Δευτέρα 31 Οκτωβρίου 2011

ΑΥΣΤΡΑΛΙΑΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ: "Οργιάζει η επάρατος νόσος του Εθνοφυλετισμού"

ΕΙΣΗΓΗΣΙΣ
ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑΣ
κ.κ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ
Β' ΕΠΙΣΚΟΠΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΙΣ ΩΚΕΑΝΙΑΣ
Εν Σύδνεϋ Αυστραλίας, 16η Οκτωβρίου 2011

Σεβασμιώτατοι και Θεοφιλέστατοι Άγιοι Αδελφοί εν Κυρίω,

Ευρισκόμενοι πάντες ημείς (οι Κανονικοί Ορθόδοξοι Επίσκοποι εν τη περιοχή Ωκεανίας), προ της συγκλήσεως της Β' ημών "Επισκοπικής Συνελεύσεως", ηναγκάσθημεν δια λόγους τεχνικούς να παραλείψωμεν το άλλως σύνηθες Αρχιερατικόν Συλλείτουργον, δια να επικεντρώσωμεν την προσοχήν ημών κυρίως εις τα θεολογικάς τής Συνελεύσεως εργασίας, αι οποίαι, ούτως ή άλλως, άρχονται και κατακλείουν εκάστοτε δια συντόμων δεήσεων και προσευχών, εν τω πνεύματι πάντοτε της Ευχαριστιακής μετ' αλλήλων Ενότητός μας.
Επιτρέψατέ μου λοιπόν Αδελφοί, να σας καλωσορίσω και πάλιν ολοκαρδίως εις την εν Σύδνεϋ έδραν της καθ' ημάς Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αυστραλίας, και δη εξ ονόματος του Παναγιωτάτου Οικουμενικού ημών Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου, της ταπεινότητός μου, μετά των περί εμέ τεσσάρων Θεοφιλεστάτων βοηθών Επισκόπων, του λοιπού ιερού Κλήρου, των ανά την Αυστραλίαν Μοναστικών Αδελφοτήτων και του Θεοσώστου λαού Αυτής.
Είναι προφανές και αυτονόητον εις ένα έκαστον εξ ημών ότι οφείλομεν να ανακαλέσωμεν εις την μνήμην όσα πέρυσι εισαγωγικώς είχομεν καταθέσει, εν σχέσει προς το ακανθωδέστατον πρόβλημα της Ορθοδόξου Διασποράς, το οποίον, αντί συν τω χρόνω να παρουσιάσει βελτιουμένας τας μεταξύ ημών αδελφικάς σχέσεις, ατυχώς φαίνεται ότι καθίσταται έτι ακανθωδέστερον, και τούτο διότι εξ αρχής δεν εξετιμήθη δεόντως υπό της Δ' Προσυνοδικής Πανορθοδόξου Διασκέψεως η μακροχρόνιος ποιμαντική πείρα των εκασταχού εν τη Διασπορά φιλοτίμως αγωνιζομένων Ποιμεναρχών.
Ως εκ τούτου, χάριν της αληθείας, αλλά και εκ της προς ένα έκαστον εξ υμών οφειλομένης αδελφικής αγάπης, οφείλω να παρατηρήσω ότι αι από μέρους μου τουλάχιστον υποβληθείσαι εις το εν Φαναρίω Σεπτόν Κέντρον καίριαι εκκλησιολογικαί παρατηρήσεις (ως προς την αποστολήν των "Επισκοπικών Συνελεύσεων" και τον Κανονισμόν λειτουργίας Αυτών), ανεγνώσθησαν μεν εν τη Πατριαρχική Αγία και Ιερά Συνόδω, παραπεμφθείσαι δια της αρμοδίας Συνοδικής Επιτροπής εις την Δ' Προσυνοδικήν Διάσκεψιν, προς ανάλογον αξιολόγησιν και αξιοποίησιν, αλλ' έκτοτε ουδέν πλέον ηκούσαμεν.
Τοιουτοτρόπως, παρεμείναμεν οι πάντες εις την ατμόσφαιραν μιας καλοπροαιρέτου ίσως "αισιοδοξίας", συγχρόνως όμως εξετέθημεν εις τους κινδύνους μιας σπουδαρχούσης κινητικότητος, μέχρι του σημείου να διαπιστούμεν, κάποτε εκ των πραγμάτων, αμφισβητουμένην ατυχώς την αυτονόητον μεταξύ Ομοδόξων εν Χριστώ Αδελφών ειλικρίνειαν και συμπαράστασιν.
Αλλά, πώς ήτο δυνατόν να μη προκύψουν, εις τον εν γένει ανερμάτιστον και όλως αφρούρητον χώρον της Διασποράς, οι πειρασμοί και τα σκάνδαλα του Εθνοφυλετισμού, τον οποίον εγκαυχώμεθα μεν οι πάντες ότι συνοδικώς έχομεν προ πολλού καταδικάσει, εν τη πράξει όμως "οργιάζει" η επάρατος αύτη νόσος και εις αυτάς ακόμη τας εστίας Πρεσβυγενών Αυτοκεφάλων Εκκλησιών;
Δια τους λόγους ακριβώς τούτους, πιστεύω και ελπίζω ότι είς έκαστον εξ ημών, αναλογιζόμενος τας εν προκειμένω φοβεράς ευθύνας, θα καταβάλλει πάσαν προσπάθειαν να αποφευχθούν σκέψεις και ενέργειαι όχι μόνον δυνάμεναι να ψύξουν την μεταξύ ημών αδελφικήν αγάπην, αλλά και να προβάλλουν εν τη ευρυτέρα Διασπορά όλως εσφαλμένην την εικόνα της κοινής ημών Αγίας Μητρός Ορθοδοξίας.
Βέβαιος ότι και οι λοιποί εν τη Συνελεύσει ημών συμμετέχοντες Αδελφοί θα εμφορούνται πάντοτε, παρά τας υφισταμένας δυσχερείας, υπό της επιβαλλομένης όντως φιλαδέλφου και ειρηνικής διαθέσεως, επικαλούμαι και αναμένω την αυτήν ειλικρίνειαν παρ' ενός εκάστου, ώστε να ελπίζωμεν ότι ο Θεός των Δυνάμεων και των Οικτιρμών θα στέφει εκάστοτε πάσαν τιμίαν προσπάθειάν μας υπό αναλόγου επιτυχίας.

Βήματα ποιμαντικῆς διακονίας

Ανεβαίνοντας προς την εκκλησιά

Μνήμη ἱερὴ παπα-Βαρσαμᾶ Γλύνη, ποὺ μεγαλώσαμε μαζὶ στὸ ἱερὸ τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων, στὸ Κάτω Χωριό...
Δέν ξέρω ἄν μπορῶ νά μιλήσω ἀμερόληπτα, χωρίς στήν ψυχή νά εἶναι στρωμένη ἐκείνη ἡ κροῦστα, πού ἀφήνει ἡ πίκρα καί τό σιωπηλό μαρτύριο, μέ τό ὁποῖο ὑπομένουμε τά διάφορα μαχαιρώματα πού καθημερινά δεχόμαστε ἀπό κάθε λογῆς συνάνθρωπο, σέ ἀνύποπτο χρόνο καί πολλές φορές, δίχως νά ἔχουμε τό ἀπαραίτητο ἀπόθεμα ὑπομονῆς -ἄνθρωποι δέν εἴμαστε;- γιά νά ξεπεράσουμε τίς συμπληγάδες αὐτές τοῦ ποιμαντικοῦ μας βίου. Ὡστόσο, ἐπιχειρῶ αὐτή μου τήν κατάθεση, γιατί γνωρίζω πώς αὐτά τά βήματα τά συντροφεύουν παράλληλοι βηματισμοί συμπρεσβυτέρων γνωστῶν μου ἤ ὄχι, οἱ ὁποῖοι πασχίζουν νά κρατήσουν σταθερά κι ἀπαρέκλιτα τό Χορό τῆς Ἱερωσύνης, πού τόν ξεκινήσαμε τήν ἡμέρα τῆς προσωπικῆς μας Πεντηκοστῆς γύρω ἀπό τήν Ἁγία Τράπεζα...
1. Ὅσο περνοῦν τά χρόνια ὅλο καί λιγοστεύουν τά χαμόγελα, πού ἦταν ἀμέτρητα τίς πρῶτες ἡμέρες τῆς χειροτονίας. Πόσοι μένουν τελικά στόν προσωπικό σου τῆς Γεσθημανῆς τόν κῆπο, γιά νά κρατήσουν μαζί σου τήν ἀγρύπνια καί τήν ἀγωνία σου; Κάποτε ἔχεις τήν ψευδαίσθηση ὅτι ὑπάρχει γύρω σου ἐκεῖνος ὁ κόσμος πού σέ κύκλωνε τότε: ὅμως δέν εἶν' αὐτή ἡ ἀλήθεια, ἐπειδή τελικά καταλαβαίνεις, πώς ἀπομείνατε μόνον ἐσύ κι ὁ Θεός, κανείς ἄλλος. Γιατί ὅλοι οἱ ἄλλοι παραμένουν ὀχυρωμένοι στό ἐγώ καί στά αὐτονόητα, τά ὁποῖα τούς τέρπουν καί δέν εἶναι ἀπαραίτητο νά διακινδυνεύσουν τήν ἀκεραιότητα τῆς ἀτομικῆς τους ἡσυχίας, γιά νά σοῦ κάνουν τό χατήρι καί νά μοιραστοῦν μαζί σου τήν τραγικότητα καί τό μαρτύριο κάποιων ἀβέβαιων στιγμῶν, πού ἀναστέλουν κάθε δυνατότητα γιά εἰρήνευση, γιά ἀνάπαυση ἐσωτερική. Ἔπειτα μήν ξεχνᾶς, πώς καί οἱ ἄλλοι, ἐκτός ἀπό σένα, εἶναι κι αὐτοί φορτωμένοι προβλήματα, σταυρούς καί μαρτύριο. Σάν τό δικό σου ἤ καί χειρότερο...
Ναός των Αγίων Αναργύρων
 2. Αὐτό πού ἕλκει τήν ψυχή σου πολλές φορές εἶναι ἡ μοναξιά. Ὄχι ἡ ἀπομόνωση, ἡ φυγή καί ἡ λιποταξία. Αὐτά εἶναι, ἄλλωστε, διαταραχές τοῦ ὑγιοῦς ψυχισμοῦ, πού δέ συμφέρει νά ὑπάρχουν, νά ἐνοικοῦν στό εἶναι σου. Ὅμως τό προνόμιο τῆς μοναξιᾶς εἶναι ἡ εύλογημένη ἀπό τό Θεό προσφορά στόν πνευματικό ἄνθρωπο, ὁ ὁποῖος ἀναζητεῖ νά διαλύσει τά νεφελώματα τῆς καθημερινότητας καί ἀναβαπτίσει τήν ὕπαρξή του στό ἰαματικό "κατά μόνας", ὥστε νά τοῦ δοθεῖ ἡ εὐκαιρία νά ξανακοιτάξει τήν ἐσωτερική του πυξίδα καί νά ρυθμίσει τήν πορεία του. Θέλω δέ νά πιστεύω, πώς οἱ πλέον κορυφαῖες ὧρες τίς ὁποῖες ζεῖ καί βιώνει ἕνας ποιμένας εἶναι ἐκεῖνες τῆς ἡσυχίας... Τότε πού ἀδειάζει ἐντελῶς ὁ ναός κι ἐσύ στέκεις "ἐνώπιος ἐνωπίῳ" καί σπουδάζεις τή σιωπή τοῦ Θεοῦ καί τή δική σου ἀνάγκη γιά ἀποτοξίνωση ἀπό τίς συντυχίες, τίς συνομιλίες, τίς ὑποχωρήσεις καί παραχωρήσεις στίς παγίδες πού σοῦ στήνει ὁ ἐχθρός ἀδιάλειπτα... Αὐτές οἱ στιγμές τῆς προσευχῆς καί τῶν δακρύων συμπληρώνουν ἀπόλυτα τή λειτουργική σου διακονία καί ἀναφορά. Γιατί ἀποκαλύπτουν πλήρως καί μέ βήματα σταθερά τήν παρουσία Ἐκείνου μέσα σου, καθώς τέτοιες στιγμές ἔρχεται νά σ᾿ ἐπισκεφτεῖ, γιατί τότε ἀνοίγουν οἱ πύλες τίς ψυχῆς καί ἀποκαλύπτονται οἱ πληγές... Ἐσύ Τοῦ προσφέρεις τά ματωμένα σου τραύματα, κι Ἐκεῖνος τά δένει καί τά περιποιεῖται μέ ὑπομονή κι ἀγάπη "ἐπιχέων ἔλαιον καί οἶνον" (Λκ. 10, 34).
Το ιερό βήμα της παλιάς εκκλησιάς
3. Νυχτωμένος δρόμος. Ἥσυχος καί ὑγρός ἀπό τό ψιλόβροχο πού σέ τυλίγει. Τό δρομολόγιο πάντα τό ἴδιο. Μόνο πού αὐτή ἡ σιωπηλή, χωρίς ἴχνη θορύβου, χωρίς ἀνθρώπους νά κυκλοφοροῦν, πορεία μέσα στή νυχτωμένη πολίχνη, ὁπού ἀπό τά φωτισμένα παράθυρα τῶν σπιτιῶν ξεχύνεται ἓνα γαλήνιο φως, σοῦ φέρνει στό νοῦ κάποια ἄλλα βήματα ἁγίων Μορφῶν πού τό εἰδωλό τους, ἡ σκιά τους, καθρεφτίστηκαν, ὅπως καί ἡ δικιά σου σ᾿ αὐτούς τούς δρόμους, ἀλλά σέ ἄλλα χρόνια, δίσεκτα, σκληρά καί ματωμένα. Μνημονεύεις κι ἀπόψε τό Ἅγιο Ρηγῖνο (4ος αἰ), τόν ὅσιο Ἱερόθεο τόν Ἰβηρίτη (1724), τόν ἅγιο Κοσμά τόν Αἰτωλό (1770), τόν ἅγιο Νεκτάριο (1898), ἀλλά καί τούς Γέροντες ἐφημερίους τῶν τότε ἕντεκα ἐνοριῶν τῆς Χώρας, μέχρι τίς ἀρχές τοῦ 20οῦ αἰ. ἀλλά καί τούς ἄλλους πνευματικούς πατέρες, ὅπως ὁ πολύς Γέροντας Σωφρόνιος, πού βημάτισαν σ᾿ αὐτά τά πέτρινα σοκκάκια, ἀφήνοντας μαζί μέ τό βηματισμό καί τό χνῶτο τῆς ἁγιότητός τους, ὡσάν ἄλλο λιβανωτό, ν' ἀπλωθεῖ μέσα σέ τούτη τήν πολίχνη. Μακάριοι ὅσοι καταφέρνουν στούς καιρούς μας καί κοινωνοῦν ἀπό τήν εὐωδία τῆς ἁγιότητος, πού ὡς ἄλλη εὐλογία ἄφησαν Ἐκεῖνοι στόν τόπο μας. Κάτι τέτοιες στιγμές λοιπόν, πού μέ τή γεύση τῆς βροχῆς ἡ γῆ ἀποπνέει ἐκεῖνο τό γλυκό καί τρυφερό ἄρρωμα, νομίζεις πώς μαζί μ᾿ αὐτό εἶναι ἀνεμιγμένη κι ἡ ἀνάσα τῶν Ἁγίων ἐκείνων Μορφῶν. Καί παρηγοριέσαι...
π. Κων. Ν. Καλλιανός, Σκόπελος 
φωτογραφίες π. Κ.Ν. Καλλιανός

ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΤΩΝ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΩΝ ΙΕΡΕΩΝ


Η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος και η Διεύθυνση Σώματος Στρατιωτικών Ιερέων ΓΕΕΘΑ, διοργανώνουν την Πέμπτη και την Παρασκευή, 3 και 4 Νοεμβρίου, στο Πολεμικό Μουσείο Αθηνών, Συνέδριο Στρατιωτικών Ιερέων, με γενικό θέμα: "Η αποστολή και το έργο των κληρικών στις Ένοπλες Δυνάμεις σήμερα".
 Το αναλυτικό πρόγραμμα του συνεδρίου έχει ως εξής:
ΠΕΜΠΤΗ 3 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2011
10.00 ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ
Χαι­ρε­τι­σμός-Κή­ρυ­ξη ε­νάρ­ξε­ως Συ­νε­δρί­ου α­πό τον Μακ. Αρ­χι­ε­πί­σκο­πο Α­θη­νών & πά­σης Ελ­λά­δος κ.κ. ΙΕΡΩΝΥΜΟ.
Ε­ξο­χώ­τα­τος Υ­πουρ­γός Ε­θνι­κής Ά­μυ­νας.
Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Καισαριανής, Βύρωνος και Υμηττού κ.κ. ΔΑΝΙΗΛ, Σύνδεσμος της Εκκλησίας της Ελλάδος μετά των Ενόπλων Δυνάμεων.
κ. Αρ­χη­γός ΓΕΕΘΑ
Σε­βα­σμι­ώ­τα­τος Μη­τρο­πο­λί­της Ναυ­πά­κτου & Α­γί­ου Βλα­σίου κ.κ. ΙΕΡΟΘΕΟΣ, Πρό­ε­δρος της Ει­δι­κής Συ­νο­δι­κής Ε­πι­τρο­πής ε­πί ει­δι­κών ποι­μαν­τι­κών θε­μά­των και κα­τα­στά­σε­ων.
10.00 - 10.30
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΗ ΟΜΙΛΙΑ: «Ο μυ­στα­γω­γι­κός χα­ρα­κτή­ρας της α­πο­στολής των Στρα­τι­ω­τι­κών Ι­ε­ρέ­ων».
ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: Θε­ο­φι­λέ­στα­τος Ε­πί­σκο­πος Σε­μι­α­τί­στε κ. Γε­ώρ­γιος (Pankowski). Υποστράτηγος Δι­ευ­θυν­τής Ορ­θο­δό­ξου Θρη­σκευ­τι­κής Υ­πη­ρε­σί­ας των Πο­λω­νι­κών Ε.Δ..
10.30-11.00
Α΄ ΕΙΣΗΓΗΣΗ-ΘΕΜΑ: «Ψυ­χο­λο­γι­κά και κοι­νω­νι­κά γνω­ρί­σμα­τα των στρα­τευ­μέ­νων και των στε­λε­χών των Ε­νό­πλων Δυ­νά­με­ων». Εισηγητής: Κυ­ρια­ζής Δη­μή­τριος, Τξχος ε.α., Ψυχολόγος.
11.00-11.30: Συζήτηση
12.00-12.15: ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ
Πανοσιολ. Αρχιμανδρίτης Ιωάννης Ιωάννου, Δι­ευ­θυν­τής Θρη­σκευ­τι­κής Υ­πη­ρε­σί­ας ΓΕΕΦ Κύπρου.
Πανοσιολ. Αρχιμανδρίτης Νεκτάριος Κιούλος. Διευθυντής Θρησκευτικής Υπηρεσίας ΕΛ.ΑΣ.
12.15-12.45
Β΄ ΕΙΣΗΓΗΣΗ-ΘΕΜΑ: «Μέ­θο­δοι και τε­χνι­κές α­σκή­σε­ως μιας συγχρό­νου Ποι­μαν­τι­κής Δι­α­κο­νί­ας στο Στρά­τευ­μα». ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: Αι­δε­σι­μο­λ. Πρω­το­πρε­σβύ­τε­ρος Παν­τε­λε­ήμων Χα­νό­γλου, Τξχος ε.α..
12.45-13.30: ΟΜΑΔΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (Δύο ο­μά­δες ερ­γα­σί­ας υ­πό έ­να συν­τονι­στή)
13.30-13.50: Παρουσίαση Συμπερασμάτων Ομάδων Εργασίας
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 4 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2011
07.30-10.00
ΟΡΘΡΟΣ – ΑΡΧΙΕΡΑΤΙΚΗ ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ (Ι­ε­ρός Κα­θε­δρι­κός Να­ός Ε.Δ. «Πα­να­γί­α η Παν­τά­νασ­σα»)
10.00-10.45 Με­τά­βα­ση στο χώ­ρο του Συ­νε­δρί­ου (Πο­λε­μι­κό Μου­σεί­ο Α­θη­νών)
10.45-11.15
Γ΄ ΕΙΣΗΓΗΣΗ-ΘΕΜΑ: «Παι­δα­γω­γι­κές αρ­χές α­σκή­σε­ως του πνευμα­τι­κού έρ­γου των Στρα­τι­ω­τι­κών Ι­ε­ρέ­ων σή­με­ρα». Εισηγητής: Κα­ρι­ώ­το­γλου Α­λέ­ξαν­δρος, Δρ. Θε­ο­λο­γί­ας.
11.15-11.45
Δ΄ ΕΙΣΗΓΗΣΗ-ΘΕΜΑ: «Η προ­σω­πι­κό­τη­τα του Στρα­τι­ω­τι­κού Ι­ε­ρέ­α ως πα­ρά­γον­τος ε­πι­τυ­χί­ας του έρ­γου του σή­με­ρα». Εισηγητής: Αι­δε­σι­μο­λο­γι­ώ­τα­τος Πρω­το­πρε­σβύ­τε­ρος Νι­κό­λα­ος Γουρ­δού­πης, Δι­ευ­θυν­τής Σώ­μα­τος Στρα­τι­ω­τι­κών Ι­ε­ρέ­ων.
12.15-13.00: ΟΜΑΔΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
13.00-13.30: Παρουσίαση Συμπερασμάτων Ομάδων Εργασίας.
13.30-13.45: ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΟΡΙΣΜΑΤΩΝ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ
13.45: ΑΠΟΝΟΜΗ ΤΙΜΗΤΙΚΗΣ ΠΛΑΚΕΤΑΣ Υ­πουρ­γεί­ου Ε­θνι­κής Ά­μυ­νας στον Θε­ο­φι­λέ­στα­το Ε­πί­σκο­πο Σε­μι­α­τί­στε κ. Γε­ώρ­γιο.
Δείτε στην Ιδιωτική Οδό την περσινή ημερίδα για την Ποιμαντική στις Ένοπλες Δυνάμεις. 

Κυριακή 30 Οκτωβρίου 2011

ΤΑ ΣΥΣΣΙΤΙΑ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ ΚΑΙ Η ΣΚΕΤΗ ΣΟΥΠΑ ΤΟΥ ΜΠΑΚΑΛΗ ΤΗΣ ΣΗΜΕΡΙΝΗΣ ΓΕΝΙΑΣ

Kαι για την 28η Oκτωβρίου, μια σούπα του μπακάλη
Της Αθηνάς Kακούρη
Tον καιρό της Kατοχής τρώγαμε μοιρασμένο με το δελτίο, κάτι που λεγόταν σούπα του μπακάλη. Tην αποτελούσαν μικρά κομματάκια, αγνώστου προελεύσεως, άλλα κίτρινα, άλλα πορτοκαλιά, άλλα ασπριδερά, άλλα αχνοπράσινα σε μέγεθος σπόρου φάβας σπασμένου στα τρία. Στην κατσαρόλα γινόταν ένας χυλός χρώματος ροζέ. Πεινασμένους μας εύρισκε, πεινασμένους μας άφηνε και η σάχλα της δεν περιγράφεται.
Tα τελευταία χρόνια λοιπόν έχω την αίσθηση πως κάθε λίγο με μπουκώνουν μια τέτοια σούπα του μπακάλη ως θέαμα - ακρόαμα επετειακό.
Tι εννοώ: πριν από λίγες βδομάδες μού πρότειναν να λάβω μέρος σε μια εκπομπή αφιερωμένη στο ’40.
Θέλουμε, μου είπε η νεαροτάτη δημοσιογράφος, να μας μιλήσετε για τις αρχαιότητές μας που λεηλάτησαν οι Γερμανοί.
Mα δεν τις λεηλάτησαν! Kαι μάλιστα εκεί υπάρχει μια πολύ ενδιαφέρουσα ιστορία να διηγηθείτε – το πώς δηλαδή οι τότε υπεύθυνοι φρόντισαν εγκαίρως, πριν καν μας επιτεθούν οι Iταλοί να κρύψουν τα πολυτιμότερα εκθέματα, έτσι ώστε να τα ασφαλίσουν από πιθανό βομβαρδισμό αλλά και να εμποδίσουν την ενδεχόμενη διαρπαγή τους. Eν τούτοις...
A! με έκοψε απογοητευμένη A, εγώ έχω ακούσει τα αντίθετα. Nα μας πείτε τότε για την πείνα και τα παιδάκια που πέθαιναν στον δρόμο.
H πείνα είναι ένα μεγάλο θέμα που πρέπει να εξεταστεί συνολικά – τι την προκάλεσε, το φοβερό της μέγεθος, τις δυνάμεις που κινητοποιήθηκαν... Kαι μάλιστα, ειδικά τώρα που έχουμε τέτοια ανάγκη ελπίδας και παραδείγματος, θα ήταν χρήσιμο να θυμίσουμε την προνοητικότητα του Aρχιεπισκόπου Δαμασκηνού και το πώς οργάνωσε σε κάθε ενορία συσσίτια, όπου μάλιστα εκατοντάδες γυναίκες της γειτονιάς, πεινασμένες οι ίδιες δούλεψαν για να σωθούν οι ακόμη πιο πεινασμένοι.
Aλλά πέραν αυτού, παιδάκι μου, ξέρεις η 28η Oκτωβρίου είναι η μέρα για να μνημονεύουμε τον Στρατό – εκείνους που σχεδίασαν την άμυνα κι εκείνους που, τις κρισιμότατες πρώτες στιγμές, δεν ακολούθησαν απλώς τα όσα τους επέβαλε το καθήκον τους, αλλά όλοι τους, απ’ τον στρατιώτη μέχρι τον ανώτερο αξιωματικό, με εκπληκτικό σθένος και φαντασία και ορμή και αυτοθυσία, αναποδογύρισαν την επίθεση των Iταλών. Σ’ αυτούς ανήκει η αθάνατη δόξα και η τιμή και η επέτειος. Aυτούς πρέπει να μνημονεύουμε, γιατί εκτός όλων των άλλων με το παράδειγμά τους μας δείχνουν με τι τρόπο ξεπερνιούνται οι κρίσεις και κερδίζεται το μέλλον.
Προφανώς δεν άκουγε λέξη απ’ όσα της έλεγα.
Kαι τα παιδάκια που πέθαναν στην Kατοχή; Γι’ αυτά δεν πρέπει να λέμε τίποτα; με κάρφωσε με τη μομφή της.
Eκεί πάνω η σαχλότατη γεύση της σούπας του μπακάλη ήρθε και ξεχείλισε το στόμα μου. Tης έβαλα τις φωνές.
Aλλά δεν είχα δίκιο. Tο δύστυχο το κοριτσάκι διδάχθηκε ποτέ να αγαπά και να σέβεται; Nα μελετά και να κατανοεί; Nα ξεχωρίζει και να συνδυάζει πριν κρίνει; Nα μεταχειρίζεται, κοντολογίς το μυαλό της και να έχει την καρδιά της ανοιχτή; Oχι καθόλου. Yπάρχουν πλήθος πράγματα περί των οποίων γνωρίζει μόνον ότι είναι in, και ένα εξίσου μεγάλο πλήθος που έχει διδαχθεί να καταδικάζει εκ προοιμίου. Mε τη σούπα του μπακάλη έχει μεγαλώσει, αυτήν που σερβίρουν τα MME χρόνος μπαίνει χρόνος βγαίνει, και αναπόφευκτα αυτήν σερβίρει και η ίδια με τη θλιβερή ψευδαίσθηση ότι επιτελεί έργον σπουδαίον.
Aν έχει ακούσει για τον Eλύτη πάντως δεν θα είναι σχετικά με το Aσμα ηρωικό και πένθιμο για τον χαμένο ανθυπολοχαγό της Aλβανίας, αμφιβάλλω αν αναγνωρίζει τα ονόματα Aγγελος Bλάχος ή Γιάννης Mπεράτης οπότε το Mνήμα της Γριάς και το Πλατύ Ποτάμι μάλλον για τοπωνύμια θα τα πάρει, και σίγουρα δεν θα έχει καν υποψιαστεί πως άλλος ένας από τους κορυφαίους νεοέλληνες λογοτέχνες, ο Aγγελος Tερζάκης, θεώρησε κι αυτός χρέος του να αφιερώσει ένα σημαντικό μέρος του δημιουργικού χρόνου του για να μελετήσει και να παραδώσει στις επερχόμενες γενεές την Eποποιία του 1940-41.
Tώρα όμως βρισκόμαστε πάλι πίσω σ’ ένα ’40 που από ορισμένες απόψεις είναι πολύ χειρότερο απ’ το 1940, γιατί την επίθεση των Iταλών την αντιμετώπισε μια γενεά μεγαλωμένη με το μητρός τε και πατρός τε και τα Yπέρ πίστεως και πατρίδος και το Mαύρη είν’ η νύχτα στα βουνά και το Παραμύθι χωρίς όνομα και με άλλα τέτοια παλαιομοδίτικα. Πούθε θα αντλήσει το απαραίτητο σθένος η σημερινή γενεά, που χάρη στα MME, και φευ όχι μόνον, έχει τραφεί με σκέτη σούπα του μπακάλη;

ΕΝΑ ΣΥΜΠΟΣΙΟ ΚΑΙ ΜΙΑ ΣΥΝΑΥΛΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΓΕΝΕΘΛΙΑ ΤΟΥ ΠΟΙΗΤΗ


ΣΥΜΠΟΣΙΟ
Ο εικοστός αιώνας στην ποίηση του Ελύτη
Η ποίηση του Ελύτη στον εικοστό πρώτο αιώνα.
Με την ευκαιρία της συμπλήρωσης εκατό χρόνων από την γέννηση του Οδυσσέα Ελύτη πραγματοποιείται στο Μέγαρο Μουσικής ένα συμπόσιο αφιερωμένο στο έργο του.
Η διαμόρφωση της ποιητικής του ταυτότητας, η διασταύρωσή του με τα κυρίαρχα καλλιτεχνικά ρεύματα της Ευρώπης, η παρουσία της ελληνικής διαχρονίας στο έργο του, ο πολυσήμαντος ρόλος της γλώσσας, η φυσική μεταφυσική, οι ηθικές αξίες καθώς η πίστη στις πολλαπλές δυνατότητες της ποιητικής λειτουργίας αποτελούν κυρίαρχους άξονες μιάς νέας ερμηνευτικής προσέγγισης στην ποίηση του Ελύτη.

1 Νοεμβρίου 2011
17:00
Ποιητική γραφή-Λυρισμός-Εικόνα
Πρόεδρος Γεώργιος Μπαμπινιώτης

Μίκης Θεοδωράκης: “Οδυσσέας Ελύτης - Ο Έλληνας Επαναστάτης”
Δημήτρης Μαρωνίτης: “Ο νεοελληνικός λυρισμός πριν και μετά τον Ελύτη”
Μαρίνα Λαμπράκη Πλάκα: “Ο εικαστικός Ελύτης και η συνγυμνασία των αισθήσεων”
David Connolly: “Η Μαγεία του Ελύτη”
Μιχάλης Κοπιδάκης: “Της Δικαιοσύνης ήλιε…’ Μιά άλλη ανάγνωση”

19:30
Γλώσσα -Ηθικές αξίες -Μεταφυσική
Πρόεδρος Μαρίνα Λαμπράκη Πλάκα

Γεώργιος Μπαμπινιώτης: “Ο μεταγλωσσικός Ελύτης”
Κώστας Γεωργουσόπουλος: “Τρία κλειδιά ανάγνωσης για την ‘Μαρίνα των Βράχων’”
Άρης Μπερλής: “Ο Ελύτης σήμερα”
Μιχαήλ Λειβαδιώτης: “Ο παράφορος χρόνος, ο μικρόψυχος καιρός κι η ισόβια στιγμή”
Paola Maria Minucci: “Η Ελλάδα πέρα από την Ελλάδα στην ποίηση του Ελύτη”

2 Νοεμβρίου 2011
17:00
Μεταγλώττιση-Οικουμενικότητα
Πρόεδρος David Connolly

Mario Vitti: “Ο Ελύτης και το Ελληνικό κοινό. Επικοινωνία και συναίνεση”
Jeffrey Carson: “Ο Ελύτης δεν μπορεί να μεταφραστεί: Ο Ελύτης πρέπει να μεταφραστεί.”
Ingemar Rhedin: “Η φωνή πέραν της γλώσσας - το ανέκφραστο, η ποιητική νοημοσύνη και το μεταφυσικό στοιχείο στο έργο του Οδυσσέα Ελύτη”
Salah Stetie: “Elytis Le Soleiculteur”

19:30
Ποίηση και Πραγματικότητα (στρογγυλό τραπέζι)
Πρόεδρος Ιουλίτα Ηλιοπούλου

Δημήτρης Νανόπουλος
Θανάσης Τζαβάρας
Κική Δημουλά
Γιώργος Κουρουπός
Χρόνης Μπότσογλου

ΣΥΝΑΥΛΙΑ 3 Νοεμβρίου
Το Μέγαρο Μουσικής τιμά την επέτειο συμπλήρωσης εκατό χρόνων από τη γέννηση του Οδυσσέα Ελύτη διοργανώνοντας ένα «ελεύθερο ταξίδι» στον «Κόσμο τον μικρό, τον Μέγα!» του νομπελίστα ποιητή κι ανανεωτή της ελληνικής ποίησης, στο λυρικό και στοχαστικό του λόγο, στα δυνατά χρώματα των εικόνων του και στα ιδανικά τοπία της δικής του πνευματικής επικράτειας, με οδηγό την πρωτότυπη μουσική του Γιώργου Κουρουπού.
Στίχους του Ελύτη απαγγέλει η ποιήτρια Ιουλίτα Ηλιοπούλου, συνοδευόμενη από τον ηθοποιό Άρη Λεμπεσόπουλο στην ανάγνωση επιλεγμένων πεζών του κειμένων. Τις μουσικές συνθέσεις του Γιώργου Κουρουπού σε στίχους Οδυσσέα Ελύτη ερμηνεύουν γνωστοί σολίστ (Γιώργος Παναγιωτίδης στο βιολί, Ali Basegmezler στη βιόλα, Fabiola Ojeda στο τσέλο, Θανάσης Αποστολόπουλος στο πιάνο) και λυρικοί τραγουδιστές (Θεοδώρα Μπάκα, μέτζο σοπράνο και Τάσης Χριστογιαννόπουλος, βαρύτονος) όπως και η Παιδική Χορωδία των Αρσακείων-Τοσιτσείων Σχολείων υπό τη διεύθυνση της Χριστίνας Βαρσάμη-Κούκνη.
Την καλλιτεχνική επιμέλεια της εκδήλωσης – που εντάσσεται στο πλαίσιο της Σειράς Ελληνική Μουσική - έχει η Ιουλίτα Ηλιοπούλου.

Σάββατο 29 Οκτωβρίου 2011

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ ΚΑΙΡΙΑ ΚΑΙ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΕΡΓΑΜΟΥ ΙΩΑΝΝΗ


φωτογραφίες intv.gr
Δεύτερη μέρα σήμερα των εργασιών του Διεθνούς Συνεδρίου για τον Μητροπολίτη Περγάμου Ιωάννη και την θεολογία του στο Βόλο, που διοργανώνει η Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών της Μητροπόλεως Δημητριάδος.
Παρακολουθώντας κανείς το συνέδριο από το διαδικτυακό κανάλι intv.gr το οποίο αναμεταδίδει απευθείας το όλο γεγονός, διαπιστώνει το υψηλό επίπεδο της διοργάνωσης, το ξεχωριστό επιστημονικό επίπεδο των συνέδρων - ομιλητών, την εποικοδομητική συζήτηση που διεξάγεται μετά από κάθε συνεδρία, σε κλίμα σοβαρότητος και προαγωγής του διαλόγου. Πρόκειται για ένα συνέδριο ουσίας και όχι τύπων. Μια επιστημονική θεολογική κατάθεση για το χθες, το σήμερα και το αύριο της Ορθόδοξης Εκκλησίας. 

Άκουσα με προσοχή τις ανακοινώσεις των Μ. Αρχιδιακόνου Μαξίμου, π. Δημητρίου Μπαθρέλλου, Σταύρου Γιαγκάζογλου και του καθηγητού Γεωργίου Μαρτζέλου. Αντιλαμβάνεται από τις εισηγήσεις τους ο καθείς πόσο η θεολογία του Περγάμου Ιωάννη έχει μπολιάσει τη Δυτική θεολογική σκέψη του καιρού μας. Το εύρος της και η διεισδυτικότητά της εκπλήσσουν, και μόνο στην Ελλάδα που εμφορούμαστε ακόμα απ' αυτό τον επικίνδυνο πια επαρχιωτισμό, αδυνατούμε να κατανοήσουμε τον πολύτιμο θεολογικό θησαυρό που ακούει στο όνομα ο Περγάμου Ιωάννης.
Άκουσα και τον ίδιο τον Σεβ. Περγάμου να μιλάει κατά την συζήτηση, ύστερα από παράκληση του προεδρείου, γιατί ο ίδιος είπε πως προτιμά να ακούει και να μαθαίνει από όσα λέγονται. Μίλησε για λίγα λεπτά καίρια και ουσιαστικά, διδάσκοντάς μας να έχουμε εμπιστοσύνη στο Θεό, γιατί Εκείνος θα δείξει πώς ο ορθόδοξος θεολογικός λόγος θα καρπίσει σ' Ανατολή και Δύση, τώρα ή αργότερα, όποτε Εκείνος ευδοκήσει.
Σημαντικό θέμα που εθίγη κατά την πρωϊνή συζήτηση ήταν η διάσταση που υπάρχει ανάμεσα στους πρωταγωνιστές των Θεολογικών Διαλόγων και την Ιεραρχία και το λαό. Τα όσα συντελούνται στους Θεολογικούς Διαλόγους ελάχιστα φτάνουν στο πλήρωμα, κι αυτό διότι και οι ποιμένες της Εκκλησίας δεν ενημερώνονται επαρκώς για την όλη εργασία των Διαλόγων.
Τίθενται και άλλα σημαντικά θέματα τα οποία συμβάλλουν ουσιαστικά στην αυτοσυνειδησία μας. 


Παρασκευή 28 Οκτωβρίου 2011

ΑΡΧΙΣΕ ΣΤΟ ΒΟΛΟ ΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΕΡΓΑΜΟΥ ΙΩΑΝΝΗ

φωτογραφίες intv.gr
Ξεκίνησαν απόψε στο Βόλο οι εργασίες του Διεθνούς Συνεδρίου για τον μεγάλο θεολόγο του καιρού μας Μητροπολίτη Περγάμου Ιωάννη Ζηζιούλα, το οποίο διοργανώνει η Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών της Μητροπόλεως Δημητριάδος.
Στην έναρξη του Συνεδρίου παρέστησαν οι Μητροπολίτες Μιλήτου Απόστολος, Τρίκκης Αλέξιος, Μεσσηνίας Χρυσόστομος, Δημητριάδος Ιγνάτιος, ιεράρχες της Εκκλησίας της Σερβίας, ο Αρχιγραμματεύς της Αγίας και Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου Αρχιμ. Βαρθολομαίος, καθηγητές πανεπιστημίου κ.α.
Το συνέδριο θα συνεχιστεί αύριο και μεταδίδεται απευθείας από το διαδικτυακό κανάλι intv.gr. 
Το πλήρες πρόγραμμα του συνεδρίου δείτε εδώ.

Ο ΕΟΡΤΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΕΠΕΤΕΙΟΥ ΣΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΠΡΟΞΕΝΕΙΟ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ

Ρεπορτάζ-φωτογραφίες: Νικόλαος Μαγγίνας
Με την ευκαιρία της εθνικής εορτής της 28ης Οκτωβρίου τελέστηκε θεία λειτουργία στο Ναϋδριο του Αγίου Σάββα στο Γενικό Προξενείο της Ελλάδας στην Κωνσταντινούπολη. Την Θεία Λειτουργία τέλεσε ο Μέγας Εκκλησιάρχης του Πατριαρχείου Βενιαμίν με τον Διάκονο Αλέξανδρο. 
Τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο εκπροσώπησε ο Πατριαρχικός Διάκονος Νήφων. Παρέστησαν ο Επίτροπος του Παναγίου Τάφου στην Πόλη Αρχιμ. Νεκτάριος Σελαλμαζίδης, ο Γενικός Πρόξενος της Ελλάδος Νικόλαος Ματθιουδάκης, οι Πρόξενοι Βίκτωρ Μαλιγκούδης και Αθανάσιος Αστρακάς, η νέα Πρόξενος στην Αδριανούπολη Αικατερίνη Βαρβαρίγου, το Προξενικό Προσωπικό, πλήθος ομογενών από την Πόλη και επίσκεπτες εξ Ελλάδος.
Ακολούθησε Δοξολογία και στη συνέχεια ενώπιον της επιτυμβίας πλάκας όπου αναγράφονται τα ονόματα των Κωνσταντινουπολιτών Ελλήνων υπηκόων, τελέστηκε Τρισάγιο υπέρ αναπαύσεως των ψυχών τους, όπου ο Γενικός Πρόξενος κατέθεσε στεφάνι. Κατόπιν μίλησε ο νέος Γενικός Πρόξενος αναφερόμενος μεταξύ άλλων και στο Ναϋδριο του Αγίου Σάββα λέγοντας χαρακτηριστικά:
"Είναι ένα παλιό, ωραίο, μικρό εκκλησάκι και είναι ιδιαίτερα συγκινητικό να το λειτουργούμε. Η 28η Οκτωβρίου έχει κάτι το ιδιαίτερο, γιατί ίσως ήταν η πρώτη φορά που οι έλληνες πετύχανε κάτι όλοι μαζί.
Όλοι μαζί προσπαθήσαμε και πετύχαμε το αδιανόητο κι' αυτό αποδείξαμε και το δεχθήκανε και οι εχθροί μας ακόμη ότι ενωμένοι μπορούμε να κάνουμε πάρα πολλά. Η παρούσα συγκυρία είναι πολύ δύσκολη σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο, σε εθνικό ιδιαίτερα θα πρέπει να αποδείξουμε ότι όλοι μαζί να κάνουμε πολλά έργα. Ο ελληνισμός της Κωνσταντινούπολης, της Ίμβρου και της Τενέδου είναι ένα κομμάτι πονεμένο του ελληνισμού, αλλά ένα κομμάτι που έχει αποδείξει ότι μπορεί να επιβιώσει".
Στη συνέχεια παρατέθηκε δεξίωση στην Αίθουσα του Γενικού Προξενείου.
ΕΙΣ ΑΙΩΝΙΑΝ ΜΝΗΜΗΝ ΤΩΝ ΥΠΕΡ ΠΑΤΡΙΔΟΣ ΠΕΣΟΝΤΩΝ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΔΕΥΤΕΡΟΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΝ ΠΟΛΕΜΟΝ ΑΠΟ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ 28ης ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1940 ΜΕΛΩΝ ΤΗΣ ΕΚ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΑΡΟΙΚΙΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΝ ΤΟΥΡΚΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ
ΑΒΡΑΜΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
ΑΒΡΑΜΑΚΗΣ ΜΙΧΑΗΛ
ΑΒΡΑΜΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
ΑΓΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
ΑΘΗΝΑΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
ΑΚΤΥΠΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ
ΑΛΒΕΡΤΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ
ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ
ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ
ΑΝΤΩΝΑΤΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ
ΑΝΤΩΝΑΤΟΣ ΜΙΧΑΗΛ
ΑΡΣΕΝΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΩΣ
ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΣ ΣΤΑΜΑΤΙΟΣ

ΒΑΝΔΩΡΟΣ ΟΡΕΣΤΗΣ
ΒΕΛΕΛΗΣ ΗΛΙΑΣ
ΒΕΝΤΟΥΡΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ
ΒΙΤΑΛΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ
ΒΙΤΑΛΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
ΒΛΑΣΤΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ

ΓΚΙΑΛΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ – Ανθυπολοχαγός
ΓΑΡΟΦΑΛΙΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ
ΓΑΣΠΑΡΑΚΗΣ ΘΡΑΣΗΒΟΥΛΟΣ
ΓΙΑΜΑΣ ΜΙΧΑΗΛ
ΓΚΙΡΣ ΓΟΥΛΙΕΛΜΟΣ
ΓΟΖΑΔΙΝΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ

ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ – Υποσμηναγός
ΔΑΝΟΠΟΥΛΟΣ ΜΕΛΕΤΙΟΣ

ΕΥΘΥΜΙΑΔΗΣ ΜΗΝΑΣ

ΖΑΓΚΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ
ΖΑΛΩΝΗΣ ΛΟΥΔΟΒΙΚΟΣ
ΖΑΜΠΛΑΚΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
ΖΑΝΝΕΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
ΖΑΦΕΙΡΙΟΥ ΖΑΦΕΙΡΙΟΣ
ΖΕΡΒΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣΘΕΟΔΩΡΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
ΚΑΛΦΟΠΟΥΛΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ
ΚΑΛΑΒΡΥΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
ΚΑΛΛΕΓΑΣ ΦΑΝΟΥΡΙΟΣ
ΚΑΝ ΡΑΦΑΗΛ
ΚΑΡΑΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΕΠΑΜΕΙΝΩΝΔΑΣ
ΚΑΡΥΔΟΠΟΥΛΟΣ ΙΛΑΡΙΟΝ
ΚΕΛΑΙΔΙΤΗΣ ΦΙΛΙΠΠΟΣ
ΚΟΚΚΙΝΟΣ ΠΑΝΤΕΛΗΣ
ΚΟΚΚΙΝΟΣ ΠΕΤΡΟΣ
ΚΟΥΜΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
ΚΟΥΤΣΙΚΟΠΟΥΛΟΣ ΛΕΑΝΔΡΟΣ

ΛΑΣΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ – Αντιπλοίαρχος Π.Ν
ΛΕΒΑΝΤΗΣ ΜΙΧΑΗΛ -Ταγματάρχης
ΛΕΚΚΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ – Πλοίαρχος Σ.Ν
ΛΑΜΠΡΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ
ΛΑΣΚΑΡΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
ΛΕΒΗΣ ΛΕΩΝ
ΛΕΥΚΑΡΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ
ΛΕΥΚΑΡΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
ΛΕΩΝ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
ΛΙΝΑΡΔΟΣ ΠΕΤΡΟΣ
ΛΟΥΚΑΚΗΣ ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΣ

ΜΕΛΕΤΟΠΟΥΛΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ – Υποναύαρχος Π.Ν
ΜΑΡΓΑΡΙΤΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ
ΜΗΛΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ- Ανθυπολοχαγός
ΜΑΓΟΥΛΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ
ΜΑΛΑΤΟΣ ΚΟΜΝΗΝΟΣ
ΜΑΝΤΙΚΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ
ΜΑΡΓΑΣ ΜΑΡΓΑΡΙΤΗΣ
ΜΑΡΓΕΤΗΣ ΣΑΒΒΑΣ
ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ
ΜΕΣΗΝΕΖΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ
ΜΗΛΙΩΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ
ΜΗΝΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ
ΜΗΤΣΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
ΜΟΛΦΕΤΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ
ΜΠΙΛΙΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
ΜΠΟΥΡΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ

ΝΙΚΟΠΟΥΛΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ
ΝΤΕΚΑΣΤΡΟ ΜΩΥΣΗΣ
ΝΤΕΛΛΑΣΟΥΔΑΣ ΙΟΥΛΙΟΣ

ΞΑΝΘΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ

ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ
ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΜΙΧΑΗΛ
ΠΑΠΑΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
ΠΑΠΑΦΙΛΙΠΠΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
ΠΑΠΠΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ
ΠΑΣΧΟΠΟΥΛΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ
ΠΕΤΙΚΑΣ ΜΙΧΑΗΛ
ΠΗΛΙΟΥΡΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ
ΠΥΘΑΡΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ
ΠΙΤΑΡΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
ΠΙΤΣΙΛΙΑΡΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
ΠΛΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
ΠΛΑΤΙΔΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
ΠΟΠΑΣ ΜΙΧΑΗΛ
ΠΟΤΑΜΙΑΝΟΣ ΒΥΡΩΝ
ΠΡΕΛΟΡΕΝΤΖΟΣ ΙΩΣΗΦ
ΠΑΝΟΠΟΥΛΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ – Υπολοχαγός
ΠΑΝΑΓΙΩΤΙΔΗΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ
ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΙΜΙΛΙΟΣ

ΡΑΦΑΛΕΤΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ
ΡΗΓΑΣ ΣΑΒΒΑΣ

ΣΥΡΡΟΣ ΣΠΥΡΙΔΩΝ – Συνταγματάρχης
ΣΚΟΡΔΟΜΠΕΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ
ΣΟΦΙΚΙΤΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ
ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ
ΣΤΑΜΚΟΣ ΘΩΜΑΣ
ΣΤΑΥΡΟΥ ΧΡΗΣΤΟΣ
ΣΥΜΕΩΝΙΔΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ

ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ
ΤΖΕΖΑΝΑΣ ΑΛΒΕΡΤΟΣ
ΤΖΙΒΡΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ
ΤΣΑΚΑΝΙΚΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ
ΤΣΑΓΚΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
ΤΣΟΥΚΛΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ
ΤΣΟΥΡΒΙΔΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ

ΦΩΚΑΣ-ΑΣΑΝΑΚΗΣ ΘΕΟΦΙΛΟΣ – Ανθυποσμηναγός
ΦΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
ΦΑΡΜΑΚΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ

ΧΑΤΖΑΡΓΥΡΟΣ ΘΡΑΣΥΒΟΥΛΟΣ
ΧΑΤΖΗΑΝΤΩΝΙΟΥ ΑΝΤΩΝΙΟΣ
ΧΑΤΖΗΣ ΠΟΛΥΔΩΡΟΣ - Ανθυπολοχαγός
ΧΑΤΖΗΣΤΑΥΡΟΥ ΛΑΖΑΡΟΣ

ΨΑΡΡΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ
ΨΑΡΡΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ

Ο ΑΝΘΥΠΟΛΟΧΑΓΟΣ ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ ΣΤΟ ΑΛΒΑΝΙΚΟ ΜΕΤΩΠΟ


Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου
Σε λίγες μέρες, στις 2 Νοεμβρίου 2011, συμπληρώνονται 100 χρόνια ακριβώς από τη γέννηση του νομπελίστα ποιητή μας Οδυσσέα Ελύτη.
Το 2011 είναι έτος Ελύτη και δεν είναι λίγες οι εκδηλώσεις που γίνονται προς τιμήν του ποιητή, οι οποίες ουσιαστικά καλύπτουν τη δική μας ανάγκη για επαφή με το έργο του. Πολλές πτυχές του έργου του αναλύονται και παρουσιάζονται στο ευρύ κοινό, αποδεικνύοντας τη διαχρονικότητά του και το καίριο και αληθινό της ποίησής του.
Συνήθως λησμονούμε, όμως, - κάποιοι και αγνοούν – ότι ο Ελύτης πολέμησε στο Αλβανικό Έπος 1940-41, στην πρώτη γραμμή του μετώπου. Προσβλήθηκε από τύφο και τελικά διασώθηκε “από θαύμα”, όπως ο ίδιος ομολογεί. Ας δούμε συνοπτικά πώς ο ίδιος περιγράφει την εμπειρία του στο μέτωπο και σε ποια ποιητικά του έργα αποτυπώθηκε αυτή η συγκλονιστική για τον ποιητή εμπειρία.
Στις 28 Οκτωβρίου 1940 ο Ελύτης κατατάσσεται ως ανθυπολοχαγός στη Διοίκηση του Στρατηγείου του Α’ Σώματος Στρατού. Στις 26 Φεβρουαρίου 1941 μεταφέρεται με βαρύ κοιλιακό τύφο στο νοσοκομείο Ιωαννίνων κι έπειτα από περιπετειώδη πορεία καταλήγει στην Αθήνα.
Αλβανία, κακουχίες στα λασπωμένα χιόνια των βουνών, οιμωγές θανάτου, πείνα, υποχώρηση, αρρώστιες, γερμανική εισβολή, κατοχή, θυσίες, περηφάνεια, αντίσταση, προδοσία...
Από μια συνέντευξη του Οδυσέα Ελύτη στο φοιτητικό περιοδικό "Πανσπουδαστική" με τίτλο "Έζησα το θαύμα της Αλβανίας" το 1965, διαβάζουμε:
Προσωπικά εσείς, σαν έφεδρος ανθυπολοχαγός, τι κάνατε στον αγώνα; τον ρωτούν.
Τι να έκανα εγώ, ένα χαλασμένο παιδί της Αθήνας. Με κόπο ανυπολόγιστο, κατάφερα να είμαι απλώς συνεπής προς την αποστολή μου. Αλλά είδα στο πρόσωπο των στρατιωτών μου τη λάμψη που είναι ικανός ο Ελληνισμός ν' αναδύσει όταν πιστεύει στο δίκιο του. Και γνώρισα από πολύ κοντά την αψηφισιά του θανάτου, την ακατάβλητη θέληση της ζωής που έγινε τελικά και δική μου. 
Στο μέτωπο, αρρώστησα από βαρύτατο τύφο. Τα νερά που πίναμε, όπου βρίσκαμε, ανάμεσα στα πτώματα των μουλαριών, ήτανε μολυσμένα. Χωρίς να γνωρίζω τι έχω, χρειάστηκε να κάνω τρία μερόνυχτα με τα πόδια κα με ζώο σε βατόδρομο και να διακομισθώ στο Νοσοκομείο Ιωαννίνων.
Έμεινα εκεί σαράντα μέρες με σαράντα πυρετό, ακίνητος, με πάγο στην κοιλιά. Με είχανε αποφασίσει αλλά εγώ δεν είχα αποφασίσει τον εαυτό μου. Θυμάμαι, ότι αρνήθηκα να με μεταφέρουν στο μικρό θάλαμο των ετοιμοθανάτων, όπως κάποιο άλλο βράδυ αρνήθηκα πεισματικά να κοινωνήσω και να εξομολογηθώ στον παπά που μου φέρανε, όταν η κρίση της αρρώστιας έφτασε στο κατακόρυφο. Μόλις αρχίζανε οι βομβαρδισμοί, ανοίγανε το διπλανό μου παράθυρο -μη σπάσουν τα τζάμια και τιναχτούν επάνω μου- και φεύγανε όλοι στα καταφύγια. Έτσι πέρασα όλες τις τρομερές πρώτες μέρες της γερμανικής επιθέσεως. Κατάμονος, σ' έναν έρημο θάλαμο, και γεμάτος πληγές από την απόλυτη ακινησία.
Και την ημέρα που κρίθηκε ότι είχα γλυτώσει και άρχισε να υποχωρεί ο πυρετός, ήρθε η διαταγή να εκκενωθεί το Νοσοκομείο. Με βάλανε όπως-όπως σ' ένα φορείο, που το χώσανε σ' ένα φορτηγό αυτοκίνητο.
Η φάλαγγα από τα Γιάννενα ως το Αγρίνιο πυροβολήθηκε οχτώ φορές από τα "στούκας". Οι φαντάροι τρέχανε στα χωράφια, όμως εγώ ήταν αδύνατον να σταθώ όρθιος έστω και για μια στιγμή. Τελικά στο Αγρίνιο, με παρατήσανε σ' ένα πεζούλι και φύγανε. Μια καλή κοπέλλα, εθελοτής νοσοκόμος με άλλη αποστολή, με βοήθησε κα μ' έσυρε ως το υπόγειο μιας καπναποθήκης, όπου σωριάστηκα κι έμεινα τρεις μέρες (...) Οι γιατροί στην Αθήνα τρίβανε τα μάτια τους. Σύμφωνα με την Επιστήμη, θα έπρεπε με την πρώτη παραμικρή μετακίνηση να πάθω εντερορραγία και να τελειώσω (...) αν "έζησα το θαύμα" σώθηκα και από ένα θαύμα.
Η συμμετοχή του Ελύτη στον ελληνοϊταλικό πόλεμο το χειμώνα του 1940-41 έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην ποιητική και ιδεολογική του διαμόρφωση και σήμανε την αρχή μιας νέας περιόδου στην πνευματική του πορεία. Η εμπειρία του πολέμου ώθησε τον Ελύτη να στραφεί πιο άμεσα προς την ιστορία και το συλλογικό αίσθημα στο έργο του. Όπως σημειώνει ο ίδιος στην Αυτοπροσωπογραφία του:
Η Αλβανία, για τη σωματική μου υπόσταση ήταν μια περιπέτεια αβάσταχτη, αλλά για την ψυχική μου όμως ιστορία, μια τομή βαθιά. (…) έγινε αιτία ο πόλεμος να συνειδητοποιήσω τι είναι ο αγώνας, ο ομαδικός πλέον και όχι ο προσωπικός. Θέλω να πω τι σημαίνει να μάχεσαι ενταγμένος σε μιαν ομάδα, που έχει ορισμένα ιδανικά, και να μάχεσαι κι εσύ γι’ αυτά.
Ο Ελύτης έγραψε τρία εκτεταμένα ποιήματα με θέμα τον Αλβανικό πόλεμο, την άνοιξη του 1941 μόλις επέστρεψε από το μέτωπο: την Αλβανιάδα, τη Βαρβαρία και το Άσμα Ηρωικό και Πένθιμο για τον Χαμένο Ανθυπολοχαγό της Αλβανίας.
Η «Αλβανιάδα», έργο ημιτελές σε τρία μέρη, δημοσιεύθηκε τον Οκτώβριο του 1962 (μόνο ένα μέρος – τα υπόλοιπα καταστράφηκαν) στο φοιτητικό περιοδικό «Πανσπουδαστική», με εκτενή συνέντευξη του ποιητή και σχέδια του Γιάννη Μόραλη. Ας δούμε ένα σχετικό απόσπασμα από εκείνη τη συνέντευξη:
Πώς συμβαίνει να μην έχει εκδοθεί ακόμη η «Αλβανιάδα»; Μήπως έχουν δημοσιευθεί αποσπάσματα σε κανένα περιοδικό;
- Οχι, το ποίημα αυτό δεν δημοσιεύθηκε ποτέ. Μεταδόθηκε όμως τον Οκτώβριο του 1956 από το Ραδιοφωνικό Σταθμό Αθηνών, με απαγγελία Θάνου Κωτσόπουλου και Μήτσου Λυγίζου, ραδιοσκηνοθεσία Νίκου Γκάτσου και μουσική Μάνου Χατζιδάκι. Δεν είχε, απ' όσο ξέρω, καμιάν απήχηση, μολονότι η ραδιοφωνική παρουσίαση βοηθούσε στην ανάδειξη της ιδιότυπης τεχνικής του. Ισως να έφταιγα εγώ, ίσως το θέμα. Γεγονός είναι ότι μου έλειψε από κει και πέρα η διάθεση να συνεχίσω ένα έργο με τόσο μεγάλες διαστάσεις. Καλά ή κακά δεν είμαι από τους ποιητές που μπορούν να γράφουν ερήμην του κοινού. Μου χρειάζεται ο «αντίκτυπος». Κάτι περισσότερο: μου χρειάζεται αυτό που λέμε «αόρατη παραγγελία», η συναίσθηση ότι μια ομάδα ανθρώπων, έστω και μικρή, περιμένει κάτι από μένα. Προχώρησα αρκετά στο δεύτερο μέρος, κ' ύστερα, ξαφνικά, σταμάτησα. Με τράβηξε το «Αξιον Εστί» που είχε αρχίσει να ωριμάζει μέσα μου και που έμελλε να ηχήσει αλλοιώς. Ωστόσο, μια που αυτό το πρώτο μέρος εξακολουθεί, προσωπικά, να με ικανοποιεί απολύτως κ' έχει εξάλλου πάρει κατά κάποιο τρόπο το βάφτισμα της δημοσιότητας, ευχαρίστως σας το παραχωρώ.
Η Βαρβαρία, δεν δημοσιεύτηκε ποτέ και έχει καταστραφεί. Από τον Ήλιο τον Πρώτο, τρία κομμάτια έμειναν έξω από τη έκδοση των ποιημάτων της συλλογής τo 1943 και ενσωματώθηκαν στην Καλοσύνη στις Λυκοποριές, που δημοσιεύτηκε τον Ιανουάριο του 1947 στο περιοδικό Τετράδιο. Το πρώτο σχέδιο για το Άξιον Εστι τοποθετείται στο 1950 και το ποίημα δημοσιεύεται το 1959.
Ο Ελύτης συνέθεσε την ελεγεία του για τον ανθυπολοχαγό με σκοπό να τιμήσει τους συμπολεμιστές του στην Αλβανία. Σημειώνει στην Αυτοπροσωπογραφία του: «Λίγοι ξέρουνε ότι το κύριο βάρος του πολέμου το σήκωναν οι ανθυπολοχαγοί. Και συμβολικά αυτό θέλησα να δείξω ηρωοποιώντας έναν ανθυπολοχαγό, με το Άσμα που έγραψα». Κάποιοι μελετητές υποστηρίζουν πως έγραψε το ποίημα αυτό για το φίλο του ποιητή Γιώργο Σαραντάρη, ο οποίος επίσης πολέμησε στην Αλβανία και πέθανε αφού μεταφέρθηκε στην Αθήνα βαριά άρρωστος.
Σε μια επιστολή του στον Kimon Friar, ο Ελύτης αναφέρθηκε στον έλληνα ήρωα, ενσαρκωμένο στο πρόσωπο του ανθυπολοχαγού, με τα παρακάτω λόγια: "Χίλιες φορές τον είχανε σκοτώσει και χίλιες φορές είχε ξαναναστηθεί ανάμεσά μας. Αυτό ήταν χωρίς αμφιβολία το μέτρο και η αξία ενός πολιτισμού βασισμένου στην αγάπη της ζωής και όχι του θανάτου. Στην ελευθερία που ξαναγεννούσε τη ζωή μέσα απ’ τα ερείπια του θανάτου".
Στην ερώτηση δημοσιογράφου: Τι είναι εκείνο που σας συγκίνησε στο Επος του Σαράντα; ο Ελύτης απάντησε:
- Πώς να σας το πω: ήταν ό,τι διάβαζα στην πράξη, και μ' ένα σφίξιμο στην καρδιά μην τύχει και δακρύσω, αυτά που με ανία και δυσφορία διάβαζα ώς τότε στα βιβλία και για την ιστορία της χώρας μου. Ηταν μια βίαιη φορά προς τα εμπρός του λαού που είχε κάποτε ηττηθεί, όχι εξ αιτίας του, στη Μικρασία, και που τώρα θα έπαιρνε την εκδίκησή του. Ετσι το έβλεπα εγώ. Σαν άχτι μακροχρόνιο που έβγαινε και ξεθύμαινε. Δεν έπαιζε ρόλο που ο εχθρός ήταν διαφορετικός. Ο εχθρός ήτανε η Τυραννία, ήτανε η μορφή του Αδικου, που την είχαμε υποστεί κάτω από διαφορετικές μορφές επί αιώνες και είχε γίνει μοίρα μας. Αυτή η εξέγερση εναντίον της Μοίρας, χωρίς υπολογισμό, μες στα όλα, αυτή η «όμορφη αφροσύνη», όπως λέω κάπου αλλού, ήτανε που ανέβαζε το γεγονός σε μιαν άλλη σφαίρα, ποιητική. Μέσα μου έγινε μια αναπαρθένευση των τριμμένων εννοιών. Οι λέξεις ξεφουσκώνανε και ξαναγεμίζανε με καθαρή ουσία. Με τη βοήθεια της ουσίας αυτής βρήκα το θάρρος να ξαναπροφέρω λόγια που ώς τότε φοβόμουνα επειδή τα συναντούσα μόνο στα χείλη των κούφιων πολιτικών και των πατριδοκαπήλων.
Το Άξιον Εστι αποτελεί τη μετουσίωση της εμπειρίας του Ελύτη στην Αλβανία, σε μια ύψιστη ποιητική, που δεν έχει σχέση με συνθήματα ή παχιά λόγια.


Η Πορεία προς το μέτωπο είναι τόσο αληθινή σα μεταφυσική! Γράφει ο ποιητής:
Νύχτα πάνω στη νύχτα βαδίζαμε ασταμάτητα, ένας πίσω απ’ τον άλλο, ίδια τυφλοί. Με κόπο ξεκολλώντας το ποδάρι από τη λάσπη, όπου, φορές, εκαταβούλιαζε ίσαμε το γόνατο. Επειδή το πιο συχνά ψιχάλιζε στους δρόμους έξω, καθώς μες στην ψυχή μας. Και τις λίγες φορές όπου κάναμε στάση να ξεκουραστούμε, μήτε που αλλάζαμε κουβέντα, μονάχα σοβαροί και αμίλητοι, φέγγοντας μ’ ένα μικρό δαδί, μία μία εμοιραζόμασταν τη σταφίδα.
Ή φορές πάλι, αν ήταν βολετό, λύναμε βιαστικά τα ρούχα και ξυνόμασταν με λύσσα ώρες πολλές, όσο να τρέξουν τα αίματα. Τι μας είχε ανέβει η ψείρα ως το λαιμό, κι ήταν αυτό πιο κι απ’ την κούραση ανυπόφερτο. Τέλος, κάποτε ακουγότανε στα σκοτεινά η σφυρίχτρα, σημάδι ότι κινούσαμε, και πάλι σαν τα ζα τραβούσαμε μπροστά να κερδίσουμε δρόμο, πριχού ξημερώσει και μας βάλουνε στόχο τ’ αεροπλάνα. Επειδή ο Θεός δεν κάτεχε από στόχους ή τέτοια, κι όπως το ‘χε συνήθειο του, στην ίδια πάντοτε ώρα ξημέρωνε το φως…
Το Άξιον Εστι έχει θεολογική δομή (Η Γένεση - Ανάγνωσμα - Προφητικόν - Τα Πάθη - Το Δοξαστικό) μα στην ουσία του συνιστά μια ανθρωπολογική προφητεία - και τούτη η προφητεία είναι πειστική: των φονιάδων το αίμα με φως ξεπληρώνω.
Στην πρόσφατη διάλεξή της στη Γεννάδειο (19.10.2011) για τον Ελύτη η ποιήτρια Ιουλίτα Ηλιοπούλου αποκάλυψε ότι ετοιμάζεται μια μελέτη που θα περιλαμβάνει λεπτομερειακά την πορεία του ποιητή στην Αλβανία. Την περιμένουμε με ενδιαφέρον για να δούμε αυτή την άγνωστη στους πολλούς πλευρά της ζωής του Ελύτη.
Σε τούτες τις δύσκολες μέρες που περνάμε νομίζω πως ο λόγος του ποιητή είναι επίκαιρος παρά ποτέ. Μη, παρακαλώ σας, μη, μη λησμονάτε τη χώρα μου!

Πέμπτη 27 Οκτωβρίου 2011

ΚΩΣΤΑ ΝΟΥΣΗ: "Ορθοδοξίας μεταγλώττιση"


Η ανάγκη μεταγλώττισης του πάσης φύσεως λόγου ανήκοντος σε οιαδήποτε χωροχρονική συγκυρία είναι αναπόφευκτη τόσο σε συλλογικό όσο και σε καθαρά εξατομικευμένο επίπεδο ως φυσική και αναπόφευκτη προσαρμογή λίαν επιβεβλημένη και χρήσιμη για τον πομπό και τον δέκτη που (ή τουλάχιστο θα πρέπει να) λαμβάνει υπόψη την περιρρέουσα ατμόσφαιρα, τις απαιτήσεις των καιρών, τις ευρύτερες συντεταγμένες δηλαδή του νυν, χωρίς όμως να προδίδει την ταυτοποιητική χροιά του, που τον συνδέει με το παραδοσιακό του υπόστρωμα. Στο πλαίσιο αυτό και έχοντας υπόψη τις ειδικές παραμέτρους του εκκλησιαστικού – χαρισματικού λόγου προσπάθησα πρόσφατα μέσα από μια σειρά κειμένων να καταπολεμήσω τη θέαση και χρήση του ως άνω λόγου ως εξουσιαστικού εργαλείου ή ως ειδωλοποιηθέντος οργάνου μέσα από την υπεράσπιση μιας αρχαιοπρεπούς ακαταλαβίστικης στους πολλούς μεγαλοπρέπειάς του σε αντιδιαστολή με τη διακονική της αγάπης κατά κύριο λόγο θεώρησή του. Τη στιγμή μάλιστα που βιώνουμε μια φοβική αντιμετώπιση της ζωής μέσα σε έναν πρωτοφανή κυκεώνα πολύσημων ειδεχθών μηνυμάτων εντός ομιχλωδών πολιτικοοικονομικών παγκόσμιων εξελίξεων εκ σκιωδών κέντρων εκπορευομένων και το μυστήριο της ανομίας – που σήμερα το βαφτίσαμε κρίση - ενεργείται όντως εναργέστερα τελευταία στις συνειδήσεις όλων μας (Β΄ Θεσ. β΄ 7), μέσα λοιπόν στην ανυπόφορη αυτή πλήξη τι θα αναμέναμε άλλο παρεκτός ενός ρήματος ζωής, ενός μηνύματος αισιοδοξίας, μιας οντολογικής και όχι ψευτοπαραμυθητικής βεβαίωσης ελπίδας;
Ένας τέτοιος λόγος όμως δε θα μπορούσε σαφέστατα να σπάσει τα δεσμά του φαύλου κύκλου της εγκόσμιας αθυμίας των ημερών, εκτός αν προερχόταν έξω από αυτόν. Στρέφοντες κατά το εικός το βλέμμα προς τα πάνω, τείνουμε ευήκοον ους προς τον αρμοδιότερο φορέα μετάδοσης του θείου μηνύματος, την Εκκλησία. Μάρτυρες, τότε, όλοι μας γενόμενοι γραπτών και οπτικοακουστικών μηνυμάτων ορθοδόξου αυτοπροσδιορισμού μένουμε πολλές φορές άποροι και έκπληκτοι εκ τρόπων απηρχαιωμένων, μεθόδων ξεπερασμένων και δόκιμων σε άλλες εποχές και ανθρώπους ετέρου μορφωτικού και εν γένει πνευματικού υποβάθρου και αντιστοίχων αναγκών, γεμόντων καταθλιπτικής προχειρολογίας, σαθρής επιχειρηματολογίας, έκδηλης ασκεπτοσύνης, επιστημονικού ερασιτεχνισμού, προφανούς βιωματικής απόκλισης, κακότεχνα εκφερομένων εντός περίεργων πολλές φορές σχημάτων εκπομπής τους, επί παραδείγματι τύπου κακόγουστων στημένων διαλογικών δρωμένων με πρωταγωνιστές προϋποτεταγμένους σε μια προσωπικότητα (κατά το σύνηθες έχουσα ιερατική αυθεντία) με την οποία συνήθως πρέπει να συμφωνούμε (κατά το δοθέν από τους προαναφερθέντες παράδειγμα) εξάπαντος σε όλα, θυσιάζοντες πολλάκις στοιχειώδη λογικά και άλλα προσωπικά μας δεδομένα. Και αναρωτιέται ευλόγως ο αντικειμενικός παρατηρητής αν έχει στερέψει τόσο ο εκκλησιαστικός μας λόγος που πρέπει να κοιτάει όπισθεν....
Θεωρώ πως για το νηφάλιο και απροκατάληπτο αναγνώστη κατέστη ήδη σαφές ότι η προηγηθείσα αντιπαράθεση θέσεων περί μετάφρασης των ευαγγελικών κειμένων ήταν ουσιαστικά μια μόνο παράμετρος στον καλό αγώνα για μια ευρεία μεταγλώττιση της σύνολης έκφρασης και παρουσίας της Εκκλησίας στο σήμερα, μάλλον στο εκάστοτε νυν. Βιώσαμε λίαν προσφάτως την ενοχική σιωπή και πενία μιας φονταμενταλίζουσας τάσης του εν λόγω χώρου, που δυστυχώς εκφράζει μάλλον αρκετούς ανάμεσά μας και αναμασιέται ευκαίρως ακαίρως θλιβερά επανερχόμενη αμετανοήτως – όπως ενδεικτικά την είδαμε και πάλι πρόσφατα φιλοξενούμενη εν είδει πνευματικού μονοπωλίου σε σχετικό εντόπιο περιοδικό το οποίο κινδυνεύει έτσι να απολέσει τον εκκλησιαστικό του χαρακτήρα εκπροσώπησης του πληρώματος και της πληρότητας της Ορθοδοξίας και να καταστεί θρησκευτικό έντυπο ιδιοκτησίας ενίων συνήθων υπόπτων. Για ποιο λόγο, αναρωτιέται για πολλοστή φορά κανείς, να μην τολμήσει η ελευθερία του ορθοδόξου λόγου να αυτοαναδείξει την εγγενή της δύναμη; Γιατί να αδικούν οι άνθρωποι που τον υπηρετούν και το λόγο αυτό, αλλά κυρίως τον εαυτό τους και τους δέκτες του; 
Ίσως θα προβάλλει κάποιος την ένσταση πως διυλίζουμε τον κώνωπα και ότι μεγάλη μερίδα των χριστιανών αρκείται στα προαναφερθέντα ποιμαντικά τεκταινόμενα, ενώ ο λόγος ο δικός μου είναι αυστηρός και σκληρός με αποδέκτες μια ελίτ απαιτητικών και εξειδικευμένων θεολογικά χριστιανών. Σίγουρα δεν είναι έτσι τα πράγματα ούτε θα το αναλύσω σε αυτό το μικρό άρθρο. Θα αντιτείνω μόνον πως ο ορθόδοξος λόγος έχει στην μέριμνά του και ανθρώπους περιφερομένους σε αλλότριους της ορθοδοξίας χώρους, που τους θεωρεί δυνάμει μέλη της Εκκλησίας και σε κάθε περίπτωση παιδιά του Θεού, και ακόμα ότι με τις πάσης φύσεως «προκλητικές» ποιμαντικές ενέργειες οι περισσότεροι εξαιτίας της υποτίμησης της νοημοσύνης τους (του εγωισμού τους έστω, και αυτός πρέπει να γίνει κάπου σεβαστός), μάλλον όμως των πιο μύχιων ανεκπλήρωτων πνευματικών τους ορέξεων, ή θα απογοητευθούν ή θα εξοργιστούν ή θα στραφούν σε χώρους κίβδηλης πνευματικότητας, όπερ και το απευκταίον. Η λειτουργία του θείου λόγου βαρύνει τους υπουργούς του περισσότερο από όσο φαντάζονται. Ειδικά σε μια διεθνή οικονομική υπερένταση που ο λόγος αυτός, πέρα από τη μεταφυσική του διάσταση, έχει μια τόσο απαραίτητη για όλους πολιτική λειτουργία παραμυθητικού (δηλαδή πρακτικού και συνάμα ενθαρρυντικού και παρηγορητικού) ενθαδικού χαρακτήρα, βαρύνει εξίσου, αν όχι περισσότερο, και τους ικανούς μεν, σιωπώντες δε φορείς του με ποικίλες προφάσεις εν τη αμαρτία τους αυτή.
Ο ορθό(δοξo)ς λόγος του Θεού, όταν μεταφράζεται στη γλώσσα του παρόντος – γλώσσα ως τη σύξευξη όλων των μέσων διατύπωσής του, από την καθαυτήν λεκτική διατύπωση μέχρι και τον τρόπο που θα οργανωθεί και θα μεταδοθεί – καθιστάμενος εύληπτος με την τακτική αυτή, όχι μόνο δεν κινδυνεύει να απολέσει τα ουσιώδη του χαρακτηριστικά αλλά αντιθέτως επανευρίσκει το δομικό αναφαίρετό του στοιχείο: την όντως και μοναδική αλήθεια. Από το σημείο αυτό θεωρώ ότι μπορούμε να πιάσουμε το μίτο της Αριάδνης για την έξοδο από κάθε προσωπική και συλλογική κρίση. Δε μιλάμε εδώ για κάποιο εξωραϊστικό ψυχολογικό τέχνασμα λόγω της τραγικότητας της κατάστασης με στόχο μια εκβιασμένη ψευδαισθητική ανάταση. Πρόκειται για την αλήθεια, την ουσία της λύσης του προβλήματος, της άρσης του αδιεξόδου. Θεωρώ ότι ένας τέτοιος λόγος είναι και αυτός που είπε ο προ ολίγων ετών κοιμηθείς σύγχρονος αγιασμένος κληρικός π. Ευσέβιος Γιαννακάκης: «τον δε φόβον αυτών μη φοβηθήτε, μηδέ ταραχθήτε. Τον πολύν κόσμο, που είναι μακριά από το Φως και τον Χριστόν, τον διακατέχει φόβος. Όμως τον άνθρωπον που είναι κοντά στον Χριστό ουδείς φόβος τον πλησιάζει. Έτσι να νιώθεις και συ, παιδί μου. Ουδόλως να επιτρέπεις στον εαυτό σου φόβον. Αντίθετα, απέραντη εμπιστοσύνη στον Κύριο και άκρα ασφάλεια… Το άγχος είναι απαράδεκτο, ιδιαίτερα για τους ανθρώπους της Εκκλησίας. Άγχος ίσον ολιγοπιστία, ίσον εγωισμός» (από το ομώνυμο βιβλίο για το γέροντα, εκδ. Ι. Μ. Αγίου Ιωάννου Θεολόγου Αιγίου). Δυστυχώς δεν ακούγονται πολλοί τέτοιοι λόγοι πια – αντιθέτως ουκ ολίγοι λαϊκισμοί προφέρονται από επίσημα εκκλησιαστικά χείλη - ίσως διότι δεν πείθουν οι πνευματικώς λιποβαρείς πομποί τους, πιθανώς επειδή ακούγονται γραφικοί στα αυτιά μιας νεοειδωλολατρικής εποχής και κοινωνίας, εχούσης εντούτοις ακόμα εξ ιστορικών και λαογραφικών αιτίων χριστιανική ταυτότητα. Παρόλ’ αυτά, όμως, σε τέτοια λόγια κρύβεται η αλήθεια των πραγμάτων. Και, πραγματικά, η αλήθεια δεν μπορεί παρά να σε λευτερώνει…(Ιω. η΄ 32).

Κώστας Χρ. Νούσης
Φιλόλογος - Θεολόγος
Λάρισα 23/10/2011

ΤΑ ΘΑΥΜΑΣΙΑ ΑΝΩΝΥΜΑ ΚΑΙ ΑΝΟΡΘΟΓΡΑΦΑ!...

Τά σημάδια τους...

Στόν τόπο πού ἔζησα τά παιδικά καί τά πρώϊμα ἐφηβικά χρόνια μου, οἱ πρόγονοί μας, οἱ προκάτοχοι δηλαδή τῶν ὅσων κατέχουμε καί χαιρόμαστε ἐμεῖς σήμερα- εἴτε σπίτια εἶναι αὐτά, εἴτε κτήματα, ἀλλά καί μοναστήρια καί ἐκκλησίες, βρύσες καί καλτερίμια- δέν ἄφησαν κανένα σημάδι τῆς προσωπικῆς τους συμβολῆς καί ἐργασίας, παρά μονάχα σέ ἐλάχιστες περιπτώσεις τό ὄνομά τους γραμμένο. Κι ἐκεῖνο ἀνορθόγραφο, λιτό, δίχως τήν παραμικρή ἔπαρση... "ΜαστροΚοςτας 17..." . Κι εἶναι τά ἔργα τους, αὐτά τά ἀνώνυμα καί ζεστά σέ συμφιλίωση μαζί σου δημιουργήματα, κομμάτια τοῦ εὐαίσθητου καί πλούσιου σέ χαρίσματα ψυχισμοῦ τους. Ἔτσι, ἀπό τήν ταπεινή ἀβραγιά, ἴσαμε τό θαυμάσιο καλτερίμι, ὅλα τοῦτα ἐνέχουν τή θαυμαστή καί βεβαιωμένη πίστη τῶν ἀνθώπων ἐκείνων στό καθῆκον καί στό συνάνθρωπό τους. Γι᾿ αὐτό δέ νοιάζονταν γιά ἐπωνυμίες· ἤξεραν, ἄλλωστε, πώς τό ὄνομά τους τό γνωρίζει ὁ Θεός, τόν ὁποῖο καί δεόντως τιμοῦσαν σέβονταν, γιατί καταλάβαιναν μέ πολύ σοφία καί πνευματική ὑγεία, πώς τά χέρια τους τά δυναμώνει ἡ Χάρη Του καί τήν ψυχή τους τή φωτίζει ἡ Θεία Του συναντίληψη:" Κύριος ἐμοί βοηθός..." (Ψαλμ.117,6). Καί ὑπῆρξε ὁ Κύριος βοηθός τους πάντοτε, ἄν λάβουμε ὑπ᾿ ὄψη μας τίς συνθῆκες κάτω ἀπό τίς ὁποῖες διάβίωναν καί ἐργάζονταν.... Γι΄ αὐτό κι ἐκεῖνοι Τοῦ ἀφιέρωναν τόν καλύτερό τους ἑαυτό, ἀποτέλεσμα τοῦ ὁποίου ἦταν ἡ καλλιτεχνία καί ἡ ἀβίαστη δημιουργία ὅλων ὅσων ἔμελλε νά κατασκευάσουν γιά κοινή τους χρήση, πρό πάντων ὅμως πρός δόξαν Θεοῦ.
Ἀνοίγω παρένθεση ἐδῶ, γιατί θέλω νά θυμίσω στόν ἀναγνώστη μου κάποιες παλιές κι εὐλογημένες συνήθειες πού τίς τηροῦσαν πιστά οἰ παλιότεροι. Ὅπως ὁ ἁγιασμός κατά τή θεμελίωση, πού ἦταν στήν κυριολεξία γιορτή, πανηγύρι. Μιά γιορτή πού κρατοῦσε μέσα της ὅλα τά στοιχεῖα τῆς συγκίνησης, τῆς χαρμολύπης, τῆς ἀνάπαυσης. Καί τό λέω αὐτό, γιατί θυμᾶμαι τήν ἀγαλλίαση πού ἔνοιωθε ὁ γονιός, ὅταν θεμελίωνε τό σπίτι, τό ὁποῖο θά ἔδινε στή συνέχεια προίκα στό κορίτσι του. Πῶς, λοιπόν, νά μή γιορτάσει, νά μή συγκινηθεῖ ὅταν τοῦ εὔχονταν "καλό τελείωμα καί καλό γαμπρό"! Ἤ, πάλι, ὅταν τό κτίσμα ἔφτανε στήν κουκούλα, στή σκεπή, μέ πόση χαρά τό περίμεναν κι αὐτό… Γιατί ἐκεῖ στεγάζονταν οἱ κόποι, τά δάκρυα, οἱ αἱματηρές οἰκονομίες, τῶν ἀνθρώπων ἐκείνων. Τότε λοιπόν ὁ μάστορας χάραζε σέ μιά πέτρα τά ἀρχικά τοῦ ὀνόματος τοῦ νοικοκύρη καί τή χρονολογία-τίποτε παραπάνω. Αὐτό ἔφτανε γιά νά μνημονεύονται ἐκεῖνοι πού μόχθησαν, γιά νά κατασκευαστεῖ αὐτό τό σπίτι.
Σήμερα ὅλ᾿ αὐτά ἀρχίζουν καί ξεπερνιοῦνται, καθώς ἡ τεχνολογία μέ τίς ἕτοιμες λύσεις -βλέπε πολυκατοικία- ἐμφανίζεται ὡς ἡ πλέον σύντομη ὁδός γιά τή στέγαση, τήν ὁδοποιΐα κι ὅλες τίς ὑπόλοιπες ἀνάγκες τῶν ἀνθρώπων. Καί μαζί μ᾿ ὅλ᾿ αὐτά συνυπάρχουν, μέ μεγάλα γράμματα γραμμένες, κι οἱ ἐπιγραφές, πού ἐμφανίζουν τά ὀνόματα τῶν ἀρχιτεκτόνων, τῶν κατασκευαστῶν, τῶν ἑταιριῶν καί ὅλων ὅσων συμμετέχουν σ᾿ αὐτή τή διαδικασία τῆς κατασκευῆς.
Μόνο πού ἡ ἀθεράπευτη νοσταλγία ἔρχεται νά σοῦ θυμίζει κάθε τόσο αὐτή τήν εὐγενική προγονική ρίζα πού μᾶς ἄφησε σημάδι καί ὑποθήκη τήν ἀξιωσύνη, τή συνειδητή καί μερακλίδικη ἐργασία, πρό πάντων ὅμως τήν ἀνθρωπιά.
π. Κων. Ν. Καλλιανός, Σκόπελος
φωτογραφίες από το Κλήμα Σκοπέλου του π. Κ.Ν. Καλλιανού

Τετάρτη 26 Οκτωβρίου 2011

ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑΚΗ ΚΙΝΗΣΗ ΤΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΧΑΛΚΙΔΟΣ Η ΤΙΜΗ ΣΤΟΝ ΣΤΑΥΡΟ ΞΑΡΧΑΚΟ


Τιμητική Συναυλία - αφιέρωμα στον μεγάλο έλληνα συνθέτη Σταύρο Ξαρχάκο πραγματοποιήθηκε, στα πλαίσια των φετινών 19ων Δημητρίων, τα οποία διοργανώνει κάθε χρόνο ο Μητροπολιτικός Ιερός Ναός Αγίου Δημητρίου Χαλκίδος, την Κυριακή 23 Οκτωβρίου 2011 το απόγευμα, στο νέο Συνεδριακό Κέντρο της Αντιπεριφέρειας Ευβοίας, από την Ορχήστρα Ποικίλης Μουσικής του Πνευματικού Κέντρου του Μητροπολιτικού Ιερού Ναού Αγίου Δημητρίου Χαλκίδος, υπό την διεύθυνση του μουσικού και θεολόγου Δημήτρη Παπαθανασίου.
Στη συναυλία παραβρέθηκε ο ίδιος ο Σταύρος Ξαρχάκος, ο οποίος τιμήθηκε από τον Μητροπολίτη Χαλκίδος Χρυσόστομο με τον Χρυσό Σταυρό του Μητροπολιτικού Ναού Αγίου Δημητρίου Χαλκίδος, για την σπουδαία προσφορά του στον ελληνικό πολιτισμό.
Νομίζω - μάλλον είμαι σίγουρος - πως πρώτη φορά τιμάται ο Σταύρος Ξαρχάκος από μια Μητρόπολη της Εκκλησίας της Ελλάδος. Και νομίζω ότι για πρώτη φορά τιμάται ένας δημιουργός του νεοελληνικού μας βίου, ο οποίος δεν έχει άμεση σχέση με την τρέχουσα θρησκευτικότητα. 
Η πρωτοβουλία της Μητροπόλεως Χαλκίδος - και του Μητροπολιτικού Ναού του Αγίου Δημητρίου - είναι όντως πρωτοποριακή, καθώς η Εκκλησία ανοίγεται σε πρόσωπα και εποχές που δεν είναι της άμεσης "δικαιοδοσίας" της, αλλά που θα έπρεπε να την αφορούν, καθώς είναι ένα κομμάτι του πρόσφατου πολιτισμού μας, διόλου ευκαταφρόνητο. 
Ελπίζω η μεν Μητρόπολη Χαλκίδος να συνεχίσει στην ίδια κατεύθυνση, και το παράδειγμά της να μιμηθούν και άλλες Μητροπόλεις, αφού οι άνθρωποι της τέχνης και των επιστημών στη χώρα μας μπορεί να μην έχουν στενή σχέση με την εκκλησιαστική ζωή, μοχθούν όμως και αυτοί για το πνεύμα και την υψηλότερη δυνατή έκφραση του ανθρώπου. Άρα, η Εκκλησία πρέπει και αυτούς να τους συναντήσει και να διαλεχθεί μαζί τους σοβαρά.
Και καθώς η Καθημερινή της Κυριακής μας χαρίζει αυτό τον καιρό ψηφιακούς δίσκους με σπουδαία έργα του Σταύρου Ξαρχάκου που άφησαν εποχή, καλό είναι να επανανακαλύψουμε το συνθέτη και τις εξαίσιες μουσικές του.
Π.Α.Α.
Related Posts with Thumbnails