Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΜΑΣ ΔΕΝ ΑΝΤΕΧΕΙ ΤΗΝ ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΤΩΝ ΑΡΙΣΤΩΝ

Δημήτρης Μπαλτᾶς 

Δρ. Φιλοσοφίας

Περί τῆς ἀριστείας 

Ἕνα σύντομο σχόλιο 

Δέν θά διαφωνήσω οὔτε μέ ἐκείνους πού θεωροῦν ὅτι ἡ ἐπίθεση ἐναντίον τῆς ἀριστείας τῶν μαθητῶν ἀνήκει σέ μία ἰσοπεδωτική (πρός τά κάτω, ἐννοεῖται) λογική, οὔτε μέ ἐκείνους πού ἀναγνωρίζουν ὅτι ὁ νῦν ὑπουργός Παιδείας εἶναι ἐκτός τῆς τρέχουσας πραγματικότητας. 

Ὡστόσο, ἄς μοῦ ἐπιτραπεῖ νά ὑποστηρίξω στό σύντομο σχόλιό μου ὅτι αὐτή ἡ ἐπίθεση ἐναντίον τῆς ἀριστείας, ἤτοι μιᾶς ἀριστοκρατικῆς ἀντίληψης, δέν ἦταν πάντοτε ἀντίληψη τῆς (δημοκρατικῆς ἤ τῆς ἐπαναστατικῆς) ἀριστερᾶς, τόσο στήν Ἑλλάδα ὅσο καί στό ἐξωτερικό. 

Ἐπίσης ἄς μοῦ ἐπιτραπεῖ νά ἰσχυριστῶ ὅτι ἡ ἄποψη τοῦ νῦν ὑπουργοῦ Παιδείας ἀποτελεῖ περισσότερο μία θεωρητική ἐπιβεβαίωση αὐτῶν πού ἐπι δεκαετίες συμβαίνουν στήν χώρας μας. Διότι εἶναι τουλάχιστον ἀφελές νά πιστεύει κανείς ὅτι ἡ ἀριστεία στόν τόπο μας καταργήθηκε ἐπειδή ἄλλαξε ὁ τρόπος εἰσαγωγῆς τῶν μαθητῶν στά λεγόμενα «Πειραματικά Σχολεῖα». Δυστυχῶς ἡ ἀριστεία ἔχει περιθωριοποιηθεῖ ἀπό δεκαετίες σέ ὅλην τήν ἐκπαίδευσή μας καί ἡ περιθωριοποίηση αὐτή ἔχει γίνει κανόνας σέ ὅλην τήν ἑλληνική κοινωνία. 

Ἄς πάρουμε λοιπόν γιά παράδειγμα τήν ἐκπαίδευση. Κατάργηση τῆς ἀριστείας στήν πράξη δέν ἐπισυμβαίνει στήν τριτοβάθμια ἐκπαίδευση ὅταν ἐκλέγονται στίς ἀντίστοιχες βαθμίδες ὑποψήφιοι πού δέν κατέχουν οὔτε τά ἐκ τοῦ νόμου προβλεπόμενα προσόντα; Ἀλλά ἐκλέγονται μόνον ἐπειδή οἱ ἐκλέκτορες καθηγητές διάκεινται φιλικά πρός αὐτούς; Ὁπωσδήποτε αὐτό τό γνωρίζει καλῶς ὁ κος ὑπουργός Παιδείας. 

Ἀλλά καί στήν δευτεροβάθμια ἐκπαίδευση, ἡ πλειονότητα τῶν καθηγητῶν δέν ἔχει καταργήσει στήν πράξη (ἀπό δεκαετίες τώρα) τήν άριστεία εἴτε μοιράζοντας τά σχετικά «βραβεῖα» στήν ἀρχή κάθε σχολικῆς χρονιᾶς, εἴτε προβιβάζοντας μαθητές στίς ἑπόμενες τάξεις χωρίς αὐτοί νά ἀνταποκρίνονται στίς στοιχειώδεις γνωστικές ὑποχρεώσεις τους; Κατάργηση τῆς ἀριστείας δέν ἔχουμε ὅταν πριμοδοτοῦνται οἱ μαθητές στήν ἐξεταστική περίοδο τοῦ Ἰουνίου γιά νά μήν παραπεμφθοῦν σέ ἐπαναληπτική ἐξέταση τόν Σεπτέμβριο; 

Καί τέλος στήν πρωτοβάθμια ἐκπαίδευση, ἐν ὀνόματι τῆς ψυχολογίας κἄ. τῶν μικρῶν μαθητῶν, καί τῆς φυσικά τῆς πολύπαθης δημοκρατίας μας, δέν κυριαρχεῖ μία ἰσοπεδωτική λογική πού δέν εὐνοεῖ τήν διάκριση τῶν καλύτερων; 

Εἶναι βέβαιο ὅτι δέν κομίζω γλαῦκας ἐς Ἀθήνας μέ τά ἀναφερθέντα παραδείγματα, τά ὁποῖα εἶναι γνωστά σέ ὅλους. Καί στόν ὑπουργό Παιδείας, ὁ ὁποῖος διά τῶν λόγων καί τῶν ἀποφάσεών του δέν ἐπιτέθηκε ἁπλῶς ἐναντίον τῆς ἀριστείας, ἀλλά περισσότερο ἐπικύρωσε μία διαρκῆ κατάσταση στά πράγματα τῆς Παιδείας μας. Καί βεβαίως μία διαρκῆ κατάσταση σέ πολλούς τομεῖς (λ.χ. στήν δημόσια διοίκηση) τῆς κοινωνίας μας, ἡ ὁποία δέν ἀντέχει τήν ἀνάδειξη τῶν ἀρίστων.