Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΔΥΣΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ LE MONDE / Παρουσιάζει ο Δημήτρης Μπαλτάς

Δημήτρης Μπαλτᾶς 

Le Monde-La Vie, L’ Histoire de l’ Occident. Déclin ou métamorphose? Édition 2016, σελ. 186 Ἡ ἐτήσια ἔκδοση τῆς Le Monde (Hors-série) εἶναι ἀφιερωμένη στήν Δύση (Ἡ Ἱστορία τῆς Δύσης. Παρακμή ἤ μεταμόρφωση;). 

Στό προλογικό σημείωμα τῆς σύνταξης τοῦ περιοδικοῦ τίθεται τό ἐρώτημα: «Ἡ Δύση γνωρίζει μία φάση παρακμῆς ἤ, μέ τήν κυριαρχία τῆς τεχνολογίας, τήν δημιουργικότητά της, τίς ἀξίες της, εἶναι στό κατώφλι μιᾶς ἄνοιξης;». 

Τό ἀφιέρωμα (σελ. 7-177), στό ὁποῖο ἀναφέρομαι σήμερα, εἶναι διαρθρωμένο σέ ἑπτά θεματικές ἑνότητες. Συγκεκριμένα. 1η «Ἡ Δύση, μία λέξη, ἕνα φανταστικό 2η Ἡ ἀρχαιότητα, μήτρα τῆς Δύσης 3η Ἡ χριστιανική Δύση, ἡ δυσέρευτη ἑνότητα 4η Ἡ Δύση στήν ἀνακάλυψη τοῦ κόσμου 5η Ἡ Δύση τοῦ ψυχροῦ πολέμου 6η Μεταξύ μαγείας καί ἀποστροφῆς 7η Ἡ παρακμή τῆς Δύσης. Τά κείμενα τῶν ἑνοτήτων, τά ὁποῖα ὑπογράφουν γνωστοί πανεπιστημιακοί καί δημοσιογράφοι, πλαισιώνονται ἀπό πίνακες, χάρτες καί φωτογραφικό ὑλικό. 

Μέ τήν εκδοση αὐτή ὁ δυτικός καί ὄχι μόνο ἀναγνώστης ἔχει τήν δυνατότητα μία ἔγκυρη παρουσίαση τῶν δυνάμεων πού συγκρότησαν ὅ,τι ὀνομάζουμε «Δύση» ἀλλά καί μία συζήτηση γιά τό μέλλον τῆς «Δύσης». Ἀσφαλῶς μέ τίς προσεγγίσεις πολλῶν ζητημάτων (λ.χ. ἐκείνων πού ἀφοροῦν στήν Ἀνατολή) εἶναι πιθανό νά διαφωνήσει κανείς. Ἀλλά τό ὅτι ἡ ἴδια ἡ Δύση ἀποτιμᾶ κριτικά τόν ἑαυτό της μέχρι τοῦ σημείου νά γίνει λόγος στήν ἔκδοση αὐτή γιά τό «τέλος τῆς Δύσης» (7η ἑνότητα), ὅπως ἄλλοτε εἶχε γίνει λόγος «γιά τήν παρακμή τῆς Δύσης» θά πρέπει νά θεωρηθεῖ σημαντικό τόσο γιά τίς πολυπολιτισμικές δυτικές κοινωνίες ὅσο καί γιά τόν ἴδιο κόσμο τῶν διανοουμένων. Ἀλλά δέν εἶναι βέβαιο ὅτι τήν ὅλη συζήτηση θά προσέξουν ἐκεῖνοι πού διαχειρίζονται τά πολιιτκά πράγματα στήν Δύση. 

Μέ ἀφορμή τήν παροῦσα ἔκδοση ἄς μοῦ ἐπιτραπεῖ νά προσθέσω ὅτι αὐτή θά ἐνδιέφερε ἀκόμη καί τό ἑλληνικό ἀναγνωστικό κοινό, παρά τό γεγονός ὅτι ἡ Ἑλλάδα στήν διάρκεια τῶν αἰώνων, ὁπωσδήποτε καί σήμερα, ἔχει στό στόχαστρό της τήν «Δύση», τήν ὁποία θεωρεῖ, ὄχι πάντοτε ἀδίκως, ὑπεύθυνη γιά τίς συμφορές της, ἀλλά, κατά ἕναν τρόπο ψυχοπαθολογικό, διαρκῶς ἐπιθυμεῖ νά γίνει «Δύση», χωρίς ὅμως νά τό καταφέρνει.