Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου
Σε πρόσφατο σημείωμά μας γράφαμε:
«Σίγουρα είναι σημαντικό γεγονός οι «Ημέρες Λατρευτικής Μουσικής» που διοργανώνονται από την Εθνική Λυρική Σκηνή υπό τον τίτλο «Ανθρώπινα και Θεία Πάθη». Μιλάμε για ένα κύκλο έργων και παραστάσεων διά χειρός Μάρκελλου Χρυσικόπουλου και Γιώργου Κουμεντάκη, καλλιτεχνικού διευθυντή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Κύκλος που εγκαινιάζει τη στέγη της ΕΛΣ – ήτοι το Κέντρο Πολιτισμού «Σταύρος Νιάρχος» - και θα δίνει, όπως ανακοινώθηκε, σταθερό ραντεβού κάθε χρόνο την περίοδο του Πάσχα.
Ο εορτασμός του Πάσχα από την Λυρική Σκηνή με παραστάσεις και παραγωγές επιπέδου, αποτελεί συμβολή στην πνευματική και καλλιτεχνική μας ζωή. Συμβολή αποτελεί και η φετινή θεματολογία, που φέρνει ακέραια την σφραγίδα του «αιρετικού» Μάρκελλου Χρυσικόπουλου: «Άσμα Ασμάτων» (Communio), «Δια Χριστόν σαλοί», «Παραφράσεις ιερών κειμένων» κ.α.»
Για το «Άσμα Ασμάτων» του Μάρκελλου Χρυσικόπουλου γράψαμε τα σχετικά εδώ.
Με ανυπομονησία περιμέναμε την παράσταση «Οι δια Χριστόν σαλοί», για την οποία ανέφερε το σχετικό δελτίο τύπου της ΕΛΣ:
«Μεταξύ θεολογίας και κωμωδίας, η παράσταση αυτή, όπου το stand-up και η παλιά μουσική συνυπάρχουν επί ίσοις όροις, επιχειρεί να προσεγγίσει δύο σημαντικές θεολογικές έννοιες με εντελώς απροσδόκητα εργαλεία. Σημείο εκκίνησης της βραδιάς οι μορφές των «διά Χριστόν σαλών», οι οποίοι υπερέβαιναν τα όρια της λογικής και του κοινωνικά αποδεκτού, ερχόμενοι έτσι σε αμεσότερη επαφή με τον Θεό. Ο stand-up κωμικός και λιμπρετίστας Δημήτρης Δημόπουλος θα συναντηθεί επί σκηνής με το σύνολο παλιάς μουσικής Ex Silentio, που διευθύνει ο Δημήτρης Κούντουρας.»
Δυστυχώς, η συγκεκριμένη παράσταση δεν είχε καμία σχέση με τα όσα παραθέσαμε από το δελτίο τύπου. Κι αυτό διότι ο συμπαθέστατος Δημήτρης Δημόπουλος, προσπέρασε σχεδόν επιδεικτικά τους δια Χριστόν σαλούς, που ήταν και ο τίτλος της παράστασης. Δύο ήταν οι αναφορές του κι αυτές ολότελα ανούσιες. Διάβασε στην αρχή το δελτίο τύπου για την παράσταση και κάποια στιγμή αργότερα μας έδειξε στην οθόνη ένα πικρόχολο σχόλιο για την παράσταση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, μας είπε ότι γκούγκλαρε το θέμα και μας διάβασε τρεις γραμμές κακογραμμένες (αυτές επέλεξε) για τους δια Χριστόν σαλούς. Μάλιστα τελειώνοντας την ανάγνωση είπε κάτι απαξιωτικό για την περίπτωση των σαλών, του στυλ «δικαιολογίες...».
Τι μας είπε τελικά ο συμπαθής κωμικός και λιμπρετίστας; Τις γνωστές αφέλειες που αναμασάνε χιλιάδες έλληνες για την Εκκλησία. Ότι δεν πιστεύει, ότι η Εκκλησία δεν φορολογείται, ότι είχε μια «τραυματική» εμπειρία από εξομολόγηση κ.ο.κ.
Όμως η παράσταση έφερε τον τίτλο «Οι δια Χριστόν σαλοί», που αποδείχθηκε εν τέλει εντελώς παραπλανητικός! Κι έτσι χάθηκε μια χρυσή ευκαιρία να δούμε μια σκηνική εκδοχή των δια Χριστόν σαλών στο σήμερα και μάλιστα από την Εθνική Λυρική Σκηνή.
Από την άλλη, το σύνολο παλιάς μουσικής Ex Silentio ήταν εξαιρετικό! Όλοι οι μουσικοί θαυμάσιοι και το ρεπερτόριο πολύ ενδιαφέρον. Σημειώνουμε ιδιαιτέρως τη Λειτουργία των Τρελών ή τη Γιορτή των Τρελών της Καθολικής Εκκλησίας στον Μεσαίωνα, καθώς και τα μουσικά μέρη από έναν πολύ σπάνιο κώδικα του Βατικανού. Αδικήθηκε, όμως, αυτή η δουλειά από τον «διάλογο» με τον Δημήτρη Δημόπουλο. Η επί σκηνής συνάντηση απεδείχθη ατυχής. Μια τέτοια μουσική δεν χωράει φθηνά …χωρατά. Κι αν το επιχειρήσει κάποιος, πρέπει να είναι πολύ πειστικός, ενώ εδώ η προχειρότητα υπερπερίσσευσε! Όχι, δεν μας ενδιαφέρει η ανάγνωση ως «Ντιρι – τάχτα» μιας σύνθεσης του όψιμου Μεσαίωνα, που πρότεινε ο Δ. Δημόπουλος, καλώντας το κοινό να την τραγουδήσει.
Ο Δημήτρης Κούντουρας σημείωνε πως «η μουσική έρχεται σε αντίθεση, αλληλοσυμπληρώνει ή ενίοτε σχολιάζει τη δράση και το λόγο του stand-up κωμικού ηθοποιού, δίνοντας μια ιδέα, ή καλύτερα, μια ερμηνεία της σαλότητας».
Αυτό ίσως ήταν ο ευσεβής πόθος, γιατί στην πραγματικότητα δεν λειτούργησε ούτε ως «ιδέα» ούτε ως «ερμηνεία της σαλότητας». Μας άφησε – δυστυχώς – την αίσθηση μιας γελοιότητας.
Λυπούμαστε που η Εθνική Λυρική Σκηνή με αυτή την παράσταση μας παραπλάνησε. Ένα σπουδαίο θέμα και στην διεθνή βιβλιογραφία, όπως είναι οι δια Χριστόν σαλοί, απαξιώθηκε κατά τρόπο ιταμό.
Αρκεί να θυμίσω, επίσης, ότι το δημοφιλέστερο έργο του John Tavener, "The Protecting Veil" (Η Αγία Σκέπη), είναι εμπνευσμένο από το όραμα του αγίου Ανδρέου του δια Χριστόν σαλού, ο οποίος στη Μονή της Παναγίας των Βλαχερνών στην Κωνσταντινούπολη (αρχές του 10ου αιώνος) είδε, - σύμφωνα με τον Βίο του - κατά τη διάρκεια αγρυπνίας, την Παναγία να σκεπάζει με το ιερό της μαφόριο τους πιστούς και την Πόλη.
Θαυμάσια θα ταίριαζε η μουσική του Ex Silentio, με παραδείγματα σαλότητας στη Δύση. Για να μη μιλήσουμε για την Ρωσία, όπου η σαλότητα θεωρούνταν μεγάλη πνευματική κατάκτηση.
Ελπίζουμε πως η Εθνική Λυρική Σκηνή δεν θα ξαναπιαστεί «αδιάβαστη» σε θέματα που ίδια επιλέγει για τις «Ημέρες Λατρευτικής Μουσικής». Δεν πρέπει και δεν δικαιούται.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου