Εκκλησιαστικά κορωνοϊκά

Του φιλολόγου - θεολόγου Γιάννη Γιγουρτσή 

Επιεικώς απαράδεκτη η θλιβερή στάση ορισμένων αρχιερέων που με τρόπο απροκάλυπτο όσο και εξοργιστικό υπονομεύουν την προσπάθεια της Πολιτείας και όλων μας για την καταπολέμηση της εξάπλωσης της πανδημίας του κορωνοϊού. 

Δεν αναφέρομαι μόνο στον Κυθήρων Σεραφείμ που στο κάτω κάτω έκανε ανοιχτά ό,τι έκανε χωρίς να κρυφτεί (θα έπρεπε να είχε περάσει αυτόφωρο βεβαίως, αλλά ας όψεται). 

Χειρότερη είναι η στάση μητροπολιτών όπως ο Κερκύρας Νεκτάριος, ο οποίος σε μια στομφώδη και φλύαρη ομιλία του τη μέρα του Ευαγγελισμού ζήτησε από τους πιστούς να βγουν δήθεν για σωματική άσκηση και να πάνε στην εκκλησία για να κοινωνήσουν. Μια κουτοπόνηρη, θρασύδειλη στάση ραγιαδισμού που συνοδευόταν από «αντισυστημικές» κορώνες περί «πρόβας της παγκόσμιας λεγόμενης δικτατορίας». 

Η χειρότερη και πιο επικίνδυνη παρέμβαση όμως ήταν αυτή του μητροπολίτη Εδέσσης Ιωήλ, ο οποίος σε άρθρο του υπερασπίστηκε όχι μόνο την θεολογικά ισχυρή άποψη περί της θείας κοινωνίας, αλλά προχώρησε και σε άλλες πρωτοφανείς αιτιάσεις που τις έντυσε μάλιστα με θεολογίζοντα και πνευματικοφανή επιχειρήματα. Ισχυρίζεται ο άγιος Εδέσσης πως ο ιός δεν μπορεί να κολλήσει στην εκκλησία, ούτε με το χειροφίλημα των παπάδων ούτε με τον ασπασμό των εικόνων. Λέει, μεταξύ των άλλων, αγνοώντας και την θεολογία και την κοινή λογική. "Ὅταν φοβόμαστε νὰ προσκυνήσουμε τὶς ἱερὲς εἰκόνες, νὰ ἀσπασθοῦμε τὸ χέρι τοῦ ἱερέως, νὰ βρεθοῦμε μέσα στὸν ἱερὸ ναό, ἀρνούμαστε στὴν πράξη τὴν σωστικὴ καὶ ἁγιαστικὴ Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Θεωροῦμε ὅτι τὸ Ἅγιο Πνεῦμα εἶναι δυνατὸν νὰ μεταδώσει κάτι «κοινὸν ἢ ἀκάθαρτον» καὶ αὐτὸ ἀποτελεῖ μεγίστη βλασφημία."

Λόγια παραπλανητικά και επικίνδυνο γιατί μπορεί να παρασύρουν κόσμο σε ενέργειες που θα τον βλάψουν. Εκκλησιαστικός μεσαίωνας, που ευτυχώς δεν είναι ο κανόνας, αλλά δεν παύει να είναι μια ισχυρή τάση μέσα στην Ελλαδική κυρίως Εκκλησία. 

Τουλάχιστον ο Αρχιεπίσκοπος, που έχει άλλη εμπειρία και άλλη πολιτική σοφία, προσπάθησε να τα συμμαζέψει στο χθεσινό του μήνυμα καλώντας του πιστούς. «να αποφεύγουν τον κοινό εκκλησιασμό και να περιορίζονται σε προσευχή στο σπίτι, ενώ παράλληλα τους κάλεσε να κάνουν κουράγιο.» 

Το ότι άλλες Ορθόδοξες Εκκλησίες επίσης, με προεξάρχον το Οικουμενικό Πατριαρχείο και τις ανά τον κόσμο μητροπόλεις του, αλλά και οι Εκκλησίες της Αλβανίας και της Κύπρου έπραξαν διαφορετικά, λίγο φαίνεται να απασχολεί τους εν λόγω Ελλαδικούς "αγίους". 

Προχωρούν ανερυθρίαστα σε πράξεις που θα μπορούσε ίσως ένας εισαγγελέας να τις βρει ποινικά κολάσιμες, επειδή ίσως νομίζουν πως δεν θα τους αγγίξει κανείς. 

Όσο όμως η σχέση Εκκλησίας και Κράτους είναι αυτή που είναι και δεν ξεκαθαρίζουν τα τσανάκια, όπως θα έπρεπε, όσο οι κληρικοί στην Ελλάδα θα είναι (και όπως γνωρίζομε κόπτονται για να εξακολουθήσουν να είναι) δημόσιοι υπάλληλοι- λειτουργοί, όσο η Εκκλησία είναι ένα θεσμός που συντηρείται σε μεγάλο βαθμό από το κράτος, καλό θα είναι ο καθένας να συνειδητοποιήσει την θέση και τον ρόλο του. 

Οι σχέσεις συναλληλίας μεταξύ Εκκλησίας και Πολιτείας, όπως προσφυώς λέγεται η διαπλοκή εξουσίας, χρήματος και δύναμης μεταξύ των δύο θεσμών σήμερα εντός Ελλάδος, είναι καλό να υπάρχουν και να ονομάζονται έτσι, όταν είμαστε στα καλά μας ήρεμοι και ωραίοι. Όταν όμως φτάσουμε στα δύσκολα οι ρόλοι είναι αλλιώς και είναι σαφείς. Τότε το πάνω χέρι το έχει και οφείλει να το έχει το κράτος. 

Να το πω και με άλλα λόγια. Ο κάθε άνθρωπος μπορεί να πιστεύει ελεύθερα ό,τι θέλει και να λατρεύει ελεύθερα τον Θεό, όπως θέλει και όπως επιτάσσει η πίστη του. Δεν ζούμε όμως σε ένα κράτος θεοκρατικό, αλλά σε ένα αστικό κοσμικό κράτος δικαίου και γνωρίζουμε δύο βασικά πράγματα. Πρώτον ότι το κράτος αποτελείται από ελεύθερους πολίτες και όχι από πιστούς και δεύτερον ότι η ελευθερία του καθένα από αυτούς έχει τα όριά της στην ελευθερία του άλλου. Τα όρια της ελευθερίας του πιστού λοιπόν σταματούν εκεί που θίγεται η ελευθερία του πολίτη και αυτή η ιεράρχηση δεν μπορεί να ανατραπεί. Όταν υπάρχει λόγος αυτό πρέπει να υπενθυμίζεται. 

Και αυτό ακριβώς έκανε προ ημερών και ο Πρωθυπουργός της χώρας με την απόφασή του να κλείσει τις εκκλησίες. Αν και πιστός ο ίδιος, προστάτευσε, ως όφειλε, τους πολίτες του κράτους, οι οποίοι τον εξέλεξαν για να τους κυβερνά.