ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΕΠΙΚΕΙΜΕΝΗΣ ΕΚΛΟΓΗΣ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΑΝΤΙΟΧΕΙΑΣ

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Σε μια εξαιρετικά δύσκολη στιγμή για την Συρία και τις χώρες της δικαιοδοσίας του τρίτου τη τάξει των πρεσβυγενών Πατριαρχείων της Ανατολής, του Πατριαρχείου Αντιοχείας εκοιμήθη ο Πατριάρχης Ιγνάτιος Δ'. 

Τα μέλη της Ιεράς Συνόδου του Πατριαρχείου θα συνέλθουν την Δευτέρα 17 Δεκεμβρίου για να εκλέξουν τον διάδοχο του μακαριστού Ιγνατίου. 

Όπως αναφέρουν οι δημοσιογραφικές πληροφορίες υποψήφιοι είναι οι Μητροπολίτες: Μεξικού Αντώνιος, Βραζιλίας Δαμασκηνός, Βηρυτού Ηλίας, Χαλεπίου Παύλος και ο Βόστρων Σάββας, ο οποίος είναι και ο τοποτηρητής του Θρόνου. 

Η εκλογική διαδικασία προβλέπεται δύσκολη και ...απρόβλεπτη, καθώς κανείς από τους φερόμενους ως υποψηφίους δεν εκφράζει ρητά την θέληση του να ανέλθει στον Πατριαρχικό Θρόνο της Αντιόχειας. 

Κάποιοι εκλέκτορες ανήκουν στην ίδια θα έλεγε κανείς ομάδα, πράγμα που μπορεί να κρύβει κάποιο παρασκήνιο, που παίρνει τα μάτια της πλειοψηφίας της Συνόδου από τον πραγματικό ισχυρό υποψήφιο. Δεν είναι μυστικό επίσης το γεγονός ότι οι πολιτικές ηγεσίες της Συρίας και του Λιβάνου, όπως και της Ρωσίας θα προσπαθήσουν να ψιθυρίσουν τις δικές τους κατευθυντήριες γραμμές. Αν δεν το κάνουν ήδη... 

Οι πολιτικές εξελίξεις στην περιοχή κάνουν την εκλογή ακόμα πιο δύσκολη, αφού θα πρέπει να εκλέξει η Σύνοδος της Αντιοχείας έναν Πατριάρχη που να μπορεί να αντιμετωπίσει τα προβλήματα που βιώνουν οι χριστιανοί της Αντιόχειας, οι οποίοι μέχρι στιγμής απολαμβάνουν περισσότερα δικαιώματα από την μεγαλύτερη χριστιανική κοινότητα στην Μέση Ανατολή, που είναι οι Κόπτες. 

Οι φερόμενοι ως υποψήφιοι είναι όλοι τους μητροπολίτες που έχουν συμπληρώσει τα 5 χρόνια, όπως απαιτεί ο καταστατικός της Εκκλησίας της Αντιοχείας. Αυτό το γεγονός επιτρέπει στους εκλέκτορες ιεράρχες να ψηφίσουν κρίνοντας τα έργα των υποψηφίων. 

Ο Μεξικού Αντώνιος σπούδασε στην Ελλάδα, ανήκει στην παλαιά γενιά των μητροπολιτών- λόγω ηλικίας. Γεννήθηκε το 1932. Στα χρόνια του σχίσματος στο Πατριαρχείο Αντιοχείας ανήκε στους σχισματικούς που τους επανέφερε ο μακαριστός Ιγνάτιος στην κανονική Εκκλησία. Γι' αυτό, παρότι ισχυρός και δυναμικός, η ηλικία του και η τυπική σχέση με τους άλλους παλαιούς ιεράρχες ίσως αποτελούν εμπόδια για την εκλογή του. 

Η περίπτωση του μητροπολίτη Χαλεπίου Παύλου παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Ελληνομαθέστατος, έχει την στήριξη του Μεξικού, αλλά έχει και ισχυρά ερείσματα στην Ελλάδα. Ο Χαλεπίου απολάμβανε την μεγάλη και ανοιχτή υποστήριξη του Αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου και του συνεργάτη του Δημήτρη Φουρλεμάδη, του τότε προέδρου της ...αμαρτωλής "Αλληλεγγύης", η οποία ανέπτυξε δράση εκείνο τον καιρό στη Συρία. Μια στήριξη απροκάλυπτη που θα μπορούσε να οδηγήσει τον μακαριστό Χριστόδουλο ακόμα και σε σύγκρουση με τον Αντιοχείας. Ο Χαλεπίου έδειξε ωστόσο δυναμικότητα και όραμα. Ίδρυσε στην μητρόπολη του ένα θεολογικό ινστιτούτο, με λεφτά της Ελλάδας, και σταμάτησε κάθε συνεργασία με την Θεολογική Σχολή του Μπάλαμαντ. Χειροτόνησε πολλούς αγάμους κληρικούς κάνοντας την μητρόπολη Χαλεπίου να έχει τον μεγαλύτερο αριθμό αγάμων στο Πατριαρχείο Αντιοχείας. Μάλιστα κάποιοι απ' αυτούς είναι ήδη ιεράρχες. 

Ο Βηρυτού Ηλίας, ελληνομαθής και αυτός, στην μητρόπολη του έκανε πολλά έργα δεδομένου ότι στα όρια της μητρόπολης του διαδραματίστηκαν φρικτά επεισόδια του εμφυλίου. Ωστόσο δημοσιογραφικές πληροφορίες λένε πως δεν διατηρεί καλές σχέσεις με την πολιτική ηγεσία της Συρίας, αλλά ούτε με την κυβέρνηση του Λιβάνου. Γι' αυτό η πιθανότητα εκλογής του δεν φαίνεται μεγάλη για να μην θεωρηθεί ότι η Εκκλησία της Αντιοχείας στέλνει μήνυμα ότι από δω και πέρα θα ανακατεύεται με την πολιτική. 

Ο ισχυρός Βραζιλίας Δαμασκηνός – και αυτός ελληνομαθής - είναι ένας κληρικός που έδειξε στην μητρόπολη του ότι ξέρει τι θέλει και πώς να το καταφέρει. Ποιμαίνει μια τεράστια επαρχία και εύπορη, θα έλεγε κανείς, χωρίς να έχει ακουστεί το παραμικρό για την διαχείριση και εναρμόνιση των δυνατοτήτων της μητρόπολης του. Με τις πολιτικές ηγεσίες της Συρίας και του Λιβάνου έχει άριστες σχέσεις. 

Τέλος, ο τοποτηρητής του Πατριαρχείου και μητροπολίτης Βόστρων Σάββας, έδειξε από την πρώτη στιγμή υπευθυνότητα και σοβαρότητα και απέδειξε ότι τιμάει και αγαπάει τον Πατριάρχη του. Όταν του ανέθεσε η Εκκλησία την μητρόπολη Βόστρων, ήξερε ότι θα βρει το χάος. Κατάφερε όμως σε μικρό διάστημα να κάνει πολλά έργα και να ξεχωρίσει για το ήθος του. Όσοι τον γνωρίζουν επαινούν την ταπεινότητα του. 

Πλην του Βόστρων Σάββα οι υπόλοιποι φερόμενοι ως υποψήφιοι για τον θρόνο της Αντιόχειας είναι ελληνομαθείς! Και διατηρούν στενές σχέσεις – πλην του Μεξικού, ίσως – με ιεράρχες της Εκκλησίας της Ελλάδος. Μάλιστα, ο Βραζιλίας και ο Χαλεπίου σπούδασαν στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης. 

Τι μπορεί να σημαίνει για τις σχέσεις με την Ελλαδική Εκκλησία, αλλά και τις υπόλοιπες ελληνόφωνες Εκκλησίες, η εκλογή ενός ελληνομαθούς Πατριάρχη στην Αντιόχεια θα φανεί σύντομα. 

Το ζήτημα είναι ότι ο διάδοχος του Ιγνατίου καλείται να αναλάβει το Πατριαρχείο σε μια εξαιρετικά δύσκολη εποχή, κυρίως για τη Συρία όπου και η έδρα του. 

Ας ευχηθούμε στους εκλέκτορες καλή φώτιση!