Ο π. ΘΕΟΔΟΣΙΟΣ ΜΑΡΤΖΟΥΧΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΚΑΣΤΑΝΟ ΤΟΥ ΑΓΡΙΝΙΟΥ

π.Θεοδόσιος Μαρτζούχος

"Και στη φουφού του καστανά στάχτη να γίνεις σατανά " (Μ. Κανά). 

Φαίνεται πως αυτή η ‘’θεολογία’’ του λαϊκού τραγουδιού ενέπνευσε κάποιον ιερέα σε μια μεγαλούπολη της κεντρικής δυτικής Ελλάδος να παραθέσει σε προσκύνηση(!!) ένα τέτοιο διαλυτικό ‘’των του διαβόλου μηχανημάτων’’ κάστανο που του δόθηκε από τον πατέρα Παΐσιο προ 27ετίας. Βέβαια…αντί ‘’διαλύσεως’’ το πράγμα περιεπλάκη και πας νοήμων άνθρωπος και χριστιανός κατειρωνεύεται δικαίως και βασίμως όλο αυτό το βλάσφημο θέατρο, που επικαιροποίησε και πάλι την προφητεία του Χριστού: ‘’δι υμάς βλασφημείται το όνομά μου εν τοις έθνεσιν’’ (Ησαΐας 52,5).

Δεν έχει σημασία το ότι όλο αυτό το κωμικό σκηνικό έγινε από καλή πρόθεση. Αλλοίμονο αν γινόταν από κακή. Σημασία έχει ότι επενδύθηκε θεωρητικοθεολογικά. Έγιναν Γραφικές παραπομπές και αναφέρθηκε ο Χαλκούς Όφις, καθώς και ένας μυστήριος υπαινιγμός για τον…μανδύα του αγ. Δημητρίου (;;!!) και παρουσιάστηκε ως…ευλογία αυτή η εντελώς φυσική και αυτονόητη και για αθέους χειρονομία, το να δίνεις δηλαδή κάτι στον επισκέπτη σου!!!. 

Να γελάσει κανείς ή να κλάψει; Να θυμώσει ή να ειρωνευτεί; Να βρίσει ή να διδάξει; Ερωτηματικές απορίες που γεμίζουν το ψυχικό κόσμο κάθε χριστιανού θλίψη και θυμό. 

Σ’ ένα κόσμο χαοτικού υποκειμενισμού που φαντάζει ως ελευθερία σκέψης, έρχονται κάποιοι παπάδες και γελοιοποιούν τα καίρια της ανθρώπινης ζωής. Ποια είναι αυτά; Το πρόσωπο του Χριστού και η δημιουργία σχέσης μαζί Του. Ο σημερινός άνθρωπος ψυχανεμίζεται στην αγωνία ότι είναι ένα πακέτο που ο μαιευτήρας το παραπέμπει στον νεκροθάφτη… Ένα προηγμένο θηλαστικό… Μια υπόθεση ληξιπρόθεσμη… Μια ιστορία ανεύθυνης εγωλατρείας… Και μέσα σ΄ αυτήν την σύγχυση, οι αφελείς “υἱοὶ τοῦ φωτός” (Λουκ. 16,8) αντί να βγάλουν τα κάστανα από την φωτιά, αντιθέτως τα βάζουν στη φωτιά χωρίς να τα έχουν χαράξει, και αυτά σκάνε και χτυπούν τους παρερχομένους. 

Η Εκκλησία του Χριστού δεν λατρεύει είδωλα. 

Είτε εικόνες, είτε αγάλματα, τα χρησιμοποιεί αναγωγικά για την προσευχή, όταν όμως αυτά δεν δείχνουν το πρωτότυπο (είτε γιατί οι εικόνες μαύρισαν, είτε γιατί το άγαλμα θραύστηκε παραμορφωτικά) τότε τα καίει ή τα αποσύρει χωρίς κανένα δισταγμό. Στην Παλαιά Διαθήκη ο νεαρός ευσεβής βασιλιάς Εζεκίας, όταν συνειδητοποιεί ότι ο χαλκούς όφις, που είχε ο Μωϋσής κατασκευάσει κατ΄εντολήν του Θεού και δια του οποίου είχαν σωθεί από τα φίδια οι πατέρες τους στην έρημο και τον οποίον είχαν συμπεριλάβει στα σεβάσματά τους οι Εβραίοι, έχει γίνει αντικείμενο λατρείας και… θυμιάται (Δ΄ Βασ. 18,4) το κατέστρεψε, κάνοντάς το κομμάτια και ονομάζοντάς το «νεεσθάν» (χάλκωμα-τενεκέ). 

Η διδασκαλία της Εκκλησίας για την θέωση της κτίσεως μέσω των ακτίστων ενεργειών του Θεού, παγίως υποννοούσε την ‘’στιγμιαία’’ (με την ευρεία έννοια) ενέργεια και δράση. (Γεγονός εντελώς άσχετο με την αιρετική αντίληψη της κτιστής χάριτος που γίνεται και απογίνεται). Μια εικόνα που μυρόβλυσε… δεν μυροβλύζει εις το διηνεκές! Μια εικόνα που θαυματούργησε δεν θαυματουργεί πάντοτε! Μια εικόνα που φανερώθηκε δεν είναι ένα show θρησκευτικό, αλλά επικαιροποίηση της σχέσης του ανθρώπου με τον ουρανό, γι΄ αυτούς στον καιρό των οποίων φανερώνεται και παρεμπιπτόντως από ευλάβεια και για τους επιγενομένους. Θέωση της κτίσεως μόνιμη και ολοκληρωτική θα γίνει μετά την δευτέρα έλευση του Χριστού. ‘’Τώρα’’, ένα πλήθος αγίων κάποια στιγμή ανθρώπων έχουν εκπέσει απ’ την θέωση, γιατί δεν αφουγκράστηκαν την επισήμανση ενός που ήταν πεσμένος και ανέζησε: ‘’ὁ δοκῶν ἑστάναι βλεπέτω μὴ πέσῃ’’ (Α΄ Κορ. 10,12) 

Επειδή κάποια στιγμή τα σουδάρια (γάζες στις πληγές) του Απ. Παύλου θεράπευσαν κάποιον ο απόστολος δεν τα μάζευε για να τα δίνει ευλογία! Επειδή η σκιά του Πέτρου κάποιον έκανε καλά ο απόστολος δεν πίστεψε ότι ήταν… η ‘’σκιάζουσα Δόξα’’, αλλά φώναζε ότι αυτό που έχει να δώσει (στον παράλυτο και σε κάθε ‘’ζητιάνο’’ Πραξ. 3,6) είναι το πρόσωπο του Σταυρωμένου Χριστού προς μίμηση και προσκύνηση. 

Τέτοιες λοιπόν αφελείς ενέργειες δεν βοηθούν. Φθείρουν την εικόνα της Εκκλησίας συκοφαντώντας την ότι αργυρολογεί εξαπατώντας αφελείς θρησκόληπτους. Ούτε είναι σοβαρό επιχείρημα το να ισχυρίζεται κανείς μετά τον σάλο ότι το… κάστανο παρετέθη προς προσκύνησιν κατ΄ απαίτηση των πιστών!!! Ούτε το ότι το αναφέρει (…το κάστανο!) και ο επιχώριος Αρχιερέας σε διδασκαλία του για τον πατέρα Παΐσιο! 

Σ’ αυτά οδηγεί η αφελής ή σκόπιμη “θρησκευτική” υπερβολή που κάθε μέρα συμβαίνει γύρω μας. Γεμίσαμε αντίγραφα (κάποια ζωγραφισμένα και… με τριμμένα λείψανα [sic], όπως κήρυττε δημοσίως αγιορείτης ηγούμενος!!!) εικόνων! Κάθε μέρα κάπου… “ταξιδεύει” μια εικόνα ή ένα λείψανο. Κάποια… “τίμια δώρα” ή κάποιο ρούχο της Παναγίας ή κάποιου αγίου, προτίθενται εις… προσκύνησιν, και αφελείς (για να μην πούμε επικινδύνως σκόπιμες) θαυματοδιηγήσεις κατακλύζουν τους ναούς προς συντριβήν των… αθέων!! Λες και για τον χριστιανό το πρόβλημά του δεν είναι η δική του “αθεΐα” αλλά η τραγωδία των άλλων, τους οποίους, σημειωθήτω, αντί να αγαπάμε, θέλουμε… να συντρίψουμε, εμείς οι ταλαίπωροι Δον Κιχώτες, ξεχνώντας πεισματικά ότι κάθε εχθρός είναι ένας αδελφός παραγνωρισμένος..! 

Καταλήγουμε μ΄ ένα παράθεμα από βιβλίο για τα θαύματα ενός που δεν είναι (αν και κατάγεται) ορθόδοξος, χωρίς απ΄ αυτό να γίνονται λιγότερο σωστές και λιγότερο πατερικές οι επισημάνσεις του. 

O Μαρκ Τουαίην έλεγε ότι: Εάν αναλύσεις ένα αστείο, θα το σκοτώσεις, έτσι όπως πρέπει να σκοτώσεις έναν βάτραχο πριν τον ανατάμεις! Είναι πολλοί που ισχυρίζονται το ίδιο για την πίστη και τα θαύματα. Είναι ερωτευμένοι με την ιδέα τού να πιστεύουν! Την ανείπωτη γοητεία του! Δεν δέχονται όμως ότι αυτή η πίστη θα πρέπει να εξεταστεί πολύ διεξοδικά. Για αυτούς τους ανθρώπους, ακριβώς αυτό που πιστεύει κάποιος, μετράει λιγότερο από την ίδια την πίστη, και δε θέλουν να μπουν σε λεπτομέρειες, από φόβο μην εκχυδαΐσουν το άρρητο και χαθεί η «παραμυθένια σκόνη»! Αλλά η αληθινή πίστη δεν είναι επ’ ουδενί σαν τα βατράχια και τη σκόνη. Πρέπει να εξετάσουμε αυτό που όντως πιστεύουμε. Πρέπει να φυσήξουμε μακριά την παραμυθένια σκόνη. Συγκεκριμένα, το τι πιστεύουμε είναι ζωτικής σημασίας. Αραγε, όντως πιστεύουμε σε κάτι που είναι πραγματικά αληθινό; Ή φοβόμαστε μήπως ανακαλύψουμε τυχόν κάποια οδυνηρή πραγματικότητα; 

Είναι ουσιώδες το να μην καλλιεργούμε μια «Ντίσνεϊλαντ» στη θεολογία που να λέει «Πίστεψε!» - όπως συμβαίνει στα παιδιά. Διότι, αν δεν είμαστε προσεκτικοί σε τι πιστεύουμε, θα καταλήξουμε στο να μη πιστεύουμε σε τίποτε. Το να πιστεύουμε σε οτιδήποτε ή να πιστεύουμε ενδεχομένως σε ανοησίες είναι επιβλαβές. Για τα παιδιά, είναι κάτι το να πιστεύουν στον Αϊ-Βασίλη. Πρέπει όμως να ωριμάσουμε ώστε να είμαστε σε θέση να αντιμετωπίσουμε το γεγονός, ότι κάποια πράγματα στην ουσία δεν είναι αληθινά. Εάν ένας ενήλικας πιστεύει στον Αϊ-Βασίλη κάτι δεν πάει καλά. Κάποια στιγμή πρέπει να θωρακίσουμε τον εαυτό μας και να διακρίνουμε τι είναι αληθινό και τι φανταστικό. Είναι θέμα ζωτικής σημασίας. 

Είναι διαφορετικό το να είσαι αθώος και άλλο το να είσαι αφελής. 

Με το να εξετάζουμε με κριτικό πνεύμα, βοηθάμε στον προσδιορισμό της θαυματουργικής, ή μη, φύσης αυτών των πραγμάτων. Εάν συναγάγουμε μέσω της κριτικής μας εξέτασης ότι ανακαλύψαμε κάτι, που στην πραγματικότητα, δεν είναι θαυματουργικό, αυτό θα είναι για καλό. Δεν επιθυμούμε να ενθουσιαστούμε για τίποτε και δε θέλουμε να πιστέψουμε σε τίποτε. Θέλουμε να γνωρίζουμε τι είναι στην πραγματικότητα θαυμαστό και τι δεν είναι όντως τέτοιο. Η αληθινή πίστη δεν είναι ένα άλμα στο σκοτάδι αλλά στο φως!!