Απόψε στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών για την δεύτερη φάση του Γ' Διεθνούς Συνεδρίου για τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη, το οποίο διοργανώνει η Εταιρεία Παπαδιαμαντικών Σπουδών. Την περασμένη εβδομάδα το Συνέδριο ξεκίνησε στη γενέτειρα του Παπαδιαμάντη Σκιάθο.
Το θέμα λίαν ενδιαφέρον: "Ο Παπαδιαμάντης μεταφράζων και μεταφραζόμενος". Οι εισηγήσεις υψηλού επιπέδου προκάλεσαν σοβαρή επιστημονική συζήτηση.
Ο διευθυντής της Νέας Εστίας Σταύρος Ζουμπουλάκης ήταν και πάλι καίριος και ουσιαστικός. Ο Ζουμπουλάκης είτε με θεολογικά θέματα καταπιάνεται είτε με φιλολογικά είτε με λογοτεχνικά, έχει το χάρισμα να σε μυεί στο θέμα του με μια αβίαστη πειθώ και σε κάνει να συνειδητοποιείς το Ελυτικόν: "Μάθε να προφέρεις σωστά την πραγματικότητα".
Ανέπτυξε το θέμα: "Το ζήτημα της μετάφρασης του Παπαδιαμάντη στη δημοτική και οι Έλληνες λογοτέχνες". Με ισχυρή τεκμηρίωση μας κατέδειξε την μεταφραστική προσπάθεια Ελλήνων λογοτεχνών πάνω σε διηγήματα του Σκιαθίτη, και κατέληξε στη δική του πρόταση, αρκετά ρεαλιστική νομίζω, για τον Παπαδιαμάντη στη μέση εκπαίδευση: Στο δημοτικό να υπάρχει αντικριστά το κείμενο του Παπαδιαμάντη με την απόδοσή του στη νεοελληνική. Στο γυμνάσιο και το λύκειο το πρωτότυπο με υποσέλιδες σημειώσεις για ολόκληρες φράσεις κι όχι απλώς ένα γλωσσάρι, που δεν θα δίνει στον μαθητή την ακεραιότητα μιας δυσνόητης λόγιας φράσης. Για τους ενήλικες ένα καλό γλωσσάρι είναι αρκετό.
Στη συζήτηση που ακολούθησε ετέθη και το θέμα της μετάφρασης των λειτουργικών κειμένων - κυρίως των αναγνωσμάτων - και ο Ζουμπουλάκης ισχυρίστηκε - ορθότατα! - ότι μιλάμε για "καρδιακή κατανόηση" των περικοπών, αλλά στην πραγματικότητα κανείς δεν κατανοεί το νόημα μιας αποστολικής περικοπής. Το είπε, φαντάζομαι, διότι ο Απόστολος είναι δυσκολότερος από το Ευαγγέλιο ως προς την ερμηνεία, και τώρα που το σκέφτομαι απαιτεί και γερό βιβλικό εξοπλισμό, για να μνησθώ του αγαπημένου θέματος του Ζουμπουλάκη που είναι οι Βιβλικές σπουδές.
Ανάμεσα σε άλλους τοποθετήθηκαν επί των εισηγήσεων οι καθηγητές Δημήτρης Τριανταφυλλόπουλος και Παναγιώτης Μαστροδημήτρης, η συγγραφέας Τασούλα Καραγεωργίου κ.α., ενώ παρόντες ήσαν ο σεβαστός επιμελητής της κριτικής έκδοσης των Απάντων του Παπαδιαμάντη Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλος, λιτός και διακριτικός, ο καθηγητής Αθανάσιος Μαρκόπουλος, ο Άγγελος Καλογερόπουλος, ο θεολόγος Βασίλης Αντωνόπουλος, ο π. Αντώνιος Πινακούλας, ο φιλόλογος και επιμελητής εκδόσεων Δημήτρης Καραδήμας και αρκετοί ακόμα εραστές της τέχνης του κυρ-Αλέξανδρου. Πρόεδρος της συνεδρίας ο εκδότης του Δόμου Δημήτρης Μαυρόπουλος, ο οποίος έκανε επαινετική αναφορά - επαξίως! - στην φιλόλογο Βασιλική Λαμπροπούλου, η οποία συνέβαλε το μέγιστα στην όλη διοργάνωση, όπως και σε πολλές άλλες εκδηλώσεις της Εταιρείας Παπαδιαμαντικών Σπουδών, και η οποία έκανε μια θαυμάσια ανακοίνωση με θέμα: "Ο Μαξιώτης του Hall Caine και ο Παπαδιαμάντης".
Με την Βασιλική Λαμπροπούλου, η οποία κατάγεται από την Πάτρα αλλά η Πάτρα την αγνοεί, όπερ και το σύνηθες φυσικά, κάναμε εκπομπές για τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη όταν ήμουν στον Λύχνο, τον τηλεοπτικό σταθμό της Ι. Μητροπόλεως Πατρών. Θυμάμαι πως το 1997 είχαμε ως θέμα "Τα φιλολογικά στον Παπαδιαμάντη".
Το συμπέρασμα και αυτού του Συνεδρίου, πάντως, είναι ότι ο Παπαδιαμάντης ανθεί και φέρει κι άλλο. Είτε έτσι είτε αλλιώς, είτε μεταφράζων είτε μεταφραζόμενος. Ευτυχώς, γιατί στους καιρούς μας η παραμυθία του μάς είναι πολύτιμη!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου