ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΤΩΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΤΗΣ ΡΩΣΙΑΣ Ο ΒΟΛΟΚΟΛΑΜΣΚ ΑΝΤΩΝΙΟΣ

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Στις 14 Ιουνίου 2024, στη Διπλωματική Ακαδημία του Υπουργείου Εξωτερικών της Ρωσικής Ομοσπονδίας, πραγματοποιήθηκε πανηγυρική τελετή απονομής διπλώματος επίτιμου διδάκτορα της Aκαδημίας στον μητροπολίτη Βολοκολάμσκ Αντώνιο, Πρόεδρο του Τμήματος για τις Εξωτερικές Εκκλησιαστικές Σχέσεις του Πατριαρχείου Μόσχας. 

Στην εκδήλωση παρευρέθηκαν ο πρύτανης του εκπαιδευτικού αυτού ιδρύματος Α.Β. Yakovenko, μέλη του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας μέλη του Ακαδημαϊκού Συμβουλίου της Ακαδημίας, καθηγητές και φοιτητές του πανεπιστημίου. 

Ο πρύτανης Yakovenko ανακοίνωσε την απόφαση του Ακαδημαϊκού Συμβουλίου να απονείμει στον Μητροπολίτη Αντώνιο τον τίτλο του επίτιμου διδάκτορα «για την εξαιρετική του προσφορά σε πνευματικές, ηθικές, εκπαιδευτικές και ειρηνευτικές δραστηριότητες προς όφελος της χώρας, για την βοήθεια και υποστήριξη στην ανάπτυξη της Διπλωματικής Ακαδημίας του Υπουργείου Εξωτερικών της Ρωσίας». 

Ο πρύτανης σημείωσε επίσης ότι το Ρωσικό Υπουργείο Εξωτερικών και η Διπλωματική Ακαδημία, ως υπηρεσία του Υπουργείου Εξωτερικών, έχουν στενές σχέσεις με το Τμήμα Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας. Ειδικότερα, αναφέρθηκε η συνεργασία με την Εκκλησία κατά τη διεξαγωγή Ανωτάτων Διπλωματικών Μαθημάτων για νεοδιορισθέντες πρεσβευτές και ανώτερα στελέχη του κεντρικού μηχανισμού του ρωσικού Υπουργείου Εξωτερικών που αποστέλλονται να υπηρετήσουν στο εξωτερικό. Έτσι, ο Πατριάρχης Μόσχας Κύριλλος συναντά και συνομιλεί με τους φοιτητές αυτών των σεμιναρίων. 

Στην αντιφώνησή του, ο Βολοκολάμσκ Αντώνιος τόνισε ότι είναι μεγάλη η τιμή όχι μόνο γι’ αυτόν προσωπικά, αλλά και για ολόκληρη την ομάδα του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας. «Στη σημερινή εκδήλωση, βλέπω επίσης την σωστή εκτίμηση της μακράς ιστορίας καλών, εποικοδομητικών σχέσεων που έχουν αναπτυχθεί μεταξύ του Πατριαρχείου Μόσχας και του Υπουργείου Εξωτερικών της Ρωσικής Ομοσπονδίας, συμπεριλαμβανομένης της Διπλωματικής Ακαδημίας, με διπλωμάτες που ασκούν το όφελος της Πατρίδας σε διάφορα μέρη του κόσμου», τόνισε ο Βολοκολάμσκ Αντώνιος. 

Συνεχίζοντας, ο μητροπολίτης Βολοκολάμσκ μίλησε στους παρευρισκόμενους για τις εξωτερικές εκκλησιαστικές δραστηριότητες υπό τις παρούσες συνθήκες, για τις προκλήσεις στην ενότητα της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στην κανονική της επικράτεια. Ιδιαίτερη προσοχή έδωσαν όλοι στην κατάσταση της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας, η οποία υφίσταται – σύμφωνα με τους ρώσους – «μια άνευ προηγουμένου καταπίεση από τις σημερινές αρχές της Ουκρανία». . Επιπλέον, ο πρόεδρος του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων αναφέρθηκε στη δύσκολη κατάσταση των Ορθοδόξων κοινοτήτων στις χώρες της Βαλτικής που έχουν κανονική σχέση με τη Ρωσική Εκκλησία. 

Η παραπάνω είδηση μιλάει από μόνη της! Η σχέση Εκκλησιαστικού και Κρατικού Υπουργείου Εξωτερικών στη Ρωσία, είναι ένα ασύλληπτο σφιχταγκάλιασμα, που δύσκολα, νομίζω, μπορούμε να κατανοήσουμε σε όλο του το εύρος. 

Πρόκειται για μια σχέση αμφίδρομη, αλληλοσυμπληρούμενη, απόλυτα διαδραστική, προς «όφελος της Αγίας Ρωσίας» και μόνο. Ο Βολοκολάμσκ Αντώνιος μας αποκαλύπτεται σε όλο του το μεγαλείο! Είναι ο ίδιος Υπουργός Εξωτερικών του Κράτους και της Εκκλησίας! 

Αίφνης θυμάμαι μια σπουδαία ρήση του Βλαδίμηρου Σολοβιόφ, ο οποίος ήταν Ρώσος φιλόσοφος, θεολόγος, ποιητής και φυλλαδιογράφος που έζησε στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα (1853-1900). Έγραψε: 

"Ανήκουμε και θα ανήκουμε πάντοτε στην ρωσική Εκκλησία, αλλά οφείλουμε να θυμόμαστε ότι το σημαντικό είναι το ουσιαστικό, η Εκκλησία, και όχι το επίθετο ρωσική. Όλη η δύναμη της Ρωσίας εξαρτάται από την Εκκλησία, αλλά η δύναμη της Εκκλησίας δεν εξαρτάται από τίποτε το επίγειο και το ανθρώπινο. Για να εξυψώσουμε το αυθεντικό εθνικό μας πρότυπο, είναι αναγκαίο προπάντων να αντιληφθούμε και να παρουσιάσουμε την Εκκλησία στην απόλυτη ελευθερία της και στην καθολική πληρότητά της, ανεξαρτήτως τοπικών και εθνικών περιορισμών". (V. Soloviοv, Du national et de l' universel, presentation, traduction et notes M. Niqueux, Librairie Philosophique J. Vrin, Paris 2023, σ. 32). 

Έναν και πλέον αιώνα μετά από αυτό που έγραψε ο Σολοβιόφ, πού – αλήθεια – βρίσκεται η ρωσική Εκκλησία; Αντιλαμβάνεται την Εκκλησία στην απόλυτη ελευθερία της και στην καθολική πληρότητά της, ανεξαρτήτως τοπικών και εθνικών περιορισμών; Φυσικά και όχι. Απόλυτη είναι η δυναστεία και καθολική η λογική της επιβολής, με κάθε τρόπο και μέσο.