Δευτέρα 28 Φεβρουαρίου 2022

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ "ΕΣΤΙΑ"

Μια συνέντευξη στο Κυριακάτικο φύλλο (27 Φεβρουαρίου 2022) της ιστορικής εφημερίδας ΕΣΤΙΑ, με αφορμή την εκδήλωσή μας στην Μουσική Βιβλιοθήκη, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, για τις εκκλησιαστικές συνθέσεις του Μίκη Θεοδωράκη και μάλιστα τις νεανικές. 

Αναφορά, επίσης, στην "βυζαντινή" Εύα - Πάλμερ Σικελιανού και τον οικουμενικό Ρωμιό Κωνσταντίνο Καραθεοδωρή, λόγω της καρδιακής σχέσης τους με την εκκλησιαστική μουσική. 


Κυριακή 27 Φεβρουαρίου 2022

ΤΗΛΕΓΡΑΦΗΜΑΤΑ ΣΤΟΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗ ΡΩΣΙΑΣ ΚΥΡΙΛΛΟ


Μακαριώτατον 
Πατριάρχην Ρωσίας κ. Κύριλλον 
Εις Μόσχαν 
Μακαριώτατε, 
«Πώς δε τας χείρας εκτενείς αποσταζούσας επί του αδίκου φόνου το αίμα; Πώς δε τοιαύταις υποδέξη χερσί του Δεσπότου το πανάγιον σώμα; πώς δε τω στόματι προσοίσεις το αίμα το τίμιον, τοσούτον διά τον του θυμού λόγον εκχέας παρανόμως αίμα;» 
«Πώς θα απλώσεις τα χέρια που στάζουν αίμα από τον άδικο φόνο; Πώς με τέτοια χέρια θα υποδεχθείς το πανάγιο σώμα του Δεσπότη; Πώς θα πάρεις στο στόμα σου το τίμιο αίμα, ενώ από θυμό έχυσες αίμα αθώων ανθρώπων;» 
Βαθυσεβάστως 
Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος 
*******
Μακαριώτατον 
Πατριάρχην Ρωσίας κ. Κύριλλον 
Εις Μόσχαν 
Μακαριώτατε, 
«Ορθόδοξες βόμβες, σκότωσαν ορθοδόξους ομογενείς. Να το θυμόμαστε το πράγμα αυτό. Και αυτά που είπε η ρωσική πρεσβεία είναι ψευδείς ειδήσεις. Έχουμε αποδείξεις», τόνισε ο εκπρόσωπος του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών Αλέξανδρος Παπαϊωάννου. 
Επομένως, Μακαριώτατε, τα χέρια σας στάζουν ΚΑΙ ελληνικό αίμα. 
Βαθυσεβάστως 
Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος

Σάββατο 26 Φεβρουαρίου 2022

ΜΙΑ ΜΟΥΣΙΚΗ ΓΙΟΡΤΗ ΓΙΑ ΤΟ ΑΡΧΕΙΟ ΕΛΛΗΝΩΝ ΜΟΥΣΟΥΡΓΩΝ ΤΟΥ ΘΩΜΑ ΤΑΜΒΑΚΟΥ


Με αφορμή τη συμπλήρωση των σαράντα ετών (1980-2020) από την ίδρυση και τη συνεχή δράση και προσφορά του Αρχείου Ελλήνων Μουσουργών Θωμά Ταμβάκου (Α.Ε.Μ.Θ.Τ.) πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 25 Φεβρουαρίου 2022, στην Αίθουσα Συναυλιών του Ωδείου Φ. ΝΑΚΑΣ, μια εκδήλωση - γιορτή, η οποία περιλάμβανε συναυλία με έργα Ελλήνων και ελληνικής καταγωγής μουσουργών για πιάνο και για κουαρτέτο εγχόρδων. 
Το Α.Ε.Μ.Θ.Τ. δημιουργήθηκε από τον ακάματο μουσικογράφο, κριτικό, ερευνητή και συγγραφέα Θωμά Ταμβάκο. Σε γενικές γραμμές, το έμψυχο δυναμικό του αφενός ερευνά ανά την υφήλιο και με επιτόπου επισκέψεις, αποκτά, τεκμηριώνει, καταγράφει, καταχωρίζει και αφετέρου προβάλλει και δημοσιοποιεί, μέσω της επιλεκτικής χρήσης του και με διάφορους τρόπους (συναυλίες, εκθέσεις, διαλέξεις, συμμετοχές σε συνέδρια, δισκογραφικές / ραδιοφωνικές παραγωγές, αρθρογραφία / βιβλιογραφία, μελέτες κλπ.), υλικό (όπως παρτιτούρες μουσικών έργων, δισκογραφικές και βιβλιογραφικές εκδόσεις, ηχογραφήσεις, φωτογραφίες, κλπ.) που αφορά την καλλιτεχνική δραστηριότητα και προσφορά των Ελλήνων και ελληνικής καταγωγής μουσουργών λόγιας μουσικής, από τους πρώτους με χρονολογική σειρά (9ος αι. μ.Χ.) έως τις μέρες μας. 


Από το 2012 το Α.Ε.Μ.Θ.Τ. έχει ενοποιηθεί με το Αρχείο Ελληνικής Μουσικής του Δρ Γιώργου Κωνστάντζου, μουσικολόγου και ερευνητή. Έως τον Ιανουάριο του τρέχοντος έτους στο Α.Ε.Μ.Θ.Τ. έχει τεκμηριωθεί η ύπαρξη 5.420 μουσικών δημιουργών (με 1.700 περίπου της διασποράς και με πολλούς οι οποίοι είναι ευρήματα του συνεχούς ερευνητικού έργου, είτε ως μουσουργοί είτε ως ελληνικής καταγωγής). 
Χαιρετισμό απηύθυνε ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Ωδείου Φ. Νάκας και συνθέτης Ευάγγελος Κοκκόρης και στη συνέχεια για το Α.Ε.Μ.Θ.Τ. μίλησαν ο Δρ Αθανάσιος Τρικούπης, πανεπιστημιακός, συνθέτης, πιανίστας και ερευνητής, ο Ιάκωβος Κονιτόπουλος, συνθέτης, αρχιμουσικός και γενικός γραμματέας της Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών, και ο Θωμάς Ταμβάκος, δημιουργός και κάτοχος του Α.Ε.Μ.Θ.Τ. 


Στο συναυλιακό μέρος οκτώ πιανίστες (Έφη Αγραφιώτη, Ντιάνα Βρανούση, Κωνσταντίνος Δεστούνης, Χρήστος Μαρίνος, Ναταλία Μιχαηλίδου, Απόστολος Ντάρλας, Αγγέλικα Παπανικολάου και Βίκυ Στυλιανού) και το Κουαρτέτο Εγχόρδων L’ Anima ερμήνευσαν έργα Ελλήνων και ελληνικής καταγωγής μουσουργών που δημιουργήθηκαν την περίοδο 1860-2021. 
Στην εκδήλωση  προβλήθηκε ενδεικτικό υλικό των ποικίλων δραστηριοτήτων του Α.Ε.Μ.Θ.Τ.
Παραθέτουμε στη συνέχεια την ομιλία του Θωμά Ταμβάκου και το αναλυτικό πρόγραμμα της εξαιρετικής συναυλίας. Οι ερμηνευτές καταχειροκροτήθηκαν από το φιλόμουσο κοινό που κατέκλυσε την αίθουσα. 
Οι περισσότερες φωτογραφίες που δημοσιεύουμε εδώ από την εκδήλωση είναι του μουσικοκριτικού Γιώργου Μονεμβασίτη, τον οποίο και ευχαριστούμε θερμά για την ευγενική παραχώρηση. 


ΒΑΣΙΛΗΣ ΛΑΔΑΣ: Το πλοίο του Κ.Π. Καβάφη


Του Δημήτρη Μακρίδη 

Ο Βασίλης ο Λαδάς 
Αστικής αριστεράς 
Δικηγόρος εκ Πατρών 
Β. Αρφάνης plus de nom 
Με τα γνώριμα γυαλιά 
Λέσχη, Κρίκετ, νομικά 
Ταξιδεύει δεν σε γράφει 
Μες στο πλοίο του Καβάφη 
Ο Βασίλης ο Λαδάς, για όσους τον γνωρίζουμε, είναι η μορφή με τα χοντρά γυαλιά, καθισμένη στο δικηγορικό του γραφείο με ένα κάδρο πίσω από την πλάτη του. Μέσα στο τζάμι, βρίσκεται αριθμημένο συλλεκτικό μονόφυλλο με τυπωμένο κάποιο ποίημα του Καβάφη που ο ίδιος ο ποιητής χάριζε στους θαυμαστές του στην Αλεξάνδρεια. Για αυτό το μονόφυλλο μας μιλάει στο νέο του βιβλίο «το Πλοίο του Κ.Π. Καβάφη» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μανδραγόρα. Σε ένα μείγμα αφηγήματος και δοκιμίου σχολιάζει το μονόφυλλο του ποιητή, το πώς βρέθηκε στην κατοχή του, αλλά και τη σχέση που έχει σχηματίσει με τα χρόνια μαζί του. Γιατί όταν έχεις δίπλα σου κάτι για 40 χρόνια, γίνεται με τα χρόνια μέρος της ταυτότητάς σου. Το κουβαλάς στην καθημερινότητα και θες να μάθεις τα πάντα για αυτό. Την παραμικρή λεπτομέρεια που κανείς δεν έχει προσέξει. 
Το ποίημα του κάδρου τιτλοφορείται «του Πλοίου» και αναφέρεται σε ένα ταξίδι του Καβάφη από το λιμάνι της Πάτρας, έναν ζεστό Ιούλιο, για το Πρίντεζι. Ο Λαδάς, μέσα στην πανδημία όπου όλα έχουν παγώσει, ταξιδεύει νοερά στις δικές του αναμνήσεις. Γίνεται μικρό παιδί στα χέρια του πατέρα του και περπατάει στην ίδια προκυμαία κοιτάζοντας με μάτια γεμάτα λάμψη τα απέναντι βουνά. Στο τότε μυαλό του πίσω από αυτά ήταν η Ιταλία, το άγνωστο που ήθελε μεγαλώνοντας να εξερευνήσει. Στο ποίημα, το άγνωστο είναι η ταυτότητα του νέου που έχει σχεδιάσει ο Καβάφης στο δικό του ταξίδι και αναπολεί μετά από μία σχεδόν εικοσαετία στο ποίημα. Ενός νέου που ήταν μέχρι παθήσεως αισθητικός εκείνο το μαγευτικό απόγευμα, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει. «Είναι άραγε πραγματικός ή ονειροπόληση;» αναρωτιέται ανάμεσα σε άλλα ο Λαδάς. Το ερώτημα τον σηκώνει από το γραφείο του και προσπαθεί να βρει τα πάντα για το ταξίδι και τον νέο του Καβάφη. Το κάδρο παραμένει στη θέση του, ενώ τα γυαλιά χώνονται μέσα σε αναλύσεις και κριτικές για τον Καβάφη, ξεκοκαλίζουν αρχεία εφημερίδων εποχής. Διαβάζουν τα πάντα με πάθος έφηβου των Λαϊκών Αναγνωστηρίων, μέρος όπου ήρθε σε πρώτη επαφή με τον κόσμο της λογοτεχνίας. Φτάνουν μέχρι την Αλεξάνδρεια και περιμένουν μέσω του μαγικού ρεαλισμού ο ποιητής να τους ψιθυρίσει την απάντηση στο σπίτι που έζησε ή έστω στο νοσοκομείο όπου ξεψύχησε. Μα παντού σκοτάδι. Η ομίχλη που θα συναντήσει στην Ορεινή Φωκίδα που θα φτάσει για χάρη του κάδρου θα παραμείνει σε όλη τη διάρκεια της έρευνας. Τα χρόνια θα περάσουν, αλλά το ερώτημα «σε ποιον μοιάζει;» παραμένει αναπάντητο. Γιατί όσο τον άνθρωπο και το έργο του να κρίνουν, τα άδυτα, άδυτα θα μείνουν. Όσο άρτιες κι αν είναι οι εκ των υστέρων μεταπτυχιακές αναλύσεις, είναι πλέον αργά. 


Ήταν όμως τόσο σημαντικό να ανακαλύψει ο Λαδάς ποιος ήταν και πώς ήταν ο νέος που ενέπνευσε το ποίημα του Καβάφη; Όχι, καταλήγει μέσα στη ματαίωση των προσδοκιών του ο Λαδάς. Τι σημασία θα είχε για το ποίημα και την ποίηση, αν έβρισκε μία φωτογραφία του νέου; Και αν ήταν μία φωτογραφία ενός που είχε φαλακρύνει και τα μάτια του είχαν πρηστεί; Τότε το ταξίδι θα είχε άχαρο τέλος. 
Ωστόσο το ταξίδι στην ποίηση του Καβάφη ανέδειξε μία πτυχή του Αλεξανδρινού κάπως αγνοημένη. Τη Διονυσιακή του πλευρά, αυτή του ποτού και της ηδονής. Με αυτή αναζωογονείται η μνήμη ιδίως τώρα στην εποχή του κορωνοϊού. Ο Λαδάς υπογραμμίζει έντονα ότι ο Καβάφης ξεκίνησε την ποιητική του πορεία το 1886 με το μετέπειτα αποκηρυγμένο του ποίημα «Βακχικόν», ένα ποίημα άκρατης οινοποσίας. Ο Καβάφης, γράφει ο Σεγκόπουλος, «χαιρόταν ειλικρινά και θερμά με τη ζωή της νιότης στους άλλους. Του άρεσε να βλέπει το λατρευμένο κρασί της ηδονής να κερνιέται και να πίνεται». Δηλαδή «Κάντε έρωτα όχι πόλεμο», σχολιάζει ο Λαδάς μετά το απόσπασμα που παραθέτει.
Μελαγχολία διακατέχει το τέλος του βιβλίου. Το πλοίο ετοιμάζεται να σαλπάρει. Το μαγικό εισιτήριο για νέα λιμάνια και δρόμους μεγάλους δεν υπάρχει. Και το μόνο που μένει είναι να βγούμε στα ανοιχτά να το ξεπροβοδίσουμε, κρατώντας όσο μπορούμε περισσότερο μέσα μας τη γοητεία της φυγής. Σαν αδέξια πλάσματα από ταινία του Φελίνι, μπαίνουμε στις βάρκες και ξεκινάμε. Στην βαρκαρόλα μας συνοδεύει μία μπάντα που βραχνοπαίζει μελωδίες του Νίνο Ρότα ένα μουντό Πρωτοκύριακο του Νοεμβρίου. Φτάνοντας όσο ανοιχτά μπορούμε, ενώ το γιγάντιο υπερωκεάνιο απομακρύνεται, χαιρετάμε ό,τι βλέπει ο καθένας πάνω στο πλοίο. Πρόσωπα οικεία που έφυγαν για πάντα. Ιδανικές φωνές και αγαπημένες που τόσο του λείπουν. Χαιρετάμε παράλληλα και τους κρυμμένους λαθρεπιβάτες, τόσο τους Έλληνες παλιότερων εποχών όσο και τους αλλοεθνείς του σήμερα, ελπίζοντας να βρουν ένα καλύτερο μέλλον εκεί που θα βρεθούν. Χαιρετάμε τα δικά μας κάδρα σε σαλόνια και γραφεία, τα διαβάσματά και τις ταινίες που μας καθόρισαν και μας οδήγησαν σε ένα ταξίδι γεμάτο περιπέτειες, γεμάτο γνώσεις. 


Και μέσα στην εξομολογητικό τόνο των αποχαιρετισμών, ίδιο με την αυτοβιογραφική γραφή του Λαδά, όλα φαίνονται πιο έμορφα όπως τα ανακαλούμε μετά από Καιρό. Τελικά οι άνθρωποι βλάστησαν στη στεριά όπου οι βάρκες θα γυρίσουν σε λίγο. Στους δρόμους που ο καθένας θα γυρνά και θα γερνά. Εμείς ήμασταν οι έμορφοι με το Ιόνιο ολόγυρά μας. Εμείς το σκίτσο του Καβάφη, εμείς και τα γυαλιά του ποιητή.

ΓΙΑ ΤΗΝ ΡΩΣΙΚΗ ΕΙΣΒΟΛΗ ΣΤΗΝ ΟΥΚΡΑΝΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ ΜΕ ΤΟΝ ΝΙΓΗΡΙΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟ (ΒΙΝΤΕΟ)


Στην εκπομπή ΠΡΟΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΜΟΝ, που είναι μία παραγωγή της Ενορίας του Ιερού Ναού Αγίου Γεωργίου Νέου Ψυχικού, προσκεκλημένος ο Σεβ. Μητροπολίτης Νιγηρίας κ. Αλέξανδρος. 
Επιμέλεια – παρουσίαση: Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος. 
Ο Σεβ. Νιγηρίας ομιλεί για την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και το απαράδεκτον του πολέμου από χριστιανικής πλευράς, αλλά και για την εισβολή της Ρωσικής Εκκλησίας στην Αφρική, που αποτελεί κανονικό έδαφος του Δευτερόθρονου Παλαιφάτου Πατριαρχείου Αλεξανδρείας. 
Κάμερα, τεχνική επεξεργασία: Κατερίνα Δ. Λεονάρδου


Πέμπτη 24 Φεβρουαρίου 2022

Ο ΠΟΛΕΜΟΧΑΡΗΣ ΜΟΡΦΟΥ ΝΕΟΦΥΤΟΣ


Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 
Γράφει ο Πολίτης
“Τα γεγονότα στη ρωσο-ουκρανική κρίση σχολίασε σε μια, το λιγότερο προκλητική, ομιλία του ο Μητροπολίτης Μόρφου Νεόφυτος, χαρακτηρίζοντας τον πόλεμο ως μια «αναγκαία εγχείρηση» ώστε να γίνει ένα «ξεκαθάρισμα», αφού στην εποχή μας υπάρχει «πολλή αμαρτία, πολλή ασέβεια και πολλή απιστία». 
Το 1990, όπως είπε ο Μόρφου Νεόφυτος. ένα χρόνο πριν «κοιμηθεί» ο Γέροντας Ιάκωβος Τσαλίκης πήγε για προσκύνημα στον ναό του Αγίου Ιωάννη του Ρώσου στο Προκόπι. Εκεί, καθόταν και «μιλούσε» με τον Άγιο (προσευχόταν). 
«Πολλή αμαρτία, πολλή ασέβεια και πολλή απιστία στον κόσμο» είπε ο Άγιος Ιωάννης στον Πατήρ Ιάκωβο, «γι’ αυτό πρέπει να γίνει πόλεμος». Τότε, όπως αφηγείται ο Νεόφυτος, ο «ευαίσθητος και συμπονετικότατος» Ιάκωβος, του είπε «όχι Άγιε μου, από μικρό παιδί όλο σε πολέμους και ταλαιπωρίες βρέθηκα και αν γίνει έξαφνα πόλεμος θα χαθούν και ψυχές πριν προφτάσουν να μετανοήσουν». 
«Πρέπει να γίνει πόλεμος, πρέπει να γίνει πόλεμος, πρέπει να γίνει πόλεμος», του απάντησε ο Άγιος Ιωάννης. 
«Αν δεν γίνει πόλεμος» πρόσθεσε ο Μόρφου πως του είπε ο Γέροντας Ιάκωβος, «τα παιδιά των παιδιών σου, (δηλαδή τα εγγόνια της γενιάς του Νεόφυτου) δεν θα είναι κανονικά παιδιά. Θα είναι διαβολόπαιδα. Γι’ αυτό θα προτιμήσει ο Θεός να κάνει ένα ξεκαθάρισμα και ότι μείνει». 
«Όλα αυτά που γίνονται τώρα», είπε κλείνοντας την ομιλία του ο Μητροπολίτης Μόρφου, «είναι μια αναγκαία εγχείρηση».” 
Σε βίντεο που κυκλοφορεί στο διαδίκτυο, ο Μόρφου Νεόφυτος βάζει ηχογράφηση του αγίου Ιακώβου του Τσαλίκη, ο οποίος λέει τα παραπάνω. 
Ακόμα κι αν τα είπε ο άγιος, δε σημαίνει ότι οι χριστιανοί πρέπει να δεχθούμε σήμερα το “πρέπει να γίνει πόλεμος”. Σε καμία περίπτωση! 
Ο άγιος Ιάκωβος εξέφραζε μία λαϊκή θρησκευτικότητα, η οποία δεν μπορεί να έχει αναλογίες στη σημερινή πραγματικότητα και μάλιστα σε συνάφεια με τον πόλεμο των ημερών μας στην Ουκρανία. 
Ο Μόρφου Νεόφυτος καλά θα έκανε να ομιλεί ως ειρηνοφόρος, αφού ο Θεός είναι Άρχων ειρήνης, και όχι να ανάγει σε “δόγμα πίστεως” μια προς τριακονταετίας διήγηση του αγίου Ιακώβου, που δεν ξέρουμε και το ακριβές πλαίσιο της. 
Ο Μόρφου Νεόφυτος αναλίσκεται γενικά όχι σε μια “προφητολογία”, αλλά σε μια “ανεκδοτολογική” θεολογία, προβάλλοντας μια Εκκλησία που αρέσκεται σε τσιτάτα, αφελείς διηγήσεις, πασπαλισμένες πάντοτε με την …αναγκαία σεξουαλικότητα. 
Ένας κατήφορος χωρίς επιστροφή, δυστυχώς…

ΤΟ "ΑΘΗΝΟΡΑΜΑ" ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΜΑΣ ΓΙΑ ΤΑ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΜΙΚΗ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ


Μίκης Θεοδωράκης: Πήγαμε στη Μουσική Βιβλιοθήκη "Λίλιαν Βουδούρη" για μια γνωριμία με το εκκλησιαστικό του έργο 
Ένα πολύ ωραίο αφιέρωμα, όπου μέσω μιας διάλεξης και μιας συναυλίας αναδείχθηκε η λιγότερο γνωστή πτυχή του σπουδαίου μας συνθέτη. 
Χάρης Συμβουλίδης - Αθηνόραμα
23 Φεβρουαρίου, 2022 
Τιμήθηκε, εκτιμήθηκε και πολυτραγουδήθηκε ο Μίκης Θεοδωράκης, παρά τις κατά καιρούς γκρίνιες του για το αντίθετο. Όχι όμως όλες οι πτυχές της δημιουργίας του - κάτι βέβαια που δεν είναι και τόσο παράλογο, αν σκεφτούμε την έκτασή της. Γεγονός είναι, πάντως, ότι υπάρχουν κάμποσες υποφωτισμένες ή/και σχετικώς άγνωστες γωνιές. Και τα εκκλησιαστικά του έργα κατέχουν περίοπτη θέση ανάμεσά τους. 
Το αφιέρωμα της Μουσικής Βιβλιοθήκης "Λίλιαν Βουδούρη" (του Συλλόγου "Οι Φίλοι της Μουσικής") τράβηξε αρκετό ενδιαφέρον, με αποτέλεσμα να γεμίσει σχεδόν η Αίθουσα Διδασκαλίας τη Δευτέρα το βράδυ, στο Μέγαρο Μουσικής. Και νομίζω ότι όλοι φύγαμε πιο πλούσιοι στο τέλος του, χάρη σε έναν σωστό συνδυασμό διάλεξης και συναυλίας. Ρίχτηκε επαρκές φως σε αυτή την πλευρά του Θεοδωράκη, τοποθετήθηκε σε ένα συνεκτικό πλαίσιο, ενώ δόθηκε η ευκαιρία να ακούσουμε και κάποια νεανικά του έργα για πρώτη φορά στα χρονικά. 
Πρωτεργάτης του αφιερώματος ήταν ο θεολόγος, μουσικός και ψάλτης Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος –γνώριμος από τη δράση του συνόλου "Πολύτροπον"– ο οποίος πήρε τον λόγο μετά το καλωσόρισμα της διευθύντριας της Βιβλιοθήκης, Στεφανίας Μεράκου. Χαρισματικός ομιλητής, με σπάνια οικονομία λόγου (δεν ξέρουν όλοι πώς να μην επιμείνουν σε λεπτομέρειες που οδηγούν σε αχρείαστους πλατειασμούς), ο Ανδριόπουλος κέρδισε την αμέριστη προσοχή ήδη από την αρχή, εκπλήσσοντάς μας με τις εντελώς απρόσμενες διαφάνειες που προβλήθηκαν πίσω του. 
Χρειάστηκε δηλαδή λίγος χρόνος για να πιστέψουμε στα μάτια μας, γιατί ποιος αλήθεια περίμενε να δει αγιογραφίες με τη μορφή του Μίκη Θεοδωράκη και της Μαρίας Φαραντούρη ανάμεσα στις γνώριμες φιγούρες τέτοιων παραστάσεων; Και όμως, έχει συμβεί. Είναι έργα του Κύριλλου Βενιάδη για τον ναό του Ελληνικού Πατριαρχείου στο Όρος των Ελαιών, στην Ιερουσαλήμ. Έγιναν στα μέσα της δεκαετίας του 1980, στο διάστημα της πατριαρχίας του Διόδωρου, ο οποίος φαίνεται ότι άφησε πλήρη θεματική ελευθερία στον ιδιαίτερο Χιώτη ζωγράφο. 
Κάνοντας έπειτα άλμα στον χρόνο, ο Ανδριόπουλος θύμισε ότι ο καλλιτεχνικός βίος του Θεοδωράκη ξεκίνησε από το εκκλησιαστικό μέλος: το πρώτο έργο που παρουσίασε δημοσίως, μόλις στα 17, ήταν μια Κασσιανή για τετράφωνη ανδρική χορωδία –στην Τρίπολη, όπου έμενε με την οικογένειά του. Ήταν απόρροια της στενής του επαφής με τις ψαλμωδίες της Ορθόδοξης Εκκλησίας, τις οποίες γνώριζε από παιδί μέσω της Μικρασιάτισσας γιαγιάς του. Τα χρόνια εκείνα, βέβαια, υπήρξαν ποικιλοτρόπως καθοριστικά για τη σκέψη του, καθώς παράλληλα μυήθηκε και στον Μαρξισμό, αλλά και στη μουσική του Λούντβιχ βαν Μπετόβεν. Ήδη από τότε, πάντως, δείχνει να μην παγιδεύτηκε στη διαφαινόμενη ιδεολογική αντίφαση. Ασφαλώς, χωράει πολύ συζήτηση η άποψή του για την εύρεση του Θεού στον Άνθρωπο ή οι διασυνδέσεις που έκανε με τον Σωκράτη, το κώνειο, τον Ιησού, τη Σταύρωση και τους εκτελεσμένους Κομμουνιστές συντρόφους του, θέλοντας να αναδείξει πόσο καταλυτικό θεωρούσε το δίπολο της θυσίας και του θανάτου. Ωστόσο ήταν ένα πλαίσιο στο οποίο ο ίδιος έμεινε πιστός σε όλη τη διάρκεια της ζωής του. 
Αντιληφθήκαμε λοιπόν ότι πίσω από τα λαμπρότερα εκκλησιαστικά έργα του Μίκη Θεοδωράκη –την Κασσιανή (1942), τη Θεία Λειτουργία (1984) και την Ακολουθία Εις Κεκοιμημένους (Requiem) (1989)– βρίσκονταν πνευματικές διεργασίες δεκαετιών. Θεμέλιο των οποίων ήταν μια στιβαρή αντίληψη της βυζαντινής υμνολογίας ως νερομάνας της νεότερης ελληνικής μουσικής. Άλλωστε από εκεί άντλησε και για πολύ πιο γνωστές δουλειές, σαν π.χ. το Άξιον Εστί (1964) ή το Επιφάνεια Αβέρωφ (1972). Ο δε Ανδριόπουλος μας αποκάλυψε ότι και η πρώτη συναυλιακή παρουσίαση της Κατάστασης Πολιορκίας (Στοκχόλμη, 1973) έλαβε χώρα μέσα σε προτεσταντική εκκλησία, έχοντας τη μορφή λειτουργίας. 
Η εκδήλωση στη Μουσική Βιβλιοθήκη "Λίλιαν Βουδούρη" έκλεισε με ένα σύντομο μουσικό πρόγραμμα, στο οποίο ανθολογήθηκαν κάποιες στιγμές από το εκκλησιαστικό έργο του Θεοδωράκη, με την έμφαση να δίνεται σε δημιουργίες των νεανικών του χρόνων που δεν είχαν ξανακουστεί μέχρι σήμερα: "Ύμνος Στο Θεό" (1942), "Παράδεισος - Ο Μονόλογος Του Αδάμ" (1942), "Εσπερινός" (1948), που πλαισιώθηκαν με ένα απόσπασμα από την "Ακολουθία Εις Κεκοιμημένους". 
Φυσικά, ο Θεοδωράκης έχει συνθέσει αυτά τα έργα για χορωδία, ενώ εμείς τα ακούσαμε σε μεταγραφές της Θεοδώρας Μαγγίνα για φωνή και πιάνο. Εκ των πραγμάτων, λοιπόν, κάτι χανόταν. Στο επίπεδο μιας πρώτης γνωριμίας, πάντως, οι μεταγραφές αυτές λειτούργησαν μια χαρά, όντας προσεγμένες και ωραιότατα αποδοσμένες από την υψίφωνο Δάφνη Πανουργιά και τον πιανίστα Μάριο Καζά. Το θερμό χειροκρότημα στεφάνωσε τα τελευταία λόγια του Ανδριόπουλου, που ήθελαν τον Μίκη Θεοδωράκη να "ίσταται ενώπιόν μας προς ανακάλυψη". Αν μη τι άλλο, μας έπεισε ότι έτσι έχουν τα πράγματα.

Τετάρτη 23 Φεβρουαρίου 2022

Ο Ονούφριος ποιμένας των “Λαϊκών Δημοκρατιών” Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ;


Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 
Ο εν Κιέβω μητροπολίτης της Ρωσικής Εκκλησίας στην Ουκρανία Ονούφριος, μας είπε σήμερα ότι “η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας υποστήριζε και υποστηρίζει σταθερά την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας και καλεί τους πιστούς της να προσευχηθούν για ειρήνη στο ουκρανικό κράτος και σε όλο τον κόσμο”. 
Προφανώς ο Ονούφριος δεν έχει αντιληφθεί ότι η αγαπημένη του Ρωσία κήρυξε “Λαϊκές Δημοκρατίες» τις επαρχίες Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ, ότι ο Πούτιν μας λέει ξεκάθαρα ότι αυτές «δεν περιορίζονται στα σημερινά τους σύνορα» και έχει εισβάλει ουσιαστικά στην Ουκρανία. 
Προ καιρού ο Αρχιεπίσκοπος Ντονέτσκ και Μαριούπολης της Αυτοκέφαλης Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας, Σεργκέι Γορομπτσόβ, είπε σε συνέντευξή του ότι το Πατριαρχείο Μόσχας έχει συντριπτικά μεγάλη επιρροή στην συγκεκριμένη περιοχή και ότι είναι πολύ αργή η μετάβαση στην Αυτοκέφαλη Εκκλησία. 
“Όταν ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος παραχώρησε τον Τόμο Αυτοκεφαλίας στην Ουκρανική Εκκλησία, υπήρχαν ορισμένες ενορίες που ήθελαν να περάσουν στην Ουκρανική Εκκλησία. Ωστόσο, όταν αυτό το γεγονός μαθεύτηκε, οι κεφαλές του Πατριαρχείου Μόσχας στην Ουκρανία άρχισαν να ασκούν πίεση και να τρομάζουν τις συγκεκριμένες ενορίες. Και η πίεση αυτή έπιασε τόπο”, λέει ο ίδιος, αναφερόμενος στην προσπάθεια της Ρωσικής Εκκλησίας να συγκρατήσει τη μετάβαση των πιστών και των ενοριών προς την Αυτοκέφαλη Εκκλησία. 
«Το έργο της Ουκρανικής Εκκλησίας στο Ντονέτσκ και στο Λουγκάνσκ, δύο περιοχές που έχουν πληγεί από τον πόλεμο μετά την στρατιωτική επέμβαση της Μόσχας το 2014, είναι αμιγώς θρησκευτικό και ανθρωπιστικό», είχε δηλώσει ο Αρχιεπίσκοπος Σεργκέι. 
“Μας κόβουν το ρεύμα, το νερό, δημιουργούν σειρά προβλημάτων ούτως ώστε οι πιστοί μας να μην έρχονται. Ακόμα, δεν αφήνουν τους ιερείς μας να έρχονται στις υπό κατάληψη περιοχές. Έχουν μείνει μόλις πέντε ιερείς εκεί. Πρόσφατα ένας ιερέας μας πήγε στο ελεγχόμενο τμήμα του Ντονέτσκ προκειμένου να αγοράσει φάρμακα για συγγενικό του πρόσωπο και δεν τον άφησαν να επιστρέψει”, είχε περιγράψει ο Αρχιεπίσκοπος Σεργκέι. 
Και τώρα; 
Προφανώς η Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Ουκρανίας δεν έχει καμία …τύχη στην «Λαϊκή Δημοκρατία» του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ. 
Άρα; 
Ποιμαίνει τις περιοχές αυτές, και με το νέο καθεστώς, ο εν Κιέβω ρωσοκίνητος Ονούφριος; Ποια θα είναι η …πολιτική της Ρωσόφιλης Ουκρανικής Εκκλησίας του Ονουφρίου στη …νέα εποχή που δημιουργεί ο πρόεδρος Πούτιν με τις «Λαϊκές Δημοκρατίες» - ανδρείκελα;

Τρίτη 22 Φεβρουαρίου 2022

Η ΘΕΟΔΩΡΑΚΙΚΗ ΥΜΝΟΛΟΓΙΑ ΣΤΗΝ ΜΟΥΣΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΣΤΟ ΜΕΓΑΡΟ ΜΟΥΣΙΚΗΣ


Θωμάς Ταμβάκος 
Μία σπουδαία εκδήλωση απόλαυσαν όσοι τυχεροί παρευρέθηκαν χτες (21-2-2022) στη Μουσική Βιβλιοθήκη"Λ. Βουδούρη" με θέμα τις εκκλησιαστικές συνθέσεις του Μίκη Θεοδωράκη. 
Ο Παναγιώτης Ανδριόπουλος, όπως πάντα, με ευφράδεια και τεκμηριωμένο λόγο μίλησε, με ταυτόχρονη προβολή διαφανειών (κυρίως με δείγματα παρτιτουρών από το Αρχείο Θεοδωράκη στη Μουσ. Βιβλιοθήκη), γι' αυτή την όχι ευρέως γνωστή πλευρά της μουσικής δημιουργίας του συνθέτη καθηλώνοντας το κοινό για σχεδόν μία ώρα. 
Ακολούθησε σύντομο μουσικό πρόγραμμα με την υψίφωνο Δάφνη Πανουργιά και τον πιανίστα Μάριο Καζά που με υποβλητικό, χαμηλότονο αλλά εκστατικό τρόπο, απέδωσαν τρία χαρακτηριστικά δείγματα (το δύο για πρώτη φορά, σε πιστή μεταγραφή για φωνή και πιάνο από τη Θεοδώρα Μαγγίνα) προκαλώντας ρίγη συγκίνησης. Όντως μία εκδήλωση που το κοινό θα θυμάται για πολλά χρόνια. 
Συγχαρητήρια σε όλους τους συμμετέχοντες!


Για το βιβλίο του Δημήτρη Προύσαλη: Μάχου υπέρ Πίστεως και Πατρίδος

Δημήτρης Μπαλτάς 

Δημήτρης Μπαλτᾶς 
Δρ Φιλοσοφίας
Δημήτρης Β. Προύσαλης, Μάχου ὑπέρ Πίστεως καί Πατρίδος. Ἱστορίες καί ἀφηγήσεις γιά τό θρησκευτικό συναίσθημα τῶν Ἑλλήνων τό 1821, Ἐκδόσεις Ἁρμός, Ἀθήνα 2021, σελ. 232 
Παρά τίς ὁμολογουμένως δυσβάσταχτες συνθῆκες τίς ὁποῖες ἐπέβαλε σταδιακά ὁ κατακτητής στόν κατακτημένο ἀπό τό 1453, τό θρησκευτικό συναίσθημα τοῦ τόπου δέν ἔπαψε νά ἐκφράζεται, κατά περίπτωση βέβαια, ἀτομικά καί συλλογικά, μέ ὅλες τίς προφυλάξεις καί τίς συνέπειες, τόσο προεπαναστατικά ὅσο βεβαίως καί στά χρόνια τῆς Ἐπανάστασης. 
Ὅτι ἡ ἀνάληψη ἐπαναστατικῆς δράσης εἶναι προϊόν συλλογικότητας ἐθνολογικῆς ἀλλά καί θρησκευτικῆς φαίνεται ἀπό τά περισσότερα κείμενα ἐκείνης τῆς ἐποχῆς, μερικά ἀπό τά ὁποῖα ἔχουν περιληφθεῖ στό βιβλίο «Μάχου ὑπέρ Πίστεως καί Πατρίδος». Λέει λ.χ. ὁ Ἀθανάσιος Διάκος: «Οἱ Χριστιανοί ὅλοι ξεσηκώθηκαν στά ἅρματα γιά νά ξεσκλαβωθοῦν» (σ. 57). Ἐνῶ ἐδῶ ὁ θρησκευτικός προσδιορισμός ‘’Χριστιανοί’’ ἀποτελεῖ τό ἐπαναστατικό ὑποκείμενο, στήν ἐπίκληση τοῦ Ἕλους Ἀνθίμου ὡς ἐπαναστατικό ὑποκείμενο ἀναφέρεται τό ‘’Ἕλληνες’’: «Ἕλληνες ἀδερφοί, εὐλογημένοι στρατιῶτες τῆς πίστης» (σ. 59). Σέ ἕναν λόγο πρός τούς συμπατριῶτες του ὁ Ἀθανάσιος Διάκος διαφοροποιεῖται κάπως ἀπό τήν προηγούμενη διατύπωση «Οἱ Χριστιανοί ὅλοι ξεσηκώθηκαν». Τώρα προτάσσει τό ἑξῆς: «Ὅποιος ἀγαπᾶ τήν ἀλήθεια, τήν πίστη καί τήν πατρίδα, ἄς πάρει τά ὅπλα κι ἄς ἔρθει μαζί μου» (σ. 165). Στήν διατύπωση αὐτή ἔχει ἰδιαίτερη σημασία ἡ χρήση τοῦ ὑποκειμένου ‘’ὅποιος’’ πού ὑποδηλώνει ἀσφαλῶς τήν βούληση ἀλλά, ἀπό ὁρισμένης ἄποψης, θά ἔλεγα καί τήν δυνατότητα ἐκείνου πού θέλει νά συμμετάσχει στόν πόλεμο. Στά ἀναφερθέντα ἀποσπάσματα, ἀπό ἀφηγηματολογικῆς πλευρᾶς, γίνεται χρήση τοῦ γ΄ πληθυντικοῦ καί τοῦ γ΄ ἑνικοῦ, προσώπων μέ γενικό καί οὐδέτερο χαρακτήρα. Οἱ ἀναφερόμενοι ‘’Χριστιανοί’’ καί ‘’Ἕλληνες’’ δέν συγκεκριμενοποιοῦνται κατά τίς ἄλλες ἰδιότητες πού φέρουν. Ἐπίσης εἶναι σαφές ὅτι στά ἀναφερθέντα ἀποσπάσματα τό θρησκευτικό καί τό ἐθνικό στοιχεῖο συνάπτονται, ὅπως ἀκριβῶς φαίνεται ἀπό τίς διατυπώσεις «οἱ Χριστιανοί … νά ξεσκλαβωθοῦν» καί «Ἕλληνες … στρατιῶτες τῆς πίστης». 


Ἀλλά ἐπίσης ὑπάρχουν χωρία στά ὁποῖα ἐναλλάσσεται το α΄ ἑνικό μέ τό α΄ πληθυντικό τά ὁποῖα ἐκφράζουν μία πιό συγκεκριμένη δράση, ἀτομική καί συλλογική. Ἄς δοῦμε σχετικά παραδείγματα: Στό δημοτικό τραγούδι γιά τόν Μητρομάρα παρατίθεται οἱ στίχοι «Ἀφήνω τό ντουφέκι μου στήν Παναγιά στήν Τῆνο. Ἀφήνω τά κουμπούρια μου πάνω στόν Ἅι Μελέτη. Ἀφήν’ τό θλιβερό σπαθί μέσ’ στή Φανερωμένη» (σ. 32), οἱ ὁποῖοι λειτουργοῦν ὡς ἔκφραση τοῦ ἀτομικοῦ θρησκευτικοῦ συναισθήματος μέ τήν μορφή τοῦ ἀφιερώματος. Τό α΄ ἑνικό πρόσωπο προτάσσεται καί στόν λόγο τοῦ Πατριάρχη Γρηγορίου Ε΄ («Εἶμαι Πατριάρχης γιά νά σώσω τόν λαό μου καί ὄχι γιά νά τόν ρίξω στά μαχαίρια τῆς Γενιτσαριᾶς», σ. 77), ἡ προσωπικότητα τοῦ ὁποίου ἔτυχε αὐστηρῆς καί ἄδικης κριτικῆς στήν νεώτερη ἱστοριογραφία μας. Σέ μία ἄλλη λαϊκή ἀφήγηση, ὁ Καραϊσκάκης προσεύχεται στήν εἰκόνα τοῦ ἁγίου Σεραφείμ: «Ἅγιε τοῦ Θεοῦ, βοήθησέ με. Ἐπειδή τοῦ λόγου σου μπορεῖς καί μιλᾶς ὅπως θέλεις μπροστά στόν φιλάνθρωπο Θεό, μίλα του γιά νά καταστραφοῦν οἱ ἐχθροί μέ τήν ἐκστρατεία ἐνάντια τους» (σ. 118). Ἐδῶ ὁ ἀγωνιστής τοῦ 1821 ζητεῖ τήν μεσιτεία τοῦ Ἁγίου στόν Θεό ὥστε νά βοηθήσει Αὐτός ὑπέρ τῆς καταστροφῆς τῶν ἐχθρῶν. Ἡ προσευχή τοῦ ἥρωα ὑπέρ τῆς καταστροφῆς τοῦ ἐχθροῦ θυμίζει, σέ ἄλλες ἱστορικές στιγμές, τήν προσευχή τῶν Κωνσταντινουπολιτῶν στήν Παναγία ἡ ὁποία παρουσιάζεται ὡς «βροντή, τούς ἐχθρούς καταπλήττουσα» (Ἀκάθιστος Ὕμνος). Ἀλλά καί στήν ἀπόφαση τῶν Μεσσολογγιτῶν νά σκοτώσουν τίς γυναῖκες καί τά παιδιά γιά νά μήν προδοθοῦν οἱ ὑπόλοιποι κατά τήν Ἔξοδο, ἀντιτάσσεται σέ προσωπικό ὕφος ὁ Ρωγῶν Ἰωσήφ λέγοντας: «Ἄν τολμήσετε νά πράξετε τοῦτο τό πρᾶγμα, σᾶς ἀφήνω τήν κατάρα τοῦ Θεοῦ καί τῆς Παναγιᾶς καί ὅλων τῶν Ἁγίων καί τό αἷμα τῶν ἀθώων νά πέσει στά κεφάλια σας» (σ. 186). Στην συγκεκριμένη περίπτωση, δέν θά ἦταν λάθος, νομίζω, νά ἑρμηνευθοῦν τά λόγια αὐτά καί ὑπό ἕνα ψυχολογικό πρίσμα καί ὄχι μόνον στενά θρησκευτικό, τό ὁποῖο βεβαίως σέ διαφορετικό πλαίσιο θά εἶχε ὡς ἀφετηρία τόν Ἀποστολικό λόγο «εὐλογεῖτε τούς διώκοντας ὑμᾶς, εὐλογεῖτε καί μή καταρᾶσθε» (Πρός Ρωμ. 12,14). Ἀντιθέτως, σέ ἕνα ἄλλο ἐνδιαφέρον κείμενο, ἡ ἀφετηρία τῶν λόγων τοῦ ἱερέως, στόν ὁποῖο προσέρχεται ὁ πολεμιστής γιά νά ἐξομολογηθεῖ καί νά κοινωνήσει τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων, εἶναι σαφῶς θρησκευτική: «Ἐγώ, παιδί μου, δέν μπορῶ νά σέ ἀφήσω νά μεταλάβεις, γιατί σκότωσες ἄνθρωπο» (σ. 177). Τό ζήτημα αὐτό τῆς Θείας Μετάληψης ἀπό κάποιον ὁ ὁποῖος διέπραξε φόνο, τό ὁποῖο θίγεται σέ αὐτό τό ἀπόσπασμα, ἔχει βεβαίως ἀπασχολήσει ἀπό αἰῶνες τήν Ἐκκλησία. Μεταξύ τῶν σχετικῶν κειμένων θά ἀναφέρω ἐνδεικτικά τόν ιγ’ Κανόνα «Περί τῶν ἐν πολέμοις φονευσάντων» τοῦ Μ. Βασιλείου ὁ ὁποῖος γράφει: «Τούς ἐν πολέμοις φόνους οἱ Πατέρες ἡμῶν ἐν τοῖς φόνοις οὐκ ἐλογίσαντο, ἐμοί δοκεῖ συγγνώμην διδόντες τοῖς ὑπέρ σωφροσύνης καί εὐσεβείας ἀμυνομένοις. Τάχα δέ καλῶς ἔχει συμβουλεύειν, ὡς τάς χεῖρας μή καθαρούς, τριῶν ἐτῶν τῆς κοινωνίας μόνης ἀπέχεσθαι». Βεβαίως αὐτός ὁ Κανόνας ἀφορᾶ ἐκείνους πού ἐφόνευσαν ‘’ἀμυνόμενοι ὑπέρ σωφροσύνης καί εὐσεβείας’’, γιά τούς ὁποίους ὁ Μ. Βασίλειος προτείνει τριετῆ ἀποχή ἀπό τήν Θεία Κοινωνία. 
Ἐκτός ἀπό τά παραπάνω, ἡ συλλογική ἔκφραση τοῦ θρησκευτικοῦ συναισθήματος τό ὁποῖο πάντως συνδέεται μέ τό ἐθνικοαπελευθερωτικό στοιχεῖο, παρουσιάζεται κατ’ ἐξοχήν μέ τήν χρήση τοῦ α΄ πληθυντικοῦ προσώπου. Σέ ἕναν διάλογο ὁ προεστός Κοπανίτσας ἀπαντᾶ χαρακτηριστικά: «Θά θυσιαστοῦμε καί θά πεθάνουμε γιά τοῦ Χριστοῦ τήν πίστη τήν Ἁγία» (σ. 47). Τό ἴδιο ὕφος καί περιεχόμενο ἀνιχνεύονται καί στό γνωστό ἀπόσπασμα τῆς «Διακήρυξης» τῆς Γ΄ Ἐθνικῆς Συνέλευσης ὅπου ἀναφέρεται εὐθύς ἐξαρχῆς: «Ἄς δείξουμε ξανά ὅτι εἴμαστε χριστιανοί, ὅτι εἴμαστε Ἕλληνες, πιστοί στόν ὅρκο μας. Μέ τό Σταυρό καί μέ τά ὅπλα στά χέρια προτιμοῦμε νά κατέβουμε στούς τάφους χριστιανοί καί ἐλεύθεροι» (σ. 71). Ἐδῶ ἡ γνωστή σέ ὅλους διάξευξη ‘’ἐλευθερία ἤ θάνατος’’ ἀποκτᾶ τήν μορφή ‘’χριστιανοί καί ἐλεύθεροι’’. Μέ ἀφορμή τήν ἀναφορά στήν ἐλευθερία θά ἤθελα νά παρατηρήσω ὅτι αὐτό τό αἴσθημα τῆς ἐλευθερίας εἶναι ἐγγενές στόν λαό: Δέν διατυπώνεται ἐξαίφνης τό 1821 τό αἴτημα περί ἐλευθερίας καί μάλιστα ὑπό τήν ἐπιρροή τῶν ἰδεῶν τοῦ Διαφωτισμοῦ, ὅπως συνήθως ὑποστηρίζεται στήν σύγχρονη ἱστοριογραφία, ἀλλά ἐκφράζεται σέ ἕνα διαρκές παρόν, ἐξ οὗ καί ἡ χρήση ἐνεστώτα, δηλαδή κάθε φορά πού αὐτός ὁ λαός βρέθηκε καί βρίσκεται ὑπό κατοχή. Ὑπό αὐτήν τήν ἑρμηνευτική, τό 1821 θά πρέπει νά θεωρηθεῖ ὡς τό ἐπιτυχές πέρας μιᾶς σειρᾶς ἐξεγέρσεων πού σημειώθηκαν σέ ὅλη τήν περίοδο τῆς τουρκοκρατίας, οἱ ὁποῖες γιά διαφόρους λόγους ὑπῆρξαν ἀνεπιτυχεῖς. Ἐπίσης ἡ χρήση τοῦ α΄ πληθυντικοῦ προσώπου στήν ἀνάληψη δράσης γιά τήν ἐπιτυχία τῆς Επανάστασης στά ἀναφερόμενα ἀποσπάσματα θυμίζει ὁπωσδήποτε τό ἐμβληματικό κείμενο τοῦ «Ἐπιταφίου» τοῦ Περικλῆ ὁ ὁποῖος θεωρεῖ ὅτι τά ἐπιτεύγματα τῆς ἀθηναϊκῆς δημοκρατίας εἶναι προϊόν συλλογικότητας καί ὄχι ἀτομικότητας. Στό ἴδιο νοηματικό πλαίσιο μέ τήν ἀναφερθεῖσα «Διακήρυξη» κινεῖται ἡ ἐπιστολή τῶν μοναχῶν τοῦ Μεγάλου Σπηλαίου στόν Ἰμπραήμ ἡ ὁποία καταλήγει μέ τήν διατύπωση ‘’ἤ θά ἐλευθερωθοῦμε γρήγορα ἤ θά πεθάνουμε γιά τόν ἱερό ἀγῶνα τῆς πατρίδας μας’’ (σ. 219), πού θυμίζει ἀσφαλῶς τήν διάζευξη «ἐλευθερία ἤ θάνατος». Νά σημειώσω πάντως ὅτι ἐάν ὁ Ἀγώνας τοῦ 1821 χαρακτηρίζεται ὡς ἱερός, αὐτό δέν σημαίνει ὅτι ἡ Ἐκκλησία εὐλογεῖ, σέ κάθε περίπτωση, τά ὅπλα πού σκοτώνουν. (Βλ. σχετικά π. Ἰωάννης Μάγιεντορφ, Ὁ Χριστός σωτήρας σήμερα, μετ. Γ. Λάππας, ‘’Σύναξη’’, Ἀθήνα 1985, σσ. 67-68). 
Ἡ ἔκφραση τοῦ θρησκευτικοῦ συναισθήματος στίς λαϊκές ἀφηγήσεις περιλαμβάνει καί τό θαῦμα, ὅπως στήν περίπτωση τοῦ καραβιοῦ τοῦ ὁποίου «χτυπήθηκε καί λαβώθηκε τό σκαρί, ἀλλά ὁ κόσμος κατάφερε νά ξεφύγει ἀπ’ τό χαμό μέ τή βοήθεια τῆς κυρα-Δέσποινας» (σ. 139). Στήν περίπτωση τοῦ θαύματος, τό ὁποῖο γενικότερα εἶναι ἕνα ἔκτακτο γεγονός καί πού ὁπωσδήποτε ὑπερβαίνει τά ὅρια τῆς φύσης, προϋποτίθεται ἀσφαλῶς ἡ πίστη στόν Θεό. Ἐδῶ τό θαῦμα πού ἐπιφέρει τήν σωτηρία, ἀφορᾶ σέ ἕνα σύνολο ἀνθρώπων («ὁ κόσμος», σύμφωνα μέ τό ἀπόσπασμα) πού σώζονται καί ὄχι σέ ἕνα συγκεκριμένο πρόσωπο. 
Ἀπό τά ἐνδεικτικά ἀποσπάσματα φαίνεται λοιπόν ὅτι ὁ ἀτομικός ἤ συλλογικός τρόπος ἔκφρασης τοῦ θρησκευτικοῦ συναισθήματος διατυπώνεται ἀφηγηματολογικά μέ τήν χρήση τόσο τοῦ α΄ ἑνικοῦ καί τοῦ α΄ πληθυντικοῦ προσώπου πού χαρακτηρίζονται ἀπό ἀμεσότητα ὅσο καί τοῦ γ΄ ἑνικοῦ καί γ΄πληθυντικοῦ προσώπου πού ἔχουν πιό γενικό καί οὐδέτερο χαρακτήρα. 
Ἐξ ἄλλου, μέ ἀφετηρία τά ἀναφερθέντα χωρία, τό θρησκευτικό συναίσθημα ἐκδηλώνεται πρακτικά μέ τό ἀφιέρωμα τοῦ ξίφους τοῦ ἀγωνιστῆ, ἀλλά κυρίως μέ τήν προσευχή μπροστά στήν εἰκόνα τοῦ Ἁγίου (στήν περίπτωση τοῦ Καραϊσκάκη), μέ τήν κατάρα (μέ τά λόγια τοῦ Ρωγῶν Ἰωσήφ), μέ τήν ἐξομολόγηση τοῦ πολεμιστῆ καί τήν συνακόλουθη ἄρνηση τοῦ ἱερέως νά τόν κοινωνήσει, μέ τό θαῦμα (στήν περίπτωση τοῦ καραβιοῦ) ἀλλά καί μέ τήν ἀπόδοση ἱερότητας στον ἀπελευθερωτικό Ἀγώνα (στούς λόγους τοῦ προεστοῦ, στήν «Διακήρυξη» τῆς Γ΄ Ἐθνικῆς Συνέλευσης καί στήν ἐπιστολή τῶν μοναχῶν). Ὡστόσο, ἐδῶ θά πρέπει νά τονίσω ὅτι ὅλες αὐτές οἱ ἐκφράσεις, ἀτομικές ἤ συλλογικές, ἐξαιρουμένης τῆς ἄρνησης τοῦ ἱερέως νά κοινωνήσει κάποιον πού σκότωσε ἄνθρωπο, ἄν καί ἔχουν μία θρησκευτική ἀφετηρία, δέν ἔχουν ἕνα μονομερῶς θρησκευτικό περιεχόμενο. Ἀναλυτικότερα, ἡ ἔκφραση τοῦ θρησκευτικοῦ συναισθήματος δέν παραμένει σέ μία στοχοθεσία θρησκευτική, ἤ μέ φιλοσοφικούς ὅρους ὀντολογική, δέν εἶναι μόνον μία ἔκφραση πίστεως στήν παντοδυναμία τοῦ Θεοῦ, ἀλλά συνάπτεται μέ μία στοχοθεσία ἐθνικοαπελευθερωτική. Μάλιστα θά ἔλεγα ὅτι κατά περίπτωση ἔχει ἕναν χαρακτήρα ψυχολογικό, λ.χ. στήν προσευχή τοῦ Καραϊσκάκη ἤ στήν κατάρα τοῦ Ρωγῶν Ἰωσήφ.
Στά παρατεθέντα, καί βεβαίως καί σέ ἄλλα, κείμενα τῆς ἐποχῆς διακρίνεται λοιπόν αὐτή ἡ σύνδεση τοῦ θρησκευτικοῦ μέ τό ἐθνικό στοιχεῖο, μέ τήν παράλληλη χρήση τῶν ὅρων ‘’Χριστιανοί’’/’’Ἑλληνες πού ἐκφράζουν τό ἐπαναστατικό ὑποκείμενο. Ἀκριβῶς αὐτή ἡ ἀλληλοτροφοδότηση, ἀτομικοῦ ἤ συλλογικοῦ ὕφους, ὅπως ἔδειξα, προσδίδει ἕνα ἰδιαίτερο περιεχόμενο στό θρησκευτικό συναίσθημα, τό ὁποῖο καί αὐτό, λαμβάνει κατά περίπτωση μία ἀντίστοιχη ἔκφραση ἀτομική ἤ συλλογική, μέ τήν προσευχή, τήν ἐξομολόγηση, τό θαῦμα, ἀλλά σέ ἕνα πλαίσιο καί ὑπό ὅρους πού δέν κατανοοῦνται πάντοτε ὑπό ἕνα πρίσμα μονομερῶς θεολογικό ἤ ἱστορικό. 
(Ὁμιλία τοῦ γράφοντος στο Ἐθνικό Ἀρχαιολογικό Μουσεῖο, στίς 21.2.2022, στό πλαίσιο τῆς παρουσίασης τοῦ βιβλίου)

Δευτέρα 21 Φεβρουαρίου 2022

ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΗΝ ΜΟΥΣΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΜΕ ΤΙΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΕΣ ΣΥΝΘΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΜΙΚΗ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ


Μια λιγότερο γνωστή αλλά ιδιαίτερα χαρακτηριστική πλευρά του Μίκη Θεοδωράκη, αυτή του συνθέτη έργων εκκλησιαστικής μουσικής, επιχειρεί να φωτίσει ο θεολόγος και μουσικός Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος στην εκδήλωση με θέμα "Οι Εκκλησιαστικές συνθέσεις του Μίκη Θεοδωράκη" που διοργανώνει σήμερα Δευτέρα 21 Φεβρουαρίου 2022 και ώρα 7 το απόγευμα, η Μουσική Βιβλιοθήκη «Λίλιαν Βουδούρη» του Συλλόγου "Οι Φίλοι της Μουσικής" στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. 
Από τις πρώτες, ευρύτερα γνωστές, συνθέσεις του Μίκη Θεοδωράκη είναι το περίφημο Τροπάριο της Κασσιανής, το οποίο ο ίδιος ως έφηβος παρουσίασε σε ναό της Τρίπολης το 1942. Έτσι ξεκινάει ουσιαστικά την συνθετική του πορεία, η οποία, στη μακρά διαδρομή της, περιλαμβάνει και έργα εκκλησιαστικού περιεχομένου, όπως η "Η Θεία Λειτουργία του Ιωάννου του Χρυσοστόμου", και η "Ακολουθία εις Κεκοιμημένους", αλλά και έργα στα οποία έχει συμπεριλάβει ύμνους της Εκκλησίας, όπως τα Εγκώμια της Μ. Παρασκευής στην Συμφωνία αρ. 3. 


Ο Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος παρουσιάζει όλη τη σχετική εργογραφία και διερευνά την έντονη παρουσία του βυζαντινού μέλους και σε άλλες συνθέσεις του, όπως το περίφημο "Άξιον εστί". 
Η διάλεξη συνοδεύεται από οπτικοακουστικό υλικό, το οποίο προέρχεται και από το Αρχείο Μίκη Θεοδωράκη που φυλάσσεται στην Μουσική Βιβλιοθήκη «Λίλιαν Βουδούρη» του Συλλόγου Οι Φίλοι της Μουσικής. 
Μετά την διάλεξη θα παρουσιαστούν για πρώτη φορά εκκλησιαστικές συνθέσεις του Μίκη Θεοδωράκη σε μεταγραφή για φωνή και πιάνο. Η μεταγραφή πραγματοποιήθηκε ειδικά για την συγκεκριμένη εκδήλωση, από την συνθέτρια Θεοδώρα Μαγγίνα. 
Πρόκειται για τα νεανικά έργα του συνθέτη: 
Ύμνος στο Θεό (1942) 
Παράδεισος – Ο Μονόλογος του Αδάμ (1942) 
Εσπερινός - Διασκευή από το δεύτερο μέρος του Σεξτέτου του L.V. Beethoven op. 81b με προσθήκη «Σε υμνούμεν» (1948) 
- "Μετά των Αγίων", από την "Ακολουθία εις Κεκοιμημένους". 


ΟΜΙΛΗΤΗΣ 
Παναγιώτης Ανδριόπουλος, θεολόγος - μουσικός 
Δάφνη Πανουργιά, σοπράνο 
Μάριος Καζάς, πιάνο 
Δευτέρα 21/02, 19:00 
ΠΟΛΥΧΩΡΟΣ Μουσικής Βιβλιοθήκης «Λίλιαν Βουδούρη» του Συλλόγου Οι Φίλοι της Μουσικής, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών 
ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΕΙΣΟΔΟΣ ΜΕ ΔΕΛΤΙΑ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΤΟΠΙΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΚΡΑΤΗΣΗΣ ΣΤΟ https://www.eventbrite.com/e/260105080297. 


Κυριακή 20 Φεβρουαρίου 2022

"ΠΡΟΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΜΟΝ" ΜΕ ΤΟΝ ΘΩΜΑ ΤΑΜΒΑΚΟ (ΒΙΝΤΕΟ)


Σήμερα, Κυριακή 20 Φεβρουαρίου 2022, στην εκπομπή "Προς Εκκλησιασμόν", που είναι μία παραγωγή της Ενορίας του Ι. Ναού Αγίου Γεωργίου Νέου Ψυχικού, προσκεκλημένος ο δημιουργός του Αρχείου Ελλήνων Μουσουργών, μουσικογράφος, κριτικός και ερευνητής Θωμάς Ταμβάκος. 
Επιμέλεια - Παρουσίαση: Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος. 
Η εκπομπή πραγματοποιήθηκε με αφορμή και τις επικείμενες εκδηλώσεις, στις 25 Φεβρουαρίου στην Αίθουσα Συναυλιών του Ωδείου Φ. ΝΑΚΑΣ (8:30 μ.μ.) για τα 40 χρόνια του Ελλήνων Μουσουργών Θωμά Ταμβάκου, και στις 11 Μαρτίου στην Αίθουσα Διδασκαλίας της Μεγάλης Μουσικής Βιβλιοθήκης "Λίλιαν Βουδούρη" στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (7 μ.μ.) για την παρουσίαση του βιβλίου "Δημήτρης Δραγατάκης. Επίσημη δισκογραφία και αρχειακές ηχογραφήσεις" του Θωμά Ταμβάκου. 
Στην εκπομπή ο Θ. Ταμβάκος μιλάει για την συγκρότηση και το περιεχόμενο του Αρχείου, αλλά και για την πολυχρόνια έρευνα και δράση του για την ανάδειξη του έργου των ελλήνων συνθετών της διασποράς. 
Κάμερα, τεχνική επεξεργασία: Κατερίνα Δ. Λεονάρδου.

  

ΘΩΜΑΣ ΤΑΜΒΑΚΟΣ 
Γεννήθηκε στα Ιωάννινα (1955). 
Είναι: 
• μουσικογράφος, ερευνητής, μουσικοκριτικός, 
• δημιουργός (από το 1980) και κάτοχος του ΑΡΧΕΙΟΥ ΕΛΛΗΝΩΝ ΜΟΥΣΟΥΡΓΩΝ ΘΩΜΑ ΤΑΜΒΑΚΟΥ (Α.Ε.Μ.Θ.Τ.) με υλικό καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων για 4.700 Έλληνες και ελληνικής καταγωγής μουσουργούς λόγιας μουσικής, από τον 9ο αι. μ.Χ. και εντεύθεν, 
• βασικός συνεργάτης των καλλιτεχνικών περιοδικών JAZZ KAI TZAZ, ΕΞΑΝΤΑΣ Βερολίνου, ΠΟΛΥΤΟΝΟΝ/ΑΝΤΙΦΩΝΟΝ, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΕΩΝ ΠΟΛΙΣ, ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΑ ΝΕΑ κ.ά. (1991-2019), 
• επίτιμο μέλος της Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών (από το 2003), της Καλλιτεχνικής Εστίας Συνθετών (από το 2000), του Συλλόγου Μουσικών Εκπαιδευτικών Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης (από το 2012) και άλλων μουσικών φορέων, 
• ιδρυτικό μέλος και πρώην μέλος του Δ.Σ. του Συλλόγου Φίλων Δραγατάκη, μέλος της Ένωσης Θεατρικών και Μουσικών Κριτικών (μέλος της Επιτροπής Βραβείων Μουσικής για το 2014 και το 2018), του Συλλόγου Οι Φίλοι της Μουσικής, του Συλλόγου Φίλων Καλομοίρη και άλλων καλλιτεχνικών φορέων, συλλόγων και ενώσεων, 
• συγγραφέας: α) του βιβλίου «Σπυρίδων Σαμάρας. Επίσημη δισκογραφία (1904-2016) (2017), β) «Νίκος Σκαλκώτας. Επίσημη δισκογραφία (1929-2019)», γ) του λευκώματος-ερευνητικού πονήματος «Μουσουργοί της Θράκης», μαζί με τους Γ. Κωνστάντζο και Αθ. Τρικούπη (2014), καθώς και 2400 περίπου άρθρων, μελετών και κριτικών για τους Έλληνες μουσουργούς, μέρος των οποίων έχουν εκδοθεί σε 2 τόμους από το Θεατρικό Εργαστήρι Ηπείρου και το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Ιωαννιτών (1995-96),


• συγγραφέας-ερευνητής με συμμετοχή σε αρκετές βιβλιογραφικές και περιοδικές εκδόσεις με εκτεταμένα άρθρα για τους Έλληνες μουσουργούς, 
• συγγραφέας των υπό έκδοση μελετών: α) λεύκωμα «Μουσουργοί της Μακεδονίας» (μαζί με τους Γ. Κωνστάντζο και Αθ. Τρικούπη), β) «Θόδωρος Αντωνίου. Επίσημη δισκογραφία (1964-2019)», γ) «Μανώλης Καλομοίρης. Επίσημη δισκογραφία (1912-2019)», δ) «Ιάννης Ξενάκης. Προσωπικά δισκογραφήματα» (επικείμενες εκδόσεις: 2019-2021), 
• οργανωτής και επιμελητής πολλών μουσικών εκδηλώσεων, συναυλιών και εκθέσεων με υλικό από το Α.Ε.Μ.Θ.Τ. για τους Έλληνες και ελληνικής καταγωγής μουσουργούς (από το 1989), 
• βασικός συνεργάτης, ως μουσικός ερευνητής, στο 7τομο ΛΕΞΙΚΟ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ του μουσικολόγου και μουσουργού Τάκη Καλογερόπουλου (1990-2002), 
• ιδρυτής και διευθυντής των μουσικών συνόλων ΚΕΛΑΔΟΣ, ΦΙΛΩΔΟΣ Ι και ΦΙΛΩΔΟΣ ΙΙ (δεκαετία 2000), 
• παραγωγός και επιμελητής 17 δισκογραφικών εκδόσεων με έργα λόγιας μουσικής Eλλήνων μουσουργών για δισκογραφικές εταιρείες (LYRA, IRIDA CLASSICAL) και μουσικά/καλλιτεχνικά περιοδικά (CLASSICAL MUSIC REVIEW), 
• παραγωγός ραδιοφωνικών εκπομπών σε διάφορους ραδιοφωνικούς σταθμούς (από το 1991). Παρακολούθησε μαθήματα, σεμινάρια και συμπόσια Θεωρίας της Μουσικής και Ιστορίας της Τέχνης στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και το Open University του Λονδίνου και έλαβε μέρος ως εισηγητής σε μουσικολογικά συνέδρια των Τμημάτων Μουσικών Σπουδών των Πανεπιστημίων Αθηνών και Ιονίου.


Για τη δραστηριότητά του βραβεύθηκε σε ειδική επίσημη τελετή από το Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Α.Π.Θ. (Θεσσαλονίκη, Απρίλιος 2017). 
Εργάσθηκε στην Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας ως Ηλεκτρονικός-Μηχανικός (με σπουδές στην Αθήνα και το Λονδίνο) Αεροναυτιλίας των Ειδικών Συστημάτων Ασφάλειας Εναέριας Κυκλοφορίας, στον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών (προϊστάμενος) και σε άλλους περιφερειακούς αερολιμένες, έως την συνταξιοδότησή του (1984-2016).


Παρασκευή 18 Φεβρουαρίου 2022

ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΣΕΡΑΦΕΙΜ


Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος 

Προς τον Σεβ. Μητροπολίτην Πειραιώς κ. Σεραφείμ 

Δεσπότη μου, 
Διάβασα με προσοχή την απάντησή σας στα όσα έγραψε ο Σεβ. Μητροπολίτης Καμερούν κ. Γρηγόριος απαντώντας σε σχετικό κείμενο του Γραφείου Αιρέσεων και Παραθρησκειών της Μητροπόλεως σας και μου γεννήθηκε ένας καταιγισμός ερωτημάτων τον οποίο θέτω υπ’ όψιν σας: 
Μπορείτε να μας πείτε ποιος είναι ο ρόλος ενός «Γραφείου Αιρέσεων και Παραθρησκειών» μιας Μητροπόλεως στην Εκκλησία της Ελλάδος; Παρακολουθώντας την …δράση του δικού σας «Γραφείου» παρατηρούμε ότι πρόκειται για ένα «φαινόμενο» πρωτοφανές που όμοιό του δεν συναντούμε στις υπόλοιπες Μητροπόλεις. Έχετε να μας υποδείξετε κάτι αντίστοιχο με ανάλογη δράση;
Μας λέτε ότι «τά μέλη τῆς καθ’ ἡμᾶς Ἱ. Μητροπόλεως καί οἱ συνεργάται ἔχουν τή δυνατότητα νά ἐκφράζουν ἀβιάστως καί ἐλευθέρως τίς κρίσεις τους καί τήν ἀγωνία τους, διά τήν πορεία τῆς Ἐκκλησίας…». Επιτρέψτε μου να μη σας πιστεύω. Κι αυτό γιατί δεν έχω δει, στο πλαίσιο της «θεοσδότου ελευθερίας» που συνεχώς επικαλείσθε ένα κείμενο κληρικού σας που να εκφράζει αντίθετες από τις δικές σας απόψεις στα ζητήματα που κατακεραυνώνετε δια του Γραφείου (Αγία και Μεγάλη Σύνοδος, Ουκρανικό, Σχέσεις με τους ετεροδόξους κ.λπ.). Κανείς κληρικός σας δεν έχει άλλη άποψη από την δική σας, την οποία αναπαράγει το Γραφείο σας; Κι αν έχει, τολμά να την εκφράσει; Μας δίνετε ένα παράδειγμα; 
Μήπως θυμάστε την …τύχη του «πρωτοπαλίκαρου» του Γραφείου σας, επί σειρά ετών, Άγγελου Αγγελακόπουλου; Αποτειχίστηκε! Έχετε αναλογιστεί την πνευματική ευθύνη σας για ένα πολυχρόνιο συνεργάτη σας, ο οποίος – Κύριος οίδε – πώς οδηγήθηκε στην αποτείχιση; Μετά από τα δεκάδες «ορθοτομούντα τον λόγον της αληθείας» κείμενα που υπέγραφε στο Γραφείο σας να οδηγηθεί στην αποτείχιση; 
Μήπως μπορείτε να μας πείτε την …τύχη του άλλου πρωτοπαλίκαρου της Μητροπόλεως σας, Ματθαίου Βουλκανέσκου; Πώς …κατήντησε στην Εκκλησία της Ρωσίας; Ποια η δική σας ευθύνη;
Μήπως θα πρέπει να σταματήσετε, επιτέλους, τις κορώνες σας περί «Σεπτού Οικουμενικού Πατριαρχείου», τις ενέργειες του οποίου καταδικάζετε – συνήθως – με σφοδρότητα δια του Γραφείου σας; Όταν το Γραφείο σας γράφει: «Η αντικανονική, αψυχολόγητη και αντιδεοντολογική χορήγηση της περιβόητης Αυτοκεφαλίας στην ασήμαντη μειοψηφία των αμετανόητων, σχισματικών, αχειροτόνητων και καθηρημένων του Κιέβου από τον παν. Οικουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο, επέφερε μία άνευ προηγουμένου εκκλησιαστική κρίση στην παγκόσμια Ορθοδοξία», αυτό είναι …έπαινος του Πατριάρχου; Ή όταν τον χαρακτηρίζετε «αμετάπειστο» μήπως νομίζετε ότι ασκείτε «υγιή κριτική»;
Γράφετε ότι «τό Γραφεῖον μας στηλιτεύει συννόμως καί κανονικῶς τήν συμπόρευσιν μέ τήν παναίρεσιν τοῦ Οἰκουμενισμοῦ ὁπουδήποτε κι ἄν ἐπισυμβαίνει». Αυτή την «παναίρεση» που λέτε την έχει καταδικάσει η Ορθόδοξη Εκκλησία και πότε; Μήπως είναι της φαντασίας σας, διότι καμία Ορθόδοξη Εκκλησία δεν μιλάει γι’ αυτή την «παναίρεση του Οικουμενισμού». 
Πάντως το «εργολαβικώς» που σας είπε ο άγιος Καμερούν, σας το είχε πει και η ελαχιστότης μου στο παρελθόν, όχι με την έννοια, φυσικά, ότι χρηματίζεστε, αλλά με την έννοια ότι δεν σταματάτε να σφυροκοπάτε το «οικουμενιστικό» Φανάρι και τις αποφάσεις του. Στα λεξικά αναφέρεται ότι η φράση «αναλαμβάνω εργολαβικά», μεταφορικά σημαίνει πως κάνω κάτι συχνά και κατ΄ αποκλειστικότητα. Και τότε είχαν χαρεί οι Ρώσοι που «ο Πειραιώς Σεραφείμ θα μηνύσει ΜΜΕ που υποστηρίζουν το Φανάρι για δυσφήμηση»! Σας το θυμίζω βαθυσεβάστως. 
Και για να τα πούμε, επιτέλους, από κοντά, σας καλώ σε δημόσιο διάλογο για το Ουκρανικό. Βέβαια, ποιος είμαι εγώ που θα καταδεχθείτε εσείς να συνομιλήσετε μαζί μου; Τέλος πάντων το τολμώ, μιας και είστε διαπρύσιος κήρυξ της «θεοσδότου ελευθερίας»!

ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΣΘΕΝΟΥΝΤΑ ΕΠΙΣΚΟΠΟ ΚΕΡΝΙΤΣΗΣ ΧΡΥΣΑΝΘΟ ΒΟΗΘΟ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΠΑΤΡΩΝ


Γράφτηκε σήμερα (Παρασκευή 18 Φεβρουαρίου 2022) ότι «εκτάκτως στο Νοσοκομείο «Άγιος Ανδρέας» Πατρών μεταφέρθηκε και νοσηλεύεται από χθες το πρωί, ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Κερνίτσης, κ. Χρύσανθος. Σύμφωνα με πληροφορίες ο κ. Χρύσανθος διαγνώστηκε με πνευμονία και κρίθηκε απαραίτητη η νοσηλεία του, για τη χορήγηση της κατάλληλης θεραπευτικής αγωγής». 
Κυκλοφορεί όμως ευρύτατα ότι ο Κερνίτσης Χρύσανθος είχε νοσήσει από κορωνοϊό, συνέπεια του οποίου είναι η πνευμονία που διαγνώστηκε. 
Η Μητρόπολη Πατρών θα έπρεπε – για την ακρίβεια και την των πραγμάτων αλήθεια – να ενημερώσει την κοινή γνώμη: 
1. Νοσεί από κορωνοϊό ο βοηθός επίσκοπος του μητροπολίτου Πατρών Χρυσοστόμου; 
2. Αν ναι, είναι εμβολιασμένος; 
Ο μητροπολίτης Πατρών – θυμίζουμε – έχει διατρανώσει ότι ο ίδιος εμβολιάστηκε κανονικά. 
Π.Α.Α.
Related Posts with Thumbnails