ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΚΟΥΡΕΝΤΖΗΣ: "Οι άγιοι της Αιγύπτου ήταν οι μεγαλύτεροι θεωρητικοί του αναρχισμού"

Στη Ρωσία είναι μια εμβληματική φυσιογνωμία. Όλα του τα κονσέρτα είναι sold out μήνες πρωτύτερα, είναι δημοφιλής σε όλες τις ηλικίες και μέχρι και η χήρα του Σοστακόβιτς κατέβηκε στο καμαρίνι του να τον συγχαρεί μετά από μία παράσταση της «Λαίδης Μακμπέθ του Μτενσκ». Οι εφημερίδες δημοσιεύουν τη μία διθυραμβική κριτική μετά την άλλη χαρακτηρίζοντάς τον «αναρχικό, ωραιοπαθή και ιδιοφυΐα». 

Η επιστροφή στην Ελλάδα δεν τον απασχολεί ούτε ως σκέψη. Ο σημαντικότερος λόγος που δεν θέλει να εργαστεί εδώ μόνιμα είναι η διαχρονική έλλειψη διαπαιδαγώγησης και πειθαρχίας, τόσο των μουσικών όσο και του κοινού. Επίσης, η απουσία αξιόλογης ορχήστρας. Διευθύνει πάντα φορώντας μαύρο πουκάμισο χωρίς γιακά και ένα απλό σακάκι. Δεν κρατά ποτέ μπαγκέτα. 

Ο μαέστρος, συνθέτης και ποιητής Θεόδωρος Κουρεντζής έδωσε μια πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη στο ΒΗmagazino της περασμένης Κυριακής (7.10.12) και στη Σόνια Ζαχαράτου (οι φωτογραφίες του Ανδρέα Σιμόπουλου), την οποία μπορείτε να διαβάσετε ολόκληρη εδώ. 

Εδώ ανθολογώ κάποια ...αιρετικά σημεία της. 

Εχετε παντού πιστούς. Πώς σας φάνηκε το αθηναϊκό κοινό; 

«Είναι πολύ περίεργο συναίσθημα να έρχεσαι στην Ελλάδα. Εγώ νιώθω να ζω εδώ πάντα. Η σκέψη μου είναι ελληνική, και των μουσικών μου επίσης, οι οποίοι ξέρουν την ποίησή μας καλύτερα και από τους Ελληνες. Κάνουμε συμπόσια, αναλύσεις, γνωρίζουν όλοι τον Καβάφη απέξω». 

Πώς καταφέρνετε και δίνετε τόσες συναυλίες σε τόσες χώρες; 

«Θεωρούμε ότι έχουμε μια αποστολή αφύπνισης και ότι σαν καλοί κομμουνιστές πρέπει να πάμε παντού. Για να μπορώ να έχω την ισχύ να ανοίξω τρύπες στον κατεστημένο κόσμο της μουσικής».

Σαν καλοί κομμουνιστές; Εχετε δηλώσει ότι δεν είστε κοντά στην Αριστερά. 

«Δεν είμαι κομμουνιστής. Είμαι αναρχικός. Πιστεύω στον αντιεξουσιασμό, αλλά μέσα από μια ελληνόμορφη θεωρία. Αυτή τη στιγμή, στον κόσμο υπάρχει μόνο μία αναρχική κολεκτίβα με απόλυτη σωστή λειτουργία. Το Αγιον Ορος. Είναι όλοι ευτυχισμένοι εκεί, αστράφτουν, και μέσα από την πειθαρχία και την υπακοή βρίσκουν την ελευθερία. Και αναρχισμός και ορθοδοξία είναι ένα και το αυτό. Στη μοναχική τάξη, όλοι οι άγιοι της Αιγύπτου ήταν οι μεγαλύτεροι θεωρητικοί του αναρχισμού. Εκαναν την επανάσταση της συνείδησης».

Μια που μιλάμε για θρησκεία, στο ρεπερτόριό σας περιλαμβάνετε ορατόρια; 

«Δεν έχετε ακούσει το Ρέκβιεμ του Μότσαρτ; Ηταν το μεγαλύτερο χτύπημα που κάναμε στο κατεστημένο. Ασκητική ηχογράφηση». 

Είστε ένθεος; 

«Καμία σχέση. Είμαι ένας πολύ περίεργος άνθρωπος και έχω διαφορετικές φύσεις μέσα μου. Είμαι ένας Ικαρος με πλαστικά φτερά, γιατί μετά την πτώση μας και το τραύμα της ανθρωπότητας μας έκοψαν τα αληθινά και δεν είμαστε πλέον άγγελοι. Αλλά συμφωνήσαμε με τους επάνω να ζήσουμε, οπότε βάλαμε κέρινα. Θυμάμαι που είπα “Στώμεν καλώς”. Οτι θα τα καταφέρουμε. Αλλά, προς το παρόν, δεν καταφέραμε τίποτε». 

Τι θα θέλατε; 

«Να αποκτήσω πραγματικό ενδιαφέρον για αυτόν τον κόσμο. Τίποτε δεν με συνεπαίρνει εκτός της μουσικής. Και ο έρωτας με απογοητεύει πάρα πολύ. Δεν είναι μόνο δική μου κατάσταση. Είναι όλων των ρομαντικών ποιητών του 19ου αιώνα. Ρώτησαν τον Μαλαρμέ τι είναι η κόλαση και είπε “Η ανία”. Οταν βλέπεις με τα πνευματικά σου γυαλιά τους ανθρώπινους σκελετούς που χαρίζουν λουλούδια ο ένας στον άλλον και φοράνε ακριβά ρολόγια και δεν μπορείς να μπεις σε αυτή την παραμύθα του αποκτήματος, την παραμύθα της αιωνιότητος και τρώγεσαι με τα ρούχα σου... Αλλά έχεις πάντα την ελπίδα ότι ακόμη δεν έχει έρθει η ώρα σου».

Και τι είναι η ευτυχία; 

«Ο έρωτας. Το μόνο που μπορεί να υπερνικήσει τον θάνατο. Δεν είναι κατάσταση ατομική, αλλά συλλογική. Φανταστείτε έναν κόσμο κατασκευασμένο από την ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη. Οχι μέσα από τις εκρήξεις των λέξεών του, αλλά μέσα από την κατανόηση του αντικειμένου. Υπάρχει ένας μαγικός ερωτισμός που δίνει μια ευτυχία και μια απτή γενναιότητα, εφάπαξ. Οταν θα έχουμε την ικανότητα, να δούμε το ίδιο αντικείμενο όχι μέσα από την καταβεβλημένη προσωπικότητά μας, αλλά μέσα από την ερωτική ευδαιμονία, κάθε άνθρωπος θα βρει τον εαυτό του. Εκεί θα είναι η δεύτερη παρουσία των ονείρων. Εκεί το “χαίρε” της ανθρώπινης φυλής».