ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΗΝ ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΓΙΑΝΝΑΡΑ

Το σημερινό κείμενο του καθηγητού Χρήστου Γιανναρά στην Καθημερινή, δια του οποίου εισηγείται την κατάργηση του μαθήματος των Θρησκευτικών, αποτελεί για όλους μας μια πρόκληση. Θα αποπειραθώ να διαλεχθώ μαζί του, μη αντιστεκόμενος στον πειρασμό.

Γράφει ο καθηγητής Γιανναράς: "Αν οι αξιωματούχοι του κλήρου στην Ελλάδα σήμερα διασώζουν εκκλησιαστική συνείδηση, θα είναι αυτονόητο να απαιτήσουν από την πολιτεία την κατάργηση του μαθήματος των θρησκευτικών στα σχολεία.
Με το μάθημα των θρησκευτικών εκχώρησε η ελλαδική Εκκλησία ζωτικό της λειτούργημα, την κατήχηση των παιδών και των εφήβων, σε έμμισθους υπαλλήλους του κράτους εκπαιδευμένους σε κρατικές «θεολογικές» Σχολές. Αλλά όταν η κατήχηση αποσπάται από τον φυσικό βιωματικό της χώρο, τη λειτουργία ζωντανού σώματος ενορίας και επισκοπής, αλλοτριώνεται νομοτελειακά σε ιδεολογική χειραγώγηση, ανιαρή προπαγάνδα".

Νομίζω ότι οι "αξιωματούχοι του κλήρου στην Ελλάδα", πλην ελαχίστων ή μερικών αν προτιμάτε, δεν διασώζουν τέτοια εκκλησιαστική συνείδηση που να τους οδηγήσει "να απαιτήσουν" την κατάργηση του μαθήματος. Αν είχαν κάποιας μορφής συνείδηση θα εργάζονταν συστηματικά και υπεύθυνα στις ενορίες τους, τις οποίες θα είχαν ζωντανέψει, γιατί τώρα είναι νεκρές εξαιτίας τους.

Επίσης, μη ξεχνάμε ότι οι πλείστοι των κληρικών είναι και αυτοί απόφοιτοι των κρατικών "θεολογικών" σχολών, και μάλιστα διδάσκουν στα σχολεία ως εκπαιδευτικοί. Μην αυταπατώμεθα όμως. Ούτε αυτοί ούτε άλλοι λαϊκοί θεολόγοι μπορούν να χειραγωγήσουν ιδεολογικά τα παιδιά του σήμερα. Αντίθετα, η ανία ή η πλάκα, ανάλογα με τον διδάσκοντα, είναι μια πραγματικότητα, που όμως μπορεί να συμβεί και σε πολλά άλλα "δευτερεύοντα" μαθήματα. Σήμερα, θεωρώ ότι υπάρχουν αρκετοί νέοι θεολόγοι με κατάρτιση και βούληση για τη διαφορά, πράγμα που επιτυγχάνεται σε πολλές περιπτώσεις. Ο κατηχητικός χαρακτήρας του μαθήματος δεν μπορεί να σταθεί πιά. Το μάθημα πρέπει να ενσωματώνει όλα αυτά που προτείνει ορθότατα ο καθηγητής Χρ. Γιανναράς να διδάσκονται στη θέση των Θρησκευτικών: "Κάθε παιδί που τελειώνει την εγκύκλια εκπαίδευση σε ελληνικό σχολείο οφείλει να γνωρίζει ποια μεταφυσική γέννησε τον Παρθενώνα, το άγαλμα, την τραγωδία και ποια μεταφυσική γέννησε την Αγια-Σοφιά, τη βυζαντινή Εικόνα, τη βυζαντινή λειτουργία. Σπουδάζοντας στο σχολείο ποια «γιγαντομαχία περί της ουσίας» οδήγησε σε αυτές τις κορυφαίες εκφάνσεις πολιτισμού των Ελλήνων, δεν σημαίνει και ότι υποχρεώνεται το παιδί να ασπαστεί συγκεκριμένη μεταφυσική πρόταση".

Τα λέει θαυμάσια ο καθηγητής Χρ. Γιανναράς, απλώς ταπεινά φρονώ ότι αυτό μπορεί να γίνει μέσα στο μάθημα των Θρησκευτικών, αν οι διδάσκοντες έχουν διευρυμένους ορίζοντες, ουσιαστικά αυτό είναι προαπαιτούμενο, ή εξοπλιστούν κατάλληλα ήδη από τις πανεπιστημιακές τους σπουδές. Σε κάθε περίπτωση, η δια βίου σπουδή των θεολόγων σήμερα είναι ολωσδιόλου απαραίτητη.

Με δεδομένο ότι η ελληνική κοινωνία εμφανίζεται εντελώς και απολύτως ακατήχητη, όπως ευστοχότατα διαπιστώνει ο Χρ. Γιανναράς, οι θεολόγοι πρέπει να ξεκινούν από την αλφάβητο της παράδοσής μας, χωρίς βέβαια ιδεολογικές παρωπίδες - όσο εν πάση περιπτώσει είναι κάτι τέτοιο δυνατό - και με επίγνωση της σύγχρονης πραγματικότητας. Και με το ρίσκο, προσθέτω, να "επικαιροποιήσουν" την θεολογία, πράγμα που μπορεί να επιφέρει ...αναταράξεις.

Το θέμα είναι ορθάνοιχτο ενώπιόν μας, φίλοι μου. Ο καθείς ας μπει στον κόπο της ανησυχίας και της γόνιμης αγωνίας.