ΚΟΝΤΟΓΛΟΥ ΚΑΙ ΤΣΑΡΟΥΧΗΣ ΣΤΑ ΜΕΤΕΩΡΑ ΤΟ 1932 - ΕΝΕΝΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΠΡΙΝ...

Κόντογλου και Τσαρούχης στη Μονή Βαρλαάμ των Μετεώρων, με καλογερική αμφίεση, πλαισιώνοντας ένα κληρικό και πλαισιωμένοι από λαϊκούς

Στις αρχές του 1932 το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο Αθηνών προέβη σε επίσημη, έμμισθη πρόσληψη του Φώτη Κόντογλου, για να αναλάβει τη συντήρηση βυζαντινών εικόνων και την κατασκευή αντιγράφων. Σχετικά έγγραφα φυλάσσονται στα Ιστορικά Αρχεία του Μουσείου. Όσα έχουν εντοπισθεί πιστοποιούν την σχετική απασχόληση του Κόντογλου στο Μουσείο από το 1930-1932 και πιο αραιά, με ολιγόμηνες προσλήψεις, το 1933 και το 1934. 

Το 1932 ο Κόντογλου, κατά την έμμισθη σχέση εργασίας του στο Μουσείο, φιλοτέχνησε διάφορα αντίγραφα. Δύο από αυτά αντιγράφουν τοιχογραφίες από μοναστήρια των Μετεώρων - το Μαρτύριο του αγίου Μάμαντα από τη Μονή Βαρλαάμ και τον άγιο Ιάκωβο τον Πέρση σε προτομή από τη Μονή της Υπαπαντής - και είναι ζωγραφισμένα στη διάρκεια ταξιδιού που πραγματοποίησε ο καλλιτέχνης μαζί με τον μαθητή του Γιάννη Τσαρούχη στα Μετέωρα.

Ο Δημήτρης Παυλόπουλος, Αναπληρωτής Καθηγητής Ιστορίας της Τέχνης στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, επισήμανε ότι ο ίδιος ο Γιάννης Τσαρούχης είχε αντιγράψει έναν Άγιο Γεώργιο στα Μετέωρα, του Φράγκου Κατελάνου, μια νωπογραφία του 1548, στο καθολικό της Μονής Βαρλαάμ. Αυτό το έργο το οικειοποιήθηκε ο Κόντογλου και το υπέγραψε εκείνος. Παραθέτουμε στη συνέχεια σχετικό άρθρο αλλά και βίντεο με συνέντευξη του καθηγητή Δημήτρη Παυλόπουλου, όπου αναφέρεται τόσο στην εικόνα αυτή όσο και στη γενικότερη σχέση Τσαρούχη και Κόντογλου. 

Δημοσιεύουμε εδώ δύο φωτογραφίες από εκείνο το ταξίδι στα Μετέωρα, το 1932. Κόντογλου και Τσαρούχης φωτογραφίζονται με ράσα – κάτι σαν δόκιμοι μοναχοί, θα λέγαμε - και κρατώντας τα αντίγραφα που φιλοτέχνησαν.

Πρίν ενενήντα χρόνια... 

π.α.α.

Ο Γιάννης Τσαρούχης αριστερά και ο Φώτης Κόντογλου δεξιά σαν καλογεράκια, στα Μετέωρα το 1932
(φωτ. Περικλής Παπαχατζηδάκης). Ανάμεσά τους, στο κάτω μέρος, διακρίνεται εικόνα, αντίγραφο του Τσαρούχη, σε ιδιωτική συλλογή.

Γιάννης Τσαρούχης: Άγιος Ιάκωβος ο Πέρσης, από τα Μετέωρα
(1931) - Ακουαρέλλα σε χαρτί, 34 x 23,8 εκ. 

Φώτης Κόντογλου, Τα Μετέωρα, 1923. Από περιοδικό Αθηναίος,
Ελληνοαμερικανικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Αθηνών, σελ. 35.