Σάββατο 31 Δεκεμβρίου 2022

ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΠΑΠΑΣΤΕΦΑΝΟΥ: ΜΑΤΙΑ ΕΡΜΗΤΙΚΑ ΚΛΕΙΣΤΑ


Αλεξάνδρα Παπαστεφάνου 
Το παιδικό μου σύμπαν ήταν ένα τεράστιο ονειρικό φυτώριο εικόνων και μεταμορφώσεων. Ένας άγγελος που φτερούγιζε στη μικρή τραπεζαρία έκρουε τη λύρα του. Εκεί, στα πλήκτρα της παλιάς επιτραπέζιας «οργκάνας» (πρόδρομος του ηλεκτρικού πιάνου), ανακάλυπτα πρωτόγνωρες μελωδίες που μπορούσαν να οργανωθούν και να πάρουν ήχο, όψεις ενός κόσμου που με γέμιζε θαυμασμό και τρυφερότητα. Όλα έφταναν από ένα δίχως τέλος «αλλού» και τα ανακάλυπτα σαν απόσταγμα ήχων. Στη μυστική σκοτεινιά των χορδών του όρθιου πιάνου της γιαγιάς ανακάλυπτα έκθαμβη τον κόσμο των τονικοτήτων. 
Η εικόνα που είχα για τον κόσμο ήταν αδιαχώριστη από την ποιητική μου φαντασία που τον έπλαθε και που ήταν συγχρόνως η αποκριτική και η δημιουργική ουσία του κόσμου. Το δέος που ένοιωθα μπροστά στη φύση είχε το μεγαλείο μιάς πνευματικής απόλαυσης. Τα κοχύλια στην άμμο τα έβλεπα σα γνωστικά απολιθώματα Και οι ουρανοί! Πόσους ουρανούς θυμάμαι! Εκείνο το φεγγάρι που έπαιζε με τα χρυσαφιά, ρωμαλέα σύννεφα πάνω απο τις όχθες του Ληθαίου ποταμού. Και μια παγωμένη νύχτα στο Μέλανα Δρυμό, έναν ουρανό διάφανο σα κρύσταλλο. Εστρεφα τα κυάλια στον έναστρο ουρανό, έστηνα ξώβεργες για να πιάσω αστέρια, ανυπόμονη να βυθιστώ πίσω απ τη μεγέθυνση του φακού σ΄ένα πολύχρωμο σύμπαν ή ν’ ακούσω κρότους άστρων. Η παρατήρηση του έναστρου ουρανού είναι ίδια με το βύθισμα στον εσώτερο κόσμο. Το άπειρο του ουρανού ισοδυναμεί με το άπειρο της ψυχής του Ηρακλείτου: «Ψυχής πέρατα ιών ουκ αν εξεύροιο, ούτω βαθύν λόγον έχει». Είναι η ίδια αίσθηση όταν χάνεσαι στην άμμο της ερήμου, όπως εκείνο το σούρουπο που ανεβοκατέβαινα βουλιάζοντας απαλά στους αμμόλοφους της Σαχάρας, μ΄ένα μπουκαλάκι, συλλέγοντας άμμο. Άμμο ρευστή, απαλή, βελούδινη, απέραντη. Οι μικροσκοπικοί κόκκοι με την ιερατική, πυκνή ροή που ενσωματώνουν ατελείωτα, όπως και το αχανές του ουρανού, τη σφραγίδα της αρχέγονης μίας και πολλαπλής Μονάδας.
Μού άρεσε να αιωρούμαι πάνω από τον κόσμο, είχα την τάση να παρακάμπτω την φαινομενικά οργανωμένη τάξη και σταθερότητα των πραγμάτων και ν’ αναζητώ νέους συνδυασμούς. 
Τα όνειρά μου έμοιαζαν με ζωή: Γκρεμοί κατακόρυφοι παντού και στο βάθος η πόλη χτισμένη στη χαράδρα πίσω από μια τάφρο απο αλάτι. Και τα ίχνη πάνω στην άσπρη επιφάνεια του αλατιού ένας ρυθμός, ιστορίες που υπάρχουν λίγο πριν τις σβήσει ο άνεμος. Εκεί πάνω βάδιζε και μια κλίκα από σκεβρωμένες, αφυδατωμένες «αυθεντίες», το καθιερωμένο ιερατείο που αντιμετώπιζε τα μεγάλα πνευματικά έργα σα βαλσαμωμένα κουφάρια με ζήλο ανασκαφής ή ανατομίας. 
Σαν ν΄ανοιγόκλεινε η πύλη των δύο κόσμων κάθε που νύχτωνε, μια φωνή μου μιλούσε για το σιγανό μα γοερό κλάμα των ανθρώπων, για τους αλλόκοτους ιριδισμούς των υδρόβιων δασών και τ ανάστροφα άνθη, για τη γέμιση της κάτω σελήνης και για μια υγρή, πνιχτή σιωπή, παλιότερη απ’ αυτή που γνώριζα, που κατοικεί στο «παντού» και στο «πάντα»: για τον θάνατο. 
«Ακόμα κι αν σ' έκλειναν σε καταπακτή, εσύ θα ήθελες να περνάς τη ζωή σου ψάχνοντας πάντα για καταχωνιασμένα νοήματα» έλεγε η φωνή. 
Και καταλάβαινα πως είχε έρθει η ώρα να ψάξω τον κόσμο απ την αρχή, να μάθω για τους αντικατοπτρισμούς, για τη σκέψη και τον καλπασμό των αλόγων, τον θόρυβο των φτερών, τον ήχο της βροχής και της παλίρροιας, τη γλώσσα της σιωπής. 
Για τη μουσική και το τραγούδι...
ΤΑ ΝΕΑ (28-12-2022)

Η ΙΟΥΛΙΤΑ ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ "Ο ΕΛΥΤΗΣ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ"


Η ποιήτρια Ιουλίτα Ηλιοπούλου, με αφορμή το νέο της, ξεχωριστό πόνημα "Ο Ελύτης για παιδιά", παραχώρησε μια συνέντευξη στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ (31/12/22) και στον Δημήτρη Δουλγερίδη, την οποία παραθέτουμε στη συνέχεια. 
- Ποια πιστεύατε ότι ήταν η μεγαλύτερη δυσκολία ή πρόκληση πριν ξεκινήσετε το βιβλίο όσον αφορά τη μεταφορά της ζωής και της ποίησης του Ο. Ελύτη στα παιδιά; 
-Έχω βρεθεί συχνά με παιδιά - έχω κάνει πολλές επισκέψεις σε σχολεία - κι έχω θαυμάσει το ανοιχτό μυαλό τους, την άμεση ανταπόκρισή τους στην πληροφορία, που μπορεί να καλλιεργηθεί και να γίνει γνώση, αλλά και την γρήγορη πρόσληψη ενός ποιητικού κειμένου. Το στοίχημα είναι να μιλήσει κανείς στα παιδιά με ακρίβεια αλλά και χάρη, θα έλεγα. Χωρίς να απλοποιεί, χωρίς να περιορίζεται σε στερεότυπα. Σελίδα τη σελίδα να ταξιδέψει τα παιδιά στην ιστορία της ζωής του ποιητή, και κυρίως να μπορέσει να τα μυήσει στο ποιητικό γίγνεσθαι. Να περιγράψει τον κόσμο του Ελύτη έτσι που το παιδί να ταυτισθεί με το παιδί Οδυσσέα και αβίαστα να ακολουθήσει την εξέλιξή του σε μέγιστο ποιητή. Η απόσταση από το Οδυσσέας στο Ελύτης να διανυθεί σιγά σιγά, ώστε ο αναγνώστης, μαζί με τα συμβάντα της ζωής του ποιητή, να καταλάβει το γιατί και το πώς έγραφε ποίηση, τι επεδίωκε, πώς διαμορφώνεται ένας κόσμος συμβόλων, ποιά μπορεί να είναι η λειτουργία και η σημασία της ποίησης στην ζωή μας. 
- Ποια είναι τα στοιχεία της ποίησής του που νομίζετε ότι γοητεύουν και συγκινούν περισσότερο τα παιδιά του Δημοτικού; 
- Το ορατό αντίκρισμα που έχει στην ποίηση του Ελύτη και η πιο υψηλή, η πιο αφηρημένη έννοια κάνει ευκολότερα προσιτό το νόημα της, τουλάχιστον σε ένα πρώτο επίπεδο. Το φως, επίσης, είναι καθοριστικό. Διαβάζουν τα παιδιά ένα ποίημα που μπορεί να συλλαμβάνει τα μυστικά του φωτός, της γνήσιας πηγής της ζωής μας. Το φως που γίνεται ήλιος, που λάμπει στην θάλασσα, που προσδιορίζει πολλά απ’ τα χαρακτηριστικά της χώρας μας, που κάνει ορατές ακόμη και τις σκέψεις μας, είναι ένα σημαντικό σημείο συνάντησης των παιδιών με την ποίηση του Ελύτη, σημείο διασταύρωσης των συμβόλων με την πραγματικότητα, της ιδέας με την ύλη. Ο κόσμος, μάλιστα, των συμβόλων του Ελύτη είναι απόλυτα οικείος σε ένα παιδί, - ξεκινά απ’ το βότσαλο, τη νεροσταγόνα, το μυριστικό χορτάρι, ένα κανάτι, μια αυλή. Μεγαλώνοντας ο μικρός αναγνώστης θα ανακαλύψει πού οδηγούν αυτά τα ταπεινά σύμβολα κι απ΄τη φύση θα βγει στη μεταφυσική, κι απ’ την απλότητα στην αισθητική, κι απ’ την αθωότητα στην ηθική. Η γοητεία του υπαίθρου των Προσανατολισμών, του ανοιχτού ορίζοντα της σκέψης, της εξαιρετικής σημασίας των αισθήσεων, κάνουν το βιβλίο αυτό ένα ανάγνωσμα που συγκινεί την παιδική και εφηβική ψυχή.


Παρασκευή 30 Δεκεμβρίου 2022

ΤΟ ΙΠΠΕΙΟΝ ΘΡΑΣΟΣ ΤΗΣ ΡΩΣΙΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ


Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 
Η Σύνοδος της Εκκλησίας της Ρωσίας, κατά την πρόσφατη (29 Δεκεμβρίου 2022) συνεδρία της, έκρινε «άκυρες», από «κανονικής απόψεως» τις αποφάσεις του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας, που αφορούν στην καθαίρεση του πρ. Κλιν Λεωνίδα, «Εξάρχου» της Μόσχας στην Αφρική, αλλά και των κληρικών που προσχώρησαν στην ρωσική εισβολή. 
Ο Μόσχας Κύριλλος, είχε, σύμφωνα με την σχετική ανακοίνωση του Πατριαρχείου Μόσχας, «προειδοποιήσει» τον Πατριάρχη Αλεξανδρείας Θεόδωρο ότι θα είναι «άκυρη» η όποια καθαίρεση επιβληθεί. Η Μόσχα επιμένει στην ρητορική της ότι η Αλεξάνδρεια «συσχηματίστηκε με το σχίσμα», αναγνωρίζοντας την Αυτοκεφαλία της Εκκλησίας της Ουκρανίας. Μάλιστα, «χρεώνει» στον Αλεξανδρείας Θεόδωρο ότι συλλειτούργησε με τον Κιέβου Επιφάνιο στην Ίμβρο, στις 13 Αυγούστου 2021, και επομένως είναι «ορθές» οι αποφάσεις της για εισβολή στην κανονική δικαιοδοσία του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής. 
Περιμένουμε τώρα να τοποθετηθεί επί του θέματος ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας κ. Αναστάσιος, ως ιεραπόστολος που έγραψε ιστορία στην Αφρική, αλλά και οι άλλοι Ορθόδοξοι προκαθήμενοι: Ισχύουν οι αποφάσεις του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας ή είναι «άκυρες», όπως μας λέει η Μόσχα; 
Τα πράγματα είναι πολύ σοβαρά για να τηρείται λογική «ίσων αποστάσεων» ή αιδήμονος σιωπής. 
Ο καθηρημένος πρ. Κλιν Λεωνίδας σε συνέντευξη στις 27 Δεκεμβρίου 2022 στον διεθνή όμιλο ΜΜΕ «Ρωσία Σήμερα», δήλωσε πως στην πρωτεύουσα της Ουγκάντας Καμπάλα θα ανεγερθεί διοικητικό και πνευματικό κέντρο της Ρωσικής Ορθοδόξου Εκκλησίας. «Χάρη στις προσωπικές καλές σχέσεις του Αγιωτάτου Πατριάρχη Κυρίλλου και του Προέδρου της Ουγκάντας Γιοβέρι Μουσεβένι επιτεύχθηκαν αυτές οι άνευ προηγουμένου, κατά τη γνώμη μου, συμφωνίες. Σχεδιάζεται να κατασκευασθεί ένα διοικητικό και πνευματικό κέντρο. Μάλιστα ο κ. Πρόεδρος εξέφρασε την επιθυμία να συνδέεται ως συγκρότημα με το υπό ανέγερση Ρωσικό Κέντρο Επιστήμης και Πολιτισμού και εφόσον περιλαμβάνει ναό, να διαθέτει τρούλους σύμφωνα με την παραδοσιακή ρωσική τεχνοτροπία σε σχήμα “κρεμμυδιού”, να λειτουργήσουν εκεί σχολεία, δημοτικό γυμνάσιο και λύκειο, όπως επίσης και νοσοκομείο», ανέφερε ο καθηρημένος πρ. Κλιν Λεωνίδας. 
Είπε, επίσης, ότι ο Πρόεδρος της Ουγκάντας παραχώρησε οικόπεδο εξήντα στρεμμάτων «στην καλύτερη τοποθεσία της πρωτεύουσας ακριβώς απέναντι στο προεδρικό μέγαρο» και σημείωσε ότι σήμερα η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία είναι παρούσα σε 19 αφρικανικές χώρες, δηλαδή λίγο περισσότερο του ενός τρίτου της ηπείρου. Ενώ μάλιστα αιτήματα εντάξεως στην εξαρχία από κοινότητες συνεχίζουν διαρκώς να υποβάλλονται, αναφέρει η επίσημη ιστοσελίδα της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας Patriarchia.ru επικαλούμενη το ειδησεογραφικό πρακτορείο RIA Novosti.
Αντιλαμβάνεται πλέον ο καθείς ότι η Αφρική θα γεμίσει κρεμμυδόσχημους τρούλους, αρχής γενομένης από την Ουγκάντα, όπου είχε αναπτύξει έντονη ιεραποστολική δράση ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας Αναστάσιος, ο οποίος, μάλιστα, είχε χειροτονήσει διάκονο και πρεσβύτερο τον μακαριστό Μητροπολίτη Καμπάλας και πάσης Ουγκάντας Ιωνά. 
Τα πράγματα παίρνουν πλέον πολύ άσχημη τροπή και θα πρέπει – επιτέλους! – οι Ορθόδοξοι να ορθώσουν το ανάστημά τους έναντι της ιμπεριαλιστικής Ρωσικής Εκκλησίας, η οποία ευλογεί την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και με ίππειον θράσος εισβάλει και στην Αφρική.

Πέμπτη 29 Δεκεμβρίου 2022

ΕΝΑΣ ΧΡΟΝΟΣ ΑΠΟ ΤΗ ΡΩΣΙΚΗ ΕΙΣΒΟΛΗ ΣΤΗΝ ΑΦΡΙΚΗ


Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 
Συμπληρώθηκε ένας χρόνος από την δημιουργία του μορφώματος «Πατριαρχική Εξαρχία Αφρικής», από το Πατριαρχείο Μόσχας. 
Είναι γνωστό πως αυτή η ενέργεια ήταν αποτέλεσμα ενός μακρόπνοου σχεδίου της Ρωσικής Εκκλησίας για εισβολή στην δικαιοδοσία του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής, αλλά η αναγνώριση της Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Ουκρανίας από την Αλεξάνδρεια αποτέλεσε την θρυαλλίδα. 
Οι Ρώσοι, ως αντίποινα για την αναγνώριση της Αυτοκεφαλίας της Ουκρανίας, πριν ένα χρόνο ίδρυσαν την «Πατριαρχική Εξαρχία Αφρικής», η οποία σύντομα ανέπτυξε δικές της δομές, δημιούργησε site και γενικώς δραστηριοποιείται έντονα, με όλους τους τρόπους, στην Αφρικανική ήπειρο. 
Σε αυτή την πρωτοφανή επίθεση στο Δευτερόθρονο Πατριαρχείο της Ορθοδοξίας, δεν υπήρξε σοβαρή και έντονη αντίδραση – όπως θα έπρεπε – των υπολοίπων Ορθοδόξων Εκκλησιών. Ούτε επίσημη καταδίκη ούτε καν κάποια δήλωση αρχηγού αυτοκέφαλης Εκκλησίας, με εξαίρεση τον Οικουμενικό Πατριάρχη. 
Ακόμα και πρόσφατα, που η Σύνοδος του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας καθήρεσε τον ρώσο «Πατριαρχικό Έξαρχο» πρ. Κλιν Λεωνίδα, οι αντιδράσεις των λοιπών Ορθοδόξων ήταν μηδενικές, με εξόχως χαρακτηριστική την εκκωφαντική σιωπή του Αρχιεπισκόπου Αλβανίας Αναστασίου, ο οποίος είχε υπηρετήσει για μεγάλο διάστημα της ζωής του στην ιεραποστολή στην Αφρική και παλαιότερα δήλωνε πως η μόνη κανονική δικαιοδοσία στην μαύρη ήπειρο είναι αυτή του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας. 
Οι Ρώσοι, από τη μία βομβαρδίζουν ανελέητα την Ουκρανία και συνεχίζουν με αμείωτη ένταση τον πόλεμο, και από την άλλη διεισδύουν και εκκλησιαστικά στην Αφρική, χωρίς καμία αντίδραση. 
Για να «γιορτάσουν» την επέτειο του ενός χρόνου της «Εξαρχίας», έστησαν ολόκληρη τηλεοπτική εκπομπή στο sputnik, με καλεσμένους τον καθηρημένο πρ. Κλιν Λεωνίδα και άλλους αφρικανούς κληρικούς, οι οποίοι έχουν προσχωρήσει στην αντικανονική δικαιοδοσία του Πατριαρχείου Μόσχας.
Υπενθυμίζουμε ότι εκτός της καθαίρεσης του πρ. Κλιν Λεωνίδα, η Σύνοδος του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας αποφάσισε και την διακοπή της μνημόνευσης του Μόσχας Κυρίλλου, κάτι που έχει γίνει εδώ και τρία χρόνια από τη ρωσική πλευρά. 
Στην τηλεοπτική εκπομπή του sputnik ο καθηρημένος αναφέρεται στα αποτελέσματα του πρώτου έτους της «Πατριαρχικής Εξαρχίας Αφρικής» και στα άμεσα σχέδια για την ανέγερση ρωσικών ναών και πνευματικών κέντρων στην Αφρική. 
Μπροστά σε αυτή την πρωτοφανή κατάσταση, με τη Ρωσία να προελαύνει ακάθεκτη χωρίς ουσιαστική αντίδραση, η Ορθοδοξία φαίνεται πως έχει μπει σε μια ιδιότυπη κατάσταση ομηρείας. Η κάθε Αυτοκέφαλη Ορθόδοξη Εκκλησία, για τους δικούς της λόγους, αρνείται να εκφραστεί για την απαράδεκτη ρωσική εισβολή σε όλα τα επίπεδα. Ακόμα και στα χριστουγεννιάτικα μηνύματα των Προκαθημένων και των κατά τόπους Μητροπολιτών, απουσιάζει κάθε αναφορά στον πόλεμο στην Ουκρανία και στην ρωσική εισβολή στην Αφρική. Λες και δε συμβαίνει τίποτα. 
Διαμορφώνεται, λοιπόν, μια νέα πραγματικότητα στην Ορθοδοξία η οποία μόνο ευοίωνη δεν θα μπορούσε να χαρακτηριστεί. Το κυριώτερο όλων όμως, είναι ότι έχουμε περάσει σε μια εποχή «απαθείας» σε σχέση με την επιθετικό πόλεμο, όπου η θεολογία είτε τον δικαιολογεί – όπως κάνουν οι ρώσοι – είτε τον ανέχεται με διάφορες προφάσεις και κυρίως στο όνομα μιας αντιδυτικής υστερίας. 
Κι ακόμα, ο ρωσικός ιμπεριαλισμός φαίνεται πως δεν ενοχλεί τις Ορθόδοξες Εκκλησίες, που δεν συγκινούνται από το δόγμα του «Ρωσικού κόσμου» και τον εθνοφυλετισμό της «Αγίας Ρωσίας», με σκοπό την κατακυρίευση του κόσμου. 
Οι εξελίξεις προβλέπονται …απρόβλεπτες και – φευ – οδυνηρές.

ΣΤΟΝ ΘΩΜΑ ΤΑΜΒΑΚΟ ΤΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ ΣΤΗ ΔΙΑΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ


Την Δευτέρα 19 Δεκεμβρίου στον Πολυχώρο του Συλλόγου "Οι Φίλοι της Μουσικής", στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, πραγματοποιήθηκε η Τελετή Απονομής Βραβείων Gina Bachauer-Νικολάου Δούμπα για το έτος 2022, που διοργανώθηκε από το Διεθνές Μουσικό Σωματείο Gina Bachauer και τον Σύνδεσμο Αναβάθμισης Ιστορικού & Εμπορικού Κέντρου Αθήνας. 
Ανάμεσα στα βραβεία ήταν και το Βραβείο Προσφοράς στη Διάδοση της Ελληνικής Μουσικής που απονεμήθηκε στον μουσικογράφο και ερευνητή Θωμά Ταμβάκο, ιδρυτή του ομώνυμου Αρχείου Ελλήνων Μουσουργών. 


Το βραβείο αφιέρωσε ο Θωμάς Ταμβάκος στους αείμνηστους μέντορές του, τον Δημήτρη Δραγατάκη, τον Τάκη Καλογερόπουλο και τον Θόδωρο Αντωνίου. Επίσης το αφιέρωσε και στους βασικούς συνεργάτες του στο Α.Ε.Μ.Θ.Τ., τον Γιώργο Κωνστάντζο και τον Δρ Θανάση Τρικούπη. 
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Θωμάς Ταμβάκος για την πολύχρονη και καρποφόρα δραστηριότητά του στην έρευνα της λόγιας ελληνικής μουσικής, βραβεύθηκε σε ειδική επίσημη τελετή από το Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Α.Π.Θ. (Θεσσαλονίκη, Απρίλιος 2017)


Παραθέτουμε την συνέντευξη μας με τον Θωμά Ταμβάκο, στο πλαίσιο της εκπομπής "Προς Εκκλησιασμόν". Ο ακάματος ερευνητής μας εξηγεί τον προσωπικό του αγώνα για την έρευνα, διάσωση και διάδοση της σύγχρονης λόγιας ελληνικής δημιουργίας, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό. 


Τετάρτη 28 Δεκεμβρίου 2022

"ΕΡΩΣ ΑΘΗΝΩΝ" - ΕΝΑ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΜΙΧΑΗΛ ΧΩΝΙΑΤΗ (ΒΙΝΤΕΟ)


Την Δευτέρα 28 Νοεμβρίου 2022 στην Αίθουσα Διδασκαλίας της Μουσικής Βιβλιοθήκης στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, παρουσιάστηκε ένα αφιέρωμα στον Μητροπολίτη Αθηνών άγιο Μιχαήλ Χωνιάτη, με τον τίτλο «Ἔρως Ἀθηνῶν». 
Η εκδήλωση διοργανώθηκε από την Ενορία του Ιερού Ναού Αγίου Γεωργίου Νέου Ψυχικού, υπό την αιγίδα του Ιδρύματος Ποιμαντικής Επιμορφώσεως της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών, με την ευκαιρία συμπληρώσεως οκτακοσίων ετών (1222-2022) από την κοίμηση του αγίου Μιχαήλ Χωνιάτου, Μητροπολίτου Αθηνών. 
Στην αρχή αναγνώστηκε χαιρετισμός του Αρχιμ. Θεολόγου Αλεξανδράκη, Διευθυντού του ΙΠΕ. Ακολούθησε η εισήγηση του αρχιμ. Μιχαήλ Σταθάκη, αρχαιολόγου - θεολόγου, προϊσταμένου της Ενορίας του Ιερού Ναού Αγίου Γεωργίου Νέου Ψυχικού. 
Μετά την εισήγηση το Καλλιτεχνικό Σύνολο ΠΟΛΥΤΡΟΠΟΝ (υπεύθυνος: Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος) απέδωσε κείμενα και ποιήματα του αγίου, ήτοι ανάγνωση τριών αποσπασμάτων κειμένων του Μιχαήλ Χωνιάτη, στο πρωτότυπο, στα νέα ελληνικά και στα αραβικά. Σε πρώτη εκτέλεση παρουσιάστηκαν τρία από τα ποιήματα του Μιχαήλ Χωνιάτη, στα αρχαία ελληνικά, μελοποιημένα από την συνθέτρια Θεοδώρα Μαγγίνα. 
Ερμήνευσαν: 
Δάφνη Πανουργιά, τραγούδι 
Κωστής Θέος, τσέλο 
Θεοδώρα Μαγγίνα, πιάνο - τραγούδι 
Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος, φωνή 
Δημήτρης Καραδήμας, απαγγελία 
Roni Bou Saba, μετάφραση & απαγγελία στα αραβικά.
Δείτε αναλυτικά εδώ 
Παραθέτουμε στη συνέχεια το βίντεο της εκδήλωσης. 


ΜΙΑ ΑΝΑΤΡΕΠΤΙΚΗ ΣΥΝΑΥΛΙΑ ΤΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΣ ΠΑΠΑΣΤΕΦΑΝΟΥ ΣΤΟΝ "ΠΑΡΝΑΣΣΟ"


«Between J.S Bach, Bill Evans and beyond…»
Την Τρίτη 20 Δεκεμβρίου 2022 στον ιστορικό Φιλολογικό Σύλλογο «Παρνασσός» η διεθνούς φήμης πιανίστα και συνθέτρια Αλεξάνδρα Παπαστεφάνου μας παρουσίασε ένα ολιστικό, ανατρεπτικό και αναπάντεχο μουσικό μυθιστόρημα, στο οποίο τα πρωτότυπα έργα του J.S. Bach και οι πρόσφατες μεταγραφές έργων του που έκανε η ίδια, συνυπήρξαν με την σύγχρονη τζαζ και την εναλλακτική μουσική. 
Παράλληλα, με όχημα την ποίηση του μεγάλου Μίλτου Σαχτούρη, στο Β΄ Μέρος, η Αλεξάνδρα Παπαστεφάνου μας παρουσίασε αποσπάσματα από την «Πασιφάη», την πρόσφατη δισκογραφική δουλειά της που κυκλοφόρησε από την Polyphoniki Records. 
Συμμετείχαν: η Δάφνη Πανουργιά, ο Διονύσης Κωστής και η Βασιλική Κωνσταντέλλου, σε μια διαφορετική προσέγγιση όπου διαφαίνεται το πόσο διαχρονικός είναι ο Μίλτος Σαχτούρης και πόσο ξεχωριστή είναι η μελοποίησή του από την Αλεξάνδρα Παπαστεφάνου. 
Έπαιξαν οι μουσικοί: Δημήτρης Παπαλάμπρου στις κιθάρες, Απόστολος Καλτσάς στο μπάσο και Θοδωρής Χατζηλάμπρου στα πλήκτρα. 
Αναμφισβήτητα αυτή η συναυλία ήταν μια μοντέρνα ματιά στην έννοια της συναυλίας.


Ιδού το ξεχωριστό πρόγραμμα της βραδιάς:
Α' Μέρος 
• J.S. Bach: Πρωτότυπα έργα (αποσπάσματα από Σουίτες) για piano solo. 
• Al. Papastefanou - B. Evans: Διάλογοι με δύο Πρελουδια του Bach - piano solo Al Papastefanou: Fantasy on Bach: E flat minor Prelude + Thelonius Monk: Round midnight solo piano και jazz trio. 
• B. Evans: My foolish heart (για jazz trio). 
• Al Papastefanou: Fantasy on Bach E minor Prelude+ Th Monk Round midnight ( jazz trio) Carla Bley: Lawns ( jazz trio) Bach-Papastefanou, Bach Prelude in D major (trio). 
Β' Μέρος 
Al. Papastefanou: Αποσπάσματα από ΠΑΣΙΦΑΗ σε ποίηση Μ Σαχτούρη. 


Δευτέρα 26 Δεκεμβρίου 2022

ΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΤΟΥ ΦΟΙΒΟΥ ΔΕΛΗΒΟΡΙΑ


Τα Χριστούγεννα του Φοίβου Δεληβοριά, αγαπητοί συνοδίτες, είναι τρυφερά, μελαγχολικά, ευγενικά και πέρα ως πέρα αληθινά! 
Τον Φοίβο Δεληβοριά μου τον συνέστησε ο Μάνος Χατζιδάκις πριν 30 χρόνια και κάτι, σαν άκουσα σε ραδιοφωνική εκπομπή του την "Παρέλαση" - ο πρώτος δίσκος - του Δεληβοριά. 
Έκτοτε τον παρακολουθώ, όσο μου είναι δυνατόν. Τα Χριστούγεννά του (από τον δίσκο του "Καθρέφτης", 2003) είναι απίθανα, και σας καλώ να τον ακολουθήσουμε στην οδοιπορία του για "μια φάτνη που να χωράει το κενό".
Κάποιοι έγραψαν ότι ο Δεληβοριάς "αποδομεί" τα Χριστούγεννα, δηλαδή την φαντασμαγορία και την κενότητα της γιορτής στον καιρό μας. Ας ακούσουμε τον ίδιο:
«Παλιά οι γιορτές συνοδεύονταν και από ανθρωποθυσίες. Διάλεγαν οι παλιές κοινωνίες έναν τρελό, έναν που διέφερε κι εκνεύριζε τους άλλους και τον θυσίαζαν ως αποδιοπομπαίο τράγο. Κι έτσι η κοινωνία “ανάσαινε” και προχωρούσε. Τώρα, πιο ώριμοι, έχουμε εσωτερικεύσει και μυθοποιήσει τη θυσία. Τα Χριστούγεννα γιορτάζουμε τη γέννηση ενός μωρού που διαφέρει από μας και που γι’ αυτό θα το θυσιάσουμε το Πάσχα. Ίσως γι’ αυτό κάποιοι άνθρωποι νιώθουν λιγάκι μελαγχολικοί τις γιορτές. Γιατί αισθάνονται μέσα στην κοινωνία που γλεντάει, τη σκοτεινή της καταγωγή.» 
Ο Δεληβοριάς ήδη από τη γέννηση θέτει το θάνατο ως προοπτική του Θεανθρώπου. Άλλωστε οι μάγοι προσφέρουν στο βρέφος "ως τριημέρω νεκρώ σμύρνα τω αθανάτω". Κι εκείνο αναπαύεται σε σαρκοφάγο - τάφο, όχι σε κούνια. 
Αίφνης θυμάμαι "τα δυστυχισμένα χριστούγεννα των ποιητών" του Μίλτου Σαχτούρη και τα "σιωπηλά χριστούγεννα" του Μάνου Χατζιδάκι. 
Αλλά και τον Άγιο Βασίλειο ...περιποιείται ο Δεληβοριάς:
Η απομυθοποίηση του είναι εντέλει πιο βίαιη για τους ενήλικες: «γιατί αυτός δεν έχει καν γονείς για να τον αντικαταστήσει. Κάθεται εκεί ολομόναχος με ένα ξεφουσκωμένο δάνειο, με έναν ερωτικό «μεσσία» που εξαφανίστηκε, με μια επιχείρηση που καταστράφηκε και πρέπει να συνεχίσει να αγαπάει και να σπρώχνει τη ρόδα της ζωής. Για τους ενήλικες φτιάχτηκαν, λοιπόν, τα Χριστούγεννα. Χωρίς αυτά, ο χρόνος δεν ξεκινά.»
Γι' αυτό με τον Δεληβοριά ας μαζέψουμε βοσκούς και μάγους από μακριά "για ν’ αλλάξουμε οριστικά" και να μην προσποιούμαστε τίποτα πια. Για όποιον, φυσικά, αντέχει την μη προσποίηση...
Π.Α.Α.

 
Χριστούγεννα 
Δεν περιμένω όμως τίποτα πια 
Τον Αι Βασίλη απλώς τον λέγαν μπαμπά 
Κι είν’ ένας πρώην Έλλην αριστερός 
Ένας θνητός 
Με τ’ όνειρό του δίχως στέγη καμιά 
Και το ανοιξιάτικο κορίτσι – μαμά 
Πλακώνεται απ’ τη συνταγή την παλιά 
Οι μυρωδιές θυμίζουν κάτι βαρύ 
Κάποια πληγή 
Που απλώς δεν θέλουμε ν’ ανοίξει ξανά 
Χριστούγεννα 
Τα πλεϊμομπίλ μου είν’ εξαιτίας μου κουτσά 
Σβησμένα στη σαμπάνια βεγγαλικά 
Ίσως για κάποιους νάναι ακόμα γιορτή 
Μα ποιοι είν’ αυτοί; 
Ζουν σε θερμοκοιτίδες ή σε χωριά; 
Χριστούγεννα 
Κι ό,τι αρχίζω μου πηγαίνει στραβά 
Πάντα με πάει σ’ ενός σταυρού τα καρφιά 
Και πότε-πότε τα καρφώνω κι εγώ 
Σε άλλον αμνό 
Έτσι ήταν πάντα κι έτσι θάναι ξανά 
Χριστούγεννα 
Κι εσύ τι θες απ’ τη ζωή μου ξανά; 
Με τα λαμπιόνια σου τα θανατερά 
Και το φιλί σου πάντοτε αποδεκτό 
Πως σε μισώ 
Θες νάσαι η ίδια και ν’ αλλάζω εγώ 
Με θες προσωπικό σου δημιουργό 
Μη λες πως μοιάζω με τον Ντόναλντ εγώ 
Λάμπω εγώ 
Με μ’ ένα σπότλαϊτ που δε μου είναι αρκετό 
Χριστούγεννα 
Τι φταίω που αν λείπεις η ζωή μου διψά 
Το γαϊδουράκι της τραβάει αργά 
Να βρει ένα πανδοχείο νυχτερινό 
Να ‘ναι ανοιχτό 
Ή έστω μια φάτνη να χωράει το κενό 
Χριστούγεννα 
Χωρίς αυτά ο χρόνος δεν ξεκινά 
Βοσκούς μαζεύω, μάγους από μακριά 
Γιορτάζω για ν’ αλλάξουμε οριστικά 
Χρόνια πολλά 
Χωρίς να προσποιούμαι τίποτα πια

Κυριακή 25 Δεκεμβρίου 2022

ΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΑΝΗΚΟΥΝ ΣΤΟΥΣ ΣΥΦΟΡΙΑΣΜΕΝΟΥΣ (IV)

Στην εικόνα αποδίδεται η σκηνή της σφαγής των νηπίων.
Η παράσταση αναπαράγει χαλκογραφία που αντέγραφε έργο του ζωγράφου Πέτερ Πάουλ Ρούμπενς,
το οποίο βρίσκεται στην Παλαιά Πινακοθήκη Μονάχου και χρονολογείται
μεταξύ των ετών 1635 και 1639.
Η εικόνα ζωγραφίστηκε στα Επτάνησα και ακολουθεί έναν τρόπο απεικόνισης του θέματος
της Βρεφοκτονίας που καθιέρωσαν στα Ιόνια Νησιά
Κρητικοί ζωγράφοι της διασποράς, αντιγράφοντας φλαμανδικές χαλκογραφίες. 

Παράλαβε τὸ παιδίον καὶ τὴν μητέρα αὐτοῦ καὶ φεῦγε εἰς Αἴγυπτον, 
καὶ ἴσθι ἐκεῖ ἕως ἂν εἴπω σοι· 
μέλλει γὰρ Ἡρῴδης ζητεῖν τὸ παιδίον τοῦ ἀπολέσαι αὐτό. 
Φωνὴ ἐν Ραμὰ ἠκούσθη, κλαυθμὸς καὶ ὀδυρμὸς πολύς· 
Ραχὴλ κλαίουσα τὰ τέκνα αὐτῆς, καὶ οὐκ ἤθελεν παρακληθῆναι, ὅτι οὐκ εἰσί. 
Πάντα ένας Ηρώδης ζητεί να αποκτείνει ένα παιδί 
Πάντα μια Ραχήλ θα κλαίει απαρηγόρητη το τέκνο της που της το πήραν από τα χέρια 
Πάντα ένας Ιωσήφ θα φεύγει με ένα βρέφος για να γλιτώσει την μάχαιρα 
Αυτά είναι τα Χριστούγεννα 
Τα άλλα, της μυστικής χαράς, είναι βαθιά υπόθεση 
Απροσπέλαστη στους τηρητές του νόμου 
Ναι, τα Χριστούγεννα ανήκουν στους συφοριασμένους 
Γιατί αυτοί μόνο χάνουν και ξαναβρίσκουν το άστρο 
Οι υπόλοιποι απλώς αναπαράγουν φληναφήματα περί «θεώσεως» χωρίς αντίκρισμα. 
Eνώ οι συφοριασμένοι προσκυνούν 
«ἐν Βηθλεὲμ σωματωθέντα, Θεὸν ἄνακτα, καὶ ἐθελούσιον νεκρόν». 
Π.Α. Ανδριόπουλος

Σάββατο 24 Δεκεμβρίου 2022

ΓΙΑ ΤΗΝ "ΑΓΙΑ ΝΥΧΤΑ" ΣΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ "ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ"


Εφημερίδα "ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ"
Είναι το διεθνώς γνωστότερο Χριστουγεννιάτικο τραγούδι και έχει μεταφραστεί σε 400 γλώσσες! Ανήκει στην Αυλη Πολιτιστική Κληρονομιά της UNESCO και η ιστορία του είναι πραγματικά συγκλονιστική! Πρόκειται για το τραγούδι «Αγια Νύχτα», που είναι ταυτισμένο με τα Χριστούγεννα και αποτελεί μια από τις πιο ευχάριστες και καθοριστικές παιδικές αναμνήσεις των ενηλίκων. 
Τέσσερις γνωστοί καλλιτέχνες του χορωδιακού και λυρικού τραγουδιού της Πάτρας, κλήθηκαν από την «Π», για να μιλήσουν για τον θρύλο του, να θυμηθούν τις δικές τους προσωπικές αναφορές με αυτό, αλλά και να εξιστορήσουν ό,τι τους συνδέει με την ερμηνεία του… 
Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος – Θεολόγος – Μουσικός: «Από Τζίμη Μακούλη, έως Ελενα Παπαρίζου!»
Η «Αγια Νύχτα» έχει μεταφραστεί σε περισσότερες από 300 γλώσσες και διαλέκτους σε όλον τον κόσμο. Είναι εξαιρετικά δημοφιλής τόσο μεταξύ των Καθολικών, όσο και των Προτεσταντών χριστιανών. Αξίζει να σημειωθεί πως κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο τραγουδήθηκε ταυτόχρονα στην αγγλική και γερμανική γλώσσα από τα αντιμαχόμενα στρατεύματα στο μέτωπο κατά τη χριστουγεννιάτικη ανακωχή του 1914, καθώς ήταν από τα λίγα κοινώς γνωστά χριστουγεννιάτικα τραγούδια και των δύο πλευρών. 
Η πρώτη ηχογράφηση του τραγουδιού που διασώζεται είναι του 1903 από τον Hans Hoffman, η οποία όμως δεν κυκλοφόρησε σε βινύλιο. Η παλαιότερη ηχογράφηση που βγήκε και σε δίσκο βινυλίου ήταν από το Haydn Quartet, ένα Αμερικάνικο κουαρτέτο αρμονίας, που επίσης το αποκαλούσαν και Edison Male Quartette. Αυτή η ηχογράφηση έγινε στις 27 Οκτωβρίου 1908 και κυκλοφόρησε τον Μάιο του 1909.
Αξίζει να σημειώσουμε ότι τον Οκτώβριο του 1958 τον ύμνο με γερμανικούς στίχους είχε ηχογραφήσει και ο δικός μας, ο Τζίμης Μακούλης με την συνοδεία της ορχήστρας του Carl De Groof. Από ελληνικής πλευράς, επίσης, το έχουν ερμηνεύσει, με διεθνή απήχηση, οι: Νάνα Μούσχουρη, Ντέμης Ρούσσος, Αννα Βίσση με Gloria Gaynor και Στέφανο Κορκολή (1990), Ελενα Παπαρίζου.

Panagiotis Ant. Andriopoulos – Theologian – Musician: “From Jimi Makoulis, to Elena Paparizou!”  
“Holy Night” has been translated into more than 300 languages ​​and dialects around the world. It is extremely popular among both Catholic and Protestant Christians. It is worth noting that during World War I it was sung simultaneously in English and German by the warring troops at the front during the Christmas Armistice of 1914, as it was one of the few commonly known Christmas carols of both sides. The first surviving recording of the song is from 1903 by Hans Hoffman, but it was not released on vinyl. The earliest recording to come out on vinyl was by the Haydn Quartet, an American harmony quartet, also called the Edison Male Quartette. This recording was made on 27 October 1908 and released in May 1909. It is worth noting that in October 1958 the anthem with German lyrics was also recorded by our own, Tzimis Makoulis with the accompaniment of Carl De Groof’s orchestra. From the Greek side, it has also been interpreted, with international appeal, by: Nana Mouschouri, Demis Roussos, Anna Vissi with Gloria Gaynor and Stefano Korkoli (1990), Elena Paparizou.


Ύμνοι του Αγίου Δωδεκαημέρου από τον Βυζαντινό Χορό του Μουσικού Σχολείου Σπάρτης (Βίντεο)


Ο Βυζαντινός Χορός του Μουσικού Σχολείου Σπάρτης, για μια ακόμη χρονιά, στα πλαίσια των εκπαιδευτικών και καλλιτεχνικών δράσεων του σχολείου, μας εκπλήσσει ευχάριστα με την παρουσίαση ύμνων της περιόδου του Αγίου Δωδεκαημέρου. 
Οι μαθητές του Μουσικού Σχολείου, υπό την διεύθυνση του μουσικολόγου και καθηγητή βυζαντινής μουσικής κ. Άγγελου Μπέντη, μας παρουσιάζουν βυζαντινούς ύμνους που καλύπτουν την περίοδο του Αγίου Δωδεκαημέρου, δηλαδή από την εορτή των Χριστουγέννων, έως και την εορτή των Θεοφανείων και ακούγονται στις λατρευτικές ακολουθίες της Εκκλησίας μας. 
Το περιεχόμενο των ύμνων και γενικότερα τη σημασία αυτής της λειτουργικής περιόδου, παρουσιάζει με σχόλια από κείμενα Πατέρων της Εκκλησίας, ο Πανοσιολ. Αρχιμ. π. Σεραφείμ Κοσμάς, Εφημέριος του Ιερού Ναού Αγίου Σπυρίδωνος Σπάρτης. 
Οι ύμνοι που έχουν επιλεγεί από τον πλούτο της χριστιανικής ορθόδοξης υμνογραφίας, αναδεικνύουν την ποιητικότητα, το λυρισμό και την πνευματικότητα των λειτουργικών κειμένων και βοηθούν τον ακροατή να εισέλθει στη χαρά, αλλά και στην πνευματικότητα των Αγίων ημερών του Δωδεκαημέρου. 

 

Παρασκευή 23 Δεκεμβρίου 2022

ΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΑΝΗΚΟΥΝ ΣΤΟΥΣ ΣΥΦΟΡΙΑΣΜΕΝΟΥΣ (ΙΙΙ)


Πάρτε κόσμε! 
Πάρτε σακούλες «αγάπης»! 
Πάρτε να φάτε τα Χριστούγεννα 
Πάρτε σακούλες πλαστικές γεμάτες 
Έχουμε χιλιάδες 
Κανένας μη σακουλοφόρος 
Εμείς είμαστε εδώ για σας 
Σάκκο φοράμε σακούλες δίνουμε 
Τι άλλο θέλετε πια 
Για σας τους συφοριασμένους τα δίνουμε όλα 
Η φιλανθρωπία είναι το σουξέ μας 
Πάρτε κόσμε 
Η αγάπη ξεχειλίζει από τις σακούλες μας 
Προσέξτε μόνο 
Να τις κρατάτε καλά 
Μην ανοίξουν από το βάρος
 
Π.Α. Ανδριόπουλος

ΟΙ ΥΠΕΡΒΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΣΕΡΑΦΕΙΜ


Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 
Με πολλή χαρά βλέπω τις τελευταίες υπερβάσεις του σεβ. μητροπολίτου Πειραιώς Σεραφείμ, ο οποίος φαίνεται ότι αφήνει πίσω του το ελεγκτικό και αυστηρό προφίλ του, με το οποίο είναι γνωστός στους πολλούς, και εμφανίζεται ανοιχτός στην κοινωνία και την διαφορετικότητα. 
Από τη μία η φιλανθρωπική συναυλία για την φτώχεια της Μητροπόλεως Πειραιώς στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, με γκεστ την λαϊκή αοιδό Κατερίνα Στανίση, και από την άλλη η συμμετοχή του ηθοποιού Τάσου Χαλκιά στον ραδιομαραθώνιο κατά της φτώχειας που διοργάνωσε η Μητρόπολη Πειραιώς μέσω του Ραδιοφωνικού Σταθμού «Πειραϊκή Εκκλησία 91,2 FM». 
Ο Τάσος Χαλκιάς σε πρόσφατη συνέντευξη του στην κάμερα της εκπομπής “Πάμε Δανάη”, είπε πράγματα με τα οποία δεν θα συμφωνούσε, νομίζω, ο άγιος Πειραιώς. Είπε, για παράδειγμα: «Ο ίδιος ο χριστιανισμός την έχει τη γυναίκα στην απόλυτη ευτέλεια, δεν επιτρέπει στη γυναίκα να μπει μέσα στο ιερό, ούτε καν στο άβατο του Αγίου Όρους. Γιατί; Το γιατί είναι τρομερό. Αρνείται η πίστη αυτή τον ίδιο τον άνθρωπο που έφτιαξε ο Θεός». Και σε άλλη συνέντευξη του είχε πει: «Δεν πιστεύω ότι ο Θεός των χριστιανών είναι καλός Θεός». 
Το γεγονός, λοιπόν, ότι ο σεβ. Πειραιώς κάλεσε τον Τάσο Χαλκιά στον στον ραδιομαραθώνιο κατά της φτώχειας που διοργάνωσε η Μητρόπολη Πειραιώς και δεν στάθηκε στις παραπάνω δηλώσεις του, είναι σαφώς ένα μεγάλο βήμα. 
Το επ’ εμοί ούτε η κα Στανίση ούτε ο κος Χαλκιάς ανήκουν στα ενδιαφέροντά μου. Μάλλον είμαι απέναντί τους για λόγους τουλάχιστον αισθητικούς. Όμως, το ότι ο Πειραιώς Σεραφείμ τους προσλαμβάνει είναι αξιοσημείωτο και αποτελεί έκπληξη. 
Ελπίζω και εύχομαι να συνεχίσει στην ίδια γραμμή ανοιχτοσύνης ο σεβασμιώτατος.



Τετάρτη 21 Δεκεμβρίου 2022

ΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΑΝΗΚΟΥΝ ΣΤΟΥΣ ΣΥΦΟΡΙΑΣΜΕΝΟΥΣ (ΙΙ)

ΞΕΝΙΑ ΣΤΑΣΙΝΟΥ

Π.Α. Ανδριόπουλος 

Τα Χριστούγεννα στις μέρες μας μυρίζουν θάνατο… 
Πόσοι και πόσοι δεν απαγχονίζονται παραμονές Χριστουγέννων 
Πόσοι και πόσοι δεν σφάζονται 
Πόσοι και πόσοι δεν κατεβαίνουν στον Άδη 
Και η οβίδα; Στη φάτνη του μικρού Χριστού 
Κι ο πόλεμος; Ποιος ασχολείται μαζί του; 
Ας είναι καλά οι φιλανθρωπικές συναυλίες 
Χριστιανοί που διαρρηγνύουν τα ιμάτια τους για «Χριστούγεννα χωρίς Χριστό» 
Αυτοί οι άχριστοι! 
Μεγαλοσχήμονες που περιφέρουν το σαρκίο τους ένθεν κακείθεν φορώντας κατάσαρκα λαμπιόνια θανατερά 
Αμίαντοι καρκινογόνοι 
Και μια Στανίση να μας θυμίζει τραγικά 
αυτός ο άνθρωπος αυτός ήταν ο άλλος μου εαυτός 
Είναι σίγουρο πια 
Τα Χριστούγεννα ανήκουν στους συφοριασμένους.

ΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΑΝΗΚΟΥΝ ΣΤΟΥΣ ΣΥΦΟΡΙΑΣΜΕΝΟΥΣ (Ι)

Η ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΤΙΜΗΣΕ ΤΗΝ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΣΤΑΝΙΣΗ ΤΟΥ ΑΣΜΑΤΟΣ "Σ' ΕΧΩ ΚΑΝΕΙ ΘΕΟ"


Από το δελτίο τύπου της Μητροπόλεως Πειραιώς 
Ελπιδοφόρα και συγκινητική ήταν η παρουσία εκατοντάδων φίλων που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα της Ιεράς Μητροπόλεως Πειραιώς για την ενίσχυση του φιλανθρωπικού της έργου, στην Συναυλία κατά της φτώχειας η οποία πραγματοποιήθηκε την Δευτέρα 19 Δεκεμβρίου 2022, Δημοτικό Θέατρο Πειραιώς. 
Η αφιλοκερδής συμμετοχή της Κατερίνας Στανίση, του Στάθη Αγγελόπουλου, του Γεράσιμου Ανδρεάτου, της Βασιλικής Καρακώστα, της Στέλλας Κονιτοπούλου, του Νεκτάριου Σφυράκη και της Χορωδίας των Εκπαιδευτηρίων της Ιεράς Μητροπόλεως Πειραιώς μας ταξίδεψαν και συντόνισαν τον παλμό της καρδιάς μας με την ευαισθησία για τον συνάνθρωπο. 
Ιδιαίτερη τιμή απένειμε η Μητρόπολη Πειραιώς στην κα Κατερίνα Στανίση ως πιστή ακροάτρια του Ραδιοφωνικού σταθμού της Πειραϊκής Εκκλησίας και για το αθόρυβο έργο προσφοράς της σε όλες σχεδόν τις φιλανθρωπικές δράσεις της τοπικής μας Εκκλησίας. Φανερά συγκινημένη η κα Στανίση ευχαριστώντας θερμά για την τιμή που της έγινε, απεκάλυψε πως ο μοναδικός τρόπος για να ξεπερνά πάντοτε τις δυσκολίες της ζωής της ήταν να προσεύχεται στην Παναγία και να κάνει το Σταυρό της.

 

Τρίτη 20 Δεκεμβρίου 2022

Ο ΑΓΓΕΛΟΣ ΕΚΑΛΥΨΕ ΜΕ ΤΑΣ ΠΤΕΡΥΓΑΣ ΤΑ ΩΤΑ ΔΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΑΚΟΥΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΠΑΡΗΛΘΕΝ...


Ξένος του κόσμου και της σαρκός, κατήλθε την παραμονήν των Χριστουγέννων από τα ύψη, συστείλας τας πτέρυγας όπως τας κρύπτη, θείος άγγελος. Έφερε δώρα από τα άνω βασίλεια δια να φιλεύση τους κατοίκους της πρωτευούσης. Ήτον ο καλός άγγελος της πόλεως. Εκράτει εις την χείρα εν άστρον και επί του στέρνου του έπαλλε ζωή και δύναμις, και από το στόμα του εξήρχετο πνοή θείας γαλήνης. Τα τρία ταύτα δώρα ήθελε να μεταδώση εις όλους όσοι προθύμως τα δέχονται. 
Μπήκε πρώτα σε μια Μητρόπολη. Είδε τον Επίσκοπο να υποδέχεται λείψανα και εικόνες, προς αγιασμόν τάχα των πιστών, αλλά κυρίως με σκοπόν - φευ! - την προβολήν του. Τον είδε να διοργανώνει "φιλανθρωπικές συναυλίες" και να μοιράζει χιλιάδες δέματα και σακούλες με τρόφιμα, κοτόπουλα - προσφορά Καθηγουμένου "Μεγίστης" -  και άλλα αγαθά στους φτωχούς. Και είδε ταυτόχρονα τη διαφήμιση της πράξης στο διαδίκτυο, με πηχαίους τίτλους. Ο Επίσκοπος υπακούει, τάχα, στην Παύλεια προτροπή: "την διακονίαν σου πληροφόρησον", γι' αυτό και διαλαλεί το φιλανθρωπικό του έργο. Ο Άγγελος επήρε τα τρία ουράνια δώρά του, και έφυγε τρέχων εκείθεν. 
Κατόπιν μπήκε σε ναούς κι άκουσε τις χριστουγεννιάτικες εγκυκλίους Μητροπολιτών και κάποιων περισπούδαστων ηγουμένων. Χριστός επί γης αλλ' αυτοί το νου τους πώς θα καταγγείλουν τη "νέα τάξη πραγμάτων", την "παναίρεση του οικουμενισμού", τον "αποχριστιανισμό της Ελλάδας" κ.ο.κ. Ο Άγγελος εκάλυψε με τας πτέρυγας τα ώτα, δια να μην ακούη, και αντιπαρήλθεν. 
Πήγε και σε μια εκκλησία για να παρηγορηθεί και την ώρα του "Αγαπήσωμεν αλλήλους" είδε τους ιερείς που λειτουργούσαν να ασπάζονται ο ένας τον άλλο, όπως πρέπει, αλλά ταυτόχρονα και να είναι κυριευμένοι από μίσος και φθόνο ο ένας για τον άλλο. Ο Άγγελος εκάλυψε το πρόσωπον με τας πτέρυγάς του δια να μη βλέπη κι έφυγε δρομαίος. 
Είδε και ιερατικές συνάξεις και επισκέψεις ποιμένων σε νοσοκομεία και σε φυλακές κι άλλες πολλές ποιμαντικές δράσεις. Ο Άγγελος δεν εύρε παρηγορίαν. 
Επήρε τα πτερόεντα δώρά του ― το άστρον το προωρισμένον να λάμπη εις τας συνειδήσεις, την αύραν, την ικανήν δια να δροσίζη τας ψυχάς, και την ζωήν, την πλασμένην δια να πάλλη εις τας καρδίας, ετάνυσε τας πτέρυγας, και επανήλθεν εις τας ουρανίας αψίδας. 
Για την παράφραση του κυρ Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη ("Τα πτερόεντα δώρα")
Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος 

Ακούστε όμως και την παρεμφερή κραυγή του Ηλία Μηνιάτη (Επίσκοπος Κερνίτσης και Καλαβρύτων, 1669-1714): Ζητώ χριστιανόν! (Κατά το ζητώ άνθρωπον του Διογένη):
... Όθεν έρχομαι στην Εκκλησίαν, έως μέσα στο Θυσιαστήριον. Εδώ ελπίζω να εύρω τoν χριστιανόν που ζητώ, μεταξύ τόσων Αρχιερέων, ιερέων, τόσων μοναχών, τόσων κληρικών, οι οποίοι αποτελούν το έθνος το άγιον, το βασίλειον ιεράτευμα, τους διαδόχους των Αποστόλων, είναι έμψυχοι εικόνες του Χριστού. Ελπίζω ότι θα εύρω τον χριστιανόν, και μάλιστα έναν άγιον, έναν ασκητήν, έναν θαυματουργόν, έναν διδάσκαλον, έναν Ιωάννην Χρυσόστομον, ή έναν μεγάλον φωστήρα της Εκκλησίας. Ζητώ, εξετάζω, στοχάζομαι, αλλοίμονον όμως, τι βλέπω; Εδώ βλέπω στην έπαρσιν Εωσφόρους, στην φιλαργυρίαν Ιουδαίους, στα σαρκικά Επικούρους, στην αμάθειαν ζώα, στην πονηρίαν δαίμονες. Δεν ευρίσκω ούτε άγιον ούτε ασκητήν ούτε θαυματουργόν ούτε διδάσκαλον. Δεν ευρίσκω τoν χριστιανόν που ζητώ. Μα, πατέρες άγιοι! Αγαπητοί αδελφοί! Αυτό το αγγελικόν σχήμα που φορούμε, αυτά τα μαύρα ρούχα που μας σκεπάζουν, τι είναι; Είναι ενδύματα φαρισαϊκά, τα φορούμεν υποκριτικώς για να παραπλανούμεν τους ανθρώπους; Αυτό το Θείον χαρακτηριστικόν της ιερωσύνης, το οποίον έχουμε, τι είναι; Το έχουμε αντί επιχειρήσεως, για να κερδίσωμε χρήματα; Αλλά αυτά τα άχραντα Μυστήρια, τα οποία ιερουργούμε, τι είναι; Ή δεν τα γνωρίζουμε ή δεν τα πιστεύουμε. Ω μεγάλη εντροπή της πίστεως! Μεγίστη καταδίκη των χριστιανών!
(Διδαχή περί Πίστεως)

Δευτέρα 19 Δεκεμβρίου 2022

"ΠΡΟΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΜΟΝ" ΜΕ ΤΟΝ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΣΗΛΥΒΡΙΑΣ ΜΑΞΙΜΟ (ΒΙΝΤΕΟ)


Η ενορία του Ι. Ναού Αγίου Γεωργίου Νέου Ψυχικού παρουσιάζει την διαδικτυακή εκπομπή «Προς Εκκλησιασμόν», όπου φιλοξενούνται εργάτες του πνεύματος και της τέχνης. 
Στην πεντηκοστή πέμπτη εκπομπή προσκεκλημένος ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Σηλυβρίας κ. Μάξιμος. 
Επιμελείται και παρουσιάζει ο Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος. 
Κάμερα, τεχνική επεξεργασία: Κατερίνα Δ. Λεονάρδου, Μαργαρίτα Κυρ. Στασινού. 

 

Ο Σεβ. Μητροπολίτης Σηλυβρίας κ. Μάξιμος γεννήθηκε στην Πάτρα (1968). Απόφοιτος της Ανωτέρας Εκκλησιαστικής Σχολής Αθηνών (1986-1989), της Θεολογικής Σχολής Βελιγραδίου (1991-1995), και του Πανεπιστημίου του Λονδίνου (1997-2002), από το οποίο έλαβε διδακτορικό δίπλωμα με τη μελέτη «Το πρωτείο στην Εκκλησία από την Πρώτη στη Δεύτερη Βατικάνεια Σύνοδο: Μία Ορθόδοξη Προσέγγιση» («Primacy in the Church from Vatican I to Vatican II: An Orthodox Perspective», Πανεπιστημιακές εκδόσεις Northen Illinois University Press, 2014). Ενωρίς εντάχθηκε στις τάξεις του κλήρου της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας χειροτονούμενος ως Διάκονος (1993), και με την ιδιότητα αυτήν υπηρέτησε έκτοτε στον Πατριαρχικό ναό, κατ’ αρχάς ως Διάκονος της Σειράς, στη συνέχεια ως Δευτερεύων, και τέλος (2008 κ.εξ.) ως Μέγας Αρχιδιάκονος. Υπήρξε επίσης, επί μίαν δεκαετία (1995-2005) Κωδικογράφος της Αγίας και Ιεράς Συνόδου, ακόμη Γραμματέας της Επιτροπής των Επαρχιών του Θρόνου ανά τον κόσμο και της Ορθοδόξου Ιεραποστολής, της Επιτροπής επί του Διαλόγου μετά της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας και της Επιτροπής Θείας Λατρείας. Υπεύθυνος, κατά την περίοδο της Αρχιδιακονίας του, των ιεροψαλτών της Αρχιεπισκοπής Κωνσταντινουπόλεως και του Συνδέσμου Μουσικοφίλων Πέρα, συνέβαλε αποφασιστικά και στην επάνδρωση των ιεροψαλτικών Αναλογίων της Πόλης. Στις 15 Ιουλίου 2014, εξελέγη Μητροπολίτης Σηλυβρίας από την Αγία και Ιερά Σύνοδο του Οικουμενικού Πατριαρχείου, μετά από πρόταση του Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου. Στις 27 Ιουλίου 2014 χειροτονήθηκε στον Πατριαρχικό Ναό Αγίου Γεωργίου στο Φανάρι από τον ίδιο τον Οικουμενικό Πατριάρχη, ο οποίος τον όρισε και Πατριαρχικό Επόπτη της Περιφερείας Υψωμαθείων. Στη σειρά «Σύμμεικτα Εκκλησιαστικής Μουσικής» του Κέντρου Ερευνών και εκδόσεων του Μανόλη Κ. Χατζηγιακουμή, κυκλοφόρησε ένας ψηφιακός δίσκος (2011), όπου ο Σεβασμιώτατος – ως Μ. Αρχιδιάκονος τότε – εκφωνεί εμμελώς ευαγγελικά αναγνώσματα και ψάλλει κατά την παράδοση της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας.


Κυριακή 18 Δεκεμβρίου 2022

Τυπική Διάταξη Μετάδοσης Θείας Μεταλήψεως;


Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 
Κυκλοφορεί ένα χαρτί με οδηγίες προς ιερείς με τον τίτλο: «Τυπική Διάταξη Μετάδοσης Θ. Μεταλήψεως (2η Ακολουθία – Θ. Κοινωνία)», το οποίο εξαπολύεται (;) από την Ι. Μητρόπολη Κερκύρας και Διαποντίων Νήσων. 
Αφορά, προφανώς, στην Χριστουγεννιάτικη Λειτουργία και στους ιερείς που έχουν και δεύτερη ενορία όπου και εκεί θα πρέπει να κοινωνήσουν οι πιστοί. Φαίνεται πως ο ιερεύς θα λειτουργήσει σε μία ενορία, θα κρατήσει το μισό άγιο άρτο (;) μετά τον καθαγιασμό και θα τον μεταφέρει στην δεύτερη ενορία όπου μετά την παραπάνω «Ακολουθία» θα κοινωνήσει τους πιστούς. 
Θα πει κανείς πως πρόκειται για λύση «οικονομίας». Όμως, στην «Τυπική Διάταξη» που κυκλοφορεί υποδεικνύεται τύπος Θ. Λειτουργίας ΧΩΡΙΣ τον καθαγιασμό, ο οποίος έχει συντελεστεί σε άλλη ενορία. Θυμίζουμε ότι δεν επιτρέπεται ο ιερεύς να λειτουργήσει δύο φορές την ίδια ημέρα. Μπορεί όμως να επινοείται μια Λειτουργία χωρίς τον καθαγιασμό; Τι είδους Λειτουργία μπορεί να είναι αυτή; 
Επειδή μου φαίνεται αδιανόητο, δεν μπορώ να πιστέψω πως η Μητρόπολη Κερκύρας …βρήκε τέτοια λύση και την κατέγραψε, μάλιστα, ως οδηγία προς τους ιερείς. 
Αν αποδεχθούμε κάτι τέτοιο, θα μπορούσε ο ιερεύς να κάνει όχι δεύτερη αλλά και τρίτη και τέταρτη Λειτουργία χωρίς καθαγιασμό (sic). Άλλωστε ιερείς της υπαίθρου μπορεί να έχουν τρία ή και τέσσερα χωρία στην ευθύνη τους. 
Σε κάθε περίπτωση, αν ισχύει, δεν πρόκειται για λειτουργικό …ατόπημα, αλλά για μια απαράδεκτη στρέβλωση της Θείας Ευχαριστίας.

Σάββατο 17 Δεκεμβρίου 2022

Αλβανίας Αναστάσιος: “Όλοι οφείλουν να είναι ενταγμένοι στο Πατριαρχείο Αλεξανδρείας”


Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 
Στο βιβλίο «Στην Αφρική» (εκδόσεις της Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, 2010) καταγράφονται ίχνη της ιεραποστολικής “πορείας στην Αφρική” του Αρχιεπισκόπου Αλβανίας Αναστασίου, καθώς και μελετήματά του για την αφρικανική θρησκευτικότητα, που καταδεικνύουν με πόσο σεβασμό και γνώση προσπάθησε να προσεγγίσει την αφρικανική ψυχή, προσφέροντας της τον θησαυρό της ορθόδοξης αλήθειας, της σταυρωμένης αγάπης και της αναστάσιμης ελπίδας του Χριστού.
Το πόνημα αυτό του Αρχιεπισκόπου παραμένει διαχρονικό, δίνοντας λύσεις και σε προβλήματα του καιρού μας. 
Έχουμε την εισβολή της ρωσικής Εκκλησίας στην Αφρική, ως αντίποινα στο Πατριαρχείο Αλεξανδρείας για την αναγνώριση της Αυτοκεφαλίας της Εκκλησίας της Ουκρανίας. Η Μόσχα καταπατά την κανονική δικαιοδοσία του παλαιφάτου Πατριαρχείου Αλεξανδρείας στην Αφρικανική Ήπειρο, ιδρύει «Εξαρχία» και επομένως παράλληλη δικαιοδοσία. 
Για κάποια ανάλογη – ας την πούμε έτσι – περίπτωση που έζησε κατά την θητεία του στην Αφρική ο σημερινός Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας, απεφάνθη πως «δεν είναι ορθό να δρουν μέσα στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Ανατολικής Αφρικής ξεχωριστές «ιεραποστολικές» ομάδες ή πρόσωπα, από τη Φιλλανδία, την Ελλάδα, την Κύπρο, την Αμερική κ.λπ., αλλά όλοι οφείλουν να είναι ενταγμένοι στην αρμόδια Μητρόπολη του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας». 
Παραθέτουμε το σχετικό απόσπασμα από το βιβλίο «Στην Αφρική»: 
«Στην Ανατολική Αφρική δρούσαν για πολλά χρόνια, ανεξάρτητα από την Ι. Μητρόπολη Ειρηνουπόλεως ή ημιαυτόνομα, διάφορα πρόσωπα ή ομάδες ενισχυόμενες και χρηματοδοτούμενες κυρίως από Ορθόδοξες Εκκλησίες της Αμερικής και της Φιλλανδίας. Το γεγονός αυτό είχε επανειλημμένως προκαλέσει τη δυσφορία και αγανάκτηση του μητροπολίτη κυρού Φρουμεντίου και τον είχε φέρει συχνά σε προστριβές και αδιέξοδα. 
Αρχικά προσπαθήσαμε να καλέσουμε σε συνεργασία και να εντάξουμε τους ανθρώπους αυτούς οργανικά στη Μητρόπολη. Υπήρξε όμως σοβαρότατη αντίσταση – φανερή ή συγκαλυμμένη – διότι είχαν αναπτυχθεί «μικρά φέουδα» εξαρτώμενα από διάφορα κέντρα του εξωτερικού. 
Τελικά, ύστερα από πολυχρόνια αλληλογραφία, υπομνήματα και προσωπικές επαφές με τους αρμόδιους εκκλησιαστικούς φορείς στο εξωτερικό, έγινε αποδεκτό ότι δεν είναι ορθό να δρουν μέσα στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Ανατολικής Αφρικής ξεχωριστές «ιεραποστολικές» ομάδες ή πρόσωπα, από τη Φιλλανδία, την Ελλάδα, την Κύπρο, την Αμερική κ.λπ., αλλά όλοι – έστω και αν ενισχύονται οικονομικά από διάφορα κέντρα – οφείλουν να είναι ενταγμένοι στην αρμόδια Μητρόπολη του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας. Σήμερα (Μάρτιος 1987), με τη χάρη του Θεού έχει διαμορφωθεί ένα διορθόδοξο ιεραποστολικό κλιμάκιο που εργάζεται αρμονικά στην Ι. Μητρόπολη Ειρηνουπόλεως (εκτός από τους Κενυάτες, διακονούν ιεραποστολικώς στην Κένυα: 2 Έλληνες κληρικοί, 1 Ελληνο-αμερικανός, 1 Ουγκαντός και 6 Έλληνες λαϊκοί, 2 Ελληνο-αμερικανοί και 2 Φιλλανδοί). Η διορθόδοξη αυτή συνεργασία – μοναδική, καθώς γνωρίζω στη σημερινή ορθόδοξη πραγματικότητα – είναι ένα ελπιδοφόρο «σημείο» και μία μαρτυρία της ενότητος της Ορθοδοξίας στο σύγχρονο ιεραποστολικό έργο». 
Επομένως, από τα παραπάνω προκύπτει ότι καμία ρωσική δικαιοδοσία δεν μπορεί να υφίσταται σήμερα στην Αφρική, καθώς οι ορθόδοξοι που μπορεί να δραστηριοποιούνται ιεραποστολικά «όλοι οφείλουν να είναι ενταγμένοι στην αρμόδια Μητρόπολη του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας», σύμφωνα με τον Αλβανίας Αναστάσιο.

Παρασκευή 16 Δεκεμβρίου 2022

ΙΟΥΛΙΤΑ ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΥ: "Ο ΕΛΥΤΗΣ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ"


Η ποιήτρια Ιουλίτα Ηλιοπούλου μας δίνει ένα εικονογραφημένο βιβλίο για τον Οδυσσέα Ελύτη, με το οποίο προσφέρει έναν άλλον τρόπο μύησης των παιδιών στη μαγεία, τις ιδέες και τα σύμβολα της ποίησης του μεγάλου Έλληνα ποιητή. 
Μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ίκαρος «Ο Ελύτης για παιδιά» (2022, σ. 112) της Ιουλίτας Ηλιοπούλου, η οποία – σημειωτέον – έχει επισκεφθεί δεκάδες σχολεία ανά την Ελλαδική επικράτεια για να μιλήσει στα παιδιά για τον μεγάλο ποιητή, στο πλαίσιο της προβολής του έργου του, που με συνέπεια και υπευθυνότητα επιτελεί πάνω από 25 χρόνια τώρα. 
Η συγγραφέας αφηγείται, με τρόπο ευχάριστο, τη ζωή του ποιητή δίνοντας πληροφορίες για τον ίδιο, την ποίηση και τον κόσμο στον οποίο μεγάλωσε. Στο κείμενο παρεμβάλλονται ποιήματα και πεζά αποσπάσματα του Οδυσσέα Ελύτη καθώς και δικά του εικαστικά και φωτογραφίες. Στις τελευταίες σελίδες προτείνεται μια πλειάδα δραστηριοτήτων, βασισμένες στο έργο του ποιητή, που μπορούν να πραγματοποιηθούν στο σπίτι ή στο σχολείο. 
Πρόκειται για ένα βιβλίο που απευθύνεται καταρχήν στα παιδιά, αλλά σίγουρα μπορούν να απολαύσουν και οι γονείς και οι δάσκαλοί τους. 
Η Ιουλίτα Ηλιοπούλου έγραψε γι’ αυτό το βιβλίο της: «Ένα βιβλίο που επιδιώκει να απαντήσει σε ερωτήματα των παιδιών σχετικά με τον Οδυσσέα Ελύτη. Πολλές φορές βρέθηκα σε σχολεία, πολλές φορές μίλησα με παιδιά, του Δημοτικού, αλλά και του Γυμνασίου και του Λυκείου. Τα μικρά παιδάκια, που ακόμη έχουν τον χρόνο, την ανοιχτή καρδιά και την πείνα για γνώση μού έθεταν πάντα τα πιο ενδιαφέροντα ερωτήματα. Σε αυτά τα παιδάκια αφιερώνω το βιβλίο και περιμένω να το γνωρίσουν».
Παραθέτουμε ενδεικτικά μερικές σελίδες από το νεοεκδοθέν βιβλίο.


Πέμπτη 15 Δεκεμβρίου 2022

ΤΑ ΛΥΠΗΜΕΝΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΤΟΥ ΜΙΛΤΟΥ ΣΑΧΤΟΥΡΗ

Φωτ.: Μιχάλης Αναστασίου

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου
Το 2008 κυκλοφόρησε ένα δοκίμιο του Δημήτρη Λαμπρέλλη, με τίτλο: "Χριστούγεννα στην ποίηση του Μίλτου Σαχτούρη" και υπότιτλο "Η Ανακλαστική Διαλεκτική και τα Ματωμένα της Θραύσματα."
Στη μελέτη του αυτή την οποία προλογίζει ο ποιητής Γιάννης Δάλλας, ο συγγραφέας Δημήτρης Ν. Λαμπρέλλης ασχολείται με τη θεματική των Χριστουγέννων στην ποίηση του Μίλτου Σαχτούρη. Η μελέτη διαπιστώνει κατ’ αρχήν ότι τα Χριστούγεννα, και όλα όσα συνδέονται με την εορτή αυτή, στην ποίηση του Σαχτούρη δεν εμφανίζονται ως η γνωστή θρησκευτική, κοινωνική και προσωπική γιορτή χαράς, αλλά μεταμορφώνονται σε γιορτή θανάτου, όταν η ιστορική συγκυρία είναι μία συγκυρία φρίκης και θανάτου για τον άνθρωπο και την κοινωνία στην οποία αυτός ζει. Με βάση τη διαπίστωση αυτή, ο συγγραφέας παρακολουθεί στη συνέχεια τις συγκεκριμένες αιτίες αυτής της μεταμόρφωσης των Χριστουγέννων στην ποίηση του Σαχτούρη, την έκτασή της καθώς επίσης την ένταση και το βάθος της. Εξετάζει, τέλος, ο ίδιος την πρόταση του Σαχτούρη για την υπέρβαση αυτής της κυριαρχίας του τρόμου, της απελπισίας και του θανάτου σε ιστορικό, κοινωνικό και θρησκευτικό επίπεδο: η υπέρβαση αυτή του τρόμου και του θανάτου έγκειται, σύμφωνα με την άποψη της ποίησης του Σαχτούρη, στη λυτρωτική διαμεσολάβηση της τέχνης, της ποίησης και του ίδιου του δημιουργού-ποιητή.
Ξαναδιαβάζοντας "Τα λυπημένα Χριστούγεννα των ποιητών" συλλογιέμαι: Πόσα δυστυχισμένα Χριστούγεννα πέρασε ο Μίλτος Σαχτούρης...
Στο ποίημά του αυτό ο Σαχτούρης με συγκινεί μνημονεύοντας τον μεγάλο έλληνα συνθέτη Νίκο Σκαλκώτα. Δεν ξέρουμε αν γνωρίζονταν προσωπικά. Είμαι, όμως, σίγουρος ότι ο Σαχτούρης ήξερε πολύ καλά την χαρισματική περίπτωση του Νίκου Σκαλκώτα, αλλά και την τραγικότητά του στην Ελλάδα που τότε τον καταδίκασε στην αφάνεια. "Πόσα δυστυχισμένα Χριστούγεννα πέρασε ο Σκαλκώτας...".
Όσον αφορά τον "νεκρό που γεννιέται μέσα μου", όπως λέει ο ποιητής, "σαν πλησιάζουν τα χριστούγεννα", τα πράγματα είναι ακριβώς έτσι και στην θεολογία της Εκκλησίας. 
Οι μάγοι προσφέρουν τα δώρα: «χρυσόν δόκιμον, ως Βασιλεί των αιώνων, και λίβανον ως Θεώ των όλων, ως τριημέρω δε νεκρώ σμύρναν τω αθανάτω» (Ανατολίου, Στιχηρόν ιδιόμελον Εσπερινού Εορτής Χριστουγέννων). Ήδη από την Γέννηση του Θεανθρώπου σημαίνεται ο θάνατός Του ως ανθρώπου, με τη σμύρνα, μύρο που έβαζαν στους νεκρούς.
Κι ακόμα, στην βυζαντινή εικόνα της Γέννησης, το θείο βρέφος ιστορείται σαβανωμένο-σπαργανωμένο, εντός νεκρικής σαρκοφάγου, κάτι που συμβολίζει ότι ήδη από τη Γέννηση επέκειτο η λυτρωτική για την ανθρωπότητα Θυσία.
Ο Σαχτούρης ως ποιητής συνέλαβε την βαθύτατη σημασία των Χριστουγέννων, με τον δικό του, μοναδικό τρόπο: "...ένα μικρό Χριστό στο κάθε δάκρυ της λησμονημένης" ή "τα παιδιά πετάνε ψίχουλα στον ουρανό". 
Παραθέτουμε στη συνέχεια όλα τα σχετικά ποιήματα και όσοι λευκοφόροι εννοήτωσαν.



Μίλτος Σαχτούρης, Τα λυπημένα Χριστούγεννα των ποιητών 
Στὴν Ἑλένη Θ. Κωνσταντινίδη 
Εἶναι τὰ λυπημένα Χριστούγεννα 1987
εἶναι τὰ χαρούμενα Χριστούγεννα 1987
ναί, τὰ χαρούμενα Χριστούγεννα 1987!
σκέπτομαι τόσα δυστυχισμένα Χριστούγεννα...
Ἄ! ναὶ εἶναι πάρα πολλά.
Πόσα δυστυχισμένα Χριστούγεννα πέρασε
ὁ Διονύσιος Σολωμὸς
πόσα δυστυχισμένα Χριστούγεννα πέρασε
ὁ Νίκος Ἐγγονόπουλος
πόσα δυστυχισμένα Χριστούγεννα πέρασε
ὁ Μπουζιάνης
πόσα ὁ Σκλάβος
πόσα ὁ Καρυωτάκης
πόσα δυστυχισμένα Χριστούγεννα πέρασε
ὁ Σκαλκώτας
πόσα
πόσα
Δυστυχισμένα Χριστούγεννα τῶν Ποιητῶν.
Από τη συλλογή Καταβύθιση (1990)

Μίλτος Σαχτούρης, Ο νεκρός στις γιορτές 
Ἐδῶ καὶ πολλὰ χρόνια
σὰν πλησιάζουν τὰ Χριστούγεννα
(αὐτός) ὁ νεκρὸς γεννιέται μέσα μου
δὲ θέλει δῶρα
δὲ θέλει χρήματα
πάγο καὶ χρόνια
χιόνια καὶ πάγο
σκισμένα ροῦχα
ἀχνὰ παπούτσια
ὁ χρυσὸς νεκρὸς
θὰ βγεῖ ἔξω
δὲν τὸν γνωρίζει κανένας
τὸν ἀλήτη νεκρὸ
θὰ κάτσει στὸ πικρὸ καφενεῖο
νὰ πιεῖ τὸν καφέ του
κι ὕστερα πάλι
σὲ λίγες μέρες
ἥσυχα θὰ πεθάνει (ὁ νεκρός)

ὅταν ἔρθει ὁ χρόνος
κι ὅλες οἱ ρόδες
κόκκινες ὅπως πρῶτα
θὰ γυρίζουν πάλι.
Από τη συλλογή Εκτοπλάσματα (1986)

Το έργο είναι του Βρετανού καλλιτέχνη graffiti Banksy: ο Χριστός δεν θα είχε και σήμερα τόπο
για να γεννηθεί λόγω του τείχους που έχουν υψώσει οι Ισραηλινοί.

Μίλτος Σαχτούρης, Χριστούγεννα 1948
Σημαία
ακόμη
τα δίκανα στημένα στους δρόμους
τα μαγικά σύρματα
τα σταυρωτά
και τα σπίρτα καμένα
και πέφτει η οβίδα στη φάτνη
του μικρού Χριστού
το αίμα το αίμα το αίμα
εφιαλτικές γυναίκες
με τρυφερά κέρινα
χέρια
απεγνωσμένα
βόσκουν
στην παγωνιά
καταραμένα πρόβατα
με το σταυρό
στα χέρια
και το τουφέκι της πρωτοχρονιάς
το τόπι
ο σιδηρόδρομος της λησμονιάς
το τόπι του θανάτου
Από τη συλλογή Με το πρόσωπο στον τοίχο (1952)


                                               Μίλτος Σαχτούρης, Χριστούγεννα 1943
Οι γιορτινές μέρες πυκνοκατοικημένες
γυναίκες αγκαλιάζουν πράσινα κλωνιά δεν κλαίνε
κι ο γέρος εθνικός κήπος κουβαλάει στις πλάτες του
τρεις πεθαμένους κύκνους
και τα παιδιά πετάνε ψίχουλα στον ουρανό
οι γιορτινές μέρες έχουν ένα λείο πρόσωπο
ένα μικρό Χριστό στο κάθε δάκρυ της λησμονημένης
ένα αρνάκι μια σταλιά στις παγωμένες της παλάμες
ένα πουλί αστέρινο καρφίτσα στα μαλλιά της.

Related Posts with Thumbnails