαίου αρχιτέκτονα Ερνστ Τσίλλερ. 

Το «Πολύτροπον» υπό τον Παναγιώτη Ανδριόπουλο, συμμετείχε στις δύο ημέρες της παρέμβασης. Την Τετάρτη 19 Απριλίου, ερμήνευσε κρατήματα Τεριρέμ, έξω από τον Ναό του Αγίου Διονυσίου του Αρεοπαγίτου των Καθολικών, επί της οδού Πανεπιστημίου στο κέντρο της Αθήνας. Ταυτόχρονα αυτοσχεδίαζε ο δεξιοτέχνης τραγουδιστής του φλαμένκο Niño de Elche. Είναι η πρώτη φορά μιας τέτοιας συνύπαρξης, βυζαντινού μέλους και παραδοσιακής ισπανικής φωνητικής μουσικής. 

Στη συνέχεια, στον κήπο του Νομισματικού Μουσείου, το σύνολο «Πολύτροπον» έψαλε ύμνους με θέμα τα αργύρια της προδοσίας του Ιούδα, με παράλληλο αυτοσχεδιασμό του Niño de Elche, ενώ την Πέμπτη 20 Απριλίου, απέδωσε μέσα σε αίθουσα του μουσείου, ύμνους της Θείας Ευχαριστίας, στα ελληνικά και αραβικά. 

Το Σύνολο «Πολύτροπον», για την συγκεκριμένη παραγωγή, αποτελούσαν οι: Χαράλαμπος Καλαπανίδας, Βασίλης Παπαϊωάννου, Roni Bou Saba, Δημήτρης Καραδήμας.

Παραθέτουμε στη συνέχεια το βίντεο και με τις τρεις δράσεις του διημέρου, στις οποίες συμμετείχε το "Πολύτροπον". 

ΣΤΑΥΡΟΣ ΖΟΥΜΠΟΥΛΑΚΗΣ: ΓΙΑ ΤΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ

«Για το Ολοκαύτωμα» 

Εκδόσεις Πόλις 

Συγγραφέας: Σταύρος Ζουμπουλάκης 

Α’ Έκδοση: 2018 Σελίδες: 31

Ομιλία στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος (27 Ιανουαρίου 2018). 

Στη μακρά σειρά του ιστορικού κακού, η γενοκτονία των Εβραίων κατέχει μοναδική θέση. Μοναδική δεν σημαίνει και μόνη. Η μοναδικότητα της εβραϊκής γενοκτονίας οφείλεται στον λόγο για τον οποίο έγινε (επειδή οι Εβραίοι είχαν διαπράξει το αποτρόπαιο έγκλημα να γεννηθούν) και στον τρόπο με τον οποίο έγινε (ψυχρή μεθοδικότητα, συστηματικότητα και, κυρίως, ολικότητα). Ο ναζιστικός διωγμός εναντίον των Εβραίων ήταν ολικός: οι ναζί αρνούνταν στους Εβραίους το δικαίωμα να υπάρχουν, να υπάρχουν πάνω στη γη, όλοι, μέχρις ενός. Το Ολοκαύτωμα είναι μοναδικό γεγονός καθολικής σημασίας. Αφορά ασφαλώς τους Εβραίους με έναν εντελώς ξεχωριστό τρόπο, αφορά όμως και όλους εμάς τους άλλους. Το Ολοκαύτωμα θέτει υπό διαρκή δοκιμασία την ηθική μας συνείδηση και η αναμέτρηση μαζί του ίσως μας οδηγήσει να συνειδητοποιήσουμε τουλάχιστον δύο πράγματα. Πρώτον· κανείς μας δεν είναι προφυλαγμένος από τη διάπραξη του κακού, δεν υπάρχουν κοσμοθεωρητικές εγγυήσεις έναντι της βαρβαρότητας. Μόνη εγγύηση είναι εκείνο το λεπτό, εύθραυστο και τρεπτό πράγμα που είναι η ανθρώπινη συνείδηση, όταν λάβει κάποια στιγμή τη δύσκολη απόφαση να μην κάνει κακό σε άλλον άνθρωπο. Δεύτερον· η παθητικότητα δεν είναι ηθικά ουδέτερη στάση, γιατί αφήνει το κακό να προχωράει ανεμπόδιστο. 

Σταύρος Ζουμπουλάκης 

Ας δούμε τι λέει ο Ζουμπουλάκης για τη στάση της Ελλάδος απέναντι στο ολοκαύτωμα των Εβραίων: «Αν πράγματι τους προστατέψαμε, πώς γίνεται και το ποσοστό εξόντωσης των Εβραίων της Ελλάδας είναι, με μετριοπαθείς υπολογισμούς, περίπου 84-85%, ένα από τα υψηλότερα της Ευρώπης; Από τους μελετητές του Ολοκαυτώματος γνωρίζουμε καλά ότι το ποσοστό σωτηρίας των Εβραίων είναι συνάρτηση της προστασίας που τους πρόσφερε η κοινωνία, δηλαδή όσο περισσότερο τους προστάτεψε, τόσο περισσότεροι σώθηκαν». 

Επίσης, ο Ζουμπουλάκης με το μικρό αυτό βιβλίο του μας λέει μια μεγάλη αλήθεια: ο αντισημιτισμός δεν είναι μια ξεπερασμένη ιστορική εμπειρία, αλλά ζωντανό φαινόμενο, ένας κίνδυνος που ελλοχεύει ανά πάσα στιγμή. Σημειώνοντας: «Η παθητικότητα δεν είναι ηθικά ουδέτερη στάση».

Δείτε σχετική ανάρτηση στην ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΟΔΟ:

- Ο ΣΤΑΥΡΟΣ ΖΟΥΜΠΟΥΛΑΚΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΝΤΙΣΗΜΙΤΙΣΜΟ ΚΑΙ ΤΗ ΣΙΩΠΗ ΓΥΡΩ ΑΠ' ΑΥΤΟΝ...

Prayer of the heart / Η Προσευχή της καρδιάς του John Tavener με την Björk

Η Προσευχή της καρδιάς (Prayer of the heart, 1999) είναι ένα έργο του σπουδαίου άγγλου, ορθόδοξου συνθέτη Τζων Τάβενερ, και θέμα του είναι η ευχή του Ιησού, το "Κύριε Ιησού Χριστέ Υιέ του Θεού, ελέησόν με". Το έργο είναι γραμμένο για την γνωστή τραγουδίστρια Björk και το Κουαρτέτο String Brodsky, που το ερμήνευσαν. Η Björk τραγουδάει την καρδιακή ή νοερά προσευχή του Ιησού στα ελληνικά, κοπτικά και αγγλικά (“Lord Jesus Christ, Son of God, have mercy on me, the sinner.”). 

Το έργο εκδόθηκε σε CD και ενσωματώθηκε ως μουσική κάλυψη στην εγκατάσταση του Τζέικ Λέβερ Centre + Circumference (2008, Wallspace, All Hallows on the Wall, City of London).
Το μουσικό πλαίσιο του έργου δεν θα μπορούσε να είναι απλούστερο. Ένας αργός καρδιακός παλμός δίνει στο κομμάτι τον ήσυχο και αδιάκοπο ρυθμό του. Το κουαρτέτο με σπείρες περιπλανιέται σε συνεχείς μετατροπίες, κλείνοντας  τον κύκλο μετά από 15 λεπτά, ενώ ο τραγουδιστής απαγγέλλει την προσευχή σε κάθε χορδή, θα λέγαμε. Αυτό θα μπορούσε να επαναληφθεί ατέλειωτα. Η ιδέα της αδιάλειπτης προσευχής ίσως δεν μπορούσε να απεικονιστεί πιο όμορφα!

ΚΙΚΗ ΔΗΜΟΥΛΑ: ΤΟ ΡΕΜΑΛΙ

Κική Δημουλά
ΤΟ ΡΕΜΑΛΙ

Καταζητούμαι;
Διέρρηξα το βίο μου.
Τι να έκανα
Μόνο με τα ξένα δεν τα έβγαζα πέρα
Είχα βλέπεις να τρέφω
εκείνο το ρεμάλι τον ψυχισμό.

Και τι βρήκα
ένα δυό πρωϊνά, από λίγο το καθένα
σε φλυτζανάκι του καφέ να φανταστείς
δυό τρία απογεύματα μέσα
στο βιαστικό φέρετρό τους
και σε ταπεράκι
αδιάβαστη, χωρίς ψαλμό χωρίς Θεό
η τέφρα μιας ματαιωμένης εκδρομής
σε κείνο το μαγευτικό ερημονήσι
μιας κοντινής υπόσχεσής σου.

Αυτά και ποιό το κέρδος;
Μόλις τα είδε ο κλεπταποδόχος
είπε
Τέτοια συνηθισμένα πράγματα
δεν αγοράζω.

Από το περιοδικό η λέξη (Οκτ. - Δεκ.2007)

ΚΩΣΤΑΣ ΛΟΓΑΡΑΣ: ΤΟ "ΠΑΤΡΩ" ΤΗΣ ΧΑΡΑΣ ΠΑΠΑΔΑΤΟΥ - ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ ΕΝΑ ΟΛΟΖΩΝΤΑΝΟ ΠΑΡΑΜΥΘΙ

To βιβλίο - σταθμός για την Πάτρα, παρουσιάστηκε χθες, Σάββατο 24 Μαρτίου 2018, σε εκδήλωση στην αίθουσα του Τ.Ε.Ε. Δυτικής Ελλάδας στην Τριών Ναυάρχων. 

Πρόκειται για το «Πατρώ, Ἡ πόλις τῶν πολλαπλῶν ἱστορικῶν ἐπιπέδων, Μιά πολεοδομική καί ἀρχιτεκτονική ἀνάγνωση» της Χαράς Γιαννοπούλου - Παπαδάτου που κυκλοφόρησε πρόσφατα και συνιστά το "ευαγγέλιο" της πόλης. 

Η εκδήλωση - παρουσίαση του πολύτιμου αυτού πονήματος, συνδιοργανώθηκε από τον Σύλλογο Αρχιτεκτόνων Νομού Αχαΐας (ΣΑΝΑ) και το ΤΕΕ - Τμήμα Δυτικής Ελλάδας.

Την εκδήλωση συντόνισε ο Θανάσης Γιανναδάκης πρώην Πρόεδρος ΤΕΕ - Τμήματος Δυτικής Ελλάδας, ενώ μίλησαν για το βιβλίο οι: 

- Ιωάννης Πανταζόπουλος, Πρόεδρος του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Πάτρας: Εισαγωγή στην θεματική του βιβλίου. 

- Χρήστος Κορδάς, Αντιδήμαρχος Δήμου Πατρέων: Παραδείγματα υλοποίησης προτεινομένων παρεμβάσεων των Πολεοδομικών Μελετών. 

- Μιχάλης Πετρόπουλος, Επίτιμος Έφορος Αρχαιοτήτων: "Πατρώ". Προσέγγιση της πολεοδομικής και αρχιτεκτονικής ιστορίας των Πατρών. 

- Κωνσταντίνος Μάγνης, Δημοσιογράφος: Με την ματιά του αναγνώστη και του Πατρινού. 

- Κώστας Λογαράς, Συγγραφέας: Η Πόλη ως Μυθοπλασία. 

- Χαρά Παπαδάτου - Γιαννοπούλου (συγγραφέας): Γενική αναφορά στο βιβλίο. 

Στη συνέχεια παραθέτουμε την ομιλία του λογοτέχνη Κώστα Λογαρά.

Ευχαριστώ την κ. Χαρά Παπαδάτου- Γιαννοπούλου για την τιμητική πρόσκληση να είμαι ένας από τους ομιλητές στην παρουσίαση του εξαιρετικού βιβλίου της «Πατρώ». 

Αγαπητοί φίλοι 

θα διερωτάσθε τι γυρεύει ένας άνθρωπος που χτίζει τον κόσμο με τη φαντασία του, ανάμεσα σε αρχιτέκτονες, πολεοδόμους και μηχανικούς. Που μετράνε με διαβήτες και μοιρογνωμόνια• που χαράζουν με το χάρακα δρόμους και απαρέγκλιτες ευθείες• που παίρνουν υπόψη Στατιστικά στοιχεία και κανόνες Στατικής. 

Δεν πρόκειται για αυθαίρετη παρέμβαση στο αντικείμενό σας. Θα σας μιλήσω για δικά μου θέματα και θα διατυπώσω σκέψεις απ’ αφορμή. Θα αναφερθώ στις διαδρομές εκείνες όπου οι τόποι της γραφής συναντιούνται με τα χωράφια τα δικά σας. 

Θέλω να σας πω για τον αντίκτυπο που έχουν οι δικές σας εγχαράξεις στα εσωτερικά τοπία των ηρώων μου. 

Πόσο παράξενα οι πόρτες των παλιών σπιτιών τραβάν το βλέμμα μου. Έχω την αίσθηση πως έξω απ’ αυτές, ακόμα και στα κράσπεδα των πεζοδρομίων κάθονται αρχαίες μορφές, παλαιϊκές γυναίκες και συνομιλούν. Ώρες ατέλειωτες. Σε γλώσσα γνωστή – την ίδια πάντα- αλλά με λέξεις μάλλον ξεχασμένες. 

Καμιά φορά, στους δρόμους που εσείς τους έχετε χαράξει, νιώθω πως λιωμένη η ανθρώπινη ουσία, τα κορμιά και οι μορφές τους περπατούν αόρατες μαζί μου (ή μήπως είναι οι ψυχές τους;) 

Κι είναι παράξενο που σε καμία άλλη πόλη πέραν της γενέθλιας αυτής, δεν μου συμβαίνουν τέτοια παράδοξα φαινόμενα. Δεν έχω πουθενά αλλού αυτές τις παραισθήσεις, τέτοιες φαντασιώσεις πέρα από τον βιωμένο χώρο. Το αφομοιωμένο παρελθόν. Κι ο περασμένος χρόνος διεκδικεί, ζητάει, απαιτεί το δικό του μερίδιο. Γιατί η μνήμη είναι σημαντικό κομμάτι τού παρόντος. Δίχως αυτήν ούτε συνέχεια έχουμε, μήτε πολιτισμό. 

Κυρίες και κύριοι, αν στην παιδική μας ηλικία έχουμε ανάγκη τα παραμύθια για να μας θυμίζουν την ονειρική διάσταση του Κόσμου, στις μεγαλύτερες ηλικίες το ρόλο αυτό της εξαίσιας μύησης τον αναλαμβάνουν οι ευφάνταστοι σχεδιαστές ενός Κόσμου προγενέστερου - κόσμος μυστηρίου και αυτός, ρευστός και ασαφής, όπου μέσα του πλέουμε σάμπως σε αμνιακό υγρό μιας ιστορικής μήτρας. Και σαν εμβρυουλκοί οι αρχιτέκτονες και οι πολεοδόμοι ανασύρουν απ’ τα βάθη των αιώνων χαμένες πολιτείες. Αυτοί δίνουν σχήμα και μορφή στην αρχαία ζωή. Ξεδιπλώνουν τα αλλεπάλληλα στρώματα της Ιστορίας, συγκροτούν με τη μέγιστη ακρίβεια το παλίμψηστο τού χαμένου παρελθόντος, ξαναχτίζουν κοινωνίες και παλιούς πολιτισμούς, τα σβησμένα ίχνη αυτών που πέρασαν και δεν τους είδαμε ποτέ. Αλλά και χαράσσουν τους καινούριους δρόμους γι’ αυτούς που θα ’ρθουν και ποτέ δεν θα τους δούμε. 

Αναλαμβάνουν να μας δείξουν τα αρχαία θεμέλια των πόλεων και τη ζωή τους, να μας ξεναγήσουν μέσα τους, να ενταχθούμε εντός τους. Να μάς τις ερμηνεύσουν και να τις κατανοήσουμε. Για να μας παραδοθούν (όχι δίχως αντιστάσεις) και να τις κατακτήσουμε (όχι χωρίς πληγές): όπως ακριβώς συμβαίνει με τις σχέσεις των ανθρώπων- τις πιο βαθιές και ουσιαστικές, τις πλέον στέρεες. Έτσι γεννιέται ή χτίζεται η μυθολογία της πόλης – η σύμφυτη με την ιστορία των τωρινών ανθρώπων, που κάποτε κι αυτή θα γίνει μύθος. 

Αυτή είναι η σχέση του συγγραφέα με το χώρο του. Με τα σκηνικά μιας πόλης που είναι ανάγκη να την ξέρει όπως την παλάμη του. Τα μυστικά περάσματα, τις οσμές,τους ήχους της και τις εικόνες της. Την αίσθηση τής κάθε εποχής της. Για να εντάξει μέσα σε βιωμένα σκηνικά με άνεση - τους χαρακτήρες του, την πλοκή του, τις διαδρομές των ηρώων του, τη φυσική εξέλιξη της δικής του ιστορίας. 

Προσπαθώ να φανταστώ τις Πατρέες του Ηρόδοτου. Να ανακαλέσω στο μυαλό μου την πόλη σαν δύναμη υπολογίσιμη στην κλασική περίοδο• σαν ευνοημένη επαρχία των Ρωμαίων • σαν πολίχνη με 4000 νοματαίους στα χρόνια της τουρκοκρατίας• σαν τη μεγαλούπολη του 9ο αιώνα, στα χρόνια της ξακουστής Δανιηλίδας- στα υπερυψωμένα Αλώνια ήταν χτισμένο το αρχοντικό της με τα ψηφιδωτά πατώματα, τις παραστάσεις με αγώνες σκηνικούς, αγάλματα της Αφροδίτης και γύρω -γύρω δημόσια οικοδομήματα και κήποι με οπωροφόρα δέντρα.. 

«Με όποιο όνομα και να την είπανε - Πάτρη και Πάτραι και Πατρώ, Patrasso ή Ballobadra - η πόλη παρέμεινε χτισμένη πάνω στο ίδιο τρίγωνο: Κάστρο - Ψηλαλώνια - θάλασσα», διαβάζω στο βιβλίο της αγαπητής Χαράς Παπαδάτου. Παρά τις όποιες μεταπτώσεις και τις κοινωνικές της ανακατατάξεις ή τις πολυποίκιλες διακυμάνσεις της ζωής της, τα Υψηλά Αλώνια της παραμένουν ο χώρος-μήτρα, ένας κόμβος όπου ενώνεται διαχρονικά η Επάνω με την Κάτω πόλη. Κι απ’ όπου μπορείς να πάρεις κατευθύνσεις διάφορες που θα σε βγάλουν είτε σε άλση και ναούς αρχαίων θεών είτε σε θέρμες και ρωμαϊκά Υδραγωγεία. Ή στις λαϊκές, ολοζώντανες τωρινές της γειτονιές. 

Ναι, είμαι βέβαιος ότι οι πόλεις τρέφονται από τη σκέψη των ανθρώπων, τη γλώσσα τους και την ψυχή τους. Η (περι)γραφική αφήγηση της κυρίας Χαράς Παπαδάτου, με σπουδαία ελληνικά και γλώσσα, με πάει με ταξιδεύει πολύ βαθιά στο χρόνο και μου καλλιεργεί ένα αίσθημα σεμνής υπερηφάνειας για τη γενέτειρα πόλη. Κι αυτή είναι η προσφορά της στην εθνική (και τοπική) αυτοσυνειδησία. 

Δεν είναι μόνο ότι ζωντανεύουν οι μορφές, είναι ότι εντάσσεις τον εαυτό σου σε άλλες εποχές, περπατάς σε δρόμους χαραγμένους αλλιώτικα. Η ευχαρίστηση προέρχεται από το γεγονός ότι η φυσιογνωμία της πόλης, οι οπτικές της ποικίλλουν και εναλλάσσονται. Σαν στρώματα αλλεπάλληλα συνείδησης, μνήμες πάνω σε μνήμες, χρόνια πάνω σε χρόνια και αιώνες. 

Κυρίως όμως έχεις μια παράξενη αίσθηση πολλαπλών συνειδήσεων. Ότι επεκτείνονται σε εποχές πολύ προτού να γεννηθείς. Και μοιάζει η πόλη με κορμό τεράστιο, δέντρου. Που μεγαλώνει, όλο μεγαλώνει- μπαίνει η αναγεννημένη φλούδα, οι επιστρώσεις του φλοιού προστίθενται η μια πάνω στην άλλη και γίνεται ο κορμός γερός. Τεράστιος κορμός η πόλη, δέντρο βαθύσκιο που ρίχνει τα φυλλώματά του, κατά εποχές, και μεγαλώνουν πάλι. 

Άραγε αφουγκράζονται τους ήχους απ’ τα έγκατα της γης, τις μυστικές αυτές φωνές και τους ψιθύρους όσοι βαδίζουνε στους δρόμους της; Σπάνια ψάχνουνε οι ζωντανοί την αθέατη πλευρά τού παρελθόντος χρόνου όπου αποτυπώνεται η Ιστορία και η συνείδηση ιχνηλατεί αιώνες κι εποχές. 

Έτσι το είδα το βιβλίο της κ. Χαράς Παπαδάτου - Γιαννοπούλου. Σαν ένα ταξίδι μαγικό στο παρελθόν. Ένα ολοζώντανο παραμύθι– όχι μόνο για μελετητές εξειδικευμένους και ειδικούς. Αλλά σαν αίσθηση μιας παραμυθίας στο άνυδρο ιστορικό παρόν. Περιτρέχοντας την αφήγησή της (τον κύριο κορμό του βιβλίου της - αυτό που μπορούσα να κατανοήσω, όχι τις εξειδικευμένες άλλες) διέτρεξα την ανεκτίμητη κληρονομιά που τρέφει τη συλλογική μας μνήμη. 

Ναι είμαι σίγουρος - δεν είναι μία παραίσθηση - ότι εδώ συναντώ ανθρώπους που δεν τους γνώρισα ποτέ. Ότι το βλέμμα μου διασταυρώνεται ακόμα με βλέμματα ανθρώπων που κάποτε υπήρξαν. Περνάνε στην ψυχή και τα κουβαλάω εντός μου. Τη χαράζουν. Τη σμιλεύουν. Ανεπίγνωστα. 

Φέρνω στο νου, τους στίχους του αλεξανδρινού 

Γιατί τα σπάσαμε τ’ αγάλματά των, 

Γιατί τους διώξαμεν απ’ τους ναούς των, 

διόλου δεν πέθαναν γι’ αυτό οι θεοί. 

Ω γή της Ιωνίας, εσένα αγαπούν ακόμη, 

εσένα οι ψυχές των ενθυμούνται ακόμη. 

Σαν ξημερώνει επάνω σου πρωί αυγουστιάτικο 

την ατμοσφαίρα σου περνά σφρίγος απ’ την ζωή των• 

και κάποτ’ αιθερία εφηβική μορφή, 

αόριστη, με διάβα γρήγορο, 

επάνω από τους λόφους σου περνά. 

Αγαπητοί φίλοι, η κατάκτηση τού χώρου και του χρόνου είναι η απαραίτητη συνθήκη για την πραγματοποίηση της γραφής. Ο δομημένος χώρος, φορέας διαχρονικός μιας ανθρωπογεωγραφίας, γίνεται διαμορφωτής των χαρακτήρων. Δίνει την πνοή του, χαρίζει την αύρα του. Η Τέχνη του Λόγου θα τοποθετήσει μέσα στο συγκεκριμένο αυτό πλαίσιο, την ψυχή των ηρώων. 

Ιδού λοιπόν το σημείο επαφής της λογοτεχνικής μυθοπλασίας με την Αρχιτεκτονική "κατασκευή": Εκφράζοντας η καθεμία, με τα δικά της υλικά, την εποχή τους, καταφέρνουν να συνομιλούν διαχρονικά, να διαλέγονται μεταξύ τους. Έναν γόνιμο διάλογο (και διαφωτιστικό) για την ανθρώπινη ύπαρξη, βαθιά στη ρίζα της, και την πορεία του Πολιτισμού της. 

Κώστας Λογαράς

Σχετική ανάρτηση: 

ΧΑΡΑΣ ΠΑΠΑΔΑΤΟΥ - ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ: "ΠΑΤΡΩ" - ΕΝΑ ΑΝΕΚΤΙΜΗΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΤΡΑ

ΑΠΟΨΕ ΣΤΟ "ΠΟΛΙΣ" ΣΤΟ ΝΕΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΜΕ "ΜΟΥΣΙΚΕΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ"

Σήμερα, Κυριακή 25 Μαρτίου 2018, στις 8.30 το βράδυ, ένα ταξίδι με "Μουσικές του Κόσμου" στο Επιμορφωτικό Πολιτιστικό Κέντρο "Πόλις", Μαρίνου Αντύπα 62-66 & Φιλοθέης 69Β στο Ηράκλειο Αττικής. 

Η Δάφνη Πανουργιά στο τραγούδι, ο Γιώργος Καλκάνης στο πιάνο και ο Νίκος Σταυρόπουλος στο ακορντεόν (guest). 

Δείτε αναλυτικά εδώ. 
Στη συνέχεια ένα βίντεο από παλαιότερη συνεργασία του Γιώργου Καλκάνη και της Δάφνης Πανουργιά. 

ΤΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΣΕΦΕΡΗ "ΧΡΟΝΙΑ ΣΑΝ ΤΑ ΦΤΕΡΑ" ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΤΗΚΕ ΣΤΟ ΤΕΛΛΟΓΛΕΙΟ

Γέμισε ασφυκτικά το αμφιθέατρο του Τελλογλείου Ιδρύματος Τεχνών Α.Π.Θ. για το αφιέρωμα στην ποίηση του Γιώργου Σεφέρη, με αφορμή τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Ποίησης, την Τετάρτη 21 Μαρτίου 2018. 

Η ποιήτρια Ιουλίτα Ηλιοπούλου, στην απαγγελία, η  σοπράνο Μάιρα Μηλολιδάκη και ο πιανίστας Τίτος Γουβέλης, συνέπραξαν με μοναδικό τρόπο για την επιτυχία της βραδιάς, που σφραγίστηκε από τον απέριττο, στοχαστικό λόγο του ποιητή.

Παρών στην εκδήλωση και ο συνθέτης Γιώργος Κουρουπός, τραγούδια του οποίου παρουσιάστηκαν στην εκδήλωση. Ο άλλος συνθέτης της βραδιάς ήταν ο αείμνηστος Αργύρης Κουνάδης, ο οποίος επίσης είχε μελοποιήσει Σεφέρη. 

Στη συνέχεια παραθέτουμε το αναλυτικό πρόγραμμα αυτής της Μουσικής Ποιητικής. 

Η ΜΑΥΡΟΝΤΥΜΕΝΗ ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΥ

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Πριν 10 χρόνια (Μάρτιος 2008) το Μουσείο Μπενάκη μάς χάρισε μια μοναδική έκδοση. 

Ένα πολύτιμο λεύκωμα για τον διεθνούς φήμης και βραβευμένο με Όσκαρ Έλληνα σκηνογράφο και ζωγράφο Βασίλη Φωτόπουλο (1934-2007). Η έκδοση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της έκθεσης «Το Βυζάντιο του Βασίλη Φωτόπουλου», η οποία οργανώθηκε στο Μουσείο Μπενάκη (04/12/07 - 27/01/08). 

Στις σελίδες της γίνεται αναφορά στη δημιουργική πορεία του Βασίλη Φωτόπουλου, στο θέατρο, τον κινηματογράφο και τη ζωγραφική, καθώς και στην ιδιαίτερη ενασχόλησή του με θρησκευτικά θέματα, όπως ο σχεδιασμός εκκλησιαστικών αντικειμένων. 

Την πλούσια εικονογραφημένη αυτή έκδοση προλογίζει ο (τότε) Διευθυντής του Μουσείου Μπενάκη, Άγγελος Δεληβορριάς, ο οποίος μεταξύ άλλων σημειώνει: «Η μνήμη μου έχει συγκρατήσει τη μορφή ενός ανθρώπου που δεν πρόδωσε τις πεποιθήσεις του, δεν εξαργύρωσε την προσφορά του, δεν υπέκυψε στα θέλγητρα του χρήματος και της κοσμικότητας. Ήταν ο μόνος άλλωστε απ' όσους έχω γνωρίσει που τόλμησε να απαρνηθεί μια σταδιοδρομία με εξασφαλισμένη επιτυχία, προκειμένου να ξανοιχτεί σε γοητευτικές περιπέτειες νέων εμπειριών και νέων ανακαλύψεων. Κάπως έτσι καταλάβαινα και την αγάπη του για την Εκκλησία, για την Ορθοδοξία σωστότερα. Περισσότερο δηλαδή σε σχέση με την ιστορική διάσταση μιας αυτοσυνειδησίας γαντζωμένης πάνω στη βυζαντινή και τη μεταβυζαντινή παράδοση του ελληνισμού, και λιγότερο σαν επακόλουθο μιας ανομολόγητης εσωτερικής επιταγής για τη διευθέτηση προσωπικών αδιεξόδων ή την προσδοκία μεταφυσικών εκτονώσεων.» 

Στην έκδοση περιλαμβάνεται μια επιλογή από συνεντεύξεις που ο καλλιτέχνης είχε παραχωρήσει σε Έλληνες δημοσιογράφους. Την επιμέλεια του βιβλίου είχε ο Διονύσης Φωτόπουλος. 

Στις σελίδες 178-179 συναντάμε έναν πρωτότυπο «Ευαγγελισμό» που ζωγράφισε ο Βασίλης Φωτόπουλος. Στη σελίδα 178 βλέπουμε «Μελέτες για τον Ευαγγελισμό. Ακουαρέλες σε χαρτί, 21χ32 εκ.» (εικόνες 300-302) και «Μελέτη για τον Ευαγγελισμό. Λάδι σε μουσαμά, 50χ50 εκ.» (εικ. 303). Στη σελίδα 179 βλέπουμε το έργο «Ευαγγελισμός. Λάδι σε μουσαμά, 150χ150 εκ.». Πρόκειται προφανώς για το τελικό έργο, ύστερα από τις «μελέτες». 

Τόσο στις «μελέτες» όσο και στην οριστική μορφή του έργου, η Θεοτόκος παριστάνεται μαυροντυμένη! Μια εκδοχή που δε νομίζω ότι απαντάται αλλού. Μαυροντυμένη, σαν καλόγρια (με ένα μπορντώ χρώμα μόνο κάτω από το χέρι της) και τρομαγμένη από την «επιθετική» παρουσία του Αγγέλου, ο οποίος καταλαμβάνει το μεγαλύτερο χώρο στη σύνθεση. 

Δεν έχει νόημα κάποια περαιτέρω ανάλυση. Ο καθείς μπορεί να αντιληφθεί. 

Απλώς θυμάμαι πώς έκλεισε μια συνέντευξή του ο Βασίλης Φωτόπουλος: «Ο Ελληνισμός είναι ισχυρότερος από οποιαδήποτε εισβολή – αρκεί να τον θυμηθούμε. Γιατί δεν είναι μόνο τέχνη. Είναι κανόνας ζωής».

"ΡΟΔΟΝ ΤΟ ΑΜΑΡΑΝΤΟΝ" ΣΤΟ ΜΠΑΝΑΤΟ ΤΗΣ ΖΑΚΥΝΘΟΥ (ΦΩΤΟ ΚΑΙ ΒΙΝΤΕΟ)

Πραγματικά ευώδιασε το “Ρόδον το αμάραντον”, στο αφιέρωμα του Κέντρου Λόγου “Αληθώς” στον Ακάθιστο Ύμνο, εν Βανάτω της Ζακύνθου.
Και αβίαστα μου έρχονται στο μυαλό στίχοι από τον "Ακάθιστο Ύπνο" του ποιητή Παναγιώτη Καποδίστρια, του και εμπνευστή του "Αληθώς":
Άνθη βουερά
της Άνοιξης λεπίδια
οι Χαιρετισμοί
...

Το Κέντρο Λόγου της Ενορίας Μπανάτου «ΑΛΗΘΩΣ», λοιπόν, πολιτισμική έκφραση της Ι. Μητροπόλεως Ζακύνθου, συνεχίζοντας τις επιμορφωτικές συνάξεις του, παρουσίασε την 4η για το τρέχον ακαδημαϊκό έτος δράση του, το βράδυ της Κυριακής Δ΄ των Νηστειών (18 Μαρτίου 2018), στον Ναό της Παναγούλας εν Βανάτω της Ζακύνθου. 

Παρόντες ήταν, εκ προσώπου του απουσιάζοντος Μητροπολίτου Ζακύνθου, ο Καθηγούμενος της Μονής Στροφάδων και Αγίου Διονυσίου Αρχιμανδρίτης Διονύσιος Λιβέρης, αρκετοί Κληρικοί, ο Πρόεδρος Μπανάτου κ. Τιμόθεος Ελ. Στραβοπόδης και πλήθος φίλων του “Αληθώς”, οι οποίοι κατέκλυσαν τον Ναό έως και το υπερώο. 

Η εν λόγω εκδήλωση αφορούσε στον Ακάθιστο Ύμνο προς την Παναγία, με γενικό τίτλο “Ρόδον το αμάραντον”. 

Προς τούτο, η κ. Δήμητρα Σταμίρη, έγκριτη φιλόλογος και ποιήτρια, ομίλησε συνοπτικά, αλλά με επιστημονική επάρκεια, για το κοσμαγάπητο αυτό βυζαντινό ποίημα, προσεγγίζοντάς το αισθητικά. Η έμπειρη ομιλήτρια κατέληξε ως εξής: «Στον Ακάθιστο Ύμνο η ποιητική τέχνη αποκτά ένα ρωμαλέο χαρακτήρα και μια αξεπέραστη δυναμική. Ο λόγος είναι ουσιώδης, πνευματικός και καλλιτεχνικός. Στίχοι μελίρρυτοι που σφύζουν από πάθος, με συγκινησιακή φόρτιση, με δραματικές εντάσεις, με χαρισματική απόδοση μιας δυνατής, φροντισμένης γλώσσας, πλημμυρισμένης από στοιχεία καλολογικά και περίτεχνα σχήματα λόγου. Μεταφορές, αντιθέσεις, παρηχήσεις, παρομοιώσεις, απουσία χασμωδίας, ιδιαίτερη χρήση των γραμματικών όρων και κυρίως γλαφυρές και παραστατικές εικόνες από το φυσικό περιβάλλον. Κι εδώ ισχύει ο λόγος του καθηγητή Ερατοσθένη Καψωμένου ότι και στη βυζαντινή λογοτεχνία λειτουργεί ο “σημασιακός κώδικας όπου η συνάρτηση του κάλλους με το αγαθό εμφανίζεται σταθερά ως σχέση ισοδυναμίας ή ταυτότητας. Μέσα στην ποιητική παράδοση η υπέρτατη έκφραση τιμής και αναγνώρισης προέρχεται από τη φύση, από τα maxima membra mundi, ουρανό / ήλιο, γη και θάλασσα. Η έκφραση αυτή ισοδυναμεί με έπαινο σε υπερθετικό βαθμό, καθώς η φύση αποτελεί το μέγιστο μέτρο που δίνει στο αντικείμενο του θαυμασμού και του επαίνου συμπαντική αξία”. Η φύση είναι θεία, άρα και τα πρόσωπα των οποίων τα χαρακτηριστικά παραλληλίζονται με τα στοιχεία της φύσης είναι εξίσου θεϊκά. Τέλος, θεωρούμε ότι όλα τα στοιχεία που παρατέθηκαν δικαιολογούν με απόλυτο τρόπο ότι ο Ακάθιστος Ύμνος αποτελεί “μνημείο άφθαστης γλωσσικής τελειότητας, αξεπέραστο και μοναδικό, όχι μόνο σε εθνικό, θρησκευτικό, θεολογικό και λογοτεχνικό, αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο”.» 

Η ανωτέρω ομιλία της κ. Σταμίρη διανθίστηκε από σταχυολόγηση ψαλμάτων εκ του Ακαθίστου Ύμνου. Συγκεκριμένα, η 30μελής Μικτή Χορωδία “Το όνειρο του παιδιού”, υπό την διεύθυνση του κ. Δημήτρη Κάνδηλα, Πρωτοψάλτη Μπανάτου, παρουσίασε αποσπάσματα από τον Ακάθιστο Ύμνο, αφενός μεν σε βυζαντινή απόδοση, κυρίως δε στο ζακύνθιο ύφος της ψαλτικής. 

Ομιλήτρια και Χορωδία καταχειροκροτήθηκαν από το ενθουσιώδες κοινό, ο δε υπεύθυνος του “Αληθώς”, Πρωτοπρεσβύτερος του Οικουμενικού Θρόνου Παναγιώτης Καποδίστριας, κατακλείοντας την κατανυκτική βραδιά, ευχαρίστησε όσους μόχθησαν για την επιτυχία της, αλλά και τους πολυπληθείς φίλους των διαφόρων μορφωτικών δράσεων του Κέντρου, οι οποίοι φροντίζουν να είναι πάντα παρόντες! 

Αξίζει να επισημανθεί ότι, κατά την διάρκεια της εκδήλωσης, παρουσιάστηκε στο κοινό η αρχαιότερη θεομητορική Εικόνα της Ενορίας, μια μικρή Βρεφοκρατούσα, έργο αγνώστου καλλιτέχνη του 16ου αιώνα, η οποία, αποκατεστημένη προ ολίγων ετών από τους συντηρητές έργων τέχνης Αδελφούς Ανδρέα και Μάριο Θεοδόση, είχε τεθεί για προσκύνημα!

ΟΙ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ ΤΟΥ ΕΛΥΤΗ

Μέρες Σαρακοστής έφυγε ο ποιητής…
Μέρες Χαιρετισμών, του Ακαθίστου, του Άξιον Εστί…

Πώς να μην θελήσει ο καθείς οδίτης να τραγουδήσει μαζί με τους ιερείς και τα πουλιά τα δικά του χαίρε:

Χαίρε η Καιομένη και χαίρε η Χλωρή
Χαίρε η Αμεταμέλητη με το πρωραίο σπαθί

Χαίρε η που πατείς και τα σημάδια σβήνονται
Χαίρε η που ξυπνάς και τα θαύματα γίνονται

Χαίρε του παραδείσου των βυθών η Αγρία
Χαίρε της ερημίας των νησιών η Αγία

Χαίρε η Ονειροτόκος χαίρε η Πελαγινή
Χαίρε η Αγκυροφόρος και η Πενταστέρινη

Χαίρε με τα λυτά μαλλιά η χρυσίζοντας τον άνεμο
Χαίρε με την ωραία λαλιά η δαμάζοντας τον δαίμονα

Χαίρε που καταρτίζεις τα Μηναία των Κήπων
Χαίρε που αρμόζεις τη ζώνη του Οφιούχου

Χαίρε η ακριβοσπάθιστη και σεμνή
Χαίρε η προφητικιά και δαιδαλική

Οδυσσέα Ελύτη, Άξιον Εστί

Η Θεοτόκος που γίνεται "Ονειροτόκος".

Η "Πελαγινή" που παραπέμπει ίσα στις Παναγιές του Αιγαίου. 

"Χαίρε του παραδείσου των βυθών η Αγρία", κατά το "Χαίρε παραδείσου θυρών ανοικτήριον" του Ακαθίστου. 

Τα Μηναία, τα λειτουργικά βιβλία της Εκκλησίας, που γίνονται "Μηναία των Κήπων". 

"Χαίρε με την ωραία λαλιά η δαμάζοντας τον δαίμονα" - Σαν το "και η λαλιά σου ωραία" από το "Άσμα Ασμάτων" και σαν το "Χαίρε το των δαιμόνων πολυθρήνητον τραύμα" του Ακαθίστου. 

"Χαίρε η Καιομένη και χαίρε η Χλωρή" - Σαν την βάτο του Μωϋσή, την καιομένη και μη καταφλεγομένη, που εικονίζει την Παναγία. 

"Χαίρε η που ξυπνάς και τα θαύματα γίνονται" - Σαν το του Ακαθίστου "Χαίρε των θαυμάτων Χριστού το προοίμιον". 

"Χαίρε η Ακριβοσπάθιστη και σεμνή". Το "Χαίρε σεμνή" συναντάμε σε πάμπολλους θεομητορικούς ύμνους. 

"Χαίρε η προφητικιά" - Σαν το "Χαίρε των προφητών περιήχημα", από τον Κανόνα του Ακαθίστου. 

Χαίρε ω χαίρε, ποιητά!

Π.Α.Α. 

Κλεοπάτρα Μαρία Έλγκα Αθανασοπούλου: "Το Υδάτινο Διάλειμμα"

Π.Α. Ανδριόπουλος 

Το πρώτο που μου άρεσε στην πρώτη ποιητική συλλογή της Κλεοπάτρας Μαρίας Έλγκα Αθανασοπούλου, είναι ο τίτλος: «Το Υδάτινο Διάλειμμα» (Εκδόσεις οσελότος, Αθήνα 2018).

Το γράμμα δ είναι ένα ηχηρό οδοντικό σύμφωνο, που υπάρχει και στις δύο λέξεις του τίτλου της συλλογής. Μου θύμισε, αίφνης, το «υδάτινο είδωλο» του Οδυσσέα Ελύτη στην «Μαρία Νεφέλη».

Έτσι κι αλλιώς, το ύδωρ είναι μια αγαπημένη λέξη και ηχητικά, με ωραία κλίση: τα ύδατα, των υδάτων, τοις ύδασι… 

«Το Υδάτινο Διάλειμμα» της Πατρινής Κλεοπάτρας Αθανασοπούλου, που ζει στην Αθήνα, δεν είναι κάτι άλλο παρά ένα ποιητικό διάλειμμα από την καθημερινότητα, μια ανάσα, όπως επιγράφεται κι ένα ποίημα της, στο οποίο η νεαρή ποιήτρια ξεκαθαρίζει τις προθέσεις της: 

γράφω για τις γραμμές των τρένων και το πρόσωπο σου όταν κάνει  

διακυμάνσεις στο σώμα μου 

γράφω για την ζωή που σχηματίζεται πίσω από ένα παράθυρο κλειστό και 

τις μορφές που παίρνει η φωνή σου όταν μου μιλάς 

γράφω για τις ματιές που ανταλλάσσουν οι άνθρωποι και αναρωτιέμαι πως 

δεν είμαστε όλοι ερωτευμένοι με εσένα 

γράφω για να μπορεί το χέρι μου να αγγίζει το δικό σου 

γράφω για να μεταμορφώνω την σιωπή σε κύμα, το κύμα σε άγκυρα, την 

άγκυρα σε ταξίδι 

γράφω για να ακουμπάει σε γραμμές το πόδι σου, σε φαντάζομαι να 

τραγουδάς σκοπούς ηρωικούς και να χαρίζεις την μουσική μας στους 

ανθρώπους 

γι’ αυτό γράφω, για λίγο φως 

Το αίτημα το φωτός περιπλέκει τα πράγματα… Δεν πρόκειται απλώς για μια ποιητική, έστω, απόδραση από την καθημερινότητα, αλλά για μια άσκηση γραφής με σκοπό την ίδια τη ζωή. Η γραφή της Κλεοπάτρας είναι ερωτική, τρυφερή, υπαρξιακή, αληθινή, αίσθηση, ανάμνηση, δύναμη, εν τέλει Ζωή! 

Είναι σαφές ότι αυτή τη ποιητική συλλογή υπήρξε για την Κλεοπάτρα Αθανασοπούλου υπόθεση ανάγκης, δηλ. εσωτερικής παρόρμησης γιατί δε γινόταν αλλιώς. Γι’ αυτό και η συλλογή κλείνει με το Καζαντζακικό 

«Δε ζυγιάζω, δε μετρώ, δε βολεύομαι! 

 Ακολουθώ το βαθύ μου χτυποκάρδι.» 

Νομίζω πως η Κλεοπάτρα είναι θηρευτής της σιωπής και του βλέμματος, γι’ αυτό και γράφει:
...μιλάει ο κόσμος 

για εκείνο το βλέμμα σου κανείς δεν λέει. 

Η Κλεοπάτρα μεγάλωσε…
Την ξέρω από μικρή και θαρρώ πως παραμένει η ίδια ηρωίδα του ποιήματός της «η ενηλικίωση». 

έτσι όπως ήμουν μικρή ένιωθα σιγά σιγά την μιαν Αλήθεια 

κι οι ναυτικοί, κι οι ασκητές, κι οι αμαρτωλοί δακρύζουν 

στο κύμα, στο θαύμα, στο σώμα, 

όλα εν σοφία Εποίησες 

Της εύχομαι από καρδιάς να παραμείνει πιστή στην ποιητική οδό που χάραξε, άνευ ορίων άνευ όρων.

Και να ΄χει πάντα στο νου της τον Ρίλκε, που συμβούλευε το νέο ποιητή:

«Οι άνθρωποι έχουν βρει για το κάθε τι την ευκολότερη (συμβατική) λύση, την ευκολότερη απ' όλες τις εύκολες λύσεις. Είναι, ωστόσο, φανερό πώς πρέπει να στεκόμαστε στο Δύσκολο. Κάθε ζωντανή ύπαρξη σ' αυτό στέκεται».

ΤΟ ΥΔΑΤΙΝΟ ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ by Panagiotis Andriopoulos on Scribd

ΑΡΗΣ ΔΗΜΟΚΙΔΗΣ: Η Δάφνη Πανουργιά για αρχάριους

Η Δάφνη Πανουργιά για αρχάριους 
10 τραγούδια με τη φωνή της για όσους θέλουν να γνωρίσουν το μελωδικό της σύμπαν 

 Κείμενο: Άρης Δημοκίδης 

mikropragmata.lifo

Πρόσφατα διάβασα δύο πολύ ωραία βιβλία της Ιουλίτας Ηλιοπούλου, το παραμύθι Μα πότε θα φτάσει αυτός ο μάγος; (με τη ζωγραφική του Γιάννη Κόττη εκδ. Ίκαρος) και το επίσης παραμύθι Τίμος ο Αθηναίος (εκδ. Ύψιλον). Και τα δύο συνοδεύονταν από cd με τραγούδια σχετικά με και εμπνευσμένα από τα παραμύθια, σε μουσική του Γιώργου Κουρουπού, και στα δύο τραγουδούσε η Δάφνη Πανουργιά. Ωραία ευκαιρία να μάθουμε λίγα περισσότερα πράγματα για την μονωδό και υψίφωνο με τη φωνή που μοιάζει βγαλμένη από όμορφα χατζιδακικά όνειρα.

Δείτε ολόκληρη την σχετική ανάρτηση στα mikropragmata

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΓΙΩΡΓΟ ΣΕΦΕΡΗ ΣΤΟ ΤΕΛΛΟΓΛΕΙΟ

Το Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών στην Θεσσαλονίκη γιορτάζει την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης με το αφιέρωμα στην ποίηση του Γιώργου Σεφέρη «Χρόνια σαν τα φτερά» την Τετάρτη 21 Μαρτίου 2018, στις 19.30. 

Η συναυλία θα δοθεί στο αμφιθέατρο του Τελλογλείου με ελεύθερη είσοδο για το κοινό. Στο πρόγραμμα, ο στοχαστικός λόγος του ποιητή γεμάτος ιστορικές μνήμες και έναν ιδιαίτερο αφηγηματικό λυρισμό, συνδυάζεται με τη μουσική του Αργύρη Κουνάδη («Σχέδια για ένα Καλοκαίρι») και του Γιώργου Κουρουπού («Δεκαέξι Χάικου», «Το φύλλο της λεύκας», κομμάτια για πιάνο). 

Τραγούδι: Μάιρα Μηλολιδάκη

Πιάνο: Τίτος Γουβέλης 

Απαγγελία: Ιουλίτα Ηλιοπούλου 

Η συναυλία εντάσσεται στο πρόγραμμα των εκδηλώσεων που πλαισιώνουν την έκθεση του Σωτήρη Σόρογκα και του διαλόγου του με μεγάλους ποιητές.

Σχετική ανάρτηση:

Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΟΥΡΟΥΠΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΡΓΥΡΗ ΚΟΥΝΑΔΗ