ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΙΕΡΕΩΣ Η ΠΑΝΗΓΥΡΙΣ ΤΩΝ ΚΑΘΟΛΙΚΩΝ ΤΗΣ ΠΑΤΡΑΣ

Σήμερα, Πέμπτη 30 Νοεμβρίου 2023, στην Πάτρα, την πόλη του Αγίου Ανδρέου, πανηγύρισε και ο Ναός των Ρωμαιοκαθολικών της Πάτρας, στο κέντρο της πόλης. 

Της πανηγυρικής Θείας Λειτουργίας προέστη ο Αρχιεπίσκοπος των Καθολικών της Αθήνας, Σεβασμιώτατος Θεόδωρος Κοντίδης. 

Στο τέλος της Θ. Λειτουργίας, ο εφημέριος του Ναού του Αγίου Ανδρέου, ευχαρίστησε τον Αρχιεπίσκοπο Θεόδωρο και τους άλλους ιερείς που προσήλθαν για να τιμήσουν τη μνήμη του Αποστόλου.

Ευχαρίστησε, όμως, ιδιαιτέρως και έναν ορθόδοξο ιερέα, ο οποίος παρέστη συμπροσευχόμενος, από του ιερού βήματος, με τα ακόλουθα λόγια: 

«Ευχαριστώ τον πανοσιολογιώτατο π. Ιερώνυμο Αρβανίτη, ο οποίος με την παρουσία του εδώ, είμαι σίγουρος, εκφράζει την οικουμενικότητα της κλήσης του Αποστόλου Ανδρέα «Βρήκαμε το Μεσσία». Αυτό το κάλεσμα διατρανώνει η ενότητα μας σήμερα, η ενότητα την οποία εκφράζει η παρουσία του π. Ιερώνυμου». 

Ο ορθόδοξος ιερέας προφανώς είχε την άδεια του οικείου επισκόπου, του μητροπολίτου Πατρών Χρυσοστόμου, για να παραστεί στην πανήγυρη των Καθολικών της Πάτρας και αυτό είναι κάτι το πρωτοφανές μα και αξιέπαινο, καθώς για πρώτη φορά τα τελευταία, πολλά χρόνια παρίσταται ορθόδοξος κληρικός στο Ναό των Καθολικών και μάλιστα την ημέρα του Αγίου Ανδρέου. 

Αξίζει να σημειωθεί πως ο ορθόδοξος ιερέας αντήλλαξε και τον ασπασμό της αγάπης με ρωμαιοκαθολικό ιερέα την ώρα του «Αγαπήσωμεν αλλήλους». 

Ας ελπίσουμε τέτοιες πράξεις, που προάγουν την ενότητα, να συνεχιστούν και στο μέλλον. 

Π.Α.Α.

ΕΚΘΕΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ "ΠΟΡΦΥΡΑ" & "ΑΚΡΙΤΑΣ" ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΓΕΩΡΓΙΟ ΝΕΟΥ ΨΥΧΙΚΟΥ

Τα βιβλία των εκδόσεων ΠΟΡΦΥΡΑ και ΑΚΡΙΤΑΣ για τις εορτές στον Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου Νέου Ψυχικού, από  Παρασκευή 1 έως Κυριακή 3 Δεκεμβρίου 2023. 

Παράλληλη δράση: Σάββατο 2 Δεκεμβρίου και ώρα 6:00 μ.μ. προβολή του ντοκιμαντέρ της Φένιας Παπαδόδημα "Το καταφύγιο στην Ομόνοια - Ο Άγιος Πορφύριος και η Πολυκλινική Αθηνών". 

Στο πλαίσιο της σειράς "Προς Εκκλησιασμόν", του Ιερού Ναού Αγίου Γεωργίου Νέου Ψυχικού, που παρουσιάζει ο Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος, δείτε μία συνέντευξη με την εκδότρια Μαρία Κοκκίνου, υπεύθυνη των εκδόσεων "Πορφύρα" και "Ακρίτας". 

ΣΤΟΝ ΣΚΑΪ ΚΡΗΤΗΣ ΓΙΑ "ΤΑ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙΚΑ" (ΗΧΗΤΙΚΟ)

Στον Σκάι Κρήτης, την Τρίτη 28 Νοεμβρίου 2023, το απόγευμα, και στην εκπομπή "Πες το κι έτσι" της Ελένης Βακεθιανάκη, ο Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος μίλησε για το βιβλίο του "Τα Χατζιδακικά", που αφορά σε πτυχές του έργου και της σκέψης του Μάνου Χατζιδάκι. 

Αναφέρθηκε, επίσης, στην έρευνά του πάνω στις εκκλησιαστικές συνθέσεις του Μίκη Θεοδωράκη και μεταδόθηκε από την εκπομπή ένα απόσπασμα από το νεανικό έργο του Μ. Θεοδωράκη «Ύμνος στον Θεό», με την σοπράνο Δάφνη Πανουργιά και τον Μάριο Καζά στο πιάνο. Παραθέτουμε το ηχητικό της ραδιοφωνικής εκπομπής.

ΤΙΜΟΥΜΕ ΤΗΝ ΜΕΓΑΛΗ ΚΟΥΛΑ ΠΡΑΤΣΙΚΑ

Του Παναγιώτη Ρηγόπουλου

Εφημερίδα Πελοπόννησος (19-11-2023)

Τέτοιες μέρες πριν από 124 χρόνια, στις 24 Νοεμβρίου του 1899, γεννιόταν στην Πάτρα η Κούλα Πράτσικα, η πρωτοπόρος Ελληνίδα χορογράφος, δασκάλα χορού και ρυθμικής! Δεν είναι τυχαίο άλλωστε, ότι η οικία της στην Αθήνα στεγάζει από το 1973 την Κρατική Σχολή Ορχηστικής Τέχνης (Χορού), της οποίας ήταν διευθύντρια έως το 1980, όταν σε ηλικία 81 ετών αποσύρθηκε λόγω κατάγματος στο πόδι. Εμεινε επίσης στην ιστορία ως η πρωθιέρεια που άναψε τη φλόγα στο ιερό πεδίο της Αλτεως στην Αρχαία Ολυμπία, της πρώτης σύγχρονης ολυμπιακής λαμπαδηδρομίας του 1936. 

Οπως αποκαλύπτει σήμερα η «Π», η μεγάλη αυτή μορφή της Τέχνης του χορού θα τιμηθεί για πρώτη φορά από τη γενέτειρά της, σε εκδήλωση που θα λάβει χώρα στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών τον Ιανουάριο του 2024, οπότε και συμπληρώνονται 40 χρόνια από τον θάνατό της (24 Ιανουαρίου 1984). Η πρωτοβουλία δεν ανήκει βέβαια στον Δήμο Πατρέων, αλλά σε ένα Πατρινό Σύνολο, το «Πολύτροπον» του μουσικού-θεολόγου Παναγιώτη Ανδριόπουλου. Το τιμητικό αφιέρωμα θα γίνει στις 31 Ιανουαρίου 2024, με τη συμμετοχή του καθηγητή και συγγραφέα Νίκου Μπακουνάκη, της αρχιτέκτονος Μυρτούς Κιούρτη, καθώς επίσης μουσικών και ερμηνευτών που ακόμα δεν έχουν ανακοινωθεί. 

Η Κούλα Πράτσικα καταγόταν από παλιά οικογένεια της Πάτρας, την ηπειρωτικής καταγωγής οικογένεια Πράτσικα, που έδωσε το όνομά της και στη γνωστή συνοικία της πόλης. Ηταν κόρη του Παναγιώτη Πράτσικα και της Καλλιόπης Ναούμ κι αδέλφια της ήταν οι Χρήστος, Ειρήνη και Ανδρέας. Το 1927, στις πρώτες Δελφικές Εορτές, η Εύα Πάλμερ-Σικελιανού εμπιστεύεται στη νεαρή Πράτσικα τον ρόλο της Κορυφαίας στην παράσταση του Προμηθέα Δεσμώτη. Ηταν ένας από τους πρώτους και πιο σημαντικούς σταθμούς στη σταδιοδρομία της. Σπούδασε στη Σχολή Χορού και Ρυθμικής στο Hellerau–Laxenburg της Βιέννης (1927-1930) με δασκάλα την Christine Frissel (γνωστή ως Fraû Baer ή Mutter Erde), αποφοιτώντας (1930) με διπλώματα μουσικής και κινησιολογίας. Δίδαξε αρχικά ρυθμική και χορό στο Εθνικό Θέατρο και τον ίδιο χρόνο ίδρυσε τη Σχολή Ρυθμικής και Χορού, η οποία από το 1934 και έπειτα στεγάστηκε στο ιδιόκτητό της κτίριο της οδού Ομήρου 55. Το 1937 ίδρυσε την πρώτη επαγγελματική Σχολή Χορού που κατάρτιζε δασκάλους χορού, σύμφωνα με ένα πλήρες πρόγραμμα πρακτικών και θεωρητικών μαθημάτων.

ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΣΕΡΑΦΕΙΜ: "ΜΙΜΗΤΗΣ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΠΑΥΛΟΥ Ο ΗΓΟΥΜΕΝΟΣ ΤΗΣ ΒΑΤΟΠΑΙΔΙΟΥ ΕΦΡΑΙΜ"

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Ο πολύ αγαπητός μου μητροπολίτης Πειραιώς Σεραφείμ, σε ανακοινωθέν που εξέδωσε την 1η Δεκεμβρίου 2008, για το τότε λεγόμενο «σκάνδαλο Βατοπαιδίου», έγραφε μεταξύ άλλων: 

«Ἡ συναυτουργία ἤ ἡ ἠθική αὐτουργία τῶν ἰθυνόντων τῆς Ἱ. Μονῆς Βατοπεδίου τοῦ Καθηγουμένου κ. Ἐφραίμ καί τῶν μελῶν τῆς Γεροντίας αὐτῆς εἰς ἀήθεις πράξεις ὑποτιμολογήσεως τῶν ἀνταλλαγέντων ἀκινήτων τῆς Ἑλληνικῆς Πολιτείας δέον ὅπως διά τῶν ἐλεγκτικῶν μηχανισμῶν αὐτῆς ἀποδειχθῆ καί κολασθῆ διά τῶν προβλεπομένων ποινικῶν συνεπειῶν. Ἡ ἐμπλοκή τοῦ Καθηγουμένου Ἀρχιμ. κ. Ἐφραίμ καί τῶν μελῶν τῆς Γεροντίας τῆς Ἱ. Μονῆς Βατοπεδίου εἰς ἐμπορικάς δραστηριότητας διά τῆς συμμετοχῆς αὐτῶν ἐμφανῶς ἤ ἀφανῶς εἰς ἑταιρείας ὑπερακτίους ἀποτελεῖ βάναυσον προσβολήν τοῦ Μοναχικοῦ ἰδεώδους καί εὐθείαν καταστρατήγησιν τῶν περί τοῦ μοναχισμοῦ θείων καί ἱερῶν κανονικῶν προβλέψεων, αἵτινες ἐπιφυλάσσουν διά μέν τούς Κληρικούς τήν ποινήν τῆς καθαιρέσεως, διά δέ τούς Μοναχούς τήν ποινήν τοῦ ἀποσχηματισμοῦ. Ἡ ἁγία καί ἀμώμητος ἡμῶν Πίστις ἡ διά ποταμῶν αἱμάτων πορφυρωθεῖσα, ἀποτελεῖ τόν ὕψιστον θησαυρόν τόν ὁποῖον ἔχομεν ὡς πρόσωπα καί ὡς ἔθνος καί θά εἶναι μέγα λάθος κακέκτυπες συμπεριφορές ἀναξίων διακόνων τοῦ ἁγίου σώματος αὐτῆς νά γενικεύωνται καί νά εὐτελίζουν καί νά ἀποδομοῦν εἰς τάς συνειδήσεις θεσμούς καταξιωμένους ἀπό τήν διαχρονικήν των συνεισφορά εἰς τήν διαφύλαξιν τῆς αὐθεντικότητος καί ἀκεραιότητος τοῦ ἀνθρωπίνονου προσώπου ἀλλά καί τῆς ἰδιοπροσωπίας τοῦ Γένους». 

Λίγες μέρες μετά (5-12-2008) διαβάζαμε στην εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ: 

«Λάβρος για μία ακόμη φορά κατά του ηγουμένου της Μονής Βατοπαιδίου αρχιμανδρίτη κ. Εφραίμ εμφανίστηκε χθες ο Μητροπολίτης Πειραιώς κ. Σεραφείμ, ο οποίος μόλις στις αρχές της εβδομάδας ζήτησε την καθαίρεσή του. «Υπήρξε διασάλευση του μοναχικού ήθους, από μοναχούς που ενεπλάκησαν στη δίνη των κοσμικών μηχανισμών. Δεν μπορούμε να εξέλθουμε από την έρημο και να εισέλθουμε στα κοσμικά σαλόνια όπου βασιλεύουν οι πολιτικάντηδες,οι businessmen» είπε στο κήρυγμά του ο Μητροπολίτης Πειραιώς». 

Σήμερα, 15 χρόνια μετά, το σκηνικό έχει αλλάξει ολότελα. Σε “ευχαριστήριο ύμνο” του προς τον Ηγούμενο Εφραίμ, ο Πειραιώς Σεραφείμ γράφει μεταξύ άλλων: 

“Ευγνωμόνως, εκ προσώπου του ευαγούς Κλήρου και του φιλοχρίστου Λαου της Ιεράς Μητροπόλεως Πειραιώς, εκφράζουμε θερμότατες ευχαριστίες στον Πανοσιολ. Καθηγούμενο της Ιεράς Μεγίστης Μονης Βατοπαιδίου, κ. Εφραίμ και την περί αυτόν Αδελφότητα, για τις υπεροχικές και δυναμικές ευεργεσίες τους στην επιτέλεση του Ευαγγελικού και κοινωφελούς έργου στο μεγάλο Λιμάνι. Αυτές οι ευεργεσίες καταδεικνύουν τον φιλόχριστο και ευσυμπάθητο Καθηγούμενο Εφραίμ σαν υλικό και πνευματικό σιτοδότη μέσα στην αυχθμηρή «έρημο» των μεγαλουπόλεων, όπως είναι ο Πειραιάς. Αναλύονται δε στην συνεχή προσφορά τροφίμων για τους ενδεείς και εμπεριστάτους που από όλη την Γη φτάνουν στο μεγάλο λιμάνι, στην παροχή υποτροφιών για παιδιά πολυτέκνων και απόρων οικογενειών, στην ενίσχυση του παιδαγωγικού και κοινωφελούς έργου των Εκπαιδευτηρίων της Ιεράς Μητροπόλεως, που ως Ίδρυμα της Εκκλησίας, μη κερδοσκοπικού χαρακτήρος προσφέρει ελληνορθόδοξη παιδεία στην διάδοχη γενιά. Αλλά, το σημαντικότερο είναι η δωρεά Ιερών Εικόνων της Υπεραγίας Θεοτόκου, πολυτιμήτων σεβασμάτων καθώς και του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού, που ευλογούν και αγιάζουν στην πεισιθάνατη και δαιμονική εποχή μας τις ταραγμένες συνειδήσεις και εμπνέουν δύναμη για την υπέρβαση κάθε δαιμονικού περιπαίγματος”. 

Στο σχετικό κείμενο του Πειραιώς Σεραφείμ μετρήσαμε τρία Βατοπαιδινά αντίγραφα (δύο εικόνων και ένα του Σταυρού). Πόσα ακόμα, άραγε, θα ήθελε ο Πειραιώς Σεραφείμ στην Μητρόπολη του “για την υπέρβαση κάθε δαιμονικού περιπαίγματος”; Φαίνεται δεν αρκούν τα σεβάσματα της Μητροπόλεως Πειραιώς για την πνευματική θωράκιση του ποιμνίου του και ως εκ τούτου ο σεβ. Σεραφείμ προκρίνει την εισαγωγή …αντιγράφων! 

Εκεί, όμως, που το ..τερματίζει ο φίλτατος άγιος Πειραιώς είναι στο φινάλε του κειμένου: 

“Ταπεινώς ευχαριστούντες εν ευγνωμοσύνη πολλή τον πολιόν Καθηγούμενον και ευεργέτην της Αγίας μας Εκκλησίας, Πανοσιολ. Αρχιμ. κ. Εφραίμ, κατανοούμεν ευχερώς ότι τον συνέχει ο πόθος του θείου Αποστόλου των Εθνών, Παύλου, διά την μέριμνά του υπέρ πασών των Εκκλησιών, (Β΄ Κορ. 11,28) και δι’ αυτό αποβαίνει μιμητής του στις έσχατες ημέρες μας”. 

Ο ηγούμενος Εφραίμ όχι μόνον δεν “ἀποτελεῖ βάναυσον προσβολήν τοῦ Μοναχικοῦ ἰδεώδους καί εὐθείαν καταστρατήγησιν τῶν περί τοῦ μοναχισμοῦ“, όπως έγραφε ο Πειραιώς το 2008, αλλά αποβαίνει μιμητής του Αποστόλου Παύλου “διά την μέριμνά του υπέρ πασών των Εκκλησιών”!

Προφανώς ο άγιος Πειραιώς θα θεωρεί ότι και ο Εφραίμ “ὡς ὁ Παῦλος τὴν κλῆσιν οὐκ ἐξ ἀνθρώπων δεξάμενος”. 

Πολλά τα έτη του!

"ΧΡΟΝΟΣΥΛΛΕΚΤΗΣ" ΤΟΥ ΤΑΣΟΥ ΠΟΡΦΥΡΗ

Μηνολόγιο ή στο στημόνι του χρόνου 

Μιά ανάγνωση της ενότητας ποιημάτων 

Οι δώδεκα ανάσες του χρόνου-«Μηνολόγιο» 

από τη συλλογή «Χρονοσυλλέκτης» του Τάσου Πορφύρη 

Όπως οι μοναχοί με προσευχή, στο κομποσκοίνι τους μετρούν τον χρόνο, όπως οι γλύπτες με τη σμίλη τους δίνουν μορφή στην ύλη κι οι πελεκάνοι μάστορες κεντούν με το καλέμι, ό,τι απ' τα σπλάχνα γέννησε η πέτρινη πατρίδα, έτσι κι ο ποιητής, με της ψυχής του τα σκιρτήματα, πνοής φωνήματα, γεννά και γράφει. 

Στο «Μηνολόγιο» ο Tάσος Πορφύρης, ως έχων μνήμη καταγωγής, τέμνει τον χρόνο, αποδίδοντας ποιητικά, ό,τι μας κληροδότησε η παράδοση κι αναδημιούργησε ταπεινά η προσωπική του μυθολογία. Λαξεύοντας τις λέξεις, -αγκωνάρια της παλιάς πατρίδας- ορίζει το κείμενό του με των μηνών τα έργα κι ανοίγεται δημιουργικά στον κόσμο της χωροχρονικής περιπλάνησης, ως μύστης κι οραματιστής της γενέθλιας γης. Πλαταίνουν μέσα του τα πράγματα κι αυτός, κρατώντας για τον εαυτό του της τέχνης τα φαρμάκια, προσφέρει στον καθένα ό,τι πολυτιμότερο εξορύσσει απ' τα κοιτάσματα της ευαισθησίας του. 

Αναμιμνησκόμενος κι αναμετρούμενος με τα πλοκάμια του χρόνου, αποθέτει ως άλλος Ιούλιος, ζεστός και τρυφερός μαζί, τα πολύτιμα δώρα του. Τα κύματα της νοσταλγίας, μιά τον ανεβάζουν στους ουρανούς της γλυκιάς αναπόλησης και μιά τον επαναφέρουν στο μέτρο της σκληρής πραγματικότητας. Ενθυμούμενος τα έθιμα της γενέτειράς του και γράφοντας γι' αυτά, σμιλεύει τον χρόνο με το δικό του τρόπο, αναζητώντας μέσα από τα πράγματα του μύθου και της ιστορίας, την αθωότητα της παιδικής ηλικίας. Απαντά έτσι, στα ερωτήματα που έθεσαν οι φιλόσοφοι για τον χρόνο, με τον τρόπο που απάντησαν οι πρόγονοί του, αφουγκραζόμενοι τη φύση. Εκείνοι, ως μέτοχοι των αενάως επαναλαμβανόμενων πραγμάτων, έζησαν με την πνοή και τη θέρμη της μάνας γης, ταπεινοί κι ελεύθεροι, στο καθήκον ταγμένοι, διδάσκοντας ήθος με το παράδειγμα του βίου τους. Αυτός, ως υποκείμενο του σύγχρονου κόσμου, απαντά στο αίνιγμα του χρόνου, θέτοντας τη μνήμη, ως ασφαλή οδηγό στο ταξίδι της ζωής. 

Δημήτρης Παπανικολάου, μέλος της Εταιρείας Λογοτεχνών και Συγγραφέων Ηπείρου 

ΑΠΡΙΛΙΟΣ-ΑΠΡΙΛΗΣ-ΜΟΥΝΥΧΙΩΝ 

Η φύση ξαναστρώνει τα πολύχρωμα χαλιά της 

πού ’χε δώσει για φύλαξη στα υπόγεια του χειμώνα. 

Σπαρτά κυματίζουν στον σιτοβολώνα της μνήμης. 

Ίχνη από χελιδονοφωλιές σε παλιά σπίτια, 

ακριβά αποτυπώματα περασμένων Ανοίξεων. 

Σκληρός και ξανθός Απρίλης, ο Ιανός της ποίησης. 

Ώ γλυκύ μου έαρ! 

Στις εκκλησιές ο Επιτάφιος θρήνος 

στις μώβ κουτσουπιές το Θείο πένθος 

και στις λαγκαδιές ανθισμένες παπαρούνες από το αίμα του Άδωνη. 

ΙΟΥΝΙΟΣ-ΙΟΥΝΗΣ, ΘΕΡΤΗΣ ή ΘΕΡΙΣΤΗΣ-ΣΚΙΡΟΦΟΡΙΩΝ 

Δρεπάνια σε μουσεία κεφαλοχωρίων, πλάι σε άλλα σκεύη παρωχημένων χρήσεων. 

Κοντά σ’ ασπρόμαυρες φωτογραφίες. 

Μαχαίρια για τη μπομπότα, το χοιρομέρι, τα τυριά τις πίτες. 

Αξημέρωτα για το θέρο. 

Στο σαμάρι της φοράδας-της Μπάλιας-, δρεπάνια, βούρλα για τα δεμάτια, 

φέτα στο κλειδοπίνακο,1 σιουρμπέτι2 στο γυαλί, μπατσαριά3 στο τεψί, 

ψωμί στην πετσέτα, νερό στην ντρεβενίτσα 

και μια τσέργα4 για τον μεσημεριανό ύπνο στον ίσκιο της γκορτσιάς. 

Κι άσπρα μεγάλα καθαρά μαντίλια 

για να προφυλάσσουν το πρόσωπο απ’ τον καλοκαιριάτικο ήλιο 

κι ο ιδρώτας να τσούζει τα μάτια ή τα δάκρυα; 

Τι σεντούκια της μνήμης που μοσχοβολάνε ανοίγω τώρα Μάνα; 

«Καιρός του σπείρειν και καιρός του θερίζειν». 

______________

1. Ξύλινο κλειστό πιάτο 

2. Ξυνόγαλα 

3. Χορτόπιτα χωρίς φύλλο 

4. Σκληρή κουβέρα από γίδινο μαλλί

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΙΟΥΛΗΣ και ΑΛΩΝΑΡΗΣ-ΕΚΑΤΟΜΒΑΙΩΝ 

Τ’ άλογα στ’ αλώνι να ξεσπυρίζουν τα δημητριακά με τα πέταλά τους, 

αψιά μυρωδιά του άχυρου που σαν τελείωνε τ’ αλώνισμα 

το σπρώχναμε με τα δικέλια στην καλύβα. 

Παιχνίδια κρυφτού κάτω απ’ τ’ άχυρα, 

ρόδινες σάρκες με τον τραγοπόδαρο στην οροφή να χαμογελάει: βαθιά βλέμματα. 

Το απόγευμα λίχνισμα του καρπού να πάρει ο άνεμος τα φλούδια 

και οι σπουργίτες «τα στρουθία του Παπαδιαμάντη» 

κοπάδια στις βουζιές1 ένα γύρω. 

Κουβάλημα του καρπού στ’ αμπάρια 

κι ο ύπνος χορταστικός χωρίς τον εφιάλτη της πείνας. 

_____________

1. κουφοξυλιές

 

"ΠΡΟΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΜΟΝ" ΜΕ ΤΟΝ ΜΑΕΣΤΡΟ ΚΑΙ ΜΟΥΣΙΚΟΠΑΙΔΑΓΩΓΟ ΜΙΧΑΛΗ ΠΑΤΣΕΑ (ΒΙΝΤΕΟ)

Η ενορία του Ι. Ναού Αγίου Γεωργίου Νέου Ψυχικού παρουσιάζει την διαδικτυακή εκπομπή «Προς Εκκλησιασμόν», όπου φιλοξενούνται εργάτες του πνεύματος και της τέχνης. 

Στην 72η εκπομπή προσκεκλημένος ο μαέστρος, μουσικοπαιδαγωγός και μουσικολόγος κ. Μιχάλης Πατσέας. 

Επιμελείται και παρουσιάζει ο Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος.

Κάμερα, τεχνική επεξεργασία: Κατερίνα Δ. Λεονάρδου.

 

Ο Μιχάλης Πατσέας είναι Μαέστρος, μουσικοπαιδαγωγός και μουσικολόγος, διευθυντής του Ωδείου Kodály, των χορωδιών και των ορχηστρικών συνόλων του, και του Ωδείου Athenaeum. Διευθύνει χορωδίες και ορχηστρικά σύνολα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Είναι τακτικά προσκεκλημένος μαέστρος της Μικτής Χορωδίας της Ε.Ρ.Τ. Υπήρξε ο πρώτος μαέστρος της Παιδικής Χορωδίας του Τρίτου Προγράμματος ΕΡΑ (1995-2000). Συνεργάστηκε με διάσημες ορχήστρες (Γερμανική Συμφωνική Ο. του Βερολίνου, Capella Istropolitana Μπρατισλάβας, Ο. της Δανικής Ραδιοφωνίας, Συμφωνική Ο. του Λονδίνου, χορωδίες (Wiener Jeunesses Chor, Kecskeméti Pedagógus Énnekkar, London Symphony Chorus, Χ. Εθνικής Όπερας της Σόφιας, Aurin Leánykar), μαέστρους (A. Allemandi, V. Ashkenazy, A. Gotta, Sir N. Mariner, D. Renzetti, Μ. Schoenwandt, Μ. Tabachnik, R. Weikert), με όλες τις Ελληνικές Σ.Ο., πολλές Ελληνικές χορωδίες, με όλους τους σημαντικούς Έλληνες μαέστρους, σπουδαίους σολίστ και σκηνοθέτες, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (65 φορές), στο Παλλάς, στο Ηρώδειο, στην Επίδαυρο, στη Λυρική Σκηνή, στο Προεδρικό Μέγαρο, στο Μέγαρο Μαξίμου και στην Παλαιά Βουλή. 

Είναι πρόεδρος ή μέλος Κριτικών Επιτροπών σε Διεθνή Χορωδιακά Φεστιβάλ και Διαγωνισμούς: Bridges of Music, Budapest – Cantemus Festival, Nyíregyháza – Béla Bartók International Choral Competition, Debrecen – Sanya International Choral Competition, China κλπ. Έλαβε μέρος σε 30 συνέδρια (13 χώρες) πολλές φορές ως κεντρικός ομιλητής. Άρθρα του έχουν δημοσιευθεί σε σημαντικά μουσικολογικά περιοδικά. Διδάσκει διεύθυνση και παιδαγωγικά στο Ωδείο Kodály. Είναι προσκεκλημένος καθηγητής στο Διεθνές Σεμινάριο Kodály της Ουγγαρίας επί 25 έτη. Έχει επίσης διδάξει σε διεθνή σεμινάρια και σε Ανώτατες Σχολές στην Γαλλία, την Ελβετία, την Ουγγαρία, την Κίνα, την Κύπρο καθώς και στα Τμήματα Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών και Ιονίου Πανεπιστημίου. 

Είναι ο Πρόεδρος της Πανελλήνιου Σωματείου Ιδιωτικών Αναγνωρισμένων Μουσικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (ΠΑΣΙΑΜΕΙ). Ήταν Πρόεδρος της International Kodály Society (2015-2019, μέλος του Δ.Σ. 17 έτη), και Μέλος του Δ.Σ. της Στέγης Ελληνικών Χορωδιών. Τιμήθηκε με πολλά βραβεία, παρασημοφορήθηκε δε από τον Πρόεδρο της Ουγγαρίας με τον «Σταυρό του Αξιωματικού του Τάγματος Τιμής της Ουγγρικής Δημοκρατίας». Εμπνευσμένος από τον δάσκαλό του Βαλεντίνο Πατρικίδη, σπούδασε διεύθυνση χορωδίας και ορχήστρας, ανώτερα θεωρητικά, σύνθεση, μονωδία & βυζαντινή μουσική, στο Εθνικό Ωδείο, στο Πανεπιστήμιο Μουσικής της Βιέννης και το Ουγγρικό Ινστιτούτο Kodály της Ακαδημίας Liszt, απ’ όπου αποφοίτησε με Μεταπτυχιακό Δίπλωμα στα Παιδαγωγικά της Μουσικής και στη Διεύθυνση Χορωδίας με καθηγητή τον Péter Erdei. Είναι Πτυχιούχος του Νομικού Τμήματος και Υποψήφιος Διδάκτορας του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Η ΠΑΤΡΑ ΠΟΥ ΕΞΕΘΡΕΨΕ ΤΟΝ ΤΡΩΑΔΟΣ ΠΕΤΡΟ

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

«Η Ιερά Μητρόπολις Πατρών άπας ο Ιερός Κλήρος και ο ευσεβής Λαός με επικεφαλής τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Πατρών κ.κ. Χρυσόστομο, χαιρετίζουν με βαθειά συγκίνηση και μεγάλη χαρά την εις Επίσκοπον εκλογή του μέχρι πριν από λίγο Κληρικού της Ιεράς Μητροπόλεως Πατρών, Πανοσιολογιωτάτου Αρχιμ. Πέτρου Μποζίνη, υπό τον τίτλον της πάλαι ποτέ διαλαμψάσης Επισκοπής Τρωάδος. Ευχαριστούν εκ βαθέων τον Παναγιώτατο και Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο και την περί Αυτόν Αγία και Ιερά Σύνοδο, διότι με την Χάρη του Θεού ανύψωσαν στον τρίτο Βαθμό της Ιερωσύνης, έναν εκλεκτό Κληρικό, ο οποίος πιστεύουμε ακράδαντα ότι και από την νέα του θέση θα διακονήσει με αφοσίωση στην Αγία και Ορθόδοξο Εκκλησία μας και με σεβασμό στο πρόσωπο του Οικουμενικού Πατριάρχου». 

Με το παραπάνω ανακοινωθέν χαιρέτισε η Μητρόπολη Πατρών την εκλογή του επισκόπου Τρωάδος Πέτρου στο τέλος Αυγούστου του 2015. Στις 8 Νοεμβρίου 2015 ο μητροπολίτης Πατρών Χρυσόστομος, ο επίσκοπος Κερνίτσης Χρύσανθος και κληρικοί από την Πάτρα, συμμετείχαν στην χειροτονία του επισκόπου Τρωάδος στις Βρυξέλλες. 

Στην δεξίωση της χειροτονίας, σύμφωνα με ανακοινωθέν της Μητροπόλεως Πατρών «Ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Πατρῶν κ. Χρυσόστομος, μίλησε μέ λόγια θερμά γιά τόν Θεοφιλέστατο Τρωάδος καί ἀνέφερε χαρακτηριστικά, ὅτι μέ πολύ δυσκολία ἀποχωρίζεται ἕνα ἐκ τῶν σεμνῶν καί ἐργατικῶν καί συνετῶν Κληρικῶν τῆς Μητροπόλεως Πατρῶν, ὁ ὁποῖος τόσον ὡς Ἐφημέριος, ὅσον καί ὡς Ὑποδιευθυντής τῶν Μ.Μ.Ε. τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως, ἐσχάτως δέ ὡς Ἐφημέριος καί ὡς ὑπεύθυνος τοῦ Πανεπιστημιακοῦ Ναοῦ τῶν Τριῶν Ἰεραρχῶν τοῦ Πανεπιστημίου Πατρῶν, ἐργάστηκε μέ ἐπιτυχία. Ὅμως, ἐφ’ ὅσον ὁ Θεός οὓτως ὠκονόμησε, μέ χαρά, παρεχώρησε τό κανονικό ἀπολυτήριο στόν π. Πέτρο, ὣστε νά ἀξιοποιηθῇ ἀπό τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο, γιά τήν Ἱερά Μητρόπολη Βελγίου». 

Ο Τρωάδος Πέτρος λίγους μήνες μετά εγκατέλειψε την διακονία που του εμπιστεύθηκε η Μητέρα Εκκλησία - και την οποία ελαφρά τη καρδία (όπως φαίνεται) απεδέχθη - και απεσύρθη στην Πάτρα, επικαλούμενος Κύριος οίδε τι… Εκλήθη στο Φανάρι για απολογία, αλλά προφασίστηκε διάφορα …προβλήματα. 

Τελικά, τον Φεβρουάριο του 2017 ετέθη επ’ αόριστον σε αργία από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, μετά από σχετική απόφαση της Αγίας και Ιεράς Συνόδου. Η αργία ήρθη τον Ιούνιο του 2017, καθώς ο Τρωάδος Πέτρος έγινε δεκτός σε ακρόαση από τον Πατριάρχη και την Σύνοδο, έδωσε εξηγήσεις …ψυχολογικού χαρακτήρα και αποφασίστηκε να ενταχθεί στους εφησυχάζοντες μητροπολίτες του Θρόνου. Έκτοτε, τα ίχνη του χάνονται στην Εκκλησία, αλλά φαίνεται ότι είναι γενικώς στην Πάτρα, χωρίς να είναι ενεργός λειτουργικά. Γιατί άραγε; 

Θυμίζουμε εδώ ότι ο Τρωάδος Πέτρος Μποζίνης, υπηρέτησε αρχικά ως τεχνικός και στην συνέχεια ως Υποδιευθυντής στον Ραδιοφωνικό και Τηλεοπτικό Σταθμό «Λύχνος» της Ιεράς Μητροπόλεως Πατρών, υπό την «καθοδήγηση» του νυν Κερνίτσης Χρυσάνθου. Στη συνέχεια υπηρέτησε ως διάκονος και εφημέριος στην Πάτρα και με απόσπαση στην Μητρόπολη Γερμανίας, όπου πραγματοποίησε σπουδές. Μετά το πέρας των σπουδών του ήλθε και πάλι στην Πάτρα και τοποθετήθηκε από τον μητροπολίτη Πατρών Χρυσόστομο στον Ι. Ναό των Τριών Ιεραρχών του Πανεπιστημίου Πατρών, «με την ευθύνη της λειτουργικής εξυπηρετήσεως και της πνευματικής καθοδηγήσεως των φοιτητών του Πανεπιστημίου Πατρών». Λίγο πριν την εκλογή του σε επίσκοπο, ζητήθηκε από τον μητροπολίτη Γερμανίας το απολυτήριό του το οποίο και δόθηκε από τον Πατρών Χρυσόστομο. 

Επομένως, η Πάτρα εξέθρεψε, συντήρησε και «ανέδειξε» τον Πέτρο Μποζίνη, ο οποίος μπήκε για δεύτερη φορά σε αργία από το Οικουμενικό Πατριαρχείο (17 Νοεμβρίου 2023), προφανώς γιατί συνδέεται με τον πατρινό επίσκοπο που εμπλέκεται σε διάφορες …περίεργες υποθέσεις, σύμφωνα με σχετικές καταγγελίες. 

Τόσο κατά την πρώτη όσο και κατά την δεύτερη αργία, η μητρόπολη Πατρών δεν έχει τοποθετηθεί για τον μέχρι πρόσφατα κληρικό της, δηλαδή γι’ αυτόν «τον εκλεκτό Κληρικό», κατά τον Πατρών Χρυσόστομο, ο οποίος πίστευε ακράδαντα ότι θα διακονήσει με αφοσίωση στην Αγία και Ορθόδοξο Εκκλησία μας και με σεβασμό στο πρόσωπο του Οικουμενικού Πατριάρχου! 

Πού είναι αυτή η «ακράδαντη πίστη» του Πατρών Χρυσοστόμου; Αποδείχθηκε ανέρειστη μάλλον… Ο «σεμνός, εργατικός και συνετός» κληρικός του μπήκε – πρωτοφανές! – για δεύτερη φορά σε αργία από το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Η «εκκλησιαστική» Πάτρα έχει καταπιεί τη γλώσσα της γιατί δεν μπορεί να αποδεχθεί το μέγεθος του σκανδάλου. 

Όμως, ο Πατρών Χρυσόστομος και ο Κερνίτσης Χρύσανθος ξέρουν πολλά!... Και όλοι γνωρίζουν ότι γνωρίζουν και συγκαλύπτουν (;) – άπαγε! 

Νομίζω ότι τελικά η αλήθεια θα λάμψει και εκείνοι που σωπαίνουν θα χαθούν, θα χαθούν, κατά το σχετικόν ασμάτιον.

Τα Θρησκευτικά είναι μάθημα, όχι κατήχηση

Με μεγάλη επιτυχία υλοποιήθηκε το απόγευμα της περασμένης Τετάρτης το επιμορφωτικό σεμινάριο που οργάνωσαν οι Σύμβουλοι Εκπαίδευσης κλ. ΠΕ01 Δρ. Χαράλαμπος Ανδρεόπουλος, Δρ. Nικόλαος Παύλου και Δρ. Νικόλαος Ματθαίου για τους θεολόγους εκπαιδευτικούς των περιοχών ευθύνης τους (Ανατ. Αττική / Στ. Ελλάδα - Θεσσαλία - Δυτ. Μακεδονία) και το οποίο είχε ως θέμα «Πιθανές ερμηνείες και παρερμηνείες για το ρόλο του Δημόσιου Σχολείου και τη θέση του μαθήματος των Θρησκευτικών», με εισηγητή τον καθηγητή Παιδαγωγικής και Διδακτικής Μεθοδολογίας στη Θεολογική Σχολή του Α.Π.Θ. κ. Αθανάσιο Στογιαννίδη. 

Εκατόν ογδόντα (180) και πλέον θεολόγοι, καθώς και εκπαιδευτικοί της Α/θμιας που διδάσκουν το μάθημα των Θρησκευτικών (ΜτΘ) παρακολούθησαν με αδιάπτωτο ενδιαφέρον, επί 2, 5 ώρες (5 – 7.30 μ.μ.) τη 2η διαδικτυακή συνάντηση, συμμετέχοντας ενεργά στο διάλογο και στις δράσεις που πραγματοποιήθηκαν στο – υπό τύπον και μορφή “Θεολογικού Εργαστηρίου” – επιμορφωτικό σεμινάριο που οργάνωσαν οι Σύμβουλοί τους. 

Ο ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΜτΘ 

Ο καθηγητής κ. Στογιαννίδης επεσήμανε ευθύς εξ αρχής ότι στην έννοια του «δημόσιου» σχολείου περιλαμβάνονται (μαζί με τα κρατικά) και τα ιδιωτικά σχολεία τα οποία λειτουργούν με το ίδιο νομοθετικό πλαίσιο των κρατικών σχολείων, προσφέροντας / παρέχοντας την εκπαίδευση σε μαθητές και μαθήτριες μέσα απ΄ τα ίδια Προγράμματα Σπουδών σ΄ όλες τις βαθμίδες Εκπ/σης, απ΄ το Νηπιαγωγείο μέχρι και το Λύκειο. Αναφορικώς με τον προσανατολισμό του μαθήματος ο ομιλητής ανέφερε ότι, με βάση τις αποφάσεις 660/2018 και 1749-1750/2019 της Ολομελείας του ΣτΕ, ως βασική αποστολή του ΜτΘ έχει τεθεί η ανάπτυξη της ορθόδοξης χριστιανικής συνείδησης με σκοπό και στόχο την κατανόηση και εμπέδωση των θρησκευτικών δογμάτων, τα οποία ήδη οι ορθόδοξοι μαθητές (για τους οποίους το μάθημα είναι υποχρεωτικό) πρεσβεύουν, χωρίς, όμως, όπως υπογράμμισε ο κ. Στογιαννίδης, η διδασκαλία, στο πλαίσιο του σχολικού μαθήματος, να έχει μορφή κατηχήσεως, ώστε να μην διακυβεύεται η διάπλαση της ελεύθερης προσωπικότητάς τους. Η κατήχηση είναι ξεκάθαρα έργο - απ’ τα πιο σημαντικά και σπουδαία - της Εκκλησίας. Άλλωστε, όπως σημείωσε, και οι διατάξεις της Eυρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (Ε.Σ.Δ.Α., αρ. 8) αποκλείουν ρητά όχι μόνο τον κατηχητικό χαρακτήρα του ΜτΘ, αλλά και τον χαρακτήρα του ως “δογματική ομολογία πίστεως».

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ 

Προσεγγίζοντας παιδαγωγικά το θέμα ο κ. Στογιαννίδης αναφέρθηκε στην προοπτική θεμελίωσης ενός MτΘ ως δυνατότητας διερεύνησης και αναστοχασμού σχετικά με το “πολιτικώς” υπάρχειν της Εκκλησίας όπως αυτό σημασιολογείται στον χώρο της Ορθόδοξης παράδοσης και ζωής. Με γνώμονα αυτόν τον προσανατολισμό, υπογράμμισε, το μάθημα καλείται μέσα στο “εικονικό” περιβάλλον του σχολείου να εξετάσει την ορθόδοξη χριστιανική παράδοση, θέτοντας ως αντικείμενο διδασκαλίας όχι απλώς μία καταγεγραμμένη διδασκαλία περί Θεού, ανθρώπου και κόσμου, αλλά ένα παράδειγμα, έναν τρόπο του να υπάρχει κανείς μέσα στον κόσμο μαζί με τους συνανθρώπους του (…) Μέσα από το πρίσμα αυτό, τόνισε ο κ. Στογιαννίδης, το ΜτΘ λαμβάνει έναν εξόχως “πολιτικό” χαρακτήρα και το αντικείμενο της διδασκαλίας του (η Ορθόδοξη παράδοση και ζωή σε διάλογο με τον κόσμο) καταδεικνύεται ως μορφωτικό αγαθό “πολιτικής” φύσεως. Πρόκειται για την πρόταση περί ενός μαθήματος το οποίο, κατά μίμηση της Εκκλησίας που αγκαλιάζει σε οικουμενική διάσταση τη κτίση και την ανθρωπότητα όλη, έτσι και αυτό (το ΜτΘ) θα μπορούσε ν΄ αποτελέσει μια πρόσκληση «πολιτικής» φύσεως σε όλους τους μαθητές, ανεξαρτήτως των θρησκευτικών και εν γένει των κοσμοθεωρητικών τους αντιλήψεων. Εν προκειμένω, διευκρίνισε ο ομιλητής, τοποθετούμε τον επιθετικό προσδιορισμό “πολιτικός” μέσα σε εισαγωγικά, για να καταστήσουμε εμφανές ότι το μάθημα αυτό δεν παραπέμπει στην πολιτική διακυβέρνηση ή την πολιτική εξουσία, αλλά στο πολιτικώς υπάρχειν, δηλ. στην “πόλη” ως σύνολο και ως ολότητα δράσεων του ανθρώπου. Ακολούθησε διάλογος με τους συμμετέχοντες εκπαιδευτικούς, στο πλαίσιο του οποίου εκφράσθηκε προβληματισμός για το γεγονός ότι πολλά παιδιά εισέρχονται στο Γυμνάσιο με πολλά μαθησιακά κενά στο ΜτΘ εξ αιτίας δυσλειτουργιών στη εν γένει διδασκαλία του μαθήματος στο Δημοτικό και υποστηρίχθηκε ότι θα ήταν αναγκαίά η διοργάνωση επιμορφωτικών σεμιναρίων για τους εκπ/κούς της Α/θμιας (ιδιαιτέρως για τους διδάσκοντες το ΜτΘ) εν όψει μάλιστα της εισαγωγής από την επομένη σχολική χρονιά των νέων Προγραμμάτων Σπουδών. Τέλος, συζητήθηκε το θέμα της αναμενομένης εντάξεως στο πρόγραμμα του «ισοτίμου» και συναφούς (θρησκειολογικού / φιλοσοφικού περιεχομένου) μαθήματος για τους (ετεροδόξους, αλλοθρήσκους, αγνωστικιστές, αθέους, κλπ) μαθητές που απαλλάσσονται από το μάθημα των θρησκευτικών και τονίσθηκε ότι η ανάθεση της διδασκαλίας του, δικαιωματικά - εξ επόψεως επιστημονικών και παιδαγωγικών κριτηρίων - αφορά και ανήκει στην ειδικότητα των Θεολόγων (ΠΕ01). 

ΘΕΟΛΟΓΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 

Το “Θεολογικό Εργαστήριο” (το οποίο ξεκίνησε θα λειτουργεί σε μηνιαία βάση και ανεξάρτητα από τις άλλες επιμορφωτικές δράσεις και πρακτικές των Συμβούλων Εκπαίδευσης) απευθύνεται στους θεολόγους εκπ/κούς (μονίμους και αναπληρωτές) των Νομών: Φθιώτιδας, Καρδίτσας, Ανατ. Αττικής (αρμοδιότητας του Σ.Ε. Χαρ. Ανδρεόπουλου) Λάρισας, Τρικάλων, Μαγνησίας (Σ.Ε. Νικ. Παύλου) και Κοζάνης, Γρεβενών, Καστοριάς, Φλώρινας, Πιερίας και Ιωαννίνων (Σ.Ε. Νικ. Ματθαίου). Οι διαδικτυακές συναντήσεις (μέσω της ψηφιακής πλατφόρμας Cisco Webex) διεξάγονται εκτός ωραρίου λειτουργίας των σχολείων και η συμμετοχή των εκπ/κών σ΄ αυτές είναι προαιρετική. Η θεματολογία των συναντήσεων θα περιλαμβάνει θέματα Διδακτικής των Θρησκευτικών, δειγματικές διδασκαλίες, ζητήματα Διοίκησης της Εκπαίδευσης, εφαρμογές των Τ.Π.Ε. στα Θρησκευτικά, διαχείρισης της σχολικής τάξης, πληροφόρηση για νέες τάσεις και ρεύματα της θεολογικής επιστήμης, κ.α. 

* Η επόμενη (3η) διαδικτυακή συνάντηση με ένα εξίσου ενδιαφέρον και ελκυστικό θέμα, θα πραγματοποιηθεί περί τα μέσα Δεκεμβρίου (θα εκδοθεί σχετική ανακοίνωση/πρόσκληση συμμετοχής). Στους εκπ/κούς που θα παρακολουθήσουν ανελλιπώς το κύκλο των σεμιναρίων θα χορηγηθεί Βεβαίωση συμμετοχής.

Ιωάννης Μπουγάς: Προφητικό άρθρο του Παν. Ανδριόπουλου για την Εκκλησία του copypaste

Ιωάννου Π. Μπουγά, Θεολόγου 

Στην ιστοσελίδα ΦΩΣ ΦΑΝΑΡΙΟΥ στις 14 Νοεμβρίου 2023 ο Θεολόγος κ. Παναγιώτης Ανδριόπουλος δημοσίευσε άρθρο με τον τίτλο: «Η Εκκλησία του Κοπιμισμού του Ηγουμένου της Μονής Βατοπαιδίου Εφραίμ». 

Πρωτίστως του αξίζουν θερμά συγχαρητήρια και ο δίκαιος έπαινος, όχι μόνο για τις ρηξικέλευθες θεολογικές του σκέψεις και τα ιστορικά τεκμήρια που παρουσιάζει, αλλά και για το θάρρος του να στηλιτεύσει τις αλλοτριώσεις που δημιουργεί ο εν Ελλάδι περιφερόμενος θίασος κάποιων Αγιορειτών Ηγουμένων και Μοναχών. Αυτοί, οι κατ’ όνομα ασκητές, ως γκουρού επηρεάζουν προς ίδιον όφελος το χριστεπώνυμο πλήρωμα της Εκκλησίας της Ελλάδος με συνεχείς επισκέψεις σε αίθουσες εκδηλώσεων, με συμμετοχή σε εθνικοθρησκευτικές φιέστες και πολλές φορές με την παρουσία τους σε κοσμικά σαλόνια, για την προβολή δήθεν του αγιορείτικου μοναχισμού, ωσάν να είχε ανάγκη προβολής η αγιορείτικη άσκηση. 

Πολλοί εξ αυτών, με την ανοχή κάποιων Μητροπολιτών, κατευθύνουν «πνευματικὰ» το ποίμνιο κάποιων εν Ελλάδι Μητροπόλεων. Οι Μητροπολίτες αυτοί συλλειτουργούν με τους περιφερόμενους μάγους-καλογέρους, παραχωρώντας και τον αρχιερατικό τους θρόνο και όπως εύστοχα παρατηρεί ο κ. Ανδριόπουλος μνημονεύονται και στο: «εν πρώτοις μνήσθητι..». Βεβαίως η θεραπεία όλων αυτών των εκτός Εκκλησίας μαγικών πρακτικών, όπως η μεταφορά λειψάνων, εικόνων, αντιγράφων εικόνων, υφασμάτων κλ.π. πραγματοποιείται από την Εκκλησία της Ελλάδος και το Οικουμενικό Πατριαρχείο εν Συνόδω. 

Αυτό όμως που ο κ. Ανδριόπουλος παρουσιάζει στο άρθρο και δημιουργεί προβληματισμό είναι η αναφορά του στην «Εκκλησία της Αντιγραφής». Προβάλλει ως παράδειγμα την Εκκλησία του «copy paste» στην Σουηδία και γίνεται προφητικός για το τι μέλλει γενέσθαι και στην Εκκλησία της Ελλάδος.

   

Οι παρακάτω λόγοι και σκέψεις δεν ανήκουν στον κ. Ανδριόπουλο αλλά με βάση το άρθρο του γεννιούνται οι κάποιοι προβληματισμοί. 

Είναι γεγονός ότι η σύγχρονη τεχνολογία έχει προχωρήσει σε αφάνταστο σημείο και συνεχώς εξελίσσεται με κλασικό πλέον παράδειγμα τη δημιουργία «τεχνητών δικτύων νεύρων ή νευρώνων», των απλούστερα λεγομένων ανθρωποειδών (ρομπότ). Τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης (μηχανοάνθρωποι) σύντομα θα αποτελούν τεράστιο στρατό με ανθρώπινη μορφή και κοινωνική δράση.

Ταυτόχρονα γεγονός είναι ότι σήμερα στην Εκκλησία η αντιγραφή και ο μιμητισμός είναι καθημερινή πρακτική. Ενδεικτικά, γνωστά πλέον, παραδείγματα αναφέρουμε τα παρακάτω: αν ένας ιερεύς τελέσει εκτός ναού το μυστήριο του γάμου ή αν τελέσει τη βάπτιση στην θάλασσα ή αν σε πανήγυρη χρησιμοποιήσει γιγαντοοθόνη εντός του ναού, ή αν ευλογήσει τα όπλα, εκτός τυπικής τάξεως, κατά την διάρκεια ακολουθίας ή αν κρεμάσει χριστουγεννιάτικα λαμπιόνα στον πολυέλαιο ή αν αντιγράψει τελετές άλλων εκκλησιαστικών δικαιοδοσιών και τόσες άλλες αλλοτριωτικές πράξεις ή λαογραφικά έθιμα που βαπτίζονται ευσεβείς συνήθειες και παράδοση, τότε θα αρχίσουν να το τελούν και άλλοι και στο τέλος θα γίνει συνήθεια ώστε κάποιοι θα μιλούν για ορθόδοξη παράδοση. Έτσι σήμερα στην Εκκλησία της Ελλάδος, και αλλού, η λαθεμένη συνήθεια υπάρχει, η αντιγραφή υπάρχει, το «copy paste» είναι καθημερινή πραγματικότητα. Η «Εκκλησία του Κοπιμισμού» εδώ και καιρό ευρίσκεται και στην Ελλάδα. 

Υπόθεση του μέλλοντος. Τι θα συμβεί εάν συνδυαστεί «η Εκκλησια του Κοπιμισμού» με την ενεργό κοινωνική παρουσία των ανθρωποειδών (ρομπότ); 

Το παράδειγμα ίσως να θεωρηθεί υπερβολικό και φαντασιώδες. Αν λοιπόν σε λίγα χρόνια ένα ανθρωποειδές, ένας τεχνάθρωπος συμμετάσχει στην Θεία Ευχαριστία χωρίς ο ιερεύς να το αντιληφθεί και στην συνέχεια το φαινόμενο επαναλαμβάνεται σε πολλοὺς ναούς απο την στρατιά των ανθρωποειδών, τότε η «Εκκλησία της Αντιγραφής», της συνήθειας, του αλλοτριωτικού ήθους, τι θα πράξει; 

Αυτές τις ελάχιστες σκέψεις τις πυροδότησε το άρθρο περί της «Εκκλησίας του Κοπιμισμού». Φαντασιώσεις, γραφικότητες και αφέλειες θα πουν κάποιοι. Είναι οι ίδιοι που κάποτε δεν πίστευαν ότι μπορεί να «ανάβουν» οι πιστοί ηλεκτρονικό κεράκι ή να υπάρχει διαδικτυακή εξομολόγηση ή να περιφέρονται ασκητές του Αγίου Όρους με ελικόπτερα και να διαβιούν σε πολυτελή ξενοδοχεία.

Κατακλείοντας τη σύντομη αυτή αναφορά στο άρθρο του κ. Ανδριόπουλου ελπίζουμε να δώσει ο Κύριος να μην γευτεί η Εκκλησία την αλλοτρίωση του «copy paste» και στην επερχόμενη εποχή της τεχνητής νοημοσύνης. 

 __________________ 

Ο Ιωάννης Π. Μπουγάς είναι Πτυχιούχος Θεολογικής Σχολής του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Διδάκτωρ του Τμήματος Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Διαχείρισης Πολιτισμικών Αγαθών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, στο γνωστικό αντικείμενο της Νεώτερης Ελληνικής Ιστορίας. Διδάκτωρ του Τμήματος Φιλοσοφίας-Παιδαγωγικής-Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, στο γνωστικό αντικείμενο της Φιλοσοφίας-Θρησκειολογίας. Εκπαιδευτικός Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Μεταδιδακτορικός Ερευνητής του τμήματος Θεολογίας του Πανεπιστήμιου Αθηνών στο γνωστικό αντικείμενο Εκκλησιαστική Ιστορία. Έχει συγγράψει βιβλία και άρθρα ιστορικού, εκκλησιαστικού και φιλοσοφικού περιεχομένου.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΑΝΔΡΙΟΠΟΥΛΟΥ ΣΤΑ ΟΥΚΡΑΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ "ΕΛΛΗΝΟΡΩΣΙΚΑ"

Російсько-українська війна як випробування для греко-російських зв’язків, – інтерв’ю з грецьким богословом 

Відомий грецький публіцист, керівник сайту Світло Фанару, експерт з міжнародних відносин Панайотіс Андріопулос розповів в ексклюзивному інтерв’ю для Духовного Фронту України про свою книгу “Греко-російське: історія влади та впливів“. У ній він докладно розглядає тривалі зв’язки Греції з Росією, а також пояснює причини певного проросійського настрою серед греків.

Доброго дня, розкажіть кілька слів про вашу книгу «Греко-російське». Чому Ви обрали саме цю тему? Як вона була сприйнята грецькою аудиторією? 

Моя книга «Греко-російське» відображає, по-перше, мою любов до російської культури (філософії та мистецтва), а по-друге, мою критику і огиду до нинішнього керівництва Російської Церкви, яке люто виступало проти надання автокефалії Церкві України Вселенським Патріархатом, а тепер всіляко підтримує російське вторгнення в Україну. Я також документую вторгнення Російської Церкви в юрисдикцію Патріархату Олександрійського і всієї Африки в помсту за визнання автокефалії України. 

Попри те, що Греція – цілком європейська країна, батьківщина європейських цінностей, багато хто в Греції підтримує російські аргументи. Особливо в церковній сфері. Чому, на Вашу думку, так відбувається? 

Я думаю, що феномен підтримки греками Росії має глибоке коріння в минулому. Думаю, що греки, які перебувають у турецькій неволі, очікували порятунку від «світлого роду». За ідеєю, сьогодні в Греції не повинно бути такого рівня русофільства, але воно ототожнюється з антизахідництвом. Також у Греції, з боку релігійних, лівих і крайніх правих людей, лунає риторика, яка вважає, що в усьому винен Захід і що єдина сила, яка чинить опір, – це «Свята Русь». Це вважається «традиційною» і тому більш «справжньою» формою православ’я, але такою, що ґрунтується на несвободі. 

Які елементи російського проникнення в церковний сектор ви виявили, зокрема в Греції? Російське проникнення в Греції через Церкву триває вже кілька років, і були піки цього проникнення з усілякими видами спонсорства з боку Російської Церкви Грецькій Церкві: хресні ходи з реліквіями – наприклад, Хрест Андрія Первозванного з міста Патра у 2013 році подорожував Росією, Україною та Білоруссю – організація конференцій, надання стипендій, переклад грецькою мовою книг Кирила Московського і тодішнього Волоколамського Іларіона з відповідною їх презентацією, мистецькі заходи, будівництво храмів у російському стилі та багато іншого. Це була цілеспрямована і далекосяжна інфільтрація, яка, на щастя, була дещо призупинена перериванням Кирилом Московським вшанування пам’яті архиєпископа Афінського Ієроніма (через українця) та війною. 

Як Ви вважаєте, які цілі переслідує Росія в церковних питаннях? 

Росія своїми репресіями проти Вселенського Патріархату та інших Церков через українську автокефалію показала, що хоче домінувати у світі. Він прагне, за допомогою російського керівництва, заснувати парафії, єпархії, дієцезії та митрополії по всьому світу. Він всіляко кидає виклик першотронний Константинопольській Церкві і не визнає її провідної ролі в Православ’ї. Крім того, це було видно вже з того, що Російська Церква не брала участі у Святому і Великому Синоді Православ’я на Криті (2016 р.) і переконувала три інші Церкви також не приїжджати. Її мета – утримати якомога більше Церков у сфері свого впливу. Цікаво, що такі православні Церкви, як Румунська та Грузинська, які стикаються з хронічним російським експансіонізмом, не визнали автокефалію Церкви України. Я думаю, що багато Церков бояться російської влади.

Дехто вважає, що ця політика проникнення Російської Церкви не є сучасним явищем, а супроводжувала її протягом століть. Ви згодні з такою думкою? 

Це загальновідомо і реальність це підтверджує. Це факт відомий і підтверджується тим, що це факт, який відомий і доведений. Покійний митрополит Нігерійський Олександр говорив мені в інтерв’ю, що Російська Церква роками готувала вторгнення в Африку. Але політика проникнення посилилася після падіння Константинополя під турками (1453), оскільки Росія прагнула стати «Третім Римом», хоча зараз вона стверджує, що не хотіла цього. Сьогодні Росія розвиває відносини з Ватиканом та ісламом, щоб зміцнити свої позиції в православ’ї. 

Більшість українців вважає, що політична незалежність країни не може бути повністю досягнута без духовної незалежності. Як Ви прокоментуєте таку думку? 

Я був у Києві в 2008 році з Вселенським Патріархом Варфоломієм, коли він здійснив свій перший візит в Україну на запрошення тодішнього президента Ющенка. Я розумів спрагу українського народу до відокремлення від Росії і, звичайно, вважаю, що це має відбутися, якщо він хоче повної свободи. Ми бачимо, що Естонія і Литва багато в чому зробили це раніше. Україна не повинна більше бути об’єктом маніпуляцій з боку Росії, доки вона сама цього не захоче. Росія звинувачує Україну в нацизмі, і саме Росія обмежує будь-яку свободу на власній території. Права людини в Росії є… гріховними. Саме тому ми бачимо, що будь-хто, хто говорить про мир в Росії, негайно переслідується. Але я думаю, що Україна зараз хоче жити вільно.

Панайотіс Ант. Андріопулос – вивчав богослов’я в Афінському університеті, візантійську та європейську музику. Викладає богослов’я в середній школі. Його статті та дослідження з богослов’я і культури публікуються в наукових збірниках і журналах. Проводить інтерв’ю з діячами Церкви, літератури та мистецтва. З 2008 року веде блог “Приватна дорога” та сайт “Світло Фанару”, які висвітлюють діяльність Вселенського Патріархату. У грудні 2021 року Вселенський Патріарх Варфоломій нагородив його титулом Найвищого Судді Великої Церкви Христової. 

Συνέντευξη Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου στον Κώστα Ονισένκο για το βιβλίο του “Ελληνορωσικά” (εκδόσεις s@mizdat, 2022). 

Γεια σας, πείτε μας λίγα λόγια για το βιβλίο σας «Ελληνορωσικά». Γιατί επιλέξατε το συγκεκριμένο θέμα; Πως το υποδέχθηκε το ελληνικό κοινό; 

Απάντηση: Το βιβλίο μου «Ελληνορωσικά» αποτυπώνει, στο πρώτο μέρος, την αγάπη μου για τον ρωσικό πολιτισμό (φιλοσοφία και τέχνες), και στο δεύτερο μέρος την κριτική και αποστροφή μου προς την σημερινή ηγεσία της Ρωσικής Εκκλησίας, η οποία αντιτάχθηκε λυσσαλέα στην χορήγηση του Αυτοκεφάλου στην Εκκλησία της Ουκρανίας, από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, και τώρα στηρίζει με κάθε τρόπο την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Επίσης, καταγράφω την εισβολή της Ρωσικής Εκκλησίας στην δικαιοδοσία του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής, ως αντίποινα για την αναγνώριση της Αυτοκεφαλίας της Ουκρανίας. 

Παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα είναι απολύτως ευρωπαϊκή χώρα, γενέτειρα των ευρωπαϊκών αξιών, αρκετοί στην Ελλάδα υποστηρίζουν τα ρωσικά επιχειρήματα. Ιδιαίτερα στον εκκλησιαστικό τομέα. Για ποιον λόγο κατά τη γνώμη σας γίνεται αυτό; 

Απάντηση: Νομίζω πως το φαινόμενο των ελλήνων που υποστηρίζουν την Ρωσία έχει βαθιές ρίζες στο παρελθόν. Τότε που οι υπόδουλοι στους Τούρκους Έλληνες περίμεναν την σωτηρία από το «ξανθό γένος». Κανονικά σήμερα δεν θα έπρεπε να υπάρχει τέτοιας έκτασης ρωσοφιλίας στην Ελλάδα, αλλά αυτή ταυτίζεται με τον αντιδυτικισμό. Υπάρχει και στην Ελλάδα, από θρησκευόμενους, αριστερούς και ακροδεξιούς, μία ρητορεία που πιστεύει ότι για όλα φταίει η Δύση και ότι η μόνη δύναμη που αντιστέκεται είναι η «Αγία Ρωσία». Θεωρείται «παραδοσιακή» και γι’ αυτό πιο «γνήσια» μορφή της Ορθοδοξίας, που όμως στηρίζεται στην ανελευθερία. 

Ποια στοιχεία της ρωσικής διείσδυσης στον εκκλησιαστικό τομέα έχετε εντοπίσει και ιδιαίτερα στην Ελλάδα; 

Απάντηση: Η ρωσική διείσδυση στην Ελλάδα μέσω Εκκλησίας έχει αρχίσει εδώ και αρκετά χρόνια και υπήρξαν κορυφώσεις αυτής της διείσδυσης με πάσης φύσεως χορηγίες της Ρωσικής Εκκλησίας προς την Ελλαδική Εκκλησία: περιφορά λειψάνων – για παράδειγμα ο Σταυρός του Αγίου Ανδρέα από την Πάτρα ταξίδεψε σε Ρωσία, Ουκρανία και Λευκορωσία το 2013 – διοργάνωση συνεδρίων, χορήγηση υποτροφιών, μετάφραση βιβλίων στα ελληνικά του Μόσχας Κυρίλλου και του τότε Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνα, με κατάλληλη παρουσίαση τους, καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, ανέγερση ναών ρωσικής τεχνοτροπίας και πολλά άλλα. Ήταν μια συντονισμένη και μακρόπνοη προσπάθεια διείσδυσης, που ευτυχώς ανακόπηκε κάπως λόγω της διακοπής μνημόνευσης του Αρχιεπισκόπου Αθηνών Ιερωνύμου από τον Μόσχας Κύριλλο (εξαιτίας του Ουκρανικού) και λόγω του πολέμου. 

Ποιοι θεωρείτε ότι είναι οι στόχοι της Ρωσίας όσον αφορά τα εκκλησιαστικά; 

Απάντηση: Η Ρωσία με τα αντίποινα που επέβαλε στο Οικουμενικό Πατριαρχείο και στις άλλες Εκκλησίες, λόγω της Ουκρανικού Αυτοκεφάλου, απέδειξε ότι θέλει να κυριεύσει την οικουμένη. Επιδιώκει, με αρωγό την ρωσική ηγεσία, να ιδρύσει παντού στον κόσμο ενορίες, επισκοπές, μητροπόλεις. Αμφισβητεί με κάθε τρόπο την Πρωτόθρονη Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως και δεν δέχεται τον ηγετικό της ρόλο στην Ορθοδοξία. Άλλωστε αυτό φάνηκε ήδη από το ότι η Ρωσική Εκκλησία δεν συμμετείχε στην Αγία και Μεγάλη Σύνοδο της Ορθοδοξίας στην Κρήτη (2016) και παρέσυρε άλλες τρεις Εκκλησίες να μην προσέλθουν επίσης. Σκοπός της είναι να κρατήσει στη σφαίρα της επιρροής της όσες περισσότερες Εκκλησίες μπορεί. Είναι ενδιαφέρον ότι Ορθόδοξες Εκκλησίες όπως της Ρουμανίας και της Γεωργίας, που αντιμετωπίζουν χρόνια την ρωσική επεκτατικότητα, δεν έχουν αναγνωρίσει την Αυτοκεφαλία της Εκκλησίας της Ουκρανίας. Νομίζω πως πολλές Εκκλησίες φοβούνται την ρωσική ισχύ. 

Αρκετοί θεωρούν ότι αυτή η πολιτική διείσδυσης της ρωσικής εκκλησίας δεν είναι σημερινό φαινόμενο αλλά τη συνοδεύει για αιώνες. Συμφωνείτε με αυτή την άποψη; 

Απάντηση: Αυτό είναι γνωστό και το αποδεικνύει η πραγματικότητα. Ο μακαριστός Μητροπολίτης Νιγηρίας Αλέξανδρος μου είχε πει σε συνέντευξη ότι η Ρωσική Εκκλησία προετοίμαζε την εισβολή στην Αφρική εδώ και χρόνια. Αλλά η πολιτική διείσδυσης εντάθηκε μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Τούρκους (1453), αφού η Ρωσία επεδίωκε να γίνει η «Τρίτη Ρώμη» κι ας ισχυρίζεται τώρα πως δεν θέλησε κάτι τέτοιο. Σήμερα η Ρωσία αναπτύσσει σχέσεις με το Βατικανό και το Ισλάμ, για να ισχυροποιήσει τη θέση της στην Ορθοδοξία. 

Μεγαλύτερο τμήμα των Ουκρανών πιστεύουν ότι η πολιτική ανεξαρτησία της χώρας δεν μπορεί να επιτευχθεί πλήρως χωρίς πνευματική ανεξαρτησία. Πως σχολιάζετε αυτή τη σκέψη; 

Απάντηση: Ήμουν στο Κίεβο το 2008 με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο, όταν πραγματοποίησε την πρώτη επίσκεψή του στην Ουκρανία, μετά από πρόσκληση του τότε προέδρου Γιουσένκο. Κατάλαβα την δίψα που είχε ο Ουκρανικός λαός για απεξάρτηση από την Ρωσία και φυσικά πιστεύω πως θα πρέπει να γίνει αυτό, αν θέλει την πλήρη ελευθερία του. Βλέπουμε ότι το έκαναν νωρίτερα η Εσθονία και η Λιθουανία, με πολλούς τρόπους. Δεν πρέπει πλέον να χειραγωγείται η Ουκρανία από τη Ρωσία, εφ’ όσον δεν το θέλει. Η Ρωσία κατηγορεί την Ουκρανία για ναζισμό, ενώ η Ρωσία είναι αυτή που περιορίζει κάθε ελευθερία και μέσα στο έδαφός της. Τα ανθρώπινα δικαιώματα στη Ρωσία είναι …αμαρτωλή υπόθεση. Γι’ αυτό και βλέπουμε ότι όποιος μιλάει για ειρήνη στη Ρωσία, αμέσως διώκεται. Η Ουκρανία, όμως, νομίζω πως θέλει να ζήσει πια ελεύθερη. 

Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος 

Σπούδασε Θεολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, βυζαντινή και ευρωπαϊκή μουσική. Ίδρυσε το Καλλιτεχνικό Σύνολο «Πολύτροπον», με το οποίο παρουσιάζει στην Ελλάδα και το εξωτερικό πρωτότυπες παραγωγές μουσικής ποιητικής. Συνεργάστηκε με τον ισπανό φλαμενγκίνστα Israel Galvan στην documenta14, στο Φεστιβάλ της Αβινιόν και σε ευρωπαϊκή περιοδεία με την παράσταση La fiesta. Έχει ερμηνεύσει έργα σύγχρονων ελλήνων συνθετών και είναι ψάλτης σε κεντρικό ναό της Αθήνας. Παραλλήλως είναι καθηγητής θεολόγος σε Λύκειο. Άρθρα και μελέτες του για την θεολογία και τον πολιτισμό δημοσιεύονται σε επιστημονικούς τόμους και περιοδικά. Πραγματοποιεί συνεντεύξεις με ανθρώπους της Εκκλησίας, των γραμμάτων και των τεχνών. Διατηρεί από το 2008 το ιστολόγιο «Ιδιωτική Οδός» και το site «Φως Φαναρίου», που καλύπτει το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος του απένειμε τον Δεκέμβριο του 2021 το οφφίκιο του Άρχοντος Δικαιοφύλακος της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας.

ΕΝΑ PODCAST ΓΙΑ "ΤΑ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙΚΑ" ΜΕ ΤΟΝ ΝΙΚΟ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗ ΣΤΗ LIFO

Ο Νίκος Μπακουνάκης συζητά με τον Παναγιώτη Ανδριόπουλο, συγγραφέα του βιβλίου «Τα Χατζιδακικά», για τις άγνωστες ή τις λιγότερες γνωστές πλευρές της ζωής και του έργου του συνθετη. 

Ο Μάνος Χατζιδάκις και η παιδική χορωδία των Ανακτόρων. Ο ύμνος των προσκόπων. Η κρητική του ταυτότητα και πόσο ένιωθε Κρητικός. Η «Αραπιά» του Βασίλη Τσιτσάνη και η αδιόρατη σχέση του Χατζιδάκι με τον Νίκο Σκαλκώτα και τη Μάτση Χατζηλαζάρου. Το music room της Αμερικανικής Πρεσβείας και η ανακάλυψη του Μάλερ. «Το κυπαρίσσι» και το βαθύτερο μήνυμά του. Οι δεσμοί με τον Μίκη Θεοδωράκη.

 

H θέση και ο ρόλος του μαθήματος των Θρησκευτικών στο Δημόσιο σχολείο

Επιμορφωτική τηλεδιάσκεψη θεολόγων και δασκάλων Στερεάς Ελλάδος- Ανατ. Αττικής – Θεσσαλίας – Δυτικής Μακεδονίας 

Συνεχίζονται οι εργασίες του διαδικτυακού “Θεολογικού Εργαστήριου” που συνδιοργανώνουν οι Σύμβουλοι Εκπαίδευσης κλ. ΠΕ01 Θεολόγων Δρ. Χαράλαμπος Ανδρεόπουλος (Στερεάς Ελλάδος & Ανατ. Αττικής), Δρ. Νικόλαος Παύλου (Θεσσαλίας) και Δρ. Νικόλαος Ματθαίου (Δυτικής Μακεδονίας) για τις επιμορφωτικές τους δράσεις με τους θεολόγους εκπαιδευτικούς των περιοχών ευθύνης τους. 

Η 2η διαδικτυακή συνάντηση θα πραγματοποιηθεί τη Τετάρτη, 22 Νοεμβρίου 2023 και ώρα 17.00 στο σύνδεσμο (link) της ψηφιακής πλατφόρμας Cisco Webex: 

https://minedu-secondary.webex.com/meet/xandreo 

Εισηγητής θα είναι ο καθηγητής Παιδαγωγικής και Διδακτικής Μεθοδολογίας στο Τμήμα Θεολογίας του ΑΠΘ κ. Αθανάσιος Στογιαννίδης με θέμα: «Πιθανές ερμηνείες και παρερμηνείες για το ρόλο του Δημόσιου Σχολείου και τη θέση του Μαθήματος των Θρησκευτικών». 

Στην εν λόγω συνάντηση είναι, επίσης, καλεσμένοι Σύμβουλοι Εκπαίδευσης της Α/θμιας καθώς και εκπαιδευτικοί Α/θμιας (ΠΕ70) που διδάσκουν το μάθημα των Θρησκευτικών. Με την ολοκλήρωση του κύκλου των συναντήσεων στους/στις συναδέλφους που θα παρακολουθήσουν ανελλιπώς τις εργασίες του “Θεολογικού Εργαστηρίου” θα δοθεί Βεβαίωση συμμετοχής.

"ΜΕΤΑ ΤΟ ΤΕΧΘΗΝΑΙ ΣΕ..." ΙΑΚΩΒΟΥ ΠΡΩΤΟΨΑΛΤΟΥ ΑΠΟ ΤΟΝ π. ΔΙΟΝΥΣΙΟ ΦΙΡΦΙΡΗ

Με αφορμή την Θεομητορική εορτή των Εισοδίων της Θεοτόκου, αναρτούμε το Δοξαστικό του Εσπερινού "Μετά το τεχθήναι σε...", σε ήχο πλ. δ' και στο μέλος Ιακώβου Πρωτοψάλτου. 

Ερμηνεύει ο μακαριστός αγιορείτης πρωτοψάλτης π. Διονύσιος Φιρφιρής, ο οποίος εκτέλεσε το  Δοξαστάριο του Iακώβου πρωτοψάλτου σχεδόν ολόκληρο (πλήρης ο Α' τόμος και επιλογές από τον Β'), στο πρόγραμμα των ηχογραφήσεων "Μνημεία Εκκλησιαστικής Μουσικής" του Μανόλη Κ. Χατζηγιακουμή, ο οποίος σημειώνει χαρακτηριστικά: 

"Η ερμηνεία του πατρός Διονυσίου αποκτά μοναδική σημασία, καθώς αποτυπώνει λαμπρά τη μακραίωνη προφορική παράδοση του Στιχηραρίου, παραπέμποντας ταυτόχρονα σε παλαιά και εξαιρετικά ενδιαφέροντα πρότυπα. Η σημασία εξαίρεται ακόμη περισσότερο, γιατί είναι ο τελευταίος ιστορικός σταθμός μιας τέτοιας ερμηνείας. Για πολλούς λόγους η σύγχρονη (και πολυάριθμη) γενιά των αγιορειτών ψαλτών και πατέρων είναι έξω από την παράδοση αυτή. Χωρίς υπερβολή, στην ηχογραφημένη ερμηνεία του Δοξασταρίου του Ιακώβου από τον πατέρα Διονύσιο έχει «αιχμαλωτισθεί», για το διαρκές μέλλον, ένα ανεκτίμητο κομμάτι της μεγάλης μουσικής παράδοσης του Ελληνισμού". 

"ΠΡΟΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΜΟΝ" ΜΕ ΤΗΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΑ ΜΥΡΤΩ ΚΙΟΥΡΤΗ (ΒΙΝΤΕΟ)

Η ενορία του Ιερού Ναού Αγίου Γεωργίου Νέου Ψυχικού παρουσιάζει την διαδικτυακή εκπομπή «Προς Εκκλησιασμόν», όπου φιλοξενούνται εργάτες του πνεύματος και της τέχνης. 

Στην 71η εκπομπή προσκεκλημένη η Αρχιτέκτων Μυρτώ Κιούρτη. 

Επιμελείται και παρουσιάζει ο Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος. 

Κάμερα, τεχνική επεξεργασία: Κατερίνα Δ. Λεονάρδου. 

Η Μυρτώ Κιούρτη ομιλεί στην εκπομπή για το έργο και τα πιστεύω της: 

"Πιστεύω πως η αρχιτεκτονική είναι η ύψιστη μορφή τέχνης γιατί είναι η τέχνη της ίδιας της ζωής. Έχω αναπτύξει μια νέα προσέγγιση στην αρχιτεκτονική τον Συγκινησιακό Λειτουργισμό – Emotional Functionalism. Συσχετίζω τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό με την ψυχανάλυση και τις κοινωνικές επιστήμες. Σχεδιάζω έργα που συγκινούν τους ανθρώπους γιατί σε αυτά βρίσκουν τον πραγματικό τους Εαυτό. Στην αρχιτεκτονική μου ακολουθώ τις αρχές του Μοντέρνου Κινήματος: αφαίρεση, έκφραση αξιών μέσω της ύλης, σεβασμός στην πόλη. Πιστεύω ότι με τον τρόπο αυτό συμβάλω στην ανάπτυξη μιας πόλης που είναι εκφραστική των ανθρώπων που την κατοικούν ζωντανή και ταυτόχρονα αρμονική μέσα στην πληθωρικότητά της".

   

Μυρτώ Κιούρτη

Σπούδασε Αρχιτεκτονική στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και έκανε μεταπτυχιακό στον προωθημένο αρχιτεκτονικό σχεδιασμό στο Columbia University στην Νέα Υόρκη με υποτροφία Fulbright. Εκπόνησε διδακτορικό στην Σχολή Αρχιτεκτόνων του ΕΜΠ με υποτροφία του Ωνασείου Ιδρύματος και συνέχισε μεταδιδακτορική έρευνα στο ΕΜΠ. Έχει διδάξει Αρχιτεκτονικό Σχεδιασμό στο Μεταπτυχιακό της Σχολής Αρχιτεκτόνων του ΕΜΠ (2015-2021) και στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων του Πανεπιστημίου Πατρών (2014-2022). Το έργο της έχει βραβευτεί από σημαντικούς φορείς όπως το Ελληνικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής και έχει δημοσιευτεί εκτενώς στην Ελλάδα και διεθνώς.

Ο ΠΡΩΤΟΚΛΗΤΟΣ ΤΟΥ RAFFAELLO ΣΤΗΝ ΛΙΜΝΗ ΤΗΣ ΓΕΝΝΗΣΑΡΕΤ

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Ο μεγάλος ζωγράφος Ραφαήλ (1483-1520), από την γέννηση του οποίου συμπληρώνονται φέτος 540 χρόνια, μας έχει δώσει «Το θαύμα στη λίμνη της Γεννησαρέτ» (1515), συνδυάζοντάς το με την κλήση των πρώτων μαθητών, σύμφωνα με τις διηγήσεις των Ευαγγελίων. 

Το έργο αυτό, που σύμφωνα με τους ειδικούς θεωρείται φιλοτεχνημένο από το χέρι του Ραφαήλ, όπως και όλα τα προπαρασκευαστικά σχέδια για την Καπέλα Σιξτίνα, φυλάσσεται στο Μουσείο Victoria and Albert. 

Οι μορφές του Πέτρου και του Ανδρέα είναι κεντρικές στη σύνθεση. Ειδικά ο Πρωτόκλητος βρίσκεται στο κέντρο του έργου και πραγματικά δεσπόζει. 

Πέτρος και Ανδρέας εμφανίζονται συνεπαρμένοι από το αντίκρυσμα και την αναγνώριση του Μεσσία. Ο Απόστολος Πέτρος έχει τα χέρια του σε στάση ικεσίας, ενώ τα χέρια του Ανδρέα είναι σαν έτοιμα να ...αγκαλιάσουν τον Μεσσία, ουσιαστικά είναι έτοιμος να δεχτεί την κλήση του Ιησού, ο οποίος βρίσκεται στο αριστερό μέρος της σύνθεσης. Τα σώματα των ψαράδων – Αποστόλων είναι ρωμαλέα και με αναγεννησιακές αναλογίες. Ιησούς και οι δύο Απόστολοι φέρουν φωτοστέφανο. 

Στα δεξιά της σύνθεσης οι άλλοι ψαράδες (και υποψήφιοι Απόστολοι) τοποθετημένοι σε άλλη βάρκα, μαζεύουν τα δίχτυα και δείχνουν να αγνοούν τη σκηνή που ξετυλίγεται πάνω στη βάρκα του Ιησού. 

Το πανέμορφο τοπίο στο φόντο, τοποθετημένο στις όχθες της λίμνης και με έντονο νατουραλιστικό χαρακτήρα, αντιστοιχεί στον τόπο που είχε μόλις κηρύξει ο Ιησούς και όπου ήταν ακόμα συγκεντρωμένο το πλήθος, σύμφωνα με την ευαγγελική διήγηση. 

Σύμφωνα με την διήγηση του Λουκά ο Χριστός είχε καθίσει στο πλοιάριο και από κει δίδασκε τα πλήθη. Και είπε στον Πέτρο: «Πήγαινε στα βαθειά και ρίξτε τα δίχτυα σας για ψάρεμα». Και ο Σίμων αποκρίθηκε: «Διδάσκαλε, όλη τη νύχτα κοπιάσαμε, χωρίς να πιάσουμε τίποτα. Αλλά επειδή το λες εσύ, θα ρίξω το δίχτυ». Όταν το έκαναν, έπιασαν πολλά ψάρια, και το δίχτυ τους άρχισε να σχίζεται. Και έκαναν νεύματα στους συντρόφους τους, που ήσαν στο άλλο πλοίο, να έρθουν να τους βοηθήσουν. Και ήρθαν. Και γέμισαν και τα δύο πλοιάρια, σε σημείο που κινδύνευαν να βυθιστούν. Όταν ο Σίμων Πέτρος είδε τι έγινε, έπεσε στα γόνατα του Ιησού και είπε: «Φύγε απ’ εδώ Κύριε, γιατί είμαι άνθρωπος αμαρτωλός». Αυτό το είπε γιατί έμεινε πολύ έκπληκτος, και αυτός και όλοι όσοι ήταν μαζί του, με τα ψάρια που έπιασαν, επίσης και ο Ιάκωβος και ο Ιωάννης, οι γιοι του Ζεβεδαίου, οι οποίοι ήσαν συνεταίροι του Σίμωνα. Και είπε ο Ιησούς στο Σίμωνα: «Μη φοβάσαι. Από τώρα και στο εξής θα ψαρεύεις ανθρώπους». Και όταν έφεραν τα πλοία στην ξηρά, τα άφησαν όλα και τον ακολούθησαν.

Στην διήγηση αυτή, όπου περιγράφεται και η θαυμαστή αλιεία, ο Ανδρέας δεν αναφέρεται. Φαίνεται, όμως, πως ο Ραφαήλ έχοντας υπ’ όψιν του και τις σχετικές διηγήσεις των άλλων δύο συνοπτικών Ευαγγελιστών, συνδυάζει τα πρόσωπα. Γι’ αυτό και ο Ανδρέας, ως Πρωτόκλητος, κατέχει κεντρική θέση στη σύνθεση. 

Να σημειωθεί πως η λεπτομέρεια του έργου που περιγράφει το τεράστιο φορτίο ψαριών που βρίσκονται πάνω στη βάρκα, υπογραμμίζει την αφηγηματική σχολαστικότητα του Ραφαήλ. 

Ένα έργο του μεγάλου ζωγράφου της Αναγέννησης, με ένταση και βάθος. Με τον Πρωτόκλητο σε πρώτο πλάνο να υπερτονίζει: «Ευρήκαμεν τον Μεσσίαν»!

ΣΤΟΝ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΠΕΡΙ ΑΓΙΟΚΑΤΑΤΑΞΕΩΝ

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Ο αγαπητός μου μητροπολίτης Πειραιώς Σεραφείμ, τις τελευταίες μέρες εξέδωσε κάτι «πανταχούσες» – δια του περιλαλήτου Γραφείου επί των Αιρέσεων και Παραθρησκειών της Μητροπόλεως του – περί των αγιοκατατάξεων. Αφορμή στάθηκε η πρόσφατη αγιοκατάταξη της «οικουμενιστικής» Γερόντισσας Γαβριηλίας, από το Οικουμενικό Πατριαρχείο. 

Στην ανακοίνωση του Γραφείου της 6ης Νοεμβρίου, ο Πειραιώς Σεραφείμ λέει κάτι ακατανόητα πράγματα, που δεν τα περίμενα από αυτόν, λόγω της εγνωσμένης …παρρησίας του. Γράφει: «Πληροφορηθήκαμε από αρμόδια πρόσωπα, που προώθησαν την αγιοκατάταξη της μακαριστής, ότι το βιβλίο «Η Ασκητική της αγάπης» δεν έχει καμία σχέση με το πρόσωπο, το έργο και τη διδασκαλία της, διότι η συγγραφέας του, ήταν «άσχετη και απαίδευτη ως προς τη δογματική και θεολογία της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας». 

Κατόπιν αυτών ζητήσαμε από τα αρμόδια πρόσωπα, να μας κοινοποιήσουν τις αυθεντικές πηγές, πάνω στις οποίες βασίσθηκαν για την αγιοκατάταξή της. Ζητήσαμε ακόμη να μας ενημερώσουν, εάν έλαβαν υπ’ όψη τους τις προϋποθέσεις, που απαιτούνται για την αγιοκατάταξή της. Προς το παρόν βρισκόμαστε εν αναμονή των απαντήσεών των». Ποια είναι αυτά τα «αρμόδια πρόσωπα που προώθησαν την αγιοκατάταξη της μακαριστής» και από τα οποία ζητήθηκαν «πηγές» και «προϋποθέσεις»; Υπάρχουν «αρμόδια πρόσωπα» που «προωθούν αγιοκατατάξεις», σεβασμιώτατε;

Γράφει παρακάτω ο σεβ. Πειραιώς: «Με πολλή λύπη διαπιστώνουμε ότι τις τελευταίες δεκαετίες εισχωρεί όλο και πιο επικίνδυνα μέσα στο χώρο της Ορθοδοξίας αυτό το αλλότριο οικουμενιστικό πνεύμα, να υιοθετούνται δηλαδή άλλα κριτήρια αγιοκατατάξεως, δανεισμένα συνήθως από τον Παπισμό με κυρίαρχο αυτό του ηθικισμού, ή της ποικίλης φιλανθρωπικής δράσης». 

Θα είχε ενδιαφέρον να μας πει ο άγιος Πειραιώς ποιοι νέοι άγιοι – κατ’ αυτόν – εμπίπτουν σε αυτή την συμπτωματολογία. Θα μπορούσε να τα πει αυτά, π.χ. για τον άγιο Παϊσιο τον αγιορείτη, για τον όσιο Πορφύριο τον Καυσοκαλυβίτη, για τον άγιο Ιάκωβο τον Τσαλίκη; Ήταν «οικουμενιστές», «ηθικιστές» και της «ποικίλης φιλανθρωπικής δράσης»; Ακόμα και για τους σγίους που ανεκήρυξε χθες, 16 Νοεμβρίου 2023, το Οικουμενικό Πατριαρχείο, τους γέροντες Γερβάσιο Παρασκευόπουλο και Αθανάσιο Χαμακιώτη, θα μπορούσε να ισχυριστεί κάτι τέτοιο ο άγιος Πειραιώς; 

Αίφνης, θυμάμαι και ένα αλλιώς …ωραίο κριτήριο του Πειραιώς Σεραφείμ: προέβη στην ανακήρυξη του Οσίου Πορφυρίου του Καυσοκαλυβίτου ως προστάτου και εφόρου του Ραδιοφωνικού Σταθμού «Πειραϊκή Εκκλησία», «αφού ήταν γνωστή σε όλους η αγάπη του Αγίου προς τον Ραδιοφωνικό Σταθμό, τον οποίο χαρακτήριζε «άμβωνα», παροτρύνοντας όλους όσοι βρίσκονταν κοντά του να τον ακούν». 

Γράφει, επίσης, ο άγιος Πειραιώς στα περί αγιοκατατάξεως: «Πρόσωπα, που όχι μόνο στοιχειώδη πνευματικότητα δεν διαθέτουν, αλλά έχουν επί πλέον διαβρωθεί από την οικουμενιστική ιδεολογία, είναι ποτέ δυνατόν να αποφανθούν περί της αγιότητος του ά ή του β προσώπου; Πρόσωπα των οποίων ο νους έχει σκοτιστεί από την πλάνη της αιρέσεως, είναι δυνατόν να θεωρηθούν αρμόδια και κατάλληλα και να αποφασίσουν για την αγιοκατάταξη πιστών;». Προφανώς εδώ ο άγιος Πειραιώς φωτογραφίζει τους ιεράρχες που αποτελούν, κατά καιρούς, την Αγία και Ιερά Σύνοδο του Οικουμενικού Πατριαρχείου και βάζουν την υπογραφή τους στις αγιοκατατάξεις. Μας λέει, λοιπόν, ότι ο νους των Συνοδικών του Πατριαρχείου «έχει σκοτιστεί από την πλάνη της αιρέσεως»; 

Γνωρίζει πολύ καλά ο άγιος Πειραιώς ότι ο κληρικός της Μητροπόλεως Πατρών Αναστάσιος Γκοτσόπουλος, με τον οποίο είχε μακρά «αντιοικουμενιστική» συνεργασία στο παρελθόν, προέρχεται από την Αναπλαστική Σχολή του αγίου Γερβασίου, όπως και αρκετοί άλλοι του ιδίου πνεύματος. Είναι «οικουμενιστής» ο νεοφανής άγιος Γερβάσιος και «σκοτισμένοι από την πλάνη της αιρέσεως» οι Συνοδικοί που τον αγιοκατάταξαν; 

Το επ’ εμοί θεωρώ ότι το Οικουμενικό Πατριαρχείο προέβη στην διακήρυξη της αγιότητος του π. Γερβασίου, εν επιγνώσει ότι οι επίγονοί του είναι, οιονεί, εχθροί του «Οικουμενιστικού» Φαναρίου.

Κατανοώ ότι ο άγιος Πειραιώς θέλει τον «δικό» του άγιο, ήτοι τον μακαριστό Φιλόθεο Ζερβάκο. Αν κάποια στιγμή αγιοκαταταχθεί, το Φανάρι θα έχει «υγιή» κριτήρια αγιοκατάταξης; Γράφει ο άγιος Πειραιώς ότι ο Φιλόθεος Ζερβάκος και όμοιοί του «έχουν «λησμονηθεί» και δεν προτείνονται για αγιοκατάταξη, προφανώς επειδή είχαν αγωνιστεί κατά της παναιρέσεως του Οικουμενισμού και γενικά της καταπτώσεως των εκκλησιαστικών θεσμών και προσώπων». Άραγε, ο Πειραιώς Σεραφείμ, εισάγει – ως νέος πάπας (sic) – νέο «κριτήριο» αγιότητος; Τον «αγώνα κατά της παναιρέσεως του Οικουμενισμού;». 

Γράφει, επίσης, ο άγιος Πειραιώς ότι «προτείνονται προς αγιοκατάταξη «συμπαθείς» Γεροντάδες και Γερόντισσες, οι οποίοι ενώ έβλεπαν την παναίρεση του Οικουμενισμού να σαρώνει τα πάντα, αυτοί σιωπούσαν ενόχως, (προφανώς για να αποφύγουν διωγμούς και θλίψεις), και δεν ήλεγχαν την αίρεση, όπως και αυτούς που την προωθούν». 

Να μας πει τα ονόματα, τον παρακαλώ, διότι θα έχει ενδιαφέρον να κατανοήσουμε την …βαθύτερη σκέψη του, γιατί προσπαθώ να καταλάβω ποιους εννοεί από πρόσφατες αγιοκατατάξεις και ομολογώ ότι αδυνατώ. 

Για παράδειγμα, ο Πειραιώς Σεραφείμ συμμετείχε πανηγυρικά στις εκδηλώσεις για την αγιοκατάταξη του οσίου Βησσαρίωνος του Αγαθωνίτου, στη Λαμία. Εκεί το Πατριαρχείο ήταν σωστό; Είχε υγιή κριτήρια; 

Στο κείμενό του για τον Πάπα Φραγκίσκο και τις αγιοκατατάξεις (14-11-2023), σημειώνει ο άγιος Πειραιώς: «Πράξεις ηρωϊσμού και αυτοθυσίας συναντούμε και στους ήρωες του 1821, που θυσίασαν τη ζωή τους «για του Χριστού την πίστη την αγία και της πατρίδος της ελευθερία», για να ελευθερώσουν το υπόδουλο γένος μας από τη βαρβαρότητα, τον εξανδραποδισμό και τον βίαιο εξισλαμισμό του αδίστακτου και αιμοβόρου κατακτητή. Όμως ουδέποτε η Εκκλησία θεώρησε χρέος της να αγιοκατατάξει όλους αυτούς, απλούστατα διότι δεν είχαν τις απαραίτητες προϋποθέσεις, για να αγιοκαταταγούν, όπως εξηγήσαμε σε προηγούμενη ανακοίνωσή μας». 

Πολύ θα θέλαμε να μας εξηγήσει ο άγιος Πειραιώς, με βάση τα παραπάνω, ποια τα κριτήρια της αγιοκατάταξης, από την Εκκλησία της Ελλάδος, το 2021, των Αρχιερέων Αγχιάλου Eυγενίου, Θεσσαλονίκης Ιωσήφ, Δέρκων Γρηγορίου, Εφέσου Διονυσίου, Αδριανουπόλεως Δωροθέου, Νικομηδείας Αθανασίου και Τυρνόβου Ιωαννικίου, οι οποίοι φυλακίστηκαν μαζί με τον άγιο Πατριάρχη Γρηγόριο τον Ε’ την ίδια ημέρα και στην συνέχεια απαγχονίστηκαν. Κι ακόμα, των εν έτει 1822 μαρτυρησάντων, κατά την σφαγή της Χίου, Μητροπολίτου Χίου Πλάτωνος και των συν αυτώ αναιρεθέντων κληρικών, μοναχών και λαϊκών. Κι ακόμα, η αναγραφή στις Αγιολογικές Δέλτους της Εκκλησίας του Διδασκάλου του Γένους Αναστασίου Γορδίου. Η Εκκλησία προέβη στην αγιοκατάταξη τους 200 χρόνια μετά. Πληρούσαν άραγε τις «απαραίτητες προϋποθέσεις» του αγίου Πειραιώς; 

Μήπως να γίνει πιο συγκεκριμένος ο άγιος Πειραιώς στα ζητήματα της αγιοκατάταξης; Δεν μας έχει συνηθίσει σε αοριστίες και γενικολογίες. Τελούμε – όπως κι εκείνος από τους «αρμοδίους» – εν αναμονή μιας κάποιας απαντήσεως.