Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΧΟΡΩΔΙΑ ΨΑΛΛΕΙ ΙΩΑΝΝΗ ΚΟΥΚΟΥΖΕΛΗ

Η Ελληνική Βυζαντινή Χορωδία στην ιστορική αίθουσα "Παρνασσός" (φωτό αρχείου: Ιδιωτική Οδός)

 Την προσεχή Δευτέρα 12 Δεκεμβρίου 2011 και ώρα 8.30 το βράδυ στην αίθουσα του Φιλολογικού Συλλόγου "Παρνασσός" (πλατεία Αγίου Γεωργίου Καρύτση) η Ελληνική Βυζαντινή  Χορωδία, υπό τη διεύθυνση του ιδρυτού της Λυκούργου Αγγελόπουλου, Άρχοντος Πρωτοψάλτου της Αγιωτάτης Αρχιεπισκοπής Κωνσταντινουπόλεως θα πραγματοποιήσει μια ξεχωριστή συναυλία, κατά την οποία θα ερμηνεύσει τρία έργα του περίφημου Βυζαντινού Μαΐστορος Ιωάννη του Κουκουζέλη.

Τα μέλη αυτά, μεγάλα σε σπουδαιότητα αλλά και διάρκεια (περίπου 30' το καθένα), παρουσιάζονται για πρώτη φορά στην εποχή μας. Έχουν δε άμεση σχέση με την περίοδο των Χριστουγέννων, αφού πρόκειται για δύο παλαιά στιχηρά από την Ακολουθία των Μεγάλων Ωρών των Χριστουγέννων (Τάδε λέγει Ιωσήφ, ηχ. πλ.δ' και Ούτος ο Θεός ημών, ηχ. πλ.β'), τα οποία καλλώπισε ο Κουκουζέλης, και ένα κράτημα τεριρέμ σε ήχο πλ. α', το λεγόμενον αηδονάτον.

Σήμερα δημοσιεύουμε εδώ ένα βίντεο με το Κοινωνικό των Κυριακών "Αινείτε τον Κύριον..." του Κουκουζέλη, σε ήχο πλάγιο του πρώτου, το οποίο έχει γίνει ευρύτερα γνωστό από την ερμηνεία της Ελληνικής Βυζαντινής Χορωδίας, τόσο σε συναυλίες αλλά και στην ηχογράφηση της Θ.Λειτουργίας του ιερού Χρυσοστόμου από την ΕΛ.ΒΥ.Χ. (δίσκος ακτίνας OPUS 111, OPS 30-78). 

Ο Λυκούργος Αγγελόπουλος γράφει για το "Αινείτε..." του Κουκουζέλη:

Το κοινωνικό «Αινείτε τον Κύριον», στίχος του ψαλμού 148, είναι σύνθεση του περίφημου βυζαντινού Μαΐστορα Ιωάννη Κουκουζέλη, ο οποίος φέρει και το επίθετο Παπαδόπουλος (χειρόγραφο αρ. 1256 της Μονής Σινά του έτους 1309). Ο Ιωάννης Κουκουζέλης είναι Όσιος της Ορθόδοξης Εκκλησίας (η μνήμη του εορτάζεται την 1η Οκτωβρίου) και από τους περιφημότερους εκπροσώπους της βυζαντινής μουσικής, δεύτερη πηγή της μετά τον Άγιο Ιωάννη τον Δαμασκηνό. Το αρχαιότερο μουσικό χειρόγραφο στο οποίο εμφανίζεται για πρώτη φορά το όνομα του Κουκουζέλη, είναι το Ειρμολόγιο St Peterburg (Leningrad) Gr 121 του έτους 1302.

Στο κοινωνικό «Αινείτε τον Κύριον...», ο ψαλμικός στίχος αναπτύσσεται με τυπικές μελισματικές φράσεις του παπαδικού πλαγίου του πρώτου ήχου, τις οποίες διαδέχεται μια, εκπληκτική σε έξαρση, ανάπτυξη των τριών «Αλληλούια», σε αντίστοιχες ενότητες. Η επανάληψη του μέλους της πρώτης ενότητας από τη δεύτερη, δίνει την ιδέα για ερμηνεία της πρώτης από μια φωνή. Εδώ ψάλλει ο Λ. Αγγελόπουλος. Πλάγιος του πρώτου, τέταρτος, πρώτος τετράφωνος και πλάγιος του τετάρτου είναι οι ήχοι του κοινωνικού αυτού, που ολοκληρώνεται με την πλούσια σε μελωδικά σχήματα τρίτη καταληκτική ενότητα.