Η ΜΑΡΙΑ ΧΑΤΖΗΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΓΙΑ ΤΟ CD "Αγάπη σ' αγαπάω" του ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ ΣΤΑΜΟΥΛΗ

«Αγάπη σ’ αγαπάω...» 

- Ιστορώντας την Αγάπη... - 

«Τα χρόνια πέρασαν. Γέμισαν επανάσταση. Ο κόσμος γνώρισε με τρόπο σκληρό την απουσία. Αγόρια και κορίτσια ξεχύθηκαν στους δρόμους και κυνήγησαν έως θανάτου τον ουρανό. Σύγχυση. Το δίκαιο. Τα λάβαρα. Ο έρωτας. Τα πλήθη ανέβηκαν στις καμένες στέγες. Ο λαχειοπώλης σήκωσε τη σημαία ψηλά, κοίταξε το απρόσμενο και επανήλθε στην τάξη. Μόλις τον είδε η αταξία πήρε θάρρος και άρχισε να γελά αμφισβήτηση. Αντίσταση, φώναξε και χάθηκε στη στροφή της ελπίδας. Η μάχη δόθηκε μέχρι τέλους. Τότε το παιδί κατέβηκε από το σταυρό, έσκυψε στη γη και μάζεψε το φυλαχτό. Το πουλί που το είδε πέταξε γρήγορα κοντά του. Μαζί ανέβηκαν στο ποδήλατο και πήραν το δρόμο ανάμεσα στις παπαρούνες. Ο ουρανός γέμισε πολύχρωμους χαρταετούς. Κι αυτοί φτιάξανε λέξεις απροστάτευτες και επίμονες. Θά ‘ν’ η αγάπη φυλαχτό… Πήρα και τους αγέρηδες… Γιορτές πληγές… Κατάλευκο πουλί… Αγάπες… Αυγουστιάτικη μου θλίψη… Έρωτας στα χιόνια… Αγάπη σ’ αγαπάω...». 

Απόσπασμα από την εισαγωγή του βιβλίου

«Αγάπη σ’ αγαπάω...». Μια ιστόρηση, μα κυρίως μια αέναη αναζήτηση και μια οντολογική βίωση της αγάπης με τραγούδια, ζωγραφιές και κείμενα σε επιμέλεια, επιλογή και μουσική Χρυσόστομου Σταμούλη. Η πέμπτη δισκογραφική δουλειά του Χρυσόστομου Σταμούλη είναι πλέον γεγονός και ταξιδεύει ήδη, μαζί μ’ ένα βιβλίο με κείμενα για την αγάπη, σπουδαίων ανθρώπων των γραμμάτων και της Τέχνης όπως οι Όσκαρ Ουάιλντ, Χαλίλ Γκιμπράν, Μάνος Χατζιδάκις, Νίκος-Γαβριήλ Πεντζίκης, Τάσος Λειβαδίτης, Βασίλειος Αγκύρας και Τάκης Βαρβιτσιώτης από τις εκδόσεις «Αρμός». Τα σχέδια που κοσμούν το βιβλίο υπογράφει ο Χρίστος Πίτσιλος, ενώ τα οκτώ τραγούδια του cd δημιουργήθηκαν από το συνθέτη Χρυσόστομο Σταμούλη, βασισμένα σε στίχους των Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, Παναγιώτη Θωμά, Σόνιας Κούμουρου και του ίδιου του συνθέτη και με μεγάλους ερμηνευτές, όπως τη Μελίνα Κανά, το Γεράσιμο Ανδρεάτο και τον Απόστολο Ρίζο. Επίσης, παίζουν οι εξαιρετικοί μουσικοί Θάνος Σταυρίδης, Δημήτρης Λάππας και Βασίλης Βαρβαρέσος, ενώ το εξώφυλλο επιμελήθηκε ο Ανδρέας Νικολάου. Άκρως δυναμική, λοιπόν, η μουσική παρουσία της «Μητέρας Θεσσαλονίκης», έρχεται να μας αφυπνίσει και πάλι από το λήθαργο. Εξ’ άλλου, η ακαδημαϊκή πορεία του Χρυσόστομου Σταμούλη, πάντα συντροφευμένη από την καλλιτεχνική του δημιουργία, αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ζώσας θεολογίας, της θεολογίας εκείνης που τολμά ν’ αναζητά πάντα και να έρχεται σε διάλογο με τον κόσμο και τη σύγχρονη πραγματικότητα, γεγονός που την καθιστά ζώσα πραγματικότητα και εμπειρία κι’ όχι μουσειακό έκθεμα που δεν έχει τίποτα να πει στο σύγχρονο άνθρωπο. Ο Χρυσόστομος Σταμούλης ακολουθώντας πιστά το δάσκαλό του Νίκο Ματσούκα, πιστεύει πως η ανέραστη ζωή είναι μια ζωή σατανική καθώς, «η παραδείσια ζωή είναι φιλία, έρωτας και κοινωνία με τον Θεό», ενώ «η κόλαση είναι ακριβώς το αντίθετο, “αμεθεξία”, “ακοινωνησία”, αφιλία και ανέραστη ζωή». 

Γιατί, «θα ‘ν’ η αγάπη φυλαχτό...» με την αέναη ταύτιση του ερωτευμένου με τον ίδιο τον Χριστό, εκεί όπου επανέρχεται και πάλι η σταυρική διάσταση καθώς, «όταν κατέβω απ’ το Σταυρό, θα δω τον κόσμο μου αδειανό...». Η μοναξιά του Σταυρού, μα και η Σταύρωση του εγωισμού, ο αδειανός κόσμος που πληρώνεται με την αγάπη που «θα ‘ν’ φυλαχτό...» και η αγάπη που από «πουλί νεκρό» μεταμορφώνεται σε φυλαχτό, πάντα με την αβάσταχτη μοναξιά που την υποδέχεται η προσδοκία της Ανάστασης. Με έντονη την περιπέτεια του ταξιδιού καθώς, «πήρα και τους αγέρηδες». Εκεί, όπου επιστρατεύονται τα στοιχεία της φύσης, ώστε ο εραστής να συναντηθεί και πάλι με το πρόσωπο της αγάπης, στο δικό της γνώριμο μονοπάτι, με μόνη την αλήθεια της απέναντι στα είδωλα καθώς, «σ’ αρμένισα σε θάλασσες μα χάθηκες στους δρόμους». Αγώνας αέναος, ώστε να υπάρξει και πάλι η πολυπόθητη κοινωνία, πάντα με τη γλυκιά ευαισθησία αφού, «σου φύλαξα τα όνειρα». Και πάντα ζωντανή να παραμένει η προσμονή της ελπίδας «μήπως γυρίσεις πίσω». Με τις «Γιορτές πληγές» και την ηθελημένη ηχητική ομοιότητα των λέξεων, τη μουσική σαν βροχή δακρύων και μ’ έναν τόνο που ανεβάζει τη δραματικότητα, κρατώντας αναντικατάστατο το χαμένο πρόσωπο της αγάπης, κάθε φορά που «η σιωπή αντιστέκεται στην πύκνωση των λέξεων». Επειδή πάντα, «σε αναγκάζουν να μετράς τους απόντες... Θέσεις στο τραπέζι αδειανές κι’ ας κάθεται κάποιος άλλος εκεί...». Αέναη υπαρξιακή κραυγή και μελωδία σαν χάδι που θέλει ν’ απαλύνει τον πόνο... Γλυκό κι’ αβάσταχτο παράπονο που πάντα προμηνύει την Ανάσταση. Ακολουθώντας τη χαρμολύπη από το «Κατάλευκο πουλί» με την «ουράνια φωνή» και την «όμορφη θωριά του», που δεν ξέρουμε από που προέρχεται, όπως και το θαύμα. Ο καημός της συνάντησης έντονος κι’ εδώ, με τα δίπολα των αντιθέσεων, τη μαύρη καρδιά και τη λευκότητα του πουλιού, το φως και το σκοτάδι, αλλά και την ελπίδα μες τη σκοτεινιά, τη λύπη που εναλλάσεται με τη χαρά και οδηγεί στη χαρμολύπη και την επιθυμία της συνάντησης με τον άλλον, «για να πετάξουμε μαζί και να ταξιδευτούμε» ώστε να συναντήσει – ο ήδη Εσταυρωμένος Έρωτας την Ανάσταση που καρτερεί... Γιατί ο πόνος όταν μοιράζεται οδηγεί στη ζωή.

Η ζεστασιά της μουσικής μας δίνει την αίσθηση της αγκαλιάς από τα φτερά του κατάλευκου πουλιού. Με την ικετευτική επίκληση για τη νίκη επί της λησμονιάς, προς τις «Αγάπες» για να μην τον εγκαταλείψουν «κι’ αυτό το βράδυ που κλαίει η καρδιά, μα κλαίει κι’ η ψυχή...» με «μάτια που καίνε πάντα σαν τις προσευχές...». Και στα κρινάκια της άμμου της «Αυγουστιάτικης θλίψης», που ανθίζουν στην άνυδρη γη και είναι τόσο σπάνια, όσο και η αγάπη. Εκεί που όλα χάνονται για να ξαναβρεθούν... Εκεί που όλα μεταμορφώνονται «στο σώμα της πάνω» για ν’ αποκτήσουν και πάλι τ’ αγόρια και τα κορίτσια ουρανό... Και σε στίχους κυρ Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, ταξιδεμένο μεσοπέλαγα με τη μουσική του Χρυσόστομου Σταμούλη, αυτό το αριστούργημα του παπαδιαμαντικού λόγου, ο «Έρωτας στα χιόνια», ξαναζωντανεύει μπροστά στα μάτια μας, με τη νησιώτικη αύρα της Σκιάθου να μας πλημμυρίζει και τον ανάλαφρο και παιχνιδιάρικο ρυθμό του, λες και θέλει ν’ αλαφρώσει τον αβάσταχτο καημό του ανεκπλήρωτου έρωτα. Σαν ανάλαφρο αεράκι που μουρμουρίζει, «σεβντάς ειν’ αυτός... μεγάλος καημός...». Κι’ «ο μπαρμπα−Γιαννιός ο Έρωντας» που σιγοτραγουδεί: «Σοκάκι μου μακρύ−στενό, με την κατεβασιά σου, κάμε κι’ εμένα γείτονα με την γειτόνισσά σου», πάντα μονολογώντας πως: «έρωντας είναι, δεν είναι γέρωντας». Ώσπου στο τέλος πεθαίνει συνειδητά από έρωτα. Αλλά δεν τον ένοιαξε. Γιατί του αρκεί που ερωτεύτηκε... Δε μετάνιωσε. Ούτε στιγμή. Κι’ ας μη του άνοιξε ποτέ την πόρτα της καρδιάς της, «η γειτόνισσα η πολυλογού». Κάθε φορά κάτω από το σπίτι της, επαίτης του έρωτά της. Της μάταια αναζητούμενης στοργής της… Ο έρωτας του ανεκπλήρωτου... Και το ερωτικό παράπονο πάντα εκεί… Ο ίδιος ένα παράπονο ολοζώντανο να τριγυρνά απελπισμένος, τρεκλίζοντας απ’ το πιοτό στα σοκάκια τα μακρύστενα. Γιατί, «Τα βράδια πάντα ορκίζομαι πως πίσω δεν γυρνάω… Mα πάντα ξεφτιλίζομαι, αγάπη σ’ αγαπάω… Βάλε φωτιά στα βράδια, βάλε φωτιά… Aρώματα τ’ Αυγούστου κι’ άγια φιλιά...». Έρωτας. Η Σταύρωση του εγωισμού. Η μεγαλύτερη ήττα. Η ομορφότερη αιτία για να ζεις... Και να πεθαίνεις. Ο άγιος εξευτελισμός. Εκεί που το εγώ γίνεται εσύ. Εκεί που το εσύ γίνεται εμείς. Αδειάζοντας το είναι σου. Εκχωρώντας τον άλλον. Αφήνοντας χώρο μονάχα για τον άλλον. Τον διαφορετικό. Που στην ουσία είναι ο ίδιος σου ο εαυτός. Εκεί που σταματά η λογική και τον πρώτο λόγο έχει η καρδιά... Ρισκάρεις. Και δραπετεύεις από τη γη των ανέραστων στη γη της ελευθερίας. Της ελευθερίας του έρωτα. Εκεί όπου έχει χώρο μονάχα η άκρα ερωτικότητα. Η αγία ένωση. Και η προτροπή για αναστάσιμη ήττα. Οι αισθήσεις μας μεταμορφώνονται με τη λιτή συνοδεία του πιάνου και την Ποίηση διάχυτη στην ατμόσφαιρα. Ένας ύμνος στην αγάπη σε στίχους και μουσική Χρυσόστομου Σταμούλη, με την αισθαντική και βαθιά ερωτική φωνή της Μελίνας Κανά. Αν… Η γλυκιά, η αγία αβεβαιότητα… Η μελωδία ξετυλίγεται νοσταλγικά, σαν χάδι, με μια αίσθηση χαρμολύπης, που μαρτυρά την άνευ όρων παράδοση και την αποδοχή της ήττας. Της ήττας εκείνης της αγάπης, που είναι η μόνη ικανή δύναμη για να μας οδηγήσει στην Ανάσταση.

Τούτα τα τραγούδια συν-κινούν τη ψυχή του ακροατή, καθώς εκφράζουν αιώνια συναισθήματα και γεννούν εικόνες μέσα μας. Μία είναι η αγάπη κι’ από τον άνθρωπο αναγόμαστε στο Θεό. Ένας ο έρωτας, ο ανθρώπινος κι’ ο θείος. Ο θεανθρώπινος εκείνος έρωτας που επιβεβαιώνει την ταυτότητα του ανθρώπου ως υπόσταση, ως πρόσωπο γεμάτο ελευθερία κι’ ανατρεπτικότητα, έτοιμο ανά πάσα στιγμή να δυναμιτίσει τα θεμέλια του συστήματος. Όπως ο μέγας Μάνος Χατζιδάκις που με το «Μεγάλο Ερωτικό», αντιστάθηκε άκρως δημιουργικά και γι’ αυτό ακριβώς ερωτικά απέναντι στο δικτατορικό καθεστώς της εποχής του. Αν μια δύναμη μας σώζει, αυτή είναι η αγάπη. Ταξίδι, λοιπόν, στη μουσική, στα τραγούδια, στους στίχους, στον έρωτα και στην αγάπη. Η Θεσσαλονίκη των ποιητών, των μουσικών, των τρελών και των ονειροπόλων, δηλώνει και πάλι δυναμικά το δικό της παρόν και μας χαρίζει ένα ακόμη μουσικό έργο με κεντρικό άξονα την αγάπη, πάντα με το βλέμμα των ποιητών πάνω σ’ αυτήν. Η αγάπη, ο μόνος δρόμος της αληθινής ελευθερίας, αλλά ταυτοχρόνως και η αληθινή της βίωση, είναι η αξία εκείνη, που με τη δυναμική της καταργεί κάθε στείρα αντιμετώπιση της ζωής και οδηγεί στο θαύμα. Εκεί, όπου όλα μεταμορφώνονται με τη δύναμη της αγάπης και κάθε αδύνατο γίνεται δυνατό. Αρκεί να βγει κανείς από τη βεβαιότητα του εγωισμού του και ευάλωτος, γυμνός και μόνος να κραυγάσει: «Αγάπη... Σ’ αγαπάω...». 

Μαρία Χατζηαποστόλου