ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΒΟΛΟΚΟΛΑΜΣΚ ΑΝΤΩΝΙΟ

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου

Ο έγκλειστος του Βολοκολάμσκ απαντά στον Βολοκολάμσκ Αντώνιο 

Προς τον μητροπολίτη Βολοκολάμσκ Αντώνιο 

Σεβασμιώτατε, 

Διάβασα με προσοχή το φιρμάνι σας με τίτλο: «Σχόλιο της Υπηρεσίας Επικοινωνίας του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας επί της ομιλίας του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαίου σε συνέδριο για θέματα διεθνούς πολιτικής στις 9 Δεκεμβρίου 2022 στο Αμπού Ντάμπι». 

Δεν έχει τόσο νόημα να απαντήσει κανείς λέξη προς λέξη σε όσα καταλογίζετε στον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο, ο οποίος «συκοφαντεί», κατά την γνώμη σας, την Ρωσική Εκκλησία, καθώς παρουσίασε μια «προκατειλημμένη, διαστρεβλωμένη ερμηνεία της ιστορίας τής καθ’ ημάς Εκκλησίας και των λαών, τους οποίους συνενώνει, αλλά και επιχείρησε υπαινιγμούς περί δήθεν παρεκκλίσεως της Ρωσικής Εκκλησίας από την ορθόδοξη διδασκαλία της πίστεως και τους ιερούς κανόνες». 

Για σας η «Αγία Ρωσία» είναι μόνο «Αγία». 

Όμως, οι σκοτεινές πτυχές της Εκκλησίας σας δεν είναι απλώς πολλές, αλλά είναι ενίοτε και τραγικές!

Αίφνης, θυμάμαι κάποια – άκρως ενδεικτικά – από τον βίο του Αγίου Μαξίμου του Γραικού, του οποίου η μνήμη, με το παλαιό ημερολόγιο που εσείς ακολουθείτε, συνέπεσε με την έκδοση του φιρμανίου σας. Αν θυμηθούμε, μάλιστα, ότι ο Άγιος Μάξιμος ο Γραικός πέρασε έξι χρόνια έγκλειστος στην Μονή του Οσίου Ιωσήφ στο Βολοκολάμσκ, μέσα σε συνθήκες σκληρής και απάνθρωπης σκλαβιάς, τότε η ταπεινή μου επιστολή προς εσάς αποκτά μια ιδιαίτερη σημειολογία. 

Διαβάζουμε, λοιπόν, στις ιστοσελίδες της Μονής Βατοπαιδίου και του Ινστιτούτου «Άγιος Μάξιμος ο Γραικός», τα ακόλουθα για την «Αγία Ρωσία» της εποχής: 

«Αποτέλεσμα της αμάθειας κλήρου και λαού ήταν η θρησκευτική τυπολατρία και δεισιδαιμονία. Οι Ρώσοι εκείνη την εποχή επειδή δεν κατέστησαν ικανοί να κάνουν κτήμα τους την ουσία της ορθοδοξίας, δηλαδή το πνευματικό και ηθικό περιεχόμενό της, προσκολλήθηκαν στο τυπικό μέρος της, στους λατρευτικούς και τελετουργικούς τύπους. Ταύτισαν τον τύπο με την ουσία, την εξωτερική μορφή της λατρείας με το δόγμα. Προσκολλήθηκαν με φανατισμό στον τύπο και την εξωτερική ευσέβεια. Δεν μπορούσαν να καταλάβουν ότι ο εξωτερικός τύπος της λατρείας δεν ήταν ο ίδιος εξ αρχής, αλλά δέχθηκε βαθμιαία εξέλιξη μέσα στην Εκκλησία διά μέσου των αιώνων. Ότι η θεία Λατρεία έχει πυρήνα και κέλυφος. Ότι στην εξωτερική μορφή, τους λειτουργικούς δηλαδή τύπους, μπορούσαν οι κατά τόπους Εκκλησίες να διαφέρουν, χωρίς αυτό να σημαίνει και διαφορά στην πίστη. 

Η προσκόλληση στους εξωτερικούς τύπους οδηγεί σε φαρισαϊσμό. Οι παραβάτες των εντολών του Θεού προσπαθούσαν να τηρήσουν όσο το δυνατόν με ακρίβεια τους εξωτερικούς τύπους πιστεύοντας ότι ικανοποιούν την δικαιοσύνη του Θεού και επιτυγχάνουν την σωτηρία τους. Ο σκληρός και καταπιεστικός κυβερνήτης πραγματοποιούσε προσκύνημα σε μακρινό μοναστήρι. Ο άδικος και πλεονέκτης δικαστής άναβε στον ναό μεγάλες λαμπάδες για τα χρήματα που απέκτησε με την άδικη απόφασή του. Ο πλούσιος που πλούτιζε με αδικίες ξόδευε χρήματα για την ανοικοδόμηση ναού, κ.ο.κ.

Οι Ρώσοι αυστηροί τηρητές των τύπων θεωρούσαν τον εαυτό τους ως τον κατεξοχήν «άγιον λαόν» και την θρησκεία τους, όπως την τηρούσαν, ως τον γνήσιο Χριστιανισμό. «Οι Μοσχοβίτες», λέγει ο «erberstein, «καυχώνται ότι μόνον αυτοί είναι χριστιανοί». 

Κάτι ανάλογο δεν λέτε και σήμερα; Ότι εσείς κρατάτε την αληθινή Ορθοδοξία. 

Σημειώσατε, άγιε Βολοκολάμσκ, ότι εισήλθαμε ήδη στο Τριώδιο, του οποίου η πρώτη Κυριακή είναι αυτή του Τελώνου και του Φαρισαίου. 

Και συνεχίζουμε την ανάγνωση: 

«Ήταν θλιβερή κατάσταση του μοναχισμού, η οποία επικρατούσε στην Ρωσία τον 16ο αιώνα. Η τάση του άπληστου πλουτισμού των μοναχών οδήγησε στην μορφή της μοναστηριακής φεουδαρχίας, η οποία τους βύθιζε σε βιοτικές μέριμνες και οδηγούσε σε χαλάρωση και αλλοτρίωση της μοναστικής ζωής. Οι μοναχοί, αν και αρνούνταν τον κόσμο και τα πλούτη του, γίνονταν φεουδάρχες, όχι μόνο σε τεράστιες εκτάσεις κτημάτων, αλλά και σε χωριά, των οποίων οι κάτοικοι μεταβάλλονταν σε δουλοπάροικους εργαζομένους γι’ αυτούς και ζώντας άθλια ζωή. Ο πλούτος οδηγούσε στην πολυτέλεια, την παρακμή της μοναχικής ζωής, την εκκοσμίκευση των μοναχών, την εισαγωγή της ιδιορρυθμίας και την αθέτηση των μοναχικών υποσχέσεων, ιδιαίτερα της ακτημοσύνης. Οι οξύτατες, αν και δίκαιες, επικρίσεις του Αγιορείτου κατά της διαστροφής του μοναχικού βίου, του πλούτου και της χλιδής, που αγαπούσαν να περιβάλλουν εαυτούς οι επίσκοποι και οι ηγούμενοι των ρωσικών Μονών της εποχής εκείνης, διήγειραν εναντίον του όλη σχεδόν την εκκλησιαστική ιεραρχία». 

Όταν δε συνελήφθη και βασανίστηκε ο Άγιος Μάξιμος ο Γραικός «εφαρμόστηκε η ρωσική πολιτική και τακτική της απαγορεύσεως εξόδου από την χώρα όσων ξένων παρέμεναν αρκετό χρονικό διάστημα στην Ρωσία. Η περίπτωση του αγίου Μαξίμου φόβιζε περισσότερο τους Ρώσους εκκλησιαστικούς και πολιτικούς ηγέτες. Όχι μόνο γνώρισε σε βάθος την ρωσική ζωή, αλλά και υπέστη αφόρητα βασανιστήρια και μαρτύρια από την εκκλησιαστική και πολιτική εξουσία, τα οποία, εάν τον άφηναν να φύγει, όπως έλεγε ο βογιάρος Μπερσέν, «όπως ήταν άνθρωπος έξυπνος, που είχε μάθει τα καλά μας και τα κακά μας, όταν φθάσει εκεί (στην Ελλάδα) θα τους πει τα πάντα», προκαλώντας βέβαια την απέχθεια και τον αποτροπιασμό σε όσους τα άκουαν. 

Ο Ρώσος ιστορικός Νικόλαος Κοστομάροφ τελειώνει το κεφάλαιο που έχει αφιερωμένο στον άγιο Μάξιμο στο έργο του «Η ρωσική ιστορία μέσα από τις βιογραφίες των σημαντικοτέρων μορφών της», ως εξής: «Η Μόσχα φοβόταν να τον αφήσει να φύγει, διότι έμαθε στην Ρωσία όλα τα καλά και όλα τα κακά της, και διότι είχε υπερβολική επιμονή στην στηλίτευση των κακών. Στην Μόσχα δεν άρεσε να λένε άσχημα πράγματα στο εξωτερικό για τον ρωσικό τρόπο ζωής και την εκεί τάξη των πραγμάτων, και μετά από αυτό κάτι τέτοιο ήταν επόμενο να γίνει από τον Μάξιμο μετά από το πικρό ποτήρι που ήπιε στην χώρα, στο καλό της οποίας αφιέρωσε την ζωή του». 

Η παραπάνω πρακτική, Σεβασμιώτατε, δεν απέχει και πολύ από σημερινές πρακτικές της «Αγίας Ρωσίας» σας, για να μην πω ότι είστε άξια τέκνα των ολοκληρωτικών προγόνων σας. 

Και διαβάζουμε στη συνέχεια στο συναξάρι του Αγίου Μαξίμου για τα βάσανά του στην Ρωσία: 

«Το κατηγορητήριο περιελάμβανε σκόπιμα παραποιημένες και τις θέσεις του αγίου Μαξίμου, που αναφέρονταν στις σχέσεις της Ρωσικής Εκκλησίας με το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Ο άγιος Μάξιμος υποστήριζε ότι η τήρηση της κανονικής τάξεως ήταν το μοναδικό κριτήριο για την ύπαρξη της ενότητος της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης ήταν σύμφωνα με τους ιερούς κανόνες ο μοναδικός εγγυητής της εφαρμογής αυτού του κριτηρίου. Κάθε κίνηση χειραφετήσεως της Ρωσικής Εκκλησίας, ιδιαίτερα στο θέμα της χειροτονίας των μητροπολιτών χωρίς την έγκριση του Οικουμενικού Πατριαρχείου, θεωρούνταν αντικανονική. Ο Άγιος Μάξιμος αναζητεί επίμονα να πληροφορηθεί τούς λόγους για τούς οποίους στις ακολουθίες οι Ρώσοι δεν μνημονεύουν τον Οικουμενικό Πατριάρχη». 

Στο φιρμάνι σας ισχυρίζεσθε ότι από την εποχή του Πατριάρχη Ιερεμία και μέχρι σήμερα ούτε στις ρωσικές κρατικές Πράξεις και έγγραφα, ούτε στα επίσημα κείμενα και δηλώσεις της Ρωσικής Εκκλησίας ουδέποτε εφαρμόσθηκε το πολιτικό δόγμα της «Τρίτης Ρώμης». 

Εμείς διαβάζουμε όμως, ότι: «Ο άγιος Μάξιμος ήταν αντίθετος με την θεωρία της Τρίτης Ρώμης, η οποία ακριβώς εκείνη την περίοδο αναπτυσσόταν από τον ηγούμενο της Μονής Ελεάζαρ και έβρισκε μεγάλη απήχηση στον ρωσικό λαό. Σύμφωνα με την θεωρία αυτή το Οικουμενικό είχε χάσει την «Ορθοδοξία» του μετά την πτώση της Κωνσταντινουπόλεως, ενώ η Μόσχα έπρεπε να αναδειχθεί Τρίτη Ρώμη. 

Σε επιστολή του υποστηρίζει ότι μπορεί οι ορθόδοξοι βασιλείς να έχασαν τους θρόνους τους, ο Πατριάρχης όμως, «πού βασιλεύει πνευματικά, δεν απορρίφθηκε από τον Θεό και δεν στερήθηκε της θείας Χάριτος, αλλά στέκεται σταθερά προστατευόμενος από την Θεία Χάρη σε ολόκληρη την Ορθοδοξία ακόμη και μέσα στους ασεβείς». 

Ο Χρήστος Λασκαρίδης θεωρεί ότι κύριο αίτιο καταδίκης του Αγίου Μαξίμου δεν ήταν ότι «έπεσε θύμα της αδιάλλακτης στάσης του στο θέμα της μοναστηριακής περιουσίας», το οποίο ήταν υπαρκτό, αλλά η αντίθεσή του προς την ιδέα της Τρίτης Ρώμης. «Την περίοδο αυτή η Ρωσία έμοιαζε με ένα απέραντο εργαστήρι, όπου από το ένα άκρο της χώρας ως το άλλο Εκκλησία και Πολιτεία, βοηθώντας και στηρίζοντας η μία την άλλη απεργάζονταν την ιδέα της Τρίτης Ρώμης». Η αντίθεση του αγίου Μαξίμου προκάλεσε την ανελέητη οργή της Εκκλησίας και την σκληρότητα της πολιτικής εξουσίας. Τότε η καταδίκη του αγίου Μαξίμου ως αιρετικού, έγινε γιατί φαινόταν ότι εξυπηρετούσε την πολιτική της Μόσχας και τους Μοσχοβίτες ηγέτες, «ανεξαρτήτως αν οι κατηγορίες που τελικά διετύπωσαν ήταν ψευδείς, ανυπόστατες, αναπόδεικτες και άδικες, και ιδιαιτέρως ηθικά καταβαραθρωμένες στην λάσπη της σκληρής και πικρής αγνωμοσύνης απέναντι στον πρώτο και μεγάλο φωτιστή τους». 

Στο διάβα της ιστορίας όλοι οι Ορθόδοξοι Ρώσοι αναγνωρίζουν το ορθόδοξο εκκλησιαστικό του φρόνημα, «την αγιότητα των προθέσεων της όλης πνευματικής διακονίας του, το πατερικό ήθος και ύφος του συγγραφικού του έργου και της όλης μαρτυρίας της πίστεως, την υποδειγματική καρτερία και ανεξικακία στα βάσανα, στις κακουχίες και τις διώξεις, τον αποστολικό ζήλο και μόχθο στην εκπλήρωση της πνευματικής του αποστολής, την αγιότητα του βίου και την αγωνία του για την πνευματική οικοδομή του ρωσικού λαού». Όλοι οι φωτισμένοι άνθρωποι στην Ρωσία εγκολπώθηκαν την διδασκαλία του. Η ανάμνηση του Μαξίμου ως μεγάλου Έλληνα λογίου και Αγιορείτου μοναχού, που πρόσφερε πολλά στην ρωσική πνευματική ζωή, αλλά και ως φορέα των αξιών του ελληνικού κόσμου, παρέμεινε ζωντανή στην μνήμη των πνευματικών ανθρώπων της Ρωσίας. 

Όμως, ο ιστορικός D. Obolensky έχει γράψει για τον Άγιο Μάξιμο: «Πραγματικά μπορεί να υπάρχει κάτι το συμβολικό στην μοίρα του Μαξίμου στην Ρωσία. Η απόρριψη ενός ανθρώπου ο οποίος στο βάθος της πνευματικότητας και της παιδείας του σάρκωνε ό,τι καλύτερο υπήρχε στην πνευματική καλλιέργεια της μεταβυζαντινής Ελλάδας, κατά κάποιο τρόπο σήμαινε την απομάκρυνση της Ρωσίας από την αρχαία κληρονομία που είχε από το Βυζάντιο». 

Αυτή την απομάκρυνση από την Μητέρα Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως ενσαρκώνετε – δυστυχώς! - σήμερα εσείς, Σεβασμιώτατε. Μάλιστα, έχετε πάει κι ένα βήμα παραπέρα. Καθίστασθε διώκτης! 

Επιτρέψτε μου να σας θυμίσω το τροπάριον: 

Τὸν ὑψαυχῆ τε καὶ μοχθηρόν, ἀλαζονικόν τε καὶ θρασύν, πόῤῥω ἀπώσωμεν ἔμφρονα, Φαρισαίου τρόπον, δεινὸν μεγάλαυχον, ὅπως μὴ γυμνωθῶμεν, τῆς θείας χάριτος. 

Βαθυσεβάστως 

Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος 

Προς τον μητροπολίτη Βολοκολάμσκ Αντώνιο 

Επιστολή 2η 

Σεβασμιώτατε, 

Με αφορμή το «Σχόλιο της Υπηρεσίας Επικοινωνίας του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας επί της ομιλίας του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαίου σε συνέδριο για θέματα διεθνούς πολιτικής στις 9 Δεκεμβρίου 2022 στο Αμπού Ντάμπι», δηλαδή το δικό σας σχόλιο, αφού εσείς ηγείσθε αυτής της Υπηρεσίας, σας απευθύνω – επιτρέψτε μου - και μια δεύτερη επιστολή. 

Στην πρώτη επιστολή μου προς εσάς μίλησε ο έγκλειστος του Βολοκολάμσκ Άγιος Μάξιμος ο Γραικός.

Σ’ αυτή την δεύτερη μιλάνε οι κληρικοί σας και η ωμή πραγματικότητα. 

Διαβάζω την είδηση: 

«Ένας Ρώσος ιερέας συνελήφθη για κήρυγμα της Κυριακής που καταδίκαζε τον πόλεμο της Μόσχας εναντίον του Κιέβου και τώρα αντιμετωπίζει κατηγορίες για «απαξίωση» του ρωσικού στρατού. Η σύλληψη του ιερέα έρχεται εν μέσω μιας άνευ προηγουμένου καταστολής, η οποία επιτρέπεται από έναν νέο νόμο που επιτρέπει στην αστυνομία να φυλακίζει ή να επιβάλει πρόστιμα σε άτομα που αμφισβητούν την εισβολή του Βλαντιμίρ Πούτιν στην Ουκρανία. Ο ιερέας Ioann Burdin του Ναού της Αναστάσεως στη δυτική περιοχή Kostroma της Ρωσίας συνελήφθη λίγο μετά το κήρυγμά του αυτό το Σαββατοκύριακο (8-3-2022), σύμφωνα με την ιστοσελίδα Media Zona. Ο ιερέας «διέπραξε δημόσιο αδίκημα με στόχο την απαξίωση των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων που διεξάγουν ειδική στρατιωτική επιχείρηση» στην Ουκρανία, σύμφωνα με αστυνομική αναφορά που επικαλείται το Media Zona. Είπε στους ενορίτες ότι «ρωσικά στρατεύματα στην Ουκρανία βομβαρδίζουν τις ουκρανικές πόλεις Κίεβο, Οδησσό, Χάρκοβο και σκοτώνουν πολίτες της Ουκρανίας - αδέρφια και αδελφές εν Χριστώ», σημείωνε η αναφορά. Ο ιερέας, πλέον, αναμένεται να βρεθεί ενώπιων δικαστή αυτή την εβδομάδα. 

Η ενορία του ιερέα, την περασμένη εβδομάδα, δημοσίευσε έναν σύνδεσμο προς ένα διαδικτυακό αντιπολεμικό αίτημα και μια δήλωση που καταδικάζει τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. «Εμείς, οι Χριστιανοί, δεν μπορούμε να μείνουμε με σταυρωμένα τα χέρια όταν ένας αδελφός σκοτώνει τον αδελφό, ένας Χριστιανός σκοτώνει έναν Χριστιανό», ανέφερε. «Ας μην επαναλάβουμε τα εγκλήματα εκείνων που χαιρέτησαν τα έργα του Χίτλερ την 1η Σεπτεμβρίου 1939». 

Καταλαβαίνετε, Σεβασμιώτατε, τι σας παροτρύνει ο κληρικός σας; Να μην επαναλάβετε τα εγκλήματα εκείνων που χαιρέτησαν τα έργα του Χίτλερ την 1η Σεπτεμβρίου 1939. 

Κι ακόμα, οι κληρικοί σας Georgy Edelshtein και Ioann Burdin, σε δημόσια δήλωση τους αμέσως μετά την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία έγραψαν το εξής συγκλονιστικό: 

«Το αίμα των Ουκρανών κατοίκων θα παραμείνει στα χέρια όχι μόνο των ηγεμόνων της Ρωσίας και των στρατιωτών που εκτελούν αυτήν την εντολή. Το αίμα τους είναι στα χέρια καθενός από εμάς που εγκρίνει αυτόν τον πόλεμο ή απλώς σιωπά». 

Επομένως, είστε αιμοσταγής, αν δεν το έχετε καταλάβει και μάλιστα σύμφωνα με τους ίδιους τους κληρικούς σας. 

Τολμάτε, άραγε, να μας πείτε πόσους αντιφρονούντες ιερείς έχετε «εξαφανίσει»; Θα μας κάνετε εσείς «μαθήματα» περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όταν είστε ο ορισμός του ολοκληρωτισμού; 

Κατηγορείτε εσείς το Φανάρι για «ελληνοποίηση» άλλων λαών, όταν εσείς τώρα, αυτή τη στιγμή, ρωσοποιείτε την Αφρική; Μεταφέρετε αφρικανούς στην Μόσχα για εκπαίδευση, συντελείτε τον εκρωσσισμό της Μαύρης Ηπείρου και σας φταίει ο Οικουμενικός Πατριάρχης ή ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας; 

Και αν κομπάζετε ότι η Ρωσική Εκκλησία «τελεί ιερές ακολουθίες σε δεκάδες γλώσσες λαών του κόσμου», δεν γνωρίζετε ότι το Οικουμενικό Πατριαρχείο κάνει το ίδιο από την αρχή, όταν εκχριστιάνισε τους Σλάβους, εσάς δηλαδή, και επομένως αυτό μιμείστε; 

Όσο για την «έκπτωση» του Οικουμενικού Πατριαρχείου «στον τομέα της εμπεδώσεως των παραδοσιακών και οικογενειακών αξιών» και σε ζητήματα «ηθικής», καλό θα ήταν να μελετήσετε το θεολογικό κείμενο του μακαριστού Μητροπολίτου Γέροντος Περγάμου κ. Ιωάννου, «Ηθική και οντολογία». Εκεί ο μεγάλος θεολόγος του Οικουμενικού Πατριαρχείου λέει σε όλους μας: 

«Η ηθική βρίσκεται σε σύγκρουση με την οντολογία των Πατέρων. Η Πατερική οντολογία είναι εσχατολογική. Η ηθική εξαντλείται στη συμπεριφορά και το πράττειν. Δεν την απασχολεί η φθορά και ο θάνατος, δεν έχει ως στόχο το «αεί είναι» παρά μόνο το «ευ είναι», και αυτό με έμφαση στο «ευ» παρά στο «είναι». Το να είσαι καλός άνθρωπος αρκεί, δεν πειράζει που πεθαίνεις. Η οντολογία στοχεύει στο να νικήσεις τον θάνατο, ενώ η ηθική στο να νικήσεις το κακό, ωσάν ο θάνατος να μην ήταν το μέγιστο κακό, ο «έσχατος εχθρός» όπως τον αποκαλεί ο Παύλος. Η ηθική με τον τρόπο αυτό ρίχνει στάχτη στα μάτια του ανθρώπου, για να μη βλέπει πως είναι θνητός και πως σε τελική ανάλυση η ηθική δεν του προσφέρει τίποτε μπροστά στον θάνατο». 

Εσείς, Σεβασμιώτατε Βολοκολάμσκ, σήμερα σκορπάτε απλόχερα θάνατο! Και μάλιστα χωρίς ενδοιασμό! Πότε είπατε – εσείς ή ο στυγερώτατος Προκαθήμενος σας - έστω και μία για τους νεκρούς του πολέμου στην Ουκρανία; Τους Ρώσους τους κρύβετε, για να μη φαίνεται ότι ηττάσθε, και οι Ουκρανοί φυσικά δεν σας ενδιαφέρουν. Γιατί η ανθρωπολογία της Εκκλησίας σας έχει καταστεί – δυστυχώς! - ά-θεη. Οπότε ισχύει πανηγυρικά σε σας ο λόγος του Ντοστογιέφσκι: «Χωρίς Θεό όλα επιτρέπονται», επομένως και ο αδελφοκτόνος πόλεμος. 

Μας λέτε ανερυθρίαστα ότι «η έλλειψη σεβασμού του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως έναντι των αδελφών του στις άλλες κατά τόπους Εκκλησίες, αποτέλεσε την κύρια αιτία της αποτυχίας της Συνόδου της Κρήτης του 2016. Κατά τη διάρκεια δεκαετιών προπαρασκευής τής Συνόδου οι εκπρόσωποι τής Κωνσταντινουπόλεως αγνοούσαν και αποσιωπούσαν τη γνώμη των άλλων κατά τόπους Εκκλησιών, αναχαίτιζαν κάθε ανεπιθύμητη συζήτηση, απέκλεισαν και απέσυραν από την ημερήσια διάταξη τα πλέον οξέα ζητήματα των διορθοδόξων σχέσεων. Τούτο νομοτελειακά οδήγησε στην επιβράδυνση της διαδικασίας προπαρασκευής και στη συνέχεια στην εκ των πραγμάτων ματαίωση της Συνόδου». 

Πρώτα πρώτα η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος της Ορθοδοξίας έγινε. Δείτε τις αντιφάσεις σας: Αρχικά μιλάτε για αποτυχία και μετά για ματαίωση της Συνόδου. 

Εφ’ όσον ρίχνετε την ευθύνη στο Οικουμενικό Πατριαρχείο για την «αποτυχία», μπορείτε να μας δείξετε τα προπαρασκευαστικά κείμενα της Συνόδου, τα οποία φέρουν τις υπογραφές των εκπροσώπων σας; Ο Οικουμενικός Πατριάρχης - όλοι το ομολογούν – έκανε απίστευτες υποχωρήσεις προκειμένου να συμμετάσχετε και σεις στην Αγία και Μεγάλη Σύνοδο. Εσείς, όμως, ΔΕΝ θέλατε για τους δικούς σας λόγους. Ιδού αφίεται υμίν ο οίκος υμών έρημος! 

Και τώρα τι, άγιε Βολοκολάμσκ; 

Τώρα βομβαρδίζετε, σκοτώνετε, βιάζετε, καταστρέφετε ανελέητα και ταυτόχρονα κόπτεσθε για την «κανονικότητα» στην Εκκλησία και σας φταίει ο Οικουμενικός Πατριάρχης (sic)! 

«Όφεις, γεννήματα εχιδνών! πώς φύγητε από της κρίσεως της γεέννης;» 

Βαθυσεβάστως 

Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος