Σάββατο 28 Δεκεμβρίου 2019

ΑΠΟΧΑΙΡΕΤΩΝΤΑΣ ΤΟΝ ΘΑΝΟ ΜΙΚΡΟΥΤΣΙΚΟ...


Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Ο Θάνος Μικρούτσικος "έφυγε" απόψε (Σάββατο 28-12-2019) για το μεγάλο ταξίδι...
Ήξερε πολύ καλά και προετοιμαζόταν με τον τρόπο του γι' αυτό.
Ήταν σπουδαίος σε πολλούς τομείς και θα μας λείψει.
Του οφείλω πολλά, κυρίως για την υπόθεση των Πατρινών συνθετών, την οποία προώθησε όσο μπόρεσε.
Τον αποχαιρετώ με την καλή ανάμνηση μιας ιδιαίτερης συναυλίας του στην γενέτειρά του. 
Στο κάστρο της Πάτρας το βράδυ της Πέμπτης 8 Αυγούστου 2013, ο Μπέρτολτ Μπρέχτ κλήθηκε να «…διώξει την κατάρα των όσων μας συμβαίνουν…». Παράλληλα υπό την «καθοδήγηση» του Θάνου Μικρούτσικου  και με διαφορά …φάσης ο Γουϊλιαμ Μπλέηκ - με την ιδιότητα του προσκεκλημένου - «γνώρισε» τον Γιώργο Κοζία. 
Και εξηγούμαι: 
Η συναυλία του Θάνου Μικρούτσικου με την οποία έκλεισε το φετινό Φεστιβάλ Πάτρας - που μέλλει να ξαναγίνει "Διεθνές" - ήταν όντως αλλιώτικη, για κάποιους ίσως και ...αλλόκοτη. 
Στο πρώτο μέρος  η σπουδαία Νέλλη Σεμιτέκολο στο πιάνο και η σοπράνο Αγγελική Καθαρίου ερμήνευσαν το έργο «H Γη τσακισμένο καράβι» του Θάνου Μικρούτσικου σε ποίηση του πατρινού Γιώργου Κοζία, με παρεμβολές στίχων του ...δαιμονικού Μπλέηκ. Για το έργο αυτό έχουμε ξαναγράψει σχετικά και μπορείτε να δείτε εδώ
Θα ήθελα όμως να επισημάνω την μινιμαλιστική, εν πολλοίς, γραφή του Θ. Μικρούτσικου, που απέδωσε εξαιρετικά η ιέρεια της σύγχρονης ελληνικής μουσικής Νέλλη Σεμιτέκολο, και η οποία συνθετική γραφή συναντά ουσιαστικά πολλάκις την ποιητική τοιαύτη. Κι αυτή η συνάντηση ούτε εύκολη είναι ούτε αυτονόητη. Νομίζω πως το κοινό δεν πολυκατάλαβε το έργο αυτό, εξ ου και η αμηχανία του στο χειροκρότημα του τέλους.


Ο λόγιος συνθέτης Θάνος Μικρούτσικος έχει πολύ σημαντικά έργα να επιδείξει, αλλά το κοινό, έχοντας συνδέσει τον δημιουργό με την "έντεχνη" ή "λαϊκή" πλευρά του, αδυνατεί να προσλάβει με πάθος τον Μικρούτσικο του Σταυρού του Νότου, όταν παρουσιάζεται ενώπιόν του με ένδυμα ...επίσημο. 
Στο δεύτερο μέρος της συναυλίας είχαμε ένα bonus για το κοινό, για όλους εμάς, όπως το χαρακτήρισε ο Θ. Μικρούτσικος. «Ο Κύκλος με την Κιμωλία» του Μάνου Χατζιδάκι σε ποίηση Μπέρτολτ Μπρεχτ και μετάφραση Οδυσσέα Ελύτη. Με τον Θάνο Μικρούτσικο στο πιάνο και τη Ρίτα Αντωνοπούλου στο τραγούδι. Μας έπαιξαν τα τέσσερα από τα έξι τραγούδια του έργου, που γράφτηκε για την ομώνυμη παράσταση του Θεάτρου Τέχνης (1956-57) σε σκηνοθεσία Κάρολου Κουν. 
Αν ο Κουν αλλά και ο Χατζιδάκις ήταν "αντιμπρεχτικοί", όπως είπε ο Θάνος Μικρούτσικος εισάγοντάς μας στο έργο, υπό την έννοια ότι δεν είχαν κατανοήσει επαρκώς την ανατρεπτική οπτική του Μπρεχτ στο θέατρο του 20ού αιώνα, ο Θ. Μικρούτσικος ήταν "αντιχατζιδακικός" στην ερμηνεία των τραγουδιών του Χατζιδάκι. Μας έδωσε μια "μικρουτσική" θεώρηση του έργου, με τη Ρίτα Αντωνοπούλου να είναι υπέρ του δέοντος "λαϊκή" και η δική του πιανιστική εκδοχή απείχε αρκετά από την σύνθεση του Χατζιδάκι. Παρ' όλα αυτά είχε ένα ενδιαφέρον αυτή η "άλλη άποψη".


Η συναυλία ολοκληρώθηκε με την «Μουσική Πράξη στον Μπρεχτ» του Μικρούτσικου, με τον ίδιο τον συνθέτη να παίζει πιάνο, να τραγουδά, να αφηγείται, να διαλέγεται συνεχώς με την τραγουδίστρια Ρίτα Αντωνοπούλου, αλλά και τους δύο ευρωπαϊκών προδιαγραφών σολίστ στα πνευστά, τον Θύμιο Παπαδόπουλο και τον Δημήτρη Χουντή. 
Έγραψε ο συνθέτης για το έργο του αυτό σε σχέση με την Πάτρα: 
Από τις καλύτερες μουσικές στιγμές μου στην Πάτρα όταν πρωτόπαιξα την “Μουσική Πράξη στον Μπρεχτ” σε 4 παραστάσεις στο Δημοτικό Θέατρο το 1979. Αλλά και η επανάληψη του το 1998 στον ίδιο χώρο, εξαιρετική. Για να μιλήσουμε για την βαρβαρότητα αυτών που μας συμβαίνουν ο Μπέρτολτ είναι η καλύτερη περίπτωση. Και ας μην καταφέραμε να κρατήσουμε την πίπα μας αναμμένη, όλοι “ελπίζουμε στους σεισμούς που μέλλονται για νάρθουν”. 
Η ερμηνεία του έργου στο Κάστρο της Πάτρας την περασμένη Πέμπτη, είχε οίστρο και πάθος, αλλά και τέχνη και δεξιοτεχνία, θα έλεγα, όσον αφορά στην ενορχήστρωση του Μικρούτσικου για πνευστά και την θαυμάσια απόδοσή της από τους Θύμιο Παπαδόπουλο και Δημήτρη Χουντή. Η Ρίτα Αντωνοπούλου ήταν πολύ καλή, αλλά - ας με συγχωρήσει ο Θάνος - προτιμώ τον πρώτο εκτελεστή Γιάννη Κούτρα. Το έργο βέβαια του Μπρεχτ τόσο δυνατό και διαχρονικό, σα να γράφτηκε σήμερα. Λόγος προφητικός.


Ο Θάνος Μικρούτσικος, χειμαρρώδης καθώς είναι, αναφέρθηκε με πολύ κολακευτικά λόγια στους μουσικούς της βραδιάς- το συνηθίζει άλλωστε - , κι αυτό τον τιμά, γιατί ξέρει να εκτιμά τους συνεργάτες του, πράγμα μάλλον ασυνήθιστο στον καλλιτεχνικό χώρο γενικότερα. 
Αναφέρθηκε επίσης και στη λογοτεχνική και ποιητική "Σχολή της Πάτρας", την οποία ο ίδιος γνώρισε από τον γνωστό φιλόλογο Άρη Δρουκόπουλο, και έκτοτε προβάλλει με πάθος. 
Ας ελπίσουμε ανάλογες σοβαρές συναυλίες να έχουν ...μοίρα στο Διεθνές Φεστιβάλ Πάτρας, το οποίο ο Θάνος Μικρούτσικος δημιούργησε εκ του μηδενός (1986-1990) και ο μύθος του ακόμη καλά κρατεί.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Related Posts with Thumbnails