Θα ήταν πολύ χρήσιμο ο Δήμος Πατρέων, δηλ. οι - ας μην τους χαρακτηρίσω - υπεύθυνοι του πολιτισμού να κάνουν μια βόλτα στο 22ο Φεστιβάλ Υμηττού, στο πλαίσιο του οποίου πραγματοποιείται αυτές τις μέρες το 1ο Φεστιβάλ ECM, της γνωστής, διεθνούς δισκογραφικής εταιρείας, με παραγωγές υψηλού επιπέδου.
Αυτό που εκπλήσσει στον Βύρωνα είναι ο τεράστιος πολυχώρος που περιλαμβάνει πρότυπο αθλητικό κέντρο, αναψυκτήριο, μεγάλη παιδική χαρά και δύο θέατρα εκδηλώσεων: "Μελίνα Μερκούρη" και "Άννα Συνοδινού". Όλα ανήκουν στον Δήμο. Κάθε σύγκριση με τα καθ' ημάς, ήτοι τα εν Πάτραις...
Απόψε είχα την ευκαιρία να παρακολουθήσω μια σπουδαία συναυλία με δύο jazz σχήματα, περίφημα. Το πρώτο αποτελούσε ο φανταστικός πιανίστας Βασίλης Τσαμπρόπουλος, η στενή συνεργάτις του Anja Lechner στο τσέλο και ο U.T. Gandhi στα κρουστά. Ήταν η πρώτη συναυλιακή παρουσίαση της νέας δουλειάς των καλλιτεχνών αυτών με τίτλο Μelos, πάντα από την ECM.
Απολαύσαμε, λοιπόν, απόψε live το Μelos, το οποίο περιλαμβάνει συνθέσεις του Βασίλη Τσαμπρόπουλου, του Georges Ivanovitch Gurdjieff καθώς και αυτοσχεδιασμούς που προήλθαν από τη σύμπραξη του Βασίλη Τσαμπρόπουλου και της Anja Lechner. Παρά τις διαφορετικές τους καταβολές, οι δύο μουσικοί μοιράζονται ένα κοινό στοιχείο: είναι και οι δυο τους κλασικοί ερμηνευτές, έχοντας όμως μία ασυνήθιστη ευκολία στον αυτοσχεδιασμό. Έχουν συνεργαστεί στο άλμπουμ με τίτλο Chants, Hymns and Dances (Ψαλμοί, Ύμνοι και Χοροί) σε μουσική του Georges Ivanovitch Gurdjieff για βιολοντσέλο και πιάνο, καθώς και σε συνθέσεις του Τσαμπρόπουλου βασισμένες, εν μέρει, σε βυζαντινούς ύμνους, που απέσπασαν υμνητικές κριτικές απ’ όλο τον κόσμο.
Ο Τσαμπρόπουλος μας έδωσε μιαν ολότελα απρόσμενη σύγχρονη εκδοχή του βυζαντινού μέλους: αυτή της jazz! Στα χέρια αυτού του ταλαντούχου μουσικού, οι βυζαντινές μελωδίες αναλύονται και συντίθενται την ίδια στιγμή! Απόκρυφες πτυχές τους αναδύονται και μας αποκαλύπτουν τη διαχρονικότητα αυτών των αρχαίων πλέον, μα και τόσο οικείων, μελωδιών. Οφείλουμε στον Βασίλη Τσαμπρόπουλο μια διεθνοποιημένη πιά, πολύ πειστική και άκρως μουσική, jazz εκδοχή βυζαντινών μελωδιών.
Την ίδια ώρα που στη χώρα μας υπερπερισσεύουν διάφορες απόπειρες "εκσυγχρονισμού" της βυζαντινής μουσικής, καταδικασμένες σε αποτυχία από την πρώτη στιγμή...
Η δεύτερη συναυλία απόψε στο Φεστιβάλ ECM στο θέατρο Βράχων στον Υμηττό, ήταν ένα αφιέρωμα στον μεγάλο Pasolini από το σεξτέτο του Stefano Battaglia. Γι' αυτό θα σας πω, φίλοι μου, σε επόμενη ανάρτηση.
2 σχόλια:
Ο/Η βησσαριων άφησε ένα νέο σχόλιο για την ανάρτησή σας "MELOS JAZZ!":
Αγαπητε Παναγιωτη,
μονο και μονο επειδη ειδα το ονομα του G.I.Gurdjief, επιτρεψε μου να σου πω οτι ειναι μια ΞΕΧΩΡΙΣΤΗ μορφη μουσικου και φιλοσοφου. Ψαξε το και θα εκπλαγεις. Χαιρομαι που ετυχες αυτης της δωρεας να ακουσεις συνθεσεις του και δη με ερμηνευτη τον Τσαμπροπουλο του οποιου επισης η μεταγραφη και ερμηνευτικη βιωματικη αναλυση για πιανο του "η ζωη εν ταφω"| ειναι κατ'εμε μια προσευχη κρυσταλινη και καθαρια.
διακο-βησσαριων κομζιας
Σεβαστέ μου π. Βησσαρίων,
Είναι τιμή για μένα να με παρακολουθείτε από την ιστορική Αγία Πετρούπολη, όπου συνεχίζετε τις πολυεπίπεδες σπουδές σας.
Σας ευχαριστώ θερμώς για το σχόλιό σας σ' αυτήν την jazz ανάρτηση και επιτρέψτε μου να παραθέσω ένα απόσπασμα από την εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ (26/9/1999), που αναφέρεται επιγραμματικά στο φαινόμενο Γκουρτζίεφ:
"Μία από τις περιθωριοποιημένες μορφές γνώσης είναι η άποψη του Γκουρτζίεφ και των μαθητών του. Οι άνθρωποι, είχε καταλήξει να πιστεύει ο Γκουρτζίεφ, είναι ουσιαστικά κοιμισμένοι και για να ξυπνήσουν πρέπει να εργαστούν επάνω στον εαυτό τους έτσι ώστε να περάσουν προς τη συνείδηση και την πραγματική τους υπόσταση. Ο Γεώργιος Γκουρτζίεφ, γεννήθηκε σε μιαν άλλη Αλεξανδρούπολη, κοντά στα ρωσοτουρκικά σύνορα, ίσως το 1877, από έλληνες και αρμένιους γονείς. Είναι μια προσωπικότητα περίεργη και είναι εκπληκτικό που είναι στην Ελλάδα τόσο άγνωστος. Καταγόταν από τον Πόντο, ήταν Ελληνας και το αναφέρει ο ίδιος επανειλημμένα ενώ και μεγάλο μέρος του βιβλίου του το έγραψε στα Ποντιακά, την καθαρότερη μορφή ελληνικής γλώσσης όπως θεωρούσε την Ποντιακή διάλεκτο. Αφού περιπλανήθηκε στο εσωτερικό της Ασίας, επέστρεψε στη Ρωσία δημιουργώντας περίπου, με την έναρξη του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, μία ομάδα εργασίας στη Μόσχα. Αυτό τον έκανε αρκετά γνωστό και έγινε αφορμή να γνωριστεί με τον Ουσπένσκι, έναν ερευνητή που είχε σπουδάσει μαθηματικά. Ο Ουσπένσκι δίδαξε το σύστημα του Γκουρτζίεφ στην Πετρούπολη από το 1915 ως και το 1917, τότε που οι δύο ομάδες μεταφέρθηκαν στο Εσεντούκι του Καυκάσου. Η Οκτωβριανή Επανάσταση όμως είχε ως αποτέλεσμα να φύγουν οριστικά από τη Ρωσία ο Γκουρτζίεφ με τους μαθητές του και τελικά να φθάσουν στη Γαλλία. Εκεί, στο Φοντενεμπλό, ιδρύουν το Ινστιτούτο για την Αρμονική Ανάπτυξη του Ανθρώπου, ένα κοινοβιακό σχολείο που λειτούργησε ως το 1924. Ως τον θάνατό του, το 1949, κατέγραψε την κοσμοθεωρία του, συνέχισε να διδάσκει αλλά εν τω μεταξύ επιφανείς μαθητές του, όπως ο Ουσπένσκι και ο Οράζ, έχοντας διαφωνήσει μαζί του, ίδρυσαν δικές τους σχολές στο Λονδίνο, στη Νέα Υόρκη και αλλού με αποτέλεσμα να υπάρξουν διάφορα παρακλάδια. Ο Ουσπένσκι έκανε μια πρώτη προσπάθεια επεξήγησης του συστήματος του Γκουρτζίεφ αλλά και αυτή είναι εκτεταμένη μπλέκοντας μέσα αλγορίθμους μαζί με υποθέσεις περί πλανητικών συστημάτων, συμβολικές περισσότερο παρά πραγματικές, αφού αυτά είναι μάλλον μια μεταφορά.
Ενας από τους πιο γνωστούς μαθητές του Γκουρτζίεφ, ο Μορίς Νίκολ, όταν αποφάσισε να γνωρίσει το σύστημα Γκουρτζίεφ - Ουσπένσκι ήταν ήδη ψυχίατρος και μάλιστα μαθητής του Γιουνγκ, πρωτοπόρος στην ψυχολογική ιατρική. Είχε δημοσιεύσει και μελέτες επάνω στο θέμα, άρα δεν πρόκειται για κάποιον αφελή ή άσχετο που πήγε πρώτη φορά να μαθητεύσει σε ένα σύστημα. Υπάρχει μια κάποια εξασφάλιση για το ότι διέθετε και κατανόηση και κριτική θέση γι' αυτά τα πράγματα. Από τη μαθητεία του Νίκολ στο σύστημα Γκουρτζίεφ προέκυψε ένα βιβλίο αρκετών τόμων, σημαντικό ως προς το περιεχόμενό του αφού μερικά από τα γραπτά του Γκουρτζίεφ είναι πολύ δύσκολα να τα διαβάσει κάποιος. Βοηθάει λοιπόν η δουλειά του Νίκολ να εξηγηθούν κάποια πράγματα σχετικά με τις απόψεις του Γκουρτζίεφ και τις θεωρίες του, που δεν θα λέγαμε ότι είναι πάντα σαφείς από μόνες τους. Και από τον τρόπο που έχουν γραφτεί και από το περιεχόμενό τους. Είναι καλό λοιπόν ότι ένας έλληνας μαθηματικός, ο Δημήτρης Γαβαλάς, που μελέτησε για χρόνια το σύστημα Γκουρτζίεφ αλλά και το βιβλίο του Νίκολ, έκανε μια επιλογή από όλους αυτούς τους τόμους, μετέφρασε στα ελληνικά ένα υλικό ικανό να απαντά σε σημερινά προβλήματα και το χώρεσε σε 90 μόλις σελίδες («Ψυχολογικά Σχόλια στη Διδασκαλία του Γκουρτζίεφ», εκδόσεις Γαβριηλίδης). Το βιβλίο αυτό, εκτός από τα εύστοχα σχόλια και το γλωσσάρι, έχει το καλό ότι διαλύει την παρανόηση που θέλει τις θεωρίες Ουσπένσκι - Γκουρτζίεφ να είναι μπλεγμένες με εσωτερισμούς και μυστικές οργανώσεις".
Νομίζω, αγαπητέ μου π. Βησσαρίων, ότι ο καθένας μπορεί να μυηθεί στα παραπάνω ακούγοντας ταυτόχρονα και τις βαθιά πνευματικές συνθέσεις του Γκουρτζίεφ από τον Β. Τσαμπρόπουλο και την Α. Λέχνερ.
Όσο για το "Η ζωή εν τάφω" του Τσαμπρόπουλου έχετε απόλυτο δίκιο. Πρόκειται για δημιουργία!
Σας εύχομαι καλή χρονιά!
Δημοσίευση σχολίου