ΡΩΣΙΚΟΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ «ΙΕΡΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ» ΣΤΗ ΣΥΡΙΑ;

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Ένας λιβανέζος ιερέας της Μητροπόλεως Όρους Λιβάνου, ο Georges Massouh, διευθυντής του Κέντρου Ισλαμοχριστιανικών Μελετών του Πανεπιστημίου Μπαλαμάντ του Πατριαρχείου Αντιοχείας, με πρόσφατο άρθρο του, διατύπωσε την άποψη ότι η Ρωσική επέμβαση στη Συρία, τον τελευταίο καιρό, δεν θεωρείται ως «ιερός πόλεμος» κατά την Ορθόδοξη Θεολογία. 

Είναι γνωστό ότι η Ρωσία – και η Ρωσική Εκκλησία, φυσικά – υποστηρίζουν ανοιχτά το καθεστώς Άσαντ στη Συρία. Ως εκ τούτου, η πρόσφατη πολεμική ανάμειξη της Ρωσίας στην περιοχή, συνιστά για τους χριστιανούς έναν οιονεί «ιερό πόλεμο», με σκοπό την προστασία των χριστιανικών πληθυσμών έναντι του φανατικού Ισλάμ. 

Μάλιστα ο επικεφαλής του τμήματος δημοσίων υποθέσεων της Ρωσικής Εκκλησίας, Σβέβολοντ Τσάπλιν, σύμφωνα με το Ίντερφαξ, δήλωσε ότι «ο αγώνας με την τρομοκρατία είναι μια ιερή μάχη και σήμερα η χώρα μας είναι ίσως πιο ενεργός δύναμη στον κόσμο κατά της τρομοκρατίας». Ο Τσάπλιν δήλωσε ρητά ότι η Εκκλησία στηρίζει την απόφαση της Ρωσίας για την ανάπτυξη της πολεμικής αεροπορίας στη Συρία και την επίθεσή της κατά του ‘ισλαμικού κράτους’. «Η απόφαση αυτή συνάδει με το διεθνές δίκαιο, τη νοοτροπία του λαού μας και τον ιδιαίτερο ρόλο που η χώρα μας έχει παίξει στη Μέση Ανατολή επί αιώνες» είπε ο επικεφαλής των δημοσίων υποθέσεων της Ρωσικής Εκκλησίας. 

Στην παραπάνω άποψη αντιτέθηκε, όπως είπαμε, ο π. Georges Massouh. 

Το Γραφείο Τύπου του Πατριαρχείου Αντιοχείας απάντησε θεωρώντας ότι παρερμηνεύτηκε η θέση του π. Τσάπλιν στην μετάφραση και υποστήριξε πως η επίσημη θέση της Αντιοχειανής Εκκλησίας εκφράζεται αποκλειστικά από την Σύνοδο του Πατριαρχείου και τον Πατριάρχη Ιωάννη. 

Αυτά συνέβησαν στις αρχές Οκτωβρίου. 

Την Κυριακή 18 Οκτωβρίου, επειδή το ζήτημα πήρε διαστάσεις, τοποθετήθηκε στο κυριακάτικο κήρυγμά του ο Μητροπολίτης Βηρυτού Ηλίας, παίρνοντας σαφείς αποστάσεις από την γραμμή του Πατριαρχείου Αντιοχείας. 

Φαίνεται πως στο Λίβανο δεν συμμερίζονται την ανάμειξη της Ρωσίας στη Συρία ως προστάτιδος των Χριστιανών και δη των Ορθοδόξων και ο Μητροπολίτης Βηρυτού εξέφρασε, προφανώς, αυτή την τάση. 

Μια τάση που ενίσχυσε σημαντικά με σχετική συνέντευξή του ο διακεκριμένος ιεράρχης Όρους Λιβάνου Γεώργιος – και εκ των υποστηρικτών του νυν Πατριάρχου κατά την εκλογή του – ο οποίος δήλωσε ότι σύμφωνα με την χριστιανική διδασκαλία δεν μπορούμε να μιλάμε για ένοπλο «ιερό αγώνα». 

Την ίδια στιγμή, ορθόδοξοι βουλευτές του Λιβάνου και επιφανείς πολίτες της χώρας, υπέγραψαν κείμενο – και συνεχίζεται η συλλογή υπογραφών – με τίτλο: Petition Against Religious Wars, εκφράζοντας την αντίθεσή τους με την ανάμειξη των θρησκειών στις στρατιωτικές επεμβάσεις, απ’ όπου κι αν προέρχονται.

Επίσης, είναι χαρακτηριστικό ότι ο μουφτής του Λιβάνου εξέφρασε την συμπαράστασή του στον Μητροπολίτη Βηρυτού, στέλνοντας αντιπροσωπεία στην Μητρόπολη, για τη θέση του εναντίον της «ιερής μάχης» των Ρώσων στη Συρία. 

Από τα παραπάνω συνάγεται ότι αυτή η Ρωσική επέμβαση στην περιοχή, δίχασε την Εκκλησία της Αντιοχείας. Δεν είναι τυχαίο ότι ο τύπος του Λιβάνου, αναφέρεται στους Ορθοδόξους αρχιερείς και στους λαϊκούς που εξέφρασαν την αντίθεσή τους στην φιλορωσική στάση του Πατριαρχείου Αντιοχείας, χαρακτηρίζοντάς τους «ορθοδόξους του Λιβάνου». Αυτό ήγειρε ακόμα και ψιθύρους για ενδεχόμενο σχίσμα – ως γνωστόν ο Λίβανος ανήκει στο Πατριαρχείο Αντιοχείας – που θα σήμαινε την εκκλησιαστική αυτονομία του Λιβάνου, υπό τον Μητροπολίτη Βηρυτού (;) 

Εντύπωση προκαλεί και το γεγονός ότι στο ανακοινωθέν της Συνόδου του Πατριαρχείου, που συνήλθε στο Μπαλαμάντ 6-8 Οκτωβρίου, δεν υπήρχε καμία αναφορά στο θέμα του «ιερού αγώνα».

Υπενθυμίζεται ότι το Γραφείο Τύπου του Πατριαρχείου είχε στηρίξει τις δηλώσεις Τσάπλιν, με σχετικό ανακοινωθέν στις 2 Οκτωβρίου. 

Σε κάθε περίπτωση, το θέμα άπτεται της ορθοδόξου θεολογίας. Ακόμα κι αν οι χριστιανοί της Συρίας διώκονται και αδικούνται σφοδρά κατά τον πρόσφατο πόλεμο, νομιμοποιείται η Ορθόδοξη Εκκλησία να επικαλείται «ιερό αγώνα» για την αποκατάσταση της αδικίας; 

Κι ακόμη, μπορεί να αγνοηθεί το γεγονός της δυναμικής Ρωσικής παρουσίας στην περιοχή, με τις ευλογίες της Ρωσικής Εκκλησίας, η οποία – ελέω Πούτιν – δεν κρύβει τις επεκτατικές βλέψεις της;