Το εξάμβλωμα της Σερβικής Εκκλησίας στην Αρχιεπισκοπή Αχρίδος

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Ένας χρόνος πέρασε από την ιστορική απόφαση της Αγίας και Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου για την αποκατάσταση της λειτουργικής κοινωνίας με την Εκκλησία των Σκοπίων, η οποία βρισκόταν σε σχισματική κατάσταση πάνω από μισό αιώνα. 

Η Εκκλησία των Σκοπίων έγινε δεκτή από το Οικουμενικό Πατριαρχείο με το ιστορικό όνομα “Αρχιεπισκοπή Αχρίδος”. Το σχετικό ανακοινωθέν του Φαναρίου ανέφερε: “Ἀναγνωρίζει ὡς ὄνομα τῆς Ἐκκλησίας ταύτης τό “Ἀχρίδος” (νοουμένης τῆς περιοχῆς τῆς δικαιοδοσίας αὐτῆς μόνον ἐντός τῶν ὁρίων τῆς ἐπικρατείας τοῦ κράτους τῆς Βορείου Μακεδονίας), ὡς ὑπεσχέθη ἐγγράφως πρός τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον καί ὁ Προκαθήμενος αὐτῆς, ἀποκλείουσα τόν ὅρον “Μακεδονική”καί οἱοδήτι ἄλλο παράγωγον τῆς λέξεως “Μακεδονία”. 

Λίγες μέρες μετά, κατά τη διάρκεια συλλείτουργου στον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Αρχαγγέλου Μιχαήλ στο Βελιγράδι, ο Πατριάρχης Σερβίας Πορφύριος παρέδωσε στον Αρχιεπίσκοπο της Εκκλησίας της Βόρειας Μακεδονίας, Στέφανο, “Τόμο Αυτοκεφαλίας”, σε μια ανιστόρητη κίνηση εντυπωσιασμού, που αμφισβητεί ευθέως το κανονικό προνόμιο του Οικουμενικού Πατριαρχείου για την χορήγηση Αυτοκεφαλίας και δημιουργεί προβλήματα σχετικά με το καθεστώς της Εκκλησίας της Βόρειας Μακεδονίας. 

Η Εκκλησία της Σερβίας αναγνώρισε την Εκκλησία των Σκοπίων με το όνομα “Μακεδονική Ορθόδοξη Εκκλησία – Αρχιεπισκοπή Αχρίδος”. 

Είναι γνωστό ότι την περίοδο του σχίσματος η Σερβική Εκκλησία είχε ορίσει ως «Αρχιεπίσκοπο Αχρίδος» τον Σεβ. Ιωάννη, ο οποίος είχε ταλαιπωρηθεί από το καθεστώς των Σκοπίων, ακριβώς επειδή εκπροσωπούσε την Εκκλησία της Σερβίας. 

Ως δια μαγείας οι διωγμοί του Αχρίδος Ιωάννη, που κράδαινε το Πατριαρχείο Σερβίας, λησμονήθηκαν. Έστω. Περνάμε, λοιπόν, σε μια νέα εποχή. 

Όμως, εδώ διαβάζουμε τώρα μια απίθανη είδηση: 

“Αρχιεπισκοπή Αχρίδος: Ιδιαιτέρως έγινε φέτος ο εορτασμός και η πανήγυρις του Αποστόλου και Ευαγγελιστή Μάρκου, στην επισκοπή Μπρεγκαλνίτσας της Αυτόνομης, υπό το Πατριαρχείο Σερβίας, Αρχιεπισκοπής Αχρίδος, καθ’ όσον έλαβε μέρος άπασα η Ιεραρχία της. Προς τούτοις, στις 8 Μαΐου (25-4-2023 με το πάτριο εορτολόγιo), τελέστηκε αρχιερατικό συλλείτουργο στο παρεκκλήσι του Αγ. Νικολάου των Μύρων της Λυκίας, που βρίσκεται στην πόλη Στιπ (Ελληνιστί Άστιβος), έδρα της ως άνω επισκοπής. Την παραμονή της εορτής υποδέχτηκαν με δοξολογία τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Αχρίδος και Μητροπολίτη Σκοπίων κ.κ. Ιωάννη, ο οποίος προέστη του εσπερινού και ευλόγησε την Αρτοκλασία. 

Την κυριώνυμο ημέρα τς εορτής στο συλλείτουργο χοροστάτησε ο άγων τα ονομαστήριά του, πανιερώτατος επίσκοπος Μπρεγκαλνίτσας και τοποτηρητής Μοναστηρίου {Bitola, που σημαίνει η πόλη των μοναστηριών} της Πελαγωνίας. Έλαβαν μέρος ο πανιερώτατος επίσκοπος Πολόγας-Κουμάνοβου και τοποτηρητής Δέβρο-Κιτσέβου κ. Ιωακείμ, καθώς και ο Αρχιγραμματέας, θεοφιλέστατος Επίσκοπος των Στόβων και τοποτηρητής Στρώμνιτσας κ. Δαυίδ. Επίσης έλαβαν μέρος ο ηγούμενος από το Πρίλεπ {ελλ. Πρίλαπος – Περλεπές} κ. Μωϋσής, ο εφημέριος του Στιπ π. Ιορδάνης, ο πρωτοδιάκων Βησσαρίων και ο διάκος Αλέξανδρος. Έψαλαν ιεροψάλτες από το Βελιγράδι, της Βυζαντινής χορωδίας “Mojsije Petrovic”, {Μωϋσής Πέτροβιτς}. Ο Μακαριώτατος κ. Ιωάννης παρέστη συμπροσευχόμενος από του θρόνου. Αμέσως μετά την ανάγνωση του ευαγγελίου έκανε εμπνευσμένο κήρυγμα. Στο τέλος της Λειτουργίας ο οικοδεσπότης Επίσκοπος κ.κ. Μάρκος, ευχαρίστησε τον Μακαριώτατο κ. Ιωάννη, τους Αρχιερείς και όλους τους παρευρισκόμενους. Στη συνέχεια άπαντες, ρασοφόροι και λαϊκοί, παρακάθησαν στην τράπεζα αγάπης, που πρόσφερε ο εορτάζων κ. Μάρκος”.

Ποιος μπορεί, αλήθεια, να ερμηνεύσει με τη λογική τα παραπάνω; Το Πατριαρχείο Σερβίας έδωσε «αυτοκεφαλία» στην “Μακεδονική Ορθόδοξη Εκκλησία – Αρχιεπισκοπή Αχρίδος” και ένα χρόνο μετά εξακολουθεί να υφίσταται η «Αυτόνομη, υπό το Πατριαρχείο Σερβίας, Αρχιεπισκοπή Αχρίδος», υπό τον «Μακαριώτατο κ. Ιωάννη»; Τι εξάμβλωμα είναι αυτό; 

Η Σερβία μιμείται, άραγε, την Ρωσική Εκκλησία, η οποία δεν θέλει να αφήσει με τίποτα την δικαιοδοσία της στην Ουκρανία; Και καλά, εκεί την Αυτοκεφαλία την έδωσε το Οικουμενικό Πατριαρχείο και οι Ρώσοι φρίττουν και αφρίζουν. Στα Σκόπια, όμως, που έδωσε την «αυτοκεφαλία» (ο Θεός να την κάνει!) η Σερβική Εκκλησία, υφίσταται Σέρβος «Αχρίδος» παράλληλα με αυτόν της Βόρειας Μακεδονίας; 

Δυστυχώς, ο Πατριάρχης των Σέρβων Πορφύριος ήδη έχει καταγραφεί στην εκκλησιαστική ιστορία με τα μελανώτερα χρώματα για μια σειρά από αντικανονικές και αυθαίρετες ενέργειες. Η ευθύνη του είναι τεράστια και δεν μπορεί πλέον ούτε να την δικαιολογήσει ούτε να την αποποιηθεί.