Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου
Ο “εθνικός σχολιαστής” μας Μάνος Λαμπράκης αυτή τη φορά καταπιάνεται με τον Σταύρο Ζουμπουλάκη.
Με αφορμή το πρόσφατο βιβλίο του Στ. Ζουμπουλάκη “Η ανακοίνωση της αλήθειας στον άρρωστο” (εκδόσεις Πόλις, 2025), ο Μάνος Λαμπράκης εξαπολύει έναν “φιλιππικό”, για την γραφή του Σταύρου Ζουμπουλάκη, η οποία κατ’ αυτόν “αφήνει πάντοτε μια αίσθηση ανολοκλήρωτου. Όχι από αδυναμία - αλλά από πρόθεση”.
Μεταξύ άλλων πολλών φληναφημάτων, ο Μάνος Λαμπράκης γράφει: “Ο λόγος του Ζουμπουλάκη κινείται ανάμεσα στη μελαγχολία του πιστού και την αμφιβολία του διανοουμένου — ένας λόγος που δεν τολμά να κατονομάσει το μυστήριο, μήπως και το προδώσει. Και όμως, αυτή η αποφυγή του ονόματος «Χριστός» λειτουργεί σαν παραδοχή: ότι κάθε ονομασία Του είναι ήδη αποτυχία. Όμως, ποιον Θεό υπονοεί; Ο γιατρός που ανακοινώνει την αλήθεια στον άρρωστο, στο τελευταίο του «βιβλίο», δεν είναι απλώς συμβολική μορφή, είναι το τεκμήριο ενός κόσμου χωρίς θεϊκή παρουσία, όπου η ευθύνη αντικαθιστά την Χάρη και η προσοχή παίρνει τη θέση της προσευχής. Ο Θεός του Ζουμπουλάκη είναι ένας Θεός που έχει γίνει σχέση - όχι Σταυρός, αλλά βλέμμα και όχι Σάρκα, αλλά λέξη... Κι έτσι η απορία μένει: μήπως ο Ζουμπουλάκης δεν επιχειρεί να μιλήσει για τον Θεό, αλλά να Τον προστατεύσει από την εποχή του; Μήπως αυτή η διαρκής μετριότητα της πίστης - όπου ο Θεός δεν κηρύσσεται, αλλά υπαινίσσεται - είναι το τίμημα για να διασωθεί κάτι από το ιερό μέσα στην εξάντληση του λόγου”.
Διερωτώμαι: Τι θέλει ο κ. Λαμπράκης από τον Σταύρο Ζουμπουλάκη; Μια ξεκάθαρη “ομολογία πίστεως”; Όποιος έχει παρακολουθήσει την πορεία και την σκέψη του Σταύρου Ζουμπουλάκη θα διαπιστώσει ότι είναι εξαιρετικά “χριστοκεντρικός”! Αλλά αυτό δεν το κραδαίνει, δεν το κραυγάζει. Υπάρχει παντού στο έργο του. Κι έτσι πρέπει να είναι. Ο Ζουμπουλάκης δεν είναι ιεροκήρυκας κι ούτε πρέπει να γίνει.
Η Λίνα Πανταλέων είχε γράψει για τον Σταύρο Ζουμπουλάκη, με αφορμή το βιβλίο του “Μυθιστορηματικό Αναγνωστήριο”: “Η χριστιανική πίστη διαπερνά τόσο τον αναγνωστικό τρόπο όσο και τη γραφή του Ζουμπουλάκη. Έχω την εντύπωση πως δεν κατέβαλε ιδιαίτερο κόπο για να βρει τα λογοτεχνικά έργα που θίγουν, είτε πλαγίως είτε εμφατικά, είτε θερμά είτε απορριπτικά, το ζήτημα της πίστης. Τα διαβάσματα του Ζουμπουλάκη φανερώνουν τον πυρήνα της πίστης του, την πίστη του στη δυνατότητα της καλοσύνης και στο δικαίωμα της χαράς... Όταν ο Ζουμπουλάκης κάνει λόγο για αγάπη μιλάει για κάτι το απόλυτο, το υπέρτατο, που κατισχύει ακόμη και του θανάτου. Η άνευ όρων αγάπη είναι «εκείνη που δεν μπορεί να διανοηθεί τον θάνατο του άλλου, γιατί δεν μπορεί να διανοηθεί τον κόσμο και τη ζωή χωρίς αυτόν τον άλλο». «Η αγάπη δεν ξέρει από προφύλαξη, δεν υπάρχει υπό όρους. Η αγάπη είναι ασυμφιλίωτη με τον θάνατο του αγαπημένου […]».
Όλα τα παραπάνω απαντούν στις θλιβερές αιτιάσεις του Μάνου Λαμπράκη για την γραφή του Σταύρου Ζουμπουλάκη.
Ίσως θα έπρεπε να ενημερωθεί ο κ. Λαμπράκης για τις βαθιές χριστιανικές καταβολές του Στ. Ζουμπουλάκη, αλλά κυρίως να μελετήσει προσεκτικά την “Ανθοδέσμη για τη Μεγάλη Εβδομάδα”.
Αίφνης, θυμάμαι ένα χριστολογικό άρθρο του Σταύρου Ζουμπουλάκη για τα Χριστούγεννα στην εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ (24-12-2005), όπου σημειώνει με έμφαση: “...ἡ κατὰ σάρκα γέννηση τοῦ Χριστοῦ ἀποτελεῖ τὴν ἀπαρχὴ τοῦ ἀπολυτρωτικοῦ ἔργου του καὶ ἡ ἑορτὴ μὲ τὴν ὁποία τὴν τιμοῦμε εἶναι ἀληθινὰ «μητρόπολις πασῶν τῶν ἑορτῶν» (Ἅγ. Ἰωάννης Χρυσόστομος). Ἡ Ἐνσάρκωση τοῦ Χριστοῦ ὁρίζει τὴν κατεξοχὴν ἀγεφύρωτη διαφορὰ τῆς χριστιανικῆς θρησκείας ἀπὸ τὴν ἰουδαϊκὴ καὶ ἐν γένει τὴν ἰδιαιτερότητα, τὸ μυστήριο καὶ τὸ σκάνδαλο τοῦ Χριστιανισμοῦ. Ὁ ἕνας καὶ μόνος Θεός, ὁ Δημιουργός του κόσμου, ἐπὶ τῆς γῆς ὤφθη καὶ ἐν τοῖς ἀνθρώποις συνανεστράφη (Βαροὺχ 3, 38), γεννήθηκε καὶ ἔζησε στὴ σκόνη καὶ στὴ λάσπη τῆς Παλαιστίνης, ἄνθρωπος ἀνάμεσα στοὺς ἀνθρώπους”. Και στη συνέχεια ο Ζουμπουλάκης αναλύει το Αποστολικό ανάγνωσμα των Χριστουγέννων, εστιάζοντας στο περίφημο χωρίο της Προς Φιλιππησίους επιστολής (2, 6 -10) του Αποστόλου Παύλου.
Εύχομαι από καρδιάς στον “εθνικό σχολιαστή” μας Μάνο Λαμπράκη να αξιωθεί κάποτε να φτάσει στο ύψος της χριστολογίας του Σταύρου Ζουμπουλάκη. Μέχρι τότε τού συνιστώ σιωπή, διάβασμα, κένωση από το αφόρητο “εγώ” του και διακινδύνευση.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου