ΓΙΑ ΤΟΝ ΣΥΝΘΕΤΗ ΓΙΑΝΝΗ ΜΕΤΑΛΛΙΝΟ

Δισκορυχείον

Το συγκεκριμένο promo CD “Euripides – Bacchae” [Private Pressing] τού Ιωάννη Τ. Μεταλλινού, με τη δική του μουσική για ένα χορόδραμα προσαρμοσμένο (από τον Ισίδωρο Σιδέρη) στην τραγωδία Βάκχαι του Ευριπίδη, κυκλοφόρησε κατά πρώτον το 2017, όπως βλέπουμε στο discogs, ενώ πρωτοπαρουσιάστηκε το 2003. Στην πορεία, βεβαίως, ο συνθέτης το ξανακοίταξε, για να βρει την συγκεκριμένη μορφή του μέσω της εν λόγω παραγωγής, sound editing και μείξης από τον Μίνω Μαμαγκάκη (γιος του Νίκου Μαμαγκάκη). 

Στην εγγραφή λαμβάνουν μέρος: το φωνητικό ensemble Six (Δάφνη Πανουργιά κ.ά.), η γυναικεία χορωδία Ensemble Fons Musicalis (Γιολάντα Αθανασοπούλου κ.ά.), ο βαρύτονος Τάσης Χριστογιαννόπουλος στον ρόλο του Διονύσου, ενώ υπάρχει και πρόζα (με την Δήμητρα Χατούπη στον ρόλο της Αγαύης και άλλους ηθοποιούς). Βεβαίως πάνω απ’ όλα εκείνο που υπάρχει είναι η μουσική τού Ιωάννη Τ. Μεταλλινού, η οποία κυριαρχεί, εννοείται, στα απολύτως περισσότερα μέρη του άλμπουμ. 

Τι είδους μουσική είναι αυτή; 

Κατ’ αρχάς να πούμε πως πρόκειται για μια μουσική εμπνευσμένη, με πολύ έντονα στοιχεία αυθυπαρξίας, κάτι που οπωσδήποτε δεν είναι άμοιρο τού γενικότερου editing, που δίνει στην παρούσα ηχογράφηση την βεβαιότητα ενός ολοκληρωμένου έργου. Με τα φωνητικά και τα αφηγηματικά μέρη να μεταφέρουν το λόγο του τραγικού ποιητή στην εγγραφή γίνεται οπωσδήποτε... ευκολότερη η παρακολούθηση τού άλμπουμ, η οποία (παρακολούθηση) σε κανένα σημείο της δεν αποδιώχνει τον ακροατή. Πρόκειται, δηλαδή, για ένα άκουσμα με εξαιρετική ροή και με όλα εκείνα τα δραματικά στοιχεία εν εξάρσει, προκειμένου να καταστεί επιτυχής η διακύμανση της δράσης. Ηχητικής και άλλη. 

Η μουσική είναι αυτό που θα λέγαμε «σύγχρονη». Με πολλά στοιχεία (ρυθμικά, μελωδικά) δανεισμένα από την παράδοση, μ’ ένα πρόγραμμα που τρέχει με γοργό ρυθμό, με έγχορδα, πνευστά και κρουστά να καταλαμβάνουν καίριες θέσεις και ρόλους, χωρίς να απουσιάζει από την ηχητική παλέτα ακόμη και το rock (Πέμπτο στάσιμο) ή άλλοι πιο σημερινοί, πειραματικοί (έως και noisy) υπαινιγμοί. 

Έτσι λοιπόν, σε μουσικά κείμενα εμπνευσμένα από την τραγωδία Βάκχαι του Ευριπίδη, όπως είναι εκείνα του Μάνου Χατζιδάκι, του Νικηφόρου Ρώτα, του Νίκου Μαμαγκάκη, του Στέφανου Βασιλειάδη, του Πέτρου Ταμπούρη, του Γιώργου Κουμεντάκη και όποιων άλλων δεν μας έρχονται στη μνήμη αυτή τη στιγμή, ας προστεθεί και το παρόν τού Ιωάννη Τ. Μεταλλινού και μάλιστα σε περίοπτη θέση.

Χορηγός του cd: Ίδρυμα Ιωάννη Φ. Κωστoπούλου. 

Δισκοβόλος

Γιάννης Μεταλλινός: Καθρέφτης της γης (1997) 

Ο δίσκος "Καθρέφτης της γης" (1997) είναι ο μοναδικός μέχρι στιγμής δίσκος με καταγραμμένη μουσική εργασία του συνθέτη Γιάννη Μεταλλινού. Πρόκειται για πολύ αξιόλογη έκδοση, η οποία έγινε για λογαριασμό του Πολιτιστικού και Αναπτυξιακού Κέντρου Θράκης που εδρεύει στην Ξάνθη, την ιδιαίτερη πατρίδα του συνθέτη. Περιλαμβάνει μουσικές συνθέσεις γραμμένες σε διαφορετικά χρονικά διαστήματα για διάφορες θεατρικές παραστάσεις και διάφορα θεατρικά σχήματα της περιφέρειας. 

Το ύφος του Γιάννη Μεταλλινού κινείται στο χώρο της ηλεκτρονικής μουσικής, ενώ οι αναφορές σε παλαιότερα πρότυπα είναι εμφανείς. Θα έλεγα ότι ο "Καρυωτάκης" της Λένας Πλάτωνος βρίσκεται πολύ κοντά σ' αυτό το ύφος. Ταυτόχρονα όμως ο συνθέτης δείχνει απόλυτα ώριμος "σαν έτοιμος από καιρό" κι έτσι αυτή η πρώτη του δισκογραφική κατάθεση σε ηλικία 38 ετών μοιάζει να έχει συγχωνεύσει τη γνώση και την άσκηση μακρού χρονικού διαστήματος, για να μας προσφερθεί ως μία ολοκληρωμένη μουσική πρόταση. Ατυχώς όμως δεν είχαμε μέχρι στιγμής κάποια συνέχεια, για να δούμε την παραπέρα εξέλιξη του ενδιαφέροντος αυτού συνθέτη. 

Στο δίσκο είναι συγκεντρωμένες μουσικές επενδύσεις για θεατρικές παραστάσεις πάνω σε κλασικά κείμενα ελληνικά και ξένα από την αρχαιότητα μέχρι τη σημερινή εποχή. Ξεκινά από τον Σοφοκλή και τον Ευριπίδη, περνάει από τη λατινική γραμματεία με ένα κείμενο του Πλαύτου, κάνει μια στάση στον Διονύσιο Σολωμό και μετά περνάει στη διεθνή δραματουργία με κείμενα του Λόρκα και του Καντίνσκι, για να καταλήξει στον σύγχρονο Έλληνα δραματουργό Μπάμπη Τσικληρόπουλο.

Σημείωμα του συνθέτη Γ. Μεταλλινού στον δίσκο

Τα κομμάτια της επιλογής αυτής προέρχονται – χρονικά και θεματολογικά – από θεατρικές ή λυρικές ενότητες. Είναι για μένα ένα είδος προσωπικού ημερολογίου, στο οποίο υπάρχει μία νοητή γραμμή, που συνδέει τις σκέψεις μου για τον έρωτα, το όνειρο, το χρόνο και το θάνατο. Ο μουσικός χαρακτήρας και ύφος, διαμορφωμένα αρχικά για τις ανάγκες της θεατρικής πράξης, βασίστηκαν ενορχηστρωτικά στον συνδυασμό φωνών, φυσικών οργάνων και συνθετικών ήχων. Η συμβολή όλων των εκτελεστών και ερμηνευτών, όπως και η ξεχωριστή ευαισθησία του Μίνου Μαμαγκάκη στην ηχητική επεξεργασία του μουσικού υλικού υπήρξε καθοριστική για το τελικό αποτέλεσμα. Τέλος θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Πρόεδρο κ. Ηλία Βασιλούδη και το Διοικητικό συμβούλιο του ΠΑΚΕ.ΘΡΑ., του οποίου η ηθική και οικονομική υποστήριξη έκανε δυνατή την παραγωγή αυτή. 

Στη συνέχεια παραθέτουμε προγράμματα παραστάσεων του Εθνικού Θεάτρου, όπου την μουσική έχει γράψει ο συνθέτης Γιάννης Μεταλλινός. Επίσης, δείγματα από παρτιτούρες του συνθέτη από το Αρχείο του Εθνικού Θεάτρου.