Ο ΧΑΤΖΙΔΑΚΙΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΛΥΤΗ (με αφορμή τα σημερινά γενέθλια του ποιητή)

Ήταν 13 Ιουλίου του 1987. Περιμέναμε τον Μάνο Χατζιδάκι να μιλήσει για τον Οδυσσέα Ελύτη σε εκδήλωση στο πλαίσιο του Διεθνούς Φεστιβάλ Πάτρας. 

Δεν ήρθε... Το κείμενό του δημοσιεύθηκε αργότερα στο περιοδικό "Λέξη" και τελικά συμπεριελήφθη στη συναγωγή κειμένων του Χατζιδάκι "Ο καθρέφτης και το μαχαίρι" (1988). Στο τέλος του κειμένου υπάρχει η σημείωση του ίδιου του Χατζιδάκι: "Γραμμένο ξημερώματα Δευτέρας 13 Ιουλίου 1987 για να το διαβάσω στην Πάτρα, την ίδια μέρα". 

Με αφορμή, λοιπόν, τα σημερινά γενέθλια του ποιητή Οδυσσέα Ελύτη (102 χρόνια από τη γέννηση του) σκέφθηκα να μεταφέρω εδώ ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα από εκείνο το κείμενο του Χατζιδάκι, που μου είχε κάνει εντύπωση. Αναφέρεται στη συλλογή του Ελύτη "Μαρία Νεφέλη". Γράφει ο Χατζιδάκις: 

Την "Μαρία Νεφέλη" είχα την τύχη να την ακούσω από τον ίδιο τον ποιητή όσο την έγραφε, μια Πρωτομαγιά του '70 στο Παρίσι. Ήταν αυτοεξόριστος με το κορίτσι που αγαπούσε κι εγώ οδοιπόρος του κόσμου όλου, από την Καλιφόρνια ως τη Ρώμη, εξόριστος για χρέη εφοριακά, μα και μ' ασίγαστο το πάθος για πρόσωπα καινούρια, άλλων γλωσσών κι άλλων καταγωγών. Οι λεπτομέρειες, βλέπετε, είναι πολύ πιο ποιητικές απ' τους καιρούς που τότε ζούσαμε, σαν χουντοχτυπημένοι. 

Έτσι καθώς μου διάβαζε το ένα ποίημα μετά το άλλο, ένιωθα πως ο Ελύτης ζούσε για άλλη μια φορά την επανάστασή του. Άφηνε πίσω την πραγματική του ηλικία κι έφτανε τροπαιούχος στην φανταστική νεότητά του. Εγκατέλειπε το βάθρο του επιβεβλημένου ποιητή και ξαναποκτούσε το μανδύα του επαναστάτη, όχι για την επανάσταση αλλά για το κορίτσι του. Κι ήταν πανέμορφος. Γιατί οι επαναστάσεις δεν εμπνέουν - κι ας λένε ό,τι θέλουν οι μέτριοι ποιητές των γενεών, που τάχα έχουν τάξει την ποίησή τους στο λαό, ετσιθελικά, ερήμην βέβαια της θελήσεως του λαού. 

Ένα κορίτσι ζωντανό είναι μια ύλη καταλυτική, χίλιες φορές πιο δυνατή από δυο τίτλους με κεφαλαία στο "Ριζοσπάστη". Κι ο Ελύτης σαν αληθινός, το ξέρει αυτό και τ' ακολουθεί στις δυνατές στιγμές του. 

Η "Μαρία Νεφέλη" είναι μια δυνατή στιγμή του, μια επανάσταση απέναντι στον Χρόνο που προσπάθησε να τον σφραγίσει, απέναντι στον ίδιο τον εαυτό του. 

Δείτε και παλαιότερα αφιερώματα της Ιδιωτικής Οδού στα γενέθλια του ποιητή: 

- Οι άγιοι Ακίνδυνοι του Ελύτη 

- Ακινδύνου, Ελπιδοφόρου, Ανεμποδίστου 

Π.Α.Α.