Ο καθηγητής Βυζαντινής Μουσικής Άγγελος Μπέντης, με σπουδές στην Μουσικοθεραπεία, εκπόνησε μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα εργασία με θέμα: "Λυκούργος Αγγελόπουλος και η Ελληνική Βυζαντινή Χορωδία – Μορφολογικές, παλαιογραφικές και ερμηνευτικές προσεγγίσεις στον ψαλμικό στίχο «Τότε λαλήσει πρὸς αὐτοὺς» σε ήχο πλ. δ΄, σε μελοποίηση Ι. Κουκουζέλη".
Στο πλαίσιο του αφιερώματός μας για την επέτειο των έξι χρόνων από την εκδημία του Λυκούργου Αγγελόπουλου, παρουσιάζουμε στη συνέχεια ολόκληρη την εργασία αυτή, για την οποία έγραψε ο Άγγελος Μπέντης:
"Πριν ξεκινήσω τη συγγραφή της εργασίας μου, πραγματοποίησα βιβλιογραφική έρευνα και διαπίστωσα ότι σχετικά με τον Λ. Αγγελόπουλο και την Ελληνική Βυζαντινή Χορωδία έχουν γραφτεί μόνο κάποια αφιερώματα και κριτικές των συναυλιών τους σε εφημερίδες και περιοδικά. Επίσης δίνονται στοιχεία για την πορεία της ΕΛ.ΒΥ.Χ. και σε κύκλους συναυλιών και εμφανίσεών της, αλλά συνολικά η υπάρχουσα βιβλιογραφία είναι πολύ περιορισμένη. Καμία όμως επιστημονική μελέτη δεν έχει πραγματοποιηθεί μέχρι τώρα και έτσι θεώρησα ότι η παρούσα, εργασία συνιστά απόπειρα προσέγγισης ενός θέματος, που θα καλύψει το κενό αυτό τόσο στη βιβλιογραφία όσο και στην έρευνα. Ακόμη δεν έχει γίνει απ’ όσο γνωρίζω καμία μουσικολογική ανάλυση του ψαλμικού στίχου «Τότε λαλήσει πρὸς αὐτούς», σε ήχο πλ. δ΄ του Ι. Κουκουζέλη, όπου μέσα από την αντιπαραβολή των πηγών και τους σχολιασμούς που ακολουθούν, πιστεύω μπορεί κανείς να καταλήξει σε χρήσιμα και τεκμηριωμένα συμπεράσματα, είτε προέρχεται από το χώρο της Ψαλτικής τέχνης, είτε από τον κλάδο της Δυτικοευρωπαϊκής κλασσικής μουσικής.
Στο πρώτο κεφάλαιο αναλύεται συνολικά η διττή καλλιτεχνική παρουσία του Λ. Αγγελοπούλου ως σολίστ-ψάλτη και χοράρχη καθώς και το πολύπλευρο έργο του, διδακτικό και ερευνητικό. Με βάση τις ελάχιστες δημοσιευμένες πληροφορίες και το βιβλιογραφικό υλικό που παρεχωρήθη στον γράφοντα από τον Λ. Αγγελόπουλο, συντάσσεται η προσωπογραφία του βιογραφουμένου και καταγράφεται η πολυδιάστατη δράση του.
Στο δεύτερο κεφάλαιο προβάλλεται η δημιουργική πορεία, η καλλιτεχνική δραστηριότητα, το δισκογραφικό έργο και η συνολική παρουσία της Ελληνικής Βυζαντινής Χορωδίας στα καλλιτεχνικά δρώμενα σε παγκόσμιο επίπεδο. Από το 1977 -έτος ιδρύσεώς της- η ΕΛ.ΒΥ.Χ. μέσα από συνεχή συστηματική προσπάθεια και τεκμηριωμένες ερμηνευτικές προσεγγίσεις, κατάφερε να αποτελεί την πλέον αναγνωρισμένη από τον ευρύτερο μουσικό και επιστημονικό χώρο, βυζαντινή χορωδία στο παγκόσμιο στερέωμα.
Στο τρίτο κεφάλαιο σχολιάζονται η θεολογία, η ιστορία καθώς και το λειτουργικό πλαίσιο του ψαλμικού στίχου «Τότε λαλήσει πρὸς αὐτούς». Παράλληλα σκιαγραφείται ο βίος και το έργο του Αγίου Ιωάννη Κουκουζέλη, του κυριοτέρου εκπροσώπου της περιόδου της καλοφωνίας, ο οποίος συνέβαλε καθοριστικά στη διαμόρφωση της ασματολογίας του Μ. Εσπερινού και στην οριοθέτηση του είδους των αναγραμματισμών.
Το τέταρτο κεφάλαιο περιλαμβάνει μουσικολογικές και παλαιογραφικές προσεγγίσεις στον ψαλμικό στίχο «Τότε λαλήσει πρὸς αὐτούς» σύμφωνα με δύο χειρόγραφα μεταβυζαντινής σημειογραφίας (όψιμης και εξηγητικής) και της εξήγησης του Χουρμουζίου Χαρτοφύλακος. Στο β΄ τόμο παρατίθεται η αντιπαραβολή των πηγών, επί των οποίων γίνεται η συγκριτική ανάλυση, ακολουθεί ο πίνακας των αναλύσεων (αρχιτεκτονική, μετρική, τροπική, συντακτική) και ο σχολιασμός αυτών, καθώς και η ερμηνευτική ανάλυση σύμφωνα με την ερμηνεία της ΕΛ.ΒΥ.Χ. Στο τελευταίο μέρος της εργασίας παρατίθενται τα γενικά συμπεράσματα και ακολουθεί το παράρτημα το οποίο περιλαμβάνει μουσικά χειρόγραφα μεσοβυζαντινής και εξηγητικής σημειογραφίας, χειρόγραφα μελοποιήσεων του Λ. Αγγελοπούλου και φωτογραφίες της ΕΛ.ΒΥ.Χ."
Η εργασία είναι αρχικά δημοσιευμένη εδώ.
Στο πρώτο κεφάλαιο αναλύεται συνολικά η διττή καλλιτεχνική παρουσία του Λ. Αγγελοπούλου ως σολίστ-ψάλτη και χοράρχη καθώς και το πολύπλευρο έργο του, διδακτικό και ερευνητικό. Με βάση τις ελάχιστες δημοσιευμένες πληροφορίες και το βιβλιογραφικό υλικό που παρεχωρήθη στον γράφοντα από τον Λ. Αγγελόπουλο, συντάσσεται η προσωπογραφία του βιογραφουμένου και καταγράφεται η πολυδιάστατη δράση του.
Στο δεύτερο κεφάλαιο προβάλλεται η δημιουργική πορεία, η καλλιτεχνική δραστηριότητα, το δισκογραφικό έργο και η συνολική παρουσία της Ελληνικής Βυζαντινής Χορωδίας στα καλλιτεχνικά δρώμενα σε παγκόσμιο επίπεδο. Από το 1977 -έτος ιδρύσεώς της- η ΕΛ.ΒΥ.Χ. μέσα από συνεχή συστηματική προσπάθεια και τεκμηριωμένες ερμηνευτικές προσεγγίσεις, κατάφερε να αποτελεί την πλέον αναγνωρισμένη από τον ευρύτερο μουσικό και επιστημονικό χώρο, βυζαντινή χορωδία στο παγκόσμιο στερέωμα.
Στο τρίτο κεφάλαιο σχολιάζονται η θεολογία, η ιστορία καθώς και το λειτουργικό πλαίσιο του ψαλμικού στίχου «Τότε λαλήσει πρὸς αὐτούς». Παράλληλα σκιαγραφείται ο βίος και το έργο του Αγίου Ιωάννη Κουκουζέλη, του κυριοτέρου εκπροσώπου της περιόδου της καλοφωνίας, ο οποίος συνέβαλε καθοριστικά στη διαμόρφωση της ασματολογίας του Μ. Εσπερινού και στην οριοθέτηση του είδους των αναγραμματισμών.
Το τέταρτο κεφάλαιο περιλαμβάνει μουσικολογικές και παλαιογραφικές προσεγγίσεις στον ψαλμικό στίχο «Τότε λαλήσει πρὸς αὐτούς» σύμφωνα με δύο χειρόγραφα μεταβυζαντινής σημειογραφίας (όψιμης και εξηγητικής) και της εξήγησης του Χουρμουζίου Χαρτοφύλακος. Στο β΄ τόμο παρατίθεται η αντιπαραβολή των πηγών, επί των οποίων γίνεται η συγκριτική ανάλυση, ακολουθεί ο πίνακας των αναλύσεων (αρχιτεκτονική, μετρική, τροπική, συντακτική) και ο σχολιασμός αυτών, καθώς και η ερμηνευτική ανάλυση σύμφωνα με την ερμηνεία της ΕΛ.ΒΥ.Χ. Στο τελευταίο μέρος της εργασίας παρατίθενται τα γενικά συμπεράσματα και ακολουθεί το παράρτημα το οποίο περιλαμβάνει μουσικά χειρόγραφα μεσοβυζαντινής και εξηγητικής σημειογραφίας, χειρόγραφα μελοποιήσεων του Λ. Αγγελοπούλου και φωτογραφίες της ΕΛ.ΒΥ.Χ."
Η εργασία είναι αρχικά δημοσιευμένη εδώ.
Άγγελος Βέντης: Ο ΛΥΚΟΥΡΓΟΣ...on Scribd
Ο Άγγελος Μπέντης γεννήθηκε στην Αλεξανδρούπολη.
Ξεκίνησε τις μουσικές του σπουδές στη βυζαντινή εκκλησιαστική μουσική σε ηλικία 9 ετών στην Αλεξανδρούπολη με τον αείμνηστο Γεώργιο Σβυντρίδη, παππού του και πρωτοψάλτη της Ιεράς Μητροπόλεως Αλεξανδρουπόλεως. Παράλληλα στις τελευταίες τάξεις του δημοτικού ξεκίνησε τα θεωρητικά και της ευρωπαϊκής μουσικής.
Σε ηλικία 18 ετών έλαβε το δίπλωμα βυζαντινής μουσικής με βαθμό Άριστα παμψηφεί. Μετά από 3 μήνες εισήχθη στο τμήμα Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, στην κατεύθυνση βυζαντινής μουσικής.
Εκπόνησε την δίτομη πρωτοποριακή πτυχιακή του εργασία με τίτλο «Ο Λυκούργος Αγγελόπουλος και η Ελληνική Βυζαντινή Χορωδία – Μορφολογικές, παλαιογραφικές και ερμηνευτικές προσεγγίσεις στον ψαλμικό στίχο «Τότε λαλήσει πρὸς αὐτοὺς» σε ήχο πλ. δ΄, σε μελοποίηση Ι. Κουκουζέλη». Η παρουσίαση της εργασίας πραγματοποιήθηκε στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, παρουσία καθηγητών μουσικολογίας, μουσικολόγων, συνθετών, ιεροψαλτών, αλλά και του ίδιου του Άρχοντος Πρωτοψάλτου της Αρχιεπισκοπής Κωνσταντινουπόλεως αειμνήστου Λυκούργου Αγγελόπουλου. Αποφοίτησε το 2011 από το τμήμα Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης και της κατευθύνσεως βυζαντινής μουσικής, με ειδίκευση: Ερμηνεία και εκτέλεση Ψαλτικής με βαθμό 9.73.
Μαθήτευσε δίπλα στον Αναπληρωτή Καθηγητή του τμήματος Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης και Αρχιμανδρίτη του Οικουμενικού Θρόνου, π. Νεκτάριο Πάρη, ενώ εντρύφησε βαθύτερα στο επιστημονικό πεδίο της βυζαντινής μουσικολογίας, δίπλα στην Καθηγήτρια του τμήματος μουσικών σπουδών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, Μαρία Αλεξάνδρου. Επίσης μαθήτευσε από το 2009 μέχρι το 2014 δίπλα στον Λυκούργο Αγγελόπουλο.
Ταυτόχρονα ήδη από τη σχολική του ηλικία, ήταν πολύ συχνές οι παρουσίες του για διδακτικούς σκοπούς στον Πάνσεπτο Πατριαρχικό Ναό του Αγίου Γεωργίου στο Φανάρι της Κωνσταντινούπολης, δίπλα στον τέως Άρχοντα Πρωτοψάλτη της Μ.τ.Χ.Ε. Λεωνίδα Αστέρη.
Το 2011 ξεκίνησε τις διετείς μεταπτυχιακές του σπουδές στο ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα SRH Hochschule, στην πόλη της Χαϊδελβέργης στη Γερμανία. Το 2013 αποφοιτά με τον μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών Master of Arts στον τομέα της Μουσικοθεραπείας. Έχει κάνει 2 πρακτικές ως μουσικοθεραπευτής σε ψυχιατρικές κλινικές και ενηλίκων και παιδιών και νέων στο Ludwigshafen της Γερμανίας. Έχει παρακολουθήσει μουσικολογικά συνέδρια και ημερίδες, ενώ υπήρξε μέλος της οργανωτικής επιτροπής της επιστημονικής διεθνούς διημερίδας «Αφιέρωμα στην Ευρωπαϊκή ημέρα για τη Μουσικοθεραπεία» του τμήματος Μουσικών σπουδών του ΑΠΘ.
Κατά τη Μεγάλη Εβδομάδα του 2010 εστάλη από το Οικουμενικό Πατριαρχείο και έψαλλε στις Αναστάσιμες ακολουθίες στην Ελληνική Πρεσβεία της Άγκυρας. Το έτος 2011 διετέλεσε Λαμπαδάριος του Ι.Ν. Παναγίας Δεξιάς της Ι. Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης. Στη συνέχεια από το 2012 μέχρι το 2015 διετέλεσε Πρωτοψάλτης του Ι.Ν. Αγίου Γεωργίου Φραγκφούρτης της Ιεράς Μητροπόλεως Γερμανίας, όπου έψαλλε αρκετές φορές σε πανήγυρεις Ιερών Ναών, χοροστατούντος του Σεβ. Μητροπολίτου Γερμανίας κ. Αυγουστίνου.
Από τον Ιούλιο του 2016 μέχρι και σήμερα είναι ο Πρωτοψάλτης του Ιερού Ναού Αγίου Γεωργίου της Ι. Μητροπόλεως Αλεξανδρουπόλεως. Έχει συμμετάσχει σε πολλά festivals και εκδηλώσεις στην Ελλάδα και με βυζαντινές χορωδίες και με ευρωπαϊκές πολυφωνικές χορωδίες.
Το 2011 τραγούδησε με τη χορωδία του Τμήματος Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης σε παρουσίαση έργων του Νίκου Σκαλκώτα, όπου την ορχήστρα διηύθυνε ο αείμνηστος Γεώργιος Χατζηνίκος. Επίσης έχει συμμετάσχει με διάφορα μουσικά σχήματα και σε πολλές εκδηλώσεις και στο εξωτερικό. Στη Κωνσταντινούπολη, στο Λονδίνο με τη Χορωδία «Άγιος Ιωάννης ο Κουκουζέλης», αλλά και σε εμφανίσεις της Ελληνικής Βυζαντινής Χορωδίας υπό τη διεύθυνση του Λυκούργου Αγγελόπουλου, στο Άαχεν της Γερμανίας, στο Αββαείο Notre-Dame de Saint Remy στο Rochefort (γαλλόφωνο Βέλγιο), αλλά και στο Κρεμνλίνο στη Μόσχα.
Συμμετείχε με το μουσικό σχήμα «Πολύτροπον» του Παναγιώτη Ανδριόπουλου στην παράσταση La Fiesta του γνωστού ισπανού χορευτή Flamenco και χορογράφου Israel Galvan στη Βαρκελώνη (2017) και στο Λουξεμβούργο (2018).
Κατά το ακαδημαϊκό έτος 2016-2017 εργάστηκε ως μουσικοθεραπευτής στο κέντρο δημιουργικής απασχόλησης για ΑμεΑ του Παιδικού Χωριού SOS Θράκης, ως δάσκαλος μουσικής προπαιδείας στον παιδικό σταθμό «Ο Άγιος Στυλιανός» του Νιαρχείου Εκκλησιαστικού Ιδρύματος της Ι. Μητροπόλεως Αλεξανδρουπόλεως, ενώ παράλληλα συνέστησε και διηύθυνε την Παιδική Χορωδία της Μητροπόλεως Αλεξανδρουπόλεως.
Ως καθηγητής βυζαντινής μουσικής εργάζεται στο μουσικό σχολείο Αλεξανδρούπολης, στο ωδείο «ΦΑΕΘΩΝ», ενώ έχει διδάξει και στο μουσικό σχολείο Αργολίδας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου