Και βέβαια όπως κάθε σοβαρή διοργάνωση το φεστιβάλ περιλαμβάνει και workshops. Την Τετάρτη 1 Ιουλίου το πρωί ο Λυκούργος Αγγελόπουλος στο Family chapel. Sheremetev Palace. (Nab. Reki Fontanki, 34) θα εισηγηθεί το θέμα:
Δευτέρα 29 Ιουνίου 2009
ΣΤΗΝ ΑΓΙΑ ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΗ ΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΧΟΡΩΔΙΑ
Και βέβαια όπως κάθε σοβαρή διοργάνωση το φεστιβάλ περιλαμβάνει και workshops. Την Τετάρτη 1 Ιουλίου το πρωί ο Λυκούργος Αγγελόπουλος στο Family chapel. Sheremetev Palace. (Nab. Reki Fontanki, 34) θα εισηγηθεί το θέμα:
Κυριακή 28 Ιουνίου 2009
ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗΝ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΙΑ ΧΡΙΣΤΟΥ ΚΑΙ ΒΟΥΔΑ
Ένα πόνημα - απόσταγμα ιεραποστολικής εμπειρίας και επιστημονικής γνώσης.
Μια ακόμα προσφορά στα θεολογικά μας γράμματα των θαυμάσιων εκδόσεων μαϊστρος.
Μητροπολίτης Κορέας
Ομοιότητες στην Εικονογραφία Χριστού και Βούδα
Σειρά: Ναυς
Διαστάσεις 14χ21, χαρτόδετο, 128 σελ.
Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κορέας Αμβρόσιος-Αριστοτέλης, αποφάσισε να αναλωθεί στην εκκλησιαστική διακονία της Εκκλησίας της Κορέας. Ένας σύγχρονος ιεραπόστολος που δεν παύει αν είναι και πρεσβευτής των γραμμάτων και του ελληνισμού, καθώς είναι καθηγητής και πρόεδρος στο Τμήμα Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Σεούλ.
Τον ρωτήσαμε πώς γεννήθηκε το ενδιαφέρον για τη σύγκριση της ορθόδοξης εικονογραφίας και της βουδιστικής τέχνης, που κατέληξε σε αυτή τη συγκριτική μελέτη στις δύο εικαστικές και πνευματικές παραδόσεις:
«Όλα τα χρόνια, που παρατηρούσα τα βουδιστικά πράγματα εδώ στην Κορέα, ένιωθα μια ανακλαστική αντίδραση. Μια περίεργη οικειότητα που δεν συνάδει με τη γεωγραφική απόσταση της Κορέας από την Ελλάδα. Κι όμως τα κοινά στοιχεία υπήρχαν. Ίσως η προχριστιανική ήδη, διεθνής ακτινοβολία του ελληνικού πολιτισμού, ίσως η ανεπίγνωστη επίδραση του χριστιανισμού, τουλάχιστον σε επίπεδο τέχνης και πολιτισμού … πολυσύνθετοι ιστορικοί παράγοντες … Οι ομοιότητες όμως είναι προφανείς. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε οι άνθρωποι ότι δεν είμαστε εντελώς ξένοι μεταξύ μας. Νιώθω ότι όσο γινόμαστε κλειστοί, πιστεύοντας πως είμαστε στον ομφαλό της γης, τόσο συρρικνωνόμαστε, μαραζώνουμε και φτωχαίνουμε».
Ο ΑΡΧΩΝ ΟΣΤΙΑΡΙΟΣ ΤΗΣ Μ.τ.Χ.Ε. ΧΡΗΣΤΟΣ ΤΣΟΥΒΑΛΗΣ
Σεβασμιώτατε,
Με την πρέπουσα ευλάβεια και ευγνωμοσύνη αποδέχομαι το πνευματικό αξίωμα «του Άρχοντος Οστιαρίου της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας», που με απερίγραπτη συγκατάβαση και «κατ’ ιδίαν Πατριαρχικήν φιλοτιμίαν και προαίρεσιν» της Αυτού Θειοτάτης Παναγιότητος του Οικουμενικού Πατριάρχου Κυρίου Κυρίου Βαρθολομαίου, δίνεται σήμερα στην ταπεινότητά μου.
Ανατέθηκε από την Παναγιότητά Του η χειροθεσία μου σε Σας Σεβασμιώτατε, στον Επίσκοπο της τοπικής Εκκλησίας, να τελέσετε τη σχετική εκκλησιαστική ακολουθία και να με εντάξετε στην «τιμία και φιλογενή χορεία των Οφφικιάλων».
Μαζί με το ευεργετήριο γράμμα, Σας έδωσε η Παναγιότης Του, να φορέσω στο στήθος και τον Σταυρό του οφφικίαλου. Το Σταυρό, που δεν είναι μόνον «ο προοδοποιών και προμνηστευόμενος την Ανάστασιν», αλλ’ είναι και ο Σταυρός του μαρτυρίου του αγιωτάτου Αποστολικού και Πατριαρχικού Θρόνου.
Δώρο μοναδικό, που έρχεται από τον ιερό τόπο της μαρτυρίας και του μαρτυρίου, από το λίκνο της Ρωμηοσύνης, από τήν «Εκκλησία των του Χριστού πενήτων», από τον άσβεστο φάρο του Φαναρίου, από το Οικουμενικό μας Πατριαρχείο. Δώρο, με το οποίο καλούμαι εγώ ο ελάχιστος να γίνω ένας από τους κυρηναίους του Πατριαρχικού Θρόνου.
Σεβασμιώτατε,
Κάθε οφφίκιο του Οικουμενικού Θρόνου συνοψίζει μία διακονία αιώνων, τιμημένη από μυριάδες ευσεβών και ορθοδόξων χριστιανών, που πρόσφεραν στην Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως τη συμπαράστασή τους, για τη σωστική πορεία της μέσα στην Ιστορία. Ο δε Σταυρός ήταν και είναι ο ασίγητος άμβωνας της Μητρός Εκκλησίας, γι’ αυτό και οι φέροντες Αυτόν οφείλουν να εργάζονται αόκνως, να ομιλούν, να κηρύττουν και να θεολογούν για την αυθεντικότητα της «Μιάς, Αγίας, Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας».
Ως εκ τούτου η αρχοντική καταξίωση του αξιωματούχου του Οικουμενικού Θρόνου είναι οφειλή μεγάλη, χρέος υψηλό, καθήκον θεοφιλές και πορεία ατελεύτητη, γι’ αυτό και μαζί με τη θεραπεύουσα τα ασθενή και αναπληρούσα τα ελλείποντα Θεία Χάρη του δωροδότου Τριαδικού Θεού, και τις πρεσβείες του προστάτου και πολιούχου μας Πρωτοκλήτου Αποστόλου Αγίου Ανδρέου και όλων των Αγίων, Οσίων και Εθνομαρτύρων της Αχαΐας, επικαλούμαι και τις θεοπειθείς ευχές Σας Σεβασμιώτατε, για να αναδειχθώ άξιος της τιμής, που μου γίνεται σήμερα από τη Μητέρα Μεγάλη του Χριστού Εκκλησία και τον Προκαθήμενό της, προς τους οποίους τόσα πολλά οφείλω και τόσο ολίγα ανταπέδωσα. Η ευλογημένη αυτή στιγμή της ζωής μου, αποτελεί ομολογουμένως σημαντικό σταθμό στην προσωπική μου ζωή και πορεία και είναι πέρα από καιρός αυτεπίγνωσης και τιμής, καιρός δέσμευσης και υπόσχεσης.
Υπόσχομαι λοιπόν ότι θα προσπαθήσω, ως ταπεινό μέλος της Μητρός Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας και της τοπικής Εκκλησίας των Πατρών, να δικαιώσω τις ευχές και τις χρηστές ελπίδες της Παναγιότητός Του και να φανώ αντάξιος της τιμής και της αγάπης του Ποιμενάρχου της πόλεως του Πρωτοκλήτου των Αποστόλων. Θα συνεχίσω να αγωνίζομαι και να προβάλλω το μεγαλείο και την αποστολή της ενιαίας και αδιαίρετης Ορθόδοξης Εκκλησίας και δεν θα παύσω να αγωνίζομαι για να ελαφρώσω τη σταυρωμένη Μητέρα Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως από τις θλίψεις και τα προβλήματά της και να διακονώ τον περιούσιο και πιστό λαό της Επαρχίας των Πατρών, κατά το μέτρο των δυνατοτήτων μου, με την άδεια και τις ευλογίες του Σεπτού Ποιμενάρχου μας.
Σεβασμιώτατε,
Δεχθείτε μαζί με τα σέβη και τις πολλές και εγκάρδιες ευχαριστίες μου και τις ταπεινές μου ευχές για να έχετε υγεία και να συνεχίσετε για πολλά χρόνια να εκπληρώνετε απρόσκοπτα το έργο της μαρτυρίας του Θεού για το καλό της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας και τη διακονία του περιούσιου λαού της Θεόσωστης Επαρχίας Σας.
Ο ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΟΧΕΙΑ
Amen.gr
Του Roni Bou Saba
φωτό: Ν. Μαγγίνας
Εν όψει της εορτής των Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου, γιορτή των ιδρυτών της Εκκλησίας της Αντιοχείας, φρόντισε ο Πατριάρχης Αντιοχείας κ. Ιγνάτιος να είναι ιστορικός ο φετινός εορτασμός. Κάλεσε, λοιπόν, τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο να προεξάρχει στον εσπερινό και τη Θεία Λειτουργία, και εκείνος ανταποκρίθηκε. Ο Πρώτος, μεταξύ ίσων, των Ορθοδόξων Προκαθημένων επισκέπτεται τον τόπο όπου για πρώτη φορά οι πιστοί ονομάστηκαν χριστιανοί. Το όλο γεγονός δεν μπορεί παρά να φέρει πολλά μηνύματα και συμβολισμούς, δεδομένου του διορατικού χαρακτήρα του Πατριάρχη Αντιοχείας.
Κατ' αρχήν πρέπει να έχουμε κατά νου το ιστορικό της σχέσης των δύο Εκκλησιών, κυρίως στις αρχές του περασμένου αιώνα. Τότε η Εκκλησία της Αντιοχείας είχε εκλέξει, το 1899, τον πρώτο αραβόφωνο Πατριάρχη κ. Μελέτιο Β’. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο μαζί με τα Πατριαρχεία Αλεξανδρείας και Ιεροσολύμων δεν τον αναγνώριζαν, επηρεασμένα από φήμες που θεωρούσαν πως η εκλογή έγινε με ρωσική επιρροή, η οποία έκρυβε εθνικούς λόγους, με τελικό σκοπό να απομακρυνθεί το Πατριαρχείο Αντιοχείας από το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Οι επαφές μεταξύ των δύο Εκκλησιών δεν γνώριζαν ιδιαίτερη θέρμη, καθώς οι δύο Εκκλησίες περνάνε μια περίοδο εσωστρέφειας. Μετέπειτα το Οικουμενικό Πατριαρχείο είχε ως κύριο ενδιαφέρον την καλυτέρευση των σχέσεων με την Καθολική Εκκλησία. Παρακάμπτοντας τις ιστορικές λεπτομέρειες μπορεί να πει κανείς ότι η σχέση Οικουμενικού Πατριαρχείου και Πατριαρχείου Αντιοχείας σημαδεύτηκαν από μια μικρή ψυχρότητα, και μια στροφή του Πατριαρχείου Αντιοχείας προς το Πατριαρχείο Ρωσίας, πράγμα αναπόφευκτο κάτω από την επιρροή του γενικού κλίματος του Ψυχρού Πολέμου, αφού η Συρία τασσόταν στην πλευρά της Ρωσίας.
Το 1992 αποτελεί ορόσημο αλλαγής. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος φροντίζει σε μικρό διάστημα μετά την εκλογή του να προωθήσει την πανορθόδοξη ενότητα και συνεργασία. Οι σχέσεις όλων των Ορθοδόξων Εκκλησιών από εδώ και στο εξής θα χαρακτηρίζονται από ψυχραιμία στην αντιμετώπιση των εσωτερικών προβλημάτων, παρά τις εντάσεις που προέκυψαν κατά καιρούς.
Σ’ αυτό λοιπόν το πλαίσιο οφείλει κανείς να τοποθετήσει το κάλεσμα του Πατριάρχη Αντιοχείας στον Οικουμενικό Πατριάρχη, και την ανταπόκριση του τελευταίου. Είναι μια κίνηση (κάλεσμα/ανταπόκριση) που εντάσσεται σε μια περίοδο σύσφιγξης των σχέσεων και στενής συνεργασίας των δύο Εκκλησιών. Και θέτει σε πράξη το μήνυμα των Προκαθημένων κατά τη σύναξή τους πέρυσι στο Φανάρι. Έρχεται η επίσκεψη αυτή, επίσης, λίγες μέρες μετά τη Δ’ Προσυνοδική Πανορθόδοξη Διάσκεψη στο Σάμπεζυ κατά τη διάρκεια της οποίας συζητήθηκε το καυτό ζήτημα της Διασποράς.
Δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητη και η γεωγραφική θέση της πόλης της Αντιόχειας η οποία βρίσκεται από το 1939 στα εδάφη της Τουρκίας. Λεπτομέρεια που δείχνει τη στήριξη του Πατριάρχη Αντιοχείας στον Οικουμενικό Πατριάρχη ενάντια στις φωνές που υψώνονται στην Τουρκία κατά του Οικουμενικού χαρακτήρα του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, αφού θα κάνει και τις εθιμοτυπικές επισκέψεις στον Νομάρχη και στον Δήμαρχο της Αντιόχειας .
Επίσης, δεν είναι τυχαία η υψηλή εκπροσώπηση του Πατριαρχείου Αντιοχείας, η οποία αποτελείται από δραστήριους μητροπολίτες που έχουν ξεχωριστή θέση στην Ιερά Σύνοδο, και ανήκουν, εκτός από έναν, στη νεότερη γενεά των μητροπολιτών. Τυγχάνει, επίσης, να είναι ελληνομαθείς, έχοντας σπουδάσει στις θεολογικές σχολές της Ελλάδας.
Όλα αυτά λοιπόν μπορούν να θεωρηθούν ως εδραίωση μιας νέας φάσης καλών σχέσεων μεταξύ των Ορθοδόξων Εκκλησιών, και το πρώτο βήμα το κάνουν οι ιστορικές Εκκλησίες Κωνσταντινουπόλεως και Αντιοχείας, με την αναγνώριση του ηγετικού ρόλου του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Μπορούν επίσης να θεωρηθούν ως προσπάθεια των δύο Προκαθημένων να συνεργαστούν και να τονίσουν την ενότητα των Ορθοδόξων Εκκλησιών, κατά το πρότυπο των εορταζόντων αποστόλων Πέτρου και Παύλου.
Η φωτογραφία του Οικουμενικού Πατριάρχου με τον Πατριάρχη Αντιοχείας είναι από το Συλλείτουργο στο Φανάρι τον περασμένο Οκτώβριο, κατά την Σύναξη των Προκαθημένων των Ορθοδόξων Εκκλησιών.
Σάββατο 27 Ιουνίου 2009
ΟΙ ΠΑΤΡΙΝΟΙ ΣΥΝΘΕΤΕΣ ΣΤΟ CULTURE ΤΟΥ ΕΠΕΝΔΥΤΗ
Χαίρομαι ιδιαίτατα για το ότι η κ. Μαλανδρενιώτη κατανόησε τη σημασία του πράγματος. Είμαι δέκτης πολλών θετικών μηνυμάτων γι' αυτήν την πρωτότυπη παραγωγή.
Όλα αυτά βέβαια εκτός Πατρών. Γιατί εντός οι συνθέτες μας, αν και τέκνα της Αχαϊκής γης, παραμένουν στα αζήτητα!
Ευτυχώς, από μια μεριά. Φαντάζεστε να τους αναζητούσε ο Αντιδήμαρχος Πολιτισμού κ. Αλ. Σκαρμέας; Δεν θέλω να το σκέφτομαι!...
ΜΟΥΣΑΦΕΡΑΤ, ΕΝΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ
Στο πεζογράφημά του Μουσαφεράτ («ταξίδι», στην περσική γλώσσα) ο Βασίλης Λαδάς αποτύπωσε με συγκλονιστική ενάργεια την εμπειρία ενός καταυλισμού προσφύγων που έχει γίνει προσφάτως αφορμή μερικών από τις οξύτερες πολιτικές και κοινωνικές αντιπαραθέσεις αναφορικά με αυτό το πρόβλημα: της αυτοσχέδιας εγκατάστασης παλαιότερα Κούρδων και σήμερα ως επί το πλείστον Αφγανών απέναντι από το λιμάνι της Πάτρας, με την ελπίδα να βρουν ένα πλοίο για την Ιταλία. (Ας σημειώσω εν παρενθέσει, για λόγους πραγματολογικούς, ότι αυτή τη στιγμή ένας άλλος καταυλισμός, Σομαλών, αναπτύσσεται από την άλλη πλευρά του λιμανιού, δίπλα στον φάρο, στην εκκλησία του Αγίου Ανδρέα.) Ο στρουθοκαμηλισμός της συντεταγμένης πολιτείας, που αρνείται να δώσει επίσημη πολιτική προστασία σε αυτούς τους ανθρώπους, επωφελούμενη ταυτόχρονα από την επισφαλή τους θέση για να τους αξιοποιεί ως εξευτελισμένο και οιονεί απλήρωτο εργατικό δυναμικό, η αναλγησία τής μικροαστικής κοινωνίας, που δεν θέλει να βλέπει οτιδήποτε σπιλώνει τη βιτρίνα τής καταναλωτικής της χαύνωσης, τα κτηνώδη εργολαβικά συμφέροντα και ολόκληρος ο πολιτικός μηχανισμός που τα προστατεύει (στην περίπτωση της Πάτρας, μάλιστα, πολύ περισσότερο του ΠΑΣΟΚ απ' ό,τι της Νέας Δημοκρατίας), η κινητοποίηση ρατσιστικών ακροδεξιών ομάδων και η σύγκρουσή τους μ' ένα ευαισθητοποιημένο και ριζοσπαστικό κομμάτι της κοινωνίας (που, στην περίπτωση της Πάτρας και πάλι, εμπροσθοφυλακή του στάθηκε η Αντιεξουσιαστική Κίνηση Πάτρας), είναι, για όποιον έχει παρακολουθήσει από κοντά αυτή την ιστορία, μερικές από τις εκρηκτικότερες συνιστώσες της.
Αυτή ακριβώς την ιστορία αποτυπώνει ιδεοτυπικά στο Μουσαφεράτ ο Βασίλης Λαδάς. Και ο χαρακτηρισμός «ιδεοτυπικά» απαιτεί εξήγηση. Θέλω να πω, δηλαδή, ότι ο Λαδάς έχει επιτύχει μια σπανίως κατορθωτή ισορροπία ανάμεσα στην ανεπανάληπτη μοναδικότητα του συμβάντος και στη φαινομενική αχρονία του συμβόλου· αναγωγή σαν να λέμε του συγκεκριμένου σε κάποιου είδους αρχετυπικές δράσεις, που είναι η καθαυτό αισθητική ποιότητα. Από αυτή την άποψη το Μουσαφεράτ είναι ένα μοναδικό μορφολογικό επίτευγμα και πρέπει να κατανοηθεί ως τέτοιο. Χρησιμοποίησα πρόχειρα παραπάνω τον όρο «πεζογράφημα», ο οποίος δεν είναι ακριβής διότι κανονικά δηλώνει μια μορφή μυθοπλασίας. Εδώ το στοιχείο της μυθοπλασίας είναι στην πραγματικότητα δεσμευμένο στη ρεαλιστική καταγραφή, αυτό που λέμε ντοκουμέντο, την οποίαν διευρύνει απεριόριστα με τη χρήση λογοτεχνικών τεχνικών, χωρίς ποτέ όμως να εγκαταλείπει πλήρως. Αν έπρεπε να βρω έναν πιο κατάλληλο όρο, θα το αποκαλούσα λογοτεχνικό ντοκιμαντέρ - και ο κινηματογραφικός συνειρμός που επιπροσθέτει ο όρος έχει επίσης σημασία για τη μορφολογική του αποτίμηση.
Ο Βασίλης Λαδάς, δικηγόρος το επάγγελμα, έχει πίσω του ένα ποιητικό έργο σχεδόν σαράντα χρόνων (με το ψευδώνυμο Βασίλης Αρφάνης). Την τελευταία δεκαετία δοκιμάζεται σε ένα υβριδικό πεζογραφικό είδος -που έχει υπηρετηθεί βεβαίως και από άλλους- ανάμεσα στη μυθοπλασία και το ντοκουμέντο. Ενδεικτικά είναι τα δύο προηγούμενα βιβλία του, Ρίον-Αντίρριον (2004) και Ασώματος κεφαλή (2007), όπου μοιάζει να δοκιμάζει την επιζητούμενη σύζευξη από αντιδιαμετρικές κατευθύνσεις: το Ρίον-Αντίρριον είναι κατ' αρχάς ένα χρονικό, μία εθνογεωγραφική αποτύπωση που διευρύνεται βαθμιαία με τα μέσα τής προσωπικής εκμυστήρευσης και των μυθολογικών παρεκβάσεων· η Ασώματος κεφαλή αντιθέτως είναι σχεδιασμένη σαν κοινό μυθιστόρημα, μολονότι η προσεκτική χρήση του πραγματολογικού υλικού και οι χρεωμένες στον ιταλικό νεορεαλισμό αφηγηματικές τεχνικές του αποκαλύπτουν σταδιακά ότι προορίζεται να γίνει ένα χρονικό της Πάτρας από τον Μεσοπόλεμο μέχρι σήμερα.
Τώρα όμως, με το Μουσαφεράτ επιχειρεί κάτι αρκετά πιο σύνθετο. Μπορούμε κατά κάποιον τρόπο να πούμε ότι και τα δύο άκρα του φάσματος, το ντοκουμέντο και η λογοτεχνική μορφοποίηση, εντείνονται ταυτόχρονα ώς τα όρια της αντοχής τους, παράγοντας με την αλληλόδρασή τους μια εκρηκτική ένταση σε όλο το μήκος της αφήγησης. Και αυτό πετυχαίνεται με τη συρραφή ενός ασυνήθιστα ετερόκλητου φάσματος όχι φωνών (κατά την ιδέα της «μυθιστορηματικής πολυφωνίας» του Μπαχτίν) αλλά ειδών: το δημοσιογραφικό ρεπορτάζ -ενθηκεύονται άλλωστε εκτεταμένα δημοσιεύματα από τον πατρινό Τύπο και τηλεοπτικές ειδήσεις, αποκαλυπτικά των πολιτικών συσχετισμών-, το χρονογράφημα, η νουβέλα, η ιστορική και εθνογραφική πραγματεία -η αφήγηση βρίθει από παρεκβάσεις που αψηφούν τον χρόνο, από το πρόσφατο παρελθόν τής πόλης μέχρι την αρχαία Αχαΐα, τα γεωγραφικά στρώματα και τ' αρχαιολογικά της ευρήματα-, ο θρύλος και το παραμύθι -ένα μεγάλο υλικό αφηγήσεων της Ανατολής, από περσοαφγανικά παραμύθια μέχρι αποσπάσματα από τις Χίλιες και μία νύχτες εκβάλλουν αβίαστα στον αφηγηματικό μαίανδρο-, ακόμη και τα πιο απροσδόκητα είδη λόγου, όπως η δικογραφία (!), αξιοποιούνται ευρηματικά χάριν του αφηγηματικού αποτελέσματος. Αν θέλουμε να μείνουμε στην ορολογία του Μπαχτίν (λόγω της καταλληλότητάς της για τέτοιες γλωσσικές επιτελέσεις), εν κατακλείδι θα λέγαμε ότι έχουμε ένα δείγμα αληθινής ετερογλωσσίας, στην πιο ανοικονόμητη όψη της.
Αυτό βέβαια γεννάει έναν μεγάλο κίνδυνο, που συχνά δεν τον αποφεύγουν τέτοιου είδους πειράματα: να χάσει ο αφηγητής το ενοποιητικό νήμα, αφήνοντας πίσω του ένα ασύνδετο συνονθύλευμα γλωσσικών παιγνίων (ό,τι περιγράφει ο ψευδο-αισθητικός όρος «μεταμοντέρνο») που έχει την όψη μελαγχολικών γλωσσικών ερειπίων. Ο βαθμός στον οποίο διαφεύγει ο Λαδάς αυτόν τον κίνδυνο συνιστά και το μέτρο του επιτεύγματός του. Μιλώντας μορφολογικά πάντα, κερδίζει τη δύσκολη ενότητα που επιζητεί προσφεύγοντας σε μέσα τα οποία δανείζεται από δύο παράλληλες τέχνες: εξωτερικά, τον κινηματογράφο· εσωτερικά, την ποίηση. Οπως με την πρώτη κιόλας ματιά φαίνεται, ο τρόπος συρραφής των ετερόκλητων παραπάνω ειδών με τα οποία οικοδομεί την αφήγησή του, χρωστάει απεριόριστα στο κινηματογραφικό μοντάζ: η οπτική παραστατικότητα, ο ρυθμός των εναλλαγών, οι εσκεμμένες επιβραδύνσεις και επιταχύνσεις, οι χρονικές ανακολουθίες εν είδει μεθοδευμένων flash-back, η υποβολή κρίσεων μέσ' από τη σύνταξη και μόνο παραδειγματικών εικόνων, είναι όλα στοιχεία της κινηματογραφικής γλώσσας, στην οποία αποδεικνύεται αξιοσημείωτα έμπειρος ο συγγραφέας. Εσωτερικά όμως, και συμμετρικά προς την παραστατική επιφάνεια, δρα μια άλλη δύναμη, που είναι η πρώτη τέχνη του Βασίλη Λαδά: η ποίηση. Το διαρκές τονικό της ισοκράτημα, κάτω από το γεωλογικό στρώμα των διαφορετικών γλωσσικών ειδών, διασφαλίζει με στέρεο τρόπο την αφηγηματική ενότητα και ταυτόχρονα διαποτίζει το έργο με ένα μονοσήμαντο προθεσιακό, μέσω ακριβώς της συγκινησιακής του λειτουργίας, στοιχείο. Εδώ ακριβώς, θα έλεγα, κερδίζεται ο πολιτικός του χαρακτήρας - ο στρατευμένος, αν θέλετε, που χωρίς καθόλου διδακτισμό παράγει ανεπαισθήτως, αβίαστα, έναν καθαρό σπινθήρα για δράση.
ΤΟ ΑΡΙΣΤΕΙΟ ΠΟΙΗΣΗΣ "Κούρος Ευρωπού" στον π. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ
Απονομή Αριστείου και Βραβείων «Κούρος Ευρωπού»
Η Μακεδονική Εταιρεία ΤΕΧΝΗ Κιλκίς ανακοινώνει, ότι σήμερα Σάββατο, 27 Ιουνίου 2009, στις 8.30 το βράδυ, στο Συνεδριακό Κέντρο του Δήμου Κιλκίς, θα γίνει η Απονομή του Αριστείου Ποίησης «Κούρος Ευρωπού».
Πρόκειται για το τιμητικό αφιέρωμα «Ψελλίζοντας τα ουσιώδη των σιωπών…» στον ποιητή π. Παναγιώτη Καποδίστρια από τη Ζάκυνθο και η απονομή σ’ αυτόν του «Αριστείου 2009» για την εξαιρετική του πνευματική προσφορά.
Για το ποιητικό του έργο ο π. Παναγιώτης Καποδίστριας τιμήθηκε από την Ακαδημία Αθηνών. Ως ποιητής και δοκιμιογράφος, αλλά και για τις θεολογικές και ιστοριοδιφικές του μελέτες, έτυχε και πολλών άλλων πανελλαδικών και διεθνών διακρίσεων.
Αναφορά στον τιμώμενο ποιητή και το έργο του θα κάνει η κ. Μαρία Λιτσαρδάκη, Καθηγήτρια του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Αποσπάσματα από το έργο του θα αποδώσουν μέλη της Θεατρικής Σκηνής της ΤΕΧΝΗΣ. Η σκηνοθετική επιμέλεια του αφιερώματος ανήκει στον Παύλο Δανελάτο.
Μετά το πέρας του τιμητικού αφιερώματος θα γίνει η απονομή των Βραβείων και Επαίνων στους διακριθέντες στον ΙΔ΄ Πανελλήνιο Ποιητικό Διαγωνισμό «Κούρος Ευρωπού», που διοργάνωσε η ΤΕΧΝΗ και τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού.
Η εκδήλωση είναι ενταγμένη στον εορτασμό των «Ελευθερίων 2009» της πόλης του Κιλκίς.
Συγχαίρουμε από καρδιάς τους υπευθύνους της Μακεδονικής Εταιρείας Τέχνης Κιλκίς που αποφάσισαν να απονείμουν το φετινό Αριστείο Ποίησης στον παμφίλτατο π. Παναγιώτη Καποδίστρια, ο οποίος τιμά πραγματικά το ράσο του και την ποίησή του. Και την Ζάκυνθο! Να είναι πάντα καλά και να τον χαιρόμαστε και ως λαμπρό ιστολόγο!
Παρασκευή 26 Ιουνίου 2009
ΤΑ ΣΥΝΘΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΤΑ ΓΚΡΑΦΙΤΙΣ ΤΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΚΗΣ
Πέμπτη 25 Ιουνίου 2009
Επίτιμος διδάκτωρ στο Πανεπιστήμιο Βοσπόρου ο Μίκης Θεοδωράκης
Απευθυνόμενος στους συγκεντρωθέντες στην αίθουσα τελετών του Πανεπιστημίου, μέσω ειδικής σύνδεσης από το σπίτι του στην Αθήνα, ο συνθέτης είπε ότι και μόνο το άκουσμα της λέξης Βόσπορος τον γεμίζει χαρά και τον παραπέμπει στα μέτρα και τις κλίμακες της βυζαντινής παράδοσης από την οποία εμπνεύσθηκε ο ίδιος όπως είπε.
Ο Μίκης Θεοδωράκης τόνισε ότι και η Ελλάδα και η Τουρκία, μοιράζονται τη μεγάλη παράδοση του Βυζαντίου και επεσήμανε ότι οι μουσικές κλίμακες στην παραδοσιακή τουρκική μουσική είναι οι ίδιες με τις μουσικές κλίμακες της ελληνικής παραδοσιακής μουσικής ακόμα και του ρεμπέτικου.
Σ' αυτό στηρίζεται η ψυχική συγγένεια που αισθάνονται οι δύο λαοί, είπε στο ευχαριστήριο μήνυμά του ο μουσικοσυνθέτης, που ο ίδιος είχε ενεργά συμβάλει στη δεκαετία του '80 και του '90 για να ξεπερασθεί το κλίμα εχθρότητας και έντασης που χαρακτήριζε τότε τις σχέσεις των δύο χωρών.
Ο Μίκης Θεοδωράκης συγκίνησε το κοινό των διανοούμενων που είχε συγκεντρωθεί στην αίθουσα τελετών του Πανεπιστημίου αναφερόμενος στον ιδρυτή της Τουρκικής Δημοκρατίας ως τον μεγάλο μεταρρυθμιστή που δημιούργησε μια νέα σύνθεση Ανατολής-Δύσης εμφυτεύοντας στην Ανατολή στοιχεία από τον πολιτισμό της Δύσης. «Η ισορροπία αυτή των στοιχείων της Ανατολής με τη Δύση, οδήγησε πάντα σε μεγάλες στιγμές της ιστορίας» είπε στο ακροατήριο του ο Μίκης Θεοδωράκης.
Ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Καντρί Οζτζαλντιράν, επέδωσε τα σύμβολα της διάκρισης που απονεμήθηκε στο Μίκη Θεοδωράκη, στη Μαρία Φαραντούρη, η οποία και στην συνέχεια ερμήνευσε μερικά από τα έργα του Θεοδωράκη συνοδευόμενη από την μικρή ορχήστρα.
Πηγή: Η Καθημερινή
ΕΓΩ Ο ΔΙΑΣΤΡΟΦΕΥΣ!
Για την θεολογική διαστροφή του Π. Ανδριόπουλου είναι γνωστή και υπερχειλίζουσα. Δεν χρειάζονται ιδιαίτερες αναλύσεις. Διαστροφή δόγματος και διαστροφή ήθους!
24 Ιούνιος 2009 7:36 μμ
Τετάρτη 24 Ιουνίου 2009
ΤΑ ΕΠΤΑΝΗΣΙΑΚΑ ΦΥΛΛΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΛΟΥΝΤΖΗ
ΑΡΧΩΝ ΟΣΤΙΑΡΙΟΣ ΤΗΣ Μ.τ.Χ.Ε. Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΤΣΟΥΒΑΛΗΣ
ΑΥΤΟΙ ΟΙ ΓΝΗΣΙΟΙ ΚΙ ΕΜΕΙΣ ΟΙ ΝΟΘΟΙ....
Τρίτη 23 Ιουνίου 2009
Η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΞΙΦΙΡ ΦΑΛΕΡ ΤΗΣ Α. ΚΑΚΟΥΡΗ ΣΤΗΝ ΠΑΤΡΑ
ΤΟ ΔΙΦΩΝΟ ΓΙΑ ΤΟ CD ΠΑΤΡΙΝΩΝ ΣΥΝΘΕΤΩΝ
Ιούνιος 2009
Στήλη: Κλασική Μουσική
Κριτική: Λιάνα Μαλανδρενιώτη
ΠΑΤΡΙΝΟΙ ΣΥΝΘΕΤΕΣ
ΚΟΥΑΡΤΕΤΑ ΕΓΧΟΡΔΩΝ - ΝΕΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΟΥΑΡΤΕΤΟ
Η παρούσα δισκογραφική πρόταση ετέθη στον Θάνο Μικρούτσικο από τον ερευνητή Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλο τον Οκτώβριο του 2004, εν όψει της Πάτρας ως Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης 2006.
Στόχος, να ανασυρθούν από τη λήθη έργα Πατρινών συνθετών. Ο ίδιος συνθέτης εκ Πάτρας, θέλοντας να τιμήσει τρεις σπουδαίους Πατρινούς συνθέτες, τον Δημήτριο Λιάλιο (1869-1940), τον Ανδρέα Νεζερίτη (1897-1980) και τον Θεόφιλο Κάββουρα (1930-1974), προχώρησε στην πρώτη παγκόσμια ηχογράφηση των κουαρτέτων τους. Η διαδικασία της υλοποίησης της ιδέας διεκόπη με την αποχώρηση του Θάνου Μικρούτσικου, ο οποίος τότε κατείχε θέση καλλιτεχνικού διευθυντή.
Σήμερα και έπειτα από περιπέτειες, χάρη στη Legend, έχουμε στα χέρια μας έναν πολύτιμο δίσκο με έργα Ελλήνων δημιουργών. Το πρώτο έργο του δίσκου είναι το Κουαρτέτο εγχόρδων αρ. 4 σε ρε μείζονα του «Ευρωπαίου συνθέτη από την Πάτρα» Δημητρίου Λιάλιου, το οποίο έγραψε το έτος 1927, έργο με κοσμοπολίτικο χαρακτήρα.
Ακολουθεί το Κουαρτέτο εγχόρδων, σε ρε μείζονα, του Ανδρέα Νεζερίτη, γραμμένο το 1937 με πλούσια μελωδικά στοιχεία. Και, τέλος, το Κουαρτέτο εγχόρδων του Θεόφιλου Κάββουρα, έργο με εμφανείς επιρροές από κουαρτέτα του Σοστακόβιτς. Οι άψογες ερμηνείες ανήκουν στο περίφημο Νέο Ελληνικό Κουαρτέτο, το οποίο ίδρυσε και διευθύνει ο σπουδαίος σολίστ στο βιολί Γιώργος Δεμερτζής (με την πρώτη του σύνθεση: Γιώργος Δεμερτζής βιολί, Δημήτρης Χανδράκης βιολί, Χαρά Σειρά βιόλα, Απόστολος Χανδράκης βιολοντσέλο).
Ένα ακρόαμα ενδιαφέρον, ευχάριστο, με πολύ καλό ήχο και εξαιρετικής σπουδαιότητας για όσους συλλέγουν έργα Ελλήνων δημιουργών.
Στο δίγλωσσο καλαίσθητο ένθετο του δίσκου παρέχονται αρκετές πληροφορίες.
Δευτέρα 22 Ιουνίου 2009
Ο ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΚΑΝΤΟΥΑΡΙΑΣ ΣΤΟ ΦΑΝΑΡΙ - Συνέντευξη στο Φως Φαναρίου
Ο Αρχιεπίσκοπος Καντουαρίας Δρ. Rowan D. Williams είναι ο 104ος Αρχιεπίσκοπος και προέρχεται από τον Ακαδημαϊκό κόσμο. Είναι γνώστης και φίλος της Ορθοδοξίας και συγγραφεύς βιβλίων μεταξύ των οποίων πολλά αναφέρονται στην Ορθόδοξη Ανατολική Θεολογία.
φωτό από την επίσκεψη στη Χάλκη: Ν. Μαγγίνας
Κυριακή 21 Ιουνίου 2009
ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΤΙΚO Ή ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΙΚO;
Το ζήτημα της μετανάστευσης ταυτίστηκε αδίκως με τα δικαιώματα των μουσουλμάνων. Είναι δύο διαφορετικά θέματα που συναντιούνται, συγκλίνουν σε κάποια σημεία, όχι όμως σε όλα. Αλλά, βλέπουν στα μάτια των Ελλήνων μια κοινή ρίζα: την ετερότητα. Ο μετανάστης είναι έτερος κατά τα εθνικά κριτήρια, και ο μουσουλμάνος είναι έτερος με θρησκευτικά κριτήρια. Η ετερότητα είναι, κατά κάποιο τρόπο, γεγονός αναμφισβήτητο και αναγκαίο για την εξασφάλιση της ελευθερίας. Και είναι αναγκαία αυτή η ετερότητα να γίνεται σεβαστή, σε όλα τα επίπεδα ξεκινώντας από την οικογένεια. Αλλιώς θα είμασταν όλοι κλωνοποιημένοι διανοητικά εφ’ όσον η βιολογία υπαγορεύει την ετερότητα. Αλλά, η ετερότητα καθίσταται πρόβλημα όταν γίνεται κριτήριο ανωτερικής διαφοροποίησης. Όταν, δηλαδή, αρχίζω να ψάχνω τις ετερότητες των ανθρώπων για να τις προβάλλω ως σημεία ριζικής διαφορετικότητας με βάση μια κλίμακα σύγκρισης. Ομολογώ ότι δεν είναι εύκολο για κανένα να κατανοήσει ότι οι πρόγονοί του δεν δημιούργησαν τον κόσμο. Αυτή η δυσκολία όμως δεν δικαιολογεί ένα αγώνα προς μια τέτοια κατεύθυνση.
Γι’ αυτό παρατηρείται ότι παντού στον κόσμο οι μειονότητες έχουν προβλήματα και στερούνται μερικά ή περισσότερα δικαιώματα, αναλόγως. Γι’ αυτό και στην ίδια χώρα μια μειονότητα αντιμετωπίζει σήμερα κάποια προβλήματα, αύριο θα αντιμετωπίσει μια άλλη άλλα ή και ίδια προβλήματα. Προσωπικά θεωρώ ότι αυτό έχει να κάνει με το αίσθημα απειλής που νιώθει η πλειοψηφία, η οποία συνήθως δεν είναι κατ’ εξοχήν ρατσιστική αλλά κυριεύεται από κάποιες ρατσιστικές φοβίες. Οι φοβίες αυτές εκφράζονται με ρήματα μέλλοντος χρόνου (θα πάθουμε, θα γίνουμε, αν... τότε τι θα, κλπ), χωρίς ωστόσο να βλέπουμε πραγματικά τι γίνεται ήδη. Επεξηγώ, τίποτε απ’ όσα θεωρούνται μελλοντικά δεν είναι καθόλου έτσι, αλλά ανήκουν στο παρελθόν και στο παρόν. Οι μετανάστες δεν ήρθαν σήμερα, χιλιάδες χρόνια τώρα έρχονται και κατευθύνονται προς όλες τις χώρες, και δεν αλλοιώνουν τα χαρακτηριστικά της χώρας που επισκέπτονται. Ας επισημάνω ότι άλλο ο μετανάστης και άλλο ο αποικιοκράτης. Με άλλα λόγια, ένας Ασιάτης μετανάστης δεν θα καταστρέψει την Ευρώπη και δεν θα σφάξει τους ιθαγενείς, όπως έκαναν οι Ευρωπαίοι στην Αμερική. Η αιτία της μετανάστευσης και η οργάνωσή της δεν επιτρέπουν κάτι τέτοιο. Καμία σύγκριση. Και από πολλά χρόνια πριν ζουν εθνικές μειονότητες σε όλες τις χώρες αλλά ποτέ δεν έπαψε η Γαλλία να είναι γαλλική, και η Βενετία να είναι βενετική, παρ’ όλο που πήγαν εκεί τόσοι Ρωμιοί. Φαίνεται ότι ακόμα παίζει μεγάλο ρόλο η αντίληψη που ταυτίζει κάθε έθνος με ένα δικό του βιολογικό γνώρισμα, ότι έχω δηλαδή άλλο DNA ως Βούλγαρος από κείνο που έχει ο Αλβανός. Τέτοια αντίληψη ανήκε στον αντιπροηγούμενο αιώνα, και απεδείχθη άκρως εσφαλμένη και κόστισε στην ανθρωπότητα αμέτρητους νεκρούς και τραυματίες και άλλα δεινά. Η εθνικότητα είναι ο πολιτισμός (η παιδεία κατά τους αρχαίους Έλληνες) και όχι το DNA.
Κλείνοντας, λοιπόν, θα ήθελα να τονίσω πως θα είναι μεγάλο σφάλμα να μην μελετήσουμε τον άλλον όπως δηλώνει ο ίδιος και να αφήσουμε τις φαντασιώσεις μας να μας τον παρουσιάσουν. Και, επίσης, μεγάλο σφάλμα να επικαλεσθούμε την αρχή της αμοιβαιότητας σε επίπεδο ατομικό αντί για διπλωματικό, διότι αδικούμε τις ομογένειες που αποτελούν μειονότητες σε άλλες χώρες, και φορτώνουμε στον απλό πολίτη μετανάστη τα αδικήματα που πράττει η κυβέρνηση της χώρας του. Έγραψα τα παραπάνω με αφορμή μιας πολύ αποκαλυπτικής συνέντευξης του προέδρου της Μουσουλμανικής Ένωσης Ελλάδας τον κ. Ναΐμ Ελγαντούρ, που διάβασα αναδημοσιευμένη στον ιστότοπο Αποικία Θερινών Μανιταριών, και την οποία προτείνω για ανάγνωση και προβληματισμό.
http://tomtb.com/modules/smartsection/item.php?itemid=190
ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ
ΤΟ ΠΟΛΥΧΡΩΜΟ ΓΚΡΑΦΙΤΙ ΕΝΟΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
Έτσι, καθώς περπατούσα στου Γκύζη, συνειδητοποιώ ένα τεράστιο, υπέροχο γκράφιτι στον τοίχο του 41ου Δημοτικού Σχολείου Αθηνών, ακριβώς απέναντι από την είσοδο του Ι. Ναού Αγίου Ελευθερίου!
Στάθηκα και φωτογράφησα, ενδίδοντας στον πειρασμό, και με σκοπό να αφιερώσω αυτή την πολύχρωμη ανάρτηση στον εραστή των γκράφιτις, παμφίλτατο συνιστολόγο Π.Κ.
Εκτός από το μεγάλο γκράφιτι απέναντι από την εκκλησία, υπάρχει κι ένα άλλο μικρότερο, στο πίσω μέρος του σχολείου.
Εκκλησία, σχολείο, γκράφιτις με ποδηλάτες, κορίτσια, αερόστατα και καταγάλανο ουρανό, ένα καλοκαιρινό απομεσήμερο στην Αθήνα του 21ου αιώνα!
MUSIC FOR A SUMMER' S EVENING ΣΤΗΝ ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΝΟΤΙΟΥ ΑΦΡΙΚΗΣ
Την περασμένη Πέμπτη το βράδυ στην Πρεσβεία της Νοτίου Αφρικής στην Αθήνα, για μια βραδυά γεμάτη μουσική!"Ιn aid of the Anglican church in Athens".
Mια υπέροχη καλοκαιρινή βραδυά με πολλή, καλή μουσική, διαφόρων ειδών, και μ' ένα απίστευτο κοινό που είχε κατακλύσει τους κήπους της Πρεσβείας και άκουγε τους καλλιτέχνες - όλοι τους νέοι ηλικιακά - με θρησκευτική ευλάβεια! Σε ανοιχτό χώρο τέτοια ησυχία και προσήλωση από πλευράς κοινού σπάνια έχω συναντήσει.
Το κλασικό πρόγραμμα της βραδυάς ξεκίνησε με τον βιολιστή Αναστάσιο Μαυρουδή, ο οποίος έπαιξε Bach και Piazzolla και συνεχίστηκε μ' ένα γκαλά, θα έλεγα, όπερας. Λυρικοί τραγουδιστές που αποτελούν τη νέα γενιά στην Ελλάδα σήμερα, υπό την γενική διεύθυνση της σπουδαίας λυρικής τραγουδίστριας και δασκάλας Δέσποινας Καλαφάτη, παρουσίασαν άριες από όπερες, ντουέτι κι ένα κουαρτέτο. Rossini, Lehar, Stolz, Verdi, Offenbach, Meyerbeer, Puccini σαρκώθηκαν ηχητικά ενώπιόν μας, από τις ελπίδες του λυρικού τραγουδιού στη χώρα μας.
Ελπινίκη Ζερβού (σοπράνο), Γιάννης Φίλιας (τενόρος), Βίκυ Σκλαβενίτου (σοπράνο), Γιώργος Θάνος (τενόρος), Μιράντα Γεωργάκη (μέτζο σοπράνο), Δάφνη Πανουργιά (σοπράνο), Βαγγέλης Μανιάτης (βαρύτονος), Ιωάννα Φόρτη (μέτζο σοπράνο). Στο πιάνο συνόδευσε ο Δημήτρης Βεζύρογλου.
Νοτιοαφρικανοί μουσικοί, Voices of Africa, έπαιξαν δικές τους μελωδίες δίνοντας κι ένα διαφορετικό τόνο στη βραδυά, η οποία είχε κι άλλα κλασικά! Ο Μathew Παναγιωτόπουλος στο τσέλο και ο Neville Jason Fahy στο πιάνο έπαιξαν Saint - Saens, Rachmaninoff, Elgar. Και αμέσως μετά η μέτζο σοπράνο Έλενα Μαραγκού με τον Φρίξο Μόρτζο στο πιάνο ερμήνευσαν folk songs σε επεξεργασία Benjamin Britten.
Η βραδυά ήταν γενικώς γλυκύτατη. Και η μαμούθ μουσική διοργάνωση πέτυχε απόλυτα, αφού το κοινό συμμετείχε υποδειγματικά, με την προσοχή, την ησυχία και το θερμό του χειροκρότημα.