ΑΠΑΡΑΔΕΚΤΗ Η ΠΕΡΙΑΓΩΓΗ ΙΕΡΩΝ ΛΕΙΨΑΝΩΝ ΚΑΙ ΕΙΚΟΝΩΝ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΗΣ ΣΑΡΑΚΟΣΤΗΣ

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Έχουμε εκφράσει πάλιν και πολλάκις την θεολογική αντίθεσή μας στην πρακτική Μητροπόλεων, Μονών και Ενοριών, να περιάγουν ανά την επικράτεια ιερά λείψανα και εικόνες (εσχάτως δε και αντίγραφα εικόνων) ευκαίρως – ακαίρως, με «πανηγυρικό» - διάβαζε κιτς και αντιεκκλησιαστικό – τρόπο. 

Δυστυχώς αυτή η πρακτική δεν αφήνει αλώβητη ούτε την περίοδο της Μ. Τεσσαρακοστής. 

Είναι γνωστό πως αυτή η λειτουργική περίοδος της Εκκλησίας μας έχει ολωσδιόλου ιδιαίτερο χαρακτήρα και τυπικό, που συνάδουν με το όλο πνεύμα της Σαρακοστής. Με την περιαγωγή και περιφορά λειψάνων από πόλη σε πόλη ή από χώρα σε χώρα, καταλύεται πανηγυρικά ο πένθιμος χαρακτήρας της Σαρακοστής, γιατί βιάζεται κυριολεκτικά το τυπικό της περιόδου. 

Η υποδοχή των λειψάνων έχει πανηγυρικό χαρακτήρα (συν οι κιτς παράτες – φιέστες που οργανώνονται), που δεν αρμόζει στην περίοδο αυτή. 

Για να …συντηρηθεί η προσκύνηση των λειψάνων, οι υπεύθυνοι μητροπολίτες ή ιερείς, τελούν καθημερινά την Προηγιασμένη Θ. Λειτουργία, ενώ κάτι τέτοιο δεν προβλέπεται από το Τυπικό. Κι ακόμη τελούν και πανηγυρικές αγρυπνίες (συνήθως Παρασκευή προς Σάββατο), κάτι που είναι αδιανόητο για την λειτουργική πρακτική της Σαρακοστής. Και ακόμα, λαμβάνουν επίσης χώρα και άλλες «εκδηλώσεις», που απάδουν προς το πνεύμα της Σαρακοστής. 

Όλα αυτά, έχει σημασία, ότι γίνονται - συνήθως - από τους τάχα και παραδοσιακούς μητροπολίτες ή ιερείς, οι οποίοι θα περίμενε κανείς να είναι πιστοί τηρητές του Τυπικού της Εκκλησίας. Αλλά – φευ – αυτοί είναι τελικά οι οποίοι θεωρούν την Εκκλησία ιδιοκτησία τους και κάνουν ό,τι θέλουν. 

Τα παραπάνω τα έγραψα για ιστορικούς και μόνο λόγους. Η διαφθορά του Τυπικού στις μέρες μας είναι τέτοια που την θεωρώ μη αναστρέψιμη, καθώς όλα τα πανηγυριτζίδικα περί των ιερών λειψάνων έχουν πλέον καθιερωθεί ως αυτονόητα. 

Απλώς να μην κραυγάζουν περί της «παραδόσεως» οι εν λόγω, γιατί γνωρίζουμε πολύ καλά ότι μόνον ο εαυτός τους τούς νοιάζει. Τίποτα, μα τίποτα, άλλο.

Γέροντος Χαλκηδόνος Ἀθανασίου: ΠΕΡΙ ΧΑΣΑΠΟ-ΧΟΙ-ΡΟΥΡΓΩΝ

ὑπὸ Γέροντος Χαλκηδόνος Ἀθανασίου 

Τὸ λίαν ἐπίκαιρον θέμα τῆς ὀργανοδωρεᾶς1, ὡς γνωστόν, εἶναι ἓν θέμα μὲ ποικίλην καὶ δυσχερῆ προβληματολογίαν θρησκευτικοῦ, ἠθικοῦ, κοινωνιολογικοῦ, νομικοῦ, πολιτικοῦ, οἰκονομικοῦ καὶ ἄλλου χαρακτῆρος. Δύναται δὲ νὰ ὑλοποιηθεῖ ὑπὸ τοῦ δότου ζῶντος ἔτι ἢ μετὰ τὸν θάνατόν του, ὁπότε ἐμπλέκεται μετ’ αὐτοῦ ἡ ἐπιθυμία αὐτοῦ καὶ ἡ γνώμη τῶν συγγενῶν του. Βεβαίως ἐδῶ σημαντικὸν ρόλον διαδραματίζει ἡ ἡλικία τοῦ δότου καθὼς καὶ ἡ κατάστασις τῶν ὀργάνων αὐτοῦ, τὰ ὁποῖα δυνατὸν νὰ παρουσιάζουν φθορὰς ἐκ τῆς στιγμῆς λήψεώς των, τῆς χρήσεως πολλῶν φαρμάκων κ.ἄ. 

Οὕτως νεφρά, ἤπαρ, καρδία, πνεύμονες, πάγκρεας, λεπτὸν ἔντερον, κερατοειδὴς χιτὼν καὶ ὀστά, ἠμποροῦν νὰ ἀφαιρεθοῦν ἐξ ἑνὸς ἐγκεφαλικῶς νεκροῦ δότου καὶ νὰ μεταμοσχευθοῦν εἰς ἕναν παραλήπτην. Καὶ ἐδῶ διερωτᾶταί τις: τί γίνονται τὰ ὄργανα τῶν χιλιάδων ἀνθρώπων, οἱ ὁποῖοι σφαγιάζονται ἀπὸ ἐτῶν εἰς τὴν Ἐγγὺς Ἀνατολήν; Γνωστὸν ἐξ ἄλλου καὶ τὸ ὅτι εἰς τὴν Κίναν, ὅπου ἐτησίως ἐκτελοῦνται περὶ τὸ ἓν ἑκατομμύριον καταδίκων, ἀμέσως λαμβάνονται τὰ ὄργανα αὐτῶν. Ἐπίσης πασίγνωστοι καὶ αἱ κλοπαί, ἡ ἐμπορία τῶν ὀργάνων κ.ἄ. 

Προκειμένου δὲ περὶ τῶν νεφρῶν καὶ τοῦ ἤπατος, τοῦτο εἶναι δυνατὸν καὶ μεταξὺ συγγενῶν ἢ ἐγγὺς εὑρισκομένων προσώπων. Εἰς ὅλας πάντως τὰς περιπτώσεις δέον πρὸ τῆς λήψεως τοῦ ὀργάνου, νὰ διαπιστωθεῖ ὑπὸ δύο ἰατρῶν, ἀνεξαρτήτων πρὸς ἀλλήλους, ὁ ἐγκεφαλικὸς θάνατος τοῦ ἀσθενοῦς.

Κατὰ τοὺς εὐρωπαϊκοὺς πάντως νόμους -ἐκτὸς τῆς Δανίας, ἡ ὁποία δέχεται τὸν καρδιακὸν θάνατον-, ἐγκεφαλικός2 σημαίνει: ἀ-λειτουργίαν τοῦ μικροῦ, τοῦ μεγάλου ἐγκεφάλου καὶ τοῦ στελέχους ἄνευ ἀναστολῆς. Καὶ διὰ νὰ ἐξακριβωθεῖ τὸ συμβάν, ἐφ’ ὅσον διὰ τῆς ἰατρικῆς ὑποστηρίξεως διατηρεῖται ὁ ἀσθενὴς ἐν τῇ ζωῇ, οἱ ἰατροὶ ἐξετάζουν ἐὰν ὁ ἀσθενὴς ἀντιδρᾶ δι’ ἐρεθισμάτων εἰς τὸ πρόσωπόν του ἢ ὅταν ἐγγίζεται ὁ λαιμός του, τέλος δὲ ἐὰν διακοπεῖ ἡ τεχνητὴ ἀναπνοή του διὰ μικρὸν καὶ οὗτος μετὰ ἀρχίζει καὶ πάλιν μόνος νὰ ἀναπνέει. Ὁ ἐγκεφαλικὸς θάνατος ἰατρικῶς -κατὰ τὰς φυσικὰς ἐπιστήμας-, θεωρεῖται ὡς ὁ θάνατος τοῦ ἀνθρώπου, ὅμως ἡ ἐξομοίωσις αὕτη δὲν εἶναι ἀναμφισβήτητος, διότι ἄνθρωποι διαγνωσθέντες ὡς ἐγκεφαλικῶς νεκροὶ εἶναι θνήσκοντες (κλινικὸς θάνατος) καὶ οὐχὶ νεκροί. Π.χ. ἐγκεφαλικῶς νεκραὶ ἔγκυοι γυναῖκες ἔχουν γεννήσει, πρᾶγμα ὅμως ἀδύνατον δι’ ἓν πτῶμα. Οὗτοι παρουσιάζουν ὅλα τὰ ἐνδεικτικὰ τῶν ζώντων: π.χ. ἱδρώνουν, χωνεύουν καὶ ἐνίοτε κινοῦνται, ὑποστηρίζονται διὰ τεχνητῆς ἀναπνοῆς καὶ δέχονται μαρτυρικὰς ἐπεμβάσεις τῆς διαγνωστικῆς τοῦ ἐγκεφαλικοῦ θανάτου, διότι δὲν παρέχονται εἰς αὐτοὺς φάρμακα κατὰ τοῦ πόνου καὶ δὲν χρησιμοποιεῖται ἡ νάρκωσις κατὰ τὰς ἐκτομὰς π.χ. ἀπὸ τὸν λαιμὸν μέχρι τοῦ γόνατος. Ἐπειδὴ ὅμως δὲν γνωρίζει τις ἐὰν ὑποφέρουν οἱ ἐγκεφαλικῶς νεκροί κατὰ τὴν ἀφαίρεσιν ὀργάνων, δίδονται εἰς αὐτοὺς φάρμακα κατευναστικά, πρὸς λῆψιν φρέσκων ὀργάνων. Πάντως ἡ ἀφαίρεσις αὐτῶν ἐκ ζώντων, σημαίνει ἐπίσπευσιν τοῦ θανάτου καὶ ἰατρικὴν ἐπέμβασιν μὲ συνέπειαν τὸν θάνατον, ὅπερ ἐγκληματικὸν καὶ ἀνήθικον. 

Διὰ τῆς ἐμπειρικῆς παρατηρήσεως τῆς διαδικασίας τοῦ θανάτου, δὲν δυνάμεθα ἐκ τῶν ἀνωτέρω νὰ προσδιορίσωμεν τὴν ἀκριβῆ στιγμὴν αὐτοῦ, ἀλλὰ μόνον ὁρισμένα διακριτικὰ ἐκ τῶν ὁποίων ἐξάγεται τὸ συμβάν του, ὁ ὁποῖος διὰ τὸν ἐγκέφαλον ἀποτελεῖ πάντως ἓν κριτήριον αὐτοῦ, τὸ ὁποῖον ὅμως δὲν δύναται νὰ ὑποκατασταθεῖ τεχνητῶς (δι’ ὑπολογιστῶν). Τοῦτο ἰσχύει καὶ διὰ τὴν ἐκ τοῦ ἐγκεφάλου ἐξάρτησιν τοῦ ἀνθρώπου ὡς ψυχοσωματικῆς ἑνότητος.

Περιττὸν νὰ λεχθεῖ, ὅτι πολλὰ τῶν ἀνωτέρω προβλημάτων ἀποκρύπτονται ἐκ τῆς εὐρυτέρας δημοσιότητος, διότι τὸ θέμα τῆς ὀργανοδωρεᾶς παρουσιάζει καὶ μερκαντιλιστικὴν προβληματολογίαν: Κατ’ ἀρχὴν ἀπαιτεῖται δι’ αὐτὴν ἡ ὑπογραφὴ τῆς ταυτότητος δωρεᾶς ὑπὸ τοῦ δότου. Ἐπίσης δέον νὰ σημειωθεῖ, ὅτι πλέον τῶν 90% τῶν θυμάτων δὲν συμφωνοῦν διὰ τὴν δωρεάν, ὁπότε μὴ ὑπαρχούσης τῆς ἀποφάσεως τοῦ δότου ἢ τῶν συγγενῶν του, προσβάλλεται τὸ δίκαιον αὐτοδιαθέσεως τοῦ ἀποθνήσκοντος, διότι οὐδεὶς πρέπει νὰ γίνηται ἀντικείμενον ἑτέρου. Ἄρα διὰ τὴν δωρεὰν δὲν ἀρκεῖ μόνον ἡ ἀγάπη πρὸς τὸν συνάνθρωπον. 

Διότι τὸ θέμα τῆς λήψεως ὀργάνων ἐμπλέκεται καὶ μὲ τὸ τῆς μεταμοσχεύσεως καὶ τῆς ἀπανθρώπου ἐν πολλοῖς ἐμπορίας αὐτῶν. Ἰδοὺ μερικὰ παραδείγματα. Ἡ κυβέρνησις τῆς Γερμανίας κατὰ τὸ 2012 ἐπέβαλε μίαν μεταρρύθμισιν δωρεᾶς ὀργάνων, ἐπὶ τῷ σκοπῷ τῆς αὐξήσεως τῶν δωρητῶν. Αἱ κοινωνικαὶ ἀσφαλίσεις ὄφειλον μελλοντικῶς νὰ ἀπαιτοῦν ἀπὸ τοὺς συνταξιοδοτουμένους, νὰ ἀποφασίζουν περὶ τοῦ ἐὰν ἐπιθυμοῦν νὰ γίνωσιν δόται! Αἱ κλινικαὶ ἐπιέζοντο νὰ πραγματοποιοῦν ὁρισμένον ἀριθμὸν μεταμοσχεύσεων, ἀλλέως θὰ ἔχανον τὸ Statut των! Ἐκτὸς τούτου, ἀναρίθμητοι "χοι-ροῦργοι" εἶχον συνάψει σύμβασιν μὲ bonus, τοῦτ’ ἔστιν ἀμείβοντο ἐπιπλέον ὅταν "ἐχειρούργουν" πολλάκις, ὥστε τὸ τμῆμα τῶν μεταμοσχεύσεων νὰ ἀποβαίνει χρυσορυχεῖον διὰ τὸ νοσοκομεῖον. 

Μήπως αὐτὰ καὶ ἄλλα πολλὰ προσομοιάζοντά πως πρὸς τὸ ἐμπόριον λευκῆς σαρκός, ἐπιτάσσει καὶ ὁ ὄρκος τοῦ Ἱπποκράτους; 

__________________________________ 

1- R. Fuchs, Schwerer Tod, Publik-Forum ἀρ. 2 (2013) 24-25. B. Tambour, Organspende, Ἔνθ. ἀνωτ. ἀρ. 2 (2015) 25. 

2- Χ. Παρασκευαΐδη, Δημητριάδος, Ἐγκεφαλικὸς ἢ καρδιακὸς θάνατος; Ἀθῆνα 1992. E. Schockenhoff - A. Manzel, Ist der Mensch mit dem Hirntod wirklich tot? Publik-Forum ἀρ. 22 (2012) 16-17.

Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΣΚΛΗΡΗΣ ΥΠΕΡΜΑΧΟΣ ΤΟΥ ΑΝΩΝΥΜΟΥ ΠΟΥ ΤΡΟΛΑΡΕΙ ΤΟΝ ΕΛΥΤΗ

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Ποιος θα το ‘λεγε πως η υπόθεση της μήνυσής μου στην σελίδα του ανωνύμου που τρολάρει τον ποιητή Οδυσσέα Ελύτη, θα είχε και …θεολογικές προεκτάσεις! Ή καλύτερα θα έφερνε στην επιφάνεια μιαν απρόσμενη θεολογική διάσταση. 

Αρχικώς να σημειώσω ότι η μήνυσή μου υποβλήθηκε «αναγκαστικώς», τρόπον τινά, διότι δεν υπάρχει άλλος τρόπος για να ξεσκεπαστεί ο ανώνυμος τρόλερ, ο οποίος όχι μόνο κρύβεται επιμελώς, αλλά έχει και την γερή κάλυψη επωνύμων, όπως έγραψα σε παλαιότερη ανάρτηση, μεταξύ των οποίων και ο γνωστός θεολόγος Διονύσης Σκλήρης. 

Ο φίλτατος Διονύσης Σκλήρης απολαμβάνει – όπως φαίνεται από τα δεκάδες likes και τα σχόλιά του – την σελίδα «Ελύτης, ο ποιητής του Αιγαίου», δεν ενοχλείται από την ανωνυμία του διαχειριστή, διότι μάλλον τον γνωρίζει, και φρόντισε να σαρκάσει και την κίνησή μου ως εξής. 

Ανήρτησε στην σελίδα «Ελύτης, ο ποιητής του Αιγαίου», την ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου (λίγες μέρες μετά την μήνυσή μου) το απολυτίκιο του αγίου από το you tube και σχολιάζει απευθυνόμενος στον ανώνυμο διαχειριστή: 

«Το απόσπασμα αυτό, ποιητά, θα μπορούσε να είχε απαγγελθεί στη Στοκχόλμη στην τελετή πριν από τη βραδιά με τις ΠΑΚίτισσες. Ποιος θα το ‘λεγε ότι απαγγέλθηκε έξω από τη ΓΑΔΑ…». 

Μ’ ένα σμπάρο δυο τρυγόνια, που λέει κι λαός. Και τον Ελύτη και την ελαχιστότητά μου «τρολάρει» ο Δ. Σκλήρης. 

Πολλοί φαν της σελίδας «Ελύτης, ο ποιητής του Αιγαίου» στο fb, μου επιτέθηκαν με χυδαία σχόλια, τα οποία προφανώς και είδε ο θεολόγος Διονύσης Σκλήρης. Αλλά φαίνεται πως έχει επιλέξει την οδό του τρολαρίσματος που όλα τα επιτρέπει. 

Έτσι, δεν πρέπει να είναι δυσαρεστημένοι οι φαν της σελίδας. Μπορεί εγώ να είμαι ένα θεολόγος «σκοταδιστής», «ανέραστος», «χωρίς χιούμορ» και τα όμοια, αλλά ένας άλλος θεολόγος, ο Διονύσης Σκλήρης (και Δρ φιλοσοφίας παρακαλώ!) - που δηλώνει σε όλους τους τόνους την συμπόρευσή του με τον ανώνυμο τρόλερ – σαρκώνει την προοδευτικότητα, τον ερωτισμό και το άπλετο χιούμορ.

Πάντως θα είχε ενδιαφέρον ο Διονύσης Σκλήρης να μας εκθέσει πιο ξεκάθαρα την θέση του για το πώς αντιλαμβάνεται, ως θεολόγος, τα social media. Γιατί στα κείμενά του δεν φαίνεται το πρόσωπο που βγάζει σε αυτά. Και δεν θέλω να πιστεύω πως υποκρίνεται… 

Εκτός κι αν ελκύεται τόσο πολύ από την «αγνή και άδολη καψούρα», με την οποία ασχολείται στη σημερινή του ανάρτηση το …ίνδαλμά του, ήτοι ο ανώνυμος τρόλερ, και ο Δ. Σκλήρης έσπευσε προς αναπαραγωγήν της.

ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΛΥΚΟΥΡΓΟ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΣΤΙΣ 16 ΜΑΪΟΥ ΣΤΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΣΤΟ ΜΕΓΑΡΟ ΜΟΥΣΙΚΗΣ

Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΛΥΚΟΥΡΓΟΥ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ 

ΣΤΗΝ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΛΟΓΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ 

Το “Αρχείο Ελλήνων Μουσουργών Θωμά Ταμβάκου” (Α.Ε.Μ.Θ.Τ.) και το “Καλλιτεχνικό Σύνολο Πολύτροπον” (υπεύθυνος: Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος), με τη συνεργασία του ‘Κέντρου Σύγχρονης Μουσικής Έρευνας’ (Κ.ΣΥ.Μ.Ε.), διοργανώνουν εκδήλωση – αφιέρωμα στον αείμνηστο δάσκαλο της εκκλησιαστικής μας μουσικής, ιδρυτή και χοράρχη της “Ελληνικής Βυζαντινής Χορωδίας” (ΕΛ.ΒΥ.Χ.), Λυκούργο Αγγελόπουλο, με αφορμή τη συμπλήρωση δύο ετών από την εκδημία του. 

Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στην Αίθουσα Διδασκαλίας της Μεγάλης Μουσικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος “Λίλιαν Βουδούρη”, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, την Δευτέρα 16 Μαΐου 2016, στις 8 μ.μ. 

Κεντρικό θέμα της θα είναι η ανάδειξη μίας όχι και τόσο γνωστής πτυχής της πολυσχιδούς προσφοράς του Λυκούργου Αγγελόπουλου. Αφορά τη συμβολή του στη σύγχρονη λόγια ελληνική μουσική, καθώς ο ίδιος ενέπνευσε Έλληνες συνθέτες να γράψουν έργα για τον ίδιο, τα οποία ερμήνευε τόσο στην Ελλάδα όσο και το εξωτερικό. 

Γι’ αυτή την μουσική προσφορά του θα μιλήσουν: 

α) ο θεολόγος - μουσικός Παναγιώτης Ανδριόπουλος (γενική αναφορά στο έργα και τις ερμηνείες), και β) ο μουσικογράφος-κριτικός-ερευνητής Θωμάς Ταμβάκος (φωνογραφική και συναυλιακή παρουσία και υπάρχουσες ανέκδοτες ηχογραφήσεις). 

Στην εκδήλωση θα παρουσιασθούν πέντε νέα έργα, γραμμένα ειδικά για την εκδήλωση και σε ανάθεση του Α.Ε.Μ.Θ.Τ.: 

α) «Πνοή» για κλαρινέτο και ηλεκτρονικούς ήχους της Σωτηρίας Αδάμ, 

β) «Μνήμης Εγκώμιον» για τενόρο, βιολοντσέλο, κρουστό και προηχογραφημένο υλικό του Σωτήρη Δεσπότη, 

γ) «Νεύμα» για ψάλτη/τενόρο και βιολοντσέλο του Γιώργου Κυριακάκη, 

δ) «Ετεροφωνία» για βιολί και ηλεκτρονικά του Κώστα Μαντζώρου, και 

ε) «Ως γλυκέα τα ψαλτά λόγιά σου...» για τενόρο και κλαρινέτο του Παναγιώτη Σκούφη. 

Και οι πέντε συνθέτες υπήρξαν συνεργάτες και/ή μαθητές του Λ. Αγγελόπουλου. Θα κάνουν επίσης ολιγόλεπτες αναφορές για τη σχέση τους με τον Λ. Αγγελόπουλο και τα έργα που θα παρουσιασθούν.

Το μέρος του ψάλτη/τενόρου (έργα Σ. Δεσπότη, Γ. Κυριακάκη και Π. Σκούφη) θα αποδώσει ο Γιάννης Τσιοτσιόπουλος, επίσης συνεργάτης και μαθητής του. 

Συμμετέχουν οι μουσικοί: 

Στέλιος Ιωάννου, κλαρινέτο (έργο Π. Σκούφη), 

Γιάννης Καραχάλιος, κλαρινέτο (έργο Σ. Αδάμ), 

Μαρίνα Κολοβού, βιολοντσέλο (έργα Σ. Δεσπότη και Γ. Κυριακάκη) και 

Τάνια Σικελιανού, βιολί (έργο Κ. Μαντζώρου) 

Στην είσοδο της Μουσικής Βιβλιοθήκης θα εκτεθεί αρχειακό υλικό από τη σχέση του Λυκούργου Αγγελόπουλου με τη σύγχρονη λόγια ελληνική μουσική. 

Η είσοδος θα είναι ελεύθερη για το κοινό.

Η ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΠΑΠΑΣΤΕΦΑΝΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΙ ΤΟ ΝΕΟ ΕΡΓΟ ΤΗΣ ΣΤΙΣ 6 ΑΠΡΙΛΙΟΥ ΣΤΟ ΩΔΕΙΟ Φ. ΝΑΚΑΣ

Η πιανίστρια και συνθέτρια Αλεξάνδρα Παπαστεφάνου με την ευκαιρία της κυκλοφορίας του νέου της βιβλίου παρουσιάζει το καινούριο της έργο 12 + 1 Shells and Shadows, οργανικά κομμάτια για πιάνο και keyboards και κομμάτια για φωνή και πιάνο, πάνω σε θραύσματα ποίησης των W. Blake, J. W. Goethe, Ch. Baudelaire, F. G. Lorca κ.ά..
Τραγουδά η σοπράνο Δάφνη Πανουργιά.
Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 6 Απριλίου 2016, στην Αίθουσα Συναυλιών ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΝΑΚΑΣ (Ιπποκράτους 41), στις 8:30 το βράδυ, με ελεύθερη είσοδο. 

Να σημειώσουμε εδώ ότι στις 21 Ιανουαρίου 2015 η διάσημη πιανίστρια Αλεξάνδρα Παπαστεφάνου μας παρουσίασε στο Ωδείο Φ. ΝΑΚΑΣ το πρώτο έργο της για σόλο πιάνο, με τίτλο «12 Ορυκτά». Το έργο αυτό κυκλοφορήθηκε από τις εκδόσεις "Φίλιππος Νάκας" και εκτός από τις παρτιτούρες περιλαμβάνει και ψηφιακό δίσκο με την ίδια την συνθέτρια να ερμηνεύει το έργο της.

Τον περασμένο Οκτώβριο (2015) η Αλεξάνδρα Παπαστεφάνου παρουσίασε "Τα 12 Ορυκτά", σε μια συναυλία στην Ελληνοαμερικανική Ένωση.

Στο δεύτερο μέρος αυτής της συναυλίας η Αλεξάνδρα Παπαστεφάνου παρουσίασε σε πρώτη εκτέλεση, με τη σοπράνο Δάφνη Πανουργιά, το "Ορυχείο" του Μίλτου Σαχτούρη, ένα κύκλο τραγουδιών πάνω σε ποίηση του μεγάλου ποιητή για τα 10 χρόνια από το θάνατό του, καθώς και ένα τραγούδι σε ποίηση του Δημήτρη Καλοκύρη.

Κι ακόμη, στις 23 Φεβρουαρίου 2016, πάλι στην Ελληνοαμερικανική Ένωση, σε μια συναυλία με έργα έξι σύγχρονων ελλήνων συνθετών, εμπνευσμένα από τον Μάνο Χατζιδάκι ή αφιερωμένα σ' αυτόν ή έργα που άρεσαν στον συνθέτη, η σοπράνο Δάφνη Πανουργιά και η Αλεξάνδρα Παπαστεφάνου ερμήνευσαν τρία τραγούδια A la maniere de Μ.Χ. (1998 - 2016) σε σύνθεση Αλ. Παπαστεφάνου και στίχους δικούς της και του Μ. Χατζιδάκι. 

Κ.Π. ΚΑΒΑΦΗ: ΜΙΑ ΝΥΞ ΕΙΣ ΤΟ ΚΑΛΙΝΤΕΡΙ / Διαβάζει η Ιουλίτα Ηλιοπούλου (Βίντεο)

Μια νυξ εις το Καλιντέρι 

Από το βιβλίο: Κ.Π. Καβάφης, Τα πεζά (1882;-1931), Φιλολογική επιμέλεια Mιχάλης Πιερής, Ίκαρος Εκδοτική Εταιρία, 2003. 

Διαβάζει η ποιήτρια Ιουλίτα Ηλιοπούλου. 

Από την εκδήλωση "Ο Καβάφης της Συρίας και της Μέσης Ανατολής", που παρουσίασε το Καλλιτεχνικό Σύνολο "Πολύτροπον" στον πολυχώρο "Αγγέλων Βήμα" στην Αθήνα, στις 14 Οκτωβρίου 2015, στο πλαίσιο της διοργάνωσης "Το μικρό Παρίσι των Αθηνών". 

Σχεδιασμός: Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος. 

Το πεζό του Καβάφη συνοδεύεται από πρωτότυπη μουσική του συνθέτη Λεωνίδα Κανάρη.
Τραγουδούν: Δάφνη Πανουργιά, Παναγιώτης Ανδριόπουλος. 

Πιάνο: Πέτρος Μπούρας 

Κ.Π. Καβάφης: Mία νυξ εις το Kαλιντέρι

Mίαν καλοκαιρινήν νύκτα, μίαν από τας εξημμένας εκείνας νύκτας του Aυγούστου, όπως ο καύσων ήτο πολύ επαισθητός εν τη οικία, απεφάσισα να υπάγω εις το Kαλιντέρι να αναπνεύσω ολίγον καθαρόν αέρα, και αν εύρω ανοικτόν εκεί το καφενείον του Aντώνη να καθίσω να πάρω ένα καφέν.

Tο Kαλιντέρι είναι μία εκτεταμένη ακρογιαλιά μεταξύ Nεοχωρίου και Θεραπείων, των δύο ωραιοτέρων χωρίων του Bοσπόρου ― διότι δεν γνωρίζω διατί, αλλά το Bουγιουκδερέ (Bαθυρρύαξ, επί το ελληνικώτερον) το οποίον θαυμάζεται τόσον πολύ, μοι εφάνη πάντοτε κρύον μέρος. 

O «ίσιος δρόμος» του Nεοχωρίου, όστις καταλήγει εις το Kαλιντέρι είχε κίνησίν τινα την νύκτα εκείνην. Ήτο Σαββατόβραδο και εγένοντο προετοιμασίαι διά την Kυριακήν. Eτελείωναν εις κάθε σπίτι τα παστρεύματα και τα συγυρίσματα τα οποία είχαν αρχίσει από το πρωί. Tα παράθυρα όλων των οικιών ήσαν χρυσά από το φως, ενώ συνήθως άλλας ημέρας από τας 9½ το χωριό έσβυνε τα φώτα του και πήγαινε να κοιμηθή. Πολύς κόσμος εκυκλοφόρει επί του ίσιου δρόμου και εις τα δρομάκια ― ως επί το πλείστον κατέβαιναν εις το καφενείον της αποβάθρας όπου έκαστον Σάββατον το εσπέρας η ράπτραις του χωριού (είναι καταπληκτικόν πράγμα πόσαις ράπτραις έχει το Nιχώρι) δεικνύουν τα λούσα των. 

Aπό τον ίσιον δρόμον εβγήκα εις διάστημα 5 λεπτών, και ήρχισα να περιπατώ επί του ωραίου Kαλιντεριού. H νυξ ήτο μαγευτική. H πανσέληνος άπλωνεν επί των υδάτων του Bοσπόρου αργυρούν μανδύαν, η δε απέναντι ασιατική όχθη έλαμπε με τα λευκά της σπιτάκια και πού και πού κανένα μιναρέ, και εφαίνετο ως χαρίεσσα σκηνογραφία μαγικού θεάτρου. 

Tου Aντώνη το καφενείον ήτο ανοικτόν, αλλά πολλούς θαμώνας δεν είχεν. H σκάλα είχεν ελκύσει όλον τον κόσμον. Eις το βάθος του καφενείου εκάθηντο δύο καπνισταί ναργκιλέδων συζητούντες περί κάποιας κληρονομίας. Ήσαν αρκετά μακρυά και όπως δεν ωμίλουν πολύ δυνατά, σπανίως μόνον, ότε εξήπτοντο, με έφθανε καμμία των φράσις ― «Ωχ αδερφέ, λάθος έχεις. H κοκόνα Φρόσω (ο θεός σχωρές’ την την καϋμένη, ήταν καλή γυναίκα) είχεν ένα στύλο μονάχα του σπιτιού, και σαν ’πέθανε…» «Tι μου λες; Λοιπόν η μεγάλη που επήρε τον Kωστάκη τον αχτάρη…» και πάλιν αι φωναί κατέπιπτον. Στην άλλην άκρη ήτο καθισμένο ένα ανδρόγυνο ― ένας αμπελουργός από τα Θεραπεία μετά της συμβίας του. Aυτοί ήσαν σιωπηλοί. O άνδρας έπαιζεν ένα μακρύ κομπολόγι και εφαίνετο ’σάν να μην επεθύμει διασκεδαστικωτέραν συνομιλίαν από το κλικ κλικ κλικ του κομπολογιού, και κάποτε το κλικλικλικλίκ όταν τα άφινε να κατρακυλούν τα κομπολογάκια οκτώ, δέκα μονομιάς.

Eξέλεξα το καλλείτερον μέρος του καφενείου ― από κάτω από έν δένδρον με μεγάλους κλάδους. Kαι εκεί εξαπλωμένος επάνω εις δύο καρέγλαις με τον καφέ στο πλάγι μου ―καφέ όπως πίνεις εις την Πόλιν μόνον― απεφάσισα να διέλθω δυο ώρας εν άκρα ησυχία θαυμάζων το ωραίον θέαμα το οποίον η φύσις εξετύλισσεν ενώπιόν μου. 

Έν ιδιαίτερον της Bυζαντινής εξοχής κατ’ εμέ είναι η φαιδρότης της. Aι κοιλάδες, οι ρύακες, τα βουνά της μειδιώσι πάντοτε. Tα αεράκια της είναι αγαθά πνεύματα παρηγορίας και θάρρους. Όσον καταβεβλημένος και αν ήσαι, όσαι στενοχωρίαι και αν σε πιέζουν, όταν έβγης και γυρίσης εις ένα κάμπον της Πόλεως ή εις μίαν ακρογιαλιάν αισθάνεσαι ότι ανεκουφίσθης κάπως ― η Ψυχή της Bυζαντινής Φύσεως σοι ψιθυρίζει «Έχει ο Θεός». Tην νύκτα ην περιγράφω ησθάνθην την επιρροήν αυτήν ζωηρότατα. Λεπτός αήρ έπνεεν επί του Bοσπόρου και ετάραττε την ομαλότητά του, και τω έκαμνε ρυτίδας. Aλλά αι ρυτίδες του Bοσπόρου δεν ομοιάζουν τας ρυτίδας άλλων υδάτων, αίτινες φαίνονται ως η έκφρασις κακεντρεχούς ή γηρασμένης φυσιογνωμίας. Όταν ο Bόσπορος χάνει την λειότητά του και ρυτιδιάζει, είναι απλώς διότι χαίρεται, διότι γελά. Eίναι καλόκαρδος θεός και θέλει την ευτυχίαν των ανθρώπων, και αγαπά το κέφι. Φέρει με χαράν το βράδυ ―πιάσε από το Mπεσίκτασι, έως εις τα Kαβάκια, απόστασις ικανή― τα ελαφρά καΐκια μέσα εις τα οποία γένονται τόσα γέλοια και τόση διασκέδασις, μέσα εις τα οποία μαύρα μάτια υαλίζουν και τρυφεραίς καρδιαίς καίονται, και τόσοι όρκοι ομνύονται και τόσοι λόγοι δίδονται. Eίναι καλόκαρδος θεός και έχει παλαιάν πείραν των τοιούτων. Δεν είχε το χέρι του μέσα εις τα καμώματα εκείνα του Διός με την Eυρώπην; 

Άκρα ησυχία επεκράτει πέριξ μου. Oι συζητούντες την κληρονομίαν είχον φύγει. Tο άλλο τραπέζι εξηκολούθει σιωπηλόν. Tόσον μεγάλη, τόσον τελεία ησυχία ήθελεν ίσως με μελαγχολήσει εάν ευρισκόμην εις άλλο μέρος, ενώ τουναντίον επί των ακτών του Bοσπόρου ησθανόμην πλήρης καλής διαθέσεως ― και εκαθήμην τερπόμενος υπό της βωβής αρμονίας της σιωπής ην διέκοπτε μόνον από καιρού εις καιρόν το πτερύγισμα ενός πτηνού, ο φλοίσβος των υδάτων επί της όχθης, ή κανένας κρότος των φιλτζανιών του καφετζή. Tα τρία, τέσσαρα φαναράκια τα οποία εκρέμοντο εις μερικά δένδρα του καφενείου έδιδον αρκετόν φως διά να κάμνη συντροφιά χωρίς να χαλνά την ομαλότητα της νυκτός. Eν τη ησυχία ταύτη ο νους μου εύρισκεν ανάπαυσιν, και υπό την επιρροήν του πανοράματος το οποίον έβλεπον, αι σκέψεις μου εγένοντο ευέλπιδες και ευχάριστοι, συγχρωτιζόμεναι μετά της ευδαίμονος καλλονής ήτις με περιεκύκλωνεν.

Aίφνης η σιωπή διελύθη. Λέμβος μεγάλη εφάνη προχωρούσα προς τα Θεραπεία και εντός αυτής μία παρέα ετραγουδούσε. Eτραγουδούσε ωραία. Bέβαια όχι καθ’ όλους τους κανόνας της μουσικής ― οι απλοί χωριανοί οίτινες ήσαν εντός της λέμβου δεν θα είχαν ιδέαν των νόμων των Conservatoires, όπως δεν είχεν ιδέαν αυτών ο πρόγονός των ο Θραξ Oρφεύς όστις συνεκίνει τους λίθους. Tραγούδι διακόπτον ―ήθελον είπει μάλλον, συνοδεύον― την σιωπήν καλοκαιρινής νυκτός είναι μία των αδυναμιών μου. Eίναι η φυσική μουσική. Eίναι η αληθής μουσική, νομίζω, της ψυχής, όπως η άσπλαγχνος βοή του κλειδοκυμβάλου του σαλονιού είναι η μουσική της διαταράξεως των νεύρων.
Mη τον πάτε γοργά εις το μνήμα, 

τον ήλιο ακόμη ας χαρή! 

Mη τον πάτε γοργά είναι κρίμα ― 

δεν έννοιωσε τι ήταν ζωή.  

Γέλ’ αν θέλης ή δάκρυα χύνε, 

στον κόσμ’ όλα ψέμματα είναι 

όλα ψέμματα, όλα σκιαίς. 

Mια αλήθεια αν μένη ακόμα, 

είν’ το κρύο, το έρημο χώμα 

που κ’ η λύπαις μας παν κ’ η χαραίς. 

Hσθάνθην σφοδράν εναντίωσιν. Eπερίμενα κανέν εύθυμον τραγούδι παλλικαρίσιο, πλήρες χαράς και ζωής, έν από τα γενναία εκείνα τραγούδια άτινα γεννά η εύφορος και ζωντανή παραλία του Bοσπόρου. Aντί αυτού ήκουα εν τοις απλοίς και ακατεργάστοις εκείνοις στίχοις ―το προϊόν της Mούσης κανενός χωριανού ποιητού― πικρόν θρήνον περί της ματαιότητος των πάντων, το πανάρχαιον εκείνο παράπονον του πάσχοντος ανθρώπου, «όλα ψέμματα, όλα σκιαίς». 

Tα άνθη εξηκολούθουν πέριξ μου διαχέοντα την μυρόπνουν ευγλωττίαν των, τα ύδατα εξηκολούθουν γελώντα και τρέχοντα ως να έσπευδον εις μακρυνάς ευτυχείς χώρας, ο ουρανός εξηκολούθει παρουσιάζων το μεγαλείον της ειρήνης του ― άπαντα εναρμόνια και σύμφωνα εν μυστική υποσχέσει ευδαιμονίας απολύτου. 

Kαι εν τοσούτω αι φωναί των τραγουδιστών δεν εδίσταζον και υψούντο μελαγχολικαί και τολμηραί, ως διαμαρτύρησις κατά της θελκτικής αλλ’ απατηλής ωραιότητος του κόσμου. 

Γέλ’ αν θέλης ή δάκρυα χύνε, 

στον κόσμ’ όλα ψέμματα είναι 

όλα ψέμματα, όλα σκιαίς. 

Mια αλήθεια αν μένη ακόμα, 

είν’ το κρύο, το έρημο χώμα 

που κ’ η λύπαις μας παν κ’ η χαραίς. 

Oι τραγουδισταί εσίγησαν και η λέμβος ήρχισε να απομακρύνεται. Aλλά και η καλή μου διάθεσις απεμακρύνθη μετ’ αυτής. O αήρ μοι εφάνη ολίγον υγρός, και εσηκώθην και έκαμα μερικά βήματα. Eις έν μέρος όπου δεν εφυσούσε διόλου ήναψα έν πυρείον και είδα την ώραν. Mεσονύκτιον. Ήτο ώρα επιστροφής. Aκριβώς την στιγμήν εκείνην μέλαν νέφος, το οποίον προ καιρού επροχώρει από τον ορίζοντα, εκάλυψε την σελήνην. Mοι εφάνη ως καταπίπτουσα αυλαία. 

Eπήρα εκ νέου την άγουσαν προς το χωρίον. Tο εύρον να κοιμάται εν ύπνω βαθεί. Eις τον ίσιον δρόμον ερημία. Mόνον τον γέροντα μπεκτσήν απήντησα όστις με το ρόπαλόν του έκρουε την ώραν επί της γης ― απαθής μετρητής του Kαιρού.

Ο ΒΑΛΤΕΡ ΠΟΥΧΝΕΡ ΑΠΟΨΕ ΣΤΟ ΡΑΔΙΟΦΩΝΟ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ 89,5 ΣΥΝΟΜΙΛΕΙ ΜΕ ΤΟΝ π. ΠΕΤΡΟ ΜΙΝΩΠΕΤΡΟ

Ο καθηγητής Θεατρολογίας Βάλτερ Πούχνερ γεννήθηκε, μεγάλωσε και σπούδασε στη Βιέννη. Αλλά ζει και εργάζεται εδώ και δεκαετίες στην Ελλάδα, ως καθηγητής στα Πανεπιστήμια Κρήτης και Αθηνών. 

Ο άνθρωπος αυτός, ένας Βιεννέζος, συνέβαλε καθοριστικά στην αυτοσυνειδησία μας, καθώς μελέτησε και ανέδειξε, με το επιστημονικό του έργο, όψεις και πτυχές του θεάτρου μας και δη αυτού που αφορά στον ελληνικό λαϊκό πολιτισμό. Οι μελέτες του για το θέατρο σκιών, νομίζω παραμένουν αξεπέραστες. 

Η απόφανση του Κώστα Γεωργουσόπουλου ισχύει ακέραιη: 

«Ο Βάλτερ Πούχνερ, είναι ένας χαλκέντερος ιστορικός του Νεοελληνικού Θεάτρου. Η παραγωγή του είναι εκπλήσσουσα και τα πεδία ενδιαφέροντός του τόσο ευρέα, που σε πιάνει δέος.» 

Ο Πούχνερ μας αποκάλυψε και ολότελα λησμονημένα έργα, χριστιανικής εμπνεύσεως, που γράφτηκαν και ανέβηκαν στην περίοδο της Τουρκοκρατίας! Μνημονεύω ενδεικτικώς: 

- Ηρώδης, ή, Η σφαγή των νηπίων: Χριστουγεννιάτικο θρησκευτικό δράμα αγνώστου ποιητή σε πεζό λόγο από το χώρο των Κυκλάδων την εποχή της Αντιμεταρρύθμισης. 

- H τραγέδια του Αγίου Δημητρίου, Θρησκευτικό δράμα με κωμικά ιντερμέδια άγνωστου ποιητή που παραστάθηκε στις 29 Δεκεμβρίου 1723 στη Ναξία. 

- Aνέκδοτα στιχουργήματα του θρησκευτικού θεάτρου του IZ’ αιώνα, έργα των ορθόδοξων Xίων κληρικών Mιχ. Bεστάρχη, Γρηγ. Kονταράτου, Γαβρ. Προσοψά. 

- «Παλαιά και Νέα Διαθήκη». Ανώνυμο κρητικό ποίημα. Σχόλια και παρατηρήσεις. 

Αλλά και με πολλές άλλες μελέτες του ο Β. Πούχνερ μας αποκάλυψε την θεατρική δραστηριότητα του Γένους την περίοδο της Βενετοκρατίας και της Τουρκοκρατίας, σε όλη την επικράτεια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. 

Σημειώνω εδώ και μία ιδιαίτερη μελέτη του στον χώρο της θρησκευτικής λαογραφίας: «Ο Ιούδας στην Ορθόδοξη παράδοση και στον λαϊκό πολιτισμό της Βαλκανικής». 

Ο Βάλτερ Πούχνερ μιλάει απόψε (Κυριακή 27 Μαρτίου 2016) στο Ραδιόφωνο της Εκκλησίας 89,5 για το θέατρο στην Τουρκοκρατία, στην Επανάσταση του 1821 και μετά την ίδρυση του Νεοελληνικού κράτους. Πρόκειται για μια εκπομπή που μεταδίδεται σε επανάληψη, στις 8 το βράδυ, και την επιμελείται και την παρουσιάζει ο ιερέας και σκηνοθέτης π. Πέτρος Μινώπετρος.

Αναμφισβήτητα είναι από τις σπάνιες συνομιλίες στο ελληνικό ραδιόφωνο γενικά.
Σήμερα που είναι και η Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου, η εκπομπή αποκτά και μια ιδιαίτερη επικαιρότητα. 

Π.Α.Α.

Ο "ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΑΤΡΑΣ" ΓΙΑ ΤΟ ΤΡΟΛΑΡΙΣΜΑ ΕΛΥΤΗ ΠΟΥ ΕΓΙΝΕ "LIFO ΘΕΜΑ"

Εφημερίδα Κόσμος της Πάτρας, Πέμπτη 24 Μαρτίου 2016

Οι συζητήσεις μετά την μήνυση που υπέβαλε ο Πατρινός καθηγητής Θεολογίας Παναγιώτης Ανδριόπουλος στον διαχειριστή της ιστοσελίδας που «τρολάρει» τον Οδυσσέα Ελύτη δίνουν και παίρνουν! 

Και ενώ η Εφημερίδα των Συντακτών βάλθηκε να «καταχεριάσει» τον κ. Ανδριόπουλο διά χειρός και σκέψεων του συντάκτη της Θανάση Τσαλαπάτη, το θέμα ανέδειξε και η γνωστή ιστοσελίδα LIFO.gr με κείμενο που υπογράφει ο Άρης Δημοκίδης. Ο οποίος αφού ξεκαθάρισε πως διαφωνεί με τις μηνύσεις εναντίον χιουμοριστικού περιεχομένου, εξυμνεί τον Πατρινό καθηγητή αναφέροντας πως «δεν είναι κάποιος τυχαίος, ούτε κάποιος σαλεμένος όπως προσπάθησαν να τον παρουσιάσουν - να το βιογραφικό του που δείχνει την πολύχρονη και ενδελεχή απασχόλησή του με πολιτιστικά θέματα) κατά τη γνώμη μου υπερέβαλλε δραματικά με την καταγγελία του στην Δίωξη. Νιώθει πάντως, όπως διαβάζω, αδικημένος από κάποιους που τον κατέκριναν με σφοδρότητα, ενώ σε παλιότερες περιπτώσεις υποστήριζαν περίπου ό,τι κι αυτός.  Ότι δεν είναι πρέπον να χρησιμοποιείται και να ευτελίζεται το έργο του Ελύτη. Ο ποιητής Θωμάς Τσαλαπάτης ας πούμε, τώρα καταφέρθηκε εναντίον του Ανδριόπουλου στην Εφημερίδα των Συντακτών και υπέρ της σάτιρας στο Facebook. Ο Ανδριόπουλος έστειλε απαντητική επιστολή στην Εφ.Συν. που δεν δημοσιεύτηκε ποτέ (την έβαλε μετά ο ίδιος στο μπλογκ του).» 

Ο Δημοκίδης παρουσιάζει τις επιστολές του κ. Ανδριόπουλου (τις οποίες είχε δημοσιεύσει ο Κόσμος σε παλαιότερο ρεπορτάζ) και στο τέλος επισημαίνει: «Είναι καλό ίσως που με όλα αυτά, ο Ελύτης ξανασυζητιέται και ξαναδιαβάζεται. Πιστεύω πάντως ότι ο κύριος Ανδριόπουλος πρέπει να ακυρώσει τη μήνυση. Όμως επίσης πιστεύω πως όσοι τον κατηγορούν θα πρέπει να μην έχουν διπλά στάνταρντ -λόγω πολιτικών ή άλλων απόψεων- και να έχουν βεβαιωθεί πως δεν έχουν έμμεσα ή άμεσα υποστηρίξει κι οι ίδιοι την «άμεση απόσυρση» υλικού, και μάλιστα του ίδιου ποιητή.»

ΑΣΜΑΤΑ ΕΘΝΙΚΑ ΠΑΡΑ ΤΟΥ ΑΕΙΜΝΗΣΤΟΥ ΑΡΧΟΝΤΟΣ ΥΜΝΟΓΡΑΦΟΥ ΗΛΙΑ ΜΠΟΓΔΑΝΟΠΟΥΛΟΥ

Ο αείμνηστος Ηλίας Μπογδανόπουλος 

Ο μακαρίτης Ηλίας Μπογδανόπουλος (+1978), Άρχων Υμνογράφος της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας (νομίζω είναι ο πρώτος Πατρινός που τιμήθηκε με Πατριαρχικό οφφίκιο ήδη από το 1973!), ήταν και μελοποιός όχι μόνον εκκλησιαστικών ύμνων, αλλά και ασμάτων - κυρίως εθνικού περιεχομένου - τα οποία ο ίδιος συνέθετε και τόνιζε μουσικά.

Παραθέτουμε εδώ ένα απόσπασμα από την "Ωδή εις τους ηρωισμούς των Σουλιωτών - ΕΛΛΑΔΟΣ ΔΙΑΔΗΜΑ ΣΟΥΛΙΟΥ ΔΟΞΑ".

Πρόκειται για τον ύμνο "Υπέρτατον Πατρίδος κριτήριον...", σε ήχο βαρύ εναρμόνιο, στον οποίο ιδιαιτέρως αρεσκόταν ο αείμνηστος Μπογδανόπουλος, πολλάκις μετά φθορών και παραχορδών. 

Ερμηνεύει η βυζαντινή χορωδία του πρωτοψάλτου Θεοδώρου Βασιλικού από μια συναυλία στο Λος Άντζελες των Η.Π.Α. το 1988. 

Με την ευκαιρία, σημειώνω ότι ο Ηλίας Μπογδανόπουλος είχε μεταβεί στην Αμερική το 1946, ως υπότροφος της UNRRA, επισκεπτόμενος αναμορφωτικά ιδρύματα (ως νομικός που ήταν) και στο Σικάγο ηχογράφησε τον Παρακλητικό Κανόνα στην Υπεραγία Θεοτόκο σε δίσκο γραμμοφώνου. 
Παραθέτουμε κι ένα προσόμοιο σε ήχο πλ.α' προς το "Χαίροις ασκητικών" (Ύμνος εις την Ελευθερίαν του 1821), το οποίο επίσης συνέθεσε ο Ηλ. Μπογδανόπουλος και ψάλλει η χορωδία του πρωτοψάλτου Θεοδώρου Βασιλικού. 
Π.Α.Α.

Η Ελληνική Γλώσσα σήμερα, ισχυρό όπλο της Ελλάδας

Ο Άτλας (1981) του Νίκου Εγγονόπουλου.
Ο Εγγονόπουλος είπε το περίφημο: "Οι άγγελοι στον παράδεισο μιλούν ελληνικά..." 

Οι κοσμογονικές αλλαγές που έγιναν στην Ευρώπη το 1989 και μετά, με την πτώση των κομμουνιστικών καθεστώτων στην Ανατολική Ευρώπη, την κατάρρευση του λεγόμενου «υπαρκτού σοσιαλισμού», τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας, το άνοιγμα των συνόρων, τους πολέμους που επακολούθησαν και τις νέες συνθήκες πολιτικές, κοινωνικές, οικονομικές που διαμορφώθηκαν σε πανευρωπαϊκό αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο, είχαν σαν αποτέλεσμα να έλθουν στην Ελλάδα εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι από τις πρώην σοσιαλιστικές γειτονικές μας χώρες Αλβανία, Βουλγαρία, Ρουμανία, Σκόπια, Σερβία, από άλλες πρώην σοσιαλιστικές χώρες όπως Πολωνία, Ρωσία, Μολδαβία κ.ά., αλλά και από άλλες περιοχές του κόσμου, Πακιστάν, Κουρδιστάν, Ινδία, χώρες της Αφρικής και άλλες, κατά βάση ως οικονομικοί μετανάστες, αλλά και ως πρόσφυγες που αναζητούν μια νέα χώρα με ειρήνη για να ζήσουν, μακριά από τον πόλεμο, από αυταρχικά καθεστώτα, από τη φτώχεια και την πείνα. 

Η Ελλάδα, είναι μια Ευρωπαϊκή χώρα, με αναπτυγμένη οικονομία, και με λαό στη μεγάλη του πλειοψηφία προοδευτικό, ειρηνικό, φιλόξενο, ανεκτικό και αντιρατσιστή. Είχε (και έχει) πολλές δυνατότητες και προοπτικές παραπέρα ανάπτυξης, χρειαζόταν εργατικά χέρια και ήταν για όλους αυτούς τους ανθρώπους η ιδανική χώρα, στην οποία και αποφάσισαν να ζήσουν, να εργαστούν, να κάνουν οικογένεια ή να φέρουν την οικογένειά τους. Επί μέρους συμπεριφορές (παραβατικότητας ή εγκληματικότητας) ή μικρές πληθυσμιακά ομάδες που δεν ακολούθησαν το γενικό κανόνα, δεν έρχονται σε αντίθεση με το τελικό συμπέρασμα. 

Όλοι αυτοί οι άνθρωποι, με πρώτους τους Αλβανούς, αναγκάστηκαν από τα πράγματα, από τις συνθήκες που διαμορφώθηκαν (για να βρουν δουλειά κατά βάση αλλά και για να ενταχθούν στην Ελληνική κοινωνία) να μάθουν Ελληνικά. 

Στην αρχή έμαθαν να μιλούν Ελληνικά, στη συνέχεια και να διαβάζουν Ελληνικά. Τα παιδιά τους φοιτούν στα Ελληνικά Σχολεία (σε πολλά επαρχιακά περιφερειακά σχολεία είναι περισσότερα τα παιδιά των αλλοδαπών από τα ελληνόπουλα). Έχουν τα Ελληνικά ως γλώσσα τους. Έγιναν δηλαδή «νεοέλληνες». 

Έτσι λοιπόν χωρίς σχέδιο, από τα πράγματα, η Ελληνική Γλώσσα, η Νέα Ελληνική Γλώσσα, έγινε κοινή γλώσσα χρήσης και επικοινωνίας μεταξύ των λαών της Βαλκανικής αλλά και άλλων λαών, δημιουργήθηκε δηλαδή Ελληνοφωνία. 

Πιστεύω πως αυτό είναι το νέο μεγάλο εργαλείο, το μεγάλο κεφάλαιο του ελληνισμού σήμερα, το νέο μεγάλο «όπλο», ένα μεγάλο «ατού» (!) της Ελλάδας, της Ελληνικής πολιτικής , εσωτερικής αλλά κυρίως εξωτερικής πολιτικής. 

Ας μη ξεχνάμε πως μεγάλες χώρες κάνουν τα πάντα για να συντηρήσουν την ομιλία της γλώσσας τους από άλλους λαούς, π.χ. η Γαλλία με τη λεγόμενη «Γαλλοφωνία» (Φραγκοφον). Δημιουργούν σχολεία, χρηματοδοτούν κινηματογραφικές παραγωγές, δίνουν υποτροφίες σε φοιτητές και πολλά άλλα. 

Η Ελλάδα, οι Έλληνες πολιτικοί, οι πνευματικοί άνθρωποι, αλλά και οι άνθρωποι της οικονομίας, θα πρέπει να δουν τα πλεονεκτήματα αυτής της συγκυρίας, την ύπαρξη δηλαδή ενός ελληνόφωνου κόσμου, πέρα από τον καθαρά Ελληνικό λαό, εντός και εκτός Ελλάδος. Να μελετήσουν το φαινόμενο, να δημιουργήσουν δράσεις και πράξεις ώστε να το αξιοποιήσουν με τον καλύτερο τρόπο, προς όφελος και κέρδος όλων. Και των Ελλήνων και των «νεοελλήνων». 

Σπύρος Δημόπουλος 

Μαθηματικός 

Βόλος

Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΠΙΑΝΙΣΤΑΣ ΚΥΠΡΙΑΝΟΣ ΚΑΤΣΑΡΗΣ ΤΙΜΗΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΕΔΡΟ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Σύνθεση για πιάνο βασισμένη στη μουσική του Μ. Θεοδωράκη για την ταινία «Αλέξης Ζορμπάς» ολοκλήρωσε ο διεθνούς φήμης πιανίστας, Συπριέν Κατσαρής. 

Ένα είδος «ελληνικής ραψωδίας», όπως το χαρακτηρίζει, που βασίζεται στην καταπληκτική μουσική του Μίκη Θεοδωράκη για την ταινία «Αλέξης Ζορμπάς» έχει ολοκληρώσει ο διεθνούς φήμης πιανίστας και συνθέτης Συπριέν Κατσαρής. 

Αυτό αποκάλυψε σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, λέγοντας ότι πρόκειται για ένα έργο διάρκειας περίπου 45 λεπτών και ότι ελπίζει να το ηχογραφήσει εντός του έτους, «διότι θέλει πολύ να το ακούσει ο Μίκης». 

Ο Συπριέν (Κυπριανός) Κατσαρής μίλησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και τον Αριστείδη Βικέτο, με την ευκαιρία της απονομής, πριν λίγες μέρες, σε αυτόν από τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκο Αναστασιάδη, του Αριστείου Τεχνών. 

Έχει πάρει πολλές διακρίσεις και βραβεία και έχει εμφανιστεί με τις σημαντικότερες ορχήστρες του κόσμου, όπως τη Φιλαρμονική του Βερολίνου, την Ορχήστρα Cleveland, την Gewandhaus της Λειψίας, τη Φιλαρμονική του Λονδίνου κ.ά. Επίσης, έχει πραγματοποιήσει ρεσιτάλ στις μεγαλύτερες μουσικές σκηνές του κόσμου.

Εκτός από το πιάνο, ο Συπριέν Κατσαρής ενδιαφέρεται για την αναβίωση ξεχασμένων μουσικών έργων, όπως π.χ. το κοντσέρτο για πιάνο Liszt-Tschaikovsky σε ουγγρικό στυλ. Το 1997 ονομάστηκε «Artist of Unesco for Peace» και αυτή τη στιγμή βρίσκεται στο ζενίθ της καριέρας του, αφού συμπεριλαμβάνεται στη λίστα με τους 100 μεγαλύτερους πιανίστες του 20ού αιώνα σε όλο τον κόσμο, όπως δημοσιεύτηκε στο γαλλικό περιοδικό «Diapason». 

Στη συνέντευξή του εξηγεί πώς η μουσική βοηθά τους ανθρώπους να δουν με άλλο μάτι ακόμη και την πολιτική. «Η πιο όμορφη γλώσσα που υπάρχει, είναι όταν ο μουσικός καταφέρνει να επικοινωνήσει με το κοινό. Δεν υπάρχει τίποτα πιο όμορφο στον κόσμο», τονίζει. Μετά το τέλος συναυλίας, που έδωσε στη Σμύρνη, είπε στο κοινό, όπως μας ανέφερε, ότι είναι Έλληνας της Κύπρου και ότι φέρνει μήνυμα ειρήνης. «Με χειροκρότησαν θερμά», προσθέτει. 

Ολόκληρη η συνέντευξη έχει ως εξής: 

Ερ: Τι σημαίνει για εσάς το Αριστείο Τεχνών; 

Απ: Είναι πολύ συγκινητικό και πολύ σημαντικό για εμένα, γιατί παρόλο που δεν έχω ζήσει ποτέ, ούτε στην Κύπρο ούτε στην Ελλάδα, οι γονείς μου είναι 100% Κύπριοι. Είχαν φύγει στο τέλος της δεκαετίας του 40 για την Αφρική, όπου ο πατέρας μου είχε δημιουργήσει μια επιχείρηση εκεί. Όταν ήμασταν στο Καμερούν, εκεί υπήρχε μια πολύ μεγάλη ελληνική κοινότητα. Ελληνοκύπριοι και εξ Ελλάδος. Εγώ δεν το ξεχωρίζω αυτό, όλοι Έλληνες είμαστε. Πήγαινα σε γαλλικό σχολείο, αλλά στο σπίτι μιλούσαμε ελληνικά. Αυτή η διάκριση από την κυπριακή Πολιτεία είναι πολύ τιμητική και σημαντική για εμένα. Όταν δίνω συναυλίες σε όλα τα μέρη του κόσμου, ενημερώνω και τον κόσμο για τα εθνικά θέματα της Κύπρου και της Ελλάδας. Πρόσφατα μετά από μια συναυλία κάποιος θαυμαστής με προσέγγισε και μου είπε ότι τον λένε Φίλιπ. Εγώ του εξήγησα με μεγάλη περηφάνια ποιος ήταν ο Φίλιππος της Μακεδονίας.

Ερ: Από πιο μέρος της Κύπρου κατάγεστε; 

Απ: Ο πατέρας μου ήταν από τη Λάπηθο της Κερύνειας και η μητέρα μου από τη Λευκωσία και η οικογένεια της από τη Βάσα στη Λεμεσό. Θα αναφερθώ, όμως, και στον θείο μου, τον Θεόδωρο Παπαδόπουλο, ο οποίος πέθανε πριν από μερικές ημέρες και ο οποίος ήταν ένας πολύ μεγάλος επιστήμονας. Μάλιστα, τον είχε τιμήσει η Ακαδημία Αθηνών και το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Είχε τη μεγαλύτερη συλλογή ιστορικών βιβλίων στον ελληνικό κόσμο. 

Ερ: Και εσείς ασχολείστε με την έρευνα στη μουσική και, παρόλο ότι έχετε κάνει πολλά, διατηρείτε μια σεμνότητα... 

Απ: Τώρα τι να σας απαντήσω! Δεν έχει σημασία. Το πιο σημαντικό είναι να προχωράμε και να κάνουμε πράγματα. Εγώ είμαι 65 χρονών, και η ζωή περνάει υπερβολικά γρήγορα. Από τη στιγμή που περνάει τόσο γρήγορα ο χρόνος, τα ενθύμια που έχουμε από τα παιδικά χρόνια είναι τόσο πρόσφατα και ζωντανά. Ο χρόνος είναι κάτι πολύ σχετικό. Ίσως ο χρόνος δεν υπάρχει πραγματικά. Η μουσική είναι η τέχνη η οποία προσφέρετε στο κοινό μέσα στα πλαίσια του χρόνου και είναι κάτι πολύ σημαντικό. Ο ήχος είναι απλός- κύματα, και πρέπει να αισθάνεστε πολύ ειλικρινά και βαθιά το μουσικό αίσθημα για υπάρξει η επικοινωνία ανάμεσα στον μουσικό και το κοινό. Αυτή είναι η πιο όμορφη γλώσσα που υπάρχει. Για αυτό τον λόγο είναι σημαντικές και αυτές οι συναυλίες. Πολλοί με κριτικάρουν γιατί δίνουμε συναυλίες με χώρες που έχουν σύγκρουση. Πρόσφατα είχαμε δώσει στο Παρίσι μια συναυλία με συνάδελφους πιανίστες από την Τουρκία και μια Τουρκοκύπρια μουσικό. Ήταν και ένας Αμερικανός, ένας Εβραίος και ένας Άραβας. Αυτό άρεσε πολύ στο κοινό. Πήγα και στην Σμύρνη, όπου έδωσα συναυλία με την UNESCO και μίλησα στο κοινό. Είχε χίλια άτομα στην αίθουσα. Τους είπα ότι είμαι Ελληνοκύπριος και τους φέρνω μήνυμα ειρήνης και με χειροκρότησαν θερμά. 

Ερ: Σε αυτή την εποχή που ζούμε με τους πολέμους, πιο ρόλο μπορεί να παίξει η μουσική; 

Απ: Η τέχνη γενικά, και η μουσική ιδιαίτερα είναι πάρα πολύ σημαντικές. Με τον ίδιο τρόπο που ο γιατρός θα ανακουφίσει έναν ασθενή με ένα φάρμακο, με τον ίδιο τρόπο όταν ένας μουσικός παράγει με ένα σωστό τρόπο τη μουσική και υπάρχει η επικοινωνία με το κοινό, τότε ο κόσμος ξεχνάει το μίσος και υψώνεται πνευματικά. Αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό αντίδοτο για αρνητικές ιδέες, που μας κατακτάνε πολύ συχνά και από τις οποίες πρέπει να απεμπλακούμε. Γι΄ αυτό χρειάζεται η τέχνη και η μουσική στον πλανήτη. 

Ερ: Εσείς πώς οδηγηθήκατε στη μουσική; 

Απ: Όταν ζούσαμε στην Αφρική, οι γονείς μου ήταν από τους λίγους που είχαν δίσκους κλασικής ευρωπαϊκής μουσικής, και όταν η μητέρα μου ήταν έγκυος είχε πει ότι ήθελε έναν γιο που να γίνει διευθυντής ορχήστρας. Όταν ήμουν πολύ μικρός, η μητέρα μού είπε ότι προσπαθούσα να τραγουδήσω ένα πολύ γνωστό μεξικάνικο τραγούδι το οποίο λεγόταν «Λα ράσπα». Όταν έγινα σχεδόν τεσσάρων χρονών, οι γονείς μου είχαν αγοράσει ένα πιάνο για τη μεγαλύτερη μου αδελφή, την Αυγή, και θυμάμαι, όταν έφτασε το πιάνο, με τράβηξε σαν μαγνήτης και προσπαθούσα να παίξω.

Ερ: Τι σας ώθησε να κάνετε τη δισκογραφική εταιρεία «Πιάνο21»; 

Απ: Το ονόμασα έτσι γιατί το έφτιαξα τον Ιανουάριο του 2001, στη αυγή του 21ου αιώνα. Δεν είναι χρηματικός ο λόγος που το έκανα. Η κλασική μουσική δεν έχει μεγάλη εμπορικότητα, και μάλιστα χρειάζονται συνεχώς και σπόνσορες. Ήθελα απλά να έχω πλήρη ελευθερία στο ρεπερτόριο μου. Τότε, ο κλασικός δίσκος είχε πέσει πολύ και οι μεγάλες εταιρείες δίσκων δεν ρισκάρουν για την κλασική μουσική. Τώρα, όμως, με την τεχνολογία, τα πράγματα είναι πιο εύκολα για να ανακαλύψει ο κόσμος αυτή τη μουσική. 

Ερ: Έχω την εντύπωση ότι μέσα από το «Πιάνο21» φέρνετε στην επιφάνεια και έργα που δεν είναι τόσο γνωστά στο κοινό. Είναι ορθό αυτό; 

Απ: Έχετε απόλυτο δίκιο. Προσπαθώ να κρατώ μια ισορροπία ανάμεσα στο μεγάλο ρεπερτόριο και τα μη γνωστά έργα. Ο πρώτος δίσκος μας ήταν τα πλάσματα του Προμηθέα, του Μπετόβεν. Αυτό είναι ένα από τα πολύ λίγα μπαλέτα που έγραψε ο Μπετόβεν, και είχε φτιάξει ο ίδιος μια διασκευή για πιάνο που είχε ξεχαστεί- και το φέραμε στην επιφάνεια εμείς. Έχει σχέση και με την Ελλάδα. 

Ερ: Έχει και ένα αφιέρωμα στην Κύπρο; 

Απ: Ναι, είναι με έργα ξένων συνθετών, εμπνευσμένα από την Κύπρο. Επίσης βγάλαμε και ένα διπλό CD με το κονσέρτο για πιάνο και ορχήστρα, υπό τη διεύθυνση του Μίκη Θεοδωράκη με τη Συμφωνική Ορχήστρα της Ραδιοτηλεοράσεως του Λουξεμβούργου. Το 2007 τελείωσα να γράφω μια σύνθεση πάνω στα μουσικά θέματα του Μίκη Θεοδωράκη από την ταινία «Αλέξης Ζορμπάς». Ήθελα από πολλά χρόνια να γράψω ένα είδος ελληνικής ραψωδίας, βασισμένο πάνω σε αυτή την καταπληκτική μουσική του Θεοδωράκη. Όταν ανακάλυψα ότι υπήρχαν στην παρτιτούρα του πολύ περισσότερες μελωδίες από τις δύο-τρεις πολύ γνωστές, σκέφτηκα ότι αυτό είναι ένα αριστούργημα και άρχισα να γράφω. Τελικά, αντί να γράψω ένα κομμάτι 12-13 λεπτά, έφτασα στα 45 λεπτά- και ο Μίκης Θεοδωράκης είναι θυμωμένος μαζί μου γιατί δεν το έχει ακούσει ακόμα! Πρέπει να βρεθεί χρόνος να μάθω αυτό το έργο και να αρχίσω να το ηχογραφώ, ελπίζω φέτος για να το ακούσει ο Μίκης.

Ερ: Στην τελετή της απονομής του Αριστείου Τεχνών στο Προεδρικό μέγαρο αυτοσχεδιάσατε. Θα δουλέψετε στο μέλλον στο τομέα του αυτοσχεδιασμού; 

Απ: Ο αυτοσχεδιασμός είναι κάτι που κάνω εδώ και πολλά χρόνια. Στην τελετή στο Προεδρικό, προβλήθηκε στην αρχή ένα βίντεο από την εκπομπή της ελληνικής τηλεόρασης «Μονόγραμμα», με ένα απόσπασμα από τον αυτοσχεδιασμό που είχα κάνει στους Ολυμπιακούς Αγώνες στο Πεκίνο, το 2008. Τότε, για να υπενθυμίσω ότι η κοιτίδα των Ολυμπιακών Αγώνων είναι η Ελλάδα, αυτοσχεδίασα με μια αρχαία ελληνική μελωδία, την περίφημη μελωδία του Σεικίλου, η οποία είναι η πιο παλιά μελωδία στον κόσμο, συνέχισα με καλαματιανό και ακολούθησα τον αυτοσχεδιασμό με κομμάτια από Βάγκνερ, Μότσαρτ κτλ. Αυτό υπάρχει στο youtube. 

Ερ: Θα σας δούμε το καλοκαίρι στην Κύπρο μαζί με την παιδική χορωδία της Αρχιεπισκοπής Αμερικής; 

Απ: Ετοιμάζεται μια συναυλία στο αρχαίο θέατρο του Κουρίου, στις 13 Ιουλίου. Με την ίδια χορωδία είχαμε δώσει συναυλία στη Νέα Υόρκη, πριν από περίπου τέσσερα χρόνια, όταν η Κύπρος είχε την προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΟΡΟΥΣ ΛΙΒΑΝΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΥΠΕΡΜΑΧΟΣ ΤΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΥ

Η Ορθοδοξία 

Μητροπολίτου Βύβλου και Βοτρύων (Όρους Λιβάνου) 

Γεωργίου Χόντρ

Ιεράρχου του Πατριαρχείου Αντιοχείας

Εφημερίδα Annahar 19/03/2016 

Μετάφραση από τα Αραβικά: Roni Bou Saba 

Αύριο είναι η πρώτη Κυριακή των Νηστειών στην Εκκλησία μου, και λέγεται η Κυριακή της Ορθοδοξίας, δηλαδή της ορθότητας του δόγματος. Από τον τέταρτο αιώνα ή λίγο πριν, η Ορθοδοξία δηλώνει σύμφωνα με τους πιστούς της την σωστή παράδοση που παρέλαβαν από τους πρώτους, και το αντίθετο αυτής της ορθότητας είναι η αίρεση. Σ’ αυτό το άρθρο η λέξη ορθόδοξος σημαίνει αυτός που διατηρεί το ορθό δόγμα το οποίο προέκυψε μετά από τα Ευαγγέλια στους χριστιανούς οι οποίοι αποδέχονται τις Οικουμενικές Συνόδους- είναι επτά στους Καθολικούς και τους Ορθοδόξους, και σε άλλους είναι λιγότερες, με την επισήμανση ότι οι χριστιανοί όλοι δεν διαφέρουν στο περιεχόμενο της πίστης τους είτε υιοθετήσουν κάποιοι τέσσερις υποχρεωτικές Οικουμενικές Συνόδους είτε υιοθετήσουν άλλοι επτά ή περισσότερες. Με απλά λόγια, δεν υπάρχει ουσιαστική διαφορά στο δόγμα ανάμεσα στους χριστιανούς. Όλοι πιστεύουν στη Σταύρωση και την Ανάσταση του Κυρίου, και πιστεύουν στην Τριάδα, τα υπόλοιπα είναι λεπτομέρειες. Σε γενική εικόνα, και με βεβαιότητα, οι χριστιανοί έχουν μια πίστη, ή μάλλον ήταν μια η πίστη πριν να δηλώσει η Καθολική Εκκλησία το πρωτείο και το αλάθητο του Πάπα το 1870. 

Εμείς, οι καθολικοί και οι προτεστάντες λέμε τα ίδια σχετικά με τον Ιησού. Αν οι περισσότεροί μας λέμε ότι έχει δύο φύσεις, και μερικοί ότι έχει μια φύση, το περιεχόμενο των λόγων μας είναι ένα, ότι δηλαδή είναι θεός και άνθρωπος ταυτόχρονα. Δεν υπάρχει κανείς που μπερδεύει τη θεότητα με την ανθρωπότητα και χωρίζει τη μία από την άλλη. Η ουσία του νοήματος- και ας διαφέρουν οι διατυπώσεις- είναι ότι δεν έχουμε καμία απολύτως διαφορά μεταξύ μας όταν μιλάμε για την ουσία του Χριστού. Διαφέρουμε στις λέξεις, αλλά όχι στην αλήθεια της πίστης μας. Εάν η πίστη βασίζεται στο τι πιστεύουμε σχετικά με τον Χριστό, τότε δεν υπάρχει διαφορά ανάμεσα στην μια ή την άλλη χριστιανική ομάδα. 

Στο επίπεδο της Χριστολογίας είμαστε όλοι ορθόδοξοι. Τα υπόλοιπα είναι λόγια που δεν σχετίζονται με τον Χριστό. Η δήλωση της Εκκλησίας της Ρώμης σχετικά με το πρωτείο και το αλάθητο του Πάπα ως δόγμα το 1870 είναι κάτι καινούργιο. Μπορεί η Καθολική Εκκλησία σήμερα να μην μας θεωρήσει ορθοδόξους αν δεν υιοθετήσουμε ένα δόγμα που ανακοίνωσε επίσημα μόνο το 1870, εννοώ το πρωτείο και το αλάθητο του Πάπα; Αυτό που ξέρω είναι ότι η Καθολική Εκκλησία δεν θεωρεί την Ορθόδοξη Εκκλησία αιρετική. Θεωρεί ότι είναι σε σχίσμα, και το σχίσμα συνέβη στη μια εκκλησία και δεν αποτελεί δύο Εκκλησίες. Για την ακρίβεια, οι ορθόδοξοι και οι καθολικοί είναι σε απόσταση εφόσον δεν έχει βγει επίσημη θέση από τη μια που να θεωρήσει ότι η άλλη λαθεύει δογματικά. 

Συμπεριλαμβάνει άραγε το δόγμα του πρωτείου και αλάθητου του Πάπα που ανακοινώθηκε το 1870 μια ρητή θεώρηση ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία λαθεύει; Το να ονομάσει η κάθε Εκκλησία την άλλη «αδελφή εκκλησία» δεν είναι ονομασία που βασίζεται στον καθωσπρεπισμό, αλλά σε πεποίθηση. Δεν σημαίνει [αυτή η ονομασία] ότι πρόκειται για άλλη ανεξάρτητη οντότητα. Μέχρι τώρα δεν έχω βρει ένα καθολικό κείμενο που να κατηγορεί τους ορθοδόξους για παρέκκλιση δογματική ή εκκλησιαστική. Είμαστε λοιπόν δυο αδέλφια ο ένας απέναντι στον άλλο. Στη θεολογία δεν χρησιμοποιούμε όρους κοινωνικού καθωσπρεπισμού. Όσο και αν αυξηθεί η σύγκρουση ανάμεσα στους φανατικούς παραμένει πιο σημαντική η ενότητά τους που βλέπει ο Χριστός. 

Εγώ αποδέχομαι τον χριστιανό που δεν προσεύχεται στη Παναγία, αρκεί να μην θεωρεί αιρετικούς όσους προσεύχονται σ’ αυτήν. Ας προσευχηθείς όπως θες, αλλά μην με αποκλείσεις από σένα. Εγώ ξέρω προτεστάντες που αγαπούν την Παναγία πάρα πολύ. Δεν της απευθύνονται στην προσευχή, δεν με αφορά, αρκεί να μην με θεωρήσουν αιρετικό άμα της απευθυνθώ εγώ. Δεν έχω κάτι με όποιον δεν μιλάει στην Παναγία, αρκεί να με αφήσει ελεύθερο στο να της μιλήσω. Με λυπεί να αρνείται ένας χριστιανός να μιλήσει στη Παναγία, αλλά δεν τον αναγκάζω στο να το κάνει αν θεωρήσει ότι αυτό μειώνει την αγάπη του στον Χριστό. 

 Όποιος θεωρήσει ότι ζητώντας την πρεσβεία των αγίων μειώνει την αγάπη του προς τον Ιησού είναι δικαίωμά του, και όποιος θεωρήσει ότι αγαπάει και τους αγίους με τον Ιησού πάλι δικαίωμά του. 

Ας μην θεωρήσουμε ο ένας τον άλλον αιρετικό χωρίς λόγο. Ο Θεός κρίνει όποιον θέλει εν καιρώ. Μην προλάβετε την κρίση του Θεού σύμφωνα με το τι νομίζετε. Ποιος είμαι για να κρίνω. Ο Θεός μόνο κρίνει.

Ο Μητροπολίτης Όρους Λιβάνου Γεώργιος με τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών Ιερώνυμο
και τον νυν Πατριάρχη Αντιοχείας Ιωάννη 

Ο Μητροπολίτης Γεώργιος με τον Ηγούμενο της Μονής του Αγίου Παύλου
του Αγίου Όρους, Αρχιμανδρίτη Παρθένιο 

Με τον Προηγούμενο της Μονής Ιβήρων Αρχιμ. Βασίλειο Γοντικάκη  στο Άγιον Όρος 

ΣΤΟ ΒΑΣΙΛΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΕΓΙΝΕ Η ΣΥΝΑΥΛΙΑ ΜΕ ΜΕΛΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΕΛΥΤΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΓΙΩΡΓΟ ΚΟΥΡΟΥΠΟ

Την Δευτέρα 21 Μαρτίου 2016 - Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης - το Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών ΑΠΘ διοργάνωσε στο Βασιλικό θέατρο της Θεσσαλονίκης αφιέρωμα στον Οδυσσέα Ελύτη, με τίτλο «Ο κόσμος ο μικρός, ο Μέγας». 

Ένα πρόγραμμα λόγου και μουσικής που παρουσίασε σημαντικές όψεις του έργου, του προσωπικού μύθου του Ελύτη μέσα από τη μελοποίηση ποιημάτων του από τον συνθέτη Γιώργο Κουρουπό. 

Στη συναυλία τραγούδησαν ο Τάσης Χριστογιαννόπουλος και η Δάφνη Πανουργιά, ενώ απήγγειλαν η Ιουλίτα Ηλιοπούλου και ο Αχιλλέας Κυριακίδης. 

Το μουσικό σύνολο αποτελούσαν οι μουσικοί: Θανάσης Αποστολόπουλος (Πιάνο), Στέλλα Τσάνη (Βιολί), Ηλίας Σδούκος (Βιόλα), Λευκή Κολοβού (Βιολοντσέλο).

Δείτε σχετική ανάρτηση της Ιδιωτικής Οδού:

Μουσική Ποιητική: Ο Ελύτης του Γιώργου Κουρουπού

ΣΤΟ ΠΕΡΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΕΠΙΘΕΣΗ... Μάρτιος 2016

Beyoğlu'nun değişik gecesi... 19-03-2016 

Του Γιάννη Γιγουρτσή 

Φιλολόγου της Μεγάλης του Γένους Σχολής 

Μια νυχτερινή βόλτα στο Πέρα αλλιώτικη και αλλόκοτη, όπως δεν την έχεις κάνει ποτέ ως τώρα. Μια νύχτα διαφορετική από όλες τις άλλες που έχεις περάσει εδώ, που θα ήθελες να μην την έχεις ζήσει, που εύχεσαι να μην επαναληφθεί, μα που συγχρόνως την ζεις και την βιώνεις ως μια ανεπανάληπτη εμπειρία. Οι εικόνες εγγράφονται στο μυαλό σου και μιλάνε από μόνες τους. Διηγούνται μια ιστορία παράξενη, που την καταλαβαίνεις καλύτερα μέσα στην σιωπή. 

Άνθρωποι ελάχιστοι. Πρόσωπα σφιγμένα. Χείλη κλειστά. Κανείς σχεδόν δεν μιλάει και όσοι μιλάνε το κάνουν χαμηλόφωνα. Η σιωπή είναι εκκωφαντική κάποιες στιγμές σου έρχεται να βουλώσεις τα αυτιά σου γιατί νιώθεις το κεφάλι σου να βουίζει. 

Τα μάτια σου όμως δεν μπορείς να τα κλείσεις. Αποτυπώνουν, μαζί με την κάμερα, εικόνες που νιώθεις να σε χαράζουν. Σιωπή, σκοτάδι, ερημιά και κάποιες εστίες με δυνατό φώς. Αγριεύεσαι από τη μοναξιά και την παράξενη ατμόσφαιρα. Κάνει κρύο, αλλά αυτό σχεδόν σου αρέσει. Σε βοηθά να είσαι σε εγρήγορση. 

Νομίζεις πως βλέπεις μια ταινία τρόμου, μα καταλαβαίνεις πως ο τρόμος, ο ίδιος, είναι εκεί, δεν έφυγε. Το φάντασμά του πλανιέται σε κάθε γωνία της μεγάλης λεωφόρου, σε κάθε μαγαζί που έκλεισε, σε κάθε μουσική που σώπασε, σε κάθε πρόσωπο που έπαψε να γελά. 

Το σφίξιμο στο στομάχι άρχισε με το που ανέβαινες τις σκάλες του υπόγειου για να βγεις στον πεζόδρομο. Δεν υπήρχε λόγος να το κάνεις, δεν υπήρχε δικαιολογία εύλογη για να πας. 

Ωστόσο η ανάγκη να ζήσεις και να το ζήσεις σε έσπρωξε και ξεκίνησες. 

Περιέργεια μήπως; Ίσως να το έλεγες καλύτερα ένστικτο επιβίωσης. «Εσύ δεν θα με νικήσεις» σκέφτεσαι δυνατά « Εγώ θα σε κάνω καλά». 

Σαν φτάνεις στο σημείο που πρέπει να αγγίξεις τον τύπο των ήλων η καρδιά σου χτυπά πιο δυνατά. Τα πάντα έχουν καθαριστεί. Τίποτα δεν θυμίζει το μακελειό που έγινε λίγες ώρες πριν. Μόνο κάποιοι άνθρωποι τριγύρω στέκονται και κοιτάνε σιωπηλοί. Μερικοί βγάζουν φωτογραφίες. Ένας - μοιάζει επαγγελματίας - έστησε την κάμερα με τρίποδο και με τηλεφακό ακριβώς μπροστά στο σημείο και φωτογραφίζει Λίγα λουλούδια και μερικά κεράκια που καίνε κάνουν τη διαφορά Ακριβώς μπροστά από ένα μεγάλο λευκό πανί που καλύπτει την γυάλινη πόρτα που διαλύθηκε μαζί με τους ανθρώπους.

Ανάμεσα κάποια τυπωμένα συνθήματα «Δεν φοβόμαστε. Δεν θα το συνηθίσουμε. Είμαστε εδώ». Δυο νέα παιδιά στερεώνουν πρόχειρα μια σημαία στον τοίχο. Ένας εβδομηντάρης κύριος με καμηλό παλτό και καπέλο που κοιτάει σιωπηλός τους συγχαίρει... 

Δυο μπαλόνια είναι μπλεγμένα στο πανί. Ένα κόκκινο και ένα άσπρο. Απρόσμενο θέαμα. 

Είναι από αυτά με τα οποία συνηθίζεται εδώ να στολίζουν ένα μαγαζί που κάνει εγκαίνια ή κάποιο happening. Είναι στα χρώματα της σημαίας Ξαφνικά τα ένα, το κόκκινο, πετάγεται, σκάει με έναν υπόκωφο κρότο και πέφτει πάλι κάτω και μένει εκεί, σα να σχηματίζει μια κηλίδα αίματος στο πλακόστρωτο. «Παιχνιδάκια μας κάνει ο μπαγάσας ο φόβος» σκέφτεσαι. Για ένα περίεργο λόγο δεν συγκινείσαι, όπως περίμενες από το όλο σκηνικό. Ούτε σου έρχονται δάκρυα στα μάτια. Το θέλεις, αλλά δεν σου βγαίνει. Τα πράγματα είναι πολύ σοβαρά για να κλάψεις. Θα έρθει η ώρα του, όταν θα τελειώσει όλος αυτός ο εφιάλτης και θα χαλαρώσεις. Τώρα ακόμα είσαι μέσα και οφείλεις να κρατάς δυνάμεις και τεταμένη την προσοχή σου. Νιώθεις όμως μια πίεση στο κεφάλι σου και τα μηνίγγια σου να πονάνε. «Κακώς δεν έφερα και ένα κεράκι και εγώ για να το ανάψω» σκέφτεσαι. 

Déjà vus! Την ίδια εικόνα είχες δει, το ίδιο ακριβώς είχες σκεφτεί και πριν δυο μήνες, όταν είδες τα γαρύφαλλα και τα κεράκια στα κάγκελα στον οβελίσκο του Ιπποδρόμου, που μόλις είχε ξεπλυθεί από το αίμα των ανύποπτων τουριστών Και τότε πήγες αυθόρμητα, σαν προσκύνημα. Δεν κρατούσες τίποτα, μόνο την ψυχή σου. Σε είχαν πάρει τα δάκρυα τότε με την εικόνα και τα συμφραζόμενα της. Τώρα όμως τίποτα. Νιώθεις ωστόσο πως έτσι πρέπει να γίνει. Χρειάζεσαι υπομονή, δύναμη και αντοχές για τη συνέχεια που ξορκίζεις, αλλά περιμένεις. 

Χάνεσαι για λίγο στα παρασόκακα της λεωφόρου που είναι πνιγμένα στο σκοτάδι. Η ψαραγορά σου θυμίζει την εικόνα που είχες όταν την πρωτοείδες, πολλά χρόνια πίσω, ως επισκέπτης τότε, μια βροχερή νύχτα, με τα ψαράδικα κλειστά και 1-2 μαγαζάκια να σερβίρουν ρακί και ψάρι. Απόψε, στο σοκάκι της «αμαρτίας», στην καρδιά της τουριστικής ζωής της πόλης είναι σχεδόν τα πάντα κλειστά. Ένα δυο μαγαζιά μόνο είναι ανοιχτά, όπως τότε. Το ένα με τα κεπέγκια μισοκατεβασμένα έχει δυό μικρές παρέες που κάθονται μέσα και τσιμπάνε κάτι. Το άλλο, απέναντί του, είναι μια μπυραρία, όπου καμιά ντουζίνα πελάτες, όλοι νέοι άντρες, κάθονται και πίνουν συνομιλώντας χαμηλόφωνα. Καμιά μουσική δεν ακούγεται από τα δύο μαγαζιά, καμιά φωνή δεν ξεχωρίζει. Ψίθυροι μονάχα. 

Δεν βρίσκεις πως έχει νόημα να καθίσεις Φεύγεις βιαστικά, ξαναγυρίζεις προς την λεωφόρο ανεβαίνοντας από το παράλληλο σοκάκι της ψαραγοράς. Εκεί βρίσκονται τα πολύβουα και θορυβώδη μπαρ και κλαμπάκια της περιοχής, που ο ήχος τους τα βράδια, κυρίως τα σαββατοκύριακα, φτάνει ως τον κεντρικό και σκεπάζει κάθε άλλον. Σήμερα όμως είναι τα πάντα κατάκλειστα και κατασκότεινα. Δεν υπάρχει καν φωτισμός δημοτικός. Σκιάζεσαι και ανεβαίνεις βιαστικά προς το φως. 

Στο πάνω μέρος του δρόμου , προς την πλατεία υπάρχει μια μικρή κίνηση Αστεία πράγματα για τα δεδομένα του, αλλά κάτι γίνεται για να σπάσει η νεκρική σιωπή. Ανοιχτά κάποια ζαχαροπλαστεία, όλα θαρρείς σε προκαλούν να μπεις για να γλυκάνουν την πίκρα που έχεις στο στόμα. Δεν μπαίνεις πάντως. Άλλωστε και αυτά στέκουν σχεδόν άδεια. Είναι και δυο τρία σουβλατζίδικα, ντονερτζήδικα τα λένε εδώ. Τέτοια ώρα θα γινόταν παρέλαση για ένα ντουρούμι ή ένα «υγρό χάμπουργκερ» - τοπική πατέντα με μεγάλη πέραση αυτή. Απόψε κυνηγάνε τον πελάτη με το ντουφέκι. 

Στρίβοντας στην πλατεία το κρύο γίνεται πιο έντονο καθώς νιώθεις και το μπουγάζι να έρχεται κατά πάνω σου. «Εδώ, σε αυτή την πλατεία έχει πάντα ρεύμα, γιατί είναι η κορυφή του λόφου. Κάνει ψύχρα ακόμα το καλοκαίρι. Φαντάσου τι γίνεται τον χειμώνα», σου είχε πει κάποτε ένας φίλος. Τον θυμάσαι κάθε φορά που περνάς από εκει και νιώθεις την διαφορά θερμοκρασίας. 

Αριστερά τα λουλουδάδικα είναι ανοιχτά. Απορείς. «Πώς έτσι; Τι δουλεία να κάνουν με αυτή την κατάσταση . Ποιος θα αγοράσει λουλούδια και γιατί» σκέφτεσαι. Όμως τα πλησιάζεις για να δεις τα χρώματα που ξεχωρίζουν και φωτίζουν την μαύρη αυτή νύχτα. 

Κατεβαίνεις στο σταθμό. Ο φύλακας στην είσοδο ελέγχει με το ειδικό όργανο τις τσάντες. Χρόνια είχες να δεις αυτή την εικόνα. Του προτείνεις με το χέρι την δική σου. Την τσεκάρει και ένα ελαφρύ μειδίαμα, κάτι σαν ευχαριστώ διακρίνεται στα χείλη του. Το δικό του το στρες είναι πολύ μεγαλύτερο από του καθένα που περνά, και πρέπει και να μην το δείχνει. Η εικόνα στην αποβάθρα παράταιρη. Αυτή την ώρα, Σάββατο βράδυ, ο κόσμος συνωστίζεται για να μπει στα τελευταία τρένα και να πάει σπίτι του. Τώρα ζήτημα να είναι καμιά δεκαριά επιβάτες. 

Μόλις κλείσεις την πόρτα του σπιτιού σου, σού βγαίνει αυθόρμητα ένας αναστεναγμός ανακούφισης. Η 'αχρείαστη' και παρακινδυνευμένη βόλτα στην πληγωμένη γειτονιά μόλις τελείωσε ομαλά. Δεν ξέρεις πότε θα μπορέσεις να την κάνεις και πάλι. Η αποψινή, ήταν υπό μία έννοια, ίσως η πιο ασφαλής στιγμή για να κυκλοφορήσεις εκεί. Η απουσία όμως πανικού, δεν σημαίνει και άγνοια κινδύνου. 

Προσπαθείς να χαλαρώσεις, αλλά είναι αδύνατο. Υπερένταση. Η μόνη λύση που σου μένει είναι να μαζέψεις τις σκέψεις σου και να τις βάλεις σε τάξη, μήπως και αυτό σε χαλαρώσει. 

Κοιτάς και ξεδιαλέγεις τις φωτογραφίες που τράβηξες. Η τακτοποίηση των συναισθημάτων είναι λίγο πιο δύσκολη υπόθεση από τις φωτογραφίες. 

Ανοίγεις τον κειμενογράφο μακαρίζοντας αυτόν που τον ανακάλυψε. 

Θα φτάσει το ξημέρωμα και δεν θα έχεις τελειώσει ακόμα. 

Ξημερώνει μια άλλη μέρα, ξημερώνει Κυριακή, ξημερώνει η γιορτή της Ορθοδοξίας, μπαίνει και η Άνοιξη. Όλα αυτά μαζί σήμερα, συγχρόνως. Πόσο οξύμωρη είναι η ζωή μας.

ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ

«Θέλω να μνημονεύσω εσένα απόψε, πατριώτη μου ποιητή» μονολογείς. Στην ποίηση άλλωστε, που και εκείνης είναι η μέρα σήμερα, στην ποίηση, μαζί με τον Θεό, εναποθέτεις τις ελπίδες σου για περισσότερο φως. Ο Θεός τα ξέρει όλα...

«Η λαλιά που δεν ξέρει από ψέμα 

μεγαλόφωνα το νου μου ν' απαγγείλει, 

ευανάγνωστα να γίνουν τα σωθικά μου. 

Δεν μπορώ, 

η αγχόνη τα δέντρα μου εξουθένωσε 

και τα μάτια μαυρίζουν. 

Δεν αντέχω 

και τα σταυροδρόμια που ήξερα έγιναν αδιέξοδα. 

Σελδζούκοι ροπαλοφόροι καραδοκούν. 

Χαγάνοι ορνεοκέφαλοι βυσσοδομούν. 

Σκυλοκοίτες και νεκρόσιτοι κι ερεβομανείς 

κοπροκρατούν το μέλλον. 

Όπου και να σας βρίσκει το κακό, αδελφοί, 

όπου και να θολώνει ο νους σας, 

μνημονεύετε Διονύσιο Σολωμό 

και μνημονεύετε Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη.» 

Οδυσσέας Ελύτης, Άξιον Εστί, Τα Πάθη. Ανάγνωσμα Τέταρτο. Το οικόπεδο με τις τσουκνίδες

Παναγιώτης Καμπάνης: Το Βυζάντιο στο ποιητικό και εικαστικό έργο του Οδυσσέα Ελύτη

Παναγιώτης Καμπάνης

Δρ. Αρχαιολόγος –Ιστορικός, Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού 

Μεταδιδακτορικός ερευνητής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης 

...Οι αρχαίοι Έλληνες στη θρησκευτική τους ποίηση χρησιμοποιούσαν τον παιάνα, για να ευχαριστήσουν τους Θεούς, τον ύμνο για να εγκωμιάσουν το μεγαλείο τους και την ωδή για να εκφράσουν την ευλάβεια τους. Και τα τρία αυτά στοιχεία συνυπάρχουν στο έργο του Ελύτη, με ένα μοναδικό και ιδιαίτερο τρόπο, που το κάνουν καθαρά προσωπικό. Ιδιαίτερα το Βυζάντιο. Οι βαθύτατοι ψυχικοί δεσμοί του με ένα χώρο γεμάτο μυστήριο και ομορφιά, μετατρέπουν συχνά το λυρικό και φυσιοκρατικό στοιχείο που διακρίνει την ποίησή του, σε ψαλμωδίες προς έναν αόρατο πνευματικό κόσμο. Ο βυζαντινός πολιτισμός δεν είναι πρόδηλος. Κρύβεται πίσω από τις λέξεις, τα νοήματα και τις εικόνες που σχηματίζονται με ένα γλαφυρό τρόπο. Λέξη προς λέξη πρέπει να τον ανακαλύψεις, κάτι που κάνει πιο γοητευτικό το συγκεκριμένο ταξίδι. Αντίθετα, ο ελληνορθόδοξος πολιτισμός και ο νεοελληνικός λόγος που απορρέει από τη βυζαντινή γραμματεία, αποτελεί αναμφισβήτητα την αφετηρία του ποιητή. Μπροστά του ανοίγεται ένας δρόμος που τον οδηγεί και δεν τον αφήνει να ξεφύγει από το μεγαλείο του ελληνικού πνεύματος που ρέει μέσα στις φλέβες του.

Από το σύνολο του έργου του το μοναδικό ποίημα με καθαρή αναφορά στο Βυζάντιο, είναι το «Θάνατος και Ανάστασις του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου», ένας έπαινος και θρήνος ταυτόχρονα, που δημοσιεύθηκε το 1969 στη δεύτερη σειρά των Ετεροθαλών του. Γιατί άραγε από όλη τη μακρόχρονη ιστορία ο Ελύτης εστιάζει στον τελευταίο αυτοκράτορα, τον οποίο ονομάζει και «τελευταίο Έλληνα»; Μήπως επειδή σηματοδοτεί το τέλος ενός κόσμου και την αρχή ενός άλλου;

Διαβάστε ολόκληρο το κείμενο στη συνέχεια

Το Βυζάντιο στο ποιητικό και εικαστικό έργο του Ελύτη