Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου
Το πιο γνωστό τραγούδι του Μάνου Χατζιδάκι για τον Μάη, είναι σε στίχους από την Αμοργό του Νίκου Γκάτσου.
Ήταν του Μάη το πρόσωπο
του φεγγαριού η ασπράδα
ένα περπάτημα ελαφρύ
σα σκίρτημα του κάμπου
Κι αν θα διψάσεις για νερό
θα στίψουμε ένα σύννεφο
κι αν θα πεινάσεις για ψωμί
θα σφάξουμε ένα αηδόνι
Το τραγούδησε για πρώτη φορά η Νάνα Μούσχουρη το 1960, στο ντοκιμαντέρ του Wolfgang Mueller - Sehn, "Ελλάς, η χώρα των ονείρων". Ο Χατζιδάκις το συμπεριέλαβε πολύ αργότερα στη "Ρωμαϊκή Αγορά", με ερμηνεύτρια την Μαρία Φαραντούρη, η οποία το τραγουδάει και στον δίσκο με την ΑΜΟΡΓΟ του Χατζιδάκι - όση πρόλαβε να μελοποιήσει - που κυκλοφόρησε μετά το θάνατό του.
Εδώ παραθέτουμε βίντεο με την πρώτη διδάξασα Νάνα Μούσχουρη. Είναι από μια ιστορική πια συναυλία του Μάνου Χατζιδάκι στο ακριτικό Καστελόριζο στις 22 Αυγούστου 1991. Την Ορχήστρα των Χρωμάτων διευθύνει ο ίδιος ο συνθέτης και ιδρυτής της.
Στον δίσκο του με τον τίτλο Αθανασία (1976), σε στίχους Νίκου Γκάτσου, ο Χατζιδάκις μας δίνει την "Παράξενη Πρωτομαγιά", με ερμηνευτές τους Δήμητρα Γαλάνη και Μανώλη Μητσιά.
Παράξενη πρωτομαγιά
μ' αγκάθια πλέκουν σήμερα στεφάνια
ήρθ' ο καιρός του "έχε γεια"
τι να την κάνεις πια την περηφάνια.
Στα δυο σου μάτια τα χρυσαφιά
σκοτάδι πέφτει και συννεφιά
ποιες μπόρες φέρνεις και ποιες βροχές
σε κουρασμένες νεκρές ψυχές
σε κουρασμένες νεκρές ψυχές.
Παράξενη πρωτομαγιά
ο ήλιος καίει το πέλαγο στη δύση
μα της καρδιάς την πυρκαγιά
πού θα βρεθεί ποτάμι να την σβήσει.
Στα δυο σου μάτια τα χρυσαφιά
σκοτάδι πέφτει και συννεφιά
ποιες μπόρες φέρνεις και ποιες βροχές
σε κουρασμένες νεκρές ψυχές
σε κουρασμένες νεκρές ψυχές.
Το περίφημο "Μέρα Μαγιού" από τον "Επιτάφιο" των Μ. Θεοδωράκη - Γ. Ρίτσου, ίσως δεν έχουμε συνειδητοποιήσει ότι το τραγούδησε σε πρώτη εκτέλεση η Νάνα Μούσχουρη, στην ιστορική, πρώτη ηχογράφηση του Επιταφίου από τον Μάνο Χατζιδάκι, που κυκλοφόρησε το φθινόπωρο του 1960.
Παραθέτουμε εδώ την ερμηνεία της Ν. Μούσχουρη, κατά Μ. Χατζιδάκι.
Όμως, ο "Επιτάφιος" του Μ. Θεοδωράκης απασχόλησε τον Μάνο Χατζιδάκι και στα χρόνια της Αμερικής. Εκεί δοκιμάζει ασυστόλως με την Φλέρυ Νταντωνάκη εκδοχές ρεμπέτικων, δικών του τραγουδιών αλλά και του "Επιταφίου" για φωνή και πιάνο. Παραθέτουμε εδώ το "Μέρα Μαγιού" με την Φλέρυ και τον ίδιο τον Χατζιδάκι στο πιάνο, από ανέκδοτη ηχογράφηση.
Ο Μάνος Χατζιδάκις γράφει λίγο μετά το Μάη του ’68, στη Νέα Υόρκη όπου βρίσκεται, ένα ποίημα για τους νέους που επαναστατούν.
Οι Γάλλοι νέοι
Που επαναστατούν
Στους δρόμους
Στα δημόσια πάρκα
Και στις ιστορικές πλατείες
Δεν κάμουν Ιστορία.
Τραγουδούν
Καθώς παλειά οι Προχριστιανοί
Την γέννηση ενός κόσμου που θα ’ρθεί
Για να ξεπλύνει τούτη τη γη
Από χιλιάδων χρόνων
Σκόνη
Μίσος
και Μωρία.
Οι Γάλλοι νέοι
Δεν επαναστατούν
Εγκαινιάζουνε απλώς
Μιαν εντελώς
Καινούργια Ιστορία.
Το 1988 ο Μάνος Χατζιδάκις δήλωνε: «Ποτέ οι επαναστάτες και οι ανατροπείς δεν υπήρξαν μεγάλοι καλλιτέχνες. Οι μεγάλοι καλλιτέχνες δεν επιφέρουν επαναστάσεις.
Αρνούνται την κατάσταση και δημιουργούν την αναγκαιότητα της επανάστασης. Κι επιτέλους πρέπει κάποτε αυτά τα πράγματα να αποσαφηνιστούν. Αυτοί που ταλαιπωρούνται κάνοντας επανάσταση δεν έχουν καιρό να κάνουν διαχρονική τέχνη» (περ. «Διαβάζω», τ. 196).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου