ΕΝΑ ΚΕΙΜΕΝΟ - ΡΑΠΙΣΜΑ ΣΤΟΝ ΝΟΣΗΡΟ ΝΕΟ-ΖΗΛΩΤΙΣΜΟ

Νεοφονταμεταλιστές εν δράσει

Του Κώστα Νούση

φιλολόγου - θεολόγου ΑΠΘ

O φονταμενταλισμός και ο ζηλωτισμός ως γεγονός ψυχολογικής αντίδρασης ανασφαλών και προβληματικών προσωπικοτήτων αλλά και ομαδικής ψυχολογικής υστερίας θρησκευτικών ομάδων δεν είναι σύγχρονο φαινόμενο φυσικά. Απαντάται ιστορικώς συχνότατα αλλά και εμπειρικώς τον βιώνουν οι κοινωνίες σήμερα σε έντονο βαθμό επί καθημερινής βάσεως. Το πρόβλημα παρουσιάζεται κυρίως σε θρησκείες βίας, όπως το ισλάμ, αλλά εμείς θα θίξουμε ακροθιγώς το θέμα με τη μορφή που έχει στη δική μας “χριστιανική” χώρα.
Μας ενδιαφέρει επομένως εδώ η εκδήλωση των νοσηρών αυτών φαινομένων στα πλαίσια της ορθόδοξης εν Ελλάδι εκκλησίας στην τρέχουσα χιλιετία και με την ιδιάζουσα μορφή που λαμβάνει στις μέρες μας. Το περίεργο και οξύμωρο για τη χριστιανική μας εκκλησία είναι ότι αυτή αποτελεί ένα σώμα κατεξοχήν αγαπητικό και μαρτυρικό, παντελώς άσχετο με την πολεμική και βίαιη φύση των ζηλωτικών κινημάτων και τρόπων ζωής και αντίδρασης.

Το κακόηθες αυτό εκκλησιαστικό γεγονός αρχικά και βασικά εντοπίζεται στους γνωστούς ως παλαιοημερολογίτες ή Γ.Ο.Χ. οι οποίοι περιορίζουν το χριστιανικό μήνυμα και την κρίση του Θεού σε 13 μέρες και σε αληθή ή και φανταστικά ατοπήματα εκκλησιαστικών ηγετών. Αυτοί όμως αποτελούν μια ξεκάθαρη και περιχαρακωμένη ομάδα που εύκολα αυτοεξαιρείται και απομονώνεται από το αναστάσιμο σώμα του Χριστού και παραμένει στη μιζέρια της πνευματικής πτωχείας όλων των παρόμοιων θρησκευτικών σεκτών. Άλλοι τοιαύτης νοοτροπίας - αλλά με τη βούλα των «εντός της εκκλησίας» - είναι τα μέλη των παρεκκλησιαστικών οργανώσεων. Το φαινόμενο όμως αναγεννάται με νέες επικίνδυνες μορφές, κυρίως λόγω της ασάφειάς τους και της κεκαλυμμένης ταυτότητάς τους. Είναι οι νεοφονταμενταλιστές υπερορθόδοξοι ιεράρχες, κληρικοί, μοναχοί και λαϊκοί που εντοπίζουν συνεχώς εκπτώσεις του δόγματος σε όλες σχεδόν τις ενέργειες του Οικουμενικού Πατριάρχη και προορώσι εν οράματι την ήδη συντελεσθείσαν μετά των ρωμαιοκαθολικών ένωσιν!

Οι θεωρίες συνωμοσίας και οι εχθροί ελλοχεύουν παντού, με αποτέλεσμα η καχυποψία να μην τους αφήνει να ειρηνεύσουν ούτε στιγμή και να τους ξεσηκώνει σε ιερούς πολέμους για τα ιερά και όσια της πίστης και του γένους. Ανάμεσά τους συναντάς μεγάλη γκάμα ηλικιών και νοοτροπιών, κυρίως ιερείς που αποτελούν τους γεροντάδες καθοδηγητές του ευσεβούς λαού ωσάν έτεροι θεόδωροι στουδίτες και μάρκοι ευγενικοί. Όμως δεν είναι μόνο αυτοί οι τρόπον τινα φύλαρχοι και οι εξόφθαλμα γραφικοί τους ακόλουθοι. Είναι και άνθρωποι που δεν κινούν με τίποτε την υποψία του ζηλωτή αλλά συνήθως έχουν και σπουδαστικές περγαμηνές που τους παρέχουν το άλλοθι του σύγχρονου καλλιεργημένου φιλελεύθερου πνεύματος.

Πολλά είναι τα κοινά χαρακτηριστικά τους σημεία, όπως η σκληροκαρδία, η δογματική κοσμοθεωρία και η πάσης φύσεως ιδεολογική και ψυχολογική ακαμψία με πλήθος εσωτερικών αγκυλώσεων και άκομψων συμπεριφορών. Φυσικά δεν πρέπει να παραλειφθεί ένα έντονο προσδιοριστικό τους, που είναι η εσχατολογία με ένα τεράστιο εύρος - από τον επικείμενο ελληνοτουρκικό πόλεμο, την έλευση πείνας έως και τον ερχομό του αντιχρίστου. Η αιχμή του δόρατός τους τον τελευταίο καιρό είναι η συλλογή υπογραφών κατά των «οικουμενιστών» και των διαλόγων με τους ετεροδόξους, λες και οι καημένοι οι αλλόθρησκοι και αιρετικοί φταίνε στην πλειοψηφία για τη θρησκευτική τους επιλογή και λες και είναι τίποτε απόπαιδα του Θεού που δε δικαιούνται να ακούσουν ορθόδοξο λόγο.

Θαυμάζω τελευταία και μια ιερή αγανάκτηση των νεοζηλωτών κατά του νέου προγράμματος του Ρ/Σ της εκκλησίας, διότι τάχα μου είναι εκκοσμικευμένο. Εννοείται φυσικά πως όλοι αυτοί και αυτές οι κυρίες ζουν τόσο πνευματικά το υπόλοιπο εικοσιτετράωρο που ενοχλούνται από την παραφωνία του σταθμού της εκκλησίας… Έχουν λύσει τα πνευματικά τους ζητήματα, βρήκαν το Θεό και την αγιότητα και τώρα διορθώνουν και τον αρχιεπίσκοπο. Βασιλικότεροι του βασιλέως!

Η ένταση της υποκρισίας αυτής μου θυμίζει τα λόγια ενός μακαριστού γέροντα που καυτηρίαζε ένα συμπατριώτη του αρχιμανδρίτη, ο οποίος ήταν φοβερά σχολαστικός με το λειτουργικό τυπικό, άριστος γνώστης του, φοβερός εκκλησιαστικός ρήτωρ, δεινός ψάλτης αλλά και ομοφυλόφιλος! Φοβάμαι ότι αν ερχόταν ο Χριστός σήμερα, οι πιστοί αυτοί θα τον είχαν χαρακτηρίσει ως οικουμενιστή και πολλά άλλα συναφή, όπως τω καιρώ εκείνω τον κατηγόρησαν που συνέτρωγε με τελώνες και πόρνες.

Κοινός παρονομαστής όλων των προαναφερθέντων ζηλωτικών στάσεων ζωής, ενεργειών και ιδεολογικής τοποθέτησης είναι η στένωση του ευαγγελικού μηνύματος, η διαστροφή του λόγου του Θεού και της ίδιας της θεότητας και η δυσφήμηση του εκκλησιαστικού γεγονότος. Η διαστρέβλωση της εκκλησιαστικής ζωής με τη μετάλλαξη του χριστιανικού βίου σε ιδεολογία έχει ως υπόβαθρο την απουσία της θείας χάριτος και την έλλειψη πολλές φορές και της στοιχειώδους φυσικής αγάπης. Τα άτομα αυτά αγελοποιούνται και συναγελάζονται σε χώρους άγνωστους, ιδιωτικούς και αυθαίρετους, ιδιοκατασκευές μακράν του αληθούς εκκλησιαστικού οικοδομήματος πολλάκις. Θέλω εδώ να θυμίσω αφενός την πληροφορία που έλαβε εν προσευχή ο γερο Ιωσήφ ο ησυχαστής ότι η Εκκλησία είναι στην Κων/πολη, όταν ήταν με το μέρος των ζηλωτών, και αφετέρου μια ιστοριούλα με το γερο Πορφύριο που κάποτε τον επισκέφθηκαν γυναίκες με παντελόνι. Αυτός δεν τους έκανε καν υπόδειξη, ενώ κάποια πνευματικά του παιδιά εκείνη την ώρα εξανέστησαν βλέποντάς τες. Και ο γέροντας μετά είπε στους «ζηλωτές» εκείνους ότι «εγώ δεν είμαι τόσο αυστηρός όσο εσείς»! Πού φτάσαμε δηλαδή, να διορθώνουμε τους αγίους και την εκκλησία…

Βέβαια είναι φυσική συνέπεια του πνευματικού μας ελλείμματος να ασχολούμαστε με τους άλλους και τα κακώς κείμενα, ώστε να δικαιολογούμαστε μέσα μας για την πενία μας και να αυταπατώμεθα ότι έχουμε πνευματική ζωή, καταπνίγοντας τον έλεγχο της συνείδησης με σταυροφορίες ενάντια σε παπικούς και δικούς μας εκκλησιαστικούς «προδότες». Σε τελική ανάλυση είναι ένας τρόπος αυτοπροσδιορισμού και απόκτησης πνευματικής ταυτότητας μετά τη διάψευση των προσδοκιών που επέρχεται από μια κίβδηλη πνευματική ζωή. Είναι αδυσώπητος ο πνευματικός νόμος.

Ο Χριστός ήρθε στη γη να θεώσει τον άνθρωπο. Η συνειδητοποίηση του ύψιστου αυτού προορισμού δεν αφήνει το χρόνο της ζωής να καταναλωθεί σε πολυτέλειες ζηλωτικών εκτρόπων, αλλά σε υπερένταση μετανοίας για την προσωπική και του παγγενούς Αδάμ σωτηρία. Όταν οι μαθητές του Ιησού ζήτησαν την άδειά του να κατακαύσουν κάποιους αμαρτωλούς, ο πράος και ταπεινός Κύριος τους επανέφερε με τη φράση «ουκ οίδατε ποίου πνεύματός εστέ» (Λουκ. θ΄ 55). Είναι εύκολο να μάχεσαι αλλά αιματηρό να αγαπάς. Οι μαθητές όμως του Χριστού είναι και πρέπει σύμφωνα με το ευαγγέλιο να είναι άμαχοι (Τιτ. γ΄ 2). Ο αγώνας μας πρέπει να στρέφεται κατά των παθών και του διαβόλου και όχι κατά του αδερφού μας. Αυτός είναι ο ορισμός του αληθινού χριστιανού ζηλωτή, που καίγεται η καρδιά του ακόμη και για την άλογη κτίση, κατά την παράδοση των ασκητών της ερήμου, με αληθή ζήλο να εκκλησιασθεί όλη η δημιουργία και να μη χαθεί τίποτε, να σκορπισθεί παντού το φως της τριαδικής θεότητας. Ιδού ο ορθόδοξος ζήλος: ίνα τα πάντα εν ώσιν εις δόξαν Θεού. Αναρωτιέσαι ενίοτε αν πολλοί «ευσεβείς» χριστιανοί γύρω μας οσφράνθηκαν ποτέ έστω για μία και μόνο στιγμή στη ζωή τους τι είναι ο γνήσιος χριστιανισμός.

Ζήλος ου κατ’ επίγνωσιν. Ζηλούτε τα χαρίσματα τα πνευματικά. Ζηλούτε την αγάπη του Θεού και την απόκτηση του Αγίου Πνεύματος. Ζηλούτε και την κόλαση, αρκεί να μπει στον παράδεισο ο πλησίον, είτε είναι πλανεμένος είτε αλλόθρησκος είτε εγκληματίας είτε οτιδήποτε φανταστεί κανείς… Η ζωή φεύγει και η Κρίση έρχεται. Μήπως είναι καιρός μετανοίας, περισυλλογής και προσευχής σε αντικατάσταση του ταραχώδους βίου και του ζηλωτικού ακτιβισμού; Ο έχων ώτα ακούειν, ακουέτω…

Λάρισα 4-12-2009