"ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ ΔΡΑΜΑΤΙΚΟΣ: ΠΟΛΕΜΟΣ, ΒΙΑΙΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΣ" ΣΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΤΕΧΝΗΣ

Μια πρωτότυπη παραγωγή παρουσιάζεται αυτές τις μέρες στο Θέατρο Τέχνης, και συγκεκριμένα για άλλες τέσσερις παραστάσεις 13, 14, 15, 16 Οκτωβρίου.

Ύστερα από την επιτυχία που σημείωσε τον Αύγουστο του 2016 στο ετήσιο Φεστιβάλ της Ελευσίνας “Αισχύλεια”, η παράσταση “Θουκυδίδης Δραματικός: Πόλεμος, βίαιος Διδάσκαλος” παρουσιάζεται τώρα στο Θέατρο Τέχνης από Πέμπτη μέχρι Κυριακή.  

Η παράσταση “Θουκυδίδης Δραματικός: Πόλεμος, βίαιος Διδάσκαλος” αποτελεί το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα του προγράμματος “Thucydides Dramaticus: The Theater of War” που διοργανώνει το Hellenic Education & Research Center (HERC), με την αποκλειστική υποστήριξη του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος. Μια πρωτότυπη δραματοποιημένη απόδοση αποσπασμάτων της Ιστορίας του Πελοποννησιακού Πολέμου του Θουκυδίδη, με την οποία επιχειρείται η ανάδειξη της διαχρονικής και οικουμενικής ουσίας της “Τραγωδίας του Πολέμου”. Στην παράσταση συμμετέχουν σπουδαστές και απόφοιτοι Δραματικών Σχολών και Κλασικών Γραμμάτων από την Ελλάδα, την Τουρκία και τις ΗΠΑ ενώ στόχος του προγράμματος είναι η καλλιτεχνική και εκπαιδευτική συνάντηση ανθρώπων από τρεις ηπείρους. 

Σκηνοθεσία: Δημήτρης Λιγνάδης – Γιάννης Παναγόπουλος. 

Το θεατρικό κείμενο του Γιάννη Λιγνάδη (φωτό) “Πόλεμος Βίαιος Διδάσκαλος: Τα περί Πλάταιαν και άλλα Δεινά” αποτελεί συρραφή ιστορικών γεγονότων ανθολογημένων από τα πέντε πρώτα βιβλία της Ιστορίας του Θουκυδίδη. 

Το διασκευασμένο υλικό παρουσιάζει σε δραματοποιημένη μορφή επεισόδια από την πρώτη φάση του Πελοποννησιακού Πολέμου. Θεματικός πυρήνας του έργου είναι τα συμβάντα γύρω από την άλωση της βοιωτικής Πλάταιας (431-428 π.Χ.), τα οποία συναρθρώνονται με άλλα εξόχως δραματικά ιστορικά γεγονότα. 

Ενδεικτικά η σύνθεση περιλαμβάνει: τις πρώτες δημηγορίες Αρχιδάμου και Περικλή, τον επιτάφιο λόγο του Περικλή, τον λοιμό στην Αθήνα (431/430 π.Χ.), την τελευταία φάση του εμφυλίου στην Κέρκυρα (425 π.Χ.), τον διάλογο Αθηναίων και Μηλίων (416 π.Χ.). Κύριος στόχος του έργου είναι η υλοποίηση της βιωματικής πρόσληψης του “πολεμικού γεγονότος”. 

Με την δραματοποίηση του ιστορικού λόγου, με την άρση του από το επίπεδο της “διήγησης” στο ύψος της “μίμησης”, συντελείται η αμεσότερη, δραστικότερη και ψυχαγωγικότερη επικοινωνία του βιώματος. Μέσω της θεατρικής οδού επιτυγχάνεται η μετουσίωση του ατομικού βιώματος σε συλλογικό και του εφήμερου σε διαχρονικό, ή, όπως το προέβλεψε και ο μεγάλος ιστορικός, το «ἀγώνισμα ἐς τὸ παραχρῆμα ἀκούειν» καθίσταται «κτῆμα ἐς αἰεί». Αυτό είναι, ίσως, και το ουσιαστικότερο νόημα που περιέχεται στη φράση “Θέατρο του Πολέμου”, φράση που αποτέλεσε τον γενικό τίτλο του εκπαιδευτικού εγχειρήματος, καλλιτεχνικό προϊόν του οποίου υπήρξε η παράσταση.

Η μετάφραση τηρεί με ευλάβεια το γράμμα και το πνεύμα της πρωτότυπης συγγραφής, σημαντικό ωστόσο μέρος της έχει διασκευαστεί, προκειμένου να αναδειχθεί η “θεατρικότητα” (ως προς την μορφή) και η “δραματικότητα” (ως προς το περιεχόμενο συναίσθημα) του κειμένου.

Από την παράσταση στο Φεστιβάλ της Ελευσίνας “Αισχύλεια” – Αύγουστος 2016

Ένα εξαιρετικά επίκαιρο κομμάτι από την παράσταση που σημειώνει πως σε καιρούς πολέμου: 

“.. ἡ ἀθωότητα πού φανερώνει τήν εὐγένεια τοῦ χαρακτῆρα 

κατάντησε καταγέλαστη καί χάθηκε. 

Καί ἐπικράτησε σχεδόν καθολικά ἡ ἀμοιβαία δυσπιστία καί ἡ σφοδρή κομματική ἀντιπαράθεση.

Τίποτα δέν μποροῦσε νά διαλύσει τήν δυσπιστία. 

Οὔτε ὑποσχέσεις ἰσχυρές οὔτε ὅρκοι φοβεροί. 

Καί διέστρεφαν τίς καθιερωμένες σημασίες τῶν λέξεων, ὥστε νά ταιριάζουν μέ τίς διεστραμμένες πράξεις τους. 

Καί ὡς ἐπί τό πλεῖστον ὑπερίσχυαν οἱ πνευματικά κατώτεροι… 

Καί τό εὔηθες καί τό γενναῖον, καταγελασθέν ἠφανίσθη”