ΜΙΑ ΠΑΛΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΜΕ ΕΠΙΚΑΙΡΟΥΣ ΑΠΟΗΧΟΥΣ

Κρατώ στα χέρια μου το ολοκαίνουργιο μυθιστόρημα της μεγάλης μας συγγραφέως Αθηνάς Κακούρη. Κυκλοφορεί εδώ και μια εβδομάδα από τις Εκδόσεις Καστανιώτη και φέρει τον τίτλο Ξιφίρ Φαλέρ.
Ο τίτλος ασφαλώς ηχεί παράξενα στ’ αυτιά των σημερινών αναγνωστών, ήταν όμως πασίγνωστος σε παλαιότερες εποχές: Ξιφίρ Φαλέρ ήταν μια επιθεώρηση που ανέβηκε το 1916 στην Αθήνα και γνώρισε τεράστια εμπορική επιτυχία, ενώ έμεινε θρυλική για τη χλιδή και τη φαντασμαγορία της. Τα σκηνικά και τα κοστούμια ήταν του διάσημου Πάνου Αραβαντινού. Ούτε λίγο ούτε πολύ, «ξιφίρ φαλέρ» σήμαινε «ασυναρτησίες», αλλά πολλές φορές και το αντίθετο, «σπουδαία πράγματα».

Στην εποχή που παιζόταν η επιθεώρηση Ξιφίρ Φαλέρ επέλεξε να τοποθετήσει το νέο ομώνυμο μυθιστόρημά της η Αθηνά Κακούρη. Η ελληνική πρωτεύουσα των αρχών του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, οι αστικές οικογένειες, οι λαϊκοί τύποι, τα καλά καφενεία και εστιατόρια αλλά και τα μαγερειά, τα φλερτ και οι βόλτες στο Φάληρο, οι εφημερίδες και ο ρόλος τους στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης, οι μυστικές διαπραγματεύσεις και τα παρασκηνιακά παιχνίδια των ξένων πρακτόρων, τα ήθη της εποχής και ο ιστορικός περίγυρος αναπαρίστανται με τρόπο αυθεντικό και συνθέτουν μιαν εντελώς διασκεδαστική ιστορία «καταστάσεων» και «παρεξηγήσεων» – μέχρι την προτελευταία παράγραφο...

Μια αδρή γεύση της υπόθεσης του Ξιφίρ Φαλέρ παίρνουμε απ’ το οπισθόφυλλο του βιβλίου:
Ποτέ δεν φανταζόταν η χαριτωμένη Κάτε, όταν κατέβαινε στον Πειραιά να παραλάβει από το πλοίο τον εξάδελφό της -και πιθανώς μνηστήρα της-, τον Νίκυ, ότι τα ξανθά του μαλλιά και το μουστάκι του θα είχαν τέτοιου είδους επιπτώσεις στην ανέμελη ζωή της. Ούτε όμως και ο Κυριάκος Κανιστράκης, ιδιοκτήτης και διευθυντής της μεγάλης εφημερίδας Προχωρείτε! ήταν δυνατόν να διανοηθεί ότι η επωφελέστατη μνηστεία του με την πολύφερνη Τζίτζη Ζερμπίνη απειλείτο από το γεγονός ότι στάθηκε λίγα λεπτά παραπάνω στο παράθυρό του, χαζεύοντας την κίνηση στη Σταδίου. Όλα όμως ήταν να τα περιμένει κανείς σε μια μικρή χώρα που πάσχιζε να κρατηθεί ουδέτερη στα 1916, ενώ γύρω της μαινόταν ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, οι κατάσκοποι ενεργούσαν πλέον στα φανερά και οι εφημερίδες είχαν όλες εξαγοραστεί.
Μια παλαιά ιστορία με επίκαιρους απόηχους.

Πρόκειται αναμφίβολα για ένα βιβλίο τυπωμένο σύμφωνα με τις απαιτήσεις της σύγχρονης εκδοτικής αισθητικής, που όμως αποπνέει εξαρχής άρωμα «εποχής»: εξώφυλλο που σε προδιαθέτει για την ατμόσφαιρα του μυθιστορήματος, φροντισμένη στοιχειοθεσία, κομψά πρωτογράμματα, πολυτονικό σύστημα, παλαιά ορθογραφία (χαίρομαι γιατί το βιβλίο επιμελήθηκε φιλολογικά ο φίλος της Ιδιωτικής Οδού Δημήτρης Καραδήμας). Όλ’ αυτά σε πλήρη αρμονία με το περιεχόμενο: μια παλιά ιστορία δηλαδή, με σύγχρονους απόηχους...


Η Αθηνά Κακούρη γεννήθηκε το 1928 στην Πάτρα και δημοσίευσε τα πρώτα της χρονογραφήματα και ταξιδιωτικές εντυπώσεις στην τότε μεγαλύτερη εφημερίδα, τον Νεολόγο των Πατρών. Από τις αρχές της δεκαετίας του 1960 ο Γιώργος και η Λένα Σαββίδη, που διηύθυναν το περιοδικό Ταχυδρόμος, άρχισαν να δημοσιεύουν ταχτικά αστυνομικά της διηγήματα, με εικονογράφηση του Μποστ, τα οποία τελικά εξέδωσαν και σε βιβλίο (Αλάτι στα φυστίκια). Της ανέθεταν επίσης και μεγάλα ρεπορτάζ, τέλος δε έγινε συντάκτρια του περιοδικού. Την ίδια εποχή έγραψε μια ραδιοφωνική σειρά, μετέφρασε για μεγάλους εκδοτικούς οίκους λογοτεχνία και Ιστορία, και συνεργάστηκε με διάφορα άλλα έντυπα.
Στα μέσα της δεκαετίας του 1970, ο Άλκης Αγγέλου την προέτρεψε να γράψει ένα ιστορικό μυθιστόρημα τοποθετημένο στην εποχή του Διαφωτισμού. Η προπαρασκευαστική μελέτη για τα έργα Της τύχης το μαχαίρι και Η σπορά του ανέμου απαίτησε περίπου μια δεκαετία. Ακολούθησαν όμως με ταχύτερο ρυθμό τα μυθιστορήματα Με τα φτερά του Μαρίκα (ένας αεροπορικός άθλος στην εποχή του Διχασμού), Πριμαρόλια (η Πάτρα της σταφίδας· ακμή και κρίση), Ο χαρταετός (το Λαύριον και ο δήθεν μυθικός του πλούτος, μια χρηματιστηριακή τρέλα), Θέκλη (κοινωνικές και πολιτικές επιπτώσεις των πολέμων 1912 καί 1913). Η Αθηνά Κακούρη λέει ότι η μεγάλη της ηλικία την βοηθά για να μας ξεναγεί στο παρελθόν του τόπου μας.

Εύχομαι από καρδιάς στην κυρία Αθηνά Κακούρη να συνεχίσει, ακμαία και δημιουργική, να μας ταξιδεύει με τον μοναδικά αυθεντικό τρόπο της στο παρελθόν του τόπου μας.