ΤΑ ΚΡΙΤΙΚΑ ΤΟΥ ΚΩΣΤΗ ΠΑΠΑΓΙΩΡΓΗ ΓΙΑ ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου

Διάβαζα τις επιφυλλίδες και τις κριτικές του Κωστή Παπαγιώργη στην εφημερίδα «Ο κόσμος του επενδυτή» και σε άλλα έντυπα μετά μανίας!

Κρατούσα τα σχετικά αποκόμματα στο αρχείο μου, μα τώρα χαίρομαι που έχουμε έναν συγκεντρωτικό τόμο με τις κριτικές βιβλίων που αφορούν στην ποίηση και την πεζογραφία.

Πρόκειται για το νεοεκδοθέν πόνημα: Κωστή Παπαγιώργη, Τα βιβλία των άλλων Ι. Έλληνες συγγραφείς (Εισαγωγή: Δ. Καράμπελας. Επιλογή κειμένων: Γιάννης Αστερής, Δημήτρης Καράμπελας), εκδ. Καστανιώτη 2020.

Την καίρια και ουσιαστική εισαγωγή του Δημήτρη Καράμπελα, μπορείτε να διαβάσετε στο μεγαλύτερο μέρος εδώ.

Η συμβολή της έκδοσης συνίσταται ότι έχουμε πλέον την ευχέρεια να ανατρέχουμε άνετα στην οξυδερκή και κοφτερή κριτική σκέψη και ματιά του Κωστή Παπαγιώργη, που φωτίζει συγγραφείς και κείμενα.

Γιατί ο Παπαγιώργης ήταν πρώτα ένας σπάνιος αναγνώστης. Διάβαζε πίσω από τις λέξεις και από τα νοήματα που φαίνονται εκ πρώτης όψεως.

Η κριτική του ήταν συνθετική και αφαιρετική μαζί. Κόμιζε όλα τα αναγκαία σε μια ολική θεώρηση. Και τα πιο μικρά κείμενά του ήταν πλήρη, παρ’ όλο που ο ίδιος ήταν οπαδός, θα έλεγα, της θεωρίας της «μη πληρότητας», με την έννοια της αέναης αναζήτησης της των πραγμάτων αλήθειας. Νομίζω πως ο Παπαγιώργης μας υπέδειξε την απελεύθερωση από μια «εξαντλητική» κριτική, με παραπομπές και υποσημειώσεις και ανέδειξε την αξία τού: «των αναγκαίων υπολαμβάνω».

Το βιβλίο με μια εύστοχη επιλογή κριτικών κειμένων του Κωστή Παπαγιώργη που έχουμε στα χέρια μας, αποτελεί ένα εγκόλπιο «πανόραμα» της ελληνικής λογοτεχνίας, κυρίως της σύγχρονης.

Ανακαλύπτεις βιβλία που σου διέφυγαν, ιδέες που αξίζουν να εμβαθύνεις, ματιές που φωτίζουν γραφές και ζωές. Κι ακόμα, «ασήμαντες» πληροφορίες που παραθέτει ξαφνικά ο Παπαγιώργης και αναδεικνύονται αναγκαίες για την κατανόηση και ερμηνεία πολλών!

Προσωπικά σε κάμποσα απ’ αυτά τα κριτικά σημειώματα του Παπαγιώργη, βλέπω και μια ποιητικότητα. Από την έναρξη του κειμένου, που μπορεί να είναι "με θέμα"– όπως λέμε στη μουσική -, μέχρι το φινάλε που μπορεί να είναι «θριαμβικό», ...πικρό ή με μια δόση ειρωνείας, σαν στίχος καβαφικός.

Τα κριτικά του Παπαγιώργη για «τα βιβλία των άλλων» είναι σαφώς προέκταση των δικών του βιβλίων. Την προσωπική του μυθολογία απηχούν, την δική του ξεχωριστή οπτική εκφράζουν και την έγνοια του ως μανικού εραστή του βιβλίου αποτυπώνουν.

Περιμένουμε με λαχτάρα και τη συνέχεια...