Η ΧΑΜΕΝΗ ΣΑΡΑΚΟΣΤΗ...

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Έχουμε εκφράσει πάλιν και πολλάκις την θεολογική αντίθεσή μας στην πρακτική Μητροπόλεων, Μονών και Ενοριών, να περιάγουν ανά την επικράτεια ιερά λείψανα και εικόνες ευκαίρως – ακαίρως, με «πανηγυρικό» - διάβαζε κιτς και αντιεκκλησιαστικό – τρόπο. 

Δυστυχώς αυτή η πρακτική δεν αφήνει αλώβητη ούτε την περίοδο της Μ. Τεσσαρακοστής. 

Είναι γνωστό πως αυτή η λειτουργική περίοδος της Εκκλησίας μας έχει ολωσδιόλου ιδιαίτερο χαρακτήρα και τυπικό, που συνάδουν με το όλο πνεύμα της Σαρακοστής. Με την περιαγωγή και περιφορά λειψάνων και εικόνων - φευ και αντιγράφων! - από πόλη σε πόλη ή από χώρα σε χώρα, καταλύεται πανηγυρικά ο πένθιμος χαρακτήρας της Σαρακοστής, γιατί βιάζεται κυριολεκτικά το τυπικό της περιόδου. 

Η υποδοχή των λειψάνων έχει πανηγυρικό χαρακτήρα (συν οι κιτς παράτες – φιέστες που οργανώνονται), που δεν αρμόζει στην περίοδο αυτή. 

Για να …συντηρηθεί η προσκύνηση των λειψάνων, οι υπεύθυνοι μητροπολίτες ή ιερείς, τελούν καθημερινά την Προηγιασμένη Θ. Λειτουργία, ενώ κάτι τέτοιο δεν προβλέπεται από το Τυπικό. Κι ακόμη τελούν και πανηγυρικές αγρυπνίες (συνήθως Παρασκευή προς Σάββατο), κάτι που είναι αδιανόητο για την λειτουργική πρακτική της Σαρακοστής. Και ακόμα, λαμβάνουν επίσης χώρα και άλλες «εκδηλώσεις», που απάδουν προς το πνεύμα της Σαρακοστής. Πολλές από αυτές είναι "εθνικού περιεχομένου", με αφορμή κάποιες ιστορικές επετείους. Και γίνεται η Μ. Τεσσαρακοστή "πεδίο μάχης" εθνικοφροσύνης και άλλων εξάλλων λόγων, ασχέτων με την χαρμολύπη της. Ακούς πλέον τραγικά κηρύγματα την περίοδο της Σαρακοστής, εντελώς ηθικολογικά, δηλαδή φαρισαϊκά. Έτσι, συνειδητοποιούμε ότι τα "Ουαί υμίν" δεν τα είπε ο Χριστός για τους τότε φαρισαίους, αλλά διαχρονικά για τους φαρισαίους - και για τους σημερινούς - οι οποίοι στην θέση του Μωυσή και του Νόμου έχουν βάλει - φευ! - τον Χριστό και την Εκκλησία του, μέσα από την υποκριτική ματιά τους. 

Όλα αυτά, έχει σημασία, ότι γίνονται - συνήθως - από τους τάχα και παραδοσιακούς μητροπολίτες ή ιερείς, οι οποίοι θα περίμενε κανείς να είναι πιστοί τηρητές του Τυπικού της Εκκλησίας. Αλλά φαίνεται πως αυτοί είναι τελικά οι οποίοι θεωρούν την Εκκλησία ιδιοκτησία τους και κάνουν ό,τι θέλουν. 

Τα παραπάνω τα έγραψα για ιστορικούς και μόνο λόγους. Η διαφθορά του Τυπικού και του χαρακτήρα της Μ. Τεσσαρακοστής στις μέρες μας είναι τέτοια που την θεωρώ μη αναστρέψιμη, καθώς όλα τα πανηγυριτζίδικα περί των ιερών λειψάνων και εικόνων έχουν πλέον καθιερωθεί ως αυτονόητα. 

Απλώς να μην κραυγάζουν περί της «παραδόσεως» οι εν λόγω, γιατί γνωρίζουμε πολύ καλά ότι μόνον ο εαυτός τους τούς νοιάζει. Τίποτα, μα τίποτα, άλλο.
Κι ακόμα: Πολλοί γεροντάδες, ηγούμενοι και λοιποί "πνευματικοί", κατακλύζουν τον κόσμο τις ημέρες της Μ. Τεσσαρακοστής, για να κηρύξουν, να διδάξουν κ.ο.κ., όταν παλαιά οι μοναχοί έφευγαν από το μοναστήρι τους και αποσύρονταν στην έρημο για μεγαλύτερη άσκηση την περίοδο αυτή. Μαζεύονταν πάλι στο μοναστήρι την Κυριακή των Βαϊων για να εορτάσουν μαζί το Πάσχα, γι' αυτό και ψάλλουμε μέχρι σήμερα τον ύμνο "Σήμερον η χάρις του Αγίου Πνεύματος ημάς συνήγαγε...".
Τώρα σκορπισμός και διάχυση καθ' όλη τη διάρκεια της Σαρακοστής.
Με βάση την παραπάνω σκληρή πραγματικότητα, αναρωτιέμαι για ποια Σαρακοστή μιλάμε στις μέρες μας...