Ω, ΣΥΝΕΤΟ ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ...

«Ὦ, Συνετὸ φθινόπωρο...», Ὀδ. Ἐλύτης 

Στὴν ἀξιότιμη κυρία Ἀνθούλα Δανιήλ, εὐχετήριο καὶ εὐχαριστία ἀνοιχτή, γιατὶ μοῦ γνώρισε τὸν ἀληθινό Ἐλύτη 

Γυρίσαμε πιὰ στὸ φθινόπωρο, θὰ μᾶς πεῖ ὁ ποιητὴς (Γ. Σεφέρης). Κι ἔτσι φαίνεται πιὰ καθὼς ὁ καιρὸς τοῦ θέρους περάτωσε τὴ θητεία του μὲ τὸν περίλαμπρο μῆνα τὸν Αὔγουστο νὰ μᾶς ἀποχαιρετᾶ. 

Κι ὅμως ἡ ἐποχὴ αὐτή, τοῦ φθινοπώρου ἡ ἐποχὴ δηλαδή, εἶχε κάποτε ἕνα νόημα γιὰ τὴ ζωὴ τοῦ κάθε συνετοῦ ἀνθρώπου, ποὺ μὲ ποιητικὴ διάθεση, φιλοτιμία καὶ στοχασμὸ στεκόταν ἀπέναντι σ᾿ αὐτὸ τὸ σοφὸ ἀπὸ μέρους τοῦ Δημιουργοῦ μεγαλεῖο τῆς ἐναλλαγῆς τῶν ἐποχῶν. Γιατὶ τὸ ζητούμενο δὲν εἶναι νὰ περνᾶς μέσα ἀπὸ τὰ χρονικὰ αὐτὰ περάσματα, δίχως νὰ ἀγναντεύεις τὴν ὁμορφιὰ ποὺ κρύπτεται ἐντός των, ἀλλὰ νὰ μπορεῖς νὰ τὴ βιώνεις αὐτὴ τὴν ὁμορφιά. Αὐτὸ τὸ ἰδιαίτερο κάλλος ποὺ κατέχει ἡ κάθε ἐποχή, καθὼς στολίζεται ἀπὸ τὸ Δημιουργὸ μὲ τόσα προνόμια, ποὺ ἄν τὰ ἀνακαλύψεις τότε θὰ σοῦ δοθεῖ ἡ δυνατότητα νὰ ἀναγνώσεις τὸ ὑπέροχο καὶ ἀξεπέραστο βιβλίο τῆς Δημιουργίας. 

Ναί, κάποτε ἡ ἐποχὴ τοῦ φθινοπώρου ἦταν ντυμένη μὲ πολλὴ μελαγχολία καὶ κατήφεια. Ὅμως κι αὐτὴ ἦταν καὶ εἶναι μιὰ ἄλλη ὄψη τῆς ζωῆς μας, ποὺ χρειάζεται νὰ τὴ προσεγγίσουμε μὲ σύνεση καὶ προσοχή. Γιατί, «τὰ δειλινὰ τὰ πένθιμα τὰ φθινοπωρινά» (Κ. Οὐράνης), μὲ τοὺς μεγάλους ἴσκιους στὶς κάμαρες, εἶχαν (καὶ συνεχίζουν νὰ ἔχουν γιὰ ὅσους ἐπιμένουν νὰ σέβονται τὴν ἐναλλαγὴ τῶν ὅσων συμβαίνουν στὸν ἐτήσιο κύκλο) μιὰ γοητεία καὶ μιὰ παρουσία χαρμολύπης. Κι αὐτό, ἐπειδὴ μαζύ μὲ αὐτοὺς τοὺς πένθιμους ἴσκιους ποὺ εἰσοδεύουν στὸ σπίτι τὰ δειλινά, ὑπάρχουν ἀσφαλῶς καὶ οἱ ἴσκιοι οἱ ἀγαπημένοι τῶν ἀνθρώπων μας ποὺ ἔφυγαν καὶ στέκονται στὴν ἀντίπερα ὄχθη καὶ μᾶς ἀγναντεύουν. Ποιὸς ξέρει, λοιπόν, ἄν μὲ τὶς πένθιμες καὶ σοβαρὲς αὐτὲς ἰσκιωμένες φιγοῦρες δὲν εἶναι κι οἱ δικοί μας οἱ ἄνθρωποι ποὺ ἐπιστρέφουν...Ὅπως ἐπέστρεψαν μέχρι χθὲς οἱ στερνοὶ τοῦ θέρους ἐπισκέπτες τῶν νησιῶν καὶ τῶν ὁρεινῶν βαθύσκιων περιοχῶν. Καὶ συνεχίζουν νὰ ἐπιστρέφουν... 

Γυρίσαμε, λοιπόν, στὸ φθινόπωρο. Ἀφήσαμε τὸ ἐκτυφλωτικὸ τὸ φῶς τὸ θερινό, τὶς θεϊκὲς ἐκεῖνες νύχτες σιμὰ στὴ θάλασσα ποὺ ἁπλώνονταν σιωπηλή καὶ ἀσημωμένη ἀπὸ τὸ φεγγαρόφωτο. Γυρίσαμε σελίδα στὸ βιβλίο τῆς καθημερινότητάς μας καὶ ἀνοίξαμε πιὰ μιὰ νέα παράγραφο. Ὅπως γίνεται καὶ στὴ ζωή μας. Ἀποχωροῦν σιγὰ καὶ σίγουρα τὰ χρόνια τῆς νιότης καὶ τοῦ ἐνθουσιασμοῦ, γιὰ νὰ πάρουν τὴ θέση τους τώρα πιὰ τὰ χρόνια τῆς ὡριμότητας καὶ τῶν γερατειῶν. Κι᾿ αὐτὸ τὸ μέγιστο μάθημα καὶ γεγονός, μὲ σταθεροὺς ρυθμοὺς μᾶς διδάσκει αὐτὴ ἡ ἐναλλαγὴ τῶν ἐποχῶν/ἡλικιῶν. Μᾶς θυμίζει δὲ ὅτι τὸ φθινόπωρο ὑποκρύπτει καὶ τὸ μεγάλο ἐκεῖνο ἀγαθὸ τῆς Νοσταλγίας, ἀφοῦ μέσα της καθρεφτίζεται ἡ ψυχή μας καὶ προσπαθεῖ νὰ ἀξιοποιήσει τὸν καιρὸ αὐτὸν τῆς ὡριμότητας, γιὰ νὰ καταφέρει νὰ διορθώσει λάθη πολλά. Ὅπως δηλαδή, κάνει ὁ νοικοκύρης γεωργός, ποὺ κοιτάζει νὰ καθαρίσει τὸ χωράφι του ἀπὸ τὰ ξερά καὶ ἄχρηστα ποὺ ἄφησε πίσω του τὸ καλοκαίρι, νὰ τὸ ἑτοιμάσει, νὰ τὸ περιποιηθεῖ καὶ στὸ τέλος νὰ τὸ σπείρει. Γιὰ νὰ περιμένει τὴ νέα του σοδειά. 

Πῶς νὰ μὴν εἶναι, λοιπόν, συνετὸ τὸ φθινόπωρο; Καὶ παράλληλα τρισευλογημένο; 

π. κων. ν. καλλιανός

Σκόπελος, 31-8-2015