Η ΙΟΥΛΙΤΑ ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΥ ΚΑΙ Ο ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ ΓΙΑ ΤΟ "ΣΠΤΙ ΤΟΥ ΕΛΥΤΗ - ΜΟΥΣΕΙΟ"

Την Τετάρτη 21 Μαΐ 2025, το απόγευμα, στο Σπίτι του Ελύτη - Μουσείο, στην Πλάκα, πραγματοποιήθηκε εκδήλωση με θέμα: «Μετακινώντας Αντικείμενα – Αναζητώντας Ιδέες». 

Η ποιήτρια Ιουλίτα Ηλιοπούλου και ο Πρόεδρος του Ελληνικού Ιδρύματος Βιβλίου, και Πολιτισμού (ΕΛΙΒΙΠ), Νίκος Μπακουνάκης, στο πλαίσιο του This is Athens-City Festival, συνομίλησαν για τη δημιουργία του Μουσείου – Σπίτι του Ελύτη.

Ο Νίκος Μπακουνάκης αναφέρθηκε, στην αρχή, στην πολύ ισχυρή τάση που υπάρχει, τα σπίτια συγγραφέων και καλλιτεχνών να γίνονται μουσεία, ανά τον κόσμο ή να δημιουργούνται μουσεία γι' αυτούς. Τα μουσεία - σπίτια συγγραφέων πολλαπλασιάζονται παντού, ισως γιατί επιτρέπουν στους επισκέπτες να μπούν στον "κόσμο" του συγγραφέα και να επιστρεψουν στο έργο του. Μόνο στη Γαλλία, σημείωσε ο Ν. Μπακουνάκης, υπάρχουν πάνω από 185 σπίτια/μουσεία. Αλλά και στην Αμερική υπάρχουν πολλά ανάλογα. Στην Ελλάδα δεν.έχουμε αυτήν την παράδοση, αλλά αρχίζουμε να την προσεγγίζουμε.  

Η Ιουλίτα Ηλιοπούλου η οποία ανέλαβε το στήσιμο του Σπιτιού του Ελύτη - Μουσείου (ο Ελύτης, ως γνωστόν, έζησε σε ένα διαμέρισμα μόλις 50 τετραγωνικών), εξηγησε ότι η ποίηση του Ελύτη, με τα πολλαπλά σημεία και σύμβολα, τη δυναμική και τις αξίες που προβάλλει, γίνεται ένα ισχυρό αντιστάθμισμα στην καθημερινή απαξίωση ζωτικών αρχών μας. ​Ως εκ τούτου, θεμελιώδεις έννοιες της Ελυτικής σκέψης, επιχειρεί να υπηρετήσει το Σπίτι του Ελύτη - Μουσείο, οργανώνοντας μία ιδιαίτερη έκθεση, που φέρνει τον επισκέπτη κοντά στις ιδέες, στις λυρικές εικόνες, στην λιτότητα και στην αισθητική του ποιητή. ​ Προς τον σκοπό αυτό, το μικρό Μουσείο - Σπίτι του Ελύτη, διαμορφώνεται πάνω σε δύο συντεταγμένες: της μετάδοσης πληροφορίας για τη ζωή και το έργο του Οδυσσέα Ελύτη —εμπεριέχοντας, ως ανεκτίμητο έκθεμα, το σύνολο τού γραφείου του ποιητή— και της μύησης στην ποιητική λειτουργία, μέσω της προσωπικής εμπειρίας, δηλαδή της βιωματικής σχέσης του επισκέπτη με τον χώρο και τα αυθεντικά ντοκουμέντα.

Η Ιουλίτα Ηλιοπούλου εξήγησε ότι στο Μουσείο μεταφέρθηκε και διαρθρώθηκε σε πιστή αναπαράσταση ο χώρος εργασίας του Οδυσσέα Ελύτη. ​ Περιλαμβάνει: το γραφείο του, αυτό που χρησιμοποιούσε από τη μαθητική του ηλικία και σε όλη τη συγγραφική διαδρομή του, έπιπλα καθιστικού, - σκυριανό καναπέ, τραπέζι από παλιά ζωγραφισμένη κασέλα, μεταξύ άλλων -  καθώς και τη βιβλιοθήκη του, έπιπλο που σχεδίασε ο Γιάννης Μόραλης, για να φιλοξενήσει γύρω στους επτακόσιους τίτλους βιβλίων της προσωπικής συλλογής του ποιητή. Τον χώρο συμπληρώνουν τα εικαστικά έργα που κοσμούσαν τους τοίχους του διαμερίσματός του. ​ ​ Ο χώρος αποτελεί για τον επισκέπτη μία ιδιαίτερη εμπειρία και, συνάμα, μία σημαντική έμμεση διδαχή αισθητικής και λιτότητας.

Οι ερωτήσεις του Νίκου Μπακουνάκη ήταν πολύ εύστοχες και η Ιουλίτα Ηλιοπούλου ξεδίπλωσε την σκέψη της για το όλο εγχείρημα, το οποία μέσα σε λίγους μήνες από την λειτουργία του, το Μουσείο έχει αγκαλιαστεί από τον κόσμο. 

Μία κυρία από το κοινό παρατήρησε πως ο Ελύτης ήταν "τυχερός", αφού την πνευματική κληρονομιά του την διαχειρίζεται "με λογισμό και μ' όνειρο" η Ιουλίτα Ηλιοπούλου. Και είναι έτσι, αφού η Ιουλίτα Ηλιπούλου είναι και η ίδια ποιήτρια και άρα - πέρα από την μαθητεία της στον ποιητή - διαθέτει την ποιητική νοημοσύνη για να αναδείξει κατά τον καλύτερο τρόπο το έργο του Οδυσσέα Ελύτη. 

Το κοινό παρακολούθησε την συνομιλία του Νίκου Μπακουνάκη με την Ιουλίτα Ηλιοπούλου με αμείωτο ενδιαφέρον για μία ώρα. Η ώρα του δειλινού είχε πέσει και η δροσοβόλος σκιά του ποιητή, επίσης, πάνω μας...

"ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΕΝΗ" ΤΟΥ ΜΑΝΟΥ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙ ΚΑΙ ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ ΜΠΟΥΡΜΠΟΥΛΗ

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου

Ένας γνησίως λαϊκός δίσκος του Μάνου Χατζιδάκι «Για την Ελένη», έργο 38, σε θαυμάσιους στίχους του Μιχάλη Μπουρμπούλη. Ο Χατζιδάκις υπογράφει τους στίχους του ομώνυμου τραγουδιού. 

Τα 12 λαϊκά τραγούδια "Για την Ελένη" πρωτοκυκλοφόρησαν σε δίσκο το 1978, με ερμηνευτή τον Στέλιο Μαρκετάκη. Τα είπε και εξαφανίστηκε… Κάποιοι τραγουδιστές του Χατζιδάκι - συνήθως ακατέργαστοι - που σφράγισαν με την ερμηνεία τους κύκλους τραγουδιών, λες και τους κατάπιε η γη… Δεν ξανακούστηκαν… Λες και γεννήθηκαν μόνο για να τραγουδήσουν Χατζιδάκι και μετά …αερικά… Σαν τα πρόσωπα της Χατζιδακικής μυθολογίας. 

Γράφει ο Μάνος Χατζιδάκις: 

"Η Ελένη είναι ο μύθος για ένα κορίτσι του καιρού μας που έχει χαθεί. Η Ελένη είναι ένα φάντασμα με τη μορφή ενός κοριτσιού, που κάθε τόσο φανερώνεται και χάνεται μέσα από τις βροχές, μέσα από τα σύννεφα και μέσα από τον ήλιο. Η Ελένη, όπως η Μελισσάνθη, η Μάγδα και η Μαριάνθη των ανέμων, ανήκει στην πολύ προσωπική μου μυθολογία. Τα τελευταία χρόνια πολλές φορές σαν είμαι μόνος σκέπτομαι την έννοια κορίτσι να μπλέκεται παράξενα στον μύθο μου και στη ζωή μου. Ίσως γιατί η ηλικία μ' εμποδίζει να δοκιμάσω την απειρία μου σε απομακρυσμένες ή καινούργιες εμπειρίες. Κι έτσι θα μείνω μ' ό,τι θυμάμαι από τον έρωτα συγκεχυμένα και μισά. Με μιαν Ελένη που κάπου στη γη ή μες στην απέραντη οικουμένη έχει ταφεί". 

Λίγα χρόνια αργότερα, το 1985, ο Χατζιδάκις αισθάνεται την ανάγκη να μας δώσει μια δεύτερη και τελική έκδοση του συγκεκριμένου κύκλου τραγουδιών, με εντελώς διαφορετική ενορχήστρωση και με ερμηνεύτρια τη αείμνηστη Μαρία Δημητριάδη. Ο ίδιος εξηγεί: 

"Η καινούργια φωνή της με βοήθησε πολύ να ξαναβρώ την τραγικότητα που επιζητούσα να διαπερνάει τα απλοϊκά από μια πρώτη όψη τραγούδια μου. Νομίζω πως τώρα πια έχω μπροστά μου ένα καινούργιο έργο αποσαφηνισμένο. Και σαν καινούργιο έργο το παρουσιάζω. Μια κι όλοι με ρωτάν: Πού θάψαν την Ελένη, είμαι υποχρεωμένος να τους απαντήσω: «Κάπου στο Άργος, στους αγρούς ή μες στην οικουμένη»."

Και στις δύο εκδόσεις, τα εξώφυλλα είναι έργα του γνωστού ζωγράφου Γιώργου Σταθόπουλου, φίλου και συνεργάτη του Μάνου Χατζιδάκι επί σειρά ετών. Έχω ακόμα στο αρχείο μου τις κασέτες – γιατί κάποτε υπήρχαν κι αυτές… - και των δύο αυτών εκδοχών του έργου. 

Να σημειώσουμε εδώ ότι και η αείμνηστη λαϊκή τραγουδίστρια Αλεξάνδρα ερμήνευσε με τον δικό της τρόπο τα τραγούδια "Για την Ελένη" σε δύο δισκογραφικές εκδόσεις. Τόσο στο δίσκο της "Η Αλεξάνδρα στα λαϊκά του Μάνου Χατζιδάκι", που κυκλοφόρησε τον Μάιο του 1980 όσο και σ' έναν επόμενο, του 1983, με τραγούδια του Μάνου Χατζιδάκι στην πρώτη πλευρά και του Βασίλη Τσιτσάνη στην άλλη. Η Αλεξάνδρα δεν αντιμετώπισε τα τραγούδια ως «κύκλο», αλλά μάλλον μεμονωμένα, χωρίς αυτό διόλου να μειώνει τη δική της λαϊκή ερμηνεία. 

Το ενδιαφέρον, πάντως, είναι πως αυτά "τα απλοϊκά από μια πρώτη όψη τραγούδια", όπως τα χαρακτήριζε ο Χατζιδάκις, έτυχαν μέσα σε λίγα χρόνια, αρκετά διαφορετικών μεταξύ τους, ηχογραφήσεων.

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΕ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙ - ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ ΣΤΟΝ "ΜΟΥΣΙΚΟ ΜΑΪΟ" ΤΗΣ ΦΙΛΑΡΜΟΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΩΔΕΙΟ ΠΑΤΡΩΝ

Τον 28ο χρόνο διανύει ο θεσμός Μουσικός Μάϊος, ο οποίος ξεκίνησε την Τετάρτη 7 Μαΐου 2025, και είναι μια ιδέα της Βασιλικής Φιλιππαίου (Συνθέτις - Διευθύντρια του Ωδείου Πατρών) που έτυχε ανταπόκρισης και στήριξης από τη Φιλαρμονική Εταιρία Ωδείο Πατρών και διοργανώνεται από κοινού με το Ίδρυμα Ι. & Ε. ΤΟΠΑΛΗ.

Όλα αυτά τα χρόνια μέσα από τα προγράμματα του Μουσικού Μαΐου παρουσιάζεται ένα ευρύ φάσμα της μουσικής δημιουργίας, με έργα της Δυτικής μουσικής παράδοσης, παράλληλα με νεότερα ρεύματα, συμπεριλαμβανομένης της λόγιας ελληνικής μουσικής. 

Την Κυριακή 25 Μαΐου, ώρα 9μ.μ. θα πραγματοποιηθεί μία συναυλία - αφιέρωμα στα  100 χρόνια από τη γέννηση του Μάνου Χατζιδάκι και του Μίκη Θεοδωράκη. 

Έργα των: Μ. Χατζιδάκι, Μ. Θεοδωράκη, Θ. Αντωνίου, για δύο κιθάρες και φωνή, θα ερμηνεύσουν οι: Δάφνη Πανουργιά - σοπράνο, Γιάννης Πετρίδης - κιθάρα, Αλεξάνδρα Χριστοδήμου - κιθάρα

Το κιθαριστικό ντουέτο Αλεξάνδρα Χριστοδήμου και Γιάννης Πετρίδης συμπράττουν με τη σοπράνο Δάφνη Πανουργιά στο περίφημο Romancero Gitano του Μίκη Θεοδωράκη, σε ποίηση Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα και στην απόδοση του Οδυσσέα Ελύτη, σε μεταγραφή για δύο κιθάρες, που επιμελήθηκαν οι ερμηνευτές.

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΓΕΩΡΓΙΟ Θ. ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟ ΤΟ ΣΑΒΒΑΤΟ 24 ΜΑΪΟΥ 2025

Το Σάββατο 24 Μαΐου 2025 και ώρα 7.30 το απόγευμα, στη Στέγη Γραμμάτων «Κωστής Παλαμάς» στην Πάτρα (Κορίνθου 241) θα λάβει χώρα ένα αφιέρωμα στον Γεώργιο Θ. Γιαννόπουλο (1932-2025), δικηγόρο καί συγγραφέα. 

Συμμετέχουν: 

Γεώργιος Καραμέρος, Δικηγόρος. 

Παναγιώτης Ανδριόπουλος, Θεολόγος, Μουσικός 

Χαρά Γιαννοπούλου, Αρχιτέκτων. 

Με την ευγενική υποστήριξη του Βιβλιοπωλείου της ΓΩΝΙΑΣ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ. 

Παραθέτουμε στη συνέχεια μία επιστολή του αείμνηστου Σταύρου Ιντζεγιάννη προς τον Γεώργιο Θ. Γιαννόπουλο, για την γλωσσική ευαισθησία του, όπως αποτυπωνόταν στην εξαιρετική «Πολιτική Φιλολογική» του. 

Αγαπητέ Κύριε Γιαννόπουλε. 

Τακτικός αναγνώστης σας διαβάζοντας την «Πολιτική Φιλολογική» μου έρχεται συχνά στο νου ο εξαίσιος Καβαφικός στίχος «τιμή σ' εκείνους όπου στη ζωή των όρισαν και φυλάγουν Θερμοπύλες...». 

Ειλικρινά χαίρομαι - πέραν της νοηματικής των πληρότητας, μερικά τους αποτελούν οιονεί σεμινάρια ιστορίας και κοινωνιολογικού τους ενδιαφέροντος - την ωραία Ελληνική γλώσσα που τόσο άστοχα ξεπουλάμε χάριν μιας φτωχότατης Αγγλοσαξονικής ή των φρικτών εκείνων «φραγγλέζικων» μπερδεύοντας συνάμα τη δημοτική με την αγοραία όπως ακριβώς μπερδεύουμε τη Δημοκρατία με τον λαϊκισμό. 

Ομολογώ με ντροπή μου ότι παρά το ότι αρθρογραφώ για περισσότερο από 40 - 45 χρόνια δεν ξέρω πια σε τι γλώσσα γράφω ή ομιλώ. Αρχαία - Λόγια - Καθαρεύουσα - Ελληνιστική - Δημοτική - Αργκό ή Αγοραία Ή ίσως τη γλώσσα της εφημερίδος - η αείμνηστη Ελένη Βλάχου είχε καθιερώσει στην πάλαι ποτέ «Μεσημβρινή» μια ολόκληρη σελίδα σε μια δική της ιδιόμορφη που την ονόμαζε γλώσσα της εφημερίδος - ή τάχα ...εφημερίδας, ποιός ξέρει; - χωρίς πνεύματα και απλοποιημένες ορισμένες διφθόγγους! 

Βλέπετε ο ευγενέστατος και οπωσδήποτε καλών προθέσεων Γεώργιος Ράλλης συμμορφούμενος δια λόγους ψηφοθηρικούς –τη ατυχή εμπνεύσει των πολιτικών του πραιτοριανών – καθιέρωσε, φευ, εν μια νυκτί - την όπως ονόμασε - δημοτική. Μια γλώσσα που δεν είχαμε διδαχθεί και το χειρότερο δεν υπήρχαν διδάσκαλοι να τη διδάξουν. Έκτοτε ζούμε, μιλάμε, γράφουμε σε ένα - επιτρέψτε μου μια αγοραία έκφραση- γλωσσικό μπάχαλο!!! (Για καιρό φύλαγα ένα φάκελο – από δημόσια υπηρεσία - που είχε διεύθυνση: «σταύρο ιντζεγιάννη σαρανταπόρου κ.τλ... Εδώ» δηλονότι ενταύθα). 

Θα ξεφύγουμε άραγε από αυτό το χάος; Πολύ φοβάμαι όχι. «Επάνω στα τείχη άρχισεν ο θρήνος… Πικρά για μας ο Πρίαμος και η Εκάβη κλαίνε» γράφει ο μεγάλος Αλεξανδρινός. Θύμα της είμαι σίγουρα κι εγώ. Επανέρχομαι ωστόσο στον αρχικό σκοπό της επιστολής μου. Δεχθείτε τα συγχαρητήριά μου και το θαυμασμό μου για τον ωραίο αγώνα που κάνετε προμαχώντας στις καστρόπορτες της γλώσσας. 

Με τιμή 

Σταύρος Ιντζεγιάννης 

Πάτρα Ιούνιος 2020

ΜΙΑ ...ΑΛΛΟΚΟΤΗ ΗΜΕΡΙΔΑ ΣΤΗ ΖΑΚΥΝΘΟ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΗ ΤΩΝ ΕΡΕΙΠΙΩΝ...

Το Τμήμα Περιβάλλοντος του Ιονίου Πανεπιστημίου διοργανώνει την ημερίδα: 

«Η ζωή των ερειπίων. Αποτύπωση & διαχείριση του πολιτιστικού περιβάλλοντος», η οποία θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα 19 Μαΐου 2025, στις 18:00, στο Αμφιθέατρο του Τμήματος (Μ. Μινώτου-Γιαννοπούλου, Παναγούλα, Ζάκυνθος). 

Η δράση αυτή φιλοδοξεί να εξερευνήσει την πολλαπλή σημασία των ερειπωμένων μνημείων μέσα από διαφορετικές προσεγγίσεις, συνδυάζοντας την ακαδημαϊκή έρευνα με την καλλιτεχνική δημιουργία και τις σύγχρονες τεχνολογικές πρακτικές. 

Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, θα παρουσιαστεί το φωτογραφικό project εγκαταλελειμμένων/ απομονωμένων μνημείων της Ζακύνθου στο φυσικό τους περιβάλλον “zantPHOTex”, το οποίο αποτελεί έργο του Τμήματος Περιβάλλοντος του Ιονίου Πανεπιστημίου, στο πλαίσιο του Τοπικού Προγράμματος LEADER/CLLD του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης της Ελλάδας 2014–2020, με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης), που υλοποιήθηκε από το Δίκτυο ΣΥΝεργασίας Ζακύνθου. 

Στη συνέχεια, ακαδημαϊκοί, καλλιτέχνες, δημοσιογράφοι και ερευνητές από διάφορους τομείς θα αναδείξουν, μέσα από τις εισηγήσεις τους, τον ρόλο της φωτογραφίας, της μουσειολογίας, του κινηματογράφου, της ψηφιακής τεκμηρίωσης και της διαχείρισης της πολιτιστικής κληρονομιάς στη διαμόρφωση της σύγχρονης αντίληψης για τα ερείπια και την αξιοποίησή τους. 

Η ημερίδα θα εστιάσει σε ζητήματα, όπως την φωτογραφική και καλλιτεχνική αποτύπωση των ερειπίων ως μέσο καταγραφής και αισθητικής ερμηνείας, την κινηματογραφική και θεατρική αξιοποίηση των ερειπίων μέσα από την αφήγηση και τη σκηνογραφία, τη μουσειολογική και ιστορική προσέγγιση των εγκαταλελειμμένων μνημείων και τη σημασία τους στη συλλογική μνήμη, τις δυνατότητες της τρισδιάστατης ψηφιοποίησης και της τεχνολογίας στη διάσωση και ανάδειξη δύσβατων και άγνωστων μνημείων και τέλος την αναζωογόνηση των ερειπίων μέσα από πολιτιστικές δράσεις, όπως παραστάσεις, φεστιβάλ και συναυλίες που μεταμορφώνουν την εμπειρία του χώρου. 

Οι ομιλητές θα παρουσιάσουν παραδείγματα από τη Ζάκυνθο και άλλες περιοχές της Ελλάδας, εστιάζοντας σε ερείπια που συνυπάρχουν με το φυσικό περιβάλλον και αφηγούνται τη δική τους ιστορία. Παράλληλα, θα συζητηθούν οι προκλήσεις και οι προοπτικές διαχείρισής τους στο σύγχρονο πολιτιστικό τοπίο. 

Στο καλλιτεχνικό μέρος, η ηθοποιός και μέλος του Τ.Π. Αλεξάνδρα Ντούζεβιτς-Πήλικα θα αναγνώσει ποιήματα του π. Παναγιώτη Καποδίστρια για ερειπωμένα μνημεία της Ζακύνθου και οι «Τραγουδιστάδες τση Ζάκυθος» θα ντύσουν μελωδικά την βραδιά. 

Παράλληλα, στο φουαγιέ του αμφιθεάτρου το κοινό θα έχει την δυνατότητα να δει σε μορφή πολυμεσικής έκθεσης τις φωτογραφίες των εγκαταλελειμμένων/ απομονωμένων μνημείων της Ζακύνθου στο φυσικό τους περιβάλλον του προγράμματος “zantPHOTex”. 

Η ημερίδα είναι ανοιχτή στο κοινό και απευθύνεται σε φοιτητές, ερευνητές, επαγγελματίες του χώρου της πολιτιστικής κληρονομιάς και κάθε ενδιαφερόμενο για την ιστορία, την τέχνη και τις σύγχρονες τεχνολογικές πρακτικές στην τεκμηρίωση και προβολή των μνημείων, με ταυτόχρονη μετάδοση μέσω της εφαρμογής ΖΟΟΜ, στη διεύθυνση: 

https://ionio-gr.zoom.us/j/98271534337 (Meeting ID: 982 7153 4337) 

Για περισσότερες πληροφορίες: https://envi.ionio.gr/ ή c.karydis@ionio.gr

Περιλήψεις Εισηγήσεων Ημερίδας «Η ζωή των ερειπίων. Αποτύπωση & διαχείριση» 

«Το πρόγραμμα zantPHOTex: Στόχοι και σκοποί» 

Αναπλ. Καθηγητής Χρήστος Καρύδης 

Τμήμα Περιβάλλοντος, Ιόνιο Πανεπιστήμιο 

Η σημερινή Ζάκυνθος με μεγάλο αριθμό μνημείων όπως οι εκκλησίες, τα μοναστήρια, τα ενετικά γεφύρια, τα υδραγωγεία, οι μύλοι και οι βαρδιόλες απομονωμένα ή δυσπρόσιτα μερικά από αυτά, συνυπάρχουν μέσα στη φύση και μέσα σε ένα περιβάλλον που δεν σταματά να ζεί και να αναπτύσσεται. Κύριο μέλημα του προγράμματος zantPHOTex είναι η φωτογραφική εικαστική αποτύπωση των αρχιτεκτονικών λεπτομερειών και στοιχείων αυτών των άγνωστων για ορισμένους εγκαταλελειμμένων πολιτισμικών μνημείων της Ζακύνθου. Στόχος του προγράμματος είναι μέσω του φωτογραφικού φακού να γίνει η καταγραφή γενικών ή ειδικών διασκοσμητικών ή ιστορικών στοιχείων πάνω στις μέχρι σήμερα διατηρημένες επιφάνεις τους. Σκοπός η δημιουργία μόνιμης ψηφιακής έκθεσης αλλά και ιστοσελίδας που οι ενδιαφερόμενοι θα μπορούν να γνωρίσουν τα μνημεία μέσα από φωτογραφικό υλικό που θα συνοδεύεται από σύντομα ιστορικά και λαογραφικά (μύθοι, κ.α.) στοιχεία, με κατάλληλη βιβλιογραφία αλλά και με το γεωγραφικό τους στίγμα μέσα στο νησί. 

«Μνημεία παραδομένα στη φύση της Ζακύνθου. Από την μεθοδολογία στην καλλιτεχνική δημιουργία»

Απόστολος Βαϊνόπουλος 

Διαχείριση Πολιτισμικής Κληρονομιάς, ΜSc - Συντηρητής Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης

Ιωάννης-Πορφύριος Καποδίστριας
Μουσειολόγος, ΜSc - Συντηρητής Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης

Το φωτογραφικό project zantPHOTex εστιάζει σε ερειπωμένα μνημεία της Ζακύνθου, αποτυπώνοντας τη σχέση τους με το φυσικό περιβάλλον μέσα από μια συνδυαστική προσέγγιση τεκμηρίωσης και καλλιτεχνικής δημιουργίας. Με χρήση σύγχρονων μέσων, πραγματοποιήθηκε φωτογραφική αποτύπωση, έρευνα, κατηγοριοποίηση και αισθητική επεξεργασία των εικόνων, αναδεικνύοντας τη φθορά ως μορφή τέχνης. Τα αποτελέσματα του έργου θα διαχυθούν μέσω ψηφιακής έκθεσης και κοινωνικών δικτύων, με σκοπό την ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς και της φωτογραφίας ως εργαλείο αφηγηματικής αποτύπωσης της ιστορίας. 

«Από τη γοητεία στον εφιάλτη των ερειπίων» 

Νάσια Χουρμουζιάδη 

Αν. Καθηγήτρια Μουσειακής Θεωρίας και Εκθεσιακού Σχεδιασμού Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας Πανεπιστήμιο Αιγαίου 

Είναι οικεία σε όλους μας η γοητεία που ασκούν πάνω στους ανθρώπους τα ορατά υλικά κατάλοιπα των κτισμάτων του παρελθόντος, φαινόμενο που έχει εμπνεύσει πλήθος καλλιτεχνών, αλλά που, επιπλέον, έχει απασχολήσει συστηματικά ερευνητές διαφορετικών γνωστικών πεδίων. Ωστόσο, αυτή η ρομαντική ενατένιση, δεν μπορεί να καλύψει τους προβληματισμούς που η διαχείριση των ερειπίων αυτών προκαλεί, είτε μας απασχολεί η παρούσα ζωντανή υλικότητά τους, είτε η μνημονική δραστικότητα, είτε, τέλος, η ιστορικότητά τους. Η φωτογραφική καταγραφή, επομένως, των ερειπίων που έχουν γίνει ένα με τη Ζακυνθινή φύση ανοίγει τον ασκό του Αιόλου που, μαζί με την αισθητική τέρψη, μας φέρνει -ευτυχώς ή δυστυχώς- αντιμέτωπους με το ερώτημα: τι κάνουμε μετά; 

«Πέρα από την πεπατημένη: Η τρισδιάστατη ψηφιοποίηση μεταμορφώνει την αξία μιας αθέατης κληρονομιάς» 

Αναπλ. Καθηγητής Δημήτριος Μακρής 

Τμήμα Συντήρησης Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής 

Τα απομονωμένα μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς - παραγνωρισμένα και ευάλωτα λόγω δύσκολης (γεωγραφικής/επικοινωνιακής) προσβασιμότητας - κρύβουν ποικίλες πολιτιστικές και συλλογικές ιστορίες. Θα διερευνήσουμε πώς οι τρέχουσες τεχνολογίες τρισδιάστατης ψηφιοποίησης φέρνουν επανάσταση στην τεκμηρίωση και τη διατήρηση αυτών των δυσπρόσιτων μνημείων/τοπόσημων. Γεφυρώνοντας τα γεωγραφικά και υλικοτεχνικά εμπόδια, αυτές οι τεχνολογίες δημιουργούν ακριβή ψηφιακά δίδυμα που προστατεύουν την κληρονομιά που βρίσκεται σε κίνδυνο από την περιβαλλοντική φθορά, την παραμέληση ή την καταστροφή. Τα τρισδιάστατα μοντέλα εκδημοκρατίζουν την πρόσβαση, επιτρέποντας την εικονική εξερεύνηση στο ευρύτερο κοινό, και προωθώντας την εμπλοκή των τοπικών κοινωνιών. Τα απομονωμένα μνημεία/τοπόσημα μετατρέπονται σε ζωντανούς πολιτιστικούς κόμβους αποδεικνύοντας τη διαρκή δύναμη της κληρονομιάς στην ψηφιακή εποχή. 

«Αρχιτεκτονικά ερείπια, αναφορά στη ζακυνθινή οπτικοακουστική σκηνογραφία» 

Τώνης Λυκουρέσης 

Γενικός Γραμματέας Δ.Σ. Εταιρείας Ελλήνων Σκηνοθετών - Σκηνοθέτης, Σεναριογράφος 

Τα διάσπαρτα χαλάσματα παλαιών κτισμάτων (αστικές και αγροτικές κατοικίες), τα ερείπια εκκλησιαστικών ναών και μονών, τα γιοφύρια κ.α., συνυπάρχουν και αναδύονται μέσα στο φυσικό αλλά και αστικό τοπίο της Ζακύνθου. Η παρουσία και οι ιδιαιτερότητες αυτών των πέτρινων ερειπίων που επιβιώνουν έως και σήμερα, υπογραμμίζουν στην ανάπτυξη ενός δραματουργικού αφηγήματος τις θέσεις και τις δυναμικές των αντίστοιχων άλλοτε οικισμών, φορτίζοντας έτσι συναισθηματικά τον θεατή με ποικίλες αναφορές στο προσωπικό αλλά και ιστορικό παρελθόν των πρωταγωνιστικών χαρακτήρων ενός έργου. 

«Τραγουδώντας στη σιωπή: Μουσικές παρεμβάσεις σε ερειπωμένους τόπους» 

Σπύρος Καμπιώτης 

CEO Ionian TV, Εκδότης Εφημερίδας «ΗΜΕΡΑ» 

Στην ομιλία παρουσιάζεται ένα μοναδικό πολιτιστικό εγχείρημα που φέρνει τη μουσική στο επίκεντρο της μνήμης και της αναγέννησης. Μέσα από το έργο του μουσικού σχήματος Τραγουδιστάδες τση Ζάκυθος, αναδεικνύεται πώς εγκαταλελειμμένα μνημεία μετατράπηκαν σε ζωντανές σκηνές πολιτισμού (Ενετικό φρούριο Ζακύνθου, Ναός Αγίου Αχιλλείου Πρεσπών). Με τη δύναμη της μουσικής, αυτοί οι χώροι αποκτούν ξανά φωνή και νόημα. Οι Τραγουδιστάδες τση Ζάκυθος είναι ένα φωνητικό σύνολο που ιδρύθηκε με σκοπό την αναβίωση της ζακυνθινής πολυφωνίας και της επτανησιακής μουσικής παράδοσης. Μέσα από συναυλίες και παραστάσεις σε χώρους γεμάτους ιστορία και σιωπή, η μουσική λειτουργεί ως καταλύτης για τη συλλογική μνήμη και τη συναισθηματική επανασύνδεση με το παρελθόν. Η ομιλία τονίζει τη σημασία της τέχνης ως μέσο ανάκτησης της ταυτότητας και της πολιτιστικής συνέχειας.

«MIKIS THEODORAKIS LE FRANÇAIS» ΑΠΟ ΤΟ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ ΠΟΛΥΤΡΟΠΟΝ (ΒΙΝΤΕΟ)

Το Καλλιτεχνικό Σύνολο «Πολύτροπον» (υπεύθυνος: Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος), παρουσίασε την Πέμπτη 15 Μαΐου 2025 και ώρα 8 το βράδυ, στην Αίθουσα Διδασκαλίας της Μουσικής Βιβλιοθήκης του Συλλόγου «Οι Φίλοι της Μουσικής» στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, την εκδήλωση με θέμα: «MIKIS THEODORAKIS LE FRANÇAIS», με αφορμή την επέτειο των 100 χρόνων από τη γέννηση του μεγάλου συνθέτη. 

Για την σχέση του Μίκη Θεοδωράκη με την Γαλλία, όπου σπούδασε και έζησε κατά διαστήματα, μίλησαν οι:

- Elisabeth Bargue, Δρ Ιστορικός Τέχνης - Μουσειολόγος 

- Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος, θεολόγος - μουσικός

Στην εκδήλωση παρουσιάστηκαν οι δύο κύκλοι τραγουδιών του Μίκη Θεοδωράκη σε ποίηση του γάλλου ποιητή Paul Éluard (1895-1952) για φωνή και πιάνο, καθώς και τραγούδια του συνθέτη στα γαλλικά.

Επίσης, σε μια έκτακτη εμφάνιση, η Χορωδία Εκπαιδευτηρίων «Απόστολος Παύλος» Κορίνθου απέδωσε πέντε τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη, υπό την διεύθυνση της Ευαγγελίας Τσίρτση – Αλαβέρα.

Ερμήνευσαν: 

- Δάφνη Πανουργιά, τραγούδι 

- Φένια Παπαδόδημα, τραγούδι 

- Μάριος Καζάς, πιάνο  

- Φιλική συμμετοχή: Θανάσης Γεωργάρας, μπουζούκι 

Παραγωγή: Καλλιτεχνικό Σύνολο «Πολύτροπον» (Γενική επιμέλεια: Παναγιώτης Ανδριόπουλος) 

Παραθέτουμε, στη συνέχεια, το βίντεο και το αναλυτικό πρόγραμμα της εκδήλωσης.