ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΝΘΟΛΟΓΙΕΣ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ Η. ΠΑΠΠΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ ΚΑΙ ΤΟΝ ΕΡΩΤΑ

Για τις ανθολογίες που επιμελήθηκε ο Γιάννης Η. Παππάς και παρουσιάστηκαν την περασμένη Παρασκευή στο βιβλιοπωλείο Πρωτοπορία της Πάτρας, αναδημοσιεύουμε δύο κριτικές που πρόσφατα εντοπίσαμε σε αθηναϊκές εφημερίδες.

Αρχίζει το Ματς - Το ποδόσφαιρο στη Λογοτεχνία
Επιμέλεια: Γιάννης Η. Παππάς

Εκδόσεις: Μεταίχμιο, σελ.: 304

Συγκινώντας εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, το ποδόσφαιρο δεν είναι απλά ένα παιχνίδι ανάμεσα στα άλλα, αλλά μια παγκόσμια θρησκεία που προσφέρει δικαίωση στους πιστούς της. Ο παράδεισός της δεν είναι κάτι μακρινό ή αόριστο. Κάθε βδομάδα ή και συχνότερα πλέον, τα γήπεδα, αυτοί οι παραδείσιοι τόποι προσκυνήματος και ουτοπίας ανήκουν στα πλήθη. Όποιος δεν έχει νιώσει αυτόν τον αλλόκοτο και έξαλλο παλμό της εξέδρας σε ένα ποδοσφαιρικό αγώνα, μοιάζει με εκείνον που πέρασε τα νιάτα του δίχως να ερωτευθεί… Ένα τέτοιο άθλημα που έχει τη δυνατότητα να ενώνει και να χωρίζει εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον πλανήτη, δεν ήταν δυνατόν να μην κερδίσει το ενδιαφέρον της λογοτεχνίας! Το ποδόσφαιρο, η πιο απίθανη πραγματικότητα ενός κόσμου γεμάτου προβλήματα, έχει παρουσιαστεί σαν ένα σύγχρονο όπιο του λαού (αντικαθιστώντας την θρησκεία) ή σαν ένα κατώτερης πνοής λαϊκό θέαμα που αναλύεται από τα εύκολα στερεότυπα ερμηνείας που έχουν επιχειρηθεί κατά καιρούς. Και η μια και η άλλη άποψη πάσχουν από αφέλεια, γιατί το ποδόσφαιρο όπως η τέχνη, μιμείται τη ζωή, αναζητεί τις υπερβάσεις της, ξεπερνά τον εαυτό του μέσα από συνεχείς μάχες, όπου οι ανατροπές είναι το πιο βασικό ενδεχόμενο. Ο Γιάννης Η. Παππάς, συγκέντρωσε σ’ αυτή την ανθολογία μια σειρά από λογοτεχνικά κείμενα (ποιήματα, διηγήματα, αποσπάσματα από μυθιστορήματα) που έχουν ως βασικό τους θέμα το ποδόσφαιρο. Το πλήθος των κειμένων αποδεικνύει ότι το μόνο που δεν έχει ανάγκη η λογοτεχνία είναι να εγκλωβίζεται σε ανόητες προκαταλήψεις και αγκυλώσεις δήθεν προοδευτικότητας, όπως η επαρχιώτικη ελληνική της εκδοχή που υπηρετείται από τους «καλλιεργημένους» αυτής της τόσο «πνευματικής» μας διανόησης.

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ

ΞΕΝΟΦ. ΜΠΡΟΥΤΖΑΚΗΣ

Του Βασίλη Ρούβαλη

Η επιλογή ποιημάτων εν είδει ανθολόγησης από ποιητές -με όποια εκδοτική αφορμή- αποτελεί μια ενδιαφέρουσα αναγνωστική παρακαταθήκη. Ανέκαθεν οι θεματικές ανθολογήσεις περιέχουν το προσωπικό στοιχείο του υπογράφοντος επιμελητή και θεμελιώνουν μια συγκεκριμένη οπτική: οι αποτιμήσεις του κυριολεκτούν σ' ό,τι αφορά την αισθητική αντίληψη, την εστίαση σε ποιητικές με ενδιάμεσο στοιχείο την αφαίρεση και την επιλεκτικότητα, την πρόσληψη των διαφόρων ρευμάτων μέσα από τη συγκεκριμένη θεματική, την εν τέλει αξιολόγηση των ποιητών και του έργου τους στο συγκεκριμένο παρόν - πάντοτε όμως με υφέρποντα τον υποκειμενισμό που συνήθως δρα καταλυτικά, με θετικό ή αρνητικό πρόσημο στο αποτέλεσμα. Αναλόγως, οι ανθολογήσεις, που με σταθερή γεωμετρική πρόοδο βρίσκουν όλο και περισσότερο χώρο στις εκδοτικές επιλογές τα τελευταία χρόνια, αποτελούν ένα καλό εφαλτήριο για τους αναγνώστες: δίνεται η ευκαιρία γνωριμίας-εμπέδωσης της πρόσληψης της ποίησης επί του παρόντος από τους άμεσα εμπλεκόμενους στο ποιητικό γίγνεσθαι, ενώ «αφουγκράζονται» εν τάχει μια σειρά από ποιητικές φωνές που, γιατί όχι, μπορούν να ανασύρουν βιβλιογραφικά και να επαναθεωρήσουν το έργο τους.

Ετούτες οι σκέψεις ανακαλούνται με την πρόσφατη κυκλοφορία της ανθολογίας «Επειδή σ' αγάπησα και σ' αγαπώ ακόμη» με επιμέλεια του ποιητή και μεταφραστή Γιάννη Η. Παππά (εκδόσεις «Μεταίχμιο», σ. 344, τιμή: 15,40 ευρώ). Ο ανθολόγος ερανίζει εν προκειμένω δείγματα από το corpus της ελληνικής γραμματείας. Προσεγγίζει την αρχαία ποίηση (Ανακρέων, Ομηρος κ.ά.) μεταπηδώντας στη βυζαντινή και μεταβυζαντινή δημιουργία (Διγενής Ακρίτας, Κρητική Αναγέννηση, δημοτικό τραγούδι) για να σταθεί ως επί το πλείστον στην ποίηση του 19ου και του 20ού αιώνα. Κοινό παρονομαστή για τις συγκεκριμένες επιλογές του Γιάννη Η. Παππά έχει αποτελέσει η προαιώνια αγωνία περιγραφής του ερωτικού αισθήματος στις πολλαπλές εκφάνσεις του. Αυταπόδεικτα, οι ποιητές γνωρίζουν τον τρόπο, απτά και συγκεκριμένα κατά περίσταση...

ΑΥΓΗ της Κυριακής, 16/11/2010