"ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΙΛΟΥΝ" ΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟΥΣ ΠΟΙΗΤΕΣ ΜΑΣ

ΕΥΑ ΝΙΚΟΛΑΪΔΟΥ 

ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΙΛΟΥΝ

Οι μεγάλοι ποιητές μέσα από τα μάτια των γυναικών που έζησαν κοντά τους

ΕΛΥΤΗΣ, ΡΙΤΣΟΣ, ΣΕΦΕΡΗΣ, ΒΑΡΝΑΛΗΣ 

Εκδόσεις ΚΑΠΟΝ 

Οι ποιητές παρουσιάζονται, όχι μέσα από το πνευματικό τους έργο αλλά από το βλέμμα των γυναικών, συντρόφων και θυγατέρων, που έζησαν κοντά τους. Οι άγνωστες πλευρές της καθημερινής ζωής των ποιητών αποτυπώνονται στις σελίδες του βιβλίου που συνοδεύουν πολλές ανέκδοτες φωτογραφίες. 

Οι βραβευμένοι με Νόμπελ Λογοτεχνίας ποιητές Οδυσσέας Ελύτης και Γιώργος Σεφέρης και οι ποιητές Γιάννης Ρίτσος και Κώστας Βάρναλης, που τιμήθηκαν με το Διεθνές Βραβείο Λένιν για την Ειρήνη, παρουσιάζονται στην καινούργια έκδοση «ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΙΛΟΥΝ», αυτή τη φορά όχι μέσα από το πνευματικό τους έργο αλλά από το βλέμμα των γυναικών, συντρόφων και θυγατέρων, που έζησαν κοντά τους. Οι άγνωστες πλευρές της καθημερινής ζωής των ποιητών αποτυπώνονται στις σελίδες του βιβλίου που συνοδεύουν πολλές ανέκδοτες φωτογραφίες. Η Ιουλίτα Ηλιοπούλου (σύντροφος του Οδυσσέα Ελύτη), η Έρη και η Φαλίτσα Ρίτσου, η Άννα Λόντου (θετή κόρη του Γιώργου Σεφέρη) και η Ευγενία Βάρναλη (θετή κόρη του Κώστα Βάρναλη) αφηγούνται τις στιγμές που έζησαν κοντά στους ποιητές με τρόπο πηγαίο και ξεχωριστό. Αντλώντας από παλαιότερες και πρόσφατες συναντήσεις μαζί τους, η δημοσιογράφος, αναγνωρισμένη για την πολυετή της ενασχόληση με θέματα του πολιτισμού, και συγγραφέας Εύα Νικολαΐδου συγκέντρωσε στο τέταρτό της βιβλίο μία σειρά συνεντεύξεων όπου αναδεικνύεται όχι μόνο η ανθρώπινη διάσταση των ποιητών, αλλά και η προσωπικότητα αυτών των ξεχωριστών γυναικών.

«Δεν αποκαλύπτεται μόνο η ανθρώπινη διάσταση των ποιητών, αλλά αναδεικνύεται εξίσου και η δική τους προσωπικότητα. Είναι οι γυναικείες εκείνες μορφές που φώτισαν με τον δικό τους τρόπο τον δρόμο των μεγάλων ποιητών. Μέσα από μια εκ βαθέων συνομιλία μαζί τους διαπίστωσα ότι η τελειοποίηση της εσωτερικής μας ζωής είναι η πιο υψηλή έκφραση της τέχνης», γράφει η Εύα Νικολαΐδου στον πρόλογο της έκδοσης. 

 «...Πίστευε, και αυτό φαίνεται καθαρά μέσα από το πεζό και ποιητικό του έργο, ότι η μόνη και η μεγαλύτερη δωρεά που έχει ο άνθρωπος είναι η ζωή», λέει για τον Οδυσσέα Ελύτη η Ιουλίτα Ηλιοπούλου και εξηγεί: «Το μεγαλύτερο μυστήριο είναι το μυστήριο της ύπαρξης. Αν λοιπόν έκανε κάτι, είναι να ευλαβείται αυτή τη δωρεά που δόθηκε από Θεού ή δεν ξέρω πώς. Είχε γνώση, μέτρο, ακρίβεια η σκέψη του. Και δεν επρόκειτο μόνο για αυτογνωσία, αλλά για γνώση της πραγματικότητας, μια προσπάθεια να αποκαλύψει, αν θέλετε, την ουσιαστική αλήθεια που κρύβεται κάτω από την καθημερινότητα, κάτω από τη συνήθεια. Συστηματικά λοιπόν ήθελε να καθαρίσει αυτή τη σύγχυση που υπάρχει στο μυαλό μας για μια πραγματικότητα που τη βαραίνει το ανούσιο και το ανόητο, ενώ μπορεί να κρύβει μέσα στη σκέψη μας και μέσα στη συνάφεια των ανθρώπων και των γεγονότων το ουσιαστικό...». 

«Κοριτσάκι, προχτές γεννήθηκες εσύ, χτες η μητέρα σου κι εγώ, σήμερα ο κόσμος!», επαναλάμβαναν στη μονάκριβη κόρη τους Ερη (Ελευθερία) ο Γιάννης Ρίτσος και η γυναίκα του Φαλίτσα, τις σπάνιες φορές που βρίσκονταν όλοι μαζί. Η φωτισμένη γιατρός που έζησε στη Σάμο «διακρινόταν όχι μόνο για τις γνώσεις της ή για τις επιδόσεις στη δουλειά της, αλλά και για την απέραντη καλοσύνη της - ακόμα μιλάνε για το πόσο βοήθησε κόσμο», γραφεί η Εύα Νικολαΐδου για τη Φαλίτσα που «αν δεν συναντούσα στη ζωή μου, δεν θα παντρευόμουν», όπως έλεγε ο Ρίτσος. Γνωρίστηκαν στη διάρκεια της Κατοχής στην Αθήνα, «όταν η μάνα μου μπήκε στην ΕΠΟΝ», λέει η κόρη, παντρεύτηκαν το 1954, εκείνη εγκαταστάθηκε στο νησί με το παιδί κι εκείνος συνέχιζε να δουλεύει στην πρωτεύουσα, στον οίκο Γκοβόστη. 

Από την πλευρά της η Αννα Λόντου θυμάται.... «Ημουν πέντε-έξι χρονών. Γνωριστήκαμε στην Αίγινα τότε που ερωτεύτηκε τη μητέρα μου». Χαρακτηρίζει τον Γιώργο Σεφέρη «απλό άνθρωπο, προσηνή, με πολύ χιούμορ ακόμα και σε δύσκολες στιγμές» και αναφέρει: «... ο Γιώργος Σεφέρης ήρθε στη ζωή μου σαν φωτεινό άστρο. Δεν έχω πονέσει ποτέ τόσο πολύ για άλλον άνθρωπο που έχασα όσο τον ίδιο. Αισθάνθηκα όταν τον γνώρισα ότι ακουμπούσα σ' έναν τεράστιο βράχο. Και όταν τον έχασα ότι ξαφνικά έπεσα σ' ένα κενό...». 

Τέλος, για τον Κώστα Βάρναλη γράφει η Εύα Νικολαΐδου: «Ο εραστής του ποιητικού ονείρου ερωτευόταν εύκολα τις γυναίκες της παρέας του. Ομως μόνο μία λάτρεψε περισσότερο απ' όλες: τη θετή του κόρη, την Ευγενία. Τη μεγάλωσε στα χέρια του. Τη νανούριζε, της έμαθε τα πρώτα γράμματα και ζήτησε να την υιοθετήσει από τη βοηθό του, Ελένη Ιατρού...». Σήμερα η Ευγενία Βάρναλη θυμάται: «Ηταν αξιαγάπητος άνθρωπος. Είχε πιάσει τον παλμό του κόσμου και καθρεφτιζόταν μέσα στην ποίησή του η απλότητα, η μαχητικότητα, η σταθερότητα». Οπως λέει: «Δύο πιστεύω ήταν τα γεγονότα που τον καθόρισαν: η Οκτωβριανή Επανάσταση και οι σπουδές του στη Σορβόνη όπου είχε πάει το 1919 με υποτροφία. Επηρεάστηκε από αυτές τις περιόδους και στην ποίησή του. Ηταν άνθρωπος που προσφέρθηκε σ' ένα ιδανικό, που πόνεσε τον απλό άνθρωπο...».