ΓΙΩΡΓΟΣ ΛΑΠΠΑΣ: ΓΙΑ ΜΙΑ ΓΛΥΠΤΙΚΗ ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΤΟΥ ΑΕΙ ΣΧΟΙΝΟΒΑΤΕΙΝ

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

«Καλλιτέχνης είναι εκείνος που μπορεί να κάνει σερφ στα παράσιτα της ψυχής, να ισορροπεί πάνω στη σανίδα την ίδια ώρα που ακούει το βασανιστικό εσωτερικό βουητό» έχει πει ο Γιώργος Λάππας, ο καλλιτέχνης της ποιητικής γλυπτικής, που έφυγε πρόωρα τον περασμένο Γενάρη. 

Ένας Αιγυπτιώτης άρχοντας (γεννημένος στο Κάιρο), με σπουδές ψυχολογίας στις Ηνωμένες Πολιτείες, με ένα ταξίδι – ορόσημο στην Ινδία, όπου μελέτησε για έναν χρόνο τη γλυπτική των ινδικών ναών «σαν ατόφια γλυπτά». Και βέβαια με μια θητεία στη Σχολή Καλών Τεχνών, όπου υπηρέτησε πάνω από δύο δεκαετίες και άφησε εποχή, ως δάσκαλος και ως πνευματικός άνθρωπος.

Από τις 22 Σεπτεμβρίου ως τις 20 Νοεμβρίου, στο κεντρικό κτίριο του Μουσείου Μπενάκη, λαμβάνει χώρα μια ξεχωριστή έκθεση έργων του Γ. Λάππα, που επιμελήθηκαν, η σύζυγος του γλύπτη Αφροδίτη Λίτη (επίσης καθηγήτρια στην Σχολή Καλών Τεχνών), ο καλλιτεχνικός σύμβουλος του Ιδρύματος ΔΕΣΤΕ Γιώργος Τζιρτζιλάκης και η επιμελήτρια του Τμήματος Ζωγραφικής, Χαρακτικών και Σχεδίων του Μουσείου Μπενάκη Πολύνα Κοσμαδάκη, με την συνδρομή του Δάκη Ιωάννου. 

Η έκθεση είναι μία αποκάλυψη! Τόσο ως προς τα εκθέματα, όσο και ως προς το «κινηματογραφικό» στήσιμο. Ένα παράδοξο μικροσύμπαν αγαλματιδίων, το οποία βρίσκει την κορύφωσή του, θα λέγαμε, στην «Πλατεία Ελευθερίας», το τραπέζι από την έκθεση documenta και γλυπτικά τοπία στο Εβραϊκό Μουσείο Θεσσαλονίκης που παρουσίασε το 2014. Μια αναφορά στην τραγική μέρα του 1942, που οι κατοχικές δυνάμεις της Θεσσαλονίκης συγκέντρωσαν όλους τους άρρενες εβραϊκής καταγωγής στο κέντρο της πόλης για να τους εξευτελίσουν – μια ακόμα μελέτη του Λάππα στο αιώνιο ζήτημα που τον απασχολούσε, την «υπακοή» των ανθρώπων στην εξουσία μέσα από το «Πείραμα Μίλγκραμ». Άλλωστε στην έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη ο επισκέπτης μπορεί να παρακολουθήσει κινηματογραφικά στιγμιότυπα, που ο Γ. Λάππας μελετούσε, γύρω απ’ αυτά τα ψυχαναλυτικά πειράματα.

Γιώργος Λάππας, Πλατεία Ελευθερίας, 2013 (λεπτομέρεια)
Φωτογράφος: Φάνης Βλασταράς & Ρεβέκκα Κωνσταντοπούλου 

Μια τέχνη που εκτός από την ποιητικότητα και την πνευματικότητά της, μπορεί να παρεμβαίνει πολιτικά – με την αληθινή έννοια του όρου – και να δίνει ένα ηχηρό ράπισμα στην αδιαφορία ή την μικρότητά μας. 

Στον θαυμάσιο κατάλογο της έκθεσης, με κείμενα των επιμελητών αλλά και αυτοβιογραφικά του Γ. Λάππα, καθώς και ενδεικτικά έργα του, ο Γιώργος Τζιρτζιλάκης γράφει: «Ο καλλιτέχνης είναι για τον Λάππα ένας σχοινοβάτης, ο οποίος μάλιστα «αεί σχοινοβατεί». 

Αν για τον Άγιο Γρηγόριο τον Θεολόγο, «το θεολογείν» είναι το «αεί σχοινοβατείν», αν για τον Ζενέ στον «Σχοινοβάτη» του, το ερώτημα είναι «Ποιος φυσιολογικός, γνωστικός άνθρωπος περπατά πάνω σε συρματόσκοινο ή εκφράζεται με στίχους;», για τον Λάππα η σχοινοβασία είναι μια διαρκής εκκρεμότητα. 

Μνημονεύουμε Γιώργο Λάππα, διδασκόμενοι σχοινοβασία και μετέχοντας στην αγαλλίαση του έργου του.