Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου
Μια θλιμμένη αρχόντισσα είν' η Παναγιά μου
Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΟΥ C.N.S. - Έργο 8 (1952-54), κύκλος τραγουδιών σε στίχους του Μάνου Χατζιδάκι, για φωνή και πιάνο.
Ένας κύκλος έξι τραγουδιών, που γράφτηκαν από το συνθέτη το 1952, με αφορμή το θάνατο ενός νεαρού φίλου του στις 9 Αυγούστου του '51 και που στη συνέχεια τα χάρισε σε έναν άλλο φίλο του στη Βαρκελώνη, C. N. S. τα αρχικά του ονόματός του.
Ο Μάνος Χατζιδάκις αναφέρει πως «οι στίχοι αυτοί γράφτηκαν με τη μουσική τους. Κλίμα τους είναι η υγρασία ενός λιμανιού και θέμα ο χωρισμός. Είναι τραγούδια κι έτσι μονάχα ολοκληρώνουν αυτό που θέλησα να πουν» («Μυθολογία», εκδόσεις «Ύψιλον»). Οι στίχοι των τραγουδιών μάς αποκαλύπτουν τον ποιητή Μάνο Χατζιδάκι. Στην έντυπη έκδοση συνοδεύονταν από σχέδια του Μίνου Αργυράκη.
Πρώτος τραγούδησε τον «Κύκλο του C.N.S» ο Γιώργος Μούτσιος. Η πρώτη παρουσίαση έγινε το Γενάρη του 1959 στην αίθουσα της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών από το Μούτσιο και το Χατζιδάκι στο πιάνο. «Τα τραγούδια αυτά τ΄ αγαπώ ιδιαίτερα, γιατί μου φτιάξανε μερικά χρόνια ζωής από τα πιο δικά μου», σημείωνε ο Χατζιδάκις στο οπισθόφυλλο της πρώτης έκδοσης. Και διευκρίνιζε: «Τους στίχους τους έγραψα ή σύγχρονα με τη μουσική ή πρώτα απ' αυτήν, ακολουθώντας πιστά ή ψάχνοντας πολλές φορές μια φόρμα, ένα σχεδιάγραμμα που να περικλείει με λιτότητα ό,τι ήθελα να πω».
Πρώτος τραγούδησε τον «Κύκλο του C.N.S» ο Γιώργος Μούτσιος. Η πρώτη παρουσίαση έγινε το Γενάρη του 1959 στην αίθουσα της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών από το Μούτσιο και το Χατζιδάκι στο πιάνο. «Τα τραγούδια αυτά τ΄ αγαπώ ιδιαίτερα, γιατί μου φτιάξανε μερικά χρόνια ζωής από τα πιο δικά μου», σημείωνε ο Χατζιδάκις στο οπισθόφυλλο της πρώτης έκδοσης. Και διευκρίνιζε: «Τους στίχους τους έγραψα ή σύγχρονα με τη μουσική ή πρώτα απ' αυτήν, ακολουθώντας πιστά ή ψάχνοντας πολλές φορές μια φόρμα, ένα σχεδιάγραμμα που να περικλείει με λιτότητα ό,τι ήθελα να πω».
Η Φλέρυ Νταντωνάκη χάρισε στα έξη τραγούδια «του C.N.S» τη δική της ερμηνεία, που αποτυπώθηκε στο δίσκο «Ρυθμολογία», από ηχογράφηση στη Νέα Υόρκη το καλοκαίρι 1971, με το Μάνο Χατζιδάκι στο πιάνο.
Ήταν μόλις ο Χατζιδάκις είχε συναντήσει τη Νταντωνάκη και «Ο κύκλος του C.N.S» ήταν η πρώτη τους συνεργασία, λίγο πριν την τελετουργία του «Μεγάλου Ερωτικού».
ΜΙΑ ΠΑΝΑΓΙΑ
 |
| Κωνσταντίνος Παρθένης, Παναγία, 1940 - 1942 |
Το δημοφιλές τραγούδι του Μάνου Χατζιδάκι "Μια Παναγιά" γράφτηκε για την ταινία του Ηλία Καζάν AMERICA AMERICA (1963), αλλά στην ταινία ακούγεται η ορχηστρική του μορφή.
Η πρώτη εκτέλεση του τραγουδιού “Μια Παναγιά”, σε στίχους Νίκου Γκάτσου, από τον Λάκη Παππά ηχογραφήθηκε τον Ιανουάριο του 1964 και είναι το μόνο τραγούδι της συλλογής του Χατζιδάκι ΠΡΩΤΗ ΕΚΤΕΛΕΣΗ (Συλλογή τραγουδιών της περιόδου 1961 - 1964), που εκδόθηκε για πρώτη φορά (1965).
Το τραγούδι γνώρισε πολλές εκτελέσεις από σπουδαίους ερμηνευτές της εποχής, όπως ο Γιώργος Μούτσιος και ο Κώστας Χατζής. Δημοφιλής και η ερμηνεία της Χορωδίας της Θάλειας Βυζαντίου.
Το τραγούδι γνώρισε πολλές εκτελέσεις από σπουδαίους ερμηνευτές της εποχής, όπως ο Γιώργος Μούτσιος και ο Κώστας Χατζής. Δημοφιλής και η ερμηνεία της Χορωδίας της Θάλειας Βυζαντίου.
Το 1986 ο Μάνος Χατζιδάκις το συμπεριέλαβε στον κύκλο τραγουδιών “Ρωμαϊκή Αγορά” με νέα ενορχήστρωση και ερμηνεία από τον Ηλία Λιούγκο.
Αξίζει να σημειωθεί πως το τραγούδι αυτό έχει γνωρίσει και ...τζαζ εκτέλεση, από το Κουϊντέτο του Δημήτρη Καλαντζή, καθώς συμπεριλήφθηκε στα τραγούδια του Χατζιδάκι που προσέγγισε με ...τζαζ ματιά και διάθεση το συγκεκριμένο μουσικό σύνολο.
Αξίζει να σημειωθεί πως το τραγούδι αυτό έχει γνωρίσει και ...τζαζ εκτέλεση, από το Κουϊντέτο του Δημήτρη Καλαντζή, καθώς συμπεριλήφθηκε στα τραγούδια του Χατζιδάκι που προσέγγισε με ...τζαζ ματιά και διάθεση το συγκεκριμένο μουσικό σύνολο.
Εδώ παραθέτουμε τις εκτελέσεις του Λάκη Παππά και του Ηλία Λιούγκου. Και οι δύο φέρουν τη σφραγίδα του συνθέτη.
Μια Παναγιά
μιαν αγάπη μου έχω κλείσει
σ’ ερημοκλήσι
αλαργινό.
Κάθε βραδιά
της καρδιάς την πόρτα ανοίγω
κοιτάζω λίγο και προσκυνώ.
Πότε θα `ρθει, πότε θα `ρθει
το καλοκαίρι
πότε τ’ αστέρι θ’ αναστηθεί
να σου φορέσω στα μαλλιά
χρυσό στεφάνι
σαν πυροφάνι
σ’ ακρογιαλιά.
Μια Παναγιά
μιαν αγάπη μου έχω κλείσει
σ’ ερημοκλήσι
αλαργινό.
Κάθε βραδιά
της καρδιάς την πόρτα ανοίγω
δακρύζω λίγο και προσκυνώ.
Η ΠΑΡΘΕΝΑ ΤΗΣ ΓΕΙΤΟΝΙΑΣ ΜΟΥ
Την ίδια ώρα οι γείτονες μου, περίεργοι, έκπληκτοι και βιαστικοί, μαζευόντουσαν στην εκκλησιά να δουν το θαύμα που από στόμα σε στόμα είχε μαθευτεί. Η Παναγία κλαίει. Τρέχω κι εγώ, μα από τον κόσμο δεν μπορώ να μπω. Όλοι μιλούν με φόβο και με περιέργεια για το θαύμα. Είναι η μοναδική Παναγία της πολιτείας που κλαίει, κι είναι πολύ για τη μικρή κι ασήμαντη γειτονιά μας. Παρακαλώ για να μ' αφήσουνε να μπω, θέλω να δω, με σπρώχνουν, με πατούν, πονώ, ίσαμε που άρχισα να κλαίω κι εγώ.
Μα ξαφνικά σαν μ' είδανε να κλαίω, όλοι τους γύρω μου φτιάξανε κύκλο και σιγά σιγά απομακρυνόντουσαν από κοντά μου ταραγμένοι αφήνοντας με μόνη στο κέντρο ενός κύκλου που ολοένα μεγάλωνε, κι εγώ να κλαίω, να κλαίω και να γίνομαι ένα μικρό σημάδι της πολιτείας, ενώ αυτοί να φεύγουν και να χάνονται στους γύρω δρόμους ψελλίζοντας: Η Παναγία που κλαίει.
Μάνος Χατζιδάκις, από "Το χαμόγελο της Τζοκόντας"
"Η Παναγία των Πατησίων"
Ένα τραγούδι σε στίχους του Νίκου Γκάτσου, από το δίσκο Πορνογραφία του Μάνου Χατζιδάκι, που κυκλοφόρησε το 1982. Το ερμηνεύει η Γιάννα Κατσαγιώργη.
 |
| Μάνος Χατζιδάκις και Γιάννα Κατσαγιώργη |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου